1

MARZEC-KWIECIEŃ 2015

Tylko u nas:

Wywiad

z uczennicą

Gabrielą

Szenajch,

laureatką

kuratoryjnego

konkursu

matematycznego!

Dalszy ciąg

opowiadania

Sara i kamień

Sport

Kącik kulinarny

Biografie, moda

i wiele innych!

MARZEC-KWIECIEŃ 2015

2

Matematyka przydaje się przez całe życie!

Gabriela Szenajch to uczennica klasy VI a w naszej szkole. Została laureatką konkursu

matematycznego! Zgodziła się opowiedzieć nam o swojej pasji do przedmiotów ścisłych.

Weronika: W jakim konkursie brałaś udział?

Gabriela Szenajch: Był to kuratoryjny konkurs matematyczny.

Krystian: Co musiałaś zrobić, żeby wziąć udział w konkursie?

G.S.: Musiałam zgłosić chęć udziału mojej pani od matematyki. Oczywiście zapomniałam o terminie

pierwszego etapu konkursu! Przypomnieli mi moi koledzy.

Krzysztof: Kto cię zachęcił do wzięcia udziału w konkursie?

G.S.: Sama chciałam wziąć udział. Wcześniej startowałam też w konkursach szkolnych. W czwartej klasie

zajęłam drugie miejsce w konkursie Mistrz Rachunków.

Julia: Kto uczy cię matematyki w szkole?

G.S.: Uczy mnie pani Małgorzata Grzelec, która bardzo mi pomogła. Dostawałam od niej zadania do pracy

w domu.

3

Lidia: Czy droga do tego sukcesu była trudna?

G.S.: Myślę, że tak. Dostałam bardzo dużo zadań od mojej pani od matematyki, które musiałam rozwiązać.

czasami już miałam ochotę się poddać. Z każdym następnym etapem konkursu, do pracy coraz bardziej

motywowała mnie moja mama. Ona przypominała mi, że jest to dla mnie wielka szansa i nie mogę się

poddać. To była ciężka i systematyczna praca. Jednak było warto!

Zuzanna: Jak długo musiałaś się uczyć?

G.S.: Rozwiązywałam zawsze po cztery zadania dziennie. Kiedy jednego dnia nie miałam już siły

i rozwiązałam trzy, następnego musiałam to nadrobić i rozwiązać pięć zadań.

Emilia: Komu zawdzięczasz ten sukces?

G.S.: Myślę, że sobie i mojej pracy, ale bez pomocy pani Grzelec, która dawała mi zadania i tłumaczyła to,

czego nie rozumiem, nie dałabym sobie rady. Pomagali mi też rodzice. Mama, jak już mówiłam,

motywowała mnie do pracy, a tata pomagał mi przy zadaniach, bo też jest dobry z matematyki. Kiedy

czegoś nie rozumiałam sięgałam też do książek i szukałam informacji w internecie.

Łucja: Czy ten konkurs był trudny?

G.S.: Tak, był trudny. Inaczej wszyscy byliby laureatami. Wymagał poświęcenia dużo czasu po szkole.

Julia: Jaka była nagroda?

G.S.: Najważniejszą nagrodą jest to, że nie muszę pisać części matematycznej testu szóstoklasisty. A poza

tym rodzice obiecali mi komputer.

Karolina: Co czułaś gdy dowiedziałaś się o wygranej?

G.S.: Byłam bardzo szczęśliwa, gdy się dowiedziałam.

Witek: Czy pasjonujesz się matematyką na co dzień?

G.S.: Bardzo ją lubię. Uważam, że matematyka przydaj się przez całe życie i dlatego chcę jej się uczyć

przez całe życie.

Łucja: Jakie inne przedmioty szkolne lubisz?

G.S.: Lubię też plastykę, wychowanie fizyczne, informatykę, technikę… Dużo przedmiotów szkolnych

lubię. Ogólnie to uwielbiam chodzić do szkoły!

Julia: Kim chcesz zostać gdy dorośniesz?

G.S.: W przyszłości chciałabym zostać lekarzem. Jeśli pójdę w kierunku matematyki, to chciałabym być

naukowcem, raczej nie będę nauczycielem. Póki co, nie mam pewności kim będę w przyszłości, często mi

się to zmienia.

Redakcja Jedynki: Dziękujemy za wywiad! Cieszymy się, że mamy taką koleżankę.

G.S.: Ja też Wam dziękuję.

MARZEC-KWIECIEŃ 2015

4

Wielkanoc

Wielkanoc to dla chrześcijan najważniejsze święto w roku. Przekazuje ono ludziom

przesłanie o zwycięstwie Chrystusa nad śmiercią. Podkreślają to zwyczaje kościelne i ludowe.

Wielkanoc, obchodzona jest w niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca (pomiędzy 22

marca a 22 kwietnia), rozpoczyna się uroczystą mszą zwaną REZUREKCJĄ. Odprawiana jest

o świcie, na początku kapłan udaje się do Grobu Pańskiego a następnie z Najświętszym

Sakramentem idzie w procesji 3 razy wokół kościoła. Towarzyszą temu: bicie dzwonów,

wystrzały z petard, a wszystko po to aby wszyscy usłyszeli, że Chrystus Zmartwychwstał. Po

zakończeniu mszy rezurekcyjnej pozdrawiano się słowami: „Chrystus zmartwychwstał” i

odpowiadano „ Prawdziwie zmartwychwstał” -wprowadził ten zwyczaj papież Grzegorz

Wielki.

Najbardziej popularne symbole wielkanocne to oczywiście palemka, zdobione jajka (pisanki i

kraszanki), cukrowy baranek, zajączek i rzeżucha.

Tradycje wielkanocne - wyjątkowe śniadanie

Wielki Tydzień, kończący Wielki Post, ma przygotować nas do najważniejszego dnia w roku,

zgodnie z tradycją chrześcijańską, do Wielkiej Niedzieli. Z każdym dniem Wielkiego Tygodnia

wiąże się mnóstwo symboli i obrzędów liturgicznych, które są tradycjami wielkanocnymi. A każdy

z tych dni przybliża nas do najważniejszego poranka, kiedy to rozdzwonią się dzwony i wydźwięczą

radosne Alleluja!

Niedziela Palmowa – pierwszy dzień Wielkiego Tygodnia jest połączeniem dwóch skrajnych

stanów ducha. Jest to jednocześnie dzień radosnych procesji palmowych, upamiętniający wjazd

Jezusa do Jerozolimy, ale również dzień rozpoczynający tydzień żałoby i zadumy nad śmiercią

Chrystusa.

Wielki Czwartek – jest to pierwszy dzień Triduum Paschalnego. Wielki Czwartek kończy się Mszą

Wieczerzy Pańskiej, podczas której odbywa się obrzęd obmycia nóg dwunastu osobom (na

pamiątkę obmycia nóg uczniów przez Jezusa podczas Ostatniej Wieczerzy).

Wielki Piątek – w tym dniu odbywają się uroczyste Drogi Krzyżowe, na wzór ostatniej wędrówki

Jezusa na Golgotę. Wieczorem rozpoczyna się Liturgia Męki Pańskiej, czyli przedstawianie po

kolei historii zapisanej w Biblii, a opowiadającej jak to się stało, że Jezus Chrystus został

ukrzyżowany. Najbardziej chyba znane widowiska pasyjne odbywają się co roku w Kalwarii

Zebrzydowskiej. W Wielki Piątek wszystkich wiernych obowiązuje ścisły post. A świeckie

(a nawet całkiem pogańskie) przesądy głoszą, że przesadzane w tym dniu rośliny, najlepiej się

przyjmują i bujnie rosną.

Wielka Sobota – to czas oczekiwania na Zmartwychwstanie. Od samego rana odbywa się

święcenie pokarmów, a w domach szykowanie koszyczków na święconkę, malowanie i zdobienie

jaj. Zgodnie z tradycją święconka powinna zostać przygotowana już w Wielki Piątek.

Do koszyczka wkładamy: baranka – symbol zmartwychwstałego Chrystusa,

jajka – symbol rodzącego się życia,

chrzan – symbol siły,

5

wędlina – symbol płodności i dostatku,

ser – symbol zdrowia dla zwierząt hodowlanych,

sól – symbol oczyszczenia domostwa od złego oraz prawdy,

ciasto (babka) – symbol wszechstronnych umiejętności.

Dawniej wierzono, że pisanki mają magiczną moc, np. mogą uzdrawiać chorych. Nigdy ich nie

lekceważono. Dziś o ich mocy przypominamy sobie właśnie podczas Wielkanocy – to przecież

jajka są pierwszą potrawą spożywaną w Niedzielę Wielkanocną. Składamy sobie życzenia

i dzielimy się jajkiem. Rodzaje pisanek: Batikowe, kraszone, pisane, skrobane, oklejane.

Wielka Niedziela – dzień Zmartwychwstania. Najbardziej oczekiwany moment, przez cały Wielki

Post, to uroczyste śniadanie wielkanocne. Ten posiłek jest szczególny nie tylko dlatego, że

elegancko ubrani, otoczeni rodziną, składamy sobie życzenia, dzieląc się poświęconym w kościele

jajkiem. Świąteczne śniadanie jest jedyne w swoim rodzaju również dzięki obecności na stole tych

samych od stuleci potraw.

Wielkanoc, tak jak Boże Narodzenie, ma swoje specjały. Zgodnie z tradycją należy

je przygotować właśnie w piątek. Trzeba się spieszyć, ponieważ po sobotnim święceniu nie

powinno się już nic sprzątać ani przygotowywać. To czas, kiedy należy duchowo przygotować się

na zmartwychwstanie Jezusa.

Tradycyjne świąteczne potrawy to:

żurek – czyli barszcz biały,

kiełbasa – zwykle biała, na ciepło,

szynka wędzona w jałowcowym dymie,

ćwikła z chrzanem,

pieczone mięso,

własnoręcznie wykonana babka,

mazurek z artystycznymi dekoracjami,

pascha,

kołacz,

sernik (kiedyś zwany przekładańcem).

Według tradycji stół świąteczny powinien być przykryty

białym obrusem i udekorowany liśćmi bukszpanu. Na

środku stołu stawiamy baranka, np. na łączce z rzeżuchy.

Rzeżucha to symbol sił witalnych i rodzącego się życia. W

Niedzielę Wielkanocną świętujemy! Wstajemy bardzo

wcześnie, by pójść na mszę zwaną rezurekcyjną. Niedziela to

najważniejsze święto chrześcijańskie, nazywane dawniej Paschą. Następnie zasiadamy do

świątecznego rodzinnego śniadania. Wielkanocna Niedziela to czas przeznaczony na rodzinne

biesiadowanie. Dzieci bawią się w poszukiwanie prezentów podrzuconych przez zajączka.

Wielkanocny Poniedziałek (lany poniedziałek, śmigus-dyngus) to czas radości, zabawy, psikusów,

na które wszyscy czekali przez cały okres postu. W tym dniu polewamy się wodą. Dawniej śmigus i

dyngus były osobnymi zwyczajami – śmigus oznaczał tradycyjne smaganie, czyli uderzanie

wierzbowymi gałązkami lub polewanie wodą. Wszystko w formie zabawy – chłopcy smagali

dziewczęta po gołych łydkach. Dyngus to inaczej wykup. Chłopcy chodzi od domu do domu i w

zamian za życzenia i śpiew domagali się wykupu w postaci pisanek, słodyczy, pieniędzy. Z czasem

MARZEC-KWIECIEŃ 2015

6

połączono te zwyczaje i dziś tylko polewamy się wodą. Dawniej chodzono po wsi z kogutem –

symbolem sił witalnych i urodzaju. Kogutek był mile widzianym gościem w każdym

gospodarstwie. Z czasem żywe zwierzęta zastąpiły te gliniane, drewniane. W Wielkanocny

Poniedziałek święci się pola. Gospodarze wyruszają w procesji na pola. Święcą je palmami

nasączonym wodą. Z tych pal robią krzyżyki i wbijają w ziemię, aby zapewnić sobie dostatek. To

okazja do spotkań towarzyskich i rozmów, cieszenia się wspólnie spędzanym czasem i budzącą się

do życia przyrodą.

Źródła: str.106-126, „Praktyczny poradnik Święta w Polskim Domu” , Wyd. Podsiedlik-Ranikowski i Spółka, 2003.

Emilia Paszko IVa

Wielkanoc w innych krajach Zbliżają się Święta Wielkanocne. Pewnie będzie klasycznie. Mama zrobi mazurka

i kajmak, a tata będzie próbował zwędzić trochę puszystej babki zanim babcia postawi

ją na świątecznym stole. A nigdy nie zastanawialiście się, jak spędzane są Święta

w innych krajach czy na innych kontynentach? Jeśli nie, to koniecznie przeczytajcie ten

artykuł.

Irlandia

Dziś w Irlandii Święta wyglądają podobnie jak u nas. Niedziela Wielkanocna jest okazją do

uroczystego rodzinnego obiadu, a dla grzecznych dzieci w domu i w

ogrodzie pochowane są jajka ... z czekolady (mniam...). Powodem dla

którego chcę Wam napisać o Irlandii, są jednak bardzo nietypowe

zwyczaje, które były kultywowane jeszcze kilkadziesiąt lat temu.

Otóż jak wiadomo przed Wielkanocą obowiązuje 40-dniowy post.

Irlandczycy mieli kiedyś bardzo nietypowy sposób żegnania się z nim.

A zatem w Wielką Sobotę miejski korowód z rzeźnikiem na czele

okładał czym tylko się dało przybitego do drąga śledzia niesionego

przez wspomnianego już rzeźnika, a następnie wrzucał go do rzeki. Na

jego miejsce przybijano udziec barani - znak zmiany diety z rybnej na

mięsną. Na ten sygnał wszyscy biegli do domu aby objadać się wielkanocnymi ciastami i

puddingami. Z kolei w Niedzielę Wielkanocną Irlandczycy okazywali swą radość ze

Zmartwychwstania tańcząc. Najpierw o świcie odbywali taniec na cześć poranka. Później, po

świątecznym obiedzie, najlepsi tancerze rywalizowali ze sobą walcząc o nagrodę w postaci

ogromnego ciasta. Ciekawie? Było jeszcze bardziej. Na przykład dla zachowania szczęścia i

dobrobytu, skorupki z jaj obranych w Niedzielę, musiały pozostać w domu aż do maja. Z kolei

kawałek suszonego wielkopostnego mięsa, był palony w taki sposób aby jego zapach rozszedł się

po całym domu.

To ciekawe

W Meksyku Święta

Wielkanocne trwają aż 14

dni. Wszystkie te dni są

wole od pracy i szkoły!

7

Wielka Brytania

Z tradycji rozdawania w Wielki Czwartek pieniędzy biednym do dziś pozostało w Wielkiej Brytanii

obdarowywanie zasłużonych Brytyjczyków przez Królową Elżbietę czerwonymi i białymi

portfelami, w których znajdują się specjalnie bite na tę okazję monety. Uhonorowanych w ten

sposób jest tyle osób, ile Królowa

Elżbieta ma lat. W tym roku są to

aż 84 osoby.

W Wielkanoc gra się w wiele

nietypowych gier. Stukanie jajkami

pewnie znacie z rodzinnych

konkursów. Równie popularną grą

jest toczenie jajek (ang: egg

rolling). Gra polega na tym, aby w

jak najkrótszym czasie przetoczyć

jajko z miejsca na miejsce. Nie

wolno potłuc skorupki. Wygrywa

ten, kto dotoczy swoje jajko na

metę w jednym kawałku. W Wielkanoc najwięcej je się... jajek czekoladowych. Innymi

słodkościami są bułeczki z Krzyżem oraz „simnel cake” - słodkie marcepanowe ciasto. Dzieci w

Święta dostają drobne upominki rozdawane przez Królika Wielkanocnego (ang: Easter Bunny). To

taki niby Mikołaj tylko na Święta Wielkanocne :)

W Poniedziałek Wielkanocny, kiedy u nas wszyscy wszystkich

polewają wodą, w Wielkiej Brytanii są największe wyprzedaże. I

kolejna okazja do zakupów (...).

Finlandia

W Finlandii w Niedzielę Palmową dzieci przebierają się za czarownice

i trolle i pukając od drzwi do drzwi zbierają cukierki w zamian za

poświęcenie domu specjalnymi gałązkami wierzbowymi. Czarownice

grasują również w „czasie chaosu”, a zatem od Wielkiego Piątku do

Niedzieli Wielkanocnej, czyli od śmierci Chrystusa do momentu Jego

zmartwychwstania.

Na Święta zamiast rzeżuchy zasadza się trawę o dziwnie brzmiącej

nazwie „życica”. A gdy ta urośnie, ozdabia się ją własnoręcznie

wykonanymi króliczkami z papieru. Tradycyjną potrawą jest pieczony

udziec jagnięcy oraz... uwaga: „kulich”, czyli przesłodkie drożdżowe

ciasto. W Niedzielę Wielkanocną Finowie wstają wcześnie by powitać

słońce tańczące na znak zmartwychwstania. Wczesny ranek rozpoczyna okres hucznych zabaw

z przyjaciółmi i rodziną.

Interesujące

Procesje świąteczne na

Malcie odbywają się

w zawrotnym tempie, ludzie

zamiast iść niemal biegną

przez miasta. Wynika to

z tego, że w XIX wieku

władze ograniczały czas

procesji, uczestnicy musieli

przejść przez miasto

w godzinę - przekroczenie

limitu wiązało się

z wysokimi karami. Dziś

zakazów i kar nie ma, ale

sprint zamiast procesji

pozostał jako tradycja. :)

MARZEC-KWIECIEŃ 2015

8

Bułgaria

Tu na początek zagadka. Gdzie leży Bułgaria? Nie wiecie? No trudno, sama Wam powiem. Bułgara

leży nad Morzem Czarnym, w południowo - wschodniej części Europy. W tym kraju na Wielkanoc

podaje się nietypowe dania - jagnięcinę wypełnioną ryżem i dymką. Co ciekawe, jagnię przed

ubiciem musiało być karmione tylko mlekiem matki, po to aby jego mięso nie nabrało

charakterystycznego zapachu. Na stół podaje się również kruche ciasteczka „kurabije”, „kozunakę”

(rodzaj babki) oraz oczywiście jajka. Po obfitym obiedzie wszyscy idą na rynek i tańczą przy

akompaniamencie śpiewu. Ciekawostka - bułgarska rodzina maluje przeciętnie od 70 do 100 jajek

(!). A co jeszcze bardziej nietypowe, pierwsze jajko ma zawsze kolor czerwony i poświęca się je

Matce Boskiej. Trochę się Wam nudzi? To dobrze, bo zbliżamy się do celu czyli...

Afryka

W Afryce Wielkanoc obchodzi się przede wszystkim we wspólnotach chrześcijańskich. Wierni

ozdabiają Kościoły dekoracjami w kształcie kwiatów i motyli. W Niedzielę Wielkanocną w

Kościołach śpiewane są hymny przy akompaniamencie bębnów. Po mszy ludzie wychodzą z

Kościołów na ulice tańcząc i śpiewając. W ten czas radości pozdrawiają się wzajemnie, nawet jeśli

się nie znają, słowami: „Jesu Christu Amefufuka” (Jezus Chrystus zmartwychwstał), na co

pozdrawiani odpowiadają: „Amefufuka kweli” (zmartwychwstał naprawdę). Następnie idą do

domów, gdzie czeka na nich suto (jak na tamte warunki) zastawiony stół, na którym nie może

zabraknąć ryżu z wołowiną lub kurczakiem oraz „semolin”, czyli pysznych ciasteczek z pistacjami

w środku. Czas Świąt Wielkiej Nocy to również tutaj okazja wielu spotkań zarówno w gronie

rodziny jak i przyjaciół.

W Libanie tradycyjnie odwiedza się aż 7 Kościołów by w każdym otrzymać błogosławieństwo.

Przy wszystkich Kościołach na pobliskich drzewach wiesza się wspomniane już semoliny - ludzie

starsi utrzymują, że ich powieszenie powoduje spłynięcie z Niebios łaski Bożej.

Maria Piwońska Vb

O Wyspie Wielkanocnej

Mamy numer wiosenny, więc skojarzyło mi się to z Wyspą Wielkanocną, bo na wiosnę

mamy Wielkanoc. Wyspa Wielkanocna jest niezwykła, ponieważ leży jakby w środku

niczego, jest pusta i kamienna, ma jedną niesamowitą plażę i ma też niesamowite posągi

nazywane Moaiami, które jakby broniły Wyspy Wielkanocnej stojąc tyłem w stronę

morza.

9

Wyspa została odkryta przez Holendra

Jacoba Roggeveena w Niedzielę

Wielkanocną, 5 kwietnia 1722 roku, co jest

źródłem jej nazwy. Ciekawe, że w tym

roku Wielkanoc też będzie dokładnie 5

kwietnia. Żeglarze holenderscy nazwali

wyspę z okazji święta Wyspą Wielkanocną,

nie świadomi tego, że następny skrawek

lądu zobaczą dopiero 2000 kilometrów na

zachód. Jeszcze zanim zeszli na ląd,

dojrzeli ustawione na bezleśnym wybrzeżu

szeregi gigantycznych, kamiennych posągów (Moaie). Stały zwrócone plecami do morza.

W 52 lata później wyspę odwiedził Anglik – kapitan Cook. Zastał wszystkie figury

przewrócone twarzami do ziemi. W takiej pozycji przetrwała większość z nich do naszych

czasów. Nikt do dziś naprawdę nie wie, jaki kataklizm powalił wtedy posągi. Naukowcy

przypuszczają, że przewrócono je podczas walk miedzy klanami zamieszkującymi wyspę.

Podczas odkrycia wyspy żyło na

niej 2-3 tys. mieszkańców. Jednak

liczba ludności mogła wcześniej

dochodzić do 10-15 tys. osób.

Liczba mieszkańców na Wyspie

Wielkanocnej zmniejszyła się

prawdopodobnie przez wycinanie

drzew. Do transportu pomników,

które stoją na Wyspie Wielkanocnej

były potrzebne drzewa, więc

z czasem było ich coraz mniej.

Według literatury wyspa została zasiedlona w IV wieku n.e. przez osadników z Hawajów.

Niektórzy naukowcy twierdzą jednak, że mogło to mieć miejsce w VIII wieku n.e., na co

wskazuje datowanie oparte na określaniu wieku za pomocą promieniowania węgla

(radiowęglowe). Polinezyjczycy prawdopodobnie przybyli z Markizów, przywożąc ze sobą

banany, taro, kurczaki, czy szczury. Najnowsze badania Terry’ego L. Hunta i Carla P. Lipo

wskazują jednak, że wyspa została zasiedlona około 1200 roku n.e., zaś wcześniejsze błędne

określenie daty były spowodowane zanieczyszczeniem badanych próbek. Te tezę potwierdza

dodatkowo fakt braku jakichkolwiek osadów geologicznych związanych z wcześniejszą

MARZEC-KWIECIEŃ 2015

10

działalnością człowieka.

Najciekawsze i najbardziej zagadkowe na wyspie są

Moai. Jest to rodzaj posągów wykonanych przez

mieszkańców Wyspy Wielkanocnej ze skał o

pochodzeniu wulkanicznym. Figury są monolityczne.

Niektóre ważą nawet ponad 20 ton i mają ponad 6

metrów wysokości. Największy z Moai – tzw. Paro –

miał ok. 10 metrów wysokości i ważył 75 ton.

Znaleziono też jedną ogromną figurę, która pozostała

niedokończona (waga ok. 270 ton).

Teraz, podczas podróży po wyspie, widać jak wielkie posągi jakby schodzą do morza

z ze skalnych pagórków, z których wykopywano kamień do ich budowy. Pewnie dlatego, że

były transportowane z kamieniołomów do

morza, żeby je tam ustawić. Po co ludzie to

robili – pewnie się nie dowiemy, ale

wygląda to bardzo fantastycznie.

Wyspa jest obecnie bardzo pusta. Drzewa

rosnące na wyspie (głównie eukaliptus

i akacja) mają ok. 50 lat i zostały

przywiezione z Chile (do którego należy

obecnie Wyspa Wielkanocna). Kiedyś

prawdopodobnie znajdowały się tam lasy

tropikalne. Przypuszczano, że tubylcy

doszczętnie je wycięli, budując łodzie, domy i transportując Moai, co miało spowodować

wyjałowienie gleby i klęskę głodu. Najnowsze badania wskazują jednak,

że najprawdopodobniej przyczyną zniknięcia drzew nie była działalność człowieka, lecz

gwałtowny wzrost populacji szczurów, które żywiły się nasionami, uniemożliwiając

rozsiewanie drzew. Na wyspie występowały prawdopodobnie palmy podobne do palmy

kokosowej. Na Wyspie Wielkanocnej występowało również co najmniej 6 gatunków ptaków

lądowych, m.in. papugi, czaple i płomykówki, chruściele oraz kilka gatunków ptaków

morskich, tj. petrele, fregaty, nawałniki. Powodem ich zagłady było wylesienie wyspy oraz

ich wykorzystanie jako źródło pożywienia we wczesnych czasach zasiedlenia przez ludzi.

Wyspa jest niezwykła, ponieważ trudno wyobrazić sobie bardziej odległe od innych

ludzi miejsce. Chciałbym ją kiedyś odwiedzić.

Leonard Nagórka IVa

Źródła: kontynenty.net, rapa-niu.net, wikipedia, informacje od rodziców (zdjęcia)

11

Kącik kulinarny

Babka wielkanocna

Składniki:

5 małych jajek lub 4 duże

1 szklanka mąki pszennej

½ szklanki mąki ziemniaczanej

25 dag margaryny „Kasi”

1 szklanka cukru

1 płaska łyżeczka proszku do pieczenia

cukier waniliowy lub drobniutko pokrajana

połowa laski wanilii

ewentualnie 5 dag rodzynków i trochę smażonej

skórki pomarańczowej, otarta skórka z cytryny

tłuszcz i tarta bułka do formy

Jak zrobić? Czas pieczenia: 45 minut

1. Ubij jajka z cukrem za pomocą trzepaczki do piany lub zmiksuj.

2. Dodaj do nich oba rodzaje mąki, zmieszanej z proszkiem do pieczenia i rozmieszaj tak, by nie

było grudek.

3. W tym czasie rozpuść tłuszcz i wlej do ciasta ubijając bez przerwy.

4. Następnie dodaj aromaty i bakalie, włóż do wysmarowanej tłuszczem i wysypanej tartą bułką

długiej blaszki keksowej lub formy do babek z kominkiem.

5. Wstaw do nagrzanego piekarnika (temperatura około 170°C) i piecz przez 45 minut.

Babka ta jest znakomita i delikatna, a przechowywana w szczelnym zamknięciu zachowuje

świeżość przez dwa tygodnie. Babkę można przyrządzić także z dodatkiem kakao. Po wykonaniu

ciasta wlej do formy tylko 2/3 całej jego ilości. Do reszty dodaj 2 pełne łyżki kakao, dokładnie

wymieszaj i wylej szeroką strugą na wierzch ciasta. Następnie widelcem, delikatnie i spiralnie

przegarniaj ciasto, nie dotykając dna.

Smacznego!

Zuzanna Grabowska IVa Źródła: Mojeciasto.pl, Kwestiasmaku.com.

MARZEC-KWIECIEŃ 2015

12

Kolorowa sałatka,

czyli wiosenna potrawa Jedynkowian!

Składniki:

kilka liści sałaty,

kilka liści rukoli,

jajko ugotowane na twardo

pęczek szczypiorku,

kilka rzodkiewek,

kilkanaście kiełków dyni,

mały surowy ogórek,

cztery pomidorki koktajlowe,

pół opakowania sera feta,

kilka oliwek,

dwie łyżki oliwy z oliwek,

mała cebula,

sól, biały pieprz,

kilka kropli soku z cytryny,

łyżeczka musztardy.

Potrzebne przybory kuchenne: miska, miseczka, deska do krojenia, nóż, drewnianą łyżka ,łyżka, łyżeczka.

Umyj starannie warzywa pod Włóż do miski musztardę, dodaj

bieżącą wodą. Obierz cebulę sok z cytryny, wsyp sól, pieprz

i pokrój w księżyce. Sałatę i wymieszaj ze sobą wszystkie

podziel na małe kawałki. składniki. Dodawaj powoli oliwę,

Wrzuć je do miski. Dodaj cebulę, mieszając powstający sos. Wlej

rukolę, plasterki rzodkiewek go do sałatki i delikatnie mieszaj

i ogórka, posiekany szczypiorek, zawartość miski. Na końcu dodaj

przekrojone na połowy pomidorki, pokrojone na ćwiartki jajko.

kiełki dyni, pokrojony w dużą

kostkę ser i oliwki.

Dobry pomysł: Sałatka doskonale smakuje

z kawałkiem chleba posmarowanego masłem lub

grzanką z żółtym serem.

Smacznego!

Anastazja Brodowska IVa

13

Leonardo da Vinci

W kwietniu 1452 roku we Włoszech niedaleko Vinci urodził się Leonardo. Nie posiadał

nazwiska, człon "da Vinci" oznaczał "pochodzący z miasta Vinci". Niewiele wiadomo o jego

wczesnym okresie życia. Prawdopodobnie mieszkał z matką u dziadków. W 1466 roku

ojciec zabrał go do Florencji, gdzie prowadził kancelarię adwokacką. Nigdy nie uczęszczał

na uniwersytet, nauki pobierał od znanego malarza i rzeźbiarza Andrei di Cione znanego

jako Verocchio. Uczył się tam technik rysunku, malowania i rzeźbienia. Jednym

z pierwszych dzieł (namalowanym wspólnie z mistrzem) jest obraz "Chrzest Chrystusa", po

ukończeniu którego Verrocchio porzucił malarstwo, twierdząc, że jego uczeń jest

zdecydowanie lepszy. W tym czasie powstało też wiele rysunków przedstawiających różne

mechanizmy, np: młyny i prototypy silników.

W 1482 roku Leonardo przenosi się z Florencji do Mediolanu. Wykonywał tam różnorodne

zadania dla księcia Ludwika Sforzy. Powstał wtedy porter Cecylii Gallerani, znany jako

obraz "Dama z gronostajem", który od końca XVIII wieku jest ozdobą kolekcji

Czartoryskich. Obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Książąt Czartoryskich

w Krakowie. Na zamówienie patrona powstało malowidło ścienne w kościele Matki Bożej

Łaskawej w Mediolanie, czyli "Ostatnia wieczerza". Podczas pobytu w Mediolanie

zainteresował się anatomią, botaniką, optyką, mechaniką, matematyką i geometrią. Wówczas

zaczął powstawać traktat o malarstwie, architekturze, anatomii, optyce i mechanice. W 1500

roku wraca do Florencji. Podejmuje się wielu zleceń, jednak większości z nich nie kończy.

Wiele podróżuje po terenie dzisiejszych Włoch. Pracował też prawie rok jako architekt

i inżynier wojskowy, na dworze księcia Romanii, Cezarego Borgii. W tym czasie powstaje

najsłynniejszy obraz Leonarda "Mona Lisa" (La Gioconda), który dziś wystawiany jest

w paryskim Luwrze.

Mona Lisa Dama z gronostajem

MARZEC-KWIECIEŃ 2015

14

W 1506 roku, pod pretekstem sporów związanych z nieukończonym obrazem "Madonna

wśrod skał" wyjeżdża do Mediolanu. W tym czasie powstają obrazy "Święty Jan Chrzciciel",

"Bachus" oraz "Leda z łabędziami". Szczególnie zainteresował się anatomią, prowadził

badania ludzkiego ciała. Wykonywał sekcje zwłok w miejskim szpitalu. Prace te

kontynuował w Rzymie, do którego wyjechał w 1513 roku. Wśród jego prac znajdują się

przekroje anatomiczne zwierząt: żab, ptaków, niedźwiedzi, małp i krów. Coraz mniej

zajmował się malarstwem. Badał skamieliny, zajmował się grawitacją, a także zjawiskami

burzy, wiatru i potopu.

W 1516 roku przybył do Francji, gdzie pracował dla króla Franciszka I Walezjusza. Nie był

obarczony licznymi obowiązkami. Król pragnął głownie z nim rozmawiać. Artysta tworzył

projekty kostiumów i szkice architektoniczne. Finansowo wiodło mu się znakomicie, ale

podupadł na zdrowiu. Prawdopodobnie zmarł na jedną z chorób zakaźnych w 1519 roku.

Leonardo da Vinci uważany jest za geniusza w wielu dziedzinach: malarstwo, filozofia,

muzyka, architektura, inżynieria i geologia. Opracował wiele projektów wynalazków

wyprzedzających jego epokę. Stworzył projekt łodzi podwodnej i mechanicznego

kalkulatora, spadochronu, śmigłowca i wielu innych. Wynalazki te nie miały jednak wpływu

na rozwój techniki ponieważ autor ich nie publikował. W sposób niezwykły potrafił

namalować ludzkie ruchy i emocje. Czego najlepszym z przykładów jest obraz "Mona Lisa".

Realizm malowanych postaci zawdzięcza badaniom anatomicznym. Stworzył model tętnic,

żył i nerwów ludzkiego ciała.

Uważa się Leonarda da Vinci za jednego z najlepszych malarzy na

świecie, człowieka posiadającego wiele wspaniałych talentów

i zainteresowań, dzięki którym przeszedł do historii.

Źródła:

"Niezwykłe biografie. Leonardo da Vinci"

Wikipedia

Encyclopedia PWN

Julia Pogorzelska do Vale IVa

15

Sara i kamień 2

Cześć! Nazywam się Sara, a to mój pamiętniczek, do którego nie ma dostępu nikt oprócz mnie! No i Was

oczywiście! Chciałam Wam opowiedzieć historię mojego kamienia ( znalazłam ją w necie). Ale gdyby nie pomoc

Loli, pewnie nigdy bym do niej nie dotarła.

Dawno, dawno temu z nieba spadła gwiazda.. Wpadła do strumyka koło pobliskiej wioski. Pewnego dnia znalazł

go Futko i podarował swojej narzeczonej, Gudii. Od tej pory wszystko w ich życiu zaczęło układać się wspaniale.

Ale niestety ludzie zaczęli im tego zazdrościć. Wódz wypędził ich z wioski, podejrzewając o czary. Gudia była

bardzo zła.

- Dlaczego nas wypędzili? - pytała.

- Nie mam pojęcia - odpowiadał Futko – Ale czy zauważyłaś, że od kiedy mamy ten kamień nasze życie wygląda

inaczej? Powiniśmy się go pozbyć.

- Nie! To ludzie powinni się zmienić – powiedziała Gudia.

I w momencie jak to powiedziała ludzie zrozumieli, że zazdrość prowadzi donikąd. Unieszczęśliwia i sprawia, że

świat wygląda gorzej. Gudia i Futko wrócili do wioski.

- Wyrzućmy go z powrotem do rzeki! Nie jest nam potrzebny.

I tak uczynili. Kamień wpadł do rzeki jednak tak naprawdę wylądował w domu pewnego czarodzieja. Bo jego moc

polega na tym, że zawsze pojawia się tam, gdzie się go nie spodziewasz. No cóż skądś to znam!

I to by było na tyle. Ach jeszcze jedna rzecz. Na dole strony, na której znalazłam te informacje było napisane:

Jeżeli znajdziesz kamień w kształcie serca napisz na: gudia.futko@gmail.com lub zadzwoń pod numer: 345 789

126 .

Łucja Matuszak IVa

MARZEC-KWIECIEŃ 2015

16

Sport

Arsenal Football Club

Arsenal Football Club (przydomek Kanonierzy) jest angielskim klubem piłkarskim.

Siedzibę ma w północnym Londynie. Tradycyjnymi barwami klubu są czerwony i

biały.

Arsenal został założony w 1886 roku przez

grupę pracowników fabryki w Woolwich. W tym

samym roku rozegrał swój pierwszy mecz

przeciwko Eastern Wanderers. W 1893 roku

dołączył do The Football League, a w latach

trzydziestych pięć razy był mistrzem kraju i

zdobył dwa Puchary Anglii.

Od lat 90-tych Arsenal sześciokrotnie

wygrywał rozgrywki Pucharu Anglii, a

czterokrotnie był mistrzem Anglii.W sezonie

2003/04 zdobył tytuł Mistrza Anglii bez żadnej

porażki, a dwa lata później dotarł do finału Ligi

Mistrzów, w którym przegrał z FC Barcelona.

Od 2006 roku klub ma swój Emirates

Stadium położony w dzielnicy Holloway. Arsenal

jest trzynastokrotnym mistrzem kraju,

jedenastokrotnym zdobywcą Pucharu Anglii i

najdłużej (bo od 1919 roku) utrzymującym się w

najwyższej klasie rozgrywkowej zespołem Anglii.

Od 1996 roku trenerem Arsenalu jest

szkoleniowiec Arsene Wenger. Na pozycji

bramkarza występuje Polak Wojciech Szczęsny, z

Arsenalem związany od 2006 roku. Klub posiada wierną i liczną grupę kibiców.

Największym rywalem drużyny jest Tottenham Hotspur.

Oficjalną maskotką klubu jest stworzony w 1993 roku Gunnersaurus Rex.

Źródło: http://www.standard.co.uk

Krzysztof Kulpa IVa

17

MAŁGORZATA KOŻUCHOWSKA

Wychowywała się w Toruniu. W 1994 ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w

Warszawie, następnie należała do zespołu warszawskiego Teatru Dramatycznego, a od 2005

Teatru Narodowego. Popularność przyniosły jej role filmowe i telewizyjne, m.in. Kiler

(1997), Kiler-ów 2-óch (1999), serial M jak miłość (2000–2011), oraz Rodzinka.pl (od 2011)

i Prawo Agaty (od 2012). 30 sierpnia 2008 roku wyszła za mąż za dziennikarza Bartłomieja

Wróblewskiego. Mają syna, Jana Franciszka urodzonego w październiku 2014. Aktualnie

aktorka zakończyła urlop macierzyński i wróciła i do pracy na planie serialu "Rodzinka.pl".

Aktorka gościła na uroczystym

kolędowaniu w Pałacu

Prezydenckim i przy tej okazji dała

się namówić na nieco zwierzeń. O

byciu mamą i powrocie do pracy

opowiedziała więcej w rozmowie z

Marzeną Rogalską z "Pytania na

Śniadanie".

Ja się trochę tego powrotu bałam. Z jednej strony cieszę się, że wróciłam do "Rodzinki", bo lubię

tę atmosferę, lubię tam pracować, ale teraz będę musiała dzielić bycie mamą w domu i bycie

MARZEC-KWIECIEŃ 2015

18

mamą na planie. Na pewno to zderzenie będzie interesujące. Aktorka wyznała również, jak

odnajduje się w nowej roli. Okazuje się, że macierzyństwo jest dla niej sporym wyzwaniem. Każdy

dzień to jest zaskoczenie, to jest odkrywanie nowych rzeczy, to jest też wielki sprawdzian dla

siebie, największy sprawdzian cierpliwości w moim życiu. Sprawdzian pokory oraz czegoś takiego,

czego nie odczuwałam w swoim życiu do tej pory, że jestem tak w dwustu procentach dla kogoś.

Jest to lekcja rezygnacji ze swojego ego, myślę, że bardzo mi potrzebna. A z bardziej przyziemnych

spraw? Nie mogło zabraknąć pytania o wysypianie się młodej mamy. Maluch jest łaskawy.

Oczywiście bywają gorsze momenty, ale kto ich nie ma. Inny razem w rozmowie w rozmowie z

dziennikarką Pauliną Drażbą gwiazda przyznała, że tęskniła za atmosferą, jaka panuje podczas

kręcenia "Rodzinki". Zdradziła też, że nie musi rozstawać się na długo z ukochanym Janem

Franciszkiem: Jest ze mną Jasiek. Nie zostawiłam go w domu - przyznała aktorka. Jest przy mnie,

więc mam takie poczucie, że łączę te dwie role i jestem mamą dla trzech chłopaków wyrośniętych i

tego jednego malucha.

Karolina Ambroziak IVa

Poetycki zakątek

W moim ogrodzie

Wiosna pięknie się nazywa

i na spacer dzieci wzywa.

Do ogrodu biegnę z bratem,

by nacieszyć oczy kwiatem.

Wszystko pięknie się zieleni,

krzewy wypuściły pąki,

w trawie nikt już się nie leni,

lecą pszczoły, trzmiele, bąki.

Wyrównane wszystkie grządki,

kwiaty wychylają główki.

Zakończone już porządki,

przyleciały boże krówki.

W mym ogrodzie rosną drzewa –

bujne grusze i jabłonie.

Słownik coraz chętniej śpiewa,

aż braciszek klaszcze w dłonie.

Zuzanna Grabowska IVa

Ogród wiosną

Wiosna, wiosna, szumią drzewa,

kwitną kwiatki, ptaszek śpiewa.

I w ogródki jest wesoło

każdy krząta się wokoło.

Jeden grabi, drugi sieje,

aż się buzia sama śmieje.

Powolutku, pomalutku,

coraz piękniej jest w ogródku.

Kolorowo i radośnie,

gdzie popatrzysz kwiatek rośnie.

Jeden żółty, drugi biały

tworzą razem wzór wspaniały.

Wśród zapachów i widoków

jest cudownie, jak co roku.

Wiosna wszystkim dech zapiera,

każdy marzy o spacerach.

Ewa Błażkow IVa

19

W ogrodzie

Róże się pną i pną,

ptaszki ćwierkają,

karmazynowe irysy

już zbudziły się ze snu.

W ogrodzie

dzieci biegają,

magię rozsiewają.

Pierwiosnki pączki otwierają

i razem z dziećmi wołają:

czary wokół nas są!

Łucja Matuszak IVa

W ogrodzie wiosną (sonet)

Piękny jest ogród wiosną,

gdzie są drzewa i kwiaty,

które pięknie rosną,

więc zbieram je dla mamy i taty.

Lubię jak ptak śpiewa,

lubię jak pszczoła

wlatuje między drzewa,

wiosną pięknie jest dokoła.

Nie przeszkadzają burze

i deszcze wiosenne,

gdy tak pięknie kwitną róże.

To jest tak bardzo przyjemne,

w ogrodzie pachnie kwiatami

i wszyscy bawią się z nami.

Leonard Nagórka IVa

Tajemnica Wiosny

W tym dniu wyjątkowym wiosna do na przyszła.

Ozdobiła wszystko, nikt nie miał się z pyszna.

Teraz w tym ogrodzie stoję jak na placu.

W ogrodzie najpiękniejszym, lepszym niż

w pałacu.

Gil zakłada rodzinę

Rośnie życie nowe

Co świt ukazuje nowe cuda.

Co dzień Mary jest coraz mniej chuda.

Gdybyś teraz widział ogród w pełnym słońcu,

przyznałbyś, że wysiłki dały skutek w końcu.

Julia Pogorzelska do Vale IVa

Gra jest przeznaczona dla dwóch osób.

Do gry potrzebujemy 20 kopert i 20 małych karteczek. Koperty ponumerujcie od 1 do 20.

Pierwszy gracz zapisuje 20 różnych kwot na karteczkach i umieszcza po jednej w każdej

kopercie. Na karteczkach napiszcie różne liczby w złotych, np. 23 zł i włóżcie je do kopert.

Drugi gracz wybiera kopertę i rozpatruje ofertę, która się w niej znajduje - ma dwie opcje:

przyjmuje pieniądze lub sięga po inną kopertę. Uwaga! Nie można powrócić do odrzuconej

raz koperty. Rzecz w tym żeby twój przeciwnik nie wiedział jaka jest najwyższa liczba.

MARZEC-KWIECIEŃ 2015

20

Po wyborze oferty, która jest dla gracza zadowalająca, drugi gracz ujawnia wszystkie

nagrody. Gracz otrzymuje 20 punktów, jeśli udało mu się zdobyć najwyższą nagrodę. Jeśli

pozostał przy drugiej w kolejności najwyższej wygranej, otrzymuje 19 punktów – i tak dalej.

Potem następuje zamiana – to drugi gracz przygotowuje karteczki do umieszczenia w

kopertach, a pierwszy gracz musi zdobyć jak najwyższą nagrodę. Celem gry nie jest

zdobycie jak największej sumy pieniędzy, lecz jak największej liczby punktów. Zwycięzcą

zostaje ta osoba, która uzyska najwyższy wynik.

Najciekawsze w grze jest to, że wysokość nagród jest nieznana, może to być złotówka, jak i

milion złotych.

Życzę miłej zabawy!

Witold Kosiński IVc

Źródło Marcus du Sautoy: „Poker z Pitagorasem matematyka za milion dolarów”, str. 177.

Śmiech to zdrowie

Mucha spotyka stonogę i pyta:

- Czemu nie przyszłaś na lodowisko?

- Bo zanim założyłam łyżwy, to przyszła

wiosna.

Mąż do żony:

- Wiosna przyszła, taka piękna pogoda, a ty

męczysz się myciem podłóg. Wyszłabyś lepiej

na dwór i umyła samochód...

Zima. Dwa jelenie stoją na paśniku i żują

ospale siano nałożone tu przez gajowego. W

pewnej chwili jeden z jeleni mówi:

- Chciałbym, żeby już była wiosna.

- Tak ci mróz doskwiera?

- Nie, tylko już mi obrzydło to stołówkowe

jedzenie!

Na lekcji plastyki pani każe przedstawić

wiosnę……

Podchodzi pani do Jasia i mówi:

- Czemu nic nie narysowałeś.

- Ale ja naprawdę narysowałem.

- Ale co?

- Osła i łąkę

- A gdzie jest ta łąka?

- Osioł zjadł

- A gdzie jest osioł?

- A najadł się i poszedł.

Przychodzi zając do jeża fryzjera i mówi:

- Poproszę na jeża.

Na to jeż odpowiada:

- No to wskakuj.

Zajączek wchodzi do baru i mówi:

- Kto mi pomalował rower na zielono?!

Cisza. Wstaje niedźwiedź i mówi:

- Ja, bo co?!

A zajączek mówi:

- Chciałem się zapytać jak długo schnie farba!

Weronika Jaroszewicz IVa

Źródła: http://www.hss.pl/dowcipy/o-zajaczku/

http://ambinet.pl/humor/szukaj/kawaly/V0lPU05BIA

21

Hanna Tederko IVc

MARZEC-KWIECIEŃ 2015

22

Z okazji Wielkanocy życzymy Wam

kolorowych jajeczek,

rozczochranych owieczek,

rozkicanych króliczków,

pyszności w koszyczku

i mokrego ubranka

w dniu świątecznego lania!

Redakcja Jedynki

23

Redakcja Jedynki: Karolina Ambroziak, Ewa Błażkow, Anastazja Brodowska, Zuzanna Grabowska,

Weronika Jaroszewicz, Witold Kosiński, Krzysztof Kulpa, Łucja Matuszak, Leonard Nagórka,

Emilia Paszko, Maria Piwońska, Julia Pogorzelska do Vale, Milena Węgiel, Lidia Werakso-Jarząb.

Projekt okładki: Karolina Ambroziak, Anastazja Brodowska, Weronika Jaroszewicz.

Pod kierunkiem Aleksandry Potockiej