Mariusz Piskuła - wszechnica.pan.pl · lub surowa przeznaczona do spożycia przez człowieka, w...

66
Czy wiesz po co to jesz? Co za dużo to niezdrowo Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie Komitet Nauk o Żywności i Żywieniu PAN Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016 Mariusz Piskuła

Transcript of Mariusz Piskuła - wszechnica.pan.pl · lub surowa przeznaczona do spożycia przez człowieka, w...

Czy wiesz po co to jesz?Co za dużo to niezdrowo

Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie

Komitet Nauk o Żywności i Żywieniu PAN

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Mariusz Piskuła

o funkcje żywności i żywność funkcjonalna

o oczekiwania konsumentów i co z tego wynika

o żywność i choroby dietozależne

o określanie dzienne spożycie składników z żywności

o biodostępność

o przeciwutleniacze - związki polifenolowe – dieta - zdrowie

o żywność i suplementy

Czy wiesz po co to jesz?

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

o funkcje żywności i żywność funkcjonalna

o oczekiwania konsumentów i co z tego wynika

o żywność i choroby dietozależne

o dzienne spożycie składników z żywności

o biodostępność

o przeciwutleniacze - związki polifenolowe – dieta - zdrowie

o żywność i suplementy

Czy wiesz po co to jesz?

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Definicje

PożywienieKażda substancja która może być wchłonięta przez żyjący organizm

i wykorzystana jako źródło energii lub budulec tego organizmu.

Żywność (wg WHO/FAO) to substancja przetworzona, pół przetworzona,

lub surowa przeznaczona do spożycia przez człowieka, w tym napoje, guma do

żucia, substancje, które były używane w procesie produkcji (przetwórczym),

w przygotowaniu lub obróbce żywności, ale z wyłączeniem kosmetyków, produktów

tytoniowych oraz substancji stosowanych wyłącznie jako lekarstwa.

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Zmiany w pojmowaniu funkcji żywności

przetrwanie

poczucie sytości

brak efektów ubocznych

komfort i profilaktyka zdrowotna

atrakcyjny wygląd

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Żywność funkcjonalnaWg definicji przyjętej w 1999 r. w raporcie FUFOSE (Functional Food Science in Europe)

Żywność funkcjonalna w swojej postaci nie różni się od żywności tradycyjnej i wykazuje korzystne działanie w ilościach zwyczajowo spożywanych z dietą.

● ma działanie udowodnione naukowo

● zawiera substancje odżywcze lub nieodżywcze, wpływające

na organizm w sposób zamierzony i pożądany

● pozbawiona została składników niekorzystnych

● może podnosić wydolność psychofizyczną organizmu,

przyspieszać rekonwalescencję

● „specjalnie opracowana” (np. wspomagająca leczenie, profilaktyczna, spersonalizowania)

Wg szacunków WHO w roku 2025 głównymi przyczynami zachorowalności będą patologie układu sercowo-naczyniowego

(zwłaszcza choroba wieńcowa i nadciśnienie tętnicze) oraz nowotwory złośliwe. Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Żywność naturalna

Żywność ekologiczna

Żywność osobista

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Zarysował się obraz idealnej diety – odpowiadającej w zarysach prawdopodobnej diecie dawnego

„zbieracza–myśliwego” z paleolitu. Wydaje się, że właśnie do takiej diety jesteśmy genetycznie

najlepiej przystosowani. Żywność funkcjonalna nie stanie się więc remedium na podstawowe błędy

żywieniowe współczesnego człowieka

Initial Public Offering

o funkcje żywności i żywność funkcjonalna

o oczekiwania konsumentów i co z tego wynika

o żywność i choroby dietozależne

o dzienne spożycie składników z żywności

o biodostępność

o przeciwutleniacze - związki polifenolowe – dieta - zdrowie

o żywność i suplementy

Czy wiesz po co to jesz?

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Współczesne oczekiwania konsumenckie

Żywność ma być:

Bezpieczna

Tania

Dostępna

Łatwa do przygotowania

Odpowiadać wysokim standardom

odżywczym

O pożądanych walorach smakowych

Prozdrowotna

Zróżnicowana

Dostępna cały rok

Ma dostarczać przyjemność

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Przyczyny tych oczekiwań

Świadomość konsumencka oraz zmiany społeczno-kulturowe

wyniki badań wskazujących na bezpośrednią

relację pomiędzy dietą a zdrowiem

media

zwiększająca się liczba gospodarstw jednoosobowych

rosnąca aktywność zawodowa kobiet

brak czasu

rosnąca tendencja do spożywania posiłków

poza domem

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Konsekwencje oczekiwań konsumenckich:

Bezpieczna, dostępna, łatwa w przygotowaniu:

- ze środkami i po zabiegach przedłużających trwałość

- po wstępnej lub pełnej obróbce kulinarnej

Tania:

- z droższymi składnikami zastąpionymi tańszymi zamiennikami

O wysokiej wartości odżywczej:

- bilansowana na poziomie składu chemicznego

O pożądanych walorach sensorycznych:

- z dodatkiem barwników, środków zapachowych

i wzmacniających smak

Prozdrowotna:

- suplementowana składnikami o rozpoznanym korzystnym

oddziaływaniu na organizm konsumenta, fortyfikowana

- o obniżonej zawartości niekorzystnych składników,

głęboko przetworzonaWszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

o funkcje żywności i żywność funkcjonalna

o oczekiwania konsumentów i co z tego wynika

o żywność i choroby dietozależne

o dzienne spożycie składników z żywności

o biodostępność

o przeciwutleniacze - związki polifenolowe – dieta - zdrowie

o żywność i suplementy

Czy wiesz po co to jesz?

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

niski poziom świadomości relacji pomiędzy zdrowiem a stylem życia

wzrastająca liczba dzieci i osób młodych otyłych

i z wysokim poziomem całkowitego cholesterolu

wzrastająca liczba osób cierpiących na alergie pokarmowe

starzejące się społeczeństwo M-73.8 K-81.6

niedożywienie dzieci i ludzi w podeszłym wieku

Alarmujące tendencje generujące wysokie

koszty społeczne i ekonomiczne:

http://commons.wikimedia.org/Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Wyniki jednoznacznie wskazują na silny

wpływ diety i stylu życia na zdrowie

Żywność a choroby chroniczne (przewlekłe choroby niezakaźne)

BADANIA

EPIDEMIOLOGICZNE

BADANIA KLINICZNEBADANIA NA

ZWIERZĘTATCH

Oddziaływanie tylko niektórych składników

diety zostało potwierdzone naukowo

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Czynniki wpływające na zdrowie

• styl życia 40%

– odżywianie się

– aktywność fizyczna

– używki

• środowisko życia i pracy 20%

• geny 25%

• system ochrony zdrowia 10-20%

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Składniki energetyczne i tłuszcze:

Dieta wysokokaloryczna

Nasycone kwasy tłuszczowe

Kwasy tłuszczowe trans

Kwasy mirystynowy i palmitynowy

Kwas linolowy

Ryby i oleje rybne

Węglowodany:

Wysokie spożycie błonnika

Witaminy i zw. mineralne:

Wysokie spożycie sodu

Potas

Owoce i warzywa

Napoje:

Wysokie spożycie alkoholu

Niskie i średnie spożycie alkoholu

Choroby układu

krążenia

Cukrzyca typu 2

Otyłość

S. Jew. J.Med Food 12 (5),2009,925-934Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Witaminy i zw. mineralne:

witamina D

wapń

Mięso i ryby:

ryba solona (w stylu chińskim)

Napoje:

wysokie spożycie alkoholu

OsteoporozaNowotwory

jama nosowo-gardłowa

jama ustna

S. Jew. J.Med Food 12 (5),2009,925-934

silne dowody na zwiększenie ryzyka zachorowania;

silne dowody na zmniejszenie ryzyka zachorowania;

dowody sugerujące zwiększenie ryzyka zachorowania;

dowody sugerujące zmniejszenie ryzyka zachorowania;

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

o funkcje żywności i żywność funkcjonalna

o oczekiwania konsumentów i co z tego wynika

o żywność i choroby dietozależne

o dzienne spożycie składników z żywnościo biodostępność

o przeciwutleniacze - związki polifenolowe – dieta - zdrowie

o żywność i suplementy

Czy wiesz po co to jesz?

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Złożoność analiz spożycia

zanieczyszczenia,

dodatki,

agrochemia,

produkty Maillarda

Nawyki żywieniowe:

decyzje konsumenckie

ilość żywności

jakość żywności

zwyczaje kulinarne

Składniki

odżywcze

Naturalne

składniki

nieodżywcze

Cywilizacyjne

składniki

nieodżywcze

polifenole,

karotenoidy,

fitosterole,

białko,

węglowodany,

tłuszcze, witaminy

związki mineralne

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Jak spożycie składników żywności

jest mierzone?

błędne odtwarzanie, pomyłki, ograniczona liczba produktów, problemy z określeniem wielkości porcji, ograniczenia dla niektórych grup

Kwestionariusze (FFQ, 24hr recalls…)

Analiza biomarkerów bądź

charakterystycznych związków

Dane o wysokości spożycia

Tabele składu

Tylko składniki

odżywcze i kilka

nieodżywczych

Spożycie składników odżywczychObecnym metodom oceny spożycia brakuje

dokładności i objęcia szerokiego zakresu produktów

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

o funkcje żywności i żywność funkcjonalna

o oczekiwania konsumentów i co z tego wynika

o żywność i choroby dietozależne

o dzienne spożycie składników z żywności

o biodostępność

o przeciwutleniacze - związki polifenolowe – dieta - zdrowie

o żywność i suplementy

Czy wiesz po co to jesz?

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Gdzie - spożyte składniki żywności oddziaływają na organizm konsumenta ??

Po spożyciu – bezpośrednio na przewód pokarmowy:

do czasu poddania się czynnikom środowiska

przewodu pokarmowego

Po wchłonięciu – bezpośrednio na struktury

organizmu:

po przejściu procesów metabolicznych w

zależności od związku może nabrać innych

właściwości

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Biodostępność

Część dawki, która dostaje się do krążenia

ogólnego z uwzględnieniem szybkość z jaką

ten proces zachodzi.

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Biodostępność składników żywności.Komu to potrzebne ???

Dietetyk

Konsument

Przemysł spożywczy

Organy kontroli

Jeszcze raz konsument jako końcowy odbiorca (cena/jakość)

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Grupie ochotników podano kwercetynę znakowaną węglem 14C w

pozycji 4’ pierścienia B

Wykonano bilans izotopu 14C odzyskanego z moczu,

stolca i wydychanego powietrza

[Walle i in. 2001].

Jak daleko może zajść degradacja/metabolizm

spożytego składnika żywności?

OH

OH

OH

OH

O

OH

O

A C

B

3'

4'

3

45

7

Głównym metabolitem był dwutlenek węgla

Tylko w wydychanym powietrzu odzyskiwano go od 23 do 81%

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Pojemność przeciwutleniająca owoców

020406080

100120140160180

Trusk

awki

Śliw

ki

Pom

arań

cze

Gre

jpfru

ty

Gre

jpfru

ty

Pom

idor

y

Winog

rona

Winog

rona

mm

ole

Tro

loxu/g

suchej m

asy

[Wang i in. 1996]Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Czy spożycie polifenoli może istotnie wpłynąć na

pojemność przeciwutleniającą osocza konsumenta?

Antyoksydant TEAC Stężenie

[mM]

Bilirubina

Kwas moczowy

Kwas askorbinowy

-Tokoferol

Albumina

Glutation

Kwercetyna

3 - Glukuronid kwercetyny

3’- Siarczan kwercetyny

1.50

1.02

0.99

0.97

0.63

0.90

4.2

2

1

12

160-450

30-150

10-40

530-760

2-6

<1

<1

<1

Modyfikacja/komponowanie diety

[Azuma i in. 2002]

Dawka Q: 150mmoli Q/kg szczura w 2 mL roztworu

Czas po podaniu (h)

Stę

żenie

w o

soczu (m

M)

Metabolity kwercetyny

○ - 0% etanol

- 10% etanol▲ - 20% etanol

x - 30% etanol▼ - 50% etanol

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

o funkcje żywności i żywność funkcjonalna

o oczekiwania konsumentów i co z tego wynika

o żywność i choroby dietozależne

o dzienne spożycie składników z żywności

o biodostępność

o przeciwutleniacze - związki polifenolowe

– dieta - zdrowie

o żywność i suplementy

Czy wiesz po co to jesz?

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

(Scalbert et al., 2005)

Przeciwutleniacze i zdrowie

Słowa kluczowe:

utlenianie – procesy życiowe

równowaga red-ox - homeostaza

stres oksydacyjny

stażenie i choroby chroniczne

przeciwutleniacze

Liczba publikacji dotyczących

różnych przeciwutleniaczy

w ciągu ostatnich 30 lat

– baza Medline

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Fiasko badań interwencyjnych z suplementacją antyoksydantami

Wnioski: Suplementacja beta-karotenem palaczy spowodowała wzrost zachorowań

na nowotwór płuc i śmiertelności z tego powodu, podczas gdy suplementacja

witaminą E nie miała żadnego efektu a selenem wskazuje na możliwość działania ochronnego.

Mayo Clin. Proc. 2008; 83 (1):23-34.

b-karoten, witamina C i E, selen

Wnioski: 7.5 letnia suplementacja niskimi dawkami przeciwutleniaczy obniżyła częstość

występowania nowotworu i śmiertelność z tego powodu u mężczyzn ale nie

u kobiet. Zaobserwowany efekt prawdopodobnie jest skutkiem niższego wyjściowego

poziomu tych przeciwutleniaczy u mężczyzn Arch. Intern Med. 2004: 164:2335-2342.

Wnioski: Suplementacja beta-karotenem, witaminą A i E może powodować wzrost

śmiertelności. Potencjalny efekt prewencyjny witaminy C i selenu wymaga dalszych badań.JAMA, 2007: 297:842:57. Rev. 68 RCTs

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Średnie dzienne spożycie polifenoli

Other

Cereals

Vegetables

Beverages

Fruits

Dietetyczne źródła polifenoli

0

200

400

600

800

1000

Vitamin E Carotenoids Vitamin C Polyphenols

Co

nsu

mp

tio

n [m

g/d

ay]

12 5

90

1000

(Guilland et al., 1986, Kuhnau, 1976)Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Kwasy fenylokarboksylowe

Kwasy fenylopropenowe Izoflawony

(zboża, kawa) (produkty sojowe)

Flawanony Flawony

(cytrusy) (piertuszka, cytrusy)

Flawonole Antocyjany

(cebula, brokuły, jabłka, herbata) (owoce jagodowe)

Katechiny Proantocyjanidyny

(herbata, czerwone wino) (jabłka, czekolada,

czerwone wino)

Związki polifenolowe

w żywności

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Cechy żywności pochodzące od polifenoli(funkcje w roślinach są przeniesione do żywności)

Barwa: przyciągająca(różowy, niebieski, fioletowy, żółty, czerwony)

Wrażenia sensoryczne:

Smak - gorycz, cierpkość, ostrość

(wino, cydr, kaki, herbata, chilli, imbir)

Zapach - (waniliowy, ziołowy, sos sojowy,..)

Przeciwutleniacze:(wymiatacze wolnych rodników, filtry UV)

PRO- i ANTY- ŻYWIENIOWE

odstręczająca

Prooksydanty

nieporządane

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

NAWYKI ŻYWIENOWE najtrudniejsze do zmiany

“Obsesja na punkcie poszukiwania metod leczenia

zaawansowanej choroby przesłoniła (…) badaczom

możliwości jakie niesie ze sobą profilaktyka. ... Uważanie,

że człowiek jest chory na raka dopiero jak usłyszy od

lekarza, że rozwija się u niego nowotwór nie ma

najmniejszego sensu.” Michael Sporn (Scientific American)

Profilaktyka żywieniowa

Zalecenia żywieniowe:- skład diety

- sposób przygotowania żywności

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Dietary recommendations

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

o funkcje żywności i żywność funkcjonalna

o oczekiwania konsumentów i co z tego wynika

o żywność i choroby dietozależne

o dzienne spożycie składników z żywności

o biodostępność

o przeciwutleniacze - związki polifenolowe – dieta - zdrowie

o żywność i suplementy

Czy wiesz po co to jesz?

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Ile polifenoli spożywamy?

Dzienne spożycie związków polifenolowych

wraz z żywnością szacowane jest na 1 g

Suplementy ??

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Suplementy vs. żywność

• Suplement

– wysoka dawka

– czysty związek

• Żywność

– niska dawka

– długookresowe spożywanie, powolne uwalniane z

matrycy

– dostarczane ze związkami towarzyszącymi

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

1,0 1,0

0,5 0,5

0 0

zakres bezpieczny

Zakres bezpiecznego spożycia witaminy C

60 mg >1000 mg250 mg

Zakres bezpiecznego spożycia witaminy E

1,0 1,0

0,5 0,5

0 0

zakres bezpieczny

10 mg >1000 mg25 mg

1,0 1,0

0,5 0,5

0 0

Zakres bezpieczny

Zakres bezpiecznego spożycia witaminy C

60 mg >1000 mg250 mg

Zakres bezpiecznego spożycia witaminy E

1,0 1,0

0,5 0,5

0 0

Zakres bezpieczny

10 mg >1000 mg25 mg

1,0 1,0

0,5 0,5

0 0

zakres bezpieczny

Zakres bezpiecznego spożycia ??

ZZ mgYY mg

Bezpieczeństwo stosowania

związków bioaktywnych

w suplementach

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Przeciwżywieniowe działanie polifenoli

inhibicja enzymów trawiennych:

proteinazy – obniżenie dostępność aminokwasów egzogennych

amylazy – obniżenie strawności węglowodanów

lipazy trzustkowe – inaktywacja poprzez formowanie kompleksów z enzymami.

zakłócenie wchłaniania związków mineralnych:

wytrącanie szerokiego spektrum związków mineralnych poprzez formowanie

nierozpuszczalnych kompleksów w przewodzie pokarmowym skutkujące powstania

ich niedoboru, w szczególności żelaza.`

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Niekorzyste działanie wysokich dawek polifenoli

Kancerogenność/genotoksyczność:

koncentracja polifenoli niezbędna wywoływania mutacji i cytotoksyczności

nie jest osiągalna w przypadku spożywania żywności

(suplementy kwercetyny proponowane są w dawkach od 500 to 1000 mg/dziennie!)

Zaburzenia pracy tarczycy:

upośledzenie wchłaniania i metabolizmu jodu (wole endemiczne w

populacjach w których podstawowym źródłem energii są np. kasze o

wysokiej zawartości flawonów)

Estrogenowa aktywność izoflawonów:

aktywność nadal kontrowersyjna, przy wysokich dawkach obniżenie się płodności

i pojawienie się dysfunkcji seksualnych, może przyczynić się do feminizacji mężczyzn

Interakcje z lekami:

blokują kanały jonowe - felodipina, nitrenodipina, nisoldipina, verapamil

(Galati & O’Brien, 2004; Skibola & Smith, 2000; Fuhr, 1998) Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Sok grapefruitowy zwiększa biodostępność

felodypiny podanej doustnie

J.Clin. Invest. 99:10,str. 2545-53, 1997

3 szklanki soku grapefruitowego dziennie

1 szklanka soku grapefruitowego dziennie

Woda

Godziny po podaniu

Stę

że

nie

fe

lod

yp

iny w

e k

rwi

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

nutrigenetyka i nutrigenomika

http://commons.wikimedia.orgMutch et. al. Ntrigenomics and nutrigenetics: the emerging faces of nutrition. FASEB J., 2005, 19, 1602-1616

Nutrigenetyka – wyjaśnia różnice w metabolizmie

składników diety pomiędzy osobnikami wynikające z

polimorfizmu na poziomie pojedynczego nukleotydu

skutkującej różną odpowiedzią na sygnały pochodzące

od składników diety.

Nutrigenomika – zajmuję się wpływem

składników diety na genom i poznaniem

genów odpowiedzialnych za predyspozycje

do zachorowania na choroby dietozależne

i wyjaśnianiem mechanizmów według

których dochodzi do rozwoju choroby.

Badania o dużym potencjale poznawczym

”Oświadczenia zdrowotne” - suplementy

(Espin et al., 2007)

Antocyjany – jagody - ”…sprzyja zdrowemu

funkcjonowaniu mózgu i jasności umysłu. Zapewnia

zdrowy wzrok, układ krążenia i prawidłowy poziom

cukru we krwi. Zapobiega efektom przedwczesnego

starzenia...”

Izoflawony - soja - ”...skutecznie zapobiega

nowotworom i obniża ryzyko wystąpienia chorób

serca.”

Flawanony - owoce cytrusowe - ”…wzmacniacz

odporności i silny przeciwutleniacz, zapobiega

chorobom serca, redukuje objawy starzenia, zmniejsza

łamliwość naczyń włosowatych i chroni naczynia

krwionośne, obniża poziom cholesterolsterolu, działa

przeciwzapalnie…”

Proantocyjdyny – ekstrakt z pestek winogron –

”…natychmiast eleminuje wolne rodniki ..”,

”…dociera niemal do wszystkich organów i tkanek,

pozostaje w organizmie do 72 godzin…”Ostrzeżenie.

Poniższe oświadczenia nie były oceniane przez FDA.

Produkt nie jest przeznaczony do diagnostyki, leczenia

lub zapobiegania chorobom. Przed rozpoczęciem

stosowania skonsultuj się ze swoim lekarzem.

?????

Czy wiesz po co jesz co jesz ?

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Polifenole:

Wtórne metabolity roślin

Nieodżywcze składniki żywności

Związki biologicznie aktywne - hamująco wpływają na procesy, które mogą prowadzić do zmian degeneracyjnych organizmu:

wolnorodnikowe uszkodzenia biomolekuł

metabolizm karcenogenów

niekontrolowaną proliferację komórek

stany zapalne

Wszechnica PAN, Warszawa 8.06.2016

Tradycje rodzinne:

sposób przygotowywania posiłku

preferencje sensoryczne

nawyki żywieniowe

Świadomość działania – edukacja

dokonywanie wyborów podczas zakupów

komponowanie diety

Ostatnie słowo ma konsument

Wartościowy surowiec

Niskiej jakości surowiec

Wysokiej jakości produkt

Niskiej jakości produkt

Wysoka jakość produktu spożywczego

zależy od producenta surowca

Biodostępność związków polifenolowych

PORÓWNANIEZałożenie: istnieje liniowa zależność pomiędzy przyjętą dawką związku

polifenolowego a podstawowymi parametrami opisującymi jego biodostępność

Przeskalowano dostępne wyniki na stałą dawkę

50 mg/osobę

1. Izoflawony 23.7-12.2

2. Flawonole 2.9-9.8

3. Flawanony 2.7-3.7

4. Flawanole 2.0-0.5

5. Antocyjany -

6. Polimeryczne proantocyjanidyny -

AUC (mmol h/L)

Ile polifenoli jest wchłanianych z diety?

Wydalenie z moczem (%):

- Q z cebuli (60-80 mg Q) 0.5-1.4

- Q z jabłek 0.4

- Q – rutyna (herbata) 0.5

- Katechiny 18EC0-0.05EGCG

- Izoflawony (produkty sojowe) 15D-40G

- Fenolokwasy 10K-28F

- Flawanony 5-10

- Antocyjany <0.1

Max stężenie w osoczu (mM):

- Q z cebuli do 7.8

- Q z jabłek 0.3

- Q-rutyna 0.2

- Katechiny 0.1-1.1

- Izoflawony (produkty sojowe) 0.5-2.0

- Flawanony 0.5

- Kwasy fenolowe 0.3-1

- Antocyjany 0.03

- Proantocyjanidyny (B1, B2) 0.02

Przeciwżywieniowe działanie polifenoli

winogronagranatjagodycytrusyherbata

procyjanidyny (oligomeryczne)katechinyellagitanninyantocyjanyresweratrolflawanony

Inhibitoryα-amylaza trzustkowaglukozydazy jelitowelipaza trzustkowatrypsyna/proteazy

Ograniczenie trawienia węglowodanów i tłuszczów żywności i późniejszego ich wchłaniania

EKSTRAKT

stężenie: mg/mL, μM

Obniżenie kaloryczności diety?

In vivo?

Stałe spożywanie wraz z żywnością odpowiedniej dawki polifenoli powoduje utrzymanie ograniczonego działania enzymów trawiennych. Nawet jeżeli prowadziłoby to tylko do około ich 1% inhibicji, daje to porównywalny efekt profilaktyczny ograniczający rozwój cukrzycy i otyłości jak obecnie stosowane leki (orlistat, acarbose).

Dalsze badania in vivo są niezbędne.

wiązanie z białkiem

Zakłócenie wchłaniania związków mineralnych

in vitro

Badania o dużym potencjale aplikacyjnym

Żywność funkcjonalna/prozdrowotna

Żywność specjalnie opracowana

- dla osób w podeszłym wieku

- o obniżonej alergenności

- personalizowana

http://commons.wikimedia.org

Czy korzystny wpływ polifenoli

na organizm człowieka ma związek tylko z

ich aktywnością przeciwutleniającą??

Szereg badań z witaminami (A,C,E) antyoksydacyjnymi

zakończyły się fiaskiem….

Inne mechanizmy wynikające

z powinowactwa polifenoli do białek ?

wiązanie się z komórkowymi receptorami i transporterami

wpływ na ekspresję genów

komunikacja międzykomórkowa

adhezja komórek

………………