Litwa, excerpt #12, pages 731-751

21
1690 NAZWY W+ASNE IMIONA Aktaj aktai Po=owczyn 1243 Aktaz Aktaz= po=owiecki ko<, napisany du/' liter' 1221, imi" konia$ i da emou kon; svoi borzyi. Aktaz= œkogo 'e v ta l≠ta ne bys Aleksander »leksandr= liczne formy z odmianami przez przypadki, AO& oleksandru, »leksandrou, oleksandrom, aleandr=, Aleksandr=, |leksandr=, Oleksandr= Aleksander |leksandr=, ˝leksandr, oleksandr=, Oleksandr= – z W=odzimierza Wo=. i Be=za ¯ Wsewo=od ¯ Mstis=aw Chrobry †1172 ¯ Iza- s=aw, kn. kijowski 1146–†1154, stryjeczny brat Dani=y; popierany przez Leszka Bia- =ego †1227 w zmaganiach o W=odzimierz Wo=. i Wo=y<& 1206 v=zvede ale˚andr= lestka i kondrata i prπido- wa lœxove na volo∂imer;. 1206 ...|leksandr= 'e s≠de v volo∂imeri. ...|leksandr priœ Ougro- vesk=. Vere]in= stolp=e. Komov;. i da Vasilkovi. Belz=. 1207 oleksandr= s≠dœ][ v volo∂imeri a bratou ego Vsevolodou v hervn≠. 1213 Prπide lestko k Belzou. oub≠'en= Aleksandrom. oleksandr= 'e ne prπawe. xotœ zla romanovihema Aleksander |leksandr=, aleksandr= tivon ][ma- vinskyi – tiwun ]pol. ciwun\ szumawi<ski 1208, pod 1208 alguj algoui Tatarzyn 1288 al/bieta al;'b≠ta pod 1207, imi" >w. Kingi 1207÷†1231 Anastazja nastasπa c. Aleksandra, krewna Dani=y Wo=. †1264, /ona Boles=awa Maz.; Anastaz-y(ja zmartwychwsta=-y(a; gr. Anastasios =ac. Anastasius, ang. Anastasia b≠ bo bratouhada ego za nim= }za Boles=awem Maz. ur. 1208 †1248| d=]i Aleksan- drova. imenem; nastasπa. Andrej Andr≠i kr[l W"gier 1205–1235, z dynastii Arpad[w, jego babka i dziadek Romana †1205, knia{ wo=. to siostra z bratem; dzia- dek Andreja – kr[l Geza by= /onaty z Eufrosini' – c[rk' kijowskiego kniazia Mstis=awa W=adimirowi- cza Wielkiego, pradziada kniazia Romana; kr[l Andrej z Romanem w trzecim stopniu pokrewie<stwa& Mstis=aw Wlk. ˘ Izas=aw ˘ Mstisti- s=aw ˘ Roman †1205 ˘ Dani=o; Mstis=aw Wlk. ˘ Eufrosinia i Geza ]Bela$\ ˘ Emerik ˘ Andrej †1235. Andrej wymieniany w zwi'zku z walkami o gr[d Halicz, najcz">ciej anonimowo, jako «kr[l». pisiec nie musia= wymienia: kr[la z imienia, oddawa= mu szacunek w ten spos[b& 1205 za to b≠ po smr˛ti Roma- nov≠ sminalsœ korol; s= ≥trov;[ svoe[ v sœnoc≠. wdowa po Romanie – Anna – zwana jest jatrow' ]niewiestk', szwagierk', /on' brata\ kr[la Andreja, cho: by= to ju/ trzeci stopie< pokrewie<stwa mi"dzy nimi, korol; ougorskyi, korolevi Andr≠evi Andrej Andr≠i syn kr[la W"gier – Andrzeja II, w latach 1226÷1234 – knia{ Halicza. Wkroczy= do walki wkr[tce po weselu z Mari', c. Mstis=awa Uda=ego, siostrze /ony Dani=y Romanowicza †1264 – Annie; Maria i Anna by=y siostrami, c[rki Mstis=awa Uda=ego, po- =owieckiego chana, wnuczkami Kotjana. Andrzej bra= udzia= w zmaga- niach o gr[d Halicz& 1229 prπide 'e korol; An- dr≠i i s= sn˛m= B≠lo[. i s= drougym sn˛m= Andr≠em=. 0001-02-764 1229 ...dvi'e rat;. Andr≠i korolevik;. na Danila. i ide k b≠lobere'[. 0001-02-766 1231 Korolevih 'e i Sou- dislav=. vyvede dπaniwa. na Danila. Danil= 'e exa k= kπevou. 0001-02-770 W 1232, podczas obl"/enia Halicza “umar=” ...malou 'e vremeni minouvwi. korole- vih; oumre. 0001-02-771 Rosjanie 1997& jest mniemanie, /e by= otruty. «Umrze» oznacza=o «zgin'=», tak te/ «zmar=» Konrad Maz. zabity 1247. Andrej Andr≠i dworski Da- ni=y, wymieniony w Ipat. ltpsi pod 6757 ]1249 r.\, w rzecz. 1246& Andr≠evi 'e dvor;sko- mou. t=snœ][sœ ...mnozi ≥ti bywa togda 'e i Filœ gr=dyi ≥t; bys andreem; dvorskym. Pochwyci= dumnego Filj", utrapienie Rusin[w, bo by= dobry w mieczu, i za to zabi= Da- ni=o je<ca. Andrej Andr≠i Czech, woje- woda z czeskiego KravarÔe, 9 km E od Opawy 1252 v=≠xa ' Andr≠i. iz= |pavy s Hexy. i sr≠tivwimsœ im= i srazivwimsœ. \dol≠ Andr≠i. malo b≠ Lœxov=. andrichowicz 1239 k= andrixovih[ ankad anka∂, Ankad 1254 Arew |rev; 1205, ˚Orew aron – tysi"cznik w Przemy>lu 1216 aronovi (¯ronovi) 'e togda. tysœ][ der'a][ v Peremywli izb≠'e pre∂ nimi. 0001-02-733 Artemij artemπi biskup ha- licki 1236÷1243 Asaf Asaf Ioasaf, biskup W=odz. Wo=., wymieniony pod 1218& kszta=cony na >wi"tej G[rze ]Athos, w Grecji\, Asaf by= biskupem w Ugrowsku ]dzi> ˚Uhrusk n(Bugiem\, w czasie najazdu Tatar[w 1240 samowolnie przechwyci= ka- tedr" we W=odzimierzu i za to zosta= zrzucony przez Dani=" a biskupstwo przeniesione do Cho=ma; 0001-02-740 Ioasaf ¯ gr. ion ]fiolet\ % asaf ¯ sappheiros ]szafir\ ¯ hebr. sap- pir ]$\; s=aw. f, ƒ ^ ph, th. Atrok 1201 |trok= ˚Otrok Awdiej avdei grawer, budo- wanej cerkwi w Cho=mie, 1240-te. Baimur Baimour Tatar, 1261 w rzecz. 1258. Bastyj bastyi wlk. kn. Po=. wymieniony pod 1224, w rzecz. 1219, /e ochrzci= si" batij batπi, Batyi – Batyj, w[dz Tatar[w 1240÷1243, wmieniony pod 1240 i 1246 prπide Batyi k= Kyevou v sil≠ tœ'c≠. mnogom; mno- 'stvom sily svoeœ... ...i b≠ Batyi ou goroda... ...øtudu exa batiπevy prosœ ou neg volosti svoeœ Bela riks B≠la riks; – Bela wmieniony pod 1229, w rzecz. 1227& B≠la riks; rekomyi korol; Ougor;skyi. ]Bela riks, ‘zwany’ kr[lem W"gier\ Benedykt Bor, “+ysy” Benedikt= W"gier, palatyn wymieniony pod 1205, w rzecz. 1207, i posla Benedikta s= voi. ...Poœwa 'e Galihane M;stislava }na| Benedikta. i priide k Galih[. 1207, vene∂ikte, sego Bene- dikta, Benedikt= Bela IV ]¿1209÷†1270\ – kr[l w"gierski 1235–1270, s. kr[la Andrzeja II ]1175–1235\. Syn jego, Stefan V – kr[lem, cztery c[rki& 1. Kunegunda “Kinga” /on' Bo- les=awa V Wstydliwego 1226– †1279, kr[la w Krakowie, 2. Anna – /ona Rostis=awa Michai=owicza z Czernihowa, 3. Konstancja – /ona Lwa Da- ni=owicza †1312, z Wo=ynia, 4. Jolanta – zakonnica, ros. monachini. Bela IV wojowa= przeciw Danile o Halicz, lecz w latach 1246÷ 1264 by= z nim w zgodzie. W cza- sie najazdu Tatar[w 1240–1241 zbieg= do Austrii. Wojowa= 1252 z Przemys=awem Ottakarem, czeskim kr[lem, o Austri", do spo=u z Dani=' – wojn", kt[r' przegrali; Dani=o oblega= czesk' Opaw" 1252 – bezskutecznie. Bela IV wyst"puje z tytu=em «riks» ¯ starogerm. rihhi; nie- kt[rzy dopatruj' si" =ac. rex ]kr[l\& ...izyde ' B≠la riks rekomyi korol; Ougorskyi. ]naszed= Bela riks zwany kr[lem w"gierskim\. 0001-02-760 benesz bene' Czech, woje- woda z czeskiego KravarÔe, 9 km E od Opawy; wymieniony pod r. 6762 ]1254\, w rzecz. 1252, bene', Benew;. biegowars b≠govars chan po=owiecki; 1227 Polovci b≠govarsovci. Bg˛ pop¨sti na n≥ ranou fara\novou. Bie=oj B≠loi syn kr[la W"gier, wymieniony ok. 1231, w zwi'zku z walkami o gr[d Halicz& prπide 'e korol; Andr≠i i s= sn˛m= B≠lo[. i s= drou- gym si˛m= Andr≠em=. B=aginia lub B=agin blagynœ W"gier, wojewoda, wmieniony pod 1202, w rzecz. 1205& i s(y)na ego Vitomira. i blagyn[ i inye Ougry mnogy. B=us Blous= – B=us, Prusak wmieniony pod 1281, w rzecz. 1282. i Blous= s nimi 'e π[rπev. vs≠ is= Blousom=. ]wszyscy z B=usem\ Boles=aw krakowskyj †1279 Boleslav= krakovskyi Boles=aw “Wstydliwy” w. ks. Kra- kowa }ur. 1226–1243–†1279|, s. Leszka “Bia=ego” †1227 Togo l≠ta prestavisœ velikyi knœz; krakovskyi Bole- slav=. Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292 Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

description

The analysis of chronicles takes its reader through said above records made by Russian Orthodox monks (855–1453 A.D.), and to records and documents made by Catholics – Teutons and Poles (1191–1434 A.D.), Lithuanian (1345–1446), and ends with remarks about errors in dictionaries. More? Go to Xlibris.com > Jerzy Dargiewicz, Litwa > Overview.

Transcript of Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Page 1: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

1690 NAZWY W+ASNE

IMIONAAktaj aktai – Po=owczyn 1243Aktaz Aktaz= – po=owiecki

ko<, napisany du/' liter' 1221, imi" konia$i da emou kon; svoi borzyi. Aktaz= œkogo 'e v ta l≠ta ne bys

Aleksander »leksandr=liczne formy z odmianami przez przypadki, AO&oleksandru, »leksandrou,oleksandrom, aleandr=, Aleksandr=, |leksandr=,Oleksandr=

Aleksander |leksandr=,˝leksandr, oleksandr=,Oleksandr= – z W=odzimierza Wo=. i Be=za ¯ Wsewo=od ¯ Mstis=aw Chrobry †1172 ¯ Iza-s=aw, kn. kijowski 1146–†1154, stryjeczny brat Dani=y;popierany przez Leszka Bia-=ego †1227 w zmaganiach o W=odzimierz Wo=. i Wo=y<&1206 v=zvede ale˚andr= lestka i kondrata i prπido- wa lœxove na volo∂imer;.1206 ...|leksandr= 'e s≠de v volo∂imeri. ...|leksandr priœ Ougro-vesk=. Vere]in= stolp=e. Komov;. i da Vasilkovi. Belz=.1207 oleksandr= s≠dœ][ v volo∂imeri a bratou ego Vsevolodou v hervn≠.1213 Prπide lestko k Belzou. oub≠'en= Aleksandrom. oleksandr= 'e ne prπawe. xotœ zla romanovihema

Aleksander |leksandr=,aleksandr= tivon ][ma-vinskyi – tiwun ]pol. ciwun\ szumawi<ski 1208, pod 1208

alguj algoui – Tatarzyn 1288al/bieta al;'b≠ta pod 1207,

imi" >w. Kingi 1207÷†1231 Anastazja nastasπa –

c. Aleksandra, krewna Dani=y Wo=. †1264, /ona Boles=awa Maz.; Anastaz-y(jazmartwychwsta=-y(a; gr. Anastasios=ac. Anastasius, ang. Anastasiab≠ bo bratouhada ego za nim= }za Boles=awem Maz. ur. 1208 †1248| d=]i Aleksan-drova. imenem; nastasπa.

Andrej Andr≠i – kr[l W"gier1205–1235, z dynastii Arpad[w, jego babka i dziadek Romana †1205, knia{ wo=. to siostra z bratem; dzia-dek Andreja – kr[l Geza by= /onaty z Eufrosini' – c[rk' kijowskiego

kniazia Mstis=awa W=adimirowi-cza Wielkiego, pradziada kniazia Romana;kr[l Andrej z Romanem w trzecim stopniu pokrewie<stwa&Mstis=aw Wlk. ˘ Izas=aw ˘ Mstisti-s=aw ˘ Roman †1205 ˘ Dani=o;Mstis=aw Wlk. ˘ Eufrosinia i Geza]Bela$\ ˘ Emerik ˘ Andrej †1235.Andrej wymieniany w zwi'zku z walkami o gr[d Halicz, najcz">ciej anonimowo, jako «kr[l».pisiec nie musia= wymienia: kr[la z imienia, oddawa= mu szacunek w ten spos[b&1205 za to b≠ po smr˛ti Roma-nov≠ sminalsœ korol; s= ≥trov;[ svoe[ v sœnoc≠.wdowa po Romanie – Anna – zwana jest jatrow' ]niewiestk', szwagierk', /on' brata\ kr[la Andreja, cho: by= to ju/ trzeci stopie< pokrewie<stwa mi"dzy nimi,korol; ougorskyi,korolevi Andr≠evi

Andrej Andr≠i – syn kr[laW"gier – Andrzeja II, w latach 1226÷1234 – knia{ Halicza.Wkroczy= do walki wkr[tce po weselu z Mari', c. Mstis=awa Uda=ego, siostrze /ony Dani=y Romanowicza †1264 – Annie; Maria i Anna by=y siostrami, c[rki Mstis=awa Uda=ego, po-=owieckiego chana, wnuczkami Kotjana.Andrzej bra= udzia= w zmaga-niach o gr[d Halicz&1229 prπide 'e korol; An-dr≠i i s= sn˛m= B≠lo[. i s= drougym sn˛m= Andr≠em=.

0001-02-764

1229 ...dvi'e rat;. Andr≠i korolevik;. na Danila. i ide k b≠lobere'[.

0001-02-766

1231 Korolevih 'e i Sou-dislav=. vyvede dπaniwa. na Danila. Danil= 'e exa k= kπevou. 0001-02-770

W 1232, podczas obl"/enia Halicza “umar=” ...malou 'e vremeni minouvwi. korole-vih; oumre. 0001-02-771

Rosjanie 1997& jest mniemanie, /e by= otruty. «Umrze» oznacza=o «zgin'=», tak te/ «zmar=» Konrad Maz. zabity 1247.

Andrej Andr≠i – dworski Da-ni=y, wymieniony w Ipat. ltpsi pod 6757 ]1249 r.\, w rzecz. 1246& Andr≠evi 'e dvor;sko-mou. t=snœ][sœ ...mnozi ≥ti bywa togda 'e i Filœ gr=dyi ≥t; bys andreem; dvorskym. Pochwyci= dumnego Filj", utrapienie Rusin[w, bo by=

dobry w mieczu, i za to zabi= Da-ni=o je<ca.

Andrej Andr≠i – Czech, woje-woda z czeskiego KravarÔe,9 km E od Opawy1252 v=≠xa ' Andr≠i. iz= |pavy s Hexy. i sr≠tivwimsœ im= i srazivwimsœ. \dol≠ Andr≠i. malo b≠ Lœxov=.

andrichowicz 1239k= andrixovih[

ankad anka∂, Ankad 1254Arew |rev; –1205, ˚Orewaron – tysi"cznik w Przemy>lu

1216 aronovi (¯ronovi) 'e togda. tysœ][ der'a][ vPeremywli izb≠'e pre∂ nimi. 0001-02-733

Artemij artemπi – biskup ha-licki 1236÷1243

Asaf Asaf – Ioasaf, biskupW=odz. Wo=., wymieniony pod 1218& kszta=cony na >wi"tej G[rze ]Athos, w Grecji\, Asaf by= biskupem w Ugrowsku]dzi> ˚Uhrusk n(Bugiem\, w czasie najazdu Tatar[w 1240 samowolnie przechwyci= ka-tedr" we W=odzimierzu i za to zosta= zrzucony przez Dani=" a biskupstwo przeniesione do Cho=ma; 0001-02-740 Ioasaf ¯ gr. ion ]fiolet\ % asaf ¯ sappheiros ]szafir\ ̄ hebr. sap-pir ]$\; s=aw. f, ƒ ^ ph, th.

Atrok 1201 |trok= ˚OtrokAwdiej avdei – grawer, budo-

wanej cerkwi w Cho=mie, 1240-te.Baimur Baimour – Tatar, 1261

w rzecz. 1258.Bastyj bastyi – wlk. kn. Po=.

wymieniony pod 1224, w rzecz. 1219, /e ochrzci= si"

batij batπi, Batyi – Batyj, w[dzTatar[w 1240÷1243, wmieniony pod 1240 i 1246prπide Batyi k= Kyevou v sil≠ tœ'c≠. mnogom; mno-'stvom sily svoeœ......i b≠ Batyi ou goroda... ...øtudu exa batiπevy prosœ ou neg volosti svoeœ

Bela riks B≠la riks; – Belawmieniony pod 1229, w rzecz. 1227& B≠la riks; rekomyi korol; Ougor;skyi. ]Bela riks, ‘zwany’ kr[lem W"gier\

Benedykt Bor, “+ysy”Benedikt= – W"gier, palatynwymieniony pod 1205, w rzecz. 1207, i posla Benedikta s= voi. ...Poœwa 'e Galihane M;stislava }na| Benedikta. i priide k Galih[.1207, vene∂ikte, sego Bene-dikta, Benedikt=

Bela IV ]¿1209÷†1270\ –kr[l w"gierski 1235–1270, s. kr[la Andrzeja II ]1175–1235\. Syn jego, Stefan V – kr[lem, cztery c[rki&1. Kunegunda “Kinga” /on' Bo-les=awa V Wstydliwego 1226–†1279, kr[la w Krakowie,2. Anna – /ona Rostis=awa Michai=owicza z Czernihowa, 3. Konstancja – /ona Lwa Da-ni=owicza †1312, z Wo=ynia, 4. Jolanta – zakonnica, ros. monachini.Bela IV wojowa= przeciw Danile o Halicz, lecz w latach 1246÷ 1264 by= z nim w zgodzie. W cza-sie najazdu Tatar[w 1240–1241 zbieg= do Austrii. Wojowa= 1252 z Przemys=awem Ottakarem, czeskim kr[lem, o Austri", do spo=u z Dani=' – wojn", kt[r' przegrali; Dani=o oblega= czesk' Opaw" 1252 – bezskutecznie.Bela IV wyst"puje z tytu=em «riks» ¯ starogerm. rihhi; nie-kt[rzy dopatruj' si" =ac. rex]kr[l\& ...izyde ' B≠la riks rekomyi korol; Ougorskyi. ]naszed= Bela riks zwany kr[lem w"gierskim\. 0001-02-760

benesz bene' – Czech, woje-woda z czeskiego KravarÔe, 9 km E od Opawy;wymieniony pod r. 6762 ]1254\, w rzecz. 1252, bene', Benew;.

biegowars b≠govars – chanpo=owiecki; 1227 Polovci b≠govarsovci. Bg̨ pop¨sti na n≥ ranou fara\novou.

Bie=oj B≠loi – syn kr[laW"gier, wymieniony ok. 1231, w zwi'zku z walkami o gr[d Halicz&prπide 'e korol; Andr≠i i s= sn˛m= B≠lo[. i s= drou-gym si˛m= Andr≠em=.

B=aginia lub B=agin blagynœ– W"gier, wojewoda,wmieniony pod 1202, w rzecz. 1205& i s(y)na ego Vitomira. i blagyn[ i inye Ougry mnogy.

B=us Blous= – B=us, Prusakwmieniony pod 1281, w rzecz. 1282. i Blous= s nimi 'e π[rπev. vs≠ is= Blousom=. ]wszyscy z B=usem\

Boles=aw krakowskyj †1279Boleslav= krakovskyi –Boles=aw “Wstydliwy” w. ks. Kra-kowa }ur. 1226–1243–†1279|, s. Leszka “Bia=ego” †1227 Togo l≠ta prestavisœ velikyi knœz; krakovskyi Bole-slav=.

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Page 2: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

boles=aw mazowieskyjwmieniony pod 1251, w rzecz. 1247,/e po >mierci Kondrata }Maz. †1247.08.31|, potom 'e s(y)nego oumre boleslav; ma-zoveskyi – Boles=aw, ks. Mazowsza 1208–†1248

Boris Boris= – Rusin, 1262i ougoni ≥ Boris= po∂ Te-liha, ...Boris 'e pri≠xa i privede saigat=... ...Boris= 'e pov≠da zdravπe \bo[.

Borko i O=owianiec Borko –Borko, wojewoda W=odzimie-rza †1288; wymieniony pod 1287, w rzecz. 1288Borka 'e i |lovœnca,s Borkom;. i s= |lovœn-cem;. ...i Borko

Borza Borza – brat Trojdenawymieniony pod 1270

Bria<ski ˚debrianskiBruno Brouno – mistrz rycerzy

z Dobrzynia, pochwycony Jatw' 1236 ]Ipat. pod 1235\star≠iwinou ix= Brouna ≥wa

budikid bæ∂ikid; – Litwin wy-mieniony 1290, w rzecz. 1288, brat Buiwida& Togda 'e litovskyiknœz; bæ∂ikid;. i brat egobouivid;. dawa knœz[ M;stislavou. gorod= svoi. volkovyesk; aby s nimi. mir= der'al=.

buiwid bouivid; – Litwin, wy-niony pod 1290, w rzecz. 1288, brat Budikida, patrz wy/ej

burondaj bourondai – w[dztatarski, wymieniony pod 1260, w rzecz. 1256Vremeni 'e minouvwou. i prπide bourondai bezbo'-nyi zlyi s= mno'stvom. po-lkov=. Tatar;skyx=. v sil≠ tœ';c≠. i sta na m≠st≠x. kouremsin≠x......edou][ po bouronda[]jad'cemu po Burondaja\

chodorko xodorko – Theodor-ko, pisiec ]pisarz\ kniazia Wo=o-dimera, pisa= jego testament w 1288 roku, potencjalny kompi-lator wo=y<skiej ltpsi#Volodimer= 'e povel≠ pisc[ svoemou. xodorc[. pisati gramoty.

Chwa= Xval= – lit. wojewodawymieniony 1258, w rzecz. 1255, /e naje/d/a= ziemi" Czernihowa i w[wczas zgin'=& voevoda ix Xval=. i'e veliko oubπistvo tvorœwe. zemli hern≠govskoi. i sir=vid= rouwkovih. sir=vi∂ 'e outehe. a Xval= oubi† bys

i inii mnozi.Czak Hak= – Rusin 1229

powiadomi= obl"/onych w Jaro-s=awiu, /e oblegaj'cy ponie>li tak du/e straty podczas obl"/e-nia, /e nie wezm' grodu& \di-nako xotœwe predati grad. Hakovi 'e. priexavwou. iz; ougorskyx polkov;. rekw[ em ne mogout vas;. ou'e pri-œti ibo sout; velmi bπeni.

czanogiz hanogyz; – D/yngiz chan, ros. Hingisxan-Czingis-chan, ang. Genghis Khan, Jen-ghiz Khan ]1167–1227\ – chan tatarski, za=o/yciel jedynego pa<stwa Mongo=[w;wspomniany 1219, /e zabity przez ˚Tanogut[w.Rosjanie 1997 utrzymuj', /e /y=1155–1227 i zmar= w czasie najazdu na Tanogut[w.

Czuchoma H[xoma – Rusinwymieniony 1208, w rzecz. 1208,/e – do spo=u z Zernokiem – po-chwyci= Romana u Szumska, na rzece Mo/cie; o Romanie ...i byvw[ emou v woumskou na mo'c≠. ≥t; bys. zern=kom. i H[xomo[.

Dani=o ¿1201–†1264 Danil=,danπil, danil=, danilo,danπl= – Dani=o, knia{ i kr[l Wo=ynia;o/eniony 1216 w wieku lat 15,koronowany 1253 w Drohiczynien(Bugiem, w cerkwi >w. Apo-sto=[w;za jego czas[w postawiono gro-dy& Cho=m ]dzi> Che=m Lub.\, Dani=[w i Uhrowsk ]dzi> Uhrusk\,wyznania prawos=awnego, za-wzi"cie walczy= o katolicki Halicz pod rz'dami W"gr[w – r[wnie/ katolik[w – g=[wna przyczyna konfliktu i odrzutu Dani=y przez Haliczan,charakterem jak ka/dy inny – gdy by= silniejszy – bi= ]lwem by=; >cina= mieczem powi'zanych je<c[w\, a gdy s=abszy – ucieka= ]przed Tatarami; i k=ania= si" ich krzakom\,a Danilo knœz; l[t= est;]Dani=o knia{ srogim jest\,wypisy z wo=y<skiej&w 1208, dzi"ki wsparciu kr[la W"gierskiego – Andrzeja i sprzymierzonych& bojar[w Be=-za, Peresopnicy, W=odzimierza Wo=., +ucka, Dorohobu/a, Szumska, oraz Leszka }Bia=ego †1227| od Lach[w i “mnogich Polan” i Niemc[w z mnogimi wojami – 7-letniego Dani="]pod opiek' matki\ si=' osadzo-

no w Haliczu, po walkach. Lecz wkr[tce kr[l w"gierski osadzi= tam swego syna, a Haliczanie wygnali matk"&posadiwa knœzœ Danila na stol≠ \c˛a svoego velikago knœzœ Romana. ...Danilou 'e knœ'a][ v Galihi. tako mladou sæ][. ≥ko i mt˛re svoeœ ne pozna. minouvw[ 'e vremeni. galihane 'e vygnawa Danilovou. mt˛r= iz= Galiha. ...\stavi v Ga-lihi. a sama ide v belz;.

0001-02-725, 726, 727

w 1213 „Wo=odis=aw }kormilicz| wjecha= do Halicza, rozknia-ziowa= si" siedz'c na stole }na stolcu|, Dani=o za> wyjecha= z matk' sw' do Lach[w, wypra-szaj'c si" kr[lowi }Andrzejowi z W"gier †1235|. Lestko }Leszek Bia=y †1227| przyj'= Dani=" z wielkim honorem.” 0001-02-729 w 1214 Leszek Bia=y pr[bo-wa= – bezsktecznie – osadzi: 13-letniego Dani=" w Haliczu, nie mog'c zdoby: – wojowa= Trembowl" i inne grody na Po-dolu, potem Dani=o i Wasylko – Leszkow' pomoc' – przej"li Tichoml i Przemy>l od Alek-sandra, w ko<cu Leszek osa-dzi= Romanowicz[w }Dani=" i Wasylk"| we W=odzimierzu Wo=.& byvwi 'e s≠hi velic≠.\dol≠wa lœxove i Rous;. ...i potom 'e lestko ne mo'e prπati Galiha. no wed= voeva \kolo Trebov-lœ. i \kolo Moklekova. i zbarœ'a. i Bykoven= vzœt= bys lœxy i Rous;[. i vzœ pl≠n= velik= i v=rotisœ v Lœxy. potom 'e Danilo i Vasilko. Lest;kovo[ po-mo];[ priœsta Tixoml;. i Peremil; ø aleksandra....lestko 'e posadi Roma-noviha v Volodimeri.

0001-02-730, 731

w 1215 Mstis=aw w=ada= Ha-liczem ...M;stislav= s≠de v Galihi. 0001-02-732

w 1216, gdy Mstis=aw w=ada= Haliczem, Dani=o wjecha= do<, ale, gdy nadci'gn"li W"grzy z Lachami, i przep"dzili Mstis=a-wa, ten poleci= Danile wyjecha: z grodu, co Dani=o uczyni=.

0001-02-734

w 1227 Dani=o odzyskuje Ha-licz, ale na kr[tko, bo na rok& Dani= 'e Bo';e[ vole[.

dr'a grad svoi Galih;]Dani=o, Bo/' wol' otrzyma= gr[d sw[j Halicz\ 0001-02-761

w 1228 traci Halicz – bunt wy-bucha u bezbo/nych bojar[w Halickich pod nieobecno>: Wasylki& Kramol≠ 'e byvwi v= bezbo'nyx= boœrex= Galihkyx=. ]bunt wybuch= u bezbo/nych bojar[w Halickich\, nieudany zamach na /ycie Dani-=y – los nieznany, poza tym, /e wyrusza do Przemy>la w 1229 na wrog[w swoich, z Demianem tysi"cznikiem& pri≠xavwou Danilou k Peremywl[...]podjecha= Dani=o do Przemy>la\ 0001-02-764

w 1236 zasiada na stolcu, wy-korzystuj'c nieobecno>: Ros-tis=awa w grodzie&Danilo 'e vnide v= grad= svoi. i priide ko prehst≠i i st˛≠i Bc˛i. i priœ stol= \c˛a svoego i \blihi po-b≠dou. ]Dani=o wjecha= do grodu swego, podszed= do przeczystej i >w, Bogurodzicy, przyj'= sto= – tron – ojca swego, i okaza= zwyci"stwo\ 0001-02-778

w 1240 gr[d Halicz zosta= znisz-czony najazdem Batego ]Dani=o na ten czas zbieg= na W"gry\, a po powrocie z W"gier, wr[ci= do Drohiczyna, 1241, wkr[tce te/ za=o/y= Cho=m ]dzi> Che=m Lubelski\. Z Cho=ma uda= si" na wypraw" do Opawy, w 1252, i z niej wr[ci= do Cho=ma, z chwa='.Cho=m zosta= wkr[tce spalony przez Kurems", 1255. I w tychstronach zako<czy= /ycie, †1264, pochowany w Cho=mie.Ba=amutni Rosjanie 1997&ªDanii= Romanowicz ]1201–1264\ wozwieden ]wprowa-dzony\ na halicki stolec przez bojar[w w 1211, nast"pnie zrzucony z niego. W 1221 pocz'= kniaziowa: na Wo=y-niu. W 1228 zaj'= Halicz, a Wo=y< odda= Wasylce. Danii= Romanowicz wi[d= uporczyw' walk" o zjednoczenie halickich i wo=y<skich ziem... itd.º 0002-05-

486, bez cytowania wo=y<skiej ltpsi, daty z Ipatiewskiej, maj'cej przesuni"cia do 5-ciu lat, bez naniesienia poprawek. ˚Wasilko, Halicz

Dani= /irowicz 1235 Danil=poslal bœxu volo∂imer; Danilovi pomo]; torky i Danila. 'iroviha. ]pos=a= Wo=odimer Dani=owi pomoc Tur-k[w i Dani=" ?yrowicza\

Page 3: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Dani=o Mstis=awicz – s. Msti-s=awa Dani=owicza, wnuk Da-ni=y wo=. †1264, prawnuk Ro-mana †1205; 1281, zima& sn˛= M;stislavl; Danilo

dawyd Wyszatycza davyd=Vywatihœ wymieniony 1231, w rzecz. 1227& davydomvi Vywatih[

debria<ski knia{ Roman 1263debrœn;skyi – z d'browy ¯ debr= ]dolina poro>ni"ta la-sem\, d;br; ]d'browa\. W Ipat. ltpsi& na Bria<skogo kniazia na Brœn;skogo knœzœ – z grodu Briansk; lit. pochodzenia.

Demid Demid= – s. W=odzim.wymieniony pod 1292, /e p=aka= po >mierci Jurija, }o Juriju| ...i plakasœ po nem; knœgini ego. i s(y)nove ego. i bra†a emu. Demid= knœz; i vsi l[∂ie.

Demijan Dem;œn=, dem;an=,dem;≥n=, D;m;œn=, Dem;-≥n=, demπan=, demœn= – ty-si"cznik Dani=y, wymienionypod 1208, 1211, 1219, 1221, 1225, 1227, 1229, 1230, 1231, tj. w rzecz. w latach 1208÷1229.1214 ]pod 1211\ ...a ø Danila 'e Miroslava i demπana.

0001-02-730

Roku 1217, Leszek Bia=y †1227 za-war= pok[j z Dani=' Wo=. dr='i-slavom. Abramovihem. i tvo-rπanom v=tixovihem. a roma-novihi s=tvorista mir= s=demœnom tysœckym. østoupi Lest;ko ø aleksandra. pod 1231 }o Danile| ...i s= dem -œnom tisœckym svoim. i reh im=. xohete li byti v≠rni mn≠ da izydou na vragy moa....Vasilkovi 'e idou]ou protivou Ougrom=. a demœ -nou tysœckomou. id¨][. i in≠m polkom= mnogym owou[. ...klonœxæsœ na demœna.i prπide k= nemou posol= ø tisœckogo ego. dem;œna. rekwou emou ≥ko...

denis Paw=owicz – wymienionypod 1258, w rzecz. 1255, }o Danile| ...posla denis≥ Pavloviha. vzœ me'ibo'e.

Der – Litwin, w=adca grodu Kudin]Kode<\, zdobytego przez Dani=" 1242 poima grady ix=. De-revih; Goubin=. Koboud=. Koudin= gorod≠c;. ]pochwy-ci= grody ich& G'bin Derewicza, gorodziec Kude< Kobuda, dzi> Gorodiec, 22 km E od Kobrynia; kob–kob\

dianisz, danisz dπaniw; –W"gier, 1232Korolevih 'e i Soudi-slav=. vyvede dπaniwa. na Danila. ...Andr≠i koro-levih;. daniw; i Ougre. biwasœ \ most=.

Dmitrej 1216, 1246 – >wi"tyna kanon st˛ogo d=mitrea

0001-02-735

...i poxvaliwa Ba˛ i st˛go dmitrea

Dmitrej kijewski 1240 –tysi"cznki Dani=ydmitrπevi 'e kπevskomou

Dobrogost – zabity w Ucha-niach 1207 ...togda 'e ou-biwa Mat≠œ. L[bova zœtœ i Dobrogosta

Dobros=aw Dobroslav= –Haliczanin 1233÷1241

Domamiricz Domamirih; –Rusin 1219.05.30, Ka=ka[r;gπi Domamirih;

Dowmont Dov=mont= –bo sestra ei. za Dovmontom za nal]aln;skym;]bo siostra jej za Dowmontem nalszcza<skim\

dro/ykraj dr='ikrai –Rusin 1219, Ka=kadr='ikrai. Volodislavih

Dro/ys=aw – Lach 1217Leszek “Bia=y” zawar= pok[j z Dani=' Wo=. dr='islavom. Abramovihem. i tvorπanom v=tixovihem. a romanovi-hi s=tvorista mir= s= de -mœnom tysœckym. østoupi Lest;ko ø aleksandra.

Dunaj Dounai – wojewodakniazi[w z W=odzimierza Wo=. – W=odzimierza †1288, syna Wasylki †1271; pod r. 6789 ]1281, w rzecz. 1282\ wymieniony& i 'ilislava. i Douna≥. 1288& i Dounai volo∂imerov=.

Dymitr – tysi"cznik Dani=y w1216 Danil= 'e izyde iz d=mitrom tysœckym. i s Gl≠bom z;erem≠vihem. i s Miroslavom=. izydowa iz grada. }z Halicza| 0001-02-734

ewsegnij – episkop }biskup|w=odzimierski 1288; evsegnπi

Eikowiczem ´ikovihem; –Eikowicz, bojarzyn Dani=y wo=. 1245, kt[remu Dani=o – w dro-dze do Ordy przez Kij[w – po-wierzy= utrzymanie ˚Jaros=a-wowego Kijowa;¯ holend. eik ]d'b\,´ikovihem;. Dmitrom=.

Edywid ´divid= – synowiec]bratanek\ Mendouga, wyp"-dzony na wojn" w 1251.

fedor – Theodor, Rusin 1288ƒe∂orovy

feodor dmitriewicz ƒeo∂ord=mitrπevih – Theodor, Ru- sin, ranny 1247 ]pod 1251\,zmar= nad rz. Narwi'ƒeo∂or d=mitrπevih. kr≠p -ko borœ. ranen= bys i s toe rany sm(e)rt; prπ≥. na r≠c≠. nar;v≠,

Filia Filœ – W"gier, pojmany i1246 i zabity przez Dani=";kilka wzmianek, pocz'wszy od 1215, wszystkie z ujemnymi epite-tami o jego zarozumialstwie, dumie i hardo>ci& Vyide Filœ pregor-dyi nad≠œsœ obπati zeml[ potrebiti more.... izyde 'e Filœ s= mnogymi Ougry i Lœxy iz Galiha.1246& mnozi ≥ti bywa tog-da 'e i Filœ gr=dyi ≥t= bys andreem dvorskym. i priveden= bys k Danilou. i oub;en= bys Dani=om=.

Filip Filip=. 1208, 1209Filip Filip=. rimskπi

Filip ze Szwabii ]1176$–1208\, rejonu Baden-Wuttemberg, ger-ma<skiego kr[la 1198–1208, syn Fredericka I, z rodu von Hohen-staufen, imperator Íw. Cesarstwa Rzymskiego. Filip zmaga= si" z Otto IV, popieranym przez arcybiskupa Kolonii i papie/a Innocentego III. Sam popierany by= przez Filipa II, kr[la Francji, i Richarda I, kr[la An-glii. Wynik=a wojna zako<czy=a si" w 1206 zaj"ciem przez Filipa Kolonii, a negocjajcje z papie/em – zadawa-laj'cym rozstrzygni"ciem-uk=adem. Wtedy w=a>nie zosta= zamordowany przez osobistego wroga – Ottona z Wittelsbach.Wo=y<ski latopisec podaje, /e Filip zosta= zabity za rad' brata kr[lowej. Ona, nie mog'c znale{: ‘pomocnika’ bratu swemu, odda=a c[rk" ]King"\ za ‘+onokrabowicza’ – Hermanna I Landgrave, z b="dem.Filip II ze Szwabii, syn Frederi-cka I Barbarossa ]1122$–1190\ i Beatrix de Macon z Burgundii ]1144$–1184\, mia= /on" z Bizan-tium o imieniu Eirene Angelica, i dwie c[rki& Maria, oraz Beatrice von Hohenstaufen.

filipp Filip=, filipp; –bojarzyn Filipp “bezbo/ny”, w=a->ciciel zamku ̊ Wisznia mi"dzy Zwenigorodem a Przemy>lem; w opozycji Danile i Wasilkowi Romanowiczom,1208 Volodislav 'e kor-milihih; b≠'a v= Ougry. i Soudislav=. i Filip=. naidowa Danila v= ougor-skoi zemli. d≠tska sou]a.1209 ≥tou byvw[ Volodi-

slavou i Filipou. i mou-henou byvw[ mnogo im≠nπe dav=.1228 filipp; bezbo'nyj

fro= i +awr – wielcy m"czenni-cy& velikom(u)h(e)n(i)kou frolai Lavra, 1246

Gawri=o Duszi=owicz –Rusin 1216 ]pod 1213\Gavrila Douwilobiha.0001-02-732

Gerogij Ge\rgπi – 1288s(vœ)t(a)go i velikogo m(u)h(e)n(i)ka x(risto)va Ge-\r;gi≥

Gleb 1223 Gl≠b= 0001-02-749

Gleb Potkowicz – wspomnia-ny 1208 ]pod 1209\& Gl≠b= 'e Potkovih; izb≠'e iz= bozkou 0001-02-728

Gleb Smole<ski knia{ 1273Gl≠b= Smolenlskyi

Gleb Wasilewicz 1216]pod 1213\ 0001-02-734

Gleb Vasilevih;Gleb, kn. Wo=kowyskaGleb Zeremiewicz 1216–1234

Gl≠b= Zerem≠vih;, Zere-m≠vih;

Glebowicz, Micha=ko 1216]pod 1213\ 0001-02-733

Grigorij Grigorπi – dworskiDani=y 1236 i dvor;skomou Grigor;[ v=zbranœ][ emou ]i dworskiemu Grigorjowi\

grigorij wasilewicz 1234grigorπa vasileviha

grigorij – opat monasteru wPo=oninie 1252–58; grigorπi

Herbort 1252 – Czech Herbertz Fulsteinu, syn Brunona, bis-kupa w czeskim O=omu<cu.Po nieudanym obl"/eniu czeskiej Opawy, Dani=o z Lachami – Bole -s=awem z Krakowa i Wo=odis=a-wem ]W=adys=awem\, tego wieczo-ru zastanawiali si", w jakim kierunku wyruszy:, 1252ili ko |soboloz≠. ili na ger=borta. ili vozvratim -sœ v domy svoœ. gerbort= 'e prisla Danilovi meh; i pokorenie svoe. ]albo ku Osobo=odze, albo na Herburta, albo wracamy do swych dom[w. Herbert przys=a= Dani=owi miecz i ukorzenie swoje – za=ga= pisec, w tym miejscu, bo miecz zawsze oznacza= wyzwanie do walki. Gdy obl"/enie Opawy nie powiod=o si", i miecz w podarunku – po='czone si=y wr[ci=y do dom[w, przekraczaj'c Odr", w ziemie W=adys=awa, do Krakowa\.

Igorewicze 1205 – synowie

Page 4: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Igora Swiatos=awicza Siewier-skiego ]bohatera „S=owa o po=kuIgorewie” – hufcach Igora\&- W=adimir 1173–1212,- Roman †1208,- Swiatos=aw 1177–1208,- Rostis=aw †1208.W 1205–1208 Igorewiczowie pretendowali do halickiego knia-ziowania. W 1205 haliccy bojaro-wie oddali Halicz W=adimirowi, wybawiaj'c si" od w=adzy Bene-dykta, Zwenigorod – Romanowi, i Peremyszl ]Przemy>l\ – Swia-tos=awowi.“Zaproszony” W=adimir, najwy-ra{niej, postanowi= zlikwidowa:mo/liwo>: buntu, ka{ni' pi"ciu-set bojar[w, tym samym obraca-j'c miecz zemsty na Igorewicz[w.Bojarzy haliccy “zaprosili” ma=o-letniego Dani=", kt[rego wspar -li Mstis=aw Niemy, Aleksanderz Be=za, Ingwar z +ucka, i W"grzy.W rezultacie Igorewiczowie po -nie>li kl"sk". W=adimirowi z sy-nem Izas=awem uda=o si" zbiec na W"gry, a Roman, Swiatos=aw i Rostis=aw dostali si" do niewoli w"gierskiej i za /'daniem halic-kich bojar[w – zostali powiesze-ni w sentabrie ]wrze>niu\ 1208.i privedowa kormilihiha. i'e b≠ zagnal= velikyi kn˛z; Roman=. nevery radi. slovœxæ bo Igoreviha

Ilija Szczepanowicz Ili≥}epanovih; 1207, pod 1206Haliczanin, zabity przez Igore-wicz[w 1208po prilouha[ izb;eni by-wa i oub;en= 'e bys [r;ii. Vitanovih. il;≥ }epano-vih;. inii velicii bo≥re. oub;eno 'e bys ix= hi-slom= 500. ]s=aw. liter'\

Indrich Indrix= knœz; –Heindrich Probus, knia{ wroc-=awski 1288–†1290Indrix, na andrixa

Ingwar In=gvar= – z W=odzi-mierza Wo=., 1206–†1220 ¯ ¯ Jaros=aw z Kijowa †1176 ¯Izas=aw z Kijowa 1146–†1154; ojciec Jaros=awa z +ucka i Do-rohobu/a i Grimis=awy za Lesz -kiem Bia=ym †1227, brat Msti-s=awa Niemego z Peresopnicy ]na Wo=yniu\,1208& |leksandr s bratom=. ø volo∂imera s= mnogymi voi ing=var= 'e posla s(y)-na svoego. iz loucka. i iz Dorogobou'a. s= mnogymi voi.

Ingwarowicz Ing=varovih; wspomniany w Ipat. ltpsi pod 1229, w rzecz. 1227.

Iraklej Irakl≠i – Heraklei,syn Dani=y, g=ucho o nim poza jedn' wzmiank' o potomstwie Dani=y, pod 1213, pewnie zmar= w m=odym wieku 0001-02-732

Iwan Mstis=awicz Ivan= –knia{ z +ucka, s. Mstis=awa Nie-mego, wspomniany 1223 /e“umar=” ]zgin'= w walce\Ivanou 'e oumerw[. 0001-02-750

Iwan Dmitriejewicz – zabity1219 przez stra/e tatarskie, w potyczce poprzedzaj'cej bez-po>rednio g=[wn' bitw" nad rz. Ka=ka& oub;en= bys Ivan= dmitrπevih. ina≥ dva s nim=.

Iwan Lekin 1217Ivan= Lekin= 0001-02-737

Iwan s. Gleba, ojciec W=odzi-mierza, knia{ stepa<ski,wymieniony 1292, /e zmar=.Toe 'e zimy prestavisœ. stepanskyi knœz;. Ivans(y)n= Gl≠bov=.

Iwan Micha=kowicz 1228Ivanom= Mixalkovihem=

Iwanko 1208 s. Stanis=awabrat Iwanka ]pod 1209\&i Stanislavih; Ivanko i brat ego. Zbyslav= prib≠-gowa v Galih;.

Iwor Molibo/ycz 1241Ivor=. Molibo'ih;

Izas=aw 1233÷34 Izœslav= i so Izœslavom=. s= vislo-heskym – z Izas=awem wis=o-czeskim ¯ rz. Swis=oczwg Rosjan 1997.

Izas=aw 1222÷54 Izœslav= – Izas=aw Mstis=awicz ze Smo -le<ska, sprzymierzony Micha-i=a z Czernihowa w walce Dani=y wo=. o Halicz. W 1231 wojowa= przeciw Danile z kr[lem w"gier-skim – Andrzejem. W 1233, w zwi'zku z Po=owcami, pomaga= Danile zawojowa: Kij[w, i sam zaj'= gr[d. W 1235 Jaros=aw wygna= go z Kijowa }Jaros=aw Su/dalskyj “wzi'=” Kijew pod Wo=odimerom. 1236, w Ipat. 1235 0001-02-777, J.D.|

izebo=k 1262s= izebolkom

jagurajn – Tatarzyn, wojewodaMengutimera 1274 i ≤gouraina s nimi

Jan 1221 ¯n=, Œn= – wojewoda Aleksandra¯na, ¯n[, Œnevou

Jakow ¯kov= – stolnik Dani=y

1241; Jak[b, hebr. Jakow,posla πakova stolnika svoego. ...¯kovou s≠dœ]ou ou nego priidosta lazar doma'irec;... ¯kovou 'e oudivwousœ. i prawavwou viny. pro hto poklonista -sœ ¯kovou 'e re kwou emou. kako mo'ewi bez povel≠nπa knœ'a ødati [ sima. ¯kov 'e prπexa vsœ si skaza.

Jaron ˚aron Jaropo=k 1208 œropolk= –

≤volodou i œropolkou 0001-02-728

1214 Œropolkou i Œvolo-dou 0001-02-730

Jaros=aw s. Ingwara, 1208¯roslav=, Œroslav=, œro-slava, korol; ¯roslavl;]wspominany anonimowo$\, por. Wo=odimer Ingwarowicz&ing=var= 'e posla s(y)-na svoego. iz loucka. i iz Dorogobou'a. s= mnogymi voi.po >mierci Mstis=awa udatnego ]Uda=ego\ †1225, w=adaj'cy Przemy>lem a potem – Mi"-dzybo/em&potom 'e poustista Œro-slava. i dasta emou Pere-mil;. i potom Me'ibo'ie. 0001-02-753

Jaros=aw Wsewo=odowicz]1191–†1245\, s. Wsewo=oda Bolszoe Gniezdo ]1154–1212\,wielki knia{ Suzdala, otrutyw Ordzie 1245& Jaros=awa we-likogo kniazia Su/dala zielem umorisza... 0001-02-808

Dani=o wo=. – w drodze do Ordy,1246, jad'c przez Kij[w – powie-rzy= utrzymanie grodu Jaros=a-wa swemu bojarzynowi – Dmit-rowi Eikowiczowi ]Jaros=aw ju/ nie /y=\&Dani=o i prπide k= kπevou. ob;der'a][ Kyev= ¯ro-slavou bo≥rinom= svoim=. ~ikovihem;. Dmitrom=., 0001-02-806 a w Ordzie na Wo-=dze Tatarzy przypomnieli mu, /e „Brat tw[j Jaros=aw k=ania= si" krzakowi, i tobie k=ania: si" nale/y }przychodzi, przystoi, trzeba, wypada|. 0001-02-807Jaros=aw by= szwagrem Dani=y, nie bratem, obaj& Jaros=aw i Dani-=o, mieli za /ony c[rki Mstis=awa Uda=ego

Jartak œrtak, ¯rtak= –Lach z Lublina 1288≤rtak Lœx= iz L[blina¯r=takovou ]Jartakow'\

Jaszcze=t 1247 ¯]el=tou 'e rekwou ]rze-k=wszy Jaszcze=towi - Jaszcze=t rzek=& lepiej nam...\

Jawo=od 1214 ≥volod ≤volodou i œropolkou

0001-02-728

1214 Œropolkou i Œvolo-dou 0001-02-730

Jundi= – pose= Jatwy 1254ø œtvœz {n;dil

jurej Janiewicz – bojar Dani=yzabity 1232 wraz z innymi&t≠x= bo padwix=. mnogo Ougor=. a Danilovyx= ma-lo boœr=. ix'e imena se bywa Ratislav=. {r;evih;. moüsi. Stepan= brat= ego. [rei ¯nevih;. 0001-02-769

Jurgij Domamiricz 1219domam≠lr≠h, {r;gi,[r;gπi Domamirih;.

Jurij pop 1205 {rπi pop=Jurij Lwowicz {rπi Lvovih;

chrzczony przez Wojsze=ka gdy by= w Haliczu zak=adnikiem w latach 1252÷55

Jurij Witanowicz – Rusin,Haliczanin, zabity przez Igore-wicz[w 1208po prilouha[ izb;eni by-wa i oub;en= 'e bys [r;ii. Vitanovih. il;≥ }epano-vih;. inii velicii bo≥re. oub;eno 'e bys ix= hi-slom= 500. ]s=aw. liter'\

Jurij s. W=odzimierza {rπis(y)n= Volo∂imerov;zmar=y, opis pod 1292 r.

Kafi=at – Rusin 1281i Kafilata. s nimi 'e se-lezenci

Kaloman Kaloman= –Koloman 1214, brat Beli IV, kr[la W"gier 1235–†1270

Kinga – 1. c. Andrzeja II ]1175–1235, kr[la W"gier 1205–1235, /ona Ludwika, znana jako >w. El/bieta, bo /y=a b. kr[tko 1207–†1231, i w kr[tkim /yciu, po >mierci m"/a †1227, po>wi"ci=a si" pracy dla bied-nych& imenem= al;'b≠ta. predne¥ bo imœ ei. Kineka. mnogo bo poslou'i. B(o)g(o)vi. po mou'i svoem; i st˛ou nar≠h[t. 0001-02-723

2. c. kr[la W"gier ]Beli$\, /. Boles=awa Wstydliwego ]1226 –†1279\, ks. Krakowa po 1243, kt[ra nam[wi=a m"/a na wy-praw" z Dani=' do czeskiej Opawy, w 1252&Boleslavou 'e ≥ko ne xo-tœ]ou. 'ena ego pomagawe Danilovi. slovesy b≠ bo

Page 5: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

d=]i korolœ Ougor;skogo. imenem; kyn;ka. w Ipat. ltpsi pod 1254, 0001-02-821.

Klim Klim= xristinih 1216Klim, Klim= oub;en= bys xristinih 0001-02-732

Klimata Klimœtœ – Klimata1220, pod 1231]w rzecz. 1229\ 0001-02-765

Klimœtœ 'e. s Golyx= gor= b≠'a. ø knœzœ Danila k= korolevi.

Kobud – LitwinDani=o zdoby= 1242 poima grady ix=. Derevih; Gou-bin=. Koboud=. Koudin= gorod≠c;. ]pochwyci= grody ich& G'bin Derewicza, gorodziec Kude< Kobuda, dzi> Gorodiec, 22 km E od Kobrynia; kob–kob\

kocz koh; – Po=owczynpodczas obl"/enia Twerymentu 1251 trafi= Mendowga strza=' w >ci"gno ...zastr≠li koh; Polovhin=. Mindogova v= stegno.

Kodwi/ad, s. Tudnaminabœwe 'e s nimi voevoda.t[dnœminovih. kodvi'ad; – wojewoda Mednoga 1262

Koloman Koloman= †1241 –brat Beli IV ]1209–†1270\, kr[la w"g. 1235–†1270&1214 ...za sn˛a svoego Kolo-

mana. 0001-02-731

1216 ...k= Kolomanovi.0001-02-733

1216 ...Kaloman=. i lœxove.0001-02-734

Konczak Konhak= – imi" Ta-tara, wspomniany pod 1201, w rzecz. 1205& od niego }Syrcza-na|& ø nego rodivw[sœ Kon-hakou. i'e snese Soulou.

Konczak Konhak= – imionawojewod[w tatarskich 1281okannogo Konhaka. i Koz≠≥. i Koubatana.

Kondrat knœz; velikyiKondrat= – Konrad Maz. ¿1187(88 – †1247. 08.31,¯ Kazimierz Sprawiedliwy]¿1138 – †1194\, /on' Agafia ̄ Swiatos=aw, kn. W=odzimierza Wo=.

Kondrat – s. Siemowita †1294wn. Konrada Maz. †1247, opi-sany w 1282 i 1288 ]pod 1281 i 1287\k= Kondratovi

Korczun wolit – W"grzyn 1205i Koroh[na volita

kormilicziczi 1205 – potomko-wie “kormilca” ]wychowawcy\;¯ ¢kormit’-kormit; ]karmi:\;rodzina bojar[w z Wo=ynia, od-

grywaj'ca wi"ksz', polityczn' rol", z niej najbardziej aktywny W=adys=aw;Bolodislav 'e kormili-hih; b≠'a v= Ougry ]Wo=o-dis=aw za> Karmilec pojecha= na W"gry\,i privedowa kormilihiha. i'e b≠ zagnal= velikyi kn˛z; Roman=. nevery radi. ]i przywiedli Karmilca\, kormilhπa ]Karmilca\, kormitel;

Kosniatin 1254 zwany Po=o/y-szy=a; exav 'e Kosnœtin= poima. na nix= dan;.

Kostantin Kostœntin= 1242Kota< Kotœn; – s. Suty ]Suto\

po=owiecki chan 1205–22–32, te>: kniazia Mstis=awa Uda=e-go, bra= aktywny udzia= w wyda-rzeniach halickich 1226 ]w Ipat.1228\, pomaga= W=adimirowi Rurykowiczowi przeciw Danile Romanowiczowi.Po naje{dzie tatarskim 1240 zbieg= na W"gry

Kujç, Aßik Boljui – i pos=a zWasylkom trzech tatarzyn[w imieniem Kouihi≥. Awika Bol[≥. 1258

kuremsa kouremsœ, Kourem;-s≠, k= kourems≠ – wojewoda tatarski 1246–56;Potom 'e kourems≠ sto-≥][ ou lucka ]Potem Ku-remsa sta= u +ucka\Potom 'e kouremsa prπide k= Kremœnc[. i voeva \kolo Kremœnca,i sta ma m≠st;x kourem-sin≠x, s kouremso[, k= kouremsi, kourensin≠, kouremsa, v= kouremsinou, kouremsy

Kuri= – Kiri== ¡, metropolitakijowski 1225–1233, rodem Grek ¯ gr. Kyrillos ]boski\ ¯ kyrios ]Pan, B[g\1228 küril= bo b≠ mitro-pilit=

Kuri= Kouril= pehatnik= –Kuri= piecz"tnik;1242 Kourilovi 'e sou][ pehatnikou.Kouril= 'e øve]a emou.

Kuzma – biskup w=odzimiersko-wo=y<ski, ordynowany 1156, zm. 1167, wymieniony 1218, w>r[d innych biskup[w.0001-02-740

Ky<ka kyn;ka, Kin;ka –1. Kinga ]1207–†1231\, znana jako >w. El/bieta, c[rka Andrzeja II kr[la w"gierskiego, †1235.Zar"czona w dzieci"cym wieku z

Ludwikiem IV, s. Hermanna Land -grave z Thuryngii ]lonokrabo-viha\. Ma=/e<stwo zawarte w 1221, tr[jka dzieci, jeden syn – Herman II, i dwie c[rki – Sophia i Gertruda. W 1227, w Otranto, Italia, Ludwik naby= zarazy w czasie Sz[stej Krucjaty do Ziemi Íwi"tej, i zmar=. El/bieta po>wi"ci=a si" biednym i chorym do ko<ca jej kr[tkiego /ycia, †1231. Kanonizowana w 1234. O niej m[wi tekst wo=. ]w Ipat. ltpsi pod 1207 r.\& ...i da d=]er svo[. za lono-kraboviha. za loudovika. b≠ bo mu'; silen=. i pomo]nik= bratou eœ. ['e nyn≠ s(vœ)tou nar≠ca[†. ime-nem= al;'b≠ta. predne¥ bo imœ ei. Kineka. mnogo bo poslou'i. B(o)g(o)vi. po mou'i svoem; i s(vœ)tou nar≠ca[†. Ciotka Kingi «nr 2».2. Kunegunda “Kinga”ur. 1234.02.19, zmar=a bezpotomnie 1292.07.24, w S'czu, c[rka Beli IV, ur. 1206, kr[la w"gierskiego 1235–†1270, wnuczka Andrzeja †1235, bratanica Kingi «nr 1» †1231 ]Bela †1270 i Kinga †1231 – brat z siostr', potomni Andrzeja †1235\; za>lubiona 1239 Boles=awowi Wstydliwemu †1279, ks. Krakowa i Sandomierza.Pod 1254, ...slovesy b≠ bo d=]i korolœ Ougor;skogo. imenem; kyn;ka.Obszerniej pod ∏782

Lesij L≠sii – brat TrojdenaLesticz 1214 lestih; –

pose= Leszka Bia=ego †1227&lestko 'e posla posla svoeg. lestiha i Pakoslava voevodou rekyi ne ≠s l≠po boœrinou knœ'iti v Galihi. no poimi d=]er= mo[ za sn̨a Kolomana.... 0001-02-730(731

Lestko lestko, lest;ko,Lest;ko, Lest;ko Zemo-mysl= –• Leszek Bia=y 1227 }1186–†1227. 11. 27, s. Kazimierza Sprawiedliwego †1194.05.05 i Heleny, c. Wsewo=oda Msti-s=awicza, kniazia z Be=za|,• Leszek Czarny 1280 }†1288. 09.30, s. Kazimierza ¡ ¿1211–†1267.11.14, wn. Konrada Maz. †1247, prawnuk Kazimierza Sprawiedliwego †1194.05.05|1227 V ta ' l≠ta. lest;ko oubπen; bys. velikyi knœz; lœ∂skyi na soim≠ oubπen; bys St˛opolkom=.1280 }zepsuta genealogia|ou Boleslava s(y)novec;.

e˛. “5” s=movitoviha dva. Kondrat= “i” Boleslav=“.” a Kazimirovihov tri. Lest;-ko“.” Zemomysl=. Bolodi-slav=. bo≥re '. lœ∂stπi. izbrawa seb≠ \dinogo ø nix Lest;ka. i posadiwa i v= Krakov≠. na stol≠ Bo-leslavli, i poha knœ'≠ti lest;ko.}Boles=aw V Wstydliwy †1279, s. Leszka Bia=ego †1227| u Boles=awa synowc[w 5& somo-witowicz[w dw[ch& Kondrat }i| Bo-les=aw},| a Kazimierowicz[w trzech& Lestko},| Ziemomys=, Wo=odis=aw}W=adys=aw +okietek †1333|.Lestko – Leszek Czarny †1288.Konrad ur. 1251(55, †1294.Boles=aw ur. po 1251, †1313.06. Ziemomys= ur. 1225, s. Konrada Maz. †1247, by= stryjecznym bra-tem Boles=awa V Wstydliwego †1279 ]bra:mi byli& Konrad Maz. – ojciec Ziemomys=a, i Leszek Bia=y – ojciec Boles=awa Wstydl. †1279\, pozostali w dalszym stop-niu pokrewie<stwa\.Pomy=k" prawdop. spowodowa=o pomieszanie Boles=aw[w& Bole-s=awa Wstydliwego †1279 ]o kt[rym mowa w latopisie 1280 i dla kt[rego Ziemomys= by= stryjecznym bratem\ z Boles=awem Maz. †1247, synem Konrada Maz. †1247, dla tego/ Boles=awa †1247, wymienieni Kon-drat †1294 i Boles=aw †1313, oraz Leszek Czarny †1288 i W=adys=aw +okietek †1333 – byli synowcami, Ziemomys= za> bratem\.1288 Togo' l≠t. Lest;ko Kazimirih; poslal polk= svoi i voeva knœzœ Kond-rata s=movitoviha.1288 Togo' l≠t prestavi-s∑i velikii knœz; Lest;ko kazimirovih krakovskyi.

Lew Lev= – syn Dani=y Wo=.1241-44-45-53-54-...-†1312$

longwen 1246 – Lit., wojowa=okolice Mielnika; a sam lon= -kgveni. boden= outehe.

+awr – Laur; Fro= i +awr –wielcy m"czennicy ˚fro=;Fro= ^ Flor; +awr ^ Laur

=azar doma/irec lazar doma-'irec; 1241÷47 – w domu /r'cy ]jedz'cy\ ¯ /re:

=omonosy 1272 – o z=amanymnosie ]haczykowatym\posla s= svo[ rat;[ v=lo-∂islava lomonosogo

=onokrabowicz – Ludwik IV, syn Hermanna ¡ Landgrave z Thuryngii, informacja pod 1207

Page 6: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

kompilacj' innych z pomiesza-niem fakt[w, wi"cej pod has=em Ky<ka i nr 750i da d=]er= svo[. za lono-kraboviha, za Loudovika. b≠ bo mou'; silen=.

mamszej – wojew. tat. 1276i voevodou s nimi mamw≠≥

marcel, maroce= – W"gier,1208, wyliczaj'c wojewod[w&...hetvertyi. Lotoxarot=}.| pœtyi mokπan. westyi ta-berc;}.| se∂myi maroc≠l...tou 'e Marcel=. xoroug-ve svoei øb≠'e i Rous; vzœ [ i poroug= velik= bys marcelovi.

mark 1288 – episkop'e marko. i po≠xa do L[-bomlœ. s= knœgine[ i s= slougami.

Markolt – Niemiec /yj'cy weW=odzimierzu Wo=. 1269Markolt= 'e n≠mhin. zva k sob≠. knœzi na \b≠d=. Vasilka. l;va Voiwelka. i nahawa \b≠dati. i piti i veselitis. ]Niemiec Markolt ‘wezwa=’ zaprosi= – do siebie kniazi[w na obiad& Wasylk", Lwa i Wojsze=ka. I pocz"li ‘obia-dowa:’ – pi: i weseli: si"\

Martinisz †1223 – W"gier,wojewoda kr[la }Andrzeja|, zabity ko=o Halicza wojami Msti-s=awa& togda 'e Martiniwa oubiwa. boevodou koreva]tak w r"kopisie, powinno by:& ko-roleva\ 0001-02-749

Matej Mat≠i – zi": Lubowa,zabity w Uchaniach 1207togda 'e oubiwa Mat≠œ. L[bova zœtœ

matfiej sira/ski – Matwiej z Sieradza, wojewoda, zabity zim' 1287(88i voevodou ego oubi. sira-'skogo matƒea

Memnon – episkop }biskup|Przemy>la 1288; episkopa svoego peremywl;skogo imenem; Memnona.

Mengukan – Mengu-chanchan Tatar[w 1237÷1274,por. ]zepsuty$\ moguczenMen;goukanovi 'e. pri-wedwou s=glœdati grad Kyeva

mengu-timer mengoutimer= – wielki car tatarski 1274k= velikomou c(a)rovi men-goutimorevi

Michai= Mixail= Hernigov;-skyi – lata 1230-te,pod 1231 r., w rzecz. 1229idet; na mœ Mixail=

Michai= Mixail= – z Pi<ska/y= 1246÷1256,w 1246 da= wie>: Danile o na-je{dzie Litwy na Mielnik}n(Bugiem| 0001-02-798,

w 1256, z polecenia Dani=y, wo-jowa= po Zelwie }ziemie wzd=u/ rz. Zelwa| 0001-02-847

Michai=o Mixailo – syn Ju-rija, wnuk Lwa Dani=owicza

Micha=ko Glebowicz 1216]pod 1213\ posla... Mixalka Gl≠boviha. protivou im=.

0001-02-733

Micha=ko sok[= zabity 1216Glebowicz ]$\,zwany soko=emMixalka 'e s=koulu oubi -wa s=gonivwe na ]irci zgo-niwszy ¯ izgon ]pojedynek rycerski na kopje\ 0001-02-733

Mie/ko Me';ko – Mieszkos(y)n= kazimerov; leskono-gogo Me';ki. ]syn Kazimierza Laskonogiego Mieszki\

Mika Mika – Rusin 1208zabi= W"gra Tobasza i g=ow" mu obci'=Mika 'e oubode tobawa i glavoy emou stœl=

Mikifor ˚NikiforMikulin de< ˚niekolin de<Miku=a Mikoula – Rusin

wspomniany pod 1231, w rzecz. 1229

mileja Mil≠≥, mil≠œbaskak tatarski 1254

mindago Mindogo, mindago,Mindogo, mindovg;, Min-dovg=, mindovg;, min;do-vga, Min=doga, mindago, Mindog, mindovg; – w=adca litewski, sestriha Mindo-vgova ]siostrze<ca Mindowga, Mindog 'e posla s(y)na si

mintela Mintelœ –knia{ Jatwy 1272

Miros=aw – Rusin, z Be=zapose= Romanowej 1206 ]wdo-wy po Romanie\knœgini 'e romanova. posla Miroslava. ko les†kovi. g(lago)l[]a. ≥ko sii vs[ zeml[ naw[ i \t˛hinou dr='a†. pose= Wasylki 1208Vasilkou 'e knœ'a][ v Belz≠. preiidowa 'e o}t| nego velikii Vœheslav= tolstyi. i Miroslav=}. i| dem;œn. i Vorotislav=. i inii bo≥re mnozπi voi ø Belza.Wasylko z Miros=awem 1208knœgini 'e romanova. s(y) -n(o)m= svoim Danilom=. i

s Vœheslavom= Tol=stym=. b≠'a v= Ougry a Vasil-ko s Miroslavom= exa v= Belz=.bra= udzia= w obl"/eniu Kalisza 1227& a Miroslava poslasta na zad grada. 0001-02-755

Mistis=aw wszej RusiMstis=aw ]Boris\ s. Romana, knia{ ze Smole<ska 1197–1214, po czym zaj'= stolec w Kijowie; zabity w bitwie nad Ka=k' 1219.

mistis=aw }Niemy| peresopnic-ki, na Ukrainie; M;stislav;N≠myi,¯ Jaros=aw z Kijowa †1176 ¯Izas=aw z Kijowa 1146–†1154.1208, i ø Peresopnici. prπide M;stislav=. N≠myi s= mnogymi voi.1214, M;stis=av= peresop-nickπi 0001-02-729

1224 ]w rzecz. 1219\& vid≠v; to M;stislav=. N≠myi mn≠v= ≥ko Danil= zboden= bys potehe i sam v n≥ b≠ bo mou'; i toi kr≠pok=....

mistis=aw m;stislav;, Mis-tislav= – Mstis=aw Uda=y †1225, te>: Dani=y †1264. Pod 1225, w rzecz. 1220& Olek-sandr= vseg∂a vra'dou im≠≥we k= svoim bratom romanovihem Danilovi i Vasilkovi. slywav= ≥ko M;stislav=. ne im≠et; l[b -ve k zœt[ svoemou knœz[ Danilovi... 0001-02-745

M;stislav= veliky oudat-nyi knœz; oumre 0001-02-752

Mitrophan – episkop W=odzi-mierza n(Kla{mie 1237&Mitrofan episkop=

mogu-czen]$\ 1246por. Mengu-chan 1237Prislavwou 'e mogouh≠v≠. posol= svoi

mokyj wielki >lepooki – W"gier,wojewoda 1205–1208. mokya velikogo. sl≠po\kogo

mokijan mokπan= – mokyj ]$\wojew. w"gierski 1208,wyliczaj'c wojewod[w&...hetvertyi. Lotoxarot=“.” pœtyi mokπan. westyi ta-berc;“.” se∂myi maroc≠l

molibogowicze – bojarski r[d z Halicza b"d'cy w opozycji Danile Romanowiczowi, okre> -lany epitetem «niewierni»;¯ Molib[g ¯ modli % Bogu1228 ...igra[]i nev≠rnym molibogovihem;. 0001-02-762

1228 ...po nev≠rnyx moli-bogovihex. 0001-02-763

1234 ...bogovihev; moli. in≠m boœrom mnogym n≥-tym byvwim= danilovi ' prib≠gwou k Galih[.0001-02-774

Mo=za d;≥k rekomyi Molzadiak zwany Mo=z', zabity 1216

0001-02-733

Monomach Monomax 1053–1125, W=adimir Wsewo=odo-wicz Monomach ]Jednow=ad-ca\, wielki knia{ kijowski od 1113, syn Wsewo=oda Jaro-s=awicza, przezwany Monoma-chem po dziadku ze strony matki – Konstantinie Monomachu; oczy>ci= ziemie z Po=owc[w prawie do p=n. Kaukazu ]„...wygnawszy Otroka do abezy, za ?elazne Wrota, Sorczanowi za> zostawszy w Donie, ryb' o/yw-szy togda...”, itd.\;by= “dziadem Romana” †1205...d≠dou svoemou Monoma-xou. 0001-02-716; to jest, dalekim przodkiem, i {le, gdy «dziad» brany jest dos=ownie& dziadek. Roman ¯ Mstis=aw ¯ Izas=aw ¯ Mistis=aw †1131 ¯ Monomach.

Monczuk Monh[k= – grodzia-nin W=odzimierza Wo=. 1205

mstibog, Ipat. 1428 M;st;b=˛,wo=. m;stib=˛ ^ m;stib(og)=– grodzianin W=odzim. Wo=. 1205

Mstis=aw ˚Mistis=aw.musi – bojar Dani=y zabity 1232

wraz z innymi& t≠x= bo pa-dwix=. mnogo Ougor=. a Da-nilovyx= malo boœr=. ix'e imena se bywa Ratislav=. {r;evih;. moüsi. Stepan= brat= ego. [rei ¯nevih;.

nastasja nastasπa – Anastazja,c[rka Aleksandra, siostrzenica Dani=y Wo=., wydana za Siemo-wita Maz.,]o Danile\& b≠ bo bratouhada ego za nim= ]za Siemowitem\. d=]i Aleksan-drova. imenem; nastasπa.

Nebr Nebr= – woj Jatwy 1225raniony przez Dani="& Nebra œzvi hetyrmi ranami

nezdi=owa nezdilovaa –wierna Sudis=awowi wycho-wawczyni 1229& v≠rna Sou-dislavou kprmilhπa nez- dilovaa. mater[ bo si naricawe [.

niczifor nihifor= – NikiforKCz grodzianin W=odzimierza Wo=. 1205

nikentij nikentπj – papie/Inncenty IV; papy nikentπa]papie/a Innocentego 1253\

Page 7: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

niekolin de< – Nikolin dzie<,dzie< pami"ci Nikolaja Mirlikij-skiego ]Nikolaja Cudotw[rcy\, 8 maja lub 6 dekabra-grudnia,wo=. ltps& po n≠kolici dn˛i.Ipat. ltps& po Mikoulin≠ dn˛i.

Nikifor zwany Stani=' –biskup w=odzimiersko-wo=y<-ski, b"d'cy uprzednio s=ug' Wasylki †1271, wymieniony 1218, w>r[d innych biskup[w.

0001-02-740

Nogaj Nogai – wojew. tatarski1276–1283–1287

Ogapid ogapi∂ – igumen Pe-czerskiego monasteru 1288;i vsi igoumeni. i ogapi∂ peherskyi igoumen=.w Ipat. |gapit= Peherskii

Oleg |leg= – Rusin 1247÷74Oleg Kurski 1219 – Rusin,

uczestnik bitwy n(rz. Ka=ka|lgovi Kourskomou kr≠pko bivwimsœ

oleksa Oreszkopochwyci= Jaros=awa z /on' 1224 dzi"ki szybkiemu koniowi, Jaros=aw onomou 'e v=exa-vwou. œt; 'e bys olekso[ |r≠wkom=. b≠ bo borz= kon; pod nim=.

Oleza |leza dvorskπi 1255Olga |lga – c. Romana z

Bria<ska, wydana za W=odzi-mierza, s. Wasylki †1271, wn. Romana †1205

O=owianiec 1283÷1288 – Rusin,wojewoda W=odzimierza †1288, dekabra.10, w Lubomli|lovœnec; Borka 'e i |lovœnca,s Borkom;. i s= |lovœn-cem;. \lovœnec;

O=ujewicz |l[evih; –Rusin 1219, bitwa n(Ka=k'

O=ydykiszcz olydiki]; –Jatwag, 1254

Omir |mir= 1231 – Homer≥ko 'e |mir= piwet;.

opisa \pisa 1253 – Opizo,legat papieski, papie/a Inno-centego IV †1254 0001-02-827

Oreszko, oleksa – pochwyci=Jaros=awa z /on' 1224 dzi"ki szybkiemu koniowi, Jaros=aw onomou 'e v=exavwou. œt; 'e bys olekso[ |r≠w-kom=. b≠ bo borz= kon; pod nim=.

Orew |rev; – muzykant,g">larz, i pose= Wo=odimera Monomacha ]1053–1125\, wspomniany 1205 ]godec\;edinomou go∂cou 'e |revi i posla i v= |bezy reka. v=lo∂imer= oumerl= est;.

Ostafij 1262÷64 |staf;ikonstœntinovih;zbieg z Razania, wzi'= udzia= w wyprawie Litwy do Jazdo-wa na Mazowszu, 1262, 4 km powy/ej p[{niejszego grodu Warszawa ]w wyniku wyprawy zgin'= Siemowit Maz., a syn Kondrat uj"ty\; zabity 1264 wojami Wojsze=ka.Innym zdrajc' by= ˚Trid

Otrok |trok= – po=owieckiknia{, wspomniany pod 1201, w rzecz. 1205, z retrospekcj' wielu lat, /e Ismai=tanie zwani Po=owcami izgnavw[ |troka v= |bezy, za 'eleznya vra-ta. S=rhanovi 'e ostavw[ ou Donou. ]wygnali ˚Otroka do Abezy, za ˚?elazne Wrota. Sorczan zosta= w Donie, tj. n( rz. Don, dzi> – w Worone/u\.˚nr 1680 ]Obja>n. nazw i term.\

Pakos=aw 1214 Pakoslav= –pose= i wojewoda Leszka Bia-=ego †1227&1214 lestko 'e posla posla svoeg. lestiha i Pakoslava voevodou rekyi ne ≠s l≠po boœrinou knœ'iti v Galihi. no poimi d=]er= mo[ za sn̨a Kolomana.... 0001-02-730(31...a Lest;kovi da Pere-mywl;. a Pakoslavou L[ba-hev=. Pakoslav= bo b≠ priœtel; romanovoi i d≠tem; eœ. 0001-02-7311223 b≠ 'e s korolem;. Pa-koslav=. s Lœxy.

0001-02-7491227 ...prosœxousœ da by k nim prislal=. Kondrat=. Pakoslava i Mstiou≥.. Pa-koslav= 'e reh Danilovi. izm≠niv= rizy svoa poedi s nami.Danil= 'e v=zem; na sœ wolom pakoslavl;. i sta za ima. 0001-02-756

Pawe= Ravel= – Rusin, 1226,zaufany kniazia Dani=y&a Pavla svoego posla k= Kotœnevi reka... 0001-02-753

Perenie/ko – Rusin, wspom-niany 1216 z racji pomocy 12-let-niemu Danile, powracaj'cemu z po>cigu po bitwie – wydarzenie halickie 0001-02-735

i Gavri=o Ivorovih. i Pere-n≠';ko. øtoudou proidowa v noutr=.

po=o/iszi=a 1254 ]pod 1257 r.\Kosnatyn na stanowisku Po=o -/yszy=y posla Kosnœtina. pekoma Polo'iwila.szy=o – szyd=o ˘ nazwisko

Szyd=owskiPreibor rodowicz, s. Stepana

preibor; s(y)n= Stepanov=. rodovih – woj po=ku Wasilko-wa, zabity 1262

Priwiszcza – Jatwiag 1254‘zwany’ – na stanowiskurekom≠i Privi]a

Prokopij Prokopii – bojarTewtiwi=a, rodem z Po=ocka, zdrajca – doni[s= Trojnatowi o zamiarze zg=adzenia go, 1263

Rabiec Rœb≠c= – Rusin 1283i Rœbca

Rach rax, Rax= – woj ukr.s. bojarzyna Micha=a ]Mixai- lovih;\, ulubieniec Wo=odimira, zgin'= wraz z Prusakiem B=usem 1282. Wo=. ltps zwie ich diab=ami ]dva b≠sta\, zabitymi nie pod gro -dem, lecz w ‘izgonie’ ]pojed.\....Wo=odimir z po=kiem wyprawi= si" do Sochaczewa. Pol. ksi'/" Bole-s=aw wyjecha= z grodu. Wo=odimir nakaza= swoim wojewodom, Wasil -kowi, ?elis=awowi i Dunajowi nie rozpuszcza: swych woj[w, lecz p[j>: wszem ku grodowi. Ci nie us=uchali i skrycie pojechali do wsi, z trzydziestu lud{mi. Jad'c drog', ujrzeli czelad{ uciekaj'c' ze wsi do lasu. Pojechali po nich. W tym czasie uderzy= na nich Boles=aw z Lachami }zapewne ukryty w lesie, uderzenie z nienacka|. Dru/yna jego nie wytrzyma=a i zacz"li pierzcha: ]na bieg\, wszyscy, z B=usem. Ci dwaj nie pobiegli, Rach z Prusinem. Utworzyli dzie=o dostojne ]godne\ pami"ci. Zacz"li bi: si" m"sko. Prusin zjecha= si" z Boles=awem. Tu zosta= zabity od wielu. A Rach zabi= bojarzyna Boles=awa, a Rax= oubi boœrina dobra, tu i sam prija koniec, podobnie, umar= z m"stwem, sercem zostawiwszy po sobie s=aw".}S=awa tym, co na koniach gonili za bezbronn' m=odzie/', z zamiarem mordowania jej – J.D.|. Opis oko-liczno>ci w wo=., w Ipat. pod 6789 ]1281 r.\, w rzecz. 1282.

Raczsza Rah;wa, rahwa –s=uga W=odzimierza 1288

Ratis=aw – bojar Dani=y zabity1232 wraz z innymi& t≠x= bo padwix=. mnogo Ougor=. a Danilovyx= malo boœr=. ix'e imena se bywa Rati-slav=. {r;evih;. moüsi. Stepan= brat= ego. [rei ¯nevih;.

Roman Roman= Mstis=awicz,1170–1205, wielki knia{ ruski, Wo=ynia, zabity 1205.06.19 pod Zawichostem, syn Mstis=awa Iza-s=awicza, kt[ry by= synem Mstis=a-wa †1036, wnukiem Wo=odimira Wielkiego †1015; ojciec Dani=y 1201–1264, i Wasylki 1203–1271.

W 1198 zjednoczy= halickie i wo-=y<skie ziemie.Roman by= synem Agnieszki – sio-stry Kazimierza Sprawiedliwego †1194, przez to by= ciotecznym bratem Leszka Bia=ego †1227 i Konrada Mazowieckiego †1247.Agnieszka ur. 1137, zm. po 1182, c. Boles=awa Krzywoustego ur. 1085, †1138, /ona M>cis=awa ™ Chrobrego †1172, kniazia wo=.

Roman Roman= – s. Dani=y†1264, wnuk Romana †1205;rok urodzenia nieznany, >mier ci– te/; mimo to, mo/na do>: dok=adnie ustali:, /e ur. ok. 1235(37, skoro by= m=odszym bratem Lwa, ur. 1230(35, za-bitego 1312, w wieku 77–80 lat; Lew o/eniony w 1246, w wieku lat ok. 15–14, a Roman – w 1252, w wieku lat tak/e oko=o 16–15; mi"dzy Lwem a Romanem mogli by: „inni, kt[rzy m=odo zeszli ze >wiata tego” 0001-02-732; ojciec ich – Dani=o – o/eniony w wieku lat 15 ]ur. 1201, o/enek 1216, w Ipat. ltpsi pod 1213 0001-02-732\, nie jest jasne, dlaczego Dani=o mia= potomstwo rodzone ok. 1230 – z 15-letnim op[{nie-niem, Roman by= trzecim z kolei synem,by: mo/e trzy /ony, dwie pew-ne& pierwsza Anna Mstis=awna, kniagini Nowogr[dka ]$\, druga Gertruda Babenberg, za>lu-biona 1252, trzecia Helena, c. Gleba z Wo=kowyska;ma=/e<stwo z Gertrud' zawar -te 1252.06.27 w Judenburgu, w Styrii, w Helen' – po powrocie z Austrii 1254,jego c[rka – Maria – z ma=/e<stwa z Gertrud', wysz=a za m'/ za Stafana IV, bana z Zagrzebia,synowie Romana z Helen'& Michai= – kniaziem S=onima, Wasilko – kniaziem Nowogr[d -ka Lit.,rok >mierci Romana – nieznany i okoliczno>ci te/,wymieniony 1254 ]pod 1255 r.\po powrocie z Austrii w=ada= Nowogr[dkiem Lit.i prπide k nemou Roman=. s= vs≠mi novogoro∂ci. s= ctem svoim=. Gl≠bom=. ]ctem – te>ciem\ 0001-02-838pre'∂e skazaxom= ≥ko Vy-welk= b≠ dal=. nov;goro-dok=. Romanovi. 0001-02-838

W 1256 Roman – do spo=u z Wasilk' i Burundajem – wojo-wa= „ziemi" Litewsk' i Nalsz-cza<sk'” 0001-02-847

Page 8: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Roman Roman= – Roman,kn. Bria<ska, ‘debrewi’ 1264÷1274, lit. pochodzenia&prπide na romana litov-skogo,Romana debrevi, debrœn-skogo,1264& bys 'e vesele ou Ro-mana knœzœ. ou dr=benskogo. naha ødavati milou[ svo[ d=]er; imenem; |lgou. za Volodimera knœzœ sn˛a Vasilkova vnouka velikogo knœzœ romana galickog. ]w roku zab[jstwa Mendouga by=o wesele u Romana kniazia, u drobenskogo. pocz'= oddawa: sw' ukochan' c[rk" Olg" za Wo=odimera kniazia, syna Wa-sylki, wnuka wielkiego kniazia romana halickiego.\

Roman 1206–1208 Roman= –brat ˚Wo=odimera z Pi<ska, powieszony w sentabrie]wrze>niu\ 1208, wraz z Ros-tis=awem i Swiatos=awem&≥tym 'e byvwim knœzem;. Romanou rostislavou st˛o-slavou... predani bywa na pov≠wenie. msca sen.

Rostis=aw Rostislav Pin;skyi– 1226. Pod Jaros=awlem, w ry-cerskim pojedynku, Rostis=aw star= si" z Worszem – Lachem, i zrazivw[sœ emou s= Vor-wem;, i padesœ pod nim kon;. i vyrazi sob≠ plehe. ko< pad= po nim i ‘urazi=’ sobie plecy, 1246 0001-02-801; u ^ w

Rostis=awko – uratowa= si" odod pogromu Rusi i Tatar[w, 1276, wr[ci= do swoich nago i boso, prib≠'e Rastislavko k rati m;stislavskoi. nag= i bo.

Rukla i repskej – nieletni syno-wie Mendouga, s nim oubi Rouklœ i rep;skeœ ]z nim – Mendougiem – zabi= Rukl" i Repskeja, 1263\

Rurik R[rik 1205 – RurykRostis=awicz †1215, wlk. knia{ kijowski 1202 ̄ Rostis=aw smo-le<ski †1168.03.14 ¯ Mstis=aw kijowski †1131;gromi'c Kij[w w 1203, Roman Mstis=awicz zmusi= Ruryka kijow -skiego by wst'pi= do zakonu. Po >mierci Romana †1205, Ruryk zrzuci= szaty mnisze i pocz'= walczy: o halickie kniaziowanie&S=bravw[ 'e r[rikou Po-lovci i Rousi mnogo. prπide na Galih;....i priwedw[ 'e R[rikou v Galih;... R[rik= 'e v=ro-

tisœ k= kπevou.Sebiedaj Seb≠dai – wojewoda

przedni Tatar[w 1240}wo=. o tym nie wspomina, /e pod jego wodz' Tatarzy pokonali Rusin[w nad rz. Ka=ka 1219, b="dnie 1224|

selezenca 1281 ]$\i Kafilata. s nimi 'e se-lezenci

semen kodni<ski – 1216,i vid≠ Gl≠ba zerem≠viha i semena ko∂nin;skogo mu'e-ski ezdœwa 0001-02-734

Semen O=ujewicz Semen|louevih; 1216, }wojewoda Dani=y| wys=any za Lachami wojuj'cymi po wsch. stronie rz. Bug, na wysoko>ci Wo=ynia

0001-02-732

Semeon Semeon – biskupzabity 1237 w Perejas=awlui ep(i)s(ko)pa pr(e)p(o)d(o)b-nago Semeona oubiwa

semionko sem;[nko – Hali-czanin, zapali= most na Dnie-strze 1228 lixyi Sem;[nko. podobnyi lisici

siemionko, czermnyj – bojarhalicki 1223& andrei 'e po-slouwav= lstivag semeona Herm;nago. i b≠'a v= ougry

0001-02-748

pose= Haliczan do Dani=y 1233poslawas galihane po Da-nila. hermnago sem;[n;ka

siemowit somovit – SiemowitMaz. †1262.06.23, s. Konrada Maz. †1247, wn. Kazimierza “Sprawiedliwego” †1194, /on' Perejas=awa †1283, c. Dani=y Wo=y<skiego †1264, ma=/e<-stwo zawarte 1248,dw[ch syn[w i jedna c[rka&– Konrad ur. 1251(55, †1294,– Boles=aw ur. po 1251, †1313,

dwie /ony& Gaudemunda-Zo-fia †1288, c. Trojdena †1282, wlk. ks. lit., i Kunegunda ur. 1265, †1321,

– Salomea †1301Litva 'e izognawa ezdov=. na kanon ro'stva s(vœ)t(a)-go πoanna. tou 'e i s=mo-vita knœzœ oubiwa, a s(y)na ego Kondrata ≥wa.w Ipat. ltpsi uzupe=nienie, /e wypadek mia= miejsce w przed-dzie< Iwana ]24 czerwca\ – >wi" -to Kupa=y }czyli 23 czerwca|& Litva 'e izognawa ±zdov;. na kanoun= v Ivana d(e)ni. na sama≥ koupal;≥. tou 'e i s=movita knœzœ oubiwa, a s(y)na ego Kondrata ≥wa.

signiew Sign≠v= ]Zbigniew\ signiva, signava, Sign≠va ]Zbigniewa\, Lach, wojewoda Boles=awa, ks. Mazowsza, wojowa= ziemie Jatwy 1247, wraz z S"dem-S'dem ]innym wojewod'\, oraz Dani=' wo=. i Wasylk' – bratem Dani=y, kt[rzy ...i ou Boleslava pomoh; poœsta. Souda voevodou. i signiva. Wojowa= tak/e ko=o Cho=ma 1268&i pohawa lœxove voevati \kolo Xolma. voevody 'e bywa s nimi Sign≠v=. vor'=. Soulko nevstyp;]pocz"li Lachowie wojowa: ko=o Cho=ma. wojewody tacy byli z nimi& Signiew, wor/, Su=ko niewstup\.wor/ to Warsz, OA, ?Sz,wo=. niewstup – pol. niewst'p.

Sirputij – brat Trojdena †1282wojowa= oko=o kamena – Ka-mie<ca, 1275; ko=o Lublina 1277, wspomniany 1270Sir;pætπi, Sirpoutyi, i brata svoego Sirpouty≥ posla ]i brata swego Sirputyja pos=a=\, sirpout†≥,Sirpout;≥

sirwid sir=vi∂, sir=vidrouwkovih, Sir=vid=– lit. wojewoda wymieniony 1258, w rzecz. 1255, /e naje/d/a= ziemi" Czernihowa& voevo-da ix Xval=. i'e veliko oubπistvo tvorœwe. zemli hern≠govskoi. i sir=vid= rouwkovih. sir=vi∂ 'e outehe. a Xval= oubi† bys i inii mnozi.

skomond skomon∂ – Litwin,wojowa= okolice Ocho/e i Bu-sowna 1246, ziemi" Pi<sk', zabity, g=owa jego na ‘ko=’ – na pal nadziana

solski – ziemski ¯ sol’ ]ziemia\rzeczony solskim – na stano-wisku ziemskiegorekomyi solskπi

somogur s=mogour= – knia{po=owiecki 1205

Somowit Somovit= –Siemowit MazowieckiSomovitovi ]Somowitowi\Somovit= z Mazovwany]Somowit z Mazowszany\

Sorczan Sorhan – po=owieckiknia{, nad rz. Don ]w dzisiej-szym Worone/u\, wymieniony pod 1201, w rzecz. 1205, z perspektywy up=ywu wielu lat. Ismai=tanie zwani Po=owca-mi izgnavw[ |troka v=

|bezy, za 'eleznya vrata. S=rhanovi 'e ostavw[ ou Donou.]wygnali Atroka do Abezy, za ?elazne Wrota. Sorczan zosta= w Donie, tj. n(rz. Don, dzi> – w Worone/u\. U Sorczana Roman pija= }wino| ze z=otego szyszaka. Syrczan by= ojcem Konczaka}wojewody tatarskiego 1281|, „ten/e zni[s= Su=", Sul"” }na poluwalki, g=adko pokona= biskupakrak., 1287|; wg Rosjan 1997& Konczak „wyczerpa= rzek" Su="”– wyraz jego nadzwyczajnej si=y i mo/liwo>ci.

Stanis=aw Mikulicz ¯ Miku=a˘ wie> Mikulin, bra= udzia= w obl"/eniu Kalisza 1227&Stanislav= 'e Mikulih;

0001-02-756

Stegut Stegout= – wojewodaJatwy, zabity 1225a Stegout= oub;en= bys Welvom=.]Stegut ‘uboden by=’ Szelwem – zosta= ugodzony kopi', drzewcem, spad= z konia i prawdop. zabity\

stenkint, stenkynt= – praw-dop. w[dz Jatwy, znaczna tam osobisto>:, zabity 1253Lev; s=tikenta mehem;. oubi. ]1253\. Danilo ko-rol; povel≠ voevati, zem-l[ ≥tvœskou[. i dom sti-kentov. ves; pogouben= bys. ]1253\. dom= sten-kyntov;. za'gowa. ]domStenkinta za/egli, 1254\

Stepan – bojar Dani=y zabity1232 wraz z innymi& t≠x= bo padwix=. mnogo Ougor=. a Danilovyx= malo boœr=. ix'e imena se bywa Rati-slav=. {r;evih;. moüsi. Stepan= brat= ego. [rei ¯nevih;.

Stepan Medusznik – wojewoda Wasylki 1262; Ste-pan Medouwnik=

sud soud – S'd lub S"d woje-woda Boles=awa Maz. 1247, souda boevodou

Sudicz soudih; 1241Soudih; popov= vnouk=

Sudis=aw z Halicza, 1215stronnik w"g. Benedykta, r[/ny od Sudis=awa Bernatowicza– Lacha, wojewody Leszka †1227; 0001-02-731(32&Benedikt= b≠'a v= Ougry. s= sædislavom.

Sudis=aw BernatowiczSoudislav= Bernatovih; 1208 ]pod 1208\ –

Page 9: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Lach, bojar lub wojewoda Lesz -ka “Bia=ego” †1227, wys=any do pomocy Danile i W"grom przeciw Igorewiczom&a ø Lestka iz Lœxov=. Sou-dislav= Bernatovih;. s= mnogymi Polœny. 0001-02-725

Sula, Su=a Soula – biskup krak.,zniesiony wojami Konczaka, wo-jewody tatarskiego 1281(87, czylig=adko pokonany na polu walki; o Sorczanie& od niego urodzi= si" Konczak, i'e snese Soulou. ]ten/e “zni[s=” Su="\kl"ska Tatar[w 1287 k(S'cza#

Su=ko niewstup, Soulko ne-v=stup; – Su=ko Niewst'p, wojewoda Boles=awa Maz.,wojowa= oko=o Cho=ma 1268

sutoj Soutoi – knia{ po=owiec-ki, syn Kotjan /y= 1205Soutoeviha kotœn;

Swiatopo=k olgowicz St̨opolk= – w Ipat. ltpsi pod 1229, w rzecz.1227, laszski Leszek Bia=y nasonm≠ oubπen; bys St˛opol-kom=. olgovihem.

Swiatos=aw St˛oslav; – $wspmniany w Ipat. ltpsi pod 1202, w rzecz. 1205 a]e prii-mete brata moego St˛oslava. knœ'iti v= volo∂imeri. ]je/eli przyjmiecie brata mego, by knia/y= we W=odzimierzu\

swilkeli svilkeli – rodzony brat Trojdena, wspomn. 1270

Syrczan ˚Sorczanszelew welev= – Szelw, Rusin

a Stegout= oub;en= bys Welvom=.]Stegut zabity Szel-wem, 1225\, sam Szelew zgin'= w taki sam spos[b, w 1229, ko=o Przemy>la, z po>cigu za Alek-sandrem ]opis pod 1231\&welev= svoboden bys. b≠ bo xrabor=. i v= velici hsti oumr≠m ]Szelew ugodzony zo-sta=, bo dzielnym by= i w wielkiej czci zgin'=\

Szelw welv=, Welv= – ten samSzelw, lecz wyst"puje po >mier-ci uprzedniego, zabitego 1229 roku, /yj'cy 1246, tak/e zniesio-ny z konia uderzeniem kopii, w walce z Lachami, nad rz. San....i s= welvom. Welvovi 'e zbodenou byvwou.Prawdop. jest to kolejny b='d pisarza latopisu, jeden z kilku

Szwarno – s. Dani=y 1201÷64 – wn. Romana †1205, brat Lwa †1312, zmar= 1269 po jednym roku w=adania Litw' w Nowo-gr[dku, 1269Wvarno knœz;. i Vasilko]o Wojsze=ku\ v=da d=]er=.

mindogodovou. za Wvarna sestrou svo[ ]odda c[rk" Min-dowgow' za Szwarna, siostr" swoj'\, Wvarno, Wevarno

tegak tegak= – swat Dani=yi s= svatom=. svoim= te-gakom=. ]i ze swatem swoim Tegakiem\

Tegiczag Tegihag 1276 – Tat.telebuga teleboug= – chan

tatarski 1283÷1288;1283 idou][ \kan;nomou i bezakon;nomou Nogaevi. i Telebouz≠ s nim; na Ougry v sil≠ tœ''c≠ b= beshi-slennom; mno'stv≠.1288 idou]ou 'e Telebou -z≠. i Algouevi s nim; v sil≠ tœ';c≠ ]id'cemu Telebuzie i Algujewi z nim w sile ci"/kiej\, ...telebouga poide. v Lœxy i s nimi Algoui ]Telebuga poszed= w Lachy\, Volodim≠r= 'e naha v=spra]ati ix=. \ Telebouz≠. ou'e li powel= iz zeml≠ lœ∂skoe....Volodimer= 'e naha v=-pra]ati ego. \ Telebouz≠. kako sœ d≠≥lo v Lœxox=. i kouda vyxod= ego is Lœ-xov=. \n 'e skaza emou vse po rœdou.

Teplicz zwany Salomoniczem1236 Danilovi rek=wou. ne l≠po est; der'ati nawee \t˛hiny. kri'evnikom; teplihem. rekomym;. Solo-monovihem;. i poidosta na n≠ v sil≠ tœ';c≠. ]na nie – na Jatwie/\

Tewtywi= i Ediwid – synowce]bratankowie\ Mindoga wygnani na wojn" w 1251, wo=. ltps&V to 'e l≠t izgna mindog=. s(y)novca svoego. tevtivila i ́ di-vida. poslavw[ emou na voinou s= vuem; svoim. na voinou s= vykonotom. na Rous; voevati. k= smolenskou.Mendoug zadrwi= sobie, rzecz'c& „Kto co sobie zawojuje, b"dzie mia=.”Wys=ani w >lad woje mieli ich zabi:. Zamiast wi"c uda: si" na wojn", zbiegli do Dani=y i Wasylka, do W=odzimierza Wo=., powoduj'c szereg nieprzyjemnych nast"pstw dla Mendouga, w tym jego chrzest i koron", z r'k Krzy/ak[w...; w Ipat. pod r. 1252 ]w rzecz. 1251\.Tewtywi= zabity 1263 przez Trojnata, w wyniku zdrady lub intrygi, zasianej przez swego wroga. Tewtywi= mia= planowa: zg=adzenie Trojnata. Bojarzyn Prokop, Po=oczanin doni[s= o planie Trojnatowi i Trojnat “Trenata” ‘poprzedzi=’ ]ubieg=\;

w Ipat. pod rokiem 1263&„Po ubiciu Mindowga Wojsze=k wystraszy= si" ]uboja= si"\, zbieg= do Pi<ska i tu /y=. a Trenata nacz'= knja/y: we wszej ziemi Litewskiej i w /mudzi. i pos=a= po brata swego. po Towtiwi=a. do po=ocka. rzecz'c& tako bracie przyjd{ tutaj rozdzielimy ziemi". i dobytek mindowga.”i pronese doumu tovtivi-lovou bo≥rin ego. Proko-pii. Polohanin. Trenœta 'e poperediv=. i oubiv=. Tovtivila. i naha knœ'i-ti \din=.

timofiej timoƒ≠i, timoƒei – grodzianin Halicza 1207, ‘pre-mudryj kni/nik’, tj. wielce uczo-ny, ojcostwo }parafi"| maj'cy w grodzie Kijew }by= w stanie zakonnym|& b≠ bo timoƒei v galihi premædryi kni'-nik. \h˛stvo im≠œ v= grad≠ kπev≠. 0001-02-722

w 1252 pisze o sobie ‘mudryj’ chronograf& xronograf; „...htyi mou∂r;ii razum≠et hislo po l≠tom=.”0001-20-820

w 1254& „jako za> przem'dry gronograf spisa=.” ]gronograf – tak w latopisie\& ≥ko'e pre-moudryi. gronograf; spisa. 0001-02-836

Tit]an\ 1284 voevoda Tit= Tobasz – Po=owczyn,

zabity 1208 przez W"graMika 'e oubode tobawa i glavoy emou stœl=

Towtiwi= ˚Tewtiwi=, Tovti-vil=, Tevtivil=, tevti-vil; – kunigas litewski 1264po Tovtivila do polocka]po Towtiwi=a do Po=ocka\tevtivilou, Tevtivila]Tewtiwi=owi, Tewtiwi=a\

Trid Trid= – Rusin, zdrajca,wyprawi= si" z wojami Trojdena na zdobycie grodu Drohiczyn n(rz. Bug, w 1274&i Trid= s nimi bœwe.,innym zdrajc' by= ˚Ostafij Konstantynowicz, z Razania; z wojami Mindowga wyprawi= si" na Mazowsze, w 1262

Trenata Trenœta – w=adcaLitwy i ?mudzi 1263,zabity w drodze do =a{ni.Znany pod nazw' TrojnataTrenœta 'e bœwe togda ou 'emoiti. ]Trenata by= w[-wczas w ?mudzi\,iznaide sob≠ Trenœtou]znalaz= sobie Trenat"\,a Trenœta naha knœ'≠ti vo vsei zemli Litovskoi. i v 'emoiti ]Trenata pocz'=

w=ada: Litw' i ?mudzi'\Trojden troideni – lit.-jatwy

w[dz 1270–1282, zgin'= ko=o Drohiczyna n(rz. Bug, w odwro-cie z najazdu na Lublin, rezydo-wa= w Rajgrodzie, pomieszany z Trojnatem

Trojnat Trenœta – w=adcaLitwy i ?mudzi 1263÷1264,zabity w drodze do =a{ni.˚Trenata ¯ niem. treu ]wierny\

Tujma touima, T[ima – woje- woda Rusi, by: mo/e – z Hali-cza, lub z W=odzimierza Wo=. 1276÷1283; ranny w wyprawie na Grodno, po nocnym pogro-mie 1276& T[ima. na sanex= ouvezowa. b≠ bo ranen= velmi.wojewoda w 1282 bo s nimi touima voevoda.a s; {r;evo[ rat[. bœwe voevoda touima.Kondrat= 'e knœz; s Lœxy svoim= polkom= a touima svom= polkom. (svom= – tak w r"kopisie, powinno by:& swoim)1283 w wyprawie do Wysze-grodu n(Wis=' lev= posla s= svoe[ rat;[. touima. i Vasilka bel;'anina.

tworijan tvorπan; – Tworzyjan¯ tworzy % jan ]B[g\, 1217 tvorπanom v=tixovi-hem – sygnatariusz ze strony Lach[w, zwieraj'cy pok[j z Leszka Bia=ego z Dani=' i Wa-sylkiem,e'e po mal≠ vremeni. ≥t; bys star≠iwπi ix= tvorπ-an;, starszy, uj"ty w 1246;Rosjanie 1997 utrzymuj'&Tworijan ^ Florian Wojciecho-wicz, polski wojewoda }Florian ¯ =ac. floris ^ kwiat, J.D.|

Urdu, Bajdar, Beczak, Kujukwojew. tat. 1240 ˚Tatarzy

Uz – wspomniany pod 6727]1219 r.\, w rzecz. 1217 ...prπide lestko. na Danila. k }eka-revou... Po=owczyn trafi= Uza w oko, spad= z konia i skona=& ou-vernouvœ Polovhin=. zastr≠ -li Ouza v= \ko. spadw[ emou s farœ. vzœwa t≠lo ego. i pla-kawesœ po nem;. 0001-02-737

Waczes=aw +ysy –Wac=aw +ysy, pose= Leszka Bia=ego, pojecha= na W"gry, z 5-letnim Dani=', roku 1206posol= sboi. Vœheslava Ly-sogo i rekyi korolevi.

Waczes=aw To=styj – wielkiWac=aw “Oty=y” ]dos=. t=usty\, z Be=za, wo=y<ski bojarzyn, dyplo-mana i dzia=acz wojenny; s=u-

Page 10: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

/y= jeszcze Romanowi Mstis=a-wiczowi †1205 – jemu Roman Mstis=awicz powierzy= 1203 wy-muszone “postrzy/enie” Rurika Rostis=awicza z Kijowa, wg No-wogr. pierwszej letopisi; by= te/ z kniagini' Romanow' i jej synami na W"grzech, pose= Wasylki 1208 Vasilkou 'e knœ'a][ v Belz≠. preiidowa 'eo}t| nego velikii Vœheslav= tolstyi. i Miroslav=}. i| dem;œn. i Vorotislav=. i inii bo≥re mnozπi voi ø Belza.z Romanow' i Dani=' 1208knœgini 'e romanova. s(y) -n(o)m= svoim Danilom=. i s Vœheslavom= Tol=stym=. b≠'a v= Ougry a Vasilko s Miroslavom= exa v= Belz=.gromi= Jatwie/ w 1225,uchodz'c' z okolic Brze>cia Lit.& Monodunicz ]s. Monoduna\, Szutr i Stegut, Ziebrowicz ]s. Zebra ¯ Zebro\ i ub;en bys Danilom=. i Vœheslavom=

Wasil Vasil; – Wasyl Mo=zadiakiem ‘rzeczony’ – na stano-wisku pisarza, zabity 1216 ko=o Gr[dka przez Lach[w i W"gr[w Vasil; d;≥k= rekomyj. Molza. zastr≠len= bys pod= gorodom= 0001-02-733

Wasilij – biskup W=odzim. Wo=.kszta=cony na Íwi"tej G[rze ]Athos, ros. Afon-Athon, w Grecji\, innych danych brak; wymieniony 1218 w>r[d innych biskup[w. 0001-02-740

Wasilko Vasilko – Wasylkoknia{ 1203–†1271 ]w Ipat. pod 1271\, brat kr[la Dani=y †1264, syn Romana †1205, wnuk Msti -s=awa, prawnuk Izas=awa, pra-prawnuk Mstis=awa Wielkiego †1036, prapraprawnuk W=adi-mira Wielkiego †1015;gdy Roman zgin'= 1205 – zo-stawi= w[wczas dw[ch syn[w, jednemu 4 lata, drugiemu – dwa; pocz'tek wo=y<skich dziej[w w Ipat. ltpsi rozpoczyna si" od 1201, tj. od >mierci Romana, w rzecz. †1205. Wg Rosjan 1997 – {le& Wasylko 1199–1271, b='d powsta=y przez odj"cie& 1201 – 2 ^ 1199; dwie /ony& Dubrawka, zm. po 1247, i Helena-Ele-na {r;evna †1265, c. Jurija Wsewo=odowicza, wielkiego kniazia w=odzimierskiego i suz-dalskiego; jego syn – W=adimir Wasilkowicz, wo=. knia{ od 1272, zmar= 1288.12, mia= za /on"

c[rk" Romana Michai=owicza, kniazia z Bria<ska.Wasylko nie podejmowa= dzia-=a<, wsz"dzie wyst"puje «Da-ni=o z Wasylk'», «Dani=o z bratem Wasylk'»&1214 Lestko se. pocza imieti

lubow welikou ko knziu Da-ni=ou. i bratou ego Wasilkou. zatworiwszu /e sja. Jaropo=-kou i Jawo=odu w Haliczi... itd. 0001-02-730

1217 Dani=owi i Wasilkowi mirdajuszcze 0001-02-735

1217 Oleksandru /e otstupiw-szu ot Dani=a i ot Wasilkako lestkowi 0001-02-736

1217 z Dani=om i Wasilkom.dro/is=awom... 0001-02-739

1218 Dani=o / i Wasilka Ro-manowicz biachu wo=odi-merskyj biskupi. bie boAsaph... 0001-02-739

1219 Oleksandr wsegda wra/-du imiejasze k swoimbratom romanowiczem.Dani=owi i Wasilkowi. 0001-02-745

1223 Dani=owi /e priszedszuk Mstis=awu. z bratom Wa-silkom... 0001-02-749

Dani= /e i Wasilko. po-s=asta ludi... 0001-02-749

1224 Dani= i Wasilko. i pere-daszas +uczane 0001-02-751

1225 Dani= /e i Wasilko so-brawsza Ljachy mnogy. i-dosta ko Kyewu. 0001-02-753

1227 Kondrat prija Dani=ai Wasilka. 0001-02-754

Dani= /e i Wasilko. prijdostako Kondratowi. 0001-02-754

nautrie /e Dani= i Wasilko.poiem woje... 0001-02-755

Dani=owi /e i Wasilkowi.chotiaszczima podle grada0001-02-755

nautria /e dani= i Wasilko.pos=asta ludi swoa. oniem/e stojaszczim... 0001-02-756

1229 ...bez sowieta kniaziaDani=a. i brata ego Wasilka.rjadom /e dast... 0001-02-765

Dani=owi /e sniemszusja zbratom. 0001-02-767

Dani=owi /e i Wasilkowi.soechati bie so wysokychgor. 0001-02-767

Dani=u i Wasilku. nie liepomi est’ byti procze waju...0001-02-770

1232 Dani= /e i Wasilko. odi-nako idosta k Haliczu. strie-tosza i bolszaa... 0001-02-771

1236 Dani= so bratom Wasil-

kom. hercikowi w pomoßç.korolewi /e... 0001-02-776

1239 k ima sestra. k Dani=u.i Wasilku. 0001-02-783

1240 Dani=owi /e s bratomprißedszu k berestiu. i newozmogosta iti w pole.smrada rad... 0001-02-788

Dani=u /e i Wasilku no iproide. zemlu.... 0001-02-789

1242 pos=anu Dani=om knja-zem i Wasilkom. 0001-02-791

dani= /e i Wasilko. zane cho -tie s nimi bra< sotworiti.Wasilko /e... 0001-02-792

s=yszaw /e dani= i Wasilko.sobrasza woja... 0001-02-793

1243 Dani=owi /e so bratomWasilkom. 0001-02-795

us=ysza /e dani= knia{ sobratom Wasilkom. sowku-pisza si=u... 0001-02-796

Dani= /e i Wasilko sotwo-rista. zawiet. 0001-02-796

Dani= /e z bratom wozwra-tistasja 0001-02-796-797

Dani= /e i Wasilko s=yszaw.pos=asza Lwa... 0001-02-797

1245 dani=owi /e i wasilkuechasta w pinsk 0001-02-797

o pobiedie. Dani=a i Wasil-ka. wies bo plien otjasta.0001-02-798

1246 Dani= /e i Wasilko. gna-sta po nich do pinska.0001-02-798

Dani= /e i Wasilko pognana nie. 0001-02-798

ide wie>:. Dani=y. i Wasilku.i byst radost.... 0001-02-798

Dani=owym i wasilkowym.i bojarom mnogym. widiew/e kriepok grad. 0001-02-800

izwieda= gde Dani=a i wsilkajecha= bych na nja. aszczeby mi s desjatju 0001-02-801

s=yszaw /e Dani=o i Wasil-ko. ratnoe priszestwie ego.pomoliwszasja... 0001-02-801

Dani=o /e i Wasilko pos=a-sta w Litwu pomoszczi pro-sjaszcza. 0001-02-801

dani=o /e i Wasilko neumiedlista. 0001-02-802

i inii Ugre mnozi izbieni by-sza za gniew Dani=o /e iWasilko. nie idosta w gorod.0001-02-805

1246 poso= swoi k dani=ui wasilku. 0001-02-805

1246 pos=an. Dani=om i Wa-silkom na postawlenie. mi-tropolie ruskoe. 0001-02-809

pos=a k niemu Dani=o i Wa-silko. reksza... 0001-02-810

Dani= i Wasilko. i woewaszich. do weczera. 0001-02-810

1251 ko kniaziu Dani=u i wa-silku. i priechasza w Wo=o-dimer. 0001-02-815

Dani=owi i Wasilkowi. zanesestra bie eju. za Dani=om.0001-02-815

Dani=u /e i Wasilku pos=aw-szima wykinta. 0001-02-815

dani= /e i Wasilko. poidostak Nowugorodu. 0001-02-816

1251 Dani=o /e poide z bratomWasilkom. i so swoim sy-nom Lwom. 0001-02-818

1254 Potom Dani=o poide najatwiazie s bratom i s]y\nomLwom. 0001-02-831

}dani=o| zgadaw s bratom.i so s]y\nom. 0001-02-838

1255 Dani=o /e s bratom.idosza. ko wozwaglu w siletja/cie. 0001-02-838

Dani=o. so mnogym mno/s -twom. po=kom so bratomsi. 0001-02-839

Dani=o /e i Wasilko bjaszeweseliasja. 0001-02-839

kuremsa poide na Dani=ai Wasilka 0001-02-840

Dani=o /e i Wasilko odinakosobirastasja chotjasza biti-sja s tatary. 0001-02-841

Dani=o /e snjasja z bratomi tieszi. 0001-02-841

1256 Dani=owi /e siedszu sbratom i s s]y\nom.0001-02-846

1258 i prijde wie>: togda. kodani=u kniaziu i k Wasilkowi.0001-02-849

1262 ide Wojsze=k. do Halicza.k Dani=owi. knjazu i Wasil-kowi. 0001-02-859

W jedynym wypadku, gdy Dani -=o by= w drodze na W"gry i do -goni= go Borys “u pod Telicza” }na prze="czy Tylickiej, w Bes-kidzie Niskim|, z wie>ci', /e Wasylko w tym czasie pokona= Litw" }sam#| „...kr[l wi"c z rado>-ci podskoczy=, d{wign'= r"ce do g[ry, chwa=" odda= Bogu, rzecz'c& s=awa tobie Gospodi }Panie|. to: Wasilko pobiediw Litwu.” 0001-02-857 W tak du/ej liczbie «Dani=o z Wasylk'» ukryty jest klucz – Wa-silko nie przejawia= inicjatywy, i pisiec – po >mierci obu ]Dani=y †1264, i Wasylki †1271\ dowi'za= bezczynno>: Wasylki do wy-czyn[w Dani=y. By= to stronnik Wasylki, prawdop. Chodorko, pisz'cy epitafi" W=odzimierzowi †1288.12 – synowi Wasylki.

Page 11: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Maniery «Dani=o z Wasylk'» nie mog=o mie: dw[ch pisarzy niezale/nie pisz'cych ]w r[/-nych miejscach i czasie\, jak utrzymuj' Rosjanie 1997, /e do 1246 pisa= metropolita Kiry= ]we W=odzimierzu Wo=.\, a 1247÷1264 – biskup Joann w Cho=mie. Jest to wymys= biuro -krat[w kryj'cych si" za para-wanem naukowo>ci – doszu-kiwania si" cz">ci, kt[rych nie ma, podzia=[w, tworzenia ad-ministracji ]tekstu, tym razem\.

Wasilko bel/anin – z groduBe=z na Wo=yniu, w naje{dzie Rusi Wyszogrodu n(rz. Wis=' 1283, Lew wys=a= Tujm" i Vasilka bel;'anina i Rœbca.

Wasilko Gawri=owicz 1219 –uczestnik bitwy nad Ka=k'Vasilko Gavrilovih;

werenger verenger=. priro-kom prosvel=. – Berengar, zwany Preussel ¯ PreuÆen, wybawi= Romana z obl"/enia w grodzie Ineperce, w Austrii, 1254 0001-02-837

Wiaczes=aw 1208 Vœheslav= Volodim;r;stii ]tak w r"ko-pisie\

Wisimont Visimont= – Wis-simont, woj lub w[dz Mindow-ga, zabity pod Twerymentem

wiszta Viwta – wojew. W=odz.1283, na wypraw" do Wysze-grodu n(Wis=', Lew wys=a= Tujm", Wasylk" bel/anina ]z Be=za\ i Rabc", a W=odzimierz Wasylk" kniazia, ?elis=awa, O=owia<ca i Viwtou.

Witomir – s. Wolity, 1205, W"-gier, ... i Korh[na i V=lita. i s(y)na ego Vitomira.]...i Korczuna i Wolit", i syna jego Witomira\

Witowicz Wo=odis=awVitovih; v=lo∂islav= –Haliczanin, >ciga= uchodz'cego Dani=" z Halicza, roku 1216, ougoni i nev≠rnyi Vito-vih; v=lo∂islav=. }Dani=o se swymi| navorotiwesœ na n; i prognawa. i konœ ø nego ø≥wa. 0001-02-734

nawr[cili na< }na Witowicza| i konia mu odebrali

wojewodowie kr[la w"gier-skiego, Andrzeja II ]1205–†1235\, wyliczeni w 1208, wy-s=ani na pomoc Danile w celu osadzenia 7-letniego Dani=y na stolcu w Haliczu&Petr= Tourovih;. Banko.Mika Bradatyi. Lotoxa-

rot=. mokπan=. tavrec;. maros≠l.velikyi dvor;skyi Pot= - voevod;stvo nad vs≠mi voi

Wojsze=k v=iwelk;, Voi-welk=, Vywelk= –s. Mendouga, zabity 1269 we W=odzim. Wo=., przez Lwa, s. Dani=y; cz"ste wzmianki od 1250 gdy wojowa= okolice Turijska ]w Ipat. pod 1253, 0001-02-819\

wo=drisa voldrisa – katolik,>cigany 1228, przez Iwana Mi-cha=kowicza ]wojewody Dani=y wo=.\ za domniemany spisek przeciw Danile. 0001-02-763

W. T. Paszuto twierdzi=, /e Wo=drisa – miejsce w Bo=o-chowskiej ziemi. 0002-05-498

by: mo/e – po nimwo=odimer v=lo∂imer;, Vo-

lodimer; – s. Wasylki †1271,wo=y<ski knia{ od 1272, zmar= w grudniu 1288, cia=o z=o/one w grobie w sobot", 11 dekabra 1288, na pami'tk" >w. Dani=y st=opnika ]na pamœt st˛go Danila stl=pnika\;/onaty 1263 z Olg', c[rk' Ro -mana Michai=owicza, kniazia z Bria<ska, opis pod 1264& „...w roku zab[jstwa Mindowga by-=o wesele u Romana kniazia, u drobenskogo. pocz'= odda-wa: sw' ukochan' c[rk" Olg" za Wo=odimera kniazia, syna Wasylki, wnuka wielkiego knia -zia romana halickiego. 0001-02-

861(862, ˚Roman;imi" chrzestne& Ioann ]Jan\ ¯ gr. Ioannes ¯ hebr. yohanan ¯ yehohanan ]Pan jest =askawy\, na pami'tk" Ioanna Z=oto-ustego&1288 ...v= istinnou narehe-no bys tob≠ imœ v= kr(e)](e) -nπi πoann=. 0001-02-919, 920

1288 Semou' bl˛gov≠rnomou knœß[ Vol\dimer[, nare-henomou v= st˛\m kre]enπi Ioannou, sn˛ou Vasilkovou, vlo'enou v= grob=, i le'a v= grob≠... 0001-02-927

Wo=odimer 1206÷1207 –brat Romana,1206 mœte'; bys. me'i bratoma volo∂imerom. i Romanom Roman 'e exa v= i poem ougry. i bivsœ s bratom=. i pob≠di v;za Galih;. a Volodimer= be'a v potivl;.1207 Roman 'e outehe iz= Ougor=.

Wo=odimer – s. Ingwara1227 nau†rπa 'e prπide Vo-lodimer. Ingvarovih;. i pre-idosta most=. 0001-02-759

Wo=odimir z KijowaVolodimer; kπevskyi– s. Ruryka Rostis=awicza&1221 ...i Volodimera kπev-

skago. 0001-02-746

1226 ...Volodimer= kyev-skyi s=bra voi. 0001-02-753

1228 Vasilko 'e poexa k=volo∂imer[ a filipp;

0001-02-762

1233 i s Volodimerom=0001-02-770

1234 Volodimer= rekyi.pomozi mi brate.

0001-02-772

1235 v to 'e vremœ. poslalbœw volo∂imer;. Dani-lovi pomo]; torky iDanila... 0001-02-774, 775

Wo=odis=aw V=lo∂islav= – W=adys=aw wspomniany w 1214 i poslal i œ v=lo∂isla-va. v Galihi i zatohi. i v tom; zatohen;i oumre. 0001-02-731

Wo=odis=aw – W=adys=aw,Lach, pochwycony przez Rusina ?yros=awa, zabity razem z Filj' przez Dani=" 1246 "iroslav= 'e privede v=lo∂islava. zlago mœte'nika zemli. v= toi ' den. i t=i oub;en= bys.

Wo=odis=aw Volodislav= –Dani=o z Lwem i tysi'cznikiem Jurijem, wyruszyli z Krakowa, doszli do rzeki Odry i grodu Ko{le& ...k= rekomou goro-dou Kozlii. i pri≠xa k ne -mou Volodislav=. s(y)n= kazimerov; leskonogogo Me';ky.W drodze powrotnej, przeszli Odr", zemlju wo=odis=awlju i w Krakowie zastali pos=[w papieskich. Po-przez zemlju sudomirskoju ]Sando -miersk'\ wr[cili do Cho=ma ]Che= -ma Lub.\; wo=., Ipat. ltps 6762]pod 1254 r.\, ze szczeg[=ami o spotkaniu z poselstwem papieskim w Krakowie.

Wo=odis=aw Volodislav= – W=adys=aw wspomniany w 1282, /e Boles=aw }†1313|&Boleslav=. 'ivœwa s Le-st;kom=. i s brat(o)m; ego Volodislavom= za \dino.]/yje z Leszkiem }Czarnym| i z bratem jego – W=adys=awem – ‘za jedno’, w jedno>ci, jak jeden\

Wo=odis=aw gurgewiczwspomniany 1229& nev≠rnyi ' Volodislav=. g[rgevih. s nimi s=v≠† s=tvor=

gonœwe ∑ \li i do Sanoka. i v=rot; Ougor;skyx=. ]nie-wierny Wo=odis=aw Grjurgiewicz ...i wr[t w"gierskich – nazwa prze="czy w Karpatach\

wo=odis=aw =omonosyj v=-lo∂islav= lomonosyi – wo-jewoda Mistis=awa 1272posla s= svo[ rat;[ v=lo-∂islava lomonosogo

Worotis=aw – bojar Wasylki,z Be=za, pose= Wasylki 1208Vasilkou 'e knœ'a][ v Belz≠. preiidowa 'e o}t| nego velikii Vœheslav= tolstyi. i Miroslav=}. i| dem;œn. i Vorotislav=. i inii bo≥re mnozπi voi ø Belza.

worsz v=r';, Vor'; –Warsz, wojewoda laszski ]Bo-les=awa Maz. 1208–1248\.Pod Jaros=awlem n(Sanem, w rycerskim pojedynku, Rusin Dani=y ]imi"$\ – star= si" z Worszem, 1246&i zrazivw[sœ emou s= Vor-wem;, w Ipat. pod 1249.Roku 1268, ...i pohawa lœ-xove voevati \kolo Xolma, voevody 'e bywa s nimi Sign≠v=. v=r'=. Soulko ne-v=stoup; – pocz"li Lachowie wojowa: okolice Cho=ma, z nimi byli tacy wojewodowie& Signiew }Zbigniew|, Warsz i Su=ko “Nie-wst'p”. ˚Signiew.

Wsewo=od Vsevolod – wlk.kn. Kijowa 1214 ¯ Swiatos=aw ¯ Igor ¯ Swiatos=aw Czermny 1176–†1190 ¯ Wsewo=od 1139–†1146&1207 Knœ'awe Vsevolod= v Kyev≠ St˛oslavih;.

Wsewo=od Vsevolod – knia{Czerwna i Be=za, /y= 1207–1211, brat Aleksandra z Be=za i W=odzimierza Wo=.,¯ Wsewo=od z Be=za ¯ Msti-s=aw Chrobry †1172 ¯ Izas=aw z Kijowa 1146–†1154;stryjeczny brat Dani=y wo=.,1207 oleksandr= s≠dœ][ v volo∂imeri a bratou ego Vsevolodou v hervn≠.

wykent vykent=, Vykynt; – w=adca ?mudzi 1249

Wyszata Vyweta – wojew.Wasylki, zwany Dawidem Wy -szatycz' davydovi Vywa-tih[ ]Dawidowi Wyszatyczy\ 1229; wojowa= ‘podg[rze’ – Po-g[rze Karpackie w 1243 r.a vyweta voeva po∂gorπe.

Page 12: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Zbys=aw Zbyslav= 1208s. Stanis=awa, brat Iwanka&i Stanislavih; Ivanko i brat ego. Zbyslav= prib≠-gowa v Galih;.

Ziemomys= Zemomysl= –ur. 1225, s. Konrada Maz. †1247, brat Siemowita ur. 1224, zabitego 1262.06.23, i Boles=a-wa †1247;stryjeczny brat Boles=awa V Wstydliwego †1279 ]Konrad Maz. i Leszek Bia=y – ojciec Boles=awa Wstydl. – bra:mi\&1280 ou Boleslava s(y)no-vec;. e˛. “5” s=movitoviha dva. Kondrat= “i” Bole-slav=“,” a Kazimirovihov tri. Lest;ko“,” Zemomysl=. Bolodislav=.zepsuta genealogia, ˚Lestko

zernok zern=k= – Rusin, dospo=u z Czuchom', pochwyci= Romana u Szumska, na rzece Mo/cie, roku 1208; }o Romanie| i byvw[ emou v woumskou na mo'c≠. ≥t= bys, zern=kom. i H[xomo[.

z=ot-usty – >w. Jan Z=otousty,o z=otych ustachi sv(œ)t(a)go πoanna zla†- ustago 1252, i πoannou zla†oustomou 1255.

?elis=aw "elislav – woje-woda W=odzimierza 1272a volo∂imer= posla s= svo¥[ rat;[. "elislava.

?iros=aw "iroslav= – bojarhalicki; wykrad= Fili" z niewoli u Rusin[w, wspomniany 1217 z epitetem k=amliwy, o Filii ego 'e v vy l'i "iroslav= oukral b≠. i \blihenou emou byvw[. pro nego 'e pogoubi \th˛inou svo[. 0001-02-737

wspomniany tak/e 1222 ]Ipat. pod 1226\& poslawa posly svo≥ rekou]e. ≥ko "iro-slav= pov≠dal nam est;.

?iros=aw "iroslav= – RusinDani=y ]$\,1222 lestivomou "irosla-vou rekw[...1223 s= l;stivym "iro-slavom=.w 1246 bi= si" z W"grami i Lacha-mi nad rz. San ]Ipat. pod 1249\&"iros=av= 'e privede v=lo∂islava. zlago mœte' -nika zemli. v= toi ' den i t=i oubπen= bys. i inii Ougre mnozi izb;eni bywa za gn≠v= Danilo 'e i Vasilko. ne idosta v gorod;.

PLEMIONAi GRODZIANIE

Abezy |bezy – lud p=n. Kauka-zu za ?elaznymi Wrotami, gdzie schroni= si" ˚Otrok, wygnany chan Tatar[w, rzecz opisana w Ipat. ltpsi pod 1201, w rze-czywisto>ci by= to rok 1205; wyp"dzenie pisane z perspek -tywy up=ywu wielu lat, tj. w roku 1205 od wyp"dzenia up=yn"=o ju/ wiele lat.

Agarjany Agar≥ny, Agarœny– Agarianie, grodzianie Agarii w Sarmacji, Agaria; o Tatarach1288 po øwestvi bezakon;-nyx= Agarœn=.

be=obere/ci b≠lobere'ci prπidowa b≠lobere'ciide k b≠lobere'[,v= belobere'i

begowarsowci b≠govarsovci berestiany, berestπany –

Brze>cianie, mieszka<cy grodu Berest n(Bugiem

Bo=ochowci – gr[d w TulskiejOb=., 5 km od stacji kolejowej Przysady ]Prisady\ w pod-moskiewskim zag="biu w"gl.1255 prπidowa b≠lobere-'ci i hernœtinci. i vsi Boloxovci.

bortowie – Bartowie, 1276Prousi 'e. i bortove vy-≠xavwe iz goroda

Cho=mianie, Xol=mlœn≠czechi, hexi, Hexi, Hexy

≠xa v Hexyczerniatynci – Czerniaty<ce,

ty<ce, z Czerniatynia, 1255prπidowa b≠lobere'ci i hernœtinci

Dawlitwa – Dziewa=ta 1264vo dœvlitv≠ i v nal]anox ]w Dziewa=cie i w Nalszczanach\

galicznie galihane – halicza-nie, z grodu Halicz i okolic,n( rz. DniestrKramol≠ 'e byvwi v= bez-bo'nyx= boœrex= Galih-kyx=.za nev≠r;stvo bo≥r= ga-lickyx.

greky greky, Gr;ky – Grecyizmai=tanie izmailtœne,

Izmaltœn≠, izmailtœny Izmaltœny – o Po=owcach 1205 izmailtœny, rekomy≥ Polovci ]Ismai=tanie zwani Po=owcami\.Ismai= – starszy syn 6-go ima-ma Muzu=man[w ]ar. muslim\, zm. 760 A.D., 5 lat przed >mier-ci' swego ojca D/afara ]ang. Jafar\, w 765 A.D.

Ismai=tanie – szyicka sekta Mu-zu=man[w ]ang. Shiite\.

Jatwiezie Œtv≠z≠, œt;vœzi,¯tvœzi – Jatwa; poidosta na œtvœz≠, na ¯tvez≠, na Œtvœz≠, vsœ zemlœ œtvœz-skaa, ̄ tveska≥, vsi œtvœzi, vsi ̄ tv≥z≠, v= ̄ tvœz≠, na ¯tvœz≠, ø ̄ tvœz;, na zeml[ ¯tvœz;skou[, prπexali esmy k teb≠ ø vs≠x ̄ tvœz;, po sosem; pri≠xawa knœzi œtvœzstπi, s= œtvœz≠,≥tvœ]πiJatwa ]Œtva, ¯tvœz≠\Pod rokiem, wg Ipat. ltpsi 1227 Mondunicz Mon=dounih1227 Szurtowij w[rt;1227 Stegutowij stegoutovπi1227 Zebrowicz Z≠brovih[1235 Bruno Brouno1248 Skomand skomon∂1248 Borouth Borout; 1251 Nebjast Nebœst1251 Warwo dva var;va1255 Stekint s=tikent,

st≠ikint=1255 Komand Komat1256 Ankad anka∂1256 Boldikiszcza boldiky]a1256 Priwiszcza Privi]a1256 O=dykiszcz olydiki];1256 Jundi= [n;dil1257 Po=o/iszi= Polo'iwil1273 Mintela, Szurpa, ]tylko kopi

- Ipat.\ Mudeiko, Pesti=oknœzi œtvœzstπj.Mintelœ. W[rpa.

Kijanie Kiœne – KijowianieKrakowlany Krakovlœny –

grodzianie Krakowa, s= sudo-mir;ci. i Krakovlœny

Kuranie Kourœne, kourœny– z grodu Kure<, plemi" 180 km E od Kijowa, 30 km W od Kontopu; 1219& a Kourœne i troub;hane i potivl;ci k=i'∂o s= svoimi knœz;mi. 1226& i kourœny. i Pinœny. i nov;gorodci. i tourovci.

Lachy Lœxi, Lœxy, lœxove,Lœxove, lœxi, Lœxov≠ – Krakowianie, Polacy, ch ̂ k jak Kozari – Chazary i inneLœxom, bo≥re lœ∂stπi

Litwa lytva, Litva – lit. plemi"litovskyœ zemlœ v roukou b≠ ix= ]litewska ziemia w r"ku ich\;Voevawa lytva \kolo mel-nici. ]wojowa=a Litwa oko=o Mielnika, n(rz. Bug\,liczne inne wzmianki o wzajem-nych walkach z Litwinami

+otygo=a – plemi" i gr[didowa na Lotygolou

Mazowszany Mazovw-e/any v= Mazovw∑ ]w Mazowszu\

Moawitanie Moavitœne nalszczany nal]any 1264

vo dœvlitv≠ i v nal]anox ]... i w Nalszczanach\

niemci n≠mci – Niemcy1209÷1213 i mnozi N≠mci. izbity bywa. 0001-02-729

1288 v n≠mcex vywed pore i potopilo zeml[ gn≠vom= B(o')iim=. ]w Niemczech wy -sz=o morze i potopi=o ziemie gniewem bo/ym\ 0001-02-896,v nemeckyx stranax ]w nie-mieckich stronach, krajach\,N≠mci, n≠mcem ]Niemcom\,nemci ]niemieccy\, n≠meckou ]niemieck'\, v= n≠mci]do Niemiec\

Nowygorodci Novygrodci – Nowogrodzianie

Pinjany Pinœny, Pinœne – grodzianie Pi<skaPinœnom= ]Pi<janom\

Polany Polœny – Pola-nie(cy,nazwa jednokrotnie u/yta, w 1208, w zrozumieniu Polak[w

Po=onina Polonina ide v Poloninou

Po=owci Polovci, polovci Polovhin= ]Po=owczyn\

poganya poganya – poganiepotiwilci potivil;ci, Pou-

tivilci – grodzianie Puti-wyla

Prusi Prousi – Prusacy, ple-mi" pruskie, z Prus.Pridowa Prousi k= Troi-denevi ]Przyszli Prusy do Troj-dena\, s= prousom, prousi]Prusacy\, Prousin ]Prusak\, Prousinom= ]Prusakiem\, Prousom= i bortom. Prousi 'e. i bortove vy≠xavwe iz goroda. oudariwa na n≠ na noh;.

Ru> Rous;, rous – RusiniRousky≥, rouskπa ]ruskich\rouskπe, rouskya, rouskπa]ruskie\, rouskym ]ruskim\,Roustπi ]Ruscy\, Roustii

Seleze<cy 1281 selezencikaczory ]$\ ¯ seleze< ]kaczor\

Smolnjanie Smolnœne –grodzianie Smole<ska

Soro/ci S=ro'ci – grodzianieSura/a, 1288& s= n≠mci. i S=ro'ci. i novogorodci.

Sudomirci Sudomir;ci –grodzianie Sandomierza; s= sudomir;ci. i Krakov-lœny

swsewij sv;sevπi – szwajcar-ski ¯ Swiss

Tanoguty 1219na zeml[ v=stohnou[ i

Page 13: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

voeva zeml[ tanogou†skou na iny strany. togda 'e i hanogyz; kano ix= Tanogo-uty oub;en= bys.]Po bitwie nad Ka=k', Tatarzy zwr[cili si" ku wschodowi i wojowali ziemi" Tanogut[w i inne, w[wczas Tanoguty zabili ich Czanogiz chana\

tatarowie tatarove, tatare– Tatarzy, ≥ko tatarove na œtvœzex. sout;. ]/e Tatarzy na Jatwie/y s'\,Tatar= ]Tatar[w\,tatarin= ]Tatarzyn\Pod r. 6709 ]1201, w rzecz. 1205\ |trok= – chan tatarski wygnany }niegdy>| do Abezy, za ?elaznymi Wrotami, po kt[rym }chanem| ‘w Donie’ ]dzi> Worone/\ zosta= Sor-czan lub Syrczan, ojciec Konczaka, przysz=ego wojewody, kt[ry ‘zni[s=’ Su=" lub Sul" }w bitwie|.Pod r. 6732 ]1224, w rzecz. 1219\ hanogyz; – Czanogiz, chan tatar-ski, zabity przez Tanogut[w.Pod r. 6745 ]1237\ Batyi, Bou-rondai, Mengu-kan. Kan – chan tatar.Imiona tatarskich wojewod[w, oblegaj'cych Kij[w pocz. 1241& Batyi, Tovroul=, bracia Batyja& se bœxou bra†a ego silnye voevody. Ourd[. i Baidar=. Bi-r[n kadan, behak=. i Men;gou. i kou[k;, 6748 ]zim' 1240 r. starego kalendarza – stary rok ko<cz'cy si"z nastaniem wiosny; zim' 1240(41– nowego\. Ogdaj zosta= w Ordzie.Tak/e Sebedai i Burondaj& voe-voda ego per;vyi, Seb≠dai bagatyr=. i bouroundai ba-gatyr.Roku 6751 ]1243\ wymienieni s' dwaj tatarscy ‘bohaterowie’ ]znacz -ni woje\ kt[rzy poszukuj' Dani=y& bogatyrœ... Manomana. i ba-laœ. Tak/e Batyj, /e powr[ci= z W"gier.Pod 6758 ]1250, w rzecz. 1246\ mogouhei - Prislavwou 'e mogouh≠evi posol= svoi k danilou....Pod 6763 ]1255, w rzecz. 1254\ – Milej baskak& ≥wa. i Mil≠≥ baskaka. i privede Lev. mil≠œ oc˛[ si. Pod 6769 ]1261 r., w rzecz. 1258\ wymieniony jest Burondaj& bou-rondai, w Ipat z 1428& Bouran-dai ]i trzech Tatar[w& Kouihi≥. Awiwka Bol[≥.\Pod r. 6782 ]1274\ wymieniony jest Mengutimer i Jagurajn – wojewoda mengoutimor=, mengoutimer=, ≥gouraina s nimi voevodou.Pod r. 6785 ]1277, w rzecz. 1276\ wymienieni s'& Nogai, Tegihag. kotlouboug, Ewimout, mam-w≠i, touimoi ]Nogai, Tegiçag, Kot=ubug, Eßimut, Mamßej, Tuj-moj\, tak/e Algoui ]Alguj\. Tujma ]s=aw. T[ima\ wielce ranny wie-

ziony jest na saniach, po nocnym pogromie.Pod r. 6788 ]1280, w rzecz. 1281\ wymienieni s'& Konhak, Koz≠i, Koubatan. Tak/e wymieniony jest Kafi=at i selezenci& l[di dobrya i Kafilata. s nimi 'e selezenci. Tym razem ponie>li kl"sk".Pod r. 6788 ]1281, w rzecz. 1282\ wymieniony jest Dounaj ]Dunaj\ i toujma ]Tujma\ wojewoda& s nimi touima voevoda..., Dounaj.Pod rokiem 6791 ]1283, w rzecz. 1286, 1287 i 1288\ wymienieni Telebug, Agarjan i Nogaj.Pod rokiem 6795 ]1287, w rzecz. 1288\& Telebug i Alguj& telebo-uga poide v Lœxy i Algoui s nimy. Z innych {r[de= – Berkaj chan zmar=y w Ordzie 6771, pos=y Tu-ra-Temir i O=an 6790, Kawydaj i Ostrewa 6823

torky torky – Turcy,1234 snem;wasœ s= torky]starli si" z Turkami\

trubczanie troub;hanegrodzianie Trubczewska n(rz. Desn'; 1219, bitwa nad Ka=k' a Kourœne i troub;hane i potiv;lcy. k=i'∂o s= svo-imi knœz;mi.

Ugry, Ugrowczany Ougrov;hany, Ougry, Ougre – W"grzygnal b≠ Ougry do stanov=.drouzii 'e mnozi Ougre be'a]e ali v galihi.> ide v= Ougry.> t≠x= bo padwix=. mnogo Ougrov=.>wel= bœwe s= bratom= v= Ougry k= korolevi.> izyde v= Ougry> iz= Ougrov=> is Kyeva. v Ougry> ≥ko v= ougrex est;> ide v= Ougry korol 'e b≠la i kolman;.>idou]ou protivou. Oug-rom=> i Ougor= mno'stvo>i tako priide v= Ougry.>boudou][ v= Ougrex=>iz; ougorskyx polkovi>i v=zvede korol; ougor-skago. Andr≠œ>i bivwimsœ Ougrom;>Bela riks; rekomyi korol; Ougorskyi

we=onci velonci, Vol(y)nci– Wo=ynianie, 1219&Galihane i velonci

/emoit 'emoit;, 'emoi† – ?mud{ i jej plemionav= 'emoit; ]do ?mudzi\

?idowie "idove – ?ydzi

NAZWY GRODØWi MIEJSCOWOÍCI

arbuzowicze – ]j\Arbuzowicze;>ci>le& r[d halickich bojar[w ma-j'cy w posiadaniu wzmocniony gr[d Plesnesk; 1231&wo=. }1231| po∂ œr=bouzovi-hi., Ipat. 1232 pod= Ar=bou-zovihi

Bakota, Bakota – 1. p=d. zach.masyw g[r na W"grzech, na p=n. od jez. Balatonu,ros. Bakoni.2. bakata, Bakota – gr[d na Podolu ]wo=.-ros. Ponizie\, na Dnieprze, wg Rosjan 1997k= Bakot≠, ko Bakot≠, oude-r'a Bakotou,i vowed v= bakatou.exa do Bakoty i Kaliousa]pojecha= do Bakoty i Kaliusa\

bania banœ – Banja Luka naW"grzech n(rz. Vrbas – dop=y-wem Sawy, 1236 b≠'a v= Ougry. poutem; im'e idœ-we. na bor;soukov; d≠∂. i priide k bani. rekom≠i rodna. ]zbieg= na W"gry drog' na ˚Borsukow “Ded” dzia=, i dotar= do Bani zwanej Rodna\

Be=z grad Belz= –tu/ przy obecnej granicy pol.-ukr., na wysoko>ci Tomaszowa Lub., d=. geogr. 24°v grad Belz=.\kolo belza vo[œ,zaimi gorody ego Belz=. i Herven=a Vasilko prπa Belz=

Berest’ Berest; – Brze>: Lit.n(rz. Bug1216 pri≥ Berestii. i Ougrovesk=. i vere]in=. i stolp=e i Komov=. i vs[ Oukrainou. ]przyj'= Brze>:, Uhrusk, i Wereszczyn i Sto=pie i Kom[w. i wszytk' Ukrain"\0001-02-732

do Berest;≥Bia=obrzezie ˚Nazwy geogr,

nad dolnym Dniepremk b≠lobere'[, vo belobe-re'i ]do(w Bia=obrzezi-a(u\

Bielsk B≠l;sk= – Bielsk Podl.ø B≠l;ska, i ≠xa do Kamen-ca. i do B≠l;ska

bie=oe b≠loe – Bia=a Podl.1268 Szwarno pocz'= wojowa: ko=o Lublina, a W=odzimierz \kolo b≠loe

bordujew bordouev;, Bar-douev= – mjsc. na trasie z W"gier do Sandomierza,dzi> Bardejov n(rz. Topla, po s=owackiej stronie Beskidu Ni-

skiego, pol. Bardi[w, 1240ide iz; Ougor= v Lœxy na bordouev; i prπide v so-udomir;.

Borek Borek 1243 – 1. Borekok. 10 km E od Stepania n(rz. Hory<, Gory<,51° 10* N, 26° 11* ERostislava rozgnawa ta-tarove. v Borkou ]Rostis=awa ‘rozegnali’ Tatarzy w Borku\2. Borki w g[rnym biegu Wilji]dop=ywem rz. Gory<\,11 km SW od Szumska,50° 04* N, 26° 02* E.3. Borek, w uj>ciu rz. Irpie< do Dniep-ru, ok. 30 km N od Kijowa

borsukow ded – tak w wo=.ltpsi 1289; w Ipat. ltpsi 1428& die= ]dzia=; dzia= wodny\, prze="cz w Karpatach, dzi> Borsuczna; na trasie z Halicza na W"gry,48° 31* N, 24° 19* E.Inaczej Rosjanie 1997& Barsu-kow Dzia= – wzniesienie, cz">: Karpat, przez ni' przechodzi=a droga do Wasilewa przez Buko-win". Bania Rodna ]Rudnia\ – gr[d w Halickiej ziemi; przej>cie z doliny rz. Bystrzycy w dolin" Samosza, dzi> w Rumunii. 0002-

05-501 Naukowo i }droga| na okr'g=o, przez Czerniowce ]bo tam Bukowina\, bezdro/e;zakrawa, /e Borsukow ¯ Borsa47° 40* N, 24° 40* E.Wi"cej podobnych poja>nie< pope-=nili& czeska Opava w woj. opolskim, w Polsce, rzeka War -ta – wsi' Wiepr pod Kaliszem, Íroda we wroc=aw-skiej ziemi – w Rumunii.Gdzie Bania Rodna w Halickiej ziemi – >ladu nie ma. Niedopusz- czalny chwyt, gdyby wiedzieli gdzie ona jest. Inaczej – szukaj wiatru w polu, czy – jak mawiaj' Amerykanie& >cigaj dzikie g"si. Bania, zwana Rodna powinna le/e: na trasie z Halicza na W"gry, i dlatego bli/szej danej nie ma.b≠'a v= Ougry. poutem; im'e idœwe. na bor;sou-kov; d≠∂. i priide k bani.]zbieg= na W"gry drog' na Borsu-kow “Ded” i dotar= do Bani – naj-kr[tsz' drog' z Halicza\

bo/skyj dadkow Bo';skyid϶kov РBoski Dadk[w ]$\, gr[d w Litwie 1242

Braszew Brawev= – Brasz[ww Rumunii, w rumu<skich Kar -patach, 1285 Nogai i Telebuga wojowali ziemie W"gierskie, Nogaj szed= na Braszewpoide na Brawev=

Page 14: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Briansk Brœnsk= – Bria<skn(rz. Desna, 350 km SE od Mo-skwy, 1263 debrœnskogo

Burala Bourœlœ – wie> w Jat-wie spalona Dani=' i Lwem 1254 za'gowa taisevihi. i Bourœlœ i raimohi i Koma-ta. i Dora i grady pl≠nœwe

Busowno Bousovno – dzi>wie> Bussowno, 19 km NW od Cho=ma, 10 km W od mjsc. Sawin;1246 Voevawa ¯tvœz≠. \ko -lo oxo'≠ i Bousovna

Buzk Bouzk= – mjsc. w g[rnymbiegu rz. Bug, dzi> Busk, wymie-niona 1208 ]pod 1209\ w zwi-'zku z Peresopnic', Haliczem i Be=zem,49° 58* N, 24° 37* Ek= bouzku, bozkou˚Bu/kowicze

Bu/kowicze, bu/kowskiepole – Busk n(rz. Bug,w g[rnym jej biegu 42 km E od Lwowa, plemienne centrum Duleb[w ]Bou';sk=\,k Bou';kovihem;.na Bou';kov;skoe poleRosjanie 1997 poja>niaj'& Bu/-kowicze – gr[d w ziemi Wo=ynia na rz. +ug. W rzeczywisto>ci – Busk, w 1287 na trasie Tatar[w z Krzemie<ca do Przemy>la ]wg latopisu\, z dala od rz. +ug.

Bykowen Bykoven= – gr[d wHaliczu, na Podolu, w rej. rz. Seret, dzi> Kowen, 1214 no wed= voeva \kolo Trebov -lœ, i \kolo Moklekova, i zbarœ'a, i Bykoven= vzœt= bys lœxy i Rous;[0001-02-730

Cho=m, Xolm= – Che=m Lub.n(rz. Uherka; wzg[rze, wznie-sienie, wynios=o>: terenu, kulm]inacja\; za=o/. ok. 1241–1243]po naje{dzie Tatar[w 1240\danilovi 'e. budu]emu v xolmi. prib≠'e k nemou polohin= ego. iz= ougor=.Xolm= emou es imœ,i Xolm=, Xol=mlœn≠,ide 'e v Xolm=.

chorober xorober= – ok. 60km N od Czernihowa ]nie nad Desn'#\, ros. Xorobor;1234 Dani=o poimawa grad mnogy po Desn≠ tou 'e vzœwa i xorober= i s=snic[ i Snovesk. i inye grady mnogy.

Czerniatyn Hernœtyn; –w czernichowskim rejonie, ?y -tomirskiej Ob=asti, przy szosie

?ytomir-Mozyr (Mozyr;), 24 km N od ?ytomierza, 1255i hernœtinci

Czertoryesk hertoryesk=,Hertoryesk= – Czartoryjsk n(rz. Styr, 67 km NE od +ucka,der'ati hertoryeska 1225 ]pod 1227 r.\

Czertow – w ziemiach Kijowa,bli/szych danych nie znam;1229 spotkali si" w Bia=obrze-ziu, bili si" urzeki S=ucz, >cigali do rzeki Drewnej. Z lasu Czer-towa nadesz=a wie>:...iz l≠sa Hertova

Czerwen Herven= – dzi>wie> Czermno n(Huczw'\kolo hr=vna, i Herven=. k hr=vnou, \li i do her;vnœ, ou vorot hervenskyx. Belz= i Herven=.\kolo Belza. i \kolo hrvna

Dadkow Dœd;kov=– w Litwie, gr[d w borze$

Dani=[w 1240 Danilov= –dzi> grodzisko ko=o wsi Dani-=owki w Szumskim rejonie Tar-nopolskiej ob=astii grad= Danilov=

dawlitwa dœvlitva –Dawo=ta, Dziewa=ta Litewskavo dœvlitv≠ i v nal]anox. ]w djawlitwie i w nalszcz.\vodœvlitv≠ ]tak w latopisie\

Dora Dora – wie> w Jatwiespalona Dani=' i Lwem 1254 za'gowa taisevihi. i Bou- rœlœ i raimohi i Komata. i Dora i grady pl≠nœwe

dorogowsk dorogovsk= –dzi> Dorohusk n(rz. Bug, po-mi"dzy Che=mem Lub. a Kow -lem, 1246 boudou][ ima v dorogovskou – gdy }Dani=o i Wasylko| byli w Dorohusku

Dorohiczyn Dorogihin= –Drohiczyn n(Bugiem;w Drohiczynie by=a cerkiew >w. Aposto=[w w kt[rej Dani=o by= koronowany 1253 na kr[la \n= 'e v≠nec; ø Ba˛ pri≥. ø cr˛kve st˛x= apostol;. i ø stola st˛go Petra. i \c˛a svoego papy nikentπa. i ø vs≠x epsk(o)pov; svoix=. 0001-02-827

v dorogihin≠, prπide k= gradou Dorogyhinou, vo Dorogyhin≠

Dorohobu/ Dorogihin= –w ob=asti Rowno, pol. R[wne;1208 Ingwar za> wys=a= syna swego }Jaros=awa| iz loucka i iz Dorogobou'a s= mno-gymi voi.

Duben Douben= – Dubno,ok. 45km SE od grodu +uck, przy trasie R[wne–Brodyv louhesk; i v Douben=.]i do Dubena\

gai gai, Gai, Ga∑ – Gaj, 1288iz Loucka v Gai

Galicz Galih; – Haliczg=ubyczin gloubyhin; –

G=ubczyce n(rz. Psina,26 km SW od Ko{la,53 km S od Opola,29 km N od czeskiej Opawy,150 km W od Krakowav= gloubyhini,k= gloubohihem;

G=uchow G=ouxov= – w Sum-skiej Ob=. ]Sumy\, n(rz. Esma< (~sman;), w basenie Dniepru, dzi> stacja kolejowa.Tatarzy 1239 ep(i)s(ko)pa\staviwa 'iva. i vedowa i v= Glouxov=.

Go=e gory Golye gory –Go=ogory, 52 km E od Lwowa, 12 km SWW od Z=oczowa, ros. Z=oczew, 49° 45 N, 24° 45* EKlimœtœ 'e. s Golyx= gor= b≠'a. ot knœzœ Danila k= korolevi. i po nem; vsi bo -œre galickyi. predawasœ. ]Klimata za> z Go=og[r zbieg= od kniazia Dani=y, do kr[la, po nim wszyscy bojarzy haliccy poddali si"\

Goroden Goroden= – Grodnon(rz Niemen, 1251 Dani=o z Wasylkiem i s. Romanemvzœsta Goroden= ]‘wzi"li’ Grod-no – zdobyli go szturmem\,1256 k Gorodnou, na Goro-den=

gorod=o gorodlo – Horod=oselo svoe i gorodlo

Gorodok Gorodok= 1223–55Gr[dek, 24 km W od Lwowak Gorod=kou.na Gorodok=. i na semoh;.

Gostinin – Gostynin 1282ko Gostinomou ]wiedzie ich do Gostynina\

Grabowiec Grabovec; 1268 –Grabowiec, mi"dzy Hrubieszo-wem a Zamo>ciem, obecnie w woj. lubelskim, i byvwou emou ou Grabovci. ]w Grabowcu\, ø Grabovca

Grodno Goroden= ˚Gorodengrody pob≠div= gr=dya

¯tvœz≠. i Zlin;ci. i kri-smenci. i pokenc≠.

Grubieszew – Hrubiesz[wdo Groubeweva 1254

Gubin – litewski gr[d G'binzdobyty przez Dani=" 1242

poima grady ix=. Derevih; Goubin=. Koboud=. Koudin= gorod≠c;.

Halicz Galih; – n(rz. +ukwa,dop=ywem Dniestru, na po=ud-niowym jego brzegu, 4 km poni-/ej uj>cia rz. +omnicy ]nad innym, mniejszym dop=ywem Dniestru\, obecna lokalizacja miasta Halicz r[/na od grodu ˚Halicz;wspomniany po raz pierwszy w Ipat. ltpsi pod 6648 ]1140\, od 1144 stolica Ks. Halickiego, wg archeolog. danych – pojawi= si" w X wieku;cz"ste wzmianki z racji Dani=y walcz'cego o ten gr[d&1205& S=bravw[ 'e r[rikou Polovci i Rousi mnogo. prπide na Galih;. \staviv= mniweskπi hin=. b≠ bo pri-≥l= bo≥zni radi. Romano-vy. I priwedw[ emou na Ga-lih;. i str≠towa ego boœre galickπi. i v=lo∂imerstπi. ou Mikoulina na r≠c≠ Se-ret≠. i bivwimsœ im;. ]opis boju u Mikulina n(rz. Seret\.1207& Poœwa 'e Galihane M;stislava Benedikta. i priide k Galih[. ]przyci'gn'= do Halicza\.1208& na boœre Galihkyi ]na bojar[w halickich\ou nev≠rnyx Galihan=]u niewiernych Haliczan\.pod 1229, w rzecz. 1225& Galih; bo b≠ sœ zatvoril= ]Halicz zamkn'= wrota na sztaby\pod 1234 ouzr≠vwe 'e boœre galickπi. Vasilka øwedwa s polonom. vozdvigowa kramolou....poidi proh;. Danilovi ouv≠davwou kramolou ix= izyde v= ougry. zim≠ 'e prisp≠vwi. ide Vasilko k Galih[ poimœ Lœxy. Da-nil= 'e v to vremœ prπide k= bratou si. iz= Ougor=. i voevawa. ne dowe∂wa Ga-liha. vorotistasœ domov;. ]pod nieobecno>: Wasylki bojarzy haliccy podnie>li bunt. Na wie>: o buncie Dani=o zbieg= na W"gry. Z nadej>ciem zimy, Wasylko z La-chami poci'gn"li do Halicza. Pisiec zatai=, /e – najwyra{niej – nic tu nie wsk[rali, bo Dani=o wr[ci= z W"gier na t" wiadomo>:, by pom[c bratu, wojowa= po drodze, i nie dochodz'c do samego Halicza – wr[ci= do domu, bez nazwy, czyli do W=odzi-mierza Wo=. gdzie rezydowa=, bez /adnego sukcesu\.

Page 15: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

pod 1235 l≠tou 'e nastav-wou. s=brawas. idosta na Galih;. na Mixaila i na Rostislava. zatvorila bo sœ bœsta v= grad≠. i Ougor= mno'stvo. bœwe ou nego. i v=zvrativwisœ voevasta \kolo zvinigoroda. goroda 'e xotœwa n≠ vzœsta. ]z nastaniem lata, zebrali si" i ruszyli na Halicz, na Michai=a i Rostis=awa, kt[rzy zamkn"li si" w grodzie z wieloma W"grami. Dani=o, najwy-ra{niej, nie odwa/y= si" zdobywa:, odszed= od zamys=u, bo – wracaj'c do domu – wojowa= okolice Zwe-nigorodu\.1236 vesn≠ 'e byvwi...przysz=a wie>: do Dani=y, /e Ro>-cis=aw wyprawi= si" na Litw". Sko-rzysta= z tego Dani=o i ruszy= do Ha-licza& prπide v≠st; Danilou. boudou][ emou v xolm≠. ≥ko Rostislav= s=wel est; na Litvou s= vs≠mi boœry. Dani=o wjecha= do os=abionego grodu, zapewne pokonuj'c ma=y op[r – zatai= pisiec. Gdy Haliczanie ujrzeli, /e nie mog' utrzyma: grodu, wyszli ze =zami w oczach i bladym licem }ze strachu przed pomst'|& ...ouzr≠vwima 'e. ≥ko ne mo'eta ouder;'ati grada. ≥ko malodouwna blou'a-]as \ peredan;i grada izydosta sleznyma \hima i oslablennym licem;. i li'[]a ousta svoœ. tu pisiec =ga= jak bojarzy haliccy pro-sili Dani=", by przej'= ‘sw[j’ gr[d& priimi knœ'e Danilo prii-mi grad= Danilo 'e vnide v= grad= svoi. i pride ko prehst≠i i st˛≠i Bc˛i. i priœ stol= \c˛a svoego i oblihi pob≠dou. i postavi na ne-meckyx vratex xorougov; svo[. Dani=o, ci'gnie pisiec, podszed= do obrazu przeczystej i >wi"tej Bogurodzicy, i przej'= stolec ojca swego, i okaza= zwyci"stwo. i postawi= na niemieckich wrotach chor'giew sw'. Zwyci"stwo nie idziew parze z rzekomymi pro>bami Haliczan, a same pro>by nie id' w parze z czasem przyjazdu Dani=y do Halicza.Ro>cis=aw, z wyprawy na Litw", ruszy= do Halicza, ale – s=ysz'c o przej"ciu grodu – zbieg= na W"gry, drog' na Borsukow died, dotar= do Bani zwanej Rodn'.Gr[d przesta= istnie: w 1241, po naje{dzie Tatar[w. Przeniesiony p[{niej o 6 km dalej, do Kry=os ̄ gr.,

gdzie dzi> jest miasto Halicz.Blisko pocz'tku wo=y<skiej ltpsi pisiec obiecuje& i po sem ska/em o haliczinie ]potem opowiemy o Hali-czu\; Ipat. pod 1206, w rzecz. 1207 0001-02-722 P[{niej zapomnia=, najwyra{niej, w nat=oku wypadk[w dziejowych i nazw

Horod=o – wie> nad Bugiem,12 km N od grodu Wo=y<,w posiadaniu W=odzimierza, uj"te w testamencie 1288selo svoe i gorodlo,znane g=[wnie z Unii Litwy z Polsk' 1413. X. 02

iezdow ezdov; – dzi> Ujazd10 km NW od Tomaszowa Maz.k= ezdovou

ineperc ineperc; – Neperc,Neiburg, lub Himberg, zamek 14,5 km SSE od Wien ]Wie-de<\, 48°05 N, 16°26* E,1254 \stavi 'e ou gorod≠ ineperc≠ ]zostawi= w grodzie Ineperce\ 0001-02-836

Izwolin Izvolin= – obecnieZwole< n(rz. Horn ]dop=ywem Dunaju\, 120km N od Budapesztu, 210 km E od Wiednia ]Wien\, 1246 ]pod 1250\ vo Izvolin=

jarbuzowicze –˚]j\Arbuzowicze, 1231wo=. po∂ œr=bouzovihi.Ipat. pod= Ar=bouzovihi

Jaros=awl ¯roslavl; – Jaros=aw n(rz. San1223 priœ loucesk; i ≤ro-slavl; (œroslavl;),1229 v= Œroslavli, i prπem korol; ¯roslavl;1246 prπide na grad ¯ro-slavl;, odol≠wou emou s btarom ou ¯roslavlœ. ...

jawlenskyj œvlenskπi –akwilejski ¯ Akwileia, Aquelea,gr[d nad brzegiem Adriatyku,1213& a w[rin= ego odva outehe patrπarx; œvlen-skπi. ]a szurin – szwagier – jego ledwie uciek=, patriarcha akwilejski; mowa o Bertoldzie – szwagrze Andrzeja, kr[la w"g. 1205–†1235, bracie Gertrudy w[wczas zabitej, w Lelesowie, w s=owackich Karpatach\

jezdow ezdov; – Jazd[w,]patrz te/ iezdow\ n(Wis=', dzi> w granicach Warszawy ]4 km w g[r" rzeki od wsi Warsza, Aleje Ujazdowskie ¯ u Jazdowa\; 1262, 1282.1262& Litva 'e izognawa ez-dov;. Boles=aw ]s. Siemowita\ najecha= brata Kondrata 1282& i poide na brat svoego. na Kondrata. k gorodou. k=

ezdovou.Kalesz 1227 – Kalisz n(Prosn'

ky Kalew[, k vorotom ka-lewskym

Kalus Kalious= – dzi> Ka=uszn(rz. +omnica, prawym dop=y-wem Dniestru, 25 km W od Halicza, 92 km S od Lwowa, 27 km NW od Iwano-Franko-wska; 1242&exa do Bakoty i Kaliousa]pojecha= do Bakoty i Kaliusa\

kamieniec kamenec;, Kame-nec; – Kamieniec n(Le>n'1240 i priide kamenc[.1275 kamenec; zane bys zemlœ kamenaTrojden pos=a= brata swego Sirputa 1275 i voeva \kolo kamena1288 poexa do Kamena

Kijew – Kij[w, n(rz. Dnieprkyev=, kπev;, Kyev=,k= kπevou, kyevskoe, kπev-skomou, Kyevom, kπev≠, kπeva, vo kyev=, ko kπevou

Kobry< Kobryn; – gr[dn(rz. Muchawiec,z testamentu W=odzim. 1288gorod= svoi Kobryn;

ko=oda/ny gr[d – Ko=oda/en,+odja/en, na rz. S=ucz ]dzi> Nowograd Wo=ynskij\; 1240, Batyj i prπide k gorodou k= kolodœ'nou. i posvi poroka]podszed= do grodu – podgrodzia – do ko=odja/nego i przystawi= ruszto-wania; ko=odja/ny – zak=adniczy\.

Kode< – litewski gr[d zdobytyprzez Dani=" 1242 poima grady ix=. Derevih; Gou-bin=. Koboud=. Koudin= gorod≠c;. ]pochwyci= grody ich& G'bin Derewicza, gorodziec Kudy< Kobuda, dzi> Gorodiec, 22 km E od Kobrynia; kob–kob, Kobud-Kobry<\ ˚Kudin

Ko=odno Kolodno – dzi> Ko-=omna n(rz. Oka i – by: mo/e – ma=y dop=yw Oki w pobli/u,Wsewo=od napotka= Tatar[w, woj[w Batego, w drodze do ziem Suzdala, 1237sr≠te i Vsevolod=. na Ko-lodn≠ i bivwimsœ im=.]dojrza= na Ko=odnie i bili si"\

Ko=omyja Kolomyœ –Ko=omyja, 66 km SE od Halicza, n(rz. Prut; 68km od Czerniowiec w g[r" rzekidax ima Kolomy[ ]da=em im Ko=omyj"\, ≥ko velicπi knœzi der='a† [ sπ[ Kolomy[

Komata Komata – wie> w Jat-wie spalona Dani=' i Lwem 1254

za'gowa taisevihi. i Bou-rœlœ i raimohi i Komata. i Dora i grady pl≠nœwe

Komow Komov; – dzi> wie>Kumow, n(rz. Udal ]lewy dop=ywrz. Bug\, 12 km SES od Che=ma Lub., 2 km E od mjsc. Sielec ]przytrasie Dubienka – Sielec\,1206 priœ Ougrovesk=. Ve-re]in stolp=e. Komov;.]Aleksander wzi'= Uhrusk, Sto=pie Wereszczyna. Komow\,1207 Litve 'e i Œtv≠z≠. voevaxæ i povovevawa 'e tourisk=. i \kolo Komova. \li i do her;vna ]Wojowa=a Litwa i Jatwa, powojowali Turysk, oko=o Komowa, a/ do Czerwna\.1216 pri≥ Berestii. i Ougro-vesk=. i vere]in=. i stol-p=e i Komov=. i vs[ Oukra-inou. ]przej'= Brze>:, Uhrusk,i Wereszczyn i Sto=pie i Kom[w. i wszytk' Ukrain"\ 0001-02-732

kopyl kopyl; – Kopyl, 127475 km E od Baranowa,90 km S od Mi<ska,35 km NW od S=uckano wel= bœwe ø kopylœ vo[≥ po Pol≠s;[ ]Mstis=aw nie nadci'gn'=, lecz poszed= od Kopyla wojuj'c po Polesiu\

koreck koreck= – gr[d n(rz.Kroczyk ]Korhik\ – lewym do-p=ywie rz. S=ucz, przy szosie R[wne–Nowogr[d Wo=., 31 km W od Nowogrodu Wo=.dzi> R[wne Ruvn`, Koreck Ko'ec; Dani=o z bratem wyru-szyli do Wozwagla }?ytomierza| w sile ci"/kiej... i sto≥ na korecku

korkowiczi korkovihi – wie>w Jatwie, Rusini, pal'c wsie w Jatwie 1254 i stawa na sele korkovihex ]zatrzymali si" na odpoczynek w K.\

Kozielsk Kozel;sk= – gr[dn(rz. Zdra, 128 km NE od Bria<ska i ok. 230 km SW od Moskwy, zdobyty i zniszczony przez Batyja 1237, ludzie wy-r'bani, z dzie:mi i oseskami,kozlœn≠, kozlœne ]Ko{lanie\kozelskyi ]kozielski\

Ko{le kozlii – n(rz. Odra,na Íl'sku,Dani=o w drodze do OpawyPrπidowa na r≠kou. Odr¨ k= gorodou rekomomou kozlii ]dotarli do rzeki Odry, do grodu zwa-nego Ko{le, a st'd – po spotkaniu z Boles=awem, s. Kazimierza Lasko-nogiego – do rzeki Psina\

Page 16: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Krakow Krakov; – Krak[wn(rz. Wis=a, stolica PolskiTelebouga 'e xotœ iti k= Krakovou, i ne dowed= ego vorotisœ v= Tor';kou.]Telebuga chcia= p[j>: do Krakowa, nie doszed= jego za(wracaj'c w Targ[wku, pocz. 1288\

Kremanec Kremœnec= –Krzemieniec, ok. 125km E od Lwowa, 40km E od mjsc Brody, k= Kremœnc[, 1254 Potom 'e kouremsa prπide k= Kremœnc[. i voeva \kolo Kremœnca ]wojowali okolice Krzemie<ca\

kropiwnica – pol. Koprzywnica]13 km S od Sandomierza\, i wie>Osiek n(Wis='; zim' 1281, Lewz Tatarami wyruszy=...ko kropivnici

Kuczelemin – lokalizacja minieznana, z tre>ci latopisu wy-nika, /e nad g[rnym Dniestrem, w Haliczu, 1216 øtoudou 'e prπidowa ni'e Kouhelemi-na myslœwe koudy pereiti. r≠kou Dn≠str=. B(o)'e[ milosti[ prπidowa lo∂i≥ iz; olewπa 0001-02-735

Kudin – lit. gr[d Kode< n(rz.Bug, 20 km S od Brze>cia Lit., Dani=o 1242 poima grady ix=. Derevih; Goubin=. Koboud=. Koudin= goro-d≠c;. ]pochwyci= grody ich& G'-bin Derewicza, gorodziec Kode< Kobuda, dzi> Gorodiec, 22 km E od Kobrynia; kobkob, Kobud Kobry<\ ˚Kode<

Kure< Kouren; – 180 km NEod Kijowa, 30 km W od Konto-pu; bitwa nad rz. Ka=ka 1219a Kourœne i troub;hane i potiv;lcy. k=i'∂o s= svoimi knœz;mi.

Lelesow Lelesov – w wyda-rzeniu z 1213.09.28, gdy za-bito tam Gertrud" z Meranu – /on" Andrzeja, kr[la w"g. ¿1176–1205–†1235.09.21;w Karpatach, S od Telicza ]pol. Prze="cz Tylicka\, dzi> wie> Le-les, w S=owacji; t"dy przebiega= jeden z wa/niejszych szlak[w kupieckich na W"gryv= manastyri Lelesov≠ ]w monasterze Lelesowa\

0001-02-729

Lubaczew L[bahev= – Luba-cz[w, 34km NE od Jaros=awa, 43 km NE od Przemy>la, 39 km SW od Tomaszowa Lub. Dani=o wraz z Lachami wojowali ziemie halickie 1220

i \kolo L[baheva ]i oko=o Lubaczewa, i pleni= wszytk' ziemi" Belzeck' i Czerwe<sk'\

Lublin L[blin= – n(rz. Byst-rzyca; Dani=o wyprawi= si" 1243 na zdobycie Lublina.Skupi= si=" sw' ]zebra= woj[w\, poleci= dostroi: proce i garnki }z materia=em zapalaj'cym| na vzœt;e grada, i poidosta na grad= L[blin=. Pociski sz=y na gr[d jak deszcz – prawi pisec – ale Rusini nic najwyra{niej nie wsk[rali, bo pisec ci'gnie, /e Lachowie, widz'c jak twardo Ru> naciska, zacz"li prosi: o ‘udzielenie mi=o>ci’ ]pokoju\. Dani=o na to, nie pomagajcie swemu kniaziowi. Grodzianie obiecali, Dani=o }jednak dalej| wojowa= te strony, po czym wr[ci= do Cho=ma, sk'd przy-szed=. O naiwno>ci#Burondaj spali= Lublin zim' 1258 ]pocz. 1259 nowego kalenda-rza\, lecz ltps kr[tko&po sem; poide bourondai vborz≠. k L[blinou. ø L[b -lina 'e poide ko Zavixos -tou.Szwarno wojowa= 1268Wvarno 'e poha voevati \kolo L[blina,Trojden wys=a= brata Syrputa, ten wojowa= 1277\kolo L[blina,

Luboml – 100 km E od Lublina,40 km E od Cho=ma ]Che=ma\;potencjalne miejsce pisania wo=ynskiej ltpsi 1288v L[boml;,do/iz L[bomlœ

+uck louhesk, Louck,loucesk;, Louhesk= –+uck n(rz. Styr, +uck od posado-wienia grodu w =uku rzeki Styr, jak Ugiany n(rz. Dubissa;v loucesk; i v Douben=.\kolo louheska ]oko=o +ucka\.W 1255, Litwa najecha=a ziemie ko=o +ucka. Ludzie Wasylka& Jurij i Oleza dworski }na tym stanowisku| pu>cili si" w pogo< za odchodz'cymi do dom[w wojami Litwy, dop"dzili przy strudze wp=ywaj'cej do jeziora, i tu wdali si" w bitw", w kt[rej Litwini przegrali. Opis w Ipat. ltpsi pod 1258, w rzecz. 1255.Struga i jezioro to zbyt ma=o tym razem by ustali: miejsce starcia]prawdopodobnie by=o to pustkowie, to dlatego\. Zbyt wiele jezior i strug na trasie z +ucka do Nowogr[dka, z wi"kszych& Jasio=a, Szczara.

+ysa g[ra – dzi> ma=a wie>+ysa G[ra, 3 km S od Werbko-wic ]przy trasie Hrubiesz[w–Za-mo>:\, 9 km NE od wsi Czermno ]by=y Czerwin\1220 M;stislavou 'e po-we∂w[ na rat;. prπide na Lysou[ Gorou ]gdy Mstis=aw poszed= na wojn" i przyszed= na +ys' G[r", Dani=o pojecha= do Lach[w i wezwa= Leszka, i ruszy= przeciw niemu – Mstis=awowi\

+ysiec gr[d – k(Sandomierza,1258 k= Lysc[ gorodou, gorod= 'e bœwe v l≠s≠. na gorod≠, gorod= 'e ne tverd= bœwe bzœwa ' i togo ]gr[d /e nie tward by=/e, ‘wzi"li’ i tego, szturmem\

miedwie/a Go=owa – gr[d wziemi czudzkiej ]Czud\, dzi> miasto Otepja, 38 km S od Tar -tu ]Dorpat, Jurjew\, w Estonii 1288 i doxodivwe goroda medve'a Golovy ]i dochodz'c grodu Nied{wiedziej G=owy\

Mielnica M≠lnica – 28 km SEEod Kowla, 45 km NWN od +ucka, 9 km NE od Ho=ob[w ]przy trasie +uck–Kowel\, najechana przez Litw" 1246 i 1262\kolo melnici, i v melnic≠,

Mielnik M≠lnik= –Mielnik n(rz. Bug, pomi"dzy Brze->ciem Lit. a Drohiczynem, 51 km od Brze>cia, w d[= rzeki i ok. 28 km. od Drohiczyna, w g[r" rzeki Bugi pri≠xawa v gorod= M≠l-nik=.

me/ibo/e – Mi"dzybo/e 1254me'ibo'e, Me'ibo'ievzœ me'ibo'eMi"dzybo/e w gub. podolskiej, pow. latyczowskim, przy zetkni"ciu rzek Bohu ]Bugu\ z Bo/kiem; Pobo/e ¯ po ]przy\ % rz. Boh; mi"dzy Wo=y-niem a Z=ot' Ord' na Krymie,49° 26* N, 27° 25* E

Mikulin Mikoulin na r≠c≠Seret≠ – gr[d Mikulin w halic-kiej ziemi, dzi> Mikuli<cy w Tar-nopolskiej ob=asti, na Ukrainie, 49° 24* N, 25° 37* E,18 km S od Tarnopola,12 km NW od Trembowli

Milicz i starogr[d Milih istar;gorod – Milicz n(rz. Ba-rycz, 52 km N od Wroc=awia, Starogr[d ]dzi> Wielu<\,oba w 1228 ]pod 1229 r.\

Moklek[w Moklekov; – gr[dw Haliczu, na Podolu, w rejonie rz. Seret, dzi> Klekow, 1214 no wed= voeva \kolo Trebovlœ, i \kolo Moklekova, i zbarœ'a, i Bykoven= vzœt=

bys lœxy i Rous;[ 0001-02-730

Nasile Nasile – gr[d Nasiedle, 13 km NEN od czeskiej Opawy, 20 km SE od G=ubczyc, 17 km W od Raciborza,1252 i sta bliz= goroda. rekomago. nasil≥.

Nebel Nobel; – dzi> wie> No- bel na p=d. brzegu rz. Prype:, szer. i d=. geogr. 51°52* p=n., 25°46* wsch., 35 km SW od Pi-<ska, 20 km NE od Lubieszowa n(rz. Stochod,1262 i ougoniwa ≥. ou Neb-lœ goroda. Litva 'e bœwe stala pri \zer≠.

Nowogorodok Nov=gorodok=– Nowogr[dek Lit.na Nov=gorodok=,\pœt; v Nov=gorodok=

Nutr noutr= ˚OnutOcho/e oxo'≠ – dzi> wie>

Ocho/e, 11 km NW od Che=ma Lub. ]b. Cho=m\, 13 km E od mjsc. Siedliszcze

Olesze Olew;e, Ol;w;e,Owel;e – kijowski morski port w uj>ciu Dniepru; najwyra{niej =[dkami p=yn"li po M. Czarnym, z Dniepra do Dniestru;iz; olewπa 1216 0001-02-735

Onut Onout= – gr[d w Haliczu,dzi> wie> w Czerniewickej ob-=asti ]ros. Hernovcy, pol. Czer -niowce\ n(rz. Prut;1216 øtoudou proidowa v noutr=. i idowa v pole. 0001-02-735

]st'd poci'gn"li do Nutru..\;Ipat. ltps Onout;

Opawa |pava – czeski gr[dOpava, nad rzek' Opavana |pavou poutem; svoim; ]na Opaw" drog' swoj'\Dani=o z Lachami – Boles=awem z Krakowa i Wo=odis=awem ]W=a -dys=awem +okietkiem\ oblegali Opaw" 1252, bezskutecznie.Po stratach swoich i spaleniu okolic wr[cili do Krakowa, a st'd Dani=o wr[ci= sam do Cho=ma,

orelsk \relsk= 1206 –gr[dek n(rz. Strude< ]dop=yw Wis=y\, w pow. Tarnobrzeg,dzi> wie> Orzelec Wielkik= \relskou

Owrucz Ourouh – Owrucz,przy trasie Koroste< – Mozyrz,ok. 45 km N od Korostenia, ikonou ' prinese izo Ourouhego]ikony przynios=a z Owrucza\

Peremil Peremil; – n(Styrem przej"ty przez Dani=" w 1214 z pomoc' Leszka Bia=ego, od AleksandraLest;kovo[ pomo];[ pri-

Page 17: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

œsta Tixoml;. i Peremil; ø \leksandra

Peremyszl Peremywl;, pere-mywl;, Peremil; – Prze my>l n(rz. San, cz"sto wymieniany od 1208 roku grad Peremywl;, po 1287 no ide svoe[ doro-go[. na Peremywl; ]Nogaj nie poszed= z Telebug' na Lach[w, lecz swoj' drog', na Przemy>l\

Peresopnica Peresopnica –ok. 45 km E od +ucka i 18 km W od R[wnego1206 vorotisœ v Peresop-

nic[,1208 ø Peresopnicy,1208 v Peresop;nic[,1224 i Peresopnic[,1245 \kolo peres=pnici,

Pereworesk Perevoresk= –Przeworsk n(rz. Mleczka, do-p=yw rz. Wis=ok wpadaj'cego do Sanu.Zima 1281 i vzœ ou nego. gorod= Perevoresk= ]ruszy= Lestko na Lwa i zabra= mu gr[d Pereworesk\

piatidni pœtidni – wie> na tra-sie Wo=dzim. Wo=. – Usti=ug.1258 Burondaj ...\b≠dav 'e i piv= i le'e na noh;. ou pœtidnex.

piesocznago – Piasecznego¯ ¢p≠sok= ]piasek\, K ˘ Czv grad=ka p≠sohnago]w gr[dku Piasecznie k(Kijowa\

pinesk pinesk; – Pi<skn(rz. Prype: (Pripœt;)1223 i pinesk;

Plesnesk Pl≠snesk; – gr[dPlesnesk ]Ple<sk\ w Haliczu, nie daleko od miasta Brody, Lwowskiej ob=asti;1232 poide s= bratom=. i s= aleandrom k Pl≠sn;-skou.

P=aw – gr[d w Haliczu, na dro-dze z Onut do Kuczelemina, bli/-szych danych nie znam,1216 øtoudou poidowa v noutr=. i idowa v pole. byvw[ 'e gladou velikou. i poidowa vozy k= Plavou ]ruszyli wozami ku P=awie\ 0001-

02-735

Po=ock polock= – n(rz. Po=o-ta – dop=ywem rz. Dwiny,Po=ota ¯ po ]wzd=u/\ % +otwy 1263 i pos=a po brata svo -ego. po Tovtivila. do po-locka ]wys=a= po brata swego Towtiwi=a do Po=ocka\

Po=onyj – gr[d na rz. Chomora,w Bo=ochowskiej ziemi, dzi> Po=onnoe Chmielnikowskiej ob=asti, na Ukrainie

1233 ougoni ego v= polo-nom. i ≥wa i v louz≠ Xo-mor;skom;. ]Dani=o dop"dzi= go – Aleksandra – w Po=onnem, i uj'= na “=uzie” rzeki Chomory\

Po=towesk Poltovesk= –Pu=tusk n( Narwi', 1278pod Poltovesk=

potiwil potiv;l; – PutiwilPo/g Po'g= – dzi> Bratys=awa;

1248 i prπide k= Po'gou.prynsk 1237 prynsk=,

Pr=nesk= – nad rz. Pronia,62 km S od “starego” Rezania;gr[d wspomniany po raz pierw -szy w 1186, gdy oblegany by= przez wojska Suzdala, p[{niej w 1207;wg mapy& za=o/ony 1146.k= prynskou, v prynskou.

Putiwil potivil;, Poutivil;,is Putivlœ – Putiwil, po=o/o-ny w Sumskiej Ob=., na prawym brzegu rz. Sejm, w zlewni rz. Dniepr, 20 km od linii kolejowej Woro/ba–Kontop. W latopisie pierwszy raz pod 1146. W 12–14 w. wchodzi= w sk=ad Ksi"stwa Nowogorodu Siewernego ]p=n.\. W 1186 bezskutecznie oblegany przez Po=owc[w.1219, bitwa nad Ka=k'a Kourœne i troub;hane i potiv;lcy. k=i'∂o s= svoimi knœz;mi.

gr[d Raj Rai – 1. na Podolu,n(rz. Boh, dzi> Rajgr[d,148km NEE od Kamie<ca,25km SES od Winnicy,100km S od Berdyczowa,2. w ziemi wo=y<skiej, na jez. Raj, innej nazwy – +yk1288 do/iz Ra[, k nemou v Rai, iz Ra[. v L[boml;.3. Rajgr[d na Pojezierzu Ma-zurskim, 19km NE od Grajewa, przy trasie Grajewo – August[w ]23 km SW od Augustowa\;raj – 1. granica, 2. g[ra; Rajgr[d – gr[d graniczny, na g[rzeDani=o, podczas wyprawy na wojowanie Jatwie/y 1253, zniszczy= dom Stekinta }Zlin, dzi> August[w|. Id'c wzd=u/ brzegu, ujrza= i vid≠ pri berez≠. gorou krasnou. i grad byvwπi na nei. pre'e imenem; Rai ]ujrza= przy brzegu g[r" ‘krasn'’ – pi"kn', i gr[d na niej o nazwie Raj\

rajmoczi paimohi – wie> wJatwie spalona Dani=' i Lwem 1254 za'gowa taisevihi. i Bourœlœ i raimohi i Koma-ta. i Dora i grady pl≠nœwe

Reza< rezan;, Rœzan; n(rz. Oka, dzisiejszy Riaza< 188–190 km SE od Moskwy, na miejscu Perejas=awla Sie-wierskiego ]r[/nego od Pere-jas=awla n(rz. Trubie/, 75 km SE od Kijowa\, ale pierwotny Reza< le/a= 52 km w d[= Oki od obecnego Riazania, zdobyty przez Batego podkopem 1237, i >ladu dzi> po nim nie ma; w tym rejonie, po drugiej stronie Oki – Spasok Riaza<ski;reza< ¯ rezati ]rzeza: ¯ rze{\,raza< ]ra/'cy\ ¯ razi:;bys pr=v≠e prixod ix= na zeml[ rezan;skou[. i vzœwa grad reza; k=pπem. ]najpierw naszli ziemi" reza<sk' i zdobyli gr[d Reza< ‘kopaniem’\

Riga Riga – Rygak= N≠mcem; v Rigou.Xodiwa Litva vsœ i 'emo-it= vsœ. na n≠mci k riz≠. ]wy-prawi=a si" Litwa wsza i /emoit wsza. na niemc[w do rygi\, v Rigou, ri'ane, i vsœ voœ ri'skaa ]i wsze woje ry/skie\, prebo]; vi-r'an= ]proboszcz wir/an-Ry/an\

SandomierzObl"/enie Sandomierza 1258, zbyt d=ugi opis, by przytoczy: go tutaj. 0001-02-852-854

Potem Lew zapragn'= sobie cz">ci ziemi ljadskiej –goroda na oukrain≠ ]grodu u skraju, przy granicy\ – San-domierza za Wis='. 0001-02-881

Obl"/enie Sandomierza 1287 0001-02-893

sanok sanok= – Sanok n(rz.San, 1205 po smerti Roma-nov≠ snimalsœ korol; s= ≥trov;[ svoe[ vo sanoc≠]po >mierci Romana spotka= si" kr[l z ‘jatrow'’ swoj' w Sanoku\,pod 1231, w rzecz. 1229gonœwe \li i do Sanoka. vorot Ougor;skyx= ]gonili a/ do Sanoka, wr[t W"gierskich – prze="czy Dukla w Karpatach\

semoç semoh; – gr[d Semocz Wiosn' 1255 Dani=o wys=a= syna Szwarna do na Goro-dok=. i na semoh;. i na vsœ gorody.

Sereda ˚sredasinewodsko sinevo∂sko –

Sinewodskij monaster >w. Bo-gorodzicy, w Karpatach Wsch., przy uj>ciu rz. Opora do rz. Stryj; 1240 i prπexa v= sinevo∂sko. v manastyr; st˛ya Bc˛a.

Skariszew Skariwev= –Skaryszew, 11 km S od Rado-

mia, 1268 Litwa i s=udzy Szwarna voevawa \kolo Skariweva, o \kolo vizl='e.

s=onim slonim – S=onim n(rz. Szczara, ou slonim≠ ]w S=onimie\, 1251 na slonim,1275 Prusacy przyszli do Trojde-na, ze swej ziemi, zmuszeni przez Niemc[w. Ten osadzi= cz">: w Grodnie, a hast; ix= posadi ou slonim≠ ]a cz">: ich osiedli= w S=onimie\, b="dnie w Ipat& Vo-slonim=, Ous=onim=

s=uck slouck= – S=uck, n(rz. S=ucz ]lewy dop=yw Prypeci\k= slouckou, ou sloucka

Snowesk – dzi> Snowsk niedy> tak/e Szczorc }orcn(rz. Snow, prawym dop=ywem rz. Desna, 60 km NE od Czerni-howa; 1234 Dani=opoimawa grad mnogy po Desn≠ tou 'e vzœwa i xoro-ber= i s=snic[ i Sn\vesk. i inye grady mnogy.

sochaczew s=xahev; –Sochaczew n(rz. Bzura,ok. 53 km W od Warszawy, 1282 no dowedwim 'e im goroda. s=xaheva...1286 zdobyty i ograbiony przez Rusin[w i tako wedwe. vzœwa s=xahev; gorod. i poima-wa v nim tovara mnogo. i helœdi.

solem – S=onimk= solem

Sosnica sosnica – Sosnican(rz. Ubeda, dop=ywem Desny, 84 km E od Czenihowa, 1234 Dani=o poimawa grad mnogy po Desn≠ tou 'e vzœwa i xo-rober= i s=snic[ i Sn\veski inye grady mnogy.

sreda 1239 – Íroda Íl'ska30–35 km W od Wroc=awia,31 km E od G=ogowa;ide v zeml[ v=ro†slavskou. k m≠stou n≠meckomou. ime-nem; sreda.b="dnie poja>nione przez Ros-jan 1997& Gorod Sereda, v Avstrii, nyne - Merkurq-Huk v Rumynii ]gr[d Sereda w Austrii, dzi> Merkuria-Czuk w Rumunii\

starogr[d star;gorod – dzi>Wielu<, 68 km SE od Kalisza, 60 km NW od Cz"stochowy, wspomniany 1228, ˚Milicz

Sto=pie Stolp, Stol;p;e –dzi> wie> 9 km NWW od Che=-ma Lub., przy trasie Che=m Lub. – Piaski, n(rz. Harka ]do-p=yw Uherki; Uherka dop=ywem

Page 18: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Bugu\, i 10 km NEN od Rejowca1216 Dani=o pri≥ Berestii. i Ougrovesk=. i vere]in=. i stolp=e i Komov=. i vs[ Oukrainou. ]przyj'= Brze>:, Uhrusk, i Wereszczyn i Sto=pie i Kom[w. i wszytk' Ukrain"\0001-02-732

Sto/ek Sto'ek= – wie> 75 km SE od +ucka, 59 km SW od R[wnego, 29 km S od Dubnego, 49 km od Ostroga; 1258, z polecenia Borundaja Lev= rozmeta. Danilov= i Sto'ek=. ]Lew zburzy= Dani=[w i S=o/ek\

Suchoe Dorogwe – mjsc. wpasie nadbu/a<skim, wymie-niona pod r. 6721 ]1216\. Lestko ]Leszek Bia=y\ wys=a= Polak[w, by wojowali ziemie Dani=y, po Bugu. Dani=o wys=a= swoich wo-jewod[w& Gawri=a Duszy=owi-cza, i Semena O=ujewicza, Wa -sylka Gawri=owicza i biwas do Souxoe dorogve. i kolod-niky ]zak=adnik[w\ izymawa i vorotiwas v Volodimer;.W Ipat. Souxoe Dorogve. Tam Klim ]Klim=\ zabity zosta= ze wszystkich woj[w Dani=y, a Pola-k[w wielu zabili, i gnawa po nix= do r≠ky Veprœ. Krzy/ jego do

dzi> stoi na Souxoi dorogve. 0001-02-732Dzi> Sochodo=y ]sucho-do\ ̄ suche % drogowe % we]rtepy\;ok. 4 km S od linii W=odz. Wo=. – Wo=y< ]dzi> Gr[dek\, w tr[jk'cie Nowowo=y<sk – W=odz. Wo=. – Wo=y<.Rosjanie 1997 utrzymuj'& Suchaja Dorogwa – uroczysko w wo=y<skiej ziemi

Sudomir sæ∂omir;, sou∂i-mir;, Soudomir; – Sando-mierz n(rz. Wis=a; odmiany&k sou∂imirou, k= sudomi-rou, k su∂omirou, vywe Soudomirœ ]powy/ej Sand.\1240& i prπide v Soudomir;. ]do Sandomierza\, Zim' 1258 ]pocz. roku 1259 no-wego kalendarza\ Burondaj z ru-skimi lennikami oblega= S.; gr[d zdobyli& potom 'e prπidowa k sæ∂omirou. i \stæpiwa s= vs≠x stran. i \gorodiwa. \kolo svoim gorodom;. ]potem za> ‘przyszli’ do Sandomierza, i obst'pili ze wszech stron dooko=a swoim grodem\,W 1281 Lew z Tatarami oble-gali bezskutecznie gr[d, lecz Lew wr[ci= do domu pobity& i tako poidowa vsi. k= sædomirou. i priwedwe k

Soudomir[. i poidowa na \nou storonou. r≠ky Visly. ]do Sandomierza. podszed=wszy pod Sandomierz, przeszli na tamt' stron" rzeki Wis=y\.Zim' 1287 ]1287(88 nowego kalend.\ Lew i inni ruscy knia-ziowie wyprawili na Lach[w, z Tatarami& Nogaj do Krakowa, Telebuga do Sandomierza, lecz zn[w bezskutecznie& i prido-wa ko r≠ci k Visl≠. r≠ka 'e ne stala bœwe. i ne mogowa eœ pereiti. i poidowa. v= vr=x eœ. k sou∂imirou. i pereidowa sœn r≠kou po ledovi... vywe Soudomirœ]do Sandomierza, powy/ej Sand.\. Nogaj bez powodzenie oblega= Krak[w& i nevsp≠vwe v nego nihto 'e. ≥ko 'e. i Tele-bouga v sædomirœ.1289& prosœ sob≠ pomohi na Lœxy poiti xotœ na knœ-'enie. sædomirskoe. ]prosz'csobie pomocy ‘na Lach[w’, chc'c p[j>: na ‘knia/enie’ sandomierskie – w=adanie Sandomierzem\

Su/dal Sou'dal; – gr[dSuzdal, 190 km NE od Moskwy, 110 km SE od Rostowa, za=o-/ony 990 r.

Szczekarew }ekarev= – dzi> Krasnystaw; szcze ]ma=y\;1217 prπide lestko. na Da-nila. k }ekarevou boronœ iti emou na pomo];. M;sti-slavou. testevi svoemou. ]poci'gn'= Lestko na Dani=", do Szczekarewa, broni'c jemu >pieszy: z pomoc' M>cis=awowi\. 0001-02-737

1283 Boles=aw wojowa= 10 wsi Lwa voeva \kolo }ekareva. ]wojowa= oko=o Szczekarewa, w odwet, Lew z Tujm' najechali Wy-szogr[d n(Wis='\

Szczekotow }ekotov –Szczekot[w, dzi> Krasnystaw n(rz. Wieprz, w Polsce,1242 iz Galiha. do }ekoto-va ]z Halicza do Szczekotowa\

szumawin]sk\$, Szumsk$1208 tivon w[mavinskyi

Szumsk n(rz. Wilija, b. Moska$90 km SE od +ucka,75 km NE od Tarnopola,65 km S od R[wnego,szer. geogr. p=n. 50°07* ]N\,d=. geogr. wsch. 26°07* ]E\w[mesk;, na w[mesk;,1208 i byvw[ emou v woum-

skou na mo'c≠,1229 i posti'e i ou

w[mska.

1258 ou w[mskou.tajsewiczi taisevihi – wie>

w Jatwie spalona Dani=' i Lwem 1254 za'gowa taisevihi. i Bourœlœ i raimohi i Koma-ta. i Dora i grady pl≠nœwe

Terebowla Terebovlœ,Terebovl; – Trembowla

Ternawa Ternava – Tarn[w75 km E od Krakowaszer. geogr. 50°, d=. 26°1268 i porekosta sob≠ s=nem v Ternav≠,do ternavy

Tichoml – dzi> wie> Tichomlw Chmielnikowskiej ob=asti;na trasie wyprawy Dani=y w 1223, mi"dzy Trembowl' a Krzemie<cem. Istnieje utarty szlak w linii prostej& Trembowla –Tarnopol–Krzemieniec.1214 przej"ty przez Dani=" w z pomoc' Leszka Bia=ego, od AleksandraLest;kovo[ pomo];[ pri-œsta Tixoml;. i Peremil; ø \leksandra1223 øtoudou 'e poide korol; k Terebovl[ i vzœ Terebovl;. poide Tixoml[ i v=zœ Tixoml;. øtoudou ' prπide. k= Kremœnc[ i bisœ pod= Krem≥ncem i mnogo Ougor= izbiwa.1231 vel≠ voevati. zeml[ Da-nilovou. i v=zœwa Tixoml;.

To=macz Tolmah; – To=macz,dzi> gr[d T=umacz w Iwano-Fran-kowskiej ob=asti, na Ukrainie,1216 i bywa protivou Tol-mah[. ougoni nev≠rnyj Vitovih; v=lo∂islab=.... 0001-02-734

torceskyj gorod, torceskyigorod= – Torczyn, przy trasie+uck–W=odzimierz Wo=y<ski,ok. 23 km W od +ucka,47 km E od W=odz. Wo=.1223 vzœ ponizπe. øtoudou ide k= tr=ceskomou.1229 torceskyi gorod=, ...ko Torhevou.1231 B≠ bo i torceskπi...]By= bo i – boi, b[j – u Torczyna, w sobot" wielk', tj. przed Wiel-kanoc' «bo i» pomy=ka pisca\1235 ou torceskago bys s≠ha l[ta... byvw[ v torceskom,torceskyi, torceskπi

Toru<1288 torounstπi n≠mci]toru<scy Niemcy, z Torunia\

Tor/ek Tor';k= – Targ[wek,przysz=y Radom;Nazwa dwukrotnie wymieniona w wo=. i Ipat. ltpsi w odniesieniu do

ziem polskich ]Ljadskich\.Roku 6776 ]pod 1268 r.\, za czas[w kniaziowania Wojsze=ka w Litwie i Szwarna }Wojsze=k 1265÷69, Szwarno 1269|, wyprawi=a si" Litwa na Lach[w, na Boles=awa kniazia. Przeszli ko=o Drohiczyna, powojo-wali Skaryszew, okolice wis=o/e i Toro/ka& ...i voevawa \kolo Ska-riweva. i \kolo vizl='e. i To-r';ku. i vzœwa polona mnogo. Wiz=o/e to Kozienice opodal Wis=y, na trasie wojowania ]dok=adnie na linii Drohiczyn – Skaryszew\.Po raz drugi, 6794 ]pod 1287 r.\, gdy Telebug wyprawi= si" na Lachy. Z Tatarami poszli ksi'/"ta ruscy& Lew z synem Jurijem, M>cis=aw z konnymi i Wo=odimir ze swymi konnymi. Ruszyli do Zawichostu, doszli do rzeki Wis=y, lecz nie sta=a }lodem|. Nie mog'c przej>:, poszli w jej wierch, do Sandomierza. Przeszli San rzek", po lodzie. Tu wr[ci= nazad Wo=odimir. Wis=" przeszli po lodzie, powy/ej Sandomierza i obst'pili ten gr[d. Nic nie wsk[raj'c pocz"li wojowa: ziemi" Ljadsk' i stali na niej dni ‘i’ ]10\. Telebug chcia= wyruszy: do Krakowa, lecz nie dotar= tam, zwr[ci= si" ku Toro/ku ]vorotisœ k= Toro';kou\. Wie>: dotar=a do niego, /e ju/ No -gaj uprzedzi= go, dodar= do Krako-wa. Nie lubili si" wzajemnie...

Trembowla Trebovlœ –na Podolu, przy dop=ywie do rz. Seret, 1214 no wed= voeva \kolo Trebovlœ, i \kolo Moklekova, i zbarœ'a, i Bykoven= vzœt= bys lœxy i Rous;[. 0001-02-730

1223 øtoudou 'e poide korol; k Terebovl[ i vzœ Terebovl;. poide Tixoml[ i v=zœ Tixoml;. øtoudou ' prπide. k= Kremœnc[ i bisœ pod= Krem≥ncem i mnogo Ougor= izbiwa.

Trubczewsk Trubhevsk –n(rz. Desna, 190 km E od Homela1219, bitwa nad Ka=k'a Kourœne i troub;hane i potivilcy. k=i'∂o s= svoimi knœz;mi.

turow tourov; – n(rz. Prype:;1274 z Tatarami wyruszyli knia-ziowie ruscy idowa s nimi knœzi pinstπi. bys idou]im; im=. mimo tourov;. ]przeszli obok Turowa, ku S=uckowi\

Turyjsk Touriisk= –1. n(rz. Turja, 2. n(rz. Niemeni na r≠ci. na nemn≠.

twirement tvirement; –gr[d Wikinta w ?mudzi 1251, prawdop. dzisiejsze Twery,na gorod. vykintov= ime-nem; tvirement;

Page 19: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Tyniec Tynec= – Tyniecn(Wis=', 10 km W od Krakowapod 1291 poidowa k Tync[

Uchanie – wie> przy trasie Jaro- s=awiec – Wojs=awice – Krasny-staw; 34 km E od Krasnego-stawu i 28 km S od Che=ma. Wo=. ltps& Litwa i Jatwjazie wojowali Turisk i oko=o Komo-wa }Kumowa|, a/ do Czerwna }nad Huczw'| i bili si" u wr[t czerwenskich, i zastava b≠ ouxanœx togda 'e oubi-wa Mat≠œ. L[bova zœtœ i Dobrogosta. vyexawa ou storo'a. Ipat. ltps 1428(32]kopia wo=\& Ouxanœx=, pod 6713]w rzecz. 1207 r.\. ˚Ocho/e

uglnici ougl;nici – UgolniceUgolniki, n(rz. Dniestr, blisko grodu Halicz; 1227 Danil= stoœwe ougl;nicix na berez≠ Dnestra ]stali w Ugol-nicach na brzegu rz. Dniestr\

Ugrowesk ougrovesk= –dzi> Uhrusk, 21km NE od Che= -ma Lub., 2 km poni/ej uj>cia rz. Uherki do Buga,Ioasaf, kszta=cony na Íwi"tej G[rze ]Athos, w Grecji\, by= biskupem w Ugrowsku; w czasie najazdu Tatar[w 1240 samo-wolnie przechwyci= katedr" we W=odzimierzu i za to zosta= prze-niesiony przez Dani=". Biskup-stwo w Uhrusku zosta=o znie-sione, obalone i przeniesione do nowo wybudowanego Cho=ma. 1206 |leksandr= priœ oug -rovesk=. Vere]in= stol-p=e ]Aleksander ‘przyj'=’ – akcep -towa= – Uhrusk, i Wereszczyna Sto=pie\,1216 Dani=o pri≥ Berestii. i Ougrovesk=. i vere]in=. i stolp=e i Komov=. i vs[ Oukrainou. ]przyj'= Brze>:, Uhrusk, i Wereszczyn i Sto=pie i Ko-m[w. i wszytk' Ukrain"\ 0001-02-732

1227 ...a sam ide v mal≠ drou'in≠ k Galih[. iz; ougrovska. tretii d(e)n; by-vwou emou na noh; v Galih. ]a sam z ‘ma='’ – nieliczn' dru/yn' do Halicza. z uhruska, trzeciego dnia dotar= na noc do Halicza\,1255 ...B'̨iim= povelenπem;. Danilovi bo knœ'a]ou. b= volo∂imeri s=zda grad= ougrovesk;. i postavi v episkna.1269 Wvarno 'e ne mo'e oumoliti ego. i tako naha knœ'iti v Litv≠ a Voi-welk= ide do ougrovska v manastyr; st˛ogo danilπa.

]Wojsze=k ‘poszed=’ do Uhruska, przeniesiony tam zosta= z zamia-rem pobytu na sta=e\.

Wasilew Vasilev – dzi> wie>w Haliczu, w Czerniowickiej ob=asti, ros. Czernowcy,pol. Czerniowce n(rz. Prut,1227 poide korol; k Vasi-levou. i preide Dn≠str=. i poide k= Proutou. ]skiero-wa= si" ku Wasilewu, przekroczy= Dniestr\

Wereszczin sto=pe Vere]in=stolp=e ]Wereszczyna Sto=-pie\ – Wereszczyn, dzi> w woj. lubelskim,94 km E od Lublina61 km NW od Che=ma,63 km. SW od W=odawy,60 km SE od Ostrowa 1206 |leksandr= priœ oug -rovesk=. Vere]in= stol-p=e ]Aleksander ‘przyj'=’ – akcep -towa= Uhrusk – i Wereszczyna Sto=pie\,1216 Dani=o pri≥ Bere-stii. i Ougrovesk=. i vere]in=. i stolp=e i Komov=. i vs[ Oukrainou.]przej'= Brze>:, Uhrusk, i Weresz-czyn i Sto=pie i Kom[w. i wszytk' Ukrain"\ 0001-02-732

Wiade< Vœden; – Wiede<,Wien, 1257 v= grad≠ Vœdn≠

Wisznia Viwnœ – zamek boja-rzyna Filippa “bezbo/nego” ]ka-tolika\, mi"dzy Zwenigorodem a Przemy>lem&41 km E od Przemy>la16 km E od Mo>cisk48 km W od Lwowa29 km W od Gr[dka;1228 v viwn[

wiz=o/e vizl='e – Wis=oszeprzysz=e Kozienice n(Wis='1268 Litwa i s=udzy Szwarna vo-evawa \kolo Skariweva, i \kolo vizl='e. i Tor';kou ]wojowali okolice Skaryszewa i oko=o Wis=oszy i Targ[wka – dzi> Radomia\

wodawa vodava – W=odawan(rz. Bug,1241 priexa vo vodavou

woin voin= – Wojn[w, wie>4,5 km E Mordy, 9 km W +osice, 107 km N od Lublina, 20 km S od Drohiczyna 1283 selo na vokrainici imenem; voin= ]wie> ‘na ukrainie’ – u skraju, na granicy – zwana Wojn\

Wo=kowyesk Volkovyesk=,Volkovyesk; – Wo=kowysk n(rz. Ro> ]lewy dop=yw Niemna\, exa vzœ Volkovyesk= ]poje-cha= ‘wzi':’ – zdoby: Wo=kowysk\, exa k volkovyeskou ]pojecha=

do Wo=k.\bu∂ikid;. i brat= ego. bo-uivid;. dawa knœz[ M;sti-slavou. gorod= svoi. vol-kovyesk;.

Wo=odawa – W=odawan(rz. Bug, do Volodavy,do Volodavy. i po oze-rom= mnogo zla sotvoriwa xristπanom. ]do W=odawy, i po jeziorach wiele z=a wyrz'dzili chrze>cijanom\,1240& prπexa vo vodavou

Wo=odimer Volodimer= –W=odzimierz Wo=y<ski14 km E od rz. Bug,pierwsza wzmianka w ltpsi w 988 r., od 1136 stolica wo=. kniazi[w, w 1370 oddany Litwie;spalony przez Burondaja 1258 povel≠ za'ehi ego. i tako herez noh; izgor≠ bes;., 1288 ou volo∂πmeri, v vo-lo∂imiri ]we W=odzimierzu\, i stolnyi svoi gorod= vo-lo∂imir= ]i sto=eczny sw[j gr[d W=odzimierz\

Worota Vorota – dzi> Zwierzy-niec–Rudka w pow. zamojskim, 1268 r. Polacy obiecali Wasyl-ce zjazd w Tarnowie, lecz... no obywe∂we na Vorota poszli pali: wsie na Wo=yniu. Rusini pu>cili si" w pogo< za uchodz'cymi Lachami kt[rzy v=rota prowli i tu wdali si" w b[j, kt[ry przegrali.˚/elaznya wrata, i wrota nr 1680 ]Obja>n. nazw i term.\

worots=aw vorotslav= –Wroc=aw, 1289 Indrix knœz;. v=ro†slavskyi,do v=ro†slavlœ

worouta v=routa – Wruss, TSS, nad Zatok' Kuro<sk'1251 zamkn'= si" w grodziev= grad. imenem; v=routa.]do grodu o nazwie ‘woruta’\

wotnin votnin 1241knœzi dr='a† [ sπ[ Kolo- m;[ na rozdavane \rou'; -nikom= si bo esta nedo-stoina. ni votnina der'ati.

wozwagl vozvœgl; – w'w[z?itomir, gr[d na Ukrainie, 1255.a by powel k= v=zvœgl[ øtouda i k= Kyevou. ]‘po-szed=’ do Wozwagla, st'd do Kijo-wa\, k= v=zvœgl[, k vozvagl[ ]do Wozwagla\, i zreh zrok. v= zvœglœ.

Wydobicz Vydobih; –Wydubicki monaster k(Kijowa; dom archanio=a Micha=a zwany Wydobiczem& v dom= arxi-

stratiga Mixaila. rekomyiVydibih; i sozda kalo-ugery. i mniweskyi hin=. i rek= igoumenou i vsei bratπi. da s=tvorœ† ml˛tv¨ \ nem;. w Ipat. pod 1250, w rzecz. 1245

Wyszegorod Vywegorod= –Wyszogr[d n(Wis=', 1283i nahawa voevati \kolo Vywegoroda

Zawichwost Zavixvost= s=aw. ‘podwini"ty ogon’... – Zawi-chost n(Wis=' ̂ zawi ]za Wis='\ % chost ]gost – droga, trakt, st'd pol. go>ciniec, Gostynin, ukr. Hostynne\. Zim' 1287 Lew i inni ruscy kniaziowie oraz Tatarzy poidowa k Zavixvostou. i prπidowa k r≠ci. k Visl≠.]ruszyli do Zawichostu\

Zbra/ Zbarœ'a, Zbyra'ana Podolu, przy trasie Tarnopol-Jampol, 1214 no wed= voeva \kolo Trebovlœ, i \kolo Moklekova, i zbarœ'a, i Bykoven= vzœt= bys lœxy i Rous;[ 0001-02-730

Zditow – gr[d w Litwie, dzi> wBrzeskiej ob=asti, na Bia=orusi,1251 posla na Volkovyesk;. a sn˛a na slonim. a sam= ide k= Zditovou.

Zlin Zlin – Zlin, gr[d w Jatwie,dzi> August[w1272 wojewodowie ruscyxodivwe 'e i vzawa. Zli-nou. ]‘wzi"li’ – zdobyli Zlin\,grodzianie – Zlin;ci

zpisz 1214 zpiw; – Spisz, wCzechach ]Spiß\& i snœsœ s= lestkom v= spiwi

0001-02-731

zwenigorod zvinigoro∂,Zvenigorod= – 19 km SE od Lwowa, 4 km N od mjsc. Wodniki ]przy trasie Lw[w – Bobrka\, 7 km S od rzeki Pe=tew ]Po=twa\,49° 44* N, 24° 15* E,r[/ny od Zwenigorodu 49 km E od Moskwyv= zvin≠gorod≠,v= zvenigorod≠,k= zvenigorodou

?ak "ak= – Sak, S–?, 1247gr[d w Jatwie/y, dzi> Sakowiczei poide "akou plen≥]wyprawi= si" ‘pleni: ?aka’\

/edeczew – w rej. Kijowa,po prawej, zach. stronie rz. Dniepr, 1255 i po Teterevi do 'edeheva. v=zvœglœne 'e sol=gawa Wvarnom=.

/elaznya wrata 'eleznya

Page 20: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

vrata – szczelina mi"dzy Morzem Kaspijskim i g[rami Kaukazu; za ?elaznymi Wro-tami znajdowa=a si" ˚Obez do kt[rej Po=owcy wygnali swego chana ̊ Otroka; w Ipat. ltpsi pod 1201, w rzecz, 1205

?idiczyn – dzi> wie> n(rz. Styr,8 km N od +ucka, pol. ?ydyczyn, ros.-ukr. "idihin=, "idihev, Zudehev> by= tam monaster >w. Nikolaja;1224 }gdy| Jaros=aw w=ada= +uckiem, Dani=o exa Danil= v= "idihin= klanœtisœ s(vœ)-t(o)mou nikol≠ i molitisœ.

?yta< – przedmie>cie W=odzi-mierza Wo=y<skiego, utrzymu j'Rosjanie 1997; ja mia=em odczu-cie, /e by=a to rzeczka ?ytania, s'dz'c po rodzaju nazwy1258 i sta na 'itani1287 i stawa na "itani.

NAZWY RZEK Bia=a B≠la – dop=yw Dunajca,

wpadaj'ca w rej. Tarnowa;1242 Dani=o wojowa= ko=o Lublina, a Wasylko po Izvoli i. po ladi \kolo b≠loi. ]po Izwoli i po +adzie oko=o Bia=ej – Tarnowa\.

Bobrka Bobr=ka – w Haliczu,dop=yw Dniestru;1214 na rekou Bobr=kou. 0001-02-730

1227 i sobra ø bobroky. da'e i do reky owici i do Prouta 0001-02-759

Bug po Bougou, k= bugou,ko b(og)ou

Chomora – dop=yw rz. S=ucz,Chmielnikowskiej ob=asti, na Ukrainie1234 i ≥wa i v louz≠ Xomor; skom;, lou'a ̆ lu'a ]ka=u/a,sadzawka\, S od dop=ywu Chomorynad kt[rym mjsc. Polana do Po=on-noe n(Chomor' i innym jej dop=y-wem, w g[r" Chomory,b=ota 50° 08* N, 27° 28* E,27 km E od Szepietowki1234 i povoevawa poXomorou

Chortica 1219 r≠ka xortica,Xor;tica – dop=yw Dniepru

Derewna – w wo=ochowskiejziemido r≠ky Derevnoe

Dniepr za Dn≠pr=Dniestr na berez≠ Dnestra,

Dn≠str=Don, Don=Hory< k gorini 1287Izwola Izvola – Wis=oka

prawy dop=yw Wis=y, wpadaj' ca

pomi"dzy Krakowem a Sando-mierzem; 1242 Dani=o wojowa= ko=o Lublina, a Wasylko po Iz-voli i. po ladi \kolo b≠loi. ]po Izwoli i po +adzie oko=o Bia=ej\.]w\is ^ iz; =o ^ wo; ka ^ la

Jasio=a do ≤soldy, ¯solnyKa=ka, r≠ka Kalka – dop=yw

rz. Kalmius ]Kal;mius\ wpa-daj'cej do M. Azowskiego,ciek, rzeczka o kt[rej g=o>no z racji bitwy 1219, w kt[rej Ta-tarzy pod wodz' D/ebe i Sebie daj(Subudaja ]D'`b` i Seb≠-dai lub Subudaj\ pokonali si=y ruskie na Kalkox=.B="dnie 1224, 1223 ˚nr 766

Ko=odno Kolodno – dzi> Ko-=omna n(rz. Oka i – by: mo/e – ma=y dop=yw Oki w pobli/u,Wsewo=od napotka= Tatar[w, woj[w Batego, w drodze do ziem Suzdala, 1237sr≠te i Vsevolod=. na Ko-lodn≠ i bivwimsœ im=.]dojrza= na Ko=odnie i bili si"\

Krosna po kr=sn≠ 1284Lepa na lep≠ 1287Le>na v= vr=x p≠ky lsny,

r≠ky l;stnyLuta L[ta 1208 – ko=o Zweni-

gorodu, w Haliczuk L[toi r≠c≠. ]ku Lutej\r≠kou L[tou[. ]Lut'\

+ada lada – dop=yw Tanwi dzi< Bi=goraj nad ni' le/y,1245 Dani=o wojowa= ko=o Lubli-na, a Wasylko po Izvoli i. po ladi \kolo b≠loi. ]po Izwoli i po +adzie oko=o Bia=ej\.

+ochota Loxota – w Haliczupo Loxoti xodit;, 1223dzi> Loxt;

+uk, +ug i preidowa r≠koulouk; 1247

Narew r≠kou Narov; 1247na r≠c≠ narov≠ 1247

Niemen, na r≠c≠ na Nemn≠Niezda N≠zda – dop=yw rz.

Seret1208& do N≠zdy. ]do Niezdy\na m≠ste n≠zdy r≠ky.

Nur v=rotivwas na Nour≠Olga do r≠ky |lga, r≠kou

|leg= 1247Opava |pava – czeska rz.

stawa ni'e grada na r≠c≠ |pav≠ ]stali ni/ej grodu na rzeceOpawie\

Odrai preide rekou |drou,na r≠kou |dr¨...

Osobo=oga |sobologa –lewy dop=yw Odry, na Íl'sku.Po nieudanym obl"/eniu czeskiej

Opawy 1252, Dani=o z Lachami – Boles=awem z Krakowa i Wo=odi-s=awem ]W=adys=awem +okietkiem\,tego wieczoru zastanawiali si", w jakim kierunku wyruszy:,ili ko |soboloz≠. ili na ger=borta. ili vozvratim -sœ v domy svoœ ]albo ku Oso-bo=ozie, albo na Herberta, albo wracamy do swych dom[w\.

Polka 1240 – mi"dzy Sando-mierzem a Mazowszemna r≠c≠ rekom≠i Polc≠

Po=ta lub Polta 1240na r≠c≠ rekom≠i Polc≠

Presna – Prosnanau†rπa 'e svita[][ pe-reidowa r≠kou presnou

Prutdo reky ouwici i Prouta,i poide k= Proutou

Psina – dop=yw g[rnej Odry,k r≠c≠ Psin≠

San 1245 do reky Vislyi san;

Sanok gonœwe ∑ \li i doSanoka

Seret na r≠c≠ Seret≠,\ r≠kou Seret;

Siecznica – rz. w Haliczu,ko=o Przemy>la, dzi> Sieczniana ric≠ S≠hnici

Siemocz Semoh; – $rzeka ]tu-mocz\, czy miejsce$na Gorodok=. i na semoh;

skytr skytr= r≠ka 1227s=oucz slouh – S=ucz, prawy

dop=yw Prypecibivwisœ im= \ r≠kou.slouh. w Ipat. Solouh;

So=onana r≠c≠. Solonoi

Syrjacza i ne dowedwe r≠kysir;œhi tou 'e stawa na noh.

Styrne perewe∂wi Styra,ne perewe∂w[ Styra

Szczara do r≠ky ]ar;i,lewy dop=yw rz. Niemen

Szcziriec lewy dop=yw rzekiDniestr, {r[d=a ok. 15 km W od Lwowa, powy/ej rz. Wiereszcz-ina, poni/ej rz. Zubr/ana ]irci, na }ir≠c≠ ]wy-mieniona przy opisie 1216 r., pod 1213\ 0001-02-733

Teterew po Teterevi 1255prawy dop=yw rz. Dniepr, p=y-nie przez ?ytomir, wpada do Dniepru tu/ powy/ej 51° szer. geogr. p=n.

Trubie/ troub;e';lewym dop=ywie Dniepru, w Ki-jowskiej Ob=., d=. rzeki 113 km, pow. zlewni 4.825 km2

1219, bitwa nad Ka=k'

a Kourœne i troub;hane i potivilcy. k=i'∂o s= svoimi knœz;mi.

Uszica – dop=yw Dniestru,w Haliczu, i gr[d przy uj>ciu Uszicy do Dniestru, dzi>Uwica, g. Staraq Uwica

Welja – dop=yw rz. Hory<\ r≠kou vel[

Wartai prπidowa Vetrou vehr=. nau†rπa ]przekroczyli Wart" wieczorem, nast"pnego dnia...\

Wepr Vepr; – dop=yw Wis=y,pol. rz. Wieprz ]bez zwi'zku ze >wini'\, przep=ywa przez wie]wierzchowin", roztocze\

Wis=ado reky Visly i san;

Wizna1247 prπide v= kvizn≠,1258 powlem; storo'≠ k Viz;n≠

Zelwa zelva – Zelwalewy dop=yw rz. Niemen,25 km E od Wo=kowyska,30 km W od grodu S=onim,mjsc. Zelwa, Zelwiany n(rz. Niemeni voeva po zelv≠ i]a e[ ]i wojowa= po Zelwie szukaj'c go\

Zubra zoubr;œ – dop=ywDniestru, w Haliczuna zoubr=i 1216 0001-02-733

?yta< – przedmie>cie W=odzi-mierza Wo=y<skiego, utrzymu j'Rosjanie 1997; ja mia=em odczu-cie, /e by=a to rzeczka ?ytania, s'dz'c po rodzaju nazwy, dzi> +ug ˘ Usti=ug1258 i sta na 'itani1287 i stawa na "itani.

POZOSTA+E]g[ry, ziemie, wyspa, je-zioro, br[d, las, prze="cz\

Go=e gory Golye gory –Go=e G[ry, SE od Lwowa, ale mjsc. Go=ogory 52 km E od Lwowa, 49° 45 N, 24° 45* EKlimœtœ 'e. s Golyx= gor= b≠'a. ot knœzœ Danila k= korolevi. i po nem; vsi bo -œre galickyi. predawasœ. ]Klimata za> z Go=ogor[w zbieg= od kniazia Dani=y, do kr[la, po nim wszyscy bojarzy haliccy poddali si"\

Goru Gorou – Goru g[ra, wKarpatach Wschodnich,1783 m npm, 65 km NE od mjsc. Brasz[w ]dzi> w Rumunii\i gnawa ix= do Gory i v=zvratiwasœ. ]gnali ich – W"gr[w – do Gory i wr[cili si"\

Page 21: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

S+OWNIK cz">: ¡. wo=ynskaja letopis 1205–1292, pisana 1288(1289

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

gory kawokaskya gory ka- vokaskya rekwe v= Ougor; -skya – Karpaty zwane W"-gierskimi, 1222; W"grzy przy-w"drowali do obecnych siedzib zza g[r Kaukazu

>w. G[ra – Athos w Grecji,pol. Atos, ros. Afontova gora.Wiele monaster[w i pustelni, o>ro-dek kszta=cenia zakonnik[w ̊ Atos w Nazw, geogr., nr 1660

Telicz – Prze="cz Tylicka wBeskidzie Niskim, na drodze do czeskiego Bardiowa1262 i ougoni ≥ Boris= ou po∂ Teliha.

ziemi" Be=zeck' i Czerwe<-sk' 1220 zeml[ belzekou[ i Herven;skou[

ziemi" Bu=garsk' i Suzdalsk'1240Bolgar;skou[ zeml[ iSou'dal;skou[

ziemi Czeskiej 1252zeml≠ heskoe

ziemi" Jatwiesk' 1253 na zeml[ ¯tvœz;skou[,≤tvœ'skou[1247 vsœ zemlœ ≤tvœzskaa,

ziemi" Lit. i nalszcza<sk'1256 zeml[ Litov;skou[ i nal;]anskou

ziemi" Mazowieck'ide v zeml[ Mazovecku[

ziemi" Morawsk'zem[ muravskou[

ziemi" Niemieck' 1252pri≥ti zeml[ n≠meckou

ziemi" Po=owieck' 1219–37na zeml[ Polovec;kou[. Polovcem; 'e stavwim.vsœ zemlœ Polovecka≥.zeml[ poloveckou[

ziemi" Rakuszsk' i Sztyrsk'1248 zeml[ Rakouw;skou. i Wtirskou

ziemi" Suzdalsk' 1237zeml[ Sou'dal;skou[,do Sou'dalœ

ziemi" Tanoguck' 1219zeml[ tanogou†skou

Ugrowska zemla Ougr;ov-skaœ zemlœ – ziemie rejonu Ugrowska, dzi> W"gierki, 17km SW od Jaros=awiav= Ougr;ovskou[ zeml[.

+atygo=a Lotygola 1288idowa na Lotygolou

Nalszczany nal]any 12641264 v nal]anox,1282 do nal]an=

Pobo/e Pobo';e 1254Pobo/e ̂ po ]wzd=u/\ % rz. Boh, ˚Mi"dzybo/e;

podgori po∂gor;i – Pog[rze

ok, 30 km E od Przemy>la, w zakolu rz. San1235 na po∂gor;i1245 a vyweta voeva po∂gorπe

Polesie Pol≠s;e – Polesie ^ po ]wzd=u/\ % lesie, wzd=u/ lasu, ø kopylœ vo[≥ po Pol≠s;[. ]od Kopyla wojuj'c po Polesiu\; >rodkowy i dolny ob-szar rz. Prype:, od Turowa w d[=, dzi> Poleskaja Ob=ast’ granicz'ca z Wo=y<sk' od zach., Mi<sk' i Mohilewsk' od p=n., Homelsk' i Czenihowsk' od wsch., i ?ytomir-sk' od p=d.

Po=onina Polonina – w Bie-szczadach; 1234 ougoni ego v= polonom. ]dogoni= go w Po=oninie\, 1262 Wojsze=k ide v Poloninou.

ponizie ponizπe – Podoleponizie ^ po ]wzd=u/\ % nizie, s=aw. nizina – pol. dolina; wzd=u/ niziny, 1223 m;stislav= dast; Galih korolevih[ Andr≠vi. a sam vzœ ponizπe. ]Mistis=aw da= Halicz kr[lewiczowi Andrzejowi, a sam wzi'= Ponizie ^ Podole\,1225 ty vozmi Galih;. a az= ponizπe. ]ty we{ Halicz, a ja ‘Ponizie’\,1227 ≥ko Soudislav= wel= est; v Poniz;e.

Ukraina Oukraina – na skraju,rubie/y, nad granic' ¯ ukrai -ukrai % na ]t=um. od ty=u\

Oukrinou ]Ukrain"\Potem Lew zapragn'= sobie cz">ci ziemi ljadskiej –goroda na oukrain≠ ]grodu u skraju, przy granicy\ – San-domierza za Wis='...

wyspa Wara/ska na rz. Dnieprk= \storovou varœ'sko-mou, Varœ';skomou

jezioro Zatie, dzi> jez. Íwita{1251 wys=a=a Litwa stra/e na na \zer≠ zœt≠ i gnawa herez bolota do r≠ky. ]ar;i

Chomorsk, Xomor;sk= –1234 i ≥wa i v louz≠ Xo-mor;skom;,lou'a ˘ lu'a ]ka=u/a, sa-dzawka\

krowawoi brod –Krwawy Br[d k(grodu Haliczmnogou bou[ byvw[. na krovavom brodou.

las Czertowa – ukr. Czortkiw,ros. Czortkow, pol. Czortk[w, n(rz. Seret,61 km SSE od Tarnopola. iz l≠sa Hertova

S+OWNICTWOPOSPOLITE

A √A∫ad ad – brzuch,

¯ ang. abdomen;z ]granica\ % ad ˘ zads= korovπ[ v= ad.

aky aky – jak, ileaky p≠sok= morskyi ]jak piasek morski – ile piasku\

aktaz kon; aktaz – po=owieckiko<;...i da emou kon; svoi bor-zyi. Aktaz= ≥kogo 'e v ta l≠ta ne bys i do]er=...

alompiada – olimpiada, OAalompπadam Gr;ckymi 'e hisl;nicami

a=cznost al=hnost; – /'dza,nadmierne pragnienieprosœ]im= podaa. nagy≥ \d≠va≥. 'adny≥ i al=hnya nasy]a≥. bolœ]im= vsœko out≠wenie. posyla≥. ]nasy-caj'c /'dnych i pragn'cych, cho-rym wszelk' pociech" posy=aj'c\

amin amin – amenantiochijski sbor

antioxπiskym sborom=]anitiochskim zbiorom\

archagge= – archangie=arxagg(e)lou ]archangie=owi\

archistratig arxistratig= –w[dz anio=[w, g=[wnodowo-dz'cy ¯ archi` ]w[dz, g=owa, naczelnik\ % gr. strategos ]og[=\ ˘ strategiav dom arxistratiga Mi-xaila.

aromat – przyjemny zapachi vonœ p\dobna aromat]i wo< podobna aromatowi\

aszcze a]e – 1. gdy, gdyby2. je/eli, je>li, 3. p[ki;wstyd od Litwy i od wszystkich ziem... a]e ne doidem i vratimsœ ]je/eli nie dojdziemy i wr[cimy\; ...a]e Tevtivil= ne by izgnan= ]p[ki Tewtiwi= nie wygnan, Litewska ziemia w r"ku ich\, a]e ne pomo'ete nam=. my nyn≠ iss≠heni byxom=. a vy naou†rπe iss≠heni bo-udete. ]je/eli nie pomo/ecie nam, my dzi> wyr'bani zostaniemy, a wy jutro wyr'bani b"dziecie\, a]e nas Rous; pl≠nœt; ]je/eli nas Ru> zniewala\, a]e Rouska≥ koro-gov; stanet; na zaborol≠x]je/eli Ruska chor'giew ‘stanie na zaborolech’ – wywieszona, powie-wa: b"dzie na parkanach grodu\

at’ at; – niech(aj, pozwala:,

dopuszcza: ˘ niecha: ˘ zanie-cha:, niechaj œti inaa d≠tii ne cvelit; ]aby inna dzieci nie m"czy=a, dr"czy=a\

a/e a'e, \'e inna forma˚aszcze – je>li, je/eli, gdya'e esi miren= poidi s= mno[ ]pose= Burundaja do Dani=y w 1256& je/eli jeste> sprzymierzo-nym, wyrusz ze mn'\a'e 'emoit; vsœ powla na Rigou idowa ' n≠mci na 'emoi† ]gdy ?mud{ wsza posz=a na Ryg" – Niemcy wi"c na ?mud{\

B √B∫bagatyr bagatyr= – bohater,

woj; por. bogatyrbaskak baskak= – poborca

tatarski, wys=annik Tatar[wbie bo b≠ bo – bo by=(a

b≠ bo ≥zva emou na noz≠]z powodu rany na nodze\b≠ bo led= kolzok=]z powodu >liskiego lodu\

beszczestje be]estπe –ha<ba, dos=. bez czci, honoru ̄ ¢bes Ÿ hestit; ¯ hest;,s velikym; beshestπem ]z wielk' ha<b', poni/eniem\

besczislennoe beshislenhoe– niezliczone,¯ ¢bes Ÿ hislo ]liczba\Ipat. ltps b="dnie be]iclenoe, i izbi ix= be]islenoe...]Ipat. ltps kopiowana by=a 1428, we W=odzimierzu Wo=., st'd silny wp=yw j. polskiego, a w tym «szcz»\i nahawa voevati \kolo Vywegoroda. i poimawa beshislennoe mno'stvo. i skota i konei. ]pocz'= wojowa: ko=o Wyszogrodu. i pochwyci= nie-zliczon' liczb" trzody i koni\

bezakonie bezakonie –bezprawie ¯ zakon ]prawo\

bezbo/ni bezbo'ni –bezbo/ni ¯ ¢bez Boga, G ˘ ?prπidowa bezbo'ni izma-iltœne ]o Tatarach; nadeszli bezbo/ni Ismai=tanie\bezbo'nyx Agarœn=ø bezbo'nyx Tatar,pred bezbo'nymi tatary]przed bezbo/nymi Tatarami\

wi"cej ˚niewiernibezbo/nyj bezbo'nii, bez-

bo'nyi – nie wierz'cy w Boga, nie przestrzegaj'cy zasadchrze>cija<skich, nie uznaj'cy zwierzchno>ci kleru¯ ¢bez Boga, G? ]jak noga – no/na\, bez Ÿ Boga ¯ Bog= ˘

1700