Magazyn dla nauczycieli KwartalniK 02(04)/2016ISSN 2449-576X

eduKacja przedszKolna

Bajkoterapia w edukacjizoom na przedszkole

Aktywność poznawcza dzieckaraport

Rozwód rodziców

a psychika i edukacja

dzieckapsychologia

w edukacji

KUP, PRZECZYTAJ,ZOSTAŃ MISTRZEM

EXCELA

21 lekcji w formie rozmów

Takiej książki

jeszcze nie było

KSIĄŻKA DOSTĘPNA W LITERIA.PL, NA WWW.KSPLUS.PL ORAZ W DOBRYCH KSIĘGARNIACH ZAJRZYJ NA KSPLUS.PL/KURS-EXCELA

320 stron praktycznych

przykładów

Przystępnie, krok po kroku

o zaawansowanych funkcjach

Spis treściSzanowni Czytelnicy

redaKtor naczelnyJarosław Rybus

z-ca redaKtora naczelnegoJoanna Amelia Szczepaniak

RedAktoR pRowAdzącyRadosław Urban

wydawcaGrupa MAC S.A.ul. Wincentego Witosa 76, 25-561 Kielce

listy, prenuMerata, reKlaMaRedakcja „Z klasą. Magazyn dla nauczycieli”ul. Wincentego Witosa 76, 25-561 Kielce, tel. 41 366 51 90www.mac.pl, e-mail: zklasa@mac.pl

zespół RedAkcyjnyGrażyna Jancik, Paweł Kawałek, Piotr Kołaczek, Elżbieta Korzeniowska, Ewelina Kusiak, Beata Pałac, Justyna Sobolak, Bartosz Świątek

KoreKtaMaria Kasza

RedAkcjA, skłAdFeniks Media Groupul. Na Wierzchowinach 1D, 30-222 Krakówwww.feniksmedia.pl

Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany tytułów. Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Przedruki z magazynu dozwolone są wyłącznie za uprzednią pisemną zgodą wydawcy. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. W publikacji wykorzystano zdjęcia z biblioteki Shutterstock.com

zdjęcie nA okłAdce: Shutterstock.com

odkRywAm świAt – o Aktywności poznawczej dziecKa

innowacje w eduKacji – Metoda doBrego startu

portale eduKacyjne – nAuczyciel w inteRnecie

rozwód rodziców A psychikA i edukAcjA dzieckA

twórczy przedszKolaK – o Rozwoju wyobRAźni i motoRyki mAłej

BajKoterapia w przedszKolu

nauKa pRzez zAbAwę

AktuAlności eduKacyjne

„podRóżowniki” wydarzenieM roKu 2015!

być AutoRytetem dlA dzieckA – eKspert radzi

czas nA kultuRę

zaBawa i nauKa – nowości wydawnicze Mac eduKacja

leKcje z taBleteM – rozMowa z… jolAntą okuniewską

długA przerwa

4

6

8

10

13

16

18

21

22

24

2425

26

28

30

KUP, PRZECZYTAJ,ZOSTAŃ MISTRZEM

EXCELA

21 lekcji w formie rozmów

Takiej książki

jeszcze nie było

KSIĄŻKA DOSTĘPNA W LITERIA.PL, NA WWW.KSPLUS.PL ORAZ W DOBRYCH KSIĘGARNIACH ZAJRZYJ NA KSPLUS.PL/KURS-EXCELA

320 stron praktycznych

przykładów

Przystępnie, krok po kroku

o zaawansowanych funkcjach

Redaktor Naczelny

Oddajemy do Państwa rąk najnowszy numer kwar-talnika dla nauczycieli edukacji przedszkolnej.

Każdy z nas mile wspo-mina bajki z dzieciństwa. Czytane początkowo przez rodziców, a na-stępnie samemu. W dzi-siejszym świecie na ich brak dzieci nie mogą narzekać, są dostępne w telewizji i internecie na życzenie. Zachęcam do zapoznania się z arty-kułem, w którym pisze-my o tym, jak barwny świat baśni – dodajmy mądrej i z morałem – może okazać się pomoc-ny w codziennej pracy z przedszkolakami.

Etap edukacji przed-szkolnej to ważny okres w rozwoju dziecka.

Dzięki zaangażowaniu na-uczycieli, najmłodsi wkra-czają na długą drogę edu-kacji i poznawania świata. Ważnym fundamentem jest rozwój motoryki ma-łej. O tym, jak z sukcesem ją rozwijać, między innymi z pomocą kolorowych kart pracy, piszemy w artykule o twórczym przedszkolaku.

Wspólnie z zespołem re-dakcyjnym zachęcamy do lektury magazynu, a tak-że przesyłania własnych propozycji artykułów.

Życzymy Państwu peł-nego satysfakcji roku szkolnego 2016/17!

Aktywność poznawcza jest cechą każdego człowieka. W każdym z nas istnieje natu-ralna potrzeba eksplorowania świata poprzez jego doświad-czanie. – Na aktywność po-znawczą można patrzeć jak na ciąg zdarzeń, w którym wza-jemnie warunkują się: myśle-nie, mówienie, zapamiętywa-nie oraz procesy sensoryczne i percepcyjne – wyjaśnia Ewa Kołodziejczyk, autorka pro-gramów szkoleniowych dla edukacji. Aktywność poznaw-cza jest szczególnie ważnym aspektem rozwoju dzieci. Może przejawiać się na wiele sposobów: poprzez stawiane przez dziecko pytania, wymia-nę informacji z rówieśnikami i dorosłymi, formułowanie sądów oraz interpretowanie zjawisk. Dorośli, a zwłaszcza nauczyciele, powinni zatem stwarzać sytuacje umożliwia-jące dziecku eksperymento-wanie, doświadczanie zja-

Odkrywam świat O aktywności poznawczej dziecka

Odkrywanie świata jest jednym z najciekawszych i najważniejszych zadań stojących przed dziećmi w początkowym etapie edukacji. Ważną rolę w tym procesie odgrywa tzw. aktywność poznawcza. Czym ona jest i w jaki sposób nauczyciel może stymulować jej rozwój u swoich uczniów?

Tekst: Beata Pałac

wisk i rozwój zainteresowań. Oczywiście powinno się to odbywać w sposób dla niego bezpieczny oraz odpowiedni do jego wieku.

Aktywne dziecko = szczęśliwe dziecko

Za pomocą jakich metod na-uczyciel może rozwijać ak-

4 Raport

tywność poznawczą dziecka? Przede wszystkim powinniśmy stale zachęcać je do podejmo-wania coraz to nowych działań (tworzenia, odkrywania, ekspe-rymentowania). Można to osią-gnąć, stawiając wyzwania oraz ograniczając dostęp do goto-wych bądź znanych mu wcze-śniej rozwiązań. Należy jednak pamiętać, by poziom trudności problemu do rozwiązania do-stosowany był do etapu rozwo-ju dziecka. Zbyt trudne zadanie może na długo zniechęcić do aktywności poznawczej w danej dziedzinie. Niezwykle ważne jest, aby na każdym etapie rozwoju wspierać dziecko w poszukiwaniu własnych roz-wiązań. Należy także stwarzać okazje do podjęcia współpracy z osobami, od których może się ono czegoś nauczyć bądź dowiedzieć. Przygotowując zajęcia wspierające aktywność poznawczą, trzeba wziąć pod uwagę fakt, że dziecko w tym wieku uwielbia ruch. Pamiętaj-my, że mózg pracuje znacznie sprawniej, gdy organizm pod-dany jest mobilizacji, również tej fi zycznej. – Narządami, które mocno stymulują rozwój mó-zgu, są ręce, ponieważ mają one stosunkowo dużą reprezentację w korze mózgowej. Planując zaję-cia z dziećmi, należy zadbać o to, aby aktywnie używały one dłoni. Do pracy warto proponować im rozmaite materiały o różnorod-nych fakturach. Im sprawniejsze dłonie, tym lepiej dla neuro-logicznego rozwoju dziecka – mówi ekspertka.

Aktywne i twórcze dziecko

Jak dowiodły liczne badania, najlepszą formą zajęć wspie-

rających twórczą aktywność dziecka jest zabawa. Dzieje się tak, ponieważ dzieci w tym wieku uczą się enaktywnie. Oznacza to, że ich myślenie opiera się całkowicie na czyn-nościach motorycznych i nie wykorzystuje ani wyobraźni, ani słów. – Dlatego, planując zajęcia np. z matematyki, dobry nauczyciel przygotuje konkretne przedmioty, na których dziecko będzie uczyło się liczenia, po-zwoli na używanie palców u rąk, pchełek czy liczydeł. Taka forma pracy powinna trwać tak długo, aż dziecko przejdzie na wyższą formę myślenia (np. symbolicz-ną) – radzi ekspertka. Innym świetnym narzędziem za-pewniającym rozwój twórczej aktywności dzieci jest angażo-wanie ich w tworzenie kroniki klasowej. Nie tylko pomaga to w kształtowaniu umiejętno-ści językowych i plastycznych dzieci, ale i pozwala budować poczucie obowiązku. Dzięki tym działaniom dzieci przy-zwyczajają się do odpowie-dzialności i systematyczności w realizacji wpisów. Jedną z ciekawszych form rozwoju aktywności poznaw-czych jest także edukacja przez sztukę, polegająca na organizo-waniu przedstawień. Teatr jako forma pracy z dziećmi kształtu-je osobowość, rozwija procesy poznawcze, uwagę, spostrze-gawczość, wyobraźnię, myśle-nie, pamięć i mowę uczniów.

tekst literacki jako źródło poznawcze

Szczególne znaczenie w roz-woju dziecka ma również kontakt z literaturą, czy szerzej – słowem pisanym i mówio-

nym. Przy odpowiednim dobo-rze materiałów praca z tekstem literackim wpływać może terapeutycznie na dzieci nad-pobudliwe oraz z opóźnionym rozwojem, wszystkim zaś po-zwala na szybsze opanowanie mowy oraz nazywanie emocji i zjawisk zachodzących w nich samych oraz w otaczającym je świecie. Dzięki inscenizacjom nauczyciel zyskuje możliwość realizacji ćwiczeń w czyta-niu, opracowywaniu tekstu i mówieniu, a także zadań słownikowo-frazeologicznych i syntaktycznych.

By dziecko było aktywne i twórcze, potrzeba konse-kwencji zarówno ze strony rodziców, jak i nauczycieli. – Niezwykle ważna jest posta-wa dorosłego, który z dziećmi rozmawia, pozwala im na dzie-lenie się przeżyciami, odwołuje się do ich doświadczeń, uczy wyrażać wątpliwości czy samo-dzielnie formułować pytania – podkreśla ekspertka. Oczywi-ście warto także nieustannie zgłębiać swoją wiedzę peda-gogiczną i stosować nowo-czesne pomoce naukowe.

Kilka rad Janusza Korczaka

Nie zmuszaj dzieci do ak-tywności, lecz wyzwalaj ich aktywność.

Nie każ myśleć, lecz twórz warunki do myślenia.

Nie żądaj, lecz przekonuj. Pozwól dziecku pytać i powoli

rozwijaj jego umysł tak, aby samo chciało wiedzieć.

5Z KLASĄ

W praktyce edukacyjnej bardzo ważne jest wykorzystywanie narzędzi wspomagających rozwój psychomotoryczny uczniów. Jednym z nich jest tzw. Metoda Dobrego Startu (MDS), która rozwija zmysły i umiejętności dzieci.

Tekst: Justyna Sobolak

Innowacje w edukacjiMetoda Dobrego Startu

Metoda Dobrego Startu (MDS) została opracowana w latach 90. XX w. przez Martę Bogdanowicz, dzie-cięcego psychologa klinicz-nego, profesora w Instytucie Psychologii Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, założycielkę i wielo-letnią przewodniczącą Polskiego Towarzystwa Dysleksji. Przezna-czona jest do pracy z dziećmi w wieku od 2 do 10 lat. Spraw-dza się w pracy z przedszko-lakami, dziećmi z problemami edukacyjnymi i niepełnospraw-nymi intelektualnie. Wspomaga ich rozwój psychomotoryczny poprzez angażowanie wszyst-kich zmysłów, kształtuje mowę, przygotowuje do nauki czytania i pisania, a także poznawania liter i cyfr.

Prace nad MDS prof. Bogdano-wicz rozpoczęła pod koniec lat 60. XX w., inspirowana metodą

opracowaną we Francji przez fi zjoterapeutkę Theę Bugnet. Metoda nosiła nazwę „Le B on Depart”, czyli „dobry odjazd, odlot, start” i była stosowana w jednym z paryskich ośrodków neuropsy-chiatrii dziecięcej. Prof. Bogdano-wicz opracowywała MDS przez 10 lat, prowadząc całoroczne zajęcia z dziećmi. Wspomagała się założeniami teoretycznymi i praktycznymi pedagogiki przed-szkolnej, specjalnej i nauczania początkowego. W 1985 roku wydała pierwszy podręcznik poświęcony MDS, a 11 lat później opracowała program zajęć dla

dzieci w wieku przedszkolnym z niepełnosprawnością intelek-tualną. Profesor Bogdanowicz nieustannie rozwija tę metodę, opierając się na doświadczeniu zdobytym w pracy z dziećmi o określonych potrzebach rozwo-jowych i specjalnych potrzebach edukacyjnych. W odpowiedzi na te zróżnicowane potrzeby dzieci powstały też nowe programy.

Cele Metody Dobrego Startu:

wspomaganie rozwoju, diagnozowanie i korekcja

zaburzeń rozwojowych, przygotowanie dzieci do pod-

jęcia nauki szkolnej (w tym m.in. nauki czytania i pisania),

pobudzanie motywacji i twórczości,

rozwijanie dojrzałości społecznej.

6 Metodyka

wielozmysłowe oddziaływanie

Założeniem MDS jest jed-noczesne rozwijanie funkcji wzrokowych, słuchowych, języ-kowych, dotykowo-kinestetycz-nych (uczucie dotyku i ruchu) i motorycznych oraz ich współ-działanie, czyli tzw. integracja percepcyjno-motoryczna. Pracę zmysłu wzroku można ćwi-czyć podczas prezentowania uczniom znaków grafi cznych. Stosowane są łatwe wzory, wzory literopodobne, litery oraz znaki matematyczne. Zaangażowanie zmysłu słuchu sprawdza się poprzez słucha-nie piosenek, wierszyków, zdań i wyrazów. Natomiast aktyw-ność motoryczna rozwijana jest poprzez ćwiczenia rucho-we, ruchowo-słuchowe, a także ruchowo-słuchowo-wzrokowe (ruchy zharmonizowane z ryt-mem piosenki, wykonywane podczas prezentowania zna-ków grafi cznych).

nie tylko dla przedszkolaków

Metodę Dobrego Startu wy-korzystywać można m.in. w pracy z uczniami, u których obserwuje się niepowodzenia szkolne i u których rozwój psychoruchowy przebiega wol-niej lub nieharmonijnie. Służy ona diagnozowaniu przyczyn niepowodzeń szkolnych oraz ich korekcji. Ćwiczenia MDS są także kierowane do dzieci przygotowujących się do nauki czytania i pisania, uczniów z ry-zykiem dysleksji, a także osób o opóźnionym rozwoju psycho-ruchowym – niepełnospraw-nych intelektualnie i fi zycznie. Metoda polecana jest również przedszkolakom, gdyż sprzyja

ich optymalnemu rozwojowi. Dzięki MDS doskonalą one funkcje wzrokowe, słuchowe i ruchowe, a poprzez zasto-sowanie ćwiczeń językowych wzbogacają swoje słownictwo, uczą się prawidłowo formuło-wać zdania i odpowiadać na pytania. Zajęcia Metodą Dobre-go Startu zazwyczaj prowadzi się w grupach 6–8-osobowych, mogą one być także realizowa-ne w liczniejszych klasach.

trzy etapy

Lekcje w MDS można podzielić na 3 etapy: zajęcia wprowa-dzające, właściwe oraz końco-we. Pierwsze z wymienionych mają za zadanie koncentrować uwagę dzieci na rozpoczynają-cych się ćwiczeniach. Podczas ich trwania dzieci wykonują ćwiczenia orientacyjno-po-rządkowe: marsz przy muzyce, zabawy ruchowe, nauka pio-senki i zabawy językowe (wyja-śnianie trudnych słów, rozmo-wa na temat treści piosenki). Zajęcia właściwe zawierają trzy rodzaje ćwiczeń: ruchowe (rzucanie, toczenie, chwytanie, zabawy do treści piosenki), ruchowo-słuchowe (np. wy-stukiwanie rytmu piosenki), ruchowo-słuchowo-wzrokowe (pisanie „w powietrzu”, na pod-łodze, na papierze o dużym formacie, z wykorzystaniem węgla, kredy, pisaka, ołów-ka, kredek). Zajęcia końcowe mają charakter ćwiczeń re-laksacyjnych (dzieci wykonują wówczas ćwiczenia oddecho-we lub masaż).

Trzeba zaznaczyć, że model MDS jest tylko podstawą do prowadzenia zajęć. Powinien

Warianty Metody Dobrego Startu:I. Łatwe wzory i piosenki lub wierszyki.Służą do wspomagania rozwoju, profi laktyki niepowodzeń szkol-nych i edukacji u dzieci:

najmłodszych (od 2. roku ży-cia), rozwijających się prawi-dłowo,

starszych, których rozwój przebiega z opóźnieniem lub nieharmonijnie.

II. Wzory literopodobne i pio-senki lub wierszyki.Służą do wspomagania rozwoju, profi laktyki niepowodzeń szkol-nych i edukacji u:

starszych przedszkolaków przygotowujących się do nauki czytania i pisania,

dzieci z ryzykiem dysleksji lub mało sprawnych ruchowo (osoby z dyspraksją),

starszych dzieci o opóźnionym rozwoju.

III. Litery, znaki matematyczne i piosenki lub wierszyki.Służą do uczenia liter, znaków matematycznych oraz do terapii w przypadku niepowodzeń szkol-nych u uczniów:

klasy pierwszej, z trudnościami w nauce czyta-

nia i pisania (w tym uczniów z ryzykiem dysleksji),

starszych z dysleksją rozwojową.

Źródło: www.martabogdanowicz.pl

być zmieniany i dostosowywa-ny do potrzeb dzieci. W me-todzie tej nie ma bowiem miejsca na rutynę i sztywne trzymanie się schematów.

7Z KLASĄ

Cyfrowa edukacja8

Internet jest bogatym źródłem materiałów edukacyjnych, pomysłów na lekcje, a także kompletnych scenariuszy zajęć. Prezentujemy przegląd serwisów internetowych, które mogą okazać się bardzo przydatne w codziennej pracy nauczyciela.

Tekst: Piotr Kołaczek

Portale edukacyjne Nauczyciel w internecie

45minut.pl

Internetowe forum dyskusyj-ne dla nauczycieli, uczniów i rodziców. Tematy dysku-sji są starannie podzielone według przedmiotów i za-gadnień dotyczących pra-cy szkoły oraz problemów pozalekcyjnych. Na stronie można znaleźć także ponad dwa tysiące testów z różnych konkursów przedmiotowych. Znajdą one zastosowanie np. podczas prowadzenia lekcji i przygotowywania uczniów do udziału w olimpiadach i konkursach.

etwinning.net

Platforma internetowa uła-twiająca nawiązywanie współ-pracy pomiędzy nauczycielami i szkołami z Unii Europejskiej. Dostępna jest w 28 językach, również po polsku. Umożliwia uczestnictwo we wspólnych, międzynarodowych progra-mach. Serwis zawiera opisy kilkuset projektów. Część z nich trwa i można do nich dołączyć, inne zakończyły się, ale pozostał po nich ślad w postaci pomysłów i materia-łów, które można wykorzystać na własnych lekcjach.

nauczycieleprzedszkola.pl

Portal dedykowany na-uczycielom przedszkolnym. Zawiera scenariusze zajęć, artykuły specjalistyczne, materiały pomocne w pro-wadzeniu zajęć z edukacji matematycznej, plastycznej, muzycznej i artystycznej. Zamieszczone tam pomoce dydaktyczne odnoszą się do różnych dziedzin, z którymi pedagog spotyka się w swojej pracy w przedszkolu. Nie-ocenioną pomocą mogą być scenariusze występów z okazji świąt i innych waż-nych wydarzeń. Spora grupa materiałów i porad dotyczy także nauczycielskiego awan-su zawodowego.

profesor.pl

Serwis poświęcony praktyce zawodowej nauczycieli. Moż-na w nim znaleźć m.in. pora-dy oraz pomoce ułatwiające realizowanie zadań związa-nych z awansem zawodowym, opinie prawne, dyskusje o sy-tuacji polskich nauczycieli uczących w szkołach w kraju

Z KLASĄ 9

i za granicą. Użytkowni-cy mogą także bezpłatnie zamieszczać na nim swoje prace. W ten sposób powsta-ła baza publikacji z zakresu niemal wszystkich przedmio-tów nauczanych w polskich szkołach. Obejmuje ona konspekty, scenariusze lekcji, propozycje planów nauczania i inne materiały do wykorzy-stania na zajęciach.

przedszkolak.pl

Strona przeznaczona dla osób zainteresowanych edukacją przedszkolną: nauczycieli, ro-dziców, psychologów. Można na niej znaleźć informacje na temat rozwoju dzieci, eduka-cji, specjalnych potrzeb edu-kacyjnych. W dyskusjach na forum mogą brać udział także rodzice, co pozwala spojrzeć na potrzeby dzieci z zupeł-nie innej strony. Serwis daje ponadto możliwość skonsul-towania własnych pomysłów i omówienia problemów ze specjalistami z innych przed-szkoli.

scholaris.pl

Portal wiedzy, którego naj-mocniejszą stroną jest ob-szerny zbiór bezpłatnych pomocy dydaktycznych. Można tam znaleźć programy nauczania, scenariusze lekcji, artykuły problemowe i wiele innych materiałów. Na stro-nie są też gromadzone i udo-stępniane materiały przy-datne na każdym etapie edukacji, od przedszkola po szkoły ponadgimnazjalne. Nauczyciele, którzy chcieliby podzielić się własnymi po-

mysłami i materiałami, mogą dołączyć do grona autorów.

teachers.net

Strona, którą można pole-cić wszystkim nauczycielom znającym język angielski. Większość użytkowników serwisu teachers.net miesz-ka i pracuje w USA, jednak na grupie dyskusyjnej moż-na spotkać osoby z całego świata. Precyzyjny podział treści na grupy wiekowe i przedmioty ułatwia szybkie przeszukiwanie zawartości: pomysłów na lekcje, goto-wych scenariuszy, porad, dys-kusji. Treści omawiane na tej stronie pokazują, że na całym świecie nauczyciele zmagają się z podobnymi problemami, ale rozwiązują je w zupełnie inny sposób. Korzystanie z odmiennych doświadczeń i oryginalnych pomysłów może pomóc w doskonaleniu własnego warsztatu nauczy-cielskiego.

facebook.pl

Doskona-łym źródłem informacji i platformą do nawiązywania kontaktów jest Facebook, na którym funkcjonuje wiele profili poświęconych

zagadnieniom interesują-cym nauczycieli. Dynamika zmian jest znaczna: profile na FB można zakładać bez wysiłku, więc powstają i są likwidowane bardzo często. Najbardziej wartościowe przyciągają zastępy obserwa-torów i uczestników dyskusji i one mają szansę przetrwać najdłużej. Warto polecić m.in. fanpage Młodzi nauczyciele. Dyskutuje się na nim o aktu-alnych zmianach w oświacie, sytuacji w szkołach, a także o kontaktach z rodzicami. Najmocniejszą stroną dysku-sji na FB jest to, że uczest-niczy w nich bardzo wielu nauczycieli o zróżnicowanym światopoglądzie i doświad-czeniu.

Każda z opisanych stron internetowych zawiera sporą porcję materiałów, które mogą być źródłem inspiracji dla nauczyciela. Z większo-ści z nich można swobodnie korzystać, jednak jeszcze więcej radości daje dzielenie się własnymi pomysłami

i materiałami, uczestnic-two w dyskusjach, pozna-wanie innych nauczycieli

i wymiana doświadczeń zawodowych.

Wzrost liczby rozwodów sprawia, że nauczyciele, zarówno w szkole, jak i przedszkolu, coraz częściej spotykają się z negatywnymi skutkami wpływu tego zjawiska na edukację swoich uczniów. W jaki sposób skutecznie radzić sobie z tymi wyzwaniami?

Tekst: Rita Popielska

Aneta Czerska, „Czytanie dla rozwoju”wyd. Instytut Rozwoju Małego Dziecka, Warszawa 2016

Książka przeznaczona dla wszystkich zainteresowanych rozwojem małe-go dziecka – zarówno rodziców, jak i pedagogów. T o napisana przystępnym językiem publikacja naukowa, w której po raz pierwszy przedstawiona została unikalna metoda nauki czytania w języku polskim dla dzieci, którą stosować można już od pierwszych dni życia dziecka. Metoda Cudowne Dziecko, autorski projekt dr Anety Czerskiej, rozwija wzrok, słuch i mowę, kształtuje myślenie operacyjne oraz świadomość otaczającego świata. Rozbudza w dzieciach miłość do czytania, pozwala na samodzielne odszyfrowanie kodu liter oraz czytanie i rozpoznawanie znaczenia wyrazów, zdań i tekstów. Metoda ta pozwala z jed-nej strony w łatwy sposób zaangażować dziecko, z drugiej zaś nie wymaga od rodziców lub pedagogów wielu skomplikowanych przygotowań.

Traumatyczne wy-darzenie, jakim jest rozstanie rodziców, ma duży wpływ na rozma-ite aspekty funkcjono-wania dziecka, w tym na proces jego eduka-cji. Sytuacja związana z rozwodem niemal całkowicie pochła-nia uwagę dziecka.

– Wciąż niedojrzały człowiek, jakim jest każde dziecko, martwi się o swoich rodziców, co sprawia, że nie może się skupić na sprawach związanych z edukacją szkolną. Silne, trudne uczucia mogą całko-wicie zahamować jego rozwój, zarówno psy-

chiczny i społeczny, jak i szkolny – podkreśla Joanna Markiewicz ze Stowarzyszenia OPTA*.

Rozwód rodziców a psychika dziecka

U dzieci w wieku przed-szkolnym w obliczu rozwodu rodziców

może dochodzić do regresji, czyli cofania się w rozwoju. Przestają one radzić sobie z pod-stawowymi czynnościa-mi życia codziennego, np. z samodzielnym ubieraniem się, spoży-waniem posiłków czy korzystaniem z toalety. Sytuacja ta wzmaga

Rozwód rodziców a psychika i edukacja dziecka

10 Psychologia w edukacji

u nich lęk przed rozstaniem, po-woduje bezsenność, skłonność do płaczu, irytacji i agresji. Reak-cją może być też apatia dziecka, które staje się bierne i wymaga większej uwagi. Z kolei u dzie-ci w wieku wczesnoszkolnym (6–9 lat) skutki rozwodu mogą przejawiać się silnym strachem przed porzuceniem, moczeniem nocnym i bezsennością. Dzieci te są przygnębione, smutne i często uciekają w świat wy-obraźni. Problemy rodziców mają często wpływ na obniże-nie poczucia własnej wartości i utrudniają nawiązywanie relacji z rówieśnikami.

dziecko rozwodników w szkole

Rozwód wpływa negatywnie na całe spektrum zachowań dziecka i rzutuje na jego zachowanie w przedszkolu czy szkole, a także na poziom osiągnięć edukacyjnych. Skutki

tej trudnej sytuacji można niwelować poprzez odpowied-nią pomoc psychologiczno-pe-dagogiczną. Choć rozwód jest indywidualną sprawą każdej rodziny, działania pomocnicze dla dzieci oraz rodziców mogą i powinny być też podejmo-wane w szkole, jako instytucji pełniącej uzupełniającą funk-cję wychowawczą. U dzieci borykających się z rozwodem rodziców najczęściej zauważyć można duży spadek motywacji do nauki – notorycznie są one nieprzygotowane do zajęć, nie realizują prac domowych, mają kłopoty z koncentracją, a także przeszkadzają innym dzie-ciom oraz nauczycielom swoim zachowaniem. Jak powinien zare-agować nauczy-ciel w sytuacji, gdy uczeń, któ-rego rodzice się rozwodzą, nagminnie do-kucza innym

dzieciom bądź jest agresywny wobec rówieśników? – Dziecko powinno czuć wsparcie ze strony dorosłych, niezależnie od jego zachowania. Należy reagować wprost – mówić mu, że w ten sposób sprawia przykrość innym uczniom, ale jednocześnie poprosić o rozmowę po lekcjach. Wówczas można zapytać o przy-czynę i porozmawiać o tym, jak

Zachęcamy do obejrzenia e-konferencji z Marią Rotkiel na temat wpływu rozwodów na psychikę i edukację dziecka: www.mac.pl /e-konferencje

Formy pomocy dla dziecka rozwodzących się rodziców to m.in. zajęcia:

korekcyjno-kompensacyjne – w przypadku pogarszających się wyników w nauce,

socjoterapeutyczne – w przy-padku zaburzeń w zachowaniu (agresja, apatia, problemy z na-wiązywaniem relacji),

terapeutyczne – warsztaty integracyjne, porady i konsul-tacje psychologiczne,

dodatkowe – udział w trenin-gach sportowych, zajęciach malarskich etc.

11Z KLASĄ

inaczej można radzić sobie z trudnymi emocjami – radzi Maria Rotkiel, terapeutka, psycholog i trener moty-wacyjny rozwoju zawodo-wego i osobistego.

nauczyciel w obliczu rozwodu dziecka

Wielu nauczycieli zastanawia się, w jaki sposób mogą wspierać dziecko, które przeżywa rozwód rodziców. Psycho-logowie są zgodni, że kluczem jest indywidualne podejście do dziecka. Chodzi tu przede wszystkim o rozpoznawanie i zaspokajanie konkretnych potrzeb rozwojowych i edu-kacyjnych ucznia, którego rodzice przeżywają kryzys. Jak stosować to w praktyce? Gdy pedagog zaobserwuje zmianę zachowania dziecka, powi-

nien podjąć próbę ustalenia, co może być tego przyczyną. Dobrym sposobem jest np. rozmowa z rodzicami dziecka. – Ważne, żeby robić to w sposób życzliwy, pozbawiony oceny któ-regokolwiek z rodziców. Następ-nie należy zachęcać rodziców do sięgnięcia po specjalistyczną psychologiczną pomoc dla siebie

i dziecka. W czasie zajęć lek-cyjnych ważne jest, by okazy-wać dziecku zrozumienie dla zmienności jego nastroju, pro-blemów z koncentracją oraz słabszych wyników w nauce – radzi Joanna Markiewicz.

Nauczyciele odgrywają bar-dzo ważną rolę w procesie pomocy dziecku w sytuacji rozwodu rodziców. Po-moc ta opiera się m.in. na budowaniu pozytywnej,

wspierającej relacji, zarówno z uczniem, jak i jego rodzicami. Tylko dobra współpraca środowi-ska domowego ze środowiskiem szkolnym może sprawić, że dziec-ko otrzyma taką pomoc, jakiej potrzebuje.

przypisy:*Stowarzyszenie OPTA działa na rzecz osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, w szczególności rodzin przeży-wających kryzysy.

Chcesz wiedzieć więcej? Odbierz prezent dla czytelników magazynu „Z klasą” na www.mac.pl/voucherczytelnika. Wypełnij formularz na stronie, by otrzymać darmowy dostęp do płatnej

e-konferencji PREMIUM „Wpływ rozwodu na psychikę i edukację dziecka” z Marią Rotkiel.

Voucherna darmowy, bezterminowy dostęp do E-konferencji

Maria Rotkiel: „Wpływ rozwodu na psychikę i edukację dziecka”www.mac.pl/ekonferencje

warunkiem zrealizowania vouchera jest rejestracja konta użytkownika na www.mac.pl

ODBIERZ

SWÓJ PREZENT!

12 Psychologia w edukacji

W pracy z dziećmi w młod-szych grupach przedszkolnych ważne jest skupienie się na zabawach rozwijających wyobraźnię i tzw. motorykę małą. Dzieci w tym wieku osiągają w tych aspektach zaskakująco szybkie efekty, które zaprocen-tują w przyszłości. O ile w szkołach uwzględnia się zajęcia rozwijające motorykę małą, o tyle rozwój wyobraźni jest często traktowany pobocz-nie. Wynika to przede wszystkim z faktu, że szkoła skupia się głównie na przekazywaniu prak-tycznej wiedzy i umiejętności. Tymczasem specjaliści zgodnie podkreślają szczególny udział wyobraźni w zdolnościach ucze-nia się i kształtowania inteligen-cji dziecka już od najmłodszych lat, od wieku przedszkolnego. Tylko odpowiednie wykorzysty-wanie potencjału obu półkul mózgowych: prawej – odpowia-dającej za wyobraźnię, i lewej – odpowiadającej za logiczne myślenie, pozwala wypracować

z dziećmi zadowalające efekty edukacyjne.

Rozwój motoryki małej

Równie ważne jest dbanie o rozwój motoryki małej, która dotyczy w szczególności mięśni dłoni i palców. Jest ona ważna

dla podejmowania przez dziecko takich aktywności, jak: pisanie, wycinanie, rysowanie, wiązanie sznurowadeł, zapinanie guzi-ków, suwaków, posługiwanie się sztućcami. Dzięki dobrze rozwiniętym umiejętnościom z zakresu motoryki małej dziec-ko potrafi sprawnie funkcjono-wać w życiu codziennym. Trzeba jednak pamiętać, by w pracy z dzieckiem skupiać się nie tylko na motoryce dominującej (związanej z prawo- lub lewo-ręcznością), ale nad koordynacją obu rąk. Pełni ona bowiem klu-czową rolę w procesie pisania oraz wykonywania codziennych czynności.

uruchom wyobraźnię

Rozwijanie wyobraźni i mo-toryki małej u dzieci może się odbywać na wiele sposo-bów. Aby ten proces zachodził prawidłowo, nie wystarczą tylko doświadczenia dzieci – niezbędna jest także pomoc i zaangażowanie ze strony osób

Jednym z zadań edukacji przedszkolnej jest rozwijanie motoryki małej i wyobraźni u dzieci. Jest wiele sposobów, które mogą w tym pomóc. Przydatne mogą okazać się m.in. profesjonalne karty pracy.

Tekst: Justyna Sobolak

O rozwoju wyobraźni i motoryki małej

Twórczy przedszkolak

Z KLASĄ 13

dorosłych. Wyobraźnię dosko-nale rozwija zabawa, która angażuje wszystkie zmysły. Może to być dokańczanie ry-sunków, słuchanie piosenek czy wykonywanie ćwiczeń. Dobrze sprawdzają się takie ćwiczenia, jak np.: rysunek obrazujący, opowiadanie wymyślonych historii, a także zabawy mani-pulacyjne z użyciem klocków. Zabawy dla dzieci muszą być przygotowane w sposób pro-fesjonalny i powinny dawać im możliwość szukania i stosowa-nia różnych rozwiązań i tech-nik. – Ważne jest proponowanie dzieciom zadań dywergencyjnych (z wieloma poprawnymi rozwią-zaniami) w miejsce konwergen-cyjnych (z jednym poprawnym rozwiązaniem). Różnica pomiędzy nimi jest zasadnicza. Przykładem niech będzie wyklejanie kwiatka

plasteliną zgodnie ze wzorcem podanym przez nauczyciela (zadanie konwergencyjne). To przykład zadania, które, pomimo że wykorzystuje potencjalnie twórcze materiały (różnokoloro-wa plastelina, kartka papieru), wcale nie ma charakteru twór-czego, a jedynie odtwórczy. Tego typu zadania uczą dzieci jedynie działania według wzoru – infor-muje Anna Słaboń, psycholog dziecięcy, trener i coach.

droga na skróty

Wiele zadań na wyobraźnię rozwija jednocześnie motorykę małą. Ćwiczyć sprawność palców i rąk można poprzez nawlekanie, przewlekanie, układanki mozai-kowe, puzzle, lepienie z gliny lub plasteliny, kalkowanie i koloro-wanie rysunków, wydzieranki,

wycinanki czy malowanie pal-cami. Nieograniczoną skarbnicą pomysłów na rozwijanie moto-ryki małej i wyobraźni u dzieci są także profesjonalne karty pracy. Niestety, jest to wciąż narzędzie pomijane lub niedo-ceniane przez wielu nauczycieli. Nierzadko zdarza się, że zamiast korzystać z profesjonalnych materiałów, nauczyciele sięgają po materiały kserowane bądź czarno-białe wydruki z internetu, które nie są atrakcyjne dla dzie-ci. Pójście na skróty w przypadku pracy z dziećmi 3- czy 4-letnimi, które przyswajają w krótkim czasie dużo wiedzy, z pewnością nie pozwoli osiągnąć zamierzo-nych efektów edukacyjnych.

profesjonalna pomoc

Jedną z wielu korzyści płyną-cych z korzystania z profesjo-nalnych kart pracy jest odpo-wiadanie na potrzeby uczniów,

Kolorowe karty pracy to same korzyści:

urozmaicone zadania, efektywne odpowiadanie na

potrzeby uczniów, monitorowanie umiejętności

uczniów, oddziaływanie wielozmysłowe

na dzieci, rozwijanie kreatywności

i umiejętności stosowania nowatorskich rozwiązań,

szybkie efekty pracy, źródło inspiracji dla nauczy-

cieli – wzbogacanie własnego warsztatu pracy o nową wiedzę i umiejętności.

14 Zoom na przedszkole

Aby zadania stymulowały wyobraź-nię i twórcze myślenie:

powinny mieć charakter otwarty, wszystkie pomysły dzieci po-

winny być uznane za dobre, dzieci powinny móc swobodnie

wykorzystywać dostępne materiały.

Na wspieranie dziecięcej twórczości i wyobraźni wpływają:

postawa nauczyciela wobec uczniów (komunikatywność, szacunek, poczucie bezpieczeń-stwa, konstruktywna krytyka),

entuzjazm nauczyciela i jego zaangażowanie w prowadzenie zajęć,

znajomość aktywizujących metod pracy z grupą,

okazywanie zainteresowania dzieciom i ich pomysłom,

zwracanie uwagi na sam proces twórczy, a nie tylko jego efekt (świadomość, co sprawia dziec-ku trudność, radość, satysfakcję, jak bardzo angażuje się ono w dane aktywności),

wytwarzanie w uczniach pozytywnych emocji i poczu-cia bezpieczeństwa; zdobycie sympatii uczniów.

Anna Słabońpsycholog dziecięcy, trener i coach

które przynosi efekty, i stałe monitorowanie ich postępów w nauce. Profesjonalnie opra-cowane, kolorowe karty pracy zawierają urozmaicone zada-nia, przede wszystkim jednak pozwalają odkryć u dzieci nowe pokłady kreatywności, wykształcają umiejętność stosowania nowatorskich rozwiązań. Pozwalają także wzbogacić posiadany warsztat o nową wiedzę i zapobiegają rutynie. Dzięki temu, że są przygotowane przez eksper-tów w swoich dziedzinach,

pomagają w krótkim czasie wypracować z dziećmi ocze-kiwane rezultaty edukacyjne. – Profesjonalne materiały mogą stać się inspiracją i z pewnością służą uatrakcyjnianiu zajęć. Mu-szą być jednak wykorzystywane w sposób, który dla dzieci jest interesujący. Wybierając ma-teriały, należy zwrócić uwagę, czy dzieci mogą eksperymen-tować z nimi na własny użytek i według własnych potrzeb, czy tylko zgodnie z instrukcją nauczyciela. Ważne jest, by dzieci miały szansę na swój sposób odkrywać właściwości materiałów, z którymi pracują. Podarcie kartki papieru może np. stać się procesem twórczym

w tym sensie, że pomaga dziec-ku poznawać świat i właści-wości przedmiotów. Co więcej, może być okazją do budowania analogii w świecie otaczającym dziecko, poprzez poszukiwanie przedmiotów o podobnych wła-ściwościach (np. Co jest cienkie i delikatne jak papier?) – pod-sumowuje Anna Słaboń.

Z KLASĄ 15

„Jaś i Małgosia”, „Kopciuszek” czy „Dziewczynka z zapałkami” – to utwory, które znają wszyscy. Bajki od zawsze były sposobem na przekazywanie dzieciom wiedzy i zasad moralnych. Ich wspólne czytanie z dorosłymi wywiera duży wpływ na rozwój małego człowieka. Bajki mogą również pomagać dziecku poznawać i nazywać własne emocje oraz podpowiadać sposoby radzenia sobie z nimi. Gdy spełniają te funkcje, nazywamy je bajkami terapeutycznymi, a pracę z nimi – bajkoterapią.

Tekst: Ewelina Kusiak

Bajkoterapia to nowoczesna, bezpieczna i lubiana przez dzieci metoda pracy, dlatego warto wykorzystywać ją w przedszkolu. Adresowana jest głównie do dzie-ci w wieku 4–9 lat. W ostatnim czasie bardzo często słyszymy, że bajkoterapia jest modna. Czy jednak tak jest naprawdę? Często czytanie dzieciom utożsamiane jest z bajkoterapią. Tymczasem w bajkoterapii czytanie jest zaled-wie punktem wyjścia, narzędziem do budowania relacji z dzieckiem oraz formowania jego rozwoju społecznego i emocjonalnego.

Bajki terapeutyczne zostały opracowane po to, aby pomóc dzieciom zrozumieć swoje emocje i radzić sobie z nimi.

Pozwalają również rozpoznawać i nazywać stany emocjonalne dziecka. Doświadczenia towarzy-szące różnym przeżyciom, takim jak: strach, złość, smutek czy radość opisywane są w bajkach w sposób dostosowany do per-cepcji małego dziecka. Istotnym elementem bajek terapeutycz-nych jest tzw. ekspert, który ak-ceptuje to, co dzieje się z boha-terem. Pokazuje w ten sposób, że każdy człowiek odczuwa różne emocje, co określa jako natu-ralne, a nawet pożądane. Wspo-mniany ekspert przybiera różne postaci – może być człowie-kiem, zwierzęciem lub postacią fantastyczną. Najważniejsze jest jednak to, że czytelnik może się z nim identyfikować.

jak to działa?

Z bajkoterapii może korzystać każdy nauczyciel. Jednak trzeba pamiętać, że kluczowe jest nie to, że czytamy, ale przede wszystkim to, co czytamy. W bajkoterapii wykorzystujemy teksty o charak-terze terapeutycznym, których budowa i treść pozwalają dziec-ku lepiej zrozumieć opisywaną w bajce sytuację. Dzięki temu dziecko może uświadomić sobie, że problem, z którym się boryka, dotyka także wielu innych osób. Taka świadomość może być dla niego ogromnym wsparciem.

Bajki przede wszystkim wzmac-niają poczucie własnej warto-ści, dają wiarę w szansę na po-

Bajkoterapia w przedszkolu

16 Zoom na przedszkole

prawę własnego losu i uczą, jak radzić sobie w wielu sytuacjach. Identyfikacja z bohaterem po-maga dziecku zobaczyć, że i ono może pokonać swoje słabości, wtedy gdy słyszy o perypetiach bohatera, który przezwyciężył jakąś trudność. Uzmysławia so-

bie ono wówczas, że nie zostaje samo ze swoim problemem. Co więcej, utożsamianie się z bo-haterem rozwija wyobraźnię i kreatywność.

Bajkoterapia łagodzi lub niweluje cierpienie i daje poczucie szczę-ścia, pozwala zapomnieć o ota-czającej rzeczywistości, o lęku, stresie czy bólu. Dziecko nabiera przekonania, że chociaż teraz jest źle, to w przyszłości los może się odmienić. Poznając przygody bohaterów, małe dzieci uczą się reguł rządzących światem doro-słych, a następnie powielają ich zachowania w zabawie z rówie-śnikami. Bajki terapeutyczne wzmacniają wychowanie dziecka również poprzez pokazywanie al-ternatywnych właściwych wzorów zachowań w różnych sytuacjach.

Bajkoterapia to proces długo-trwały, który zachodzi w psychi-ce małego człowieka. Dziecko albo zaakceptuje, albo odrzuci poznaną treść bajki, ale w obu przypadkach samo musi uwie-rzyć w daną historię i identyfiko-

wać się z jej bohaterem. Jeśli po przeczytaniu bajki dziecko chce dowiedzieć się więcej i zadaje pytania, postarajmy się na nie odpowiedzieć. Unikajmy jednak tonu moralizatorskiego. Bajkote-rapia odniesie najlepszy skutek wówczas, gdy dziecko samo dostrzeże wartości płynące z po-znanej historii.

Nauczyciele przedszkolni często, jeszcze przed rozpoczęciem roku szkolnego, proponują rodzicom czytanie bajek terapeutycznych, które ukazują życie przedszkolne. Chcą, aby dzieci poznały pro-blemy, jakie mogą tam spotkać oraz sposoby na ich rozwiązanie. Z tych historii dziecko może do-wiedzieć się, że niektóre stresują-ce sytuacje w przedszkolu są na-turalne. Zrozumie, że strach przed pierwszym dniem w przedszkolu, tęsknota za mamą czy trudności z narysowaniem psa lub kota są doświadczeniem wszystkich przedszkolaków. Co ważne, bajki te uświadomią mu także, że na-uczyciele są wrażliwi na potrzeby swoich wychowanków.

Podział bajek terapeutycznych:Relaksacyjne – ich głównym zadaniem jest wyciszenie dziec-ka. Akcja bajek toczy się zawsze w bezpiecznym i przyjaznym miejscu, a bohaterowie do-świadczają wszystkimi zmysłami otaczającą ich rzeczywistość. Psychoterapeutyczne – ich ce-lem jest obniżenie lęku, dowar-tościowanie, ukazanie sposobów radzenia sobie z negatywnymi emocjami. Psychoedukacyjne – poprzez poznanie bohatera, który ma podobny problem, dziecko poszerza wachlarz właściwych zachowań, przydatnych w roz-wiązaniu danego problemu.

Poprzez utożsamienie się z bo-haterem [bajki] dzieci są w stanie przepracować różne, trudne dla siebie sytuacje, poradzić sobie z przykrymi emocjami. Nabywają nowych umiejętności społecz-nych i emocjonalnych, łatwiej im identyfikować swoje przeżycia. Ponadto [bajkoterapia] utrwala pożądane zachowania i zmienia sposób myślenia, poszerzając perspektywę dziecka.

Dorota Kalinowskapsycholog, terapeuta, wykładowca Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Warszawie

Z KLASĄ 17

Pojęcie „zabawa” niesie ze sobą mnóstwo pozytywnych skojarzeń. Kryje się pod nim to, co jest przyjemne i daje radość. Wartość zabawy jest szczególnie duża w początko-wych etapach edukacji, kiedy dzieci bardzo szybko przyswa-jają nową wiedzę, uczą się  najefektywniej.

Okres przedszkolny często nazywany jest wiekiem zabawy, która pełni w tym czasie różne zadania i funkcje. Wszystkie aktywności podejmowane przez dzieci w przedszkolu związane są właśnie z zabawą. Jest ona dla najmłodszych naturalną formą ekspresji, poznawania drugiego człowieka oraz otaczającej rzeczywistości. Nie może zatem zabraknąć jej w nauczaniu przedszkolnym.

Tekst: Ewelina Kusiak

Nauka przez zabawę

Zabawy podzielić możemy na: manipulacyjne, ruchowe, konstrukcyjne i tematyczne. Ich reguły najczęściej ustalają same dzieci.

Rodzaje i funkcje zabaw

Każdy rodzaj zabawy odgrywa w rozwoju dziecka istotną rolę,

dlatego nauczanie przed-szkolne powinno stwarzać dziecku warunki pozwalające na różnorodną aktywność. Organizowanie pracy w przed-szkolu pod kątem zaspokoje-

18 Zoom na przedszkole

nia u dzieci potrzeby zabawy odgrywa bardzo ważną rolę w procesie edukacji, ponieważ to właśnie dzięki zabawie dziecko uczy się z przyjemno-ścią i bez żadnego przymusu. Nauczyciel w przedszkolu powinien zatem wspierać ten rodzaj aktywności. Bez zabawy nie możemy wy-chować człowieka aktywnego, samodzielnego, zdolnego do podejmowania dzia-łań. Formuje ona pod-stawy intelektualnych, społecznych, fizycznych i emocjonalnych zdolności, niezbęd-nych do osiągnięcia sukcesu w szkole i w życiu. Ułatwia uczenie się i rozwi-ja kreatywne myślenie – stół może być np. dla dziecka na-

miotem, domem, samochodem lub łodzią podwodną. Wszystko zależy od samego dziecka, jego wyobraźni, umiejętności współ-pracy oraz odnajdywania się w różnych sytuacjach. Zabawa „w rzeczywistość na niby” kształtuje umiejętność prowadzenia rozmowy czy rozwiązywania problemów, negocjowania, budowania kompromisów. W czasie zaba-wy dzieci uczą się, jak łączyć swoje odczucia z poglądami i doświadczeniami, formułują koncepcje na różne tematy oraz dzielą się swoimi spo-strzeżeniami z innymi. Rodzice i nauczyciele powin-ni więc stymulować sytuacje, w których dzieci nawiążą róż-norodną, spontaniczną zabawę z rówieśnikami.Nauczyciele mają świadomość tego, że czynne zaangażowanie osoby dorosłej w zabawę może być korzystne, a efekty takiej aktywności mogą być długofalowe. Dla-tego też wycho-wawcy przed-

szkolni wspomagają procesy edukacyjne, stając się uczest-nikami zabawy: przewodząc jej i służąc za wzór w sytuacjach,

gdy staje się ona dla

Z myślą o nauczycielach eduka-cji przedszkolnej wydawnictwo MAC Edukacja przygotowało szereg pomocy metodycznych zawierających wiele praktycz-nych informacji i przykładów zabaw z dziećmi w przedszkolu:

„ Zabawy dla młodszych przedszkolaków”,

„Zabawy dla starszych przedszkolaków”.

Obie publikacje dostępne są z płytą CD.

Cechy zabawy: spontaniczność

– dziecko samo chce się bawić w wyznaczonym przez siebie miejscu i czasie,

bezinteresowność – ważna jest zabawa sama w sobie, a nie jej cel,

aktywność, koncentracja uwagi

– wszystkie działania podej-mowane przez dziecko zwią-zane są z logiką zabawowej sytuacji (nawet wówczas, gdy dorosłym wydaje się, że dana zabawa to jeden wielki chaos),

przeżywanie silnych emocji – dziecko ćwiczy rodzaje zachowań i emocji połączo-nych z różnymi działaniami,

zdobywanie wiedzy i doświadczenia,

dobrowolność.

Z KLASĄ 19

dziecka demobilizująca lub gdy ma zostać porzucona ze względu na brak wiedzy czy umiejętności.

zabawy dla przedszkolaków

Bez przesady można po-wiedzieć, że ilość i rodzaj zabaw, które można wyko-nywać z dziećmi w przed-szkolu, zależy wyłącznie od inwencji nauczyciela prowa-dzącego zajęcia. W szerokiej gamie dostępnych opracowań czy w internecie można zna-leźć mnóstwo pomysłów na ciekawe, twórcze i rozwijające zabawy dla przedszkolaków. Oto kilka z nich:Piosenka na powitanie – śpie-wana może być ona np. na po-pularną melodię „Panie Janie”. Pracusie i leniuszki – dzieci dzielone są na 2 grupy: pracu-sie wykonują różne czynności, np. zamiatają, podlewają kwia-ty, układają zabawki, a leniusz-ki ziewają, przeciągają się, poruszają się bardzo wolno.

wszystkim dzieciom. Zabawy, w których chętnie uczestniczą wszystkie dzieci są bowiem istotnym elementem edukacji przedszkolnej.

szczególna rola placów zabaw

Ważną rolę w procesie nauki i wielostronnego

rozwoju dziec-ka poprzez zabawę od-grywają place

zabaw. Wiele z nich to miej-

sca nowoczesne, które w niczym nie przypomi-nają tych, na

których bawiliśmy się w dzieciństwie my lub

nasi rodzice. Obecnie place zabaw są baśniowo kolo-rowe, dobrze wyposażone, ciekawe, a przede wszystkim – bezpieczne. W dobie nowo-czesnych technologii place

zabaw muszą walczyć o za-interesowanie najmłodszych m.in. ze smartfonami i tableta-mi, zatem poprzeczka ustawio-na jest naprawdę wysoko.

Współczesne place zabaw powinny być zatem przyjazne dzieciom. Pamiętajmy o tym, że zabawa jest dziecięcym oknem na świat, zatem wartość pla-ców zabaw dla rozwoju dzieci jest trudna do przecenienia. Razem zadbajmy o to, żeby zabawa dzieci była bezpieczna i umożliwiała najmłodszym wszechstronny rozwój.

Funkcje zabawy:

terapeutyczna – w czasie zabawy dziecko pozbywa się napięć, uczy się sposobów okazywania uczuć oraz roz-wiązywania problemów,

wychowawcza – budzi u dziecka pewną postawę wobec otoczenia,

kształcąca – dziecko zdoby-wa wiedzę o świecie, pozna-je siebie, kształtuje język i umiejętność komunikacji,

projekcyjna – podczas zaba-wy dziecko pełni różne role, które ujawniają jego zdolności.

Zabawa „Jestem piłką” – dzieci stoją w kole; nauczyciel znaj-duje się w środku koła, a w ręku trzyma piłkę. Na sygnał pro-wadzącego zabawę dzieci zamieniają się w piłki i naśla-dują wszystkie ruchy, jakie wykonuje piłka poruszana przez nauczyciela. „Ciasto” – dzieci dobierają się w pary; jedno z nich kładzie się na podłodze i udaje ciasto, a drugie klęczy obok niego i wyrabia ciasto poprzez ugniatanie, poklepywanie, głaska-nie. Na koniec dziecko ugniatające „ciasto” wymienia jego na-zwę, np. Marysia, Kamilek.

„Gąski” – dzieci poruszają się po całej sali w rytm akompaniamentu. Na ustalony wcześniej sygnał ustawiają się w jednym rzędzie i idą gęsiego w różnych kierunkach sali, podąża-jąc za wyznaczonym przez nauczyciela dzieckiem.

Niezależnie od stosowanych rodzajów czy form zabawy z dziećmi w przedszkolu, najważniejsze jest, aby niosły one ze sobą radość i pozy-tywne emocje i podobały się

20 Zoom na przedszkole

Oprac.: Wiktoria Osenkowska

wynagrodzenia nauczycieli z budżetu państwa?

Związek Nauczycielstwa Polskiego przygotował projekt ustawy, w której

proponuje wypłatę nauczycielskich wynagrodzeń z budżetu państwa, a nie – jak to jest obecnie – z sub-wencji oświatowej, pozostającej w dyspozycji samo-rządów.Jak informuje ZNP, wypłacanie nauczycielskich wyna-grodzeń z budżetu państwa odciąży fi nansowo gminy, a szkoły publiczne uniezależnią się od organu prowa-dzącego, czyli samorządu.Według ZNP obecny system fi nansowania oświaty prowadzi do przekazywania publicznych, samorządo-wych placówek w ręce fundacji i stowarzyszeń. W ten sposób dokonuje się prywatyzacja szkół, a nauczycie-le tracą uprawnienia wynikające z Karty Nauczyciela.

od 1 września 2016 r. nie będzie godzin karcianych

1 września 2016 roku zosta-ną zniesione tzw. godziny

karciane. Obecnie każdy nauczyciel w szkole podstawowej i gimnazjum musi poświęcić dwie godziny w tygodniu na zajęcia pozalek-cyjne. Za ich prowadzenie w ramach godzin karcianych nauczyciele nie otrzymują dodat-kowego wynagrodzenia. W związku z likwidacją tego obowiązku w do-tychczasowej formule, zaproponowano także zniesienie obowiązku rozliczania tych zajęć. Jest to rozwiązanie korzystne dla nauczycieli, bo – jak twierdzi resort edukacji – oznacza ono zmniejszenie ilości obowiązków biuro-kratycznych.

Aktualności edukacyjne

21Flesz

nowy standard okładek mAcgrupa mAc – polski wydawca od 1989 r.

Na okładkach publikacji wydawanych pod szyldem MAC Edukacja i Juka znalazło się nowe oznaczenie – Polski Wydawca od 1989 r. Symbol ma pełnić funkcje wizerunkowe i pod-kreślać polskie pochodzenie marki. – Jako fi rma rodzinna, ze stuprocentowym polskim kapitałem, podkreślamy naszą polskość na najważ-niejszym nośniku wydawnictwa, jakim jest okładka. Mamy nadzieję, że świadomy wybór produktów polskich marek i patriotyzm konsumencki jest waż-ny nie tylko dla nas, ale także dla naszych klientów – powiedział Grzegorz Kowalski, Prezes Zarządu Grupy MAC S.A. Grupa MAC jest jednym z ostatnich wydaw-nictw opartych całkowicie na polskim kapitale. W praktyce oznacza to, że każda złotówka wyda-na na produkty MAC to kwota przeznaczona na rozwój polskiej gospodarki i tworzenie nowych miejsc pracy.

zmiany w zarządzie grupy mAc s.A.

Grzegorz Kowalski objął stanowisko Prezesa Zarządu Grupy MAC S.A., Wiceprezesem Za-rządu został Patryk Tomczyk. Dotychczaso-

wy Zarząd fi rmy w składzie Seweryn Kubicki i Piotr Kwapisz zakończył kadencję.Grzegorz Kowalski posiada wieloletnie, bogate do-świadczenie w zarządzaniu wydawnictwami. Jest ekspertem w dziedzinie zarządzania fi nansami, analiz rynkowych oraz przedsiębiorczości, wykła-dowcą akademickim i trenerem z bogatą wiedzą z zakresu rynku edukacyjnego i wydawniczego, popartą praktycznym doświadczeniem w branży.Patryk Tomczyk ma wieloletnie doświadczenie z zakresu logistyki dostaw i zakupów i zarządzania produkcją, poparte praktyką we wdrażaniu i rozwi-janiu systemów informatycznych.

Nowości wydawnicze22

Seria książek dla dzieci „Podróżowniki” wydawnictwa MAC Edukacja otrzymała prestiżową nagrodę Magellana, przyznawaną przez „Magazyn Literacki KSIĄŻKI”. To najważniejsze wyróżnienie w kategorii przewodników turystycznych.

Tekst: Wiktoria Osenkowska

W tegorocznej, ósmej edycji o na-grody rywalizowało 45 tytułów zgłoszonych przez 20 fi rm wy-dawniczych. Za Wydarzenie Roku 2015 uznano serię książek dla dzieci „Podróżowniki” wydawnic-twa MAC Edukacja. Autorami serii jest para znanych podróżników i fotografów – Anna i Krzysztof Kobusowie, którzy od lat pokazu-ją, że podróżowanie z dziećmi to zupełnie nowy wymiar przygody.

pamiątka z wakacji

To nie pierwsza nagroda Ma-gellana dla małżeństwa Kobu-sów. W przeszłości zostali oni wyróżnieni nagrodą specjalną

Magellana 2013 w konkursie na najlepsze publikacje tury-styczne 2012 roku oraz nagrodą główną Magellana 2014 za ko-lejne swoje publikacje. Nagroda za serię „Podróżowniki” jest jednak wyjątkowa. – Nagroda ta jest dla nas ogromną satysfakcją, ponieważ stanowi potwierdze-nie, że dzieło, które stworzyliśmy wspólnie z wydawcą i studiem grafi cznym, zostało docenione przez środowisko zajmujące się profesjonalnymi publikacjami turystycznymi. Mamy szczerą na-dzieję, że książki te staną się dla każdego czytelnika wspaniałymi pamiątkami z wakacji i zostaną na półkach przez długie lata –

mówi Anna Kobus, współautor-ka „Podróżowników”.

pamiętnik i przewodnik w jednym

„Podróżowniki” to seria książek stanowiących kreatywne połą-czenie pamiętnika i przewodni-ka. Publikacje zawierają zadania, dzięki którym młodzi podróżnicy w zabawny i kreatywny sposób mogą poznawać odwiedzane miejsca. Książeczki uczą, bawią, przygotowują do podróży i nie pozwalają się nudzić. Zapełnia-jąc „Podróżownik” swoimi pra-cami, dzieci zyskują wspaniałą pamiątkę z wyjazdu. Książki z tej

„Podróżowniki” Wydarzeniem Roku 2015!

23Z KLASĄ

serii mogą być doskonałym po-mysłem na nagrody dla uczniów, np. na zakończenie roku szkol-nego. Z pewnością przydadzą się na wycieczkach szkolnych, wyjazdach wakacyjnych czy zielonych szkołach.Każda książka zawiera: naklej-ki, grę planszową, karty memo, tangramy, opowieści o zwie-rzętach i roślinach, ciekawostki kulturowe i geografi czne, opisy najważniejszych atrakcji, zagad-

ki i zadania oraz dużo miejsca na twórczość własną. – Wszyscy robimy coraz więcej zdjęć, ale trafi ają one potem na twarde dyski komputerów i zwykle nie mamy już później czasu, by zrobić z nich album z podróży. Tymcza-

sem dzieciom najwięcej frajdy sprawia to, że mogą wziąć do ręki coś, co przypomni im o wyjeździe. Chcielibyśmy także, aby dzieci, przy okazji wyjazdów, poznawały odwiedzane miejsca, stąd, mimo lekkiej formy, w książkach jest sporo informacji i ciekawostek z danego kraju bądź regionu – mówi Krzysztof Kobus, współau-tor serii.

na własnych doświadczeniach

Przy tworzeniu „Podróżowników” małżeństwo Kobusów opierało się na własnych doświadcze-niach. Od lat podróżują oni ze swoimi dwoma synkami, ale zbierają również informacje od innych rodzin i sprawdza-ją, jak inne dzieci widzą świat. – W swoich książkach zarówno podpowiadamy zadania, któ-re warto wykonać, jak również zostawiamy miejsce na własną twórczość odbiorców. Dzięki temu, że większość opisywanych miejsc widzieliśmy osobiście, mogliśmy wyobrazić sobie, co mogłoby w nich zainteresować dzieci. Uzupełnione „Podróżowniki” są dowodem na to, że ta publikacja naprawdę sprawdza się w prakty-ce! – przyznaje Anna Kobus.

książki pełne wspomnień

Dotychczas ukazało się 10 wydań z serii „Podróżowniki”, dotyczących różnych kierun-ków podróży: Chorwacja, Turcja, Egipt, Tatry i Pieniny, Wybrzeże Polski, Warmia i Mazury, Włochy, Grecja, Karkonosze i Kotlina Kłodzka, a także uniwersalny „Podróżownik”, który można wy-korzystać podczas dowolnej wy-prawy. – Są to książki, jakich do tej pory w Polsce jeszcze nie było, bo choć są one papierowe, to za-chęcają do interaktywności! Służą do zbierania pamiątek z wyjazdu, robienia notatek i rysunków, wkle-jania skarbów. Dzięki temu każdy czytelnik staje się jednocześnie współautorem przewodnika i nie ma dwóch identycznych „Podró-żowników”! Wreszcie jest jedno miejsce, gdzie można zbierać pamiątkowe pieczątki, znalezione piórka i listki, słowem – tworzyć własną książkę pełną wspomnień. Bardzo ważne dla nas wszystkich było również to, aby przybliżać dzieciom nie tylko świat, lecz także Polskę, dlatego w serii są aż 4 tytuły poświęcone wybranym regionom naszego kraju – podsu-mowuje Anna Kobus.

„Magazyn Literacki KSIĄŻKI” przyznaje nagrodę Magellana od 2008 roku. Stanowi ona uhonorowanie najbardziej war-tościowych publikacji turystycz-nych (przewodników, albumów, map, atlasów itp.). Nagrody te są nie tylko wyróżnieniem dla najlepszych publikacji, lecz tak-że ważną informacją handlową dla turystów, którym coraz trudniej dokonać właściwego wyboru spośród wielu prze-wodników dostępnych na rynku wydawniczym.

„Podróżowniki” wydawnictwa MAC Edukacja zmieniły sposób patrzenia na książkę turystyczną dla młodzieży. To nie tylko książki edukacyjne, ale prawdziwe książki turystyczne o tzw. wysokim pozio-mie przekazu.

Piotr DobrołęckiRedaktor naczelny „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI”

Przyjrzyjmy się zatem tym kwestiom, poczynając od zasta-nowienia się nad istotą tego pojęcia.

Termin ten jest używany w róż-nych kontekstach. O nauczycie-lu mówi się często, że ma (lub wprost przeciwnie...) autorytet wśród uczniów. Prof. Religa był autorytetem, jeśli chodzi o operacje serca, a prof. Miodek – w kwestiach naszego języka. Dla wielu ludzi autorytetem był i jest Jan Paweł II. Prawda, że nie za każdym razem w po-wyższych zdaniach termin ten znaczy to samo?„Mieć autorytet” może ozna-czać: panować nad kimś, mieć posłuch, utrzymywać dyscyplinę (która, nota bene, w rozsądnych granicach, jest oczywiście nie-zbędna w kontaktach z grupą dzieci; no bo jak przeprowadzić zajęcia bez elementów dyscy-pliny?). Ale dyscyplinę można przecież w wielu sytuacjach wymuszać, a zastraszanie licznymi i dokuczliwymi karami umożliwia co prawda zdobycie posłuchu i narzucenie porząd-ku, ale z prawdziwym autoryte-tem niewiele ma wspólnego.

Co mam na myśli, mówiąc o prawdziwym autorytecie? Sło-wo to pochodzi od łacińskiego auctoritias, oznaczającego po-wagę moralną. Autorytet to albo ogólnie uznawana czyjaś powa-ga, znaczenie, mir albo człowiek (ale też instytucja czy organi-zacja), cieszący się w pewnej dziedzinie lub w opinii pewnych osób szczególnym poważaniem, prestiżem, uznaniem. Z osobą, która jest dla nas autorytetem, kojarzymy wiarygodność, miaro-dajność, pewność, odczuwanie wobec niej nie tyle posłuszeń-stwa, co szacunku, podziwu i jednocześnie ufanie jej.

Pomyślmy, jak ważne w procesie wychowania jest bycie autory-tetem dla wychowanków. A ile z tego płynie korzyści! Informa-cje przekazywane przez taką osobę są chętniej odbierane i szybciej zapamiętywane (bo dzieci mimowolnie przypisują im większe znaczenie i pewność). Sposoby zachowania sugerowa-ne albo demonstrowane przez autorytet są w naturalny sposób przejmowane. Upodabnianie swojego postępowania do zacho-wań osoby będącej autorytetem

jest wręcz dla dzieci źródłem sa-tysfakcji, radości i dumy z siebie. Coś takiego odczuwa już małe dziecko, kopiując gesty golącego się taty czy robienie makijażu przez mamę (bo dla malucha z reguły pierwszymi autorytetami są rodzice). A takie pozytywne odczucia, kojarzące się z określo-nymi sposobami postępowania, powodują nasilanie się i utrwala-nie takich zachowań, wzmacnia-nych przez te odczucia.

Ale nawet w odniesieniu do przedszkolaków (a w większej jeszcze mierze – do dzieci star-szych, młodzieży i dorosłych) autorytety wpływają na ludzi w jeszcze jeden sposób – uru-chamiają mechanizm identyfi -kacji, to znaczy dziecko przej-muje od nich poglądy, opinie, przekonania, normy postępowa-nia, systemy wartości.

Rzecz tylko w tym, abyśmy potra-fi li być dla dzieci autorytetami.

24 Ekspert radzi

Coraz częściej podnoszony jest dziś problem upadku autorytetów. Podkreśla się zagrożenia, jakie w związku z osłabieniem czy wręcz zniknięciem autorytetów pojawiły się w wychowywaniu młodych ludzi.

Być autorytetem dla dziecka

Dr Aleksandra PiotrowskaPsycholog dziecięcy o specjalizacji szkolnej, wykładowczyni Uniwersytetu Warszawskiego .

Przegląd wydarzeńPo wakacyjnej przerwie wrócimy nie tylko do pracy, ale i udziału w wydarzeniach kulturalnych, których, jak zwykle jesienią, jest bardzo wiele. W tym roku nie zabraknie ciekawych koncertów, festiwali i wydarzeń o różnorodnej tematyce. Zapraszamy na krótki przegląd nadchodzących wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych.

25Czas na kulturę

i euRopejskie FoRum nowych technologii i innowAcji w edukAcji, 5–7.10.2016, kielce

Europejskie Stowarzyszenie Dialogu Edukacyjnego we współ-pracy z placówkami i instytucjami edukacyjnymi po raz pierwszy organizuje kongres poświęcony najnowszym trendom w edu-kacji, innowacyjnym metodom nauczania i narzędziom pracy. Forum ma także na celu omówienie problemu modernizacji infrastruktury przedszkoli, szkół i uczelni. Miejscem spotkania ekspertów i przedstawicieli branży edukacyjnej będzie I Salon Nowoczesnych Technologii i Wyposażenia dla Edukacji. Organi-zatorzy umożliwią gościom poznanie najnowszych technologii i wymianę opinii.

XiX dolnośląski FestiwAl nAuki, 16–21.09.2016, wrocław

Jedna z największych i najciekaw-szych imprez popularnonaukowych, organizowana co roku we wrześniu we Wrocławiu w trybie stacjonar-nym i październiku w formie sesji wyjazdowych w: Legnicy, Zgorzelcu, Dzierżoniowie, Głogowie, Jeleniej Górze, Wałbrzychu, Ząbkowicach Śląskich oraz Bystrzycy Kłodzkiej. Organizatorami Festiwalu są wyż-sze uczelnie Wrocławia, instytuty Polskiej Akademii Nauk oraz środo-wiska pozauczelniane. Festiwal jest adresowany do wszystkich intere-sujących się nauką, kulturą, sztuką oraz ciekawymi zjawiskami otacza-jącego świata. To oferta zarówno dla środowiska nauczycieli i naukowców, jak i dzieci i młodzieży. Daje okazję do integracji środowiska pedagogów wokół tematu promowania nauki. Uczniom umożliwia przyswojenie wiedzy naukowej, przedstawianej w sposób atrakcyjny, przystępny i zrozumiały.

34. międzynARodowy FestiwAl Filmów młodego widzA Ale kino!, 27.11–4.12.2016, poznań

Impreza poświęcona jest kine-matografi i dla dzieci i młodzieży. Festiwal funkcjonuje jako miej-sce dialogu między widzami. Dzieci, rodzice, nauczyciele, reżyserzy, aktorzy, producenci i krytycy, dzięki organizatorom, mają szansę porównania swoich wrażeń. Impreza odwiedza-na jest co roku przez kilkanaście tysięcy widzów i stanowi świetną okazję do obejrzenia dobrego kina, otwartego na różne sposoby widzenia świata i posługującego się wieloma różnymi fi lmowymi językami.

świat w piżamieGłównym bohaterem „Świata w piżamie” jest czteroletni Krzyś. Każdego wieczoru, tuż przed zaśnięciem snuje rozmyślania na temat tego, co się dzieje w nocy, kiedy miasto układa się do snu. Krzysia zadziwia informacja, że nie wszyscy w nocy śpią. Uwielbia opowieści taty-pilota, który czasem pilotuje nocne rejsy, mamy, która w nocy pisze artykuły do gazety, dziadka, który wspomina nocne połowy ryb, czy babci, która zdradza, że bardzo lubi słuchać nocą radia. Gdzieś poza pokojem Krzysia toczy się niezwykłe nocne życie, o którym chłopiec zaczyna śnić.

Nowości wydawnicze MAC EdukacjaZabawa i nauka

Jednym z najlepszych sposobów nabywania wiedzy jest nauka poprzez zabawę. Narzędziami służącymi do tego celu są m.in. profesjonalne książki i publikacje, które uczą, a jednocześnie bawią i dają dzieciom dużo radości. Takie są nowe publikacje wydawnictwa MAC Edukacja.

o przygodach Ady i Adama„Nie czekaj, aż dorośniesz, czyli co nam opowiada Adam i Ada” to zbiór historii z życia dwójki rodzeństwa – Adama, ucznia III klasy i jego młodszej siostry, Ady. Autor – Paweł Beręsewicz – w lekki i zabawny sposób opowiada nam o różnych sprawach: o tych błahych – że nie należy się bać dentysty i można chodzić spać z kurami, i tych całkiem poważnych – że wcale nie trzeba być dorosłym, żeby zmieniać świat na lepsze.

opowieści z krainy potworów, powrót do krainy potworówPoznajcie Irka, Bartka, Bulbona oraz Alberta, czyli gromadkę przesympatycz-nych potworów, które mieszkają na skraju Mrocznego Lasu. W tej sielskiej krainie czas upływa głównie na pieczeniu bułeczek w ognisku i pogryzaniu landrynek, a spokoju mieszkańców nic nie zakłóca. No prawie nic… Bo jest przecież… szalona kaczka! Nosi sztuczną szczękę, spódniczkę baletnicy i wierzy, że prawdziwa z niej śpiewaczka operowa. I okrrrropnie nie lubi żab. Z wzajem-nością. Zresztą… sami się przekonajcie!

Nowości wydawnicze26

lubię… zostanę…Pasja dziecka stanowi punkt wyjścia do przedstawienia kilku zagadnień, które w bezpośredni sposób łączą się z ową pasją. Może to być sport, miłość do zwierząt czy marzenia o przyszłym zawodzie. Książki z serii „Lubię… zostanę...” zbudowane są z zabaw edukacyjnych, które rozwijają zdolności dziecka na różnych po-lach. Zabawy wzbogacone są naklejkami, co pomaga poznać różne profesje, zwierzęta, sporty, a także rozwijać u dziecka spostrzegaw-czość i logiczne myślenie. Drugim ważnym elementem są cieka-wostki i informacje, podane w bardzo prosty i przystępny sposób. W serii ukazały się: „Lubię zwierzęta, zostanę…”, „Lubię podróże, zostanę…”, „Lubię sport, zostanę…”, „Lubię pomagać, zostanę…”.

WIĘCEJ INFORMACJI O NOWOŚCIACH ORAZ O SPOSOBIE ICH ZAMÓWIENIA MOŻNA ZNALEŹĆ NA STRONIE WWW.MAC.PL

znam to! baśnieSeria kolorowanek przeznaczona jest dla dzieci 4+, które – oprócz rysowania – lubią czytać i rozwiązywać łamigłówki. Każda ksią-żeczka odwołuje się do znanej baśni. Mały czytelnik nie tylko koloruje obrazki związane z jej treścią, ale również rozwija własną wyobraźnię i kreatywność, dorysowując brakujące fragmenty ilu-stracji. Dodatkową atrakcją są liczne krzyżówki, rebusy i łamigłów-ki, dotyczące baśniowych bohaterów, a także labirynty i ukryte na rysunkach przedmioty.

owocna edukacja Publikacje zostały opraco-wane z myślą o indywidu-alizacji nauczania dzieci w wieku przedszkolnym i są podzielone na grupy wiekowe. Taka struktura pozwala rozwijać waż-ne kompetencje, zgodnie z możliwościami dzieci i stopniowo doskonalić je w kolejnych latach. Ze względu na specyfikę rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym zakresy kompetencji w obu ob-szarach edukacyjnych rozumiane są szeroko, co pozwala na harmonijny rozwój przedszkolaków. Dla ułatwienia na stronach każdej publikacji znajdują się ikony oznaczające umie-jętności rozwijane dzięki ćwiczeniom na nich za-mieszczonym. Kolorowe kar-ty pracy motywują dzieci do działania, pomagają utrwa-lać poznane treści, rozwijać niezbędne sprawności.

27Z KLASĄ

28 Rozmowa z… Jolantą Okuniewską

Lekcje z tabletemNowe technologie w nauczaniu

O tym, jak wykorzystać w procesie nauczania potencjał tkwiący w nowych technologiach, rozmawiamy z Jolantą Okuniewską, nauczycielką edukacji wczesnoszkolnej w Szkole Podstawowej nr 13 w Olsztynie, jedyną polską nauczycielką nominowaną do The Global Teacher Prize.

Rozmawiała: Justyna Sobolak

nowe technologie towarzyszą dzieciom już od wczesnych lat życia. młodzi ludzie stykają się z nimi częściej w domu niż w szkole, ale ta sytuacja powoli zaczyna się zmieniać.

Od nowoczesnych technologii nie uciekniemy, otaczają nas wszędzie. Korzystamy z nich, wysyłając maile, płacąc za usłu-gi, robiąc zakupy przez internet, poszukując rozkładu jazdy, przeszukując i czytając różnego

rodzaju fora internetowe etc. Dzieci doskonale wiedzą i widzą, że technologie są obecne w na-szych domach. Powstaje zatem pytanie: dlaczego nie skorzystać z dobrodziejstw nowych techno-logii także w szkole?

dlaczego warto posiłkować się nowymi technologiami w pro-cesie nauczania?

My, nauczyciele, mamy możliwość pokazania naszym uczniom, jak

mogą one pomagać w nauce, a także, jak z nich mądrze ko-rzystać i jak unikać zagrożeń. Musimy jednak pamiętać, że te same informacje powinniśmy przekazywać również rodzicom, ucząc ich dobrych praktyk w tym zakresie. Szkoła nie może być skostniała – zmienia się świat wokół nas i szkoła musi za tymi zmianami nadążać, żeby być miejscem ciekawym i atrakcyj-nym dla współczesnych uczniów.

jakie korzyści dla nauczycieli płyną z wykorzystania no-wych technologii w dydaktyce szkolnej?

Nowe technologie, a w szczegól-ności internet, są znakomitym sposobem na doskonalenie za-wodowe dla nauczyciela. W sieci możemy znaleźć wiele bezpłat-nych kursów online czy webina-rów, umożliwiających dokształ-canie się w dowolnym czasie. Internet daje także możliwość

Fot.

Joan

na B

arch

etto

29Z KLASĄ

Lekcje z tabletem

Zachęcamy do obejrzenia e-konferencji z Jolantą Oku-niewską na temat wykorzystania potencjału nowych technologii w edukacji: www.mac.pl/e-konferencje/

nawiązywania współpracy z na-uczycielami i szkołami z całego świata. Ciekawym przykładem takiej globalnej współpracy jest np. program eTwinning, łączący społeczność nauczycieli euro-pejskich. Przygodę z nim rozpo-częłam w 2008 roku i moment ten był jednocześnie początkiem moich kolejnych technologicz-nych odkryć.

nauczyciele borykają się czasem z problemem zasadniczym – nie mają dostępu do nowoczesnego sprzętu w szkołach. czy jest spo-sób, aby rozwiązać ten problem?

Rada jest prosta – wykorzystaj-cie fakt, że nowe technologie są obok uczniów, a dokładnie w ich domach. Dobrym sposobem jest praca z uczniami w modelu BYOD (Bring Your Own Device), co ozna-cza: „Przynieś swój sprzęt”. W taki właśnie sposób wykorzystywałam tablety w pierwszym roku mojej przygody z tymi urządzeniami. Przed wprowadzeniem tego mo-delu pracy ważne jest jednak, żeby ustalić zasady korzystania z urzą-dzeń mobilnych w czasie lekcji. Trzeba również przekonać rodzi-ców uczniów do tego pomysłu i zaprezentować im sposób pracy. Oczywiście należy też dopilnować, aby odpowiednie zapisy znalazły się w szkolnym statucie.

zdarza się również tak, że nauczycielom brakuje pomy-słów, jak wykorzystać nowe technologie w celach eduka-cyjnych. co poradziłaby pani tym pedagogom?

Jeśli chodzi o konkretne pomysły na organizację zajęć z wykorzy-staniem tabletów lub innych urządzeń mobilnych na lekcji, to

największą ich bazą jest oczywi-ście internet. Nauczyciele dzielą się w sieci swoimi doświadczenia-mi, opisują zajęcia i doradzają tym, którzy dopiero zaczynają pracę z nowymi technologiami. Na rynku spotkać można także czasopisma i publikacje w języku polskim, które opisują sposoby i metody wykorzystania nowych technolo-gii w szkole. Nauczyciele znający język angielski mogą korzystać z bogatych zbiorów internetu an-glojęzycznego, w których znaleźć można jeszcze więcej ciekawych porad i pomysłów na ten temat. Warto też korzystać z kursów online, czytać nauczycielskie blogi, zarejestrować się we wspomnia-nym programie eTwinning.

jedną z nowoczesnych form pracy z uczniami jest e-podręcznik. jakie korzyści wynikają z używania go w pracy z dziećmi?

Sam e-podręcznik nie będzie nowoczesną formą pracy, jeśli nadal będzie dominować meto-da podawcza i nauczyciele nie zmienią stylu pracy. Bez mądrego, refl eksyjnego nauczyciela nowo-czesne technologie nic nie wnio-są do edukacji. Mówi się niekiedy, że technologie XXI wieku nie zmienią XIX-wiecznej szkoły. I to prawda. Musimy bardziej skupić się na uczniu, jego potrzebach, dostosowywać metody pracy do zainteresowań dzieci, wchodzić w ich świat, by je lepiej rozumieć. Najważniejsze są dobre relacje, oparte na szacunku i zaintereso-waniu uczniem.

czy można powiedzieć, że nowe technologie mogą mieć zasad-niczy wpływ na efektywność nauczania?

Nie, nowe technologie same w sobie nie uczynią cudu edu-kacyjnego. Do tego niezbędny jest jeszcze mądry i refl eksyjny nauczyciel (więcej na ten temat można przeczytać na stronach: www.superbelfrzy.edu.pl, www.itwedukacji.pl). Ja swoje zajęcia opisuję na blo-gu „Tableszyt w okładce w mo-tyle”. Zapraszam do odwiedzin i inspirowania się moimi pomy-słami. To naprawdę nic trud-nego. Zresztą, sama z przyjem-nością uczę się nowych rzeczy, także od moich uczniów.

jako jedyna polka w historii znalazła się pani na liście 50 nauczycieli nominowanych do nagrody the global teacher prize, nazywanej „szkolnym noblem”. co ta nominacja dla pani oznacza?

To ogromne wyróżnienie i pre-stiż. Znalazłam się pośród 50 najlepszych nauczycieli, odpadło prawie 9 tys. aplikacji. Moja zo-stała dokładnie zweryfi kowana i uznana za wartościową. Mia-łam szansę spotkać się z pozo-stałymi fi nalistami, rozmawiać z nimi, promować Polskę. To też duma, że osiągnęłam tak wiele i mogę godnie reprezentować wszystkich polskich nauczycieli w świecie. Ta nominacja to także wielka odpowiedzialność – za każde słowo, gest, działanie. Z Dubaju wróciłam pewniejsza siebie i silniejsza.

Zagadka logicznaSklepik szkolny

Sudoku

Szkoła na wesoło

Uczniowie pewnej szkoły prowadzili sklepik szkolny, w którym sprzedawali swoje produkty. Po skończonej pracy chcieli podsumować dzień. Przez cały czas próbowali zachowywać się jak profesjonalni sprzedawcy. Niestety nie pamiętali, ile i jakie produkty się sprzedały. Co więcej, nie wiedzieli, czy zgadza im się dotychczasowy utarg.

– Cebularzy sprzedaliśmy o dwa mniej, niż produktów po 4 zł i trzy mniej od.. .– Od tego młodego klienta w okularach, który był o 12 – wtrącił drugi uczeń. – Zresztą jagodzianki sprzedały się wcześniej niż rogaliki i później niż cebularze. Ale ile ich było?– Pamiętam, że 6 produktów kupił klient w niebieskiej kurtce, jagodzianki po 4 zł zabrał ten z parasolem, a o 11 był nasz stały, ulubiony klient.– Fakt. Produktów po 3 zł sprzedaliśmy o dwa mniej niż tych po 2 zł i jeden mniej niż tych po 1 zł.– A rogalików sprzedaliśmy więcej niż ciastek owsianych i mniej niż pączków.– Czyli wszystko już wiemy.

Nauczycielka pyta Jasia:– Co wiesz o bocianach?Jasio odpowiada:– To bardzo mądre ptaki – odlatują, gdy tylko rozpoczyna się rok szkolny.

1,00 zł 2,00 zł 3,00 zł 4,00 zł 5,00 zł 4 szt. 5 szt. 6 szt. 7 szt. 8 szt.

cebularz

jagodzianka

rogalik

ciastka owsiane

pączek

4 szt.

5 szt.

6 szt.

7 szt.

8 szt.

30 Długa przerwa