LekturowyNIEZBĘDNIK2016/2017 - KLASA 3A

polonista:

* Plansze dotyczące lektur: Przygody Odyseusza, Quo vadis, Przygody Sherlocka Holmesa. Pies Baskerville’ów, Hobbit, czyli tam i z powrotem, Kamizelka oraz Po-czwarka zostały opracowane przez Wiolettę Rafałowicz oraz Jej Uczniów.

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Zemsta

Aleksander Fredro

Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca

(?) k. XVIII w.

wieś w Polsce

śmiejemy się z konfliktu międzysąsiedzkiego i kibicujemy młodym zakochanym

XIX wiek romantyzm

komedia

dramat

Dwie wyraziste postaci, których zamek mur dzieli, pieniacz i intrygant, wdowa i samochwała, sprytna panna, co na zwłokę grała, bierze ostatecznie z wybrankiem ślub w bieli.

konfliktmiłośćintryga

Cześnik Maciej Raptusiewicz (cześnik - osoba, która dbała o „piwnicę” monarchy); typowy oświeceniowy sarmata: skory do bitki, gwałtowny o bujnym temperamencie, Rejent Milczek (dziś: notariusz); pozornie spokojny i opanowany, pobożny („Niech się dzieje wola nieba...”), w rzeczywistości obłudny, chciwy; Klara Raptusiewiczówna - bratanica Macieja, zakochana w Wacławie, odpowiedzial-na i dojrzała, ma poczucie humoru - drwi z Papkina, Wacław Milczek - syn Rejenta, zakochany w Klarze, amant (romans z Podstoliną...), niezły strateg,Józef Papkin - samochwała, hulaka, karciarz i tchórz, chce się związać z Klarą, Podstolina Hanna Czepiersińska - wdowa po trzecim mężu, atrakcyjna fizycznie, jej kondycja finansowa jest zagrożona, więc szuka bogatego kandydata na kolejnego męża

1. Plany małżeńskie Cześnika z Podstoliną. 2. Przybycie Papkina i rozmowa z Cześnikiem. 3. Papkin wysłany z misją: prośba o rękę Podstoliny. 4. Dylematy Wacława i Klary. 5. Kłótnia o mur, Wacław jeńcem Papkina. 6. Jeniec przed obliczem Cześnika. 7. Odesłanie Wacława przez Cześnika. 8. Nagroda za milczenie: przekupienie Papkina przez Wacława. 9. Rozmowa Wacława z Klarą – myśl o przejednaniu Cześnika. 10. Wacław i Podstolina – echa dawnego romansu. 11. Oświadczyny Papkina – „niezwykłe” zadania Klary. 12. Zgoda Podstoliny na ślub z Cześnikiem. 13. Rejent wyzwany na pojedynek z Cześnikiem. 14. Pisanie pozwu – Rejent preparuje zeznania murarzy. 15. Próby zmuszania Wacława do małżeństwa z Podstoliną – kon-cept Rejenta. 16. Wizyta Papkina. 17. Nieoczekiwane przybycie Podstoliny. 18. Wiadomość o pojedynku. 19. Przygotowania Cześnika do pojedynku. 20. Zdrada Podstoliny. 21. Obawy Papkina o życie – podejrzenie otrucia przez Milczka. 22. Pisanie listu przez Dyndalskiego pod dyktando Cześnika. 23. „Przymusowy” ślub Wacława i Klary. 24. Rejent w domu Cześnika. 25. Powszechna zgoda.

Tak jest, zgoda, A Bóg wtedy rękę poda.

kom

izm

sy

tuac

yjny

słow

ny p

osta

ci

1793-1876hrabia, poeta, komediopisarz, pamiętnikarz

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Kamienie

na szaniecAleksander Kamiński

Narodziny dzielności Antek Cwaniak

1944 - druga wojna światowa

Warszawa

Historia trzech przyjaciół walczących podczas powsta-nia warszawskiego w jednym oddziale

XX w. współczesność

powieść

epika

Trzech przyjaciół jednego dnia z trudnym zadaniem zmierzyć się ma Robię to, co słuszne, lecz trudny wybór podjąć muszę. Wszyscy trzej ze śmiercią się spotkaliśmy, lecz swój cel

pewnego dnia osiągnęliśmy.

miłośćojczyzna przyjaźń historia

Tadeusz Zawadzki ps. Zośka - poległ 20 sierpnia 1943 r., wysoki, szczupły, wysporto-wany, obdarzony niemal dziewczęcą urodą, o delikatnej cerze i regularnych rysach, jasno-niebieskich oczach i jasnych włosach,posiadał też niezwykły talent przywódczy. Aleksy Dawidowski, ps. Alek - zmarł w wyniku odniesionych ran 30 marca 1943 r., podharcmistrz, członek podziemnej organizacji Wawer, był wysokim, szczupłym chłop-cem o niebieskich oczach i jasnych włosach, ciągle się uśmiechał, mówił szybko, wyma-chując przy tym rękami. Jan Bytnar, ps. Rudy - zmarł na skutek odniesionych ran i skatowania przez gestapo 30 marca 1943 r., był chłopcem drobnym i szczupłym, o piegowatej twarzy i rudych włosach, odznaczał się wybitną inteligencją, był skromny i delikatny wobec przyjaciół.

1. Wybuch wojny. 2. Wymarsz drużyny z Warszawy.3. Pomoc rannym z pociągu. 4. Powrót do miasta. 5. Aresztowanie ojca Alka. 6. Działalność w Małym Sabotażu. 7. Dywersje. 8. Aresztowanie Rudego. 9. Przesłuchania i tortury. 10. Zośka postanawia uratować przyjaciela. 11. Odwołana akcja. 12. Akcja pod Arsenałem i odbicie Rudego. 13. Alek zostaje ranny.14. Ostatnie chwile życia Alka i Rudego. 15. Śmierć Alka. 16. Śmierć Rudego. 17. Pechowa akcja pod Czarnocinem. 18. Aresztowanie Zośki.19. Śmierć Zośki.

A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei, Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec... Kończy się w tym miejscu opowieść, choć walka toczy się dalej. Nieubłagana sprawiedliwość powoli, lecz nieodwołalnie zbliża karzącą dłoń ku gardłom zbrodniarzy świata. We krwi i męce tworzenia rodzi się polski świat Jutra, zamglony chaosem chwili. Walka trwa. Trzeba przerwać tę opowieść. Opowieść o wspaniałych ideałach BRATERSTWA i SŁUŻBY, o ludziach, którzy potrafią pięknie umierać i PIĘKNIE ŻYĆ.

Jeże

li co

ś koc

hasz

, to

wal

cz o

to, n

awet

gdy

by ta

w

alka

mia

ła o

znac

zać ś

mie

rć.

1903-1978działacz harcerski, twórca zuchów, dziennikarz, pisarz. Uczestniczył w organizowaniu Szarych Szeregów. Czynnie uczestniczył w pracach or-ganizacji małego sabotażu ,,Wawer”, której był komendantem.

Ważna data

26 III 1943 r.

Akcja pod Arsenałem

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Wiedźmin Ostatnie życzenie

i okruch loduAndrzej Sapkowski

Wiedźmin; Rycerze okrągłego stołu

XIII w

Rinde (Północne królestwa)

Miłość, kobiety, Jaskier, Geralt, intryga

XX wiek literatura współczesna

fantastyka

epika

Białowłosy mutant, humorzasta czaro-dziejka i rozśpiewany bard

miłość konflikt kara przyjaźń kłamstwo

Geralt - białe włosy, blizna na twarzy, kocie oczy, dobrze zbudowany; cyniczny, romantyk, opanowany, odważny; nosi przy sobie dwa mieczeYennefer - czarne włosy, fiołkowe oczy, pachnie bzem i agrestem, nosi tylko czerń i biel oraz czarną aksamitkę z gwiazdą; temperamentna, wybuchowa, miała wiele zboczeń, sprytna; Jaskier - brązowe włosy, broda, charakterystyczny ubiór barda; lubi kobiety, lubi się dobrze zabawić, dużo gada, artysta.

1. Łowienie ryb. 2. Znalezienie dzbanka z dżinem. 3. Walka. 4. Przywiezienie rannego Jaskra do miasta. 5. Odnalezienie Yennefer. 6. Uleczenie Jaskra. 7. Zasadzka Yennefer. 8. Wylądowanie w lochu. 9. Wydostanie się z lochów. 10. Niszczenia miasta przez dżina. 11. Powstrzymanie Yennefer przez Geralta 12. Życzenie Geralta. 13. Ucieczka dżina. 14. Zamieszkanie razem.

- Twoje życzenie - szepnęła z ustami tuż przy jego uchu. - Nie wiem, czy takie życzenie w ogóle może się spełnić. Nie wiem, czy istnieje w Na-turze Moc zdolna spełnić takie życzenie. Ale jeżeli tak, to skazałeś się. Skazałeś się na mnie.

To o

pow

iada

o p

owst

aniu

miło

ści

Yenn

efer

i G

eral

ta.

1948 - ...polski pisarz fantasy, twórca postaci wiedźmina, najczęściej po Lemie tłumaczony polski autor fantastyki

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Mały KsiążęAntoine

de Saint--Exupéry

Nocny lot, Ziemia, planeta ludzi

8 dni - współczesność

Ziemia, różne planety, po któ-rych podróżował Mały Książę.

Jest to utwór o przedstawieniu nadrzędnych wartości w życiu każdego człowieka, takich jak: przyjaźni, miło-ści, czynienia dobra, walki z cierpieniem

XX wiekliteratura współczesna

baśń, powiastka filozoficzna, opowiadanie

epika

Pilot po rozbiciu się na Saharze spotkał Małego Księcia, któ-ry opowiedział mu, jak trafił na Ziemię, zwiedzając inne pla-nety. Po tych wydarzeniach książę wrócił do siebie.

miłośćprzyjaźńpodróż

Mały Książę (władca Asteroidy B-612) - podróżował po innych planetach, przybył na Ziemię w poszukiwaniu przyjaciela i znalazł go w osobie pilota. Pilot - dorosły, samotny człowiek, który zachował zdolność czystego, szczere-go, dziecięcego spojrzenia na świat; przyjaciel Małego Księcia. Róża - jest piękna, świadoma swej urody i czaru. Przybyła na planetę Małego Księcia jako małe ziarenko. Róża zachowuje się jak piękna kobieta, jest kapry-śna i żąda opieki oraz komplementów. Lis - zwykle jest uważany za alegorię cech negatywnych, natomiast Mały Książę oswaja go i zaprzyjaźnia się z nim.Właściciele innych planet: Pijak, Bankier, Geograf, Król, Próżny, Latarnik

1. Wspomnienia pilota. 2. Wypadek na Saharze. 3. Spotkanie Małego Księcia. 4. Opowieści Małego Księcia. 5. Opieka nad różą. 6. Podróżowanie po planetach. 7. Podróż na Ziemię. 8. Spotkanie żmii. 9. Oswajanie lisa. 10. Dojście do studni. 11. Pojawienie się żmii. 12. Pożegnanie z pilotem. 13. Powrót na planetę.

A oto mój sekret. Jest bardzo prosty: dobrze widzi się tylko sercem. Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu... Dla całego świata możesz być nikim, dla kogoś możesz być całym światem. Idąc prosto przed siebie nie można zajść daleko... Na zawsze ponosisz odpowiedzialność za to, co oswoiłeś.

Świa

t dor

osły

ch i

świa

t dzi

eci z

osta

ł prz

edst

awio

-ny

na

zasa

dzie

kon

tras

tu. D

oros

ły n

ie p

otra

fi do

-st

rzec

tego

, co

wid

zi si

ę ty

lko

serc

em.

1900-1944francuski pilot, pisarz i poeta

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Romeo i JuliaWilliam

Szekspir

HamletMakbet

XVI wiek, 5 dni (od niedzieli do piątku)

Włochy (Werona oraz Mantua)

Romeo zakochuje się w Julii z wzajemnością, lecz ich rodziny są do siebie wrogo nastawione. Rodzice nie ze-zwalają na ślub, więc kochankowie planują wziąć ślub potajemnie. Romeo myśląc, że Julia nie żyje, popełnia samobójstwo, a widząc to, dziewczyna również odbiera sobie życie.

XVI w., przełom renesansu i baroku

tragedia szekspirowska

dramat

Dramat ten jest jednym z najpiękniejszych, opowiadających o wielkiej miłości dwojga ludzi.

miłość konflikt ślubśmierć

Julia Kapuletti - córka Kapulettich, odwzajemniona miłość Romea, Romeo Monteki - syn Montekich, kocha Julię, Marta - opiekunka i powiernica Julii, oddana służąca, Monteki i Kapuletti – rodzice Romea i Julii, rywale, skłóceni,Parys - młody hrabia, szlachetnego rodu, krewny księcia, Merkucjo - krewny księcia, przyjaciel Romea, Benvolio - synowiec Montekiego, przyjaciel Romea, Tybalt - krewny Pani Kapuletti, Baltazar - służący Romea, Ojciec Wawrzyniec/Laurenty - zakonnik, który chciał pomóc kochankom

1. Uliczne bójki Kapuletów i Montekich. 2. Bal maskowy w rodzinnym domu Kapuletów. 3. Narodziny wielkiej romantycznej miłości Julii i Romea. 4. Tajemniczy ślub dwojga kochanków. 5. Kolejna awantura uliczna - Tybalt ginie z rąk Romea. 6. Wygnanie Romea z Werony. 7. Ślubne plany Kapuletów. Julia ma wyjść za mąż za Parysa. 8. Pomysł ojca Laurentego. 9. Wypicie napoju nasennego przez Julię. 10. Nocna wyprawa Romea do Werony. 11. Pojedynek Romea i Parysa zakończony śmiercią Parysa. 12. Samobójstwo Romea poprzez wypicie trucizny. 13. Rozpacz Julii i jej samobójstwo. 14. Rozpacz pogrążonych w bólu rodziców Romea i Julii. 15. Śmierć dzieci - początkiem panującej miedzy rodami zgody.

Romeo! czemuż ty jesteś Romeo! , Ślepym w miłości ciemność jest najmilsza. Czymże jest nazwa? To, co zowiem różą, Pod inną nazwą równie by pachniało.

To d

zieł

o za

licza

ne d

o kl

asyk

i lite

ratu

ry. W

zbud

za

u cz

ytaj

ąceg

o m

nóst

wo

emoc

ji. D

ram

at je

st d

zieł

em

pona

dcza

sow

ym, t

rwal

e za

pisu

jący

m si

ę w

pam

ięci

.1564-1616angielski poeta, dramatopisarz, aktor, jeden z najwybitniej-szych pisarzy literatury angiel-skiej oraz reformatorów teatru.

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Dywizjon 303Arkady

Fiedler

Wyspa Robinsona, Orinoko, Wyspa kochających lemurów

sierpień-wrzesień 1940 r. II wojna światowa

Wyspy Brytyjskie

Polacy pomagają Anglikom w bitwie o Anglię.

XX w. współczesność

Literatura wojenna

epika

Fighter pilots in exile fly for foreign land Let the story be heard tell of 303 Fighter pilots of Poland in the battle of Britain Guar-ding the skies of the isle.~ Sabaton, Aces in Exile

konfliktojczyzna przyjaźńhistoriawojnabitwa

Bohaterem zbiorowym byli polscy piloci myśliwców Dywizjonu 303, którzy uciekli z Polski i chcieli dalej walczyć: sierż. Stefan Karubin, ppor. Kazimiesz Da-szewski, sierż. Józef Frantiszek, kpt. Witold Urbano-wicz.

1. Początek Bitwy o Anglię. 2. Pierwsza akcja polskich pilotów. 3. Dowód przyjaźni. 4. Zwycięstwo sierżanta Karubina. 5. Zaskakujące sukcesy Dywizjonu 303. 6. Starcie z Dornierami. 7. Zaskoczenie porucznika Urbanowicza. 8. Podporucznik Daszewski w niebezpieczeństwie. 9. Przygoda porucznika Zumbacha. 10. Sierżant Wünsche w niebezpieczeństwie. 11. Kolejny sukces. 12. Taniec śmierci wroga.13. Historia sierżanta Frantiszka. 14. Zasługi obsługi naziemnej. 15. Triumf Witolda Urbanowicza. 16. Obalone mity. 17. Decydująca walka. 18. Ostateczna klęska Luftwaffe. 19. Uznanie dla Polaków

Myśliwiec – na ziemi człowiek normalny jak każdy inny – w powietrzu staje się szaleńcem szybkości, człowiekiem – błyskawicą.

Pola

cy p

rzyc

zyni

li się

do

obro

ny

Wie

lkie

j Bry

tani

i.

1894-1985 polski pisarz, dziennikarz i podróżnik

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Dziady cz. II

Adam Mickiewicz

Reduta Ordona Sonety Krymskie

przeddzień Zaduszek, wieczór

cmentarna kaplica, Litwa

Wieśniacy pod kierunkiem Guślarza odprawiają rytuał dziadów (przywołanie pokutujących dusz, żeby mogły odbyć swoją karę za błędy i przewinienia).

wiek XIXromantyzm

dramat romantyczny

dramat

Guślarz duchy przywołuje Dziady tu się odprawuje! Już przybyli Józio, Rózia, Oraz ich dziecięca buzia Widmo błąka się po ziemi Nie ma żadnej już nadziei!

karahistoriaduchy

Guślarz – przewodniczący ceremonii tytułowych Dziadów, pomaga odpędzać zabłąkane dusze Zabłąkane dusze: Józio i Rózia - dusze lekkie, przyczyną ich niedostania się w zaświaty było nie-zaznanie goryczy (cierpienia) Zły Pan - duch ciężki, nie dostał się w zaświaty, ponieważ gdy żył był bezlitosny i nieempatyczny Zosia - duch pośredni, pasterka, która nie dostałą się w zaświaty, gdyż bawiła się uczuciami innych mężczyzn Widmo - ostatni duch, widać było, że ma zranione serce. nie dał się przepędzić mimo zaklęć guślarza

1. Gromadzenie się ludzi w kaplicy pod przewodnictwem Guślarza. 2. Początek rytuału. 3. Przywołanie dusz lekkich - pojawienie się Józia i Rózi. 4. Prośba duchów dzieci o ziarenka gorczycy. 5. Przywołanie dusz ciężkich - pojawienie się widma Złego Pana. 6. Prośba złego pana o wodę, przybycie nocnych ptaków, mszczących się za jego uczynki. 7. Opowieści Kruka i Sowy, odejście Złego Pana bez odku-pienia win. 8. Przywołanie dusz średnich - pojawienie się Zosi. 9. Nieudana próba ściągnięcia zjawy Zosi na ziemię. 10. Przepowiednia Guślarza. 11. Przywołanie wszystkich dusz i otwarcie kaplicy. 12. Pojawienie się milczącego widma podążającego za jedną z wieśniaczek.

Ciemno wszędzie, głucho wszędzie, Co to będzie, co to będzie?

Bo kto nie był ni razu człowiekiem, Temu człowiek nic nie pomoże.

II cz

. Dzi

adów

to u

twór

o ch

arak

terz

e m

oral

nym

. Nie

ma

win

y be

z kar

y. W

idm

a pr

zyby

waj

ą m

.in. p

o to

, by

ostr

zec j

eszc

ze ży

jący

ch, p

rzek

azuj

ą im

pr

awdy

mor

alne

i w

ten

spos

ób u

czą

jak

żyć,

by za

służy

ć na

mia

no cz

ło-

wie

ka. D

uchy

ucz

ą, że

nal

eży

zazn

ać w

życi

u ci

erpi

enia

, pon

iew

aż in

acze

j ni

e bę

dzie

my

umie

li do

ceni

ć szc

zęśc

ia, z

drow

ia, s

poko

ju.

1798-1855jeden z najwybitniejszych twórców polskiego romanty-zmu, XVIII w., członek Towa-rzystwa Filomatów i Filaretów

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!BalladynaJuliusz

Słowacki

KordianBeniowski

czasy prasłowiańskie

okolice jeziora Gopła

Walka dwóch sióstr o serce mężczyzny zakończona morderstwem.

XIX wiekromantyzm

tragedia

dramat

Wdowa dwie córeczki miała Które w królu rozkochała! Jedna drugą wtem zabiła, Matki swej nie przeprosiła, Lecz skłamała, omamiła, potem cały dwór zabiła!

miłość konflikt zbrodnia kara

Balladyna - główna bohaterka, córka ubogiej wdowy, zginęła od uderzenia pioruna, wydając na siebie wyrok Alina - siostra B., uosobienie dobroci i uczciwości, została zabita przez B.Wdowa - matka B. i A., ginie na torturach, nie chcąc wyjawić imienia złej córki Kirkor - bogaty książę, szuka żony Pustelnik - król Popiel III wygnany przez swojego brata Pozostali: Grabiec - syn zakrystiana, pijak, kochanek Balladyny i obiekt uczuć Goplany; Filon – pasterz; Fon Kostryn - rycerz Kirkora; Gralon - po-słaniec Kirkora; Goplana - nimfa, królowa jeziora Gopło; Skierka - oddany i pracowity sługa Goplany; Chochlik - leniwy sługa Goplany

1. Rozmowa Kirkora z pustelnikiem oraz przydatna rada. 2. Opowieść Filona o jego kochance.3. Podstęp Goplany. 4. Spotkanie króla z siostrami. 5. Zakochanie w obu pannach. 6. Zawody w poszukiwaniu malin. 7. Zbrodnia Balladyny i wyrzuty sumienia. 8. Blef o ucieczce siostry. 9. Odnalezienie ciała przez Filona. 10. Krwawa plama na czole morderczyni. 11. Ślub Balladyny i Kirkora. 12. Wyprawa księcia. 13. Zamknięcie matki w wieży na zamku. 14. Przekazanie korony Kirkorowi. 15. Balladyna u Pustelnika. 16. Zabójstwo posłańca od Kirkora przez Balladynę i Kostryna. 17. Uczta w zamku. 18. Wypędzenie wdowy.19. Powiadomienie księcia o kradzieży korony. 20. Wdowa u Pustelnika. 21. Śmierć Grabca z rąk Balladyny, nowa pani dworu. 22. Decyzja o zabiciu Kirkora i Pustelnika. 23. Zabójstwo obu postaci. 24. Otrucie Kirkora przez Balladynę. 25. Sąd. 26. Śmierć królowej przez piorun.

Przysięgam sobie samej, w oczach Boga, Być sprawiedliwą. – Balladyna (...) bo wszakże wiele by się strachu Przez jeden dzień zatarło tajemniczą ciszą. Teraz wszystko na nowo odradza się z twarzą Okropniejszą. – Za-zdroszczę tej, co dzisiaj rano Mną była.” – Balladyna

Kont

rast

mię

dzy

dwie

ma

siost

ram

i, po

dstę

pnoś

ć Bal

lady

ny, s

cena

zabó

jstw

a w

le

sie

1809-1849 Obok Adama Mickiewicza uznawany za jednego z naj-większych przedstawicieli polskiego romantyzmu.

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Stary człowiek

i morzeErnest Hemingway

Słońce też wschodzi, Śniegi Kilimandżaro

trzy dni, XX wiek

Wybrzeże Kuby, w pobliżu Golfstromu

Opowieść o odrzuceniu przez społeczeństwo, upartym dążeniu do celu i przemianie, która może się dokonać za pośrednictwem błahost-ki.

XX wiekwspółczesność

Nowela, literatura marynistyczna

epika

Połów z wątłą zdobyczą, ale wielkim zwycięstwem moralnym.

przyjaźń historia przeciwności walka zwycięstwo starość

Santiago - stary rybak, miłośnik baseballu, samotnik - przyjaźnił się tylko z Manolinem, biedny; spalona skóra, okaleczone dłonie, wesołe oczy w kolorze morza; spokojny, zrównoważony. Manolin - młody chłopiec; pracuje z Santiago, który jest jego autorytetem; doj-rzały i odpowiedzialny; wierzy, że Santiago złowi wielką rybę, wyrozumiały, czuły.

1. Nieudane łowy. 2. Wyprawa na morze. 3. Połknięcie haczyka przez marlina. 4. Długa walka z rybą. 5. Atak rekinów. 6. Potyczka z drapieżnikami. 7. Droga powrotna ze szkieletem ryby. 8. Przygnębienie rybaka. 9. Podziw dla wyczynu Santiago.

Człowiek nie jest stworzony do klęski - powiedział. - Człowieka można zniszczyć, ale nie pokonać.

Nig

dy n

ie m

ożna

się

podd

awać

i za

wsz

e tr

zeba

dą

żyć d

o w

yzna

czon

ego

celu

, nie

zwra

cają

c uw

agi

na p

rzec

iwno

ści.

1899-1961 Amerykański pisarz i dzienni-karz. Klasyczny przedstawiciel literatury amerykańskiej.

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Reduta OrdonaAdam

Mickiewicz

Dziady, Pan Tadeusz, Ballady i romanse

6 września 1831 r. (powstanie listopadowe)

Warszawska Wola

Obrona reduty na Warszawskiej Woli przed wojskami rosyjskim

I poł. XIX w. romantyzm

wiersz

liryka

Ordon, wobec braku szans na wygraną, decyduje się na wysadzenie reduty w powietrze i tym samym uniemożliwienie zdobycia jej przez wroga. Jest to patriotyczny czyn, który sam dowódca przypłaca boha-terską śmiercią. UWAGA! To fikcja literacka!

konflikt wojna odwaga

Nienawiść między wojskiem rosyjskim a wojskiem polskim. W utworze obie strony są skontrastowane. Pokazuje to, że polska była dużo słabsza od strony rosyjskiej. Polaków była „garstka”, a przeciwników - „pół świata”. Każde 6 pol-skich armat przypadało na 200 rosyjskich. Julian Konstanty Ordon - postać historyczna

1. Przybycie wojsk rosyjskich.2. Zdobycie przewagi przez wojska rosyjskie.3. Zdobycie reduty. 4. Zaprzestanie ataku armatniego po stronie polskiej.5. Odkrycie braku amunicji po stronie polskiej. 6. Wysadzenie reduty przez Ordona – samobójcza śmierć.7. Śmierć obu stron walczących.

Bóg wyrzekł słowo stań się, Bóg i zgiń wyrzecze. // Kiedy od ludzi wiara i wolność uciecze, Kiedy ziemię despotyzm i duma szalona // Obleją, jak Moskale redutę Ordona - Karząc plemię zwycięzców zbrodniami zatrute, // Bóg wysadzi tę ziemię, jak on swą redutę.

Sym

bolic

znym

mot

ywem

w te

kści

e je

st

śmie

rć O

rdon

a - M

icki

ewic

z uśm

ierc

ił go

ty

lko

na p

otrz

eby

teks

tu.

1798-1855poeta i dramatopisarz, zmarł w Paryżu

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Pieśń

o RolandzieNieznany

-

778 r.

Hiszpania

Utwór opowiada o wyprawie Karola Wielkiego – króla Franków do Hiszpanii, jego zwycięstwie nad poganami oraz zdradzie, jakiej dopuścił się Ganelon – ojczym Rolanda.

średniowiecze

poemat, epos francuski

epika

„Tak poległ dzielny Roland. Lecznie płaczcie dziatki za nim.Bo chociaż poległ, żyje pieśńi sławny jest bez granic,

konflikt zbrodnia ojczyzna kłamstwo zdrada

Roland: mężny rycerz, ulubieniec Karola Wielkiego Ganelon: ojczym Rolanda, czarny charakter Karol Wielki: roztropny władca, szanowany przez swych podwład-nychOliwier: „Roland jest mężny, a Oliwier roztropny; obaj mężowie wspaniałego serca. Skoro są na koniu i pod bronią, nigdy ze strachu przed śmiercią nie umkną się od bitwy. Tędzy to są hrabiowie, a słowa ich są harde”

1. Szykowanie się przez Karola Wielkiego do oblężenia stolicy Hisz-panii – Saragossy. 2. Wysłanie przez Marsyla posłów do Karola z prośbą o pokój. 3. Wezwanie baronów na naradę. 4. Wybranie Ganelona na posłańca Franków. 5. Postanowienie Ganelona, aby zemścić się na Rolandzie. 6. Przyjazd Ganelona do króla Marsyla i spisek z nim przeciwko Ro-landowi. 7. Okłamanie po powrocie króla Karola. 8. Powrót Franków do ojczyzny. 9. Powierzenie Rolandowi dowództwa tylnej straży armii frankij-skiej. 10. Wyruszenie Marsyla wraz 400-tysięczną armią przeciw 20 ty-siącom żołnierzy Rolanda. 11. Podejrzenia tylnej straży armii Franków o zbliżaniu się wroga.12. Niewezwanie przez Rolanda pomocy (mimo namowy Oliwiera). 13. Uderzenie Saracenów na wojska Rolanda. 14. Ogromne straty w bitwie po stronie Saracenów. 15. Wezwanie przez Rolanda posiłków poprzez zadęcie w róg. 16. Zawrócenie króla Karola na pomoc Rolandowi (mimo sprzeci-wów Ganelona). 17. Rozgromienie wojska Francuzów przez Marsyla. 18. Śmierć Rolanda na polu bitwy. 19. Powrót Karola i rozgromienie Saracenów. 20. Dowiedzenie się przez Karola o zdradzie Ganelona; powrót do Akwizgranu i osądzenie zdrajcy. 21. Śmierć Ganelona

Roland czuje, że dobiegł już kresu. Leży na stromym pagórku twarzą ku Hiszpanii. Jedną ręką bije się w pierś: Boże, przez twoją łaskę, mea culpa; za moje grzechy, wielkie i małe, jakie popełniłem od godziny urodzenia aż do dnia, w którym oto poległem!”. Wyciągnął do Boga prawą rękawicę. Aniołowie z nieba zstępują ku niemu.

ars b

ene

mor

iend

i - sz

tuka

pię

kna

umie

rani

a

-

Bo nigdy się nie poddał inie zachwiał w swojej wierze.To dzięki niemu pojął świat,co znaczy być rycerzem”.

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!KrzyżacyHenryk

Sienkiewicz

Ogniem i mieczem PotopPan Wołodyjowski

1399-1410 + epilog do 1466 roku

Tyniec, Kraków, Malbork, Szczytno, Grunwald

Krzyżacy – powieść historyczna, która ukazy-wała się w czasopiśmie „Tygodnik Ilustrowa-ny” od lutego 1897 do lipca 1900 roku, a w po-staci książkowej w roku 1900.

XIX wiek

powieść historyczna

epika

Maćko i Zbyszko zatrzymali się w gospodzie, tam Zbyszko zakochał się w Danusi i złożył jej śluby. Niedługo później Zbyszko zaatakował Krzyżaka, okazało się, że był to poseł. W czasie jednej z podróży zachorował ciężko Maćko z Bogdańca. Opiekowała się nim córka jego przyjaciela - Jagienka. Poznała Zbyszka. Jeździła z nim na polowania. Później porwano Danusie. Zbyszko pobrał się z Jagienką po wojnie.Po wojnie 1410 roku Zbyszko i jego rodzi-na osiedlili się w Bogdańcu i wiedli tam spokojny i szczęśliwy żywot

miłośćkonfliktkaraojczyzna historia

Zbyszko z Bogdańca - bratanek Maćka z Bogdańca, piękny, młody mężczyzna, długie gęste, jasne włosy i wesołe spojrzenie, zgrabna sylwetka i dumna postawa. Zbyszko był bardzo porywczy, działał spontanicznie, pod wpływem nagłego impulsu, nie potrafił się opanować, ukochana Danuśka (żona).

1. Wizyta w gospodzie w Tyńcu Maćka i Zbyszka. 2. Przybycie do gospody księżnej Anny Mazowieckiej. 3. Ślubowanie Zbyszka. 4. Próba zaatakowanie posła krzyżackiego przez Zbyszka. 5. Uwięzienie Zbyszka. 6. Próba ocalenia Zbyszka przez Maćka. 7. Śmierć królowej. 8. Zbyszek ocalony przez Danusię. 9. Choroba Maćka. 10. Polowanie na niedźwiedzia. 11. Wyjazd Zbyszka do Danusi. 12. Pasowanie Zbyszka na rycerza, ślub z Danusią. 13. Pojedynek Zbyszka z Rotgierem. 14. Zemsta Zygfryda na Jurandzie. 15. Podróż Maćka i Jagienki w poszukiwaniu Zbyszka i Danusi. 16. Walka Zbyszka z krzyżakami. 17. Odbicie Danusi więzionej przez Zygfryda. 18. Jurand przebacza Zygfrydowi. 19. Śmierć Zygfryda. 20. Śmierć Danusi. 21. Śmierć Juranda. 22. Ślub Zbyszka i Jagienki. 23. Bitwa pod Grunwaldem. 24. Powrót Zbyszka i Maćka do Bogdańca.

Nie daj Bóg, abych ja hańbę od śmierci wolał. Jam to uczynił: Zbyszko z Bogdańca! - Zbyszko podczas procesu sądowego z Lichtensteinem. Mój ci jest! - Danusia ratując Zbyszka przed karą śmierci

War

to p

amię

tać,

aby

nie

omija

ć wyr

azów

po

d te

kste

m w

prz

ypisa

ch -

liczn

e ar

cha-

izm

y.

1846-1916 pseudonim Litwos polski nowelista, powieściopisarz i publicysta; laureat Nagrody Nobla 1905, jeden z najpopularniejszych polskich pisarzy XIX/XX w.

Maćko z Bogdańca - „brodaty, w sile wieku, pleczysty, prawie ogromny, ale wychudły; włosy nosił ujęte w pątlik, czyli w siatkę naszywaną paciorkami”; mądry i przebiegły, przywiązany do rodzinnego Bogdańca; chrześcija-nin, ale zarazem człowiek zabobonny. Danusia Jurandówna - córka Juranda ze Spychowa, pierwsza żona Zbyszka, wygląda na dwanaście lat, ślicz-na, delikatna, drobna; długie, jasne włosy i smukła postać, ma bardzo poetycką naturę, nieśmiała, spokojna, nie umie się przeciwstawić, w niewoli krzyżackiej biernie poddaje się prześladowcom. Jagienka Zychówna - córka Zycha ze Zgorzelic, druga żona Zbyszka. Silna, niebieskie oczy, ciemne włosy, wysoka i smukła. Zawsze dąży do celu, wie, co chce osiągnąć, umie walczyć o swoje prawa. Jurand ze Spychowa - jednooki, mężny rycerz, po śmierci żony poświęcił się zemście.Inni: Hlawa (Głowacz), Zych ze Zgorzelic, Fulko de Lorche, Hugo de DanveldAnna Danuta, Powała z Taczewa, Skirwoiłło, Kuno Lichtenstein, Konrad von Jungingen

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Opium

w rosoleMałgorzata Musierowicz

Kłamczucha

30.01-14.04.1983

Poznań, os. Norwida, kamieni-ca nr 5 przy Roosevelta

Aurelia Jedwabińska (Rombke, Bombke , Trombke...) poszukując miłości chodziła do ludzi, na obiadki

XX wiek

Powieść młodzieżowa

epika

Aurelia chodzi po domach szukając miłości, choć kraj jest biedny. Miłość u obcych i w rodzinnym gronie Au-relia znajduje.

miłośćprzyjaźńsamotność

Kreska - Janina Krechowicz Maciej Ogorzałka - kolega KreskiEwa Jedwabińska - nauczyciel matematyki w szkole KreskiAurelia Jedwabińska - główna bohaterka, córka Ewy JedwabińskiejMatylda Stagiewka - typowa blondi Prof. Dmuchawiec - dziadek Kreski

1. Śledzenie Maćka przez Aurelię. 2. Obiad u Lewandowskich.3. Wyprawa do teatru na „Straszny Dwór”. 4. Obiad u Borejków. 5. Spotkanie w Horteksie. 6. Rozmowa Macieja z Piotrem. 7. Przyjaźń Jacka i Kreski. 8. Wizyta Matyldy u Macieja. 9. Choroba prof. Dmuchawca. 10. Nocleg Aurelii u Kreski. 11. Poszukiwanie Aurelii. 12. Wyznanie miłości córce przez Ewę Jedwabińską.

Może Przyprawa pana Ogorzałki. / Albo jakiś nar-kotyk? -Może to i narkotyk: trochę serca - śmiała się pani Borejko

Cza

s, w

któ

rym

dzi

eje

się a

kcja

, to

czas

PRL

-u

1945-... grafik, felietonistka

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Fraszki

Jan Kochanowski

Odprawa posłów greckich

-

-

Autor wyśmiewa się z niektórych ludzkich cech, zachowań i zwyczajów, czasem pokazu-jąc ich bezsensowność.

XVI wiekRenesans

Fraszka

liryka

cechy ludzkie, brak jednego konkretnego

Każdy mógłby być bohaterem.

RAKI

Folgujmy paniom nie sobie, ma rada;Miłujmy wiernie nie jest w nich przysada.Godności trzeba nie za nic tu cnota,Miłości pragną nie pragną tu złota.Miłują z serca nie patrzają zdrady,Pilnują prawdy nie kłamają rady.Wiarę uprzejmą nie dar sobie ważą,W miarę nie nazbyt ciągnąć rzemień każą.Wiecznie wam służę nie służę na chwilę,Bezpiecznie wierzcie nierad ja omylę.

Sprawdź, co się dzieje, jeśli odczytasz tę fraszkę od tyłu (jak rak!).

”Ślachetne zdrowie, Nikt się nie dowie, Jako smakujesz, Aż się zepsu-jesz.”

Jan

Koch

anow

ski n

apisa

ł pon

ad

300 f

rasz

ek.

1530-1584mieszkał w Czarnolesie

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!TrenyJan

Kochanowski

„Odprawa posłów greckich”

Po śmierci Urszuli Kochanowskiej

Czarnolas

Jan Kochanowski nie może się pogodzić ze śmiercią swojej najmłodszej córki Urszuli

XVI w.renesans

Tren

liryka

miłość, śmierć córki

Jan Kochanowski, Urszulawspominane postaci: Persefona, Heraklit, Niobe

Autor ubolewa nad śmiercią Urszuli i opisu-je swoje życie, kiedy jeszcze żyła, a także po jej śmierci.

Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi się podziała?W którą stronę, w którąś się krainę udała?Czyś ty nad wszytki nieba wysoko wniesionaI tam w liczbę aniołków małych policzona?Tren X

Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim, Moja droga Orszulko, tym zniknienim swoim! Pełno nas, a jakoby nikogo nie było: Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło.

Koch

anow

ski n

apisa

ł 19

tren

ów.

1530-1584mieszkał w Czarnolesie

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Pamiętnik z powstania

warszawskiegoMiron Białoszewski

WierszeObroty rzeczy

1944, powstanie warszawskie

Warszawa

wspomnienia autora z powstania warszawskiego

XX wiekwpółczesność

pamiętnik

epika

Powstańcza Warszawa, gruzami zasypana, oczami młodego chłopaka widziana.

konflikt ojczyzna przyjaźńhistoriamatkabraterstwo

Miron Białoszewski (autor) Swen (przyjaciel autora) mama Mirona babcia Stefu (zaprzyjaźniona z rodziną Mirona Żydówka) tata Mirona Zocha (kochanka taty Mirona) Halina (mieszka z Zochą i tatą Mirona) Zbyszek (kolega Mirona)

1. Wybuch powstania. 2. Pomoc cywili w walce z okupantem (budowanie barykad, roznoszenie żywności). 3. Ucieczka cywili z obrzeży miasta do centrum Warszawy. 4. Zajęcie przez Niemców strategicznych punktów (wodo-ciągów, gazowni, elektrowni). 5. Dotarcie do kryjówki Swena. 6. Pomoc Mirona, Swena i Zbyszka w transporcie kanałami rannego człowieka. 7. Opis walczącej i zniszczonej Warszawy. 8. Zrzuty zaopatrzenia dla powstańców. 9. Kapitulacja Warszawy. 10. Ucieczka Mirona z Warszawy. 11. Powrót Mirona do Warszawy w 1945 roku.

„Tak, właśnie to, że już spokój. Koniec. Po wszystkim. Dwieście tysięcy ludzi leży pod gruzami. Razem z Warszawą.”

Losy

cyw

ili p

odcz

as

pow

stan

ia w

arsz

awsk

iego

1922-1983polski poeta, dramatopisarz, przeżył powstanie warszawskie

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Oskar

i pani RóżaÉric-Emmanuel

Schmitt

„Na granicy”„Dziecko Noego”

czasy współczesne 18 XII-31 XII

szpital (oddział onkologiczny), pokój Oskara, Peggy Blue, okolice szpitala, kaplica, dom i samochód pani Róży

Oskar - chłopiec umierający na raka za radą pani Róży zaczyna pisać listy do Boga

2002 (w Polsce 2004) literatura współczesna

powieść epistolarna (w formie listów)

epika

Niektóre dzieci szybciej dojrzewają do trudnych tema-tów niż dorośli.

miłośćkonfliktprzyjaźń kłamstwo ślubśmierćchorobaszpitalrodzice

Oskar - dziesięcioletni chłopiec, mieszka w szpitalu, jest chory na raka, przy-jaźni się z „ciocią” Różą, był zakochany w Peggy Blue, nie dogadywał się z ro-dzicami,Pani Róża - wolontariuszka, ukrywa swój wiek, nosi różowy fartuszek, bar-dzo dobrze dogaduje się z Oskarem. Pozostali bohaterowie: świat dorosłych: rodzice Oskara, dr Dusseldorfświat dzieci: Peggy Blue, Popcorn, Einstein, Bekon

1. Nieudana operacja Oskara.2. Pani Róża namawia Oskara do pisania listów do Boga. 3. Oskar podsłuchuje rozmowę rodziców z doktorem. 4. Legenda o 12 dniach. 5. Noc z Peggy Blue. 6. Ślub. 7. Kłótnia „małżonków” 8. Operacja Peggy. 9. Ucieczka Oskara ze szpitala. 10. Boże Narodzenie z rodzicami i panią Różą. 11. Peggy Blue opuszcza szpital. 12. Pan Bóg „odwiedza” Oskara.13. Śmierć Oskara.

Za pomi namy, że życie jest kruche, de likat ne, że nie trwa wie cznie. Zacho wuje my się wszys cy, jakbyśmy by li nieśmiertelni. Codzien nie pat rz na świat, jak byś oglądał go po raz pierwszy. ...życie to taki dziwny prezent. Na początku się je przecenia, Potem się go nie docenia , W końcu kojarzy się, że to nie był prezent, ale jedynie pożyczka. I próbuje się na nie zasłużyć.

Uni

kani

e te

mat

u ni

e sp

raw

ia, ż

e te

mat

zn

ikni

e!

1960-...francuski dramaturg, eseista i powieściopisarz

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Drzazga

Ida Fink

Skrawek czasuOdpływający ogród

II wojna światowa

„zwyciężony kraj”

Kochająca się para, niedługo po wojnie jest na wyciecz-ce i chłopak opowiada dziewczynie o swoich przeży-ciach z czasów wojny.

współczesność

opowiadanie

epika

Drzazga to wspomnienie, którego nie można zatrzeć.

miłośćkonflikt ojczyzna matka

chłopak - młody, dotknięty wojną, niespokojny, dziewczyna - młoda, beztroska, nie rozpamiętuje wojny

1. Wybranie się na czerwcową wycieczkę po górach przez chłopaka i dziewczynę. 2. Rozmowa pary o czasach wojny. 3. Chłopiec chce opowiedzieć dziewczynie o swojej przeszłości. 4. Niechęć dziewczyny. 5. Wyprawa w las i powtórna próba opowiadania chłopca. 6. Przypomnienie chłopca o uratowaniu mu jego życia przez jego matkę. 7. Długie zwierzenia chłopca. 8. Dostrzeżenie zaśnięcia dziewczyny.

Kiedy widzisz, trzeba o tym wszystkim powiedzieć do końca. A że ja nie mam nikogo prócz ciebie... To jest jak drzazga, któ-ra tkwi głęboko i którą musi się wyjąć, by nie ropiała.

Bard

zo p

orus

zają

ce zd

erze

nie

trau

my

i bez

tros

ki

1921-2011polskojęzyczna pisarka pochodzenia żydowskiego, od 1957 r. mieszkała w Izraelu

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Bajki

Ignacy Krasicki

Monachomachia, Mikołaja Doświad-czyńskiego przypadki

-

-

Ucząc, bawić; bawiąc, uczyć

XVIII wiekOświecenie

bajka

epika

„Bajka poszła w wędrówkę. [...] Napadli ją z hałasem wielkim rozbójnicy, A widząc, ze ubrana bardzo podle była, Zdarli suknie - aż z bajki Prawda się odkryła”

niewola człowiek

„Ptaszki w klatce” - rozmowa starego i młodego ptaka o tym, czy lepiej jest w niewoli czy na wolności. Bajka ma ukryty przekaz sytuacji porozbiorowej Polski.

Inne bajki: „Czapla, ryby i rak”, „Dwaj malarze”, „Jagnię i wilcy”, „Pan i pies”.

DewotkaDewotce służebnica w czymsiś przewiniłaWłaśnie natenczas, kiedy pacierze kończyła.Obróciwszy się przeto z gniewem do dziewczyny,Mówiąc właśnie te słowa: „...i odpuść nam winy,Jako my odpuszczamy”, biła bez litości.Uchowaj, Panie Boże, takiej pobożności!

„Tyś w niej zrodzon - rzekł stary - przeto ci wybaczę; Jam był wolny, dziś w klatce - i dlatego płaczę”

wie

rszo

wan

a, a

lego

rycz

na o

pow

ieść

o zw

ierz

ętac

h, lu

-dz

iach

lub

prze

dmio

tach

, któ

rej c

elem

jest

wyp

owie

dze-

nie

mor

alne

j nau

ki o

ogó

lnym

char

akte

rze

1735-1801biskup warmiński, arcybiskup gnieźnieński, książę poetów

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Hobbit,

czyli tam i z powrotemJohn Ronald Reuel Tolkien

Władca Pierścieni, Silmarillion, Niedokończone opowieści

Trzecia Era Śródziem-na, lata 2941-2942

Śródziemie

Ta książka to prawdziwe arcydzieło i najlepsza lektura szkolna, jaką kiedykolwiek czytałam. Znakomicie wprowadza w świat hobbitów, goblinów, krasnoludów, trolli, orków i innych stworzeń

XX wiek - współczesność

powieść fantastyczna

epika

Hobbit Bilbo niespodziewanie dla samego siebie wyrusza w podróż po skarb jako włamy-wacz. Towarzyszy mu trzynastu krasnoludów i czarodziej Gandalf. Skarb znajduje się we wnętrzu Samotnej Góry, gdzie pilnował go Smaug - smok. W czasie wędrówki Bilbo poznaje wiele niezwykłych stworzeń. W końcu bierze udział w Bitwie Pięciu Armii, a przede wszyst-kim znajduje zaczarowany Pierścień własność stwora Golluma. Skarb zostaje odnaleziony, a hobbit zmienia się w istotę doświadczoną i ceniącą przyjaźń.

przyjaźń, historia, podróż

Bilbo Baggins - bohater główny, hobbit; wielbiciel wygód, smakosz. Wyrusza na wyprawę pod przymusem, potem staje się entuzjastą wędrówek i przygód. Jest odważny, w drużynie zajmuje stanowisko włamywacza. Gandalf - bohater drugoplanowy, czarodziej, namawia Bilba na wyprawę, opiekuje się drużyną, tajemniczy. Krasnoludy (Dwalin, Balin, Kili, Fili, Dori, Nori, Ori, Oin, Gloin, Bofur, Bifur, Bombur, Thorin Dębowa Tarcza) - boha-terowie drugoplanowi. Chciały odebrać Smaugowi skarb zagarnięty przez smoka ich przodkom. Beorn - bohater epizodyczny, człowiek-niedźwiedź, zaciekły wróg goblinów i wargów. Strzegł okolicy na skraju Mrocz-nej Puszczy. Bard - bohater epizodyczny, zabił smoka, był niezwykle odważny, uratował swoje miasto i jego mieszkańców od zagłady. Plemiona zamieszkujące świat powieści: - gobliny: istoty stworzone przez władcę ciemności, Saurona (złe, przewrotne i okrutne); - trolle: złe, okrutne i bardzo niebezpieczne dla ludzi, pod wpływem światła zamieniają się w kamień; - elfy: piękne i bardzo mądre, mieszkają w Rivendell, gdzie gospodarzem jest Elrond; - wargowie: potężne wilki, sprzymierzeńcy goblinów, bardzo złe i agresywne; - krasnoludy: doskonali rzemieślnicy, mieszkały w podziemnych jaskiniach, które pięknie ozdabiały; - ludzie: podobni do nas, są wśród nich bohaterowie i tchórze; - hobbici - mieszkańcy Hobbitonu, weseli, pełni optymizmu, uwielbiają dobrze zjeść, słuchać starych opowieści, palić fajki, nie lubią zabijać i rzadko biorą udział w walce, jeśli jednak się to już stanie, są mężni i dzielni.

1.Wizyta Gandalfa i krasnoludów w domu Bilba. 2.Decyzja o wyprawie do Samotnej Góry. 3.Wyjazd z gospody „Pod Zielonym Smokiem” - spotkanie z trollami. 4.W gościnie u Elronda - gospodarza Ostatniego Przyjaznego Domu. 5. Państwo Goblinów: a) uwięzienie kompanii przez gobliny, b) śmierć Wielkiego Goblina z ręki Gandalfa, c) Bilbo samotnie w jaskiniach - znalezienie Pierścienia, spotkanie z Gol-lumem, d) wyjście Bilba z podziemi i spotkanie przyjaciół. 6. Atak wargów i goblinów. 7. Pomoc orłów. 8. W domu Beorna. 9. Przeprawa przez Mroczną Puszczę: a) zbłądzenie, b) krasnoludy uwięzione przez pająki, c) walka Bilba z bestiami, d) uwolnienie przyjaciół. 10. Uwięzienie krasnoludów w pałacu leśnych elfów. 11. Cudowny ratunek - Bilbo znowu w akcji. 12. Wizyta w Mieście na Jeziorze - Thorin Królem spod Góry. 13. Bilbo u Smauga. 14. Kradzież kielicha i atak Smauga na Miasto na Jeziorze. 15. Bard zabójcą potwora. 16. Krasnoludy - decyzja obrony Samotnej Góry i skarbów. 17. Odniesienie Bardowi Arcyklejnotu Góry przez Bilba. 18. Bitwa Pięciu Armii - zwycięstwo dobra. 19. Bilbo znowu w domu - decyzja spisania pamiętnika

„W pewnej norze ziemnej mieszkał sobie pewien hobbit.”

Wyd

ana

po ra

z pie

rwsz

y w

193

7 ro

ku (w

Pol

sce

w 1

960

r.) p

o-w

ieść

Tol

kien

a op

owia

da o

prz

ygod

ach

Bilb

o Ba

ggin

sa. N

ajw

aż-

niej

sza

jest

zmia

na o

sobo

woś

ci w

pos

taci

Bilb

a, ja

ka d

okon

ała

się

podc

zas w

ypra

wy.

Poka

zał,

że u

mia

ł być

odw

ażny

. Mim

o w

ielu

tr

udno

ści,

poko

nyw

ał je

i w

ytrw

ale

dąży

ł do

celu

.

Brytyjski pisarz oraz profesor filologii klasycznej i literatury staroangielskiej na University of Oxford

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!KamizelkaBolesław

Prus

Lalka, Faraon, Katarynka

XIX/XX w. - czasy współczesne autorowi

Warszawa

„Kamizelka” to bardzo krótka nowela, która przedsta-wia zwykłe codzienne wydarzenia, opisujące przecięt-nych ludzi. Jej tematem jest piękna, wzruszająca miłość łącząca bohaterów: męża i żonę.

XIX wiek - pozytywizm

nowela

epika

W noweli opowiedziana została historia miłości pewnego małżeństwa. Byli bardzo szczęśliwi, ale mąż zachorował. Nie stać ich było na drogie leki. Kiedy stało się jasne, że choroba jest śmiertelna, Pani, by uspokoić męża, co wieczór skracała pasek kamizelki, którą nosił. W ten sposób chciała mu udowodnić, że nie chudnie. Nie wiedziała, że w tajemnicy przed nią Pan przesuwał sprzączki kami-zelki, bo nie mógł znieść jej rozpaczy. Po śmierci Pana i wyprowadzce Pani z mieszkania, narrator--świadek wydarzeń nabył kamizelkę od handlarza. Był to dla niego symbol prawdziwej miłości.

miłość, małżeństwo, choroba

„Pani” - nauczycielka, młoda mężatka, pracowita kobieta. Wraz z mężem wiedzie zwy-czajne, pozbawione atrakcji życie. Świadomość zbliżającej się śmierci męża stara się ukryć za ciepłym i naturalnym stosunkiem do ukochanego. „Pan” - to urzędnik oddany swoim przełożonym. Nie chce pogodzić się ze swoją choro-bą, być może nawet czuje się z jej powodu winny. Aby nie zawieść żony i podnieść ją na duchu, ukrywa spadek wagi, regulując szerokość kamizelki. Zdarzają mu się wybuchy złości i drażliwości. Doktor - narrator przywołuje jego postać i relacjonuje dialogi z nim. Najpierw próbuje przekonać „panią”, że nie ma sensu od razu myśleć o najgorszym, potem prosi ją o zacho-wanie spokoju. Handlarz - Żyd, który nie przepuści żadnej okazji, by zarobić. Podejrzliwość nie pozwala mu uwierzyć w wyłącznie emocjonalną wartość kamizelki, dlatego próbuje wyciągnąć od narratora całego rubla. Godzi się w końcu sprzedać ubranie za niższą cenę.

1. Przeglądanie pamiątek i zgromadzonych rzeczy. 2. Oględziny kamizelki. 3. Przypomnienie historii kamizelki: 3.1 Wprowadzenie się małżeństwa do sąsiedniego mieszka-nia. 3.2. Szczęście ubogiego małżeństwa. 3.3. Choroba mężczyzny. 3.4. Przyprowadzenie doktora przez żonę. 3.5. Podejrzenia mężczyzny. 3.6. Zapewnienia kobiety o rychłym powrocie do zdrowia. 3.7. Zaniepokojenie mężczyzny chudnięciem. 3.8. Radość mężczyzny z przytycia. 3.9. Przyznanie się do zabiegów przeprowadzanych na ka-mizelce. 4. Refleksja narratora

„Człowiek miewa w życiu takie chwile, że lubi otaczać się przedmiotami, które przypominają smutek”

Hist

oria

pew

nego

mał

żeńs

twa,

któ

re łą

czył

a do

zgon

na m

iłość

. Ic

h ży

cie

było

skro

mne

, ale

czul

i się

szcz

ęśliw

i, bo

byl

i raz

em.

Nar

rato

r opo

wia

dani

a śle

dzi i

ch lo

sy z

okie

n sw

ojeg

o m

iesz

ka-

nia.

Głó

wny

m p

robl

emem

jest

tuta

j cho

roba

męż

a, k

tóra

spra

-w

ia, ż

e żo

na p

ogrą

ża si

ę w w

ewnę

trzn

ej ro

zpac

zy.

Polski pisarz, prozaik, nowelista i publicysta okresu pozytywizmu, współtwórca polskiego realizmu

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Poczwarka

Dorota Terakowska

Władca Lewawu, Córka Czarownic, Samotność Bogów

współczesność

polskie miasteczko

„Poczwarka” ukazała się w 2001 roku jako kolejna powieść Doroty Terakowskiej, cieszącej się uznaniem i dużą popularnością wśród młodzieży. Jest to opowieść o życiu dziewczynki z zespołem Downa.

XXI wiek - współczesność

powieść obyczajowa

epika

Adam i Ewa mają idealnie zaplanowane życie. Gdy w końcu decydują się na dziecko, okazuje się, że plany nie zawsze pokrywają się z siłami wyższymi - ich córeczka Marysia rodzi się z zespołem Do-wna. Życie rodziców zmienia się diametralnie, podjęcie opieki nad Myszką zaczyna pogrążać cały dom w chaosie i rozpaczy. Ale dziewczynka wnosi też coś niezwykłego w życie Adama i Ewy. Adama ta sytuacja przerastała, nie potrafił się odnaleźć. Był słaby psychicznie. Dopiero po 9 latach, gdy poznaje historię swojej rodziny akceptuje córkę, lecz jest już na to za późno, gdyż Myszka umiera, ale zaznaje choć chwilę bliskości ojca.

miłość, historia, małżeństwo, cierpienie

Myszka - tak naprawdę Maria, dziecko chore na zespół Downa. Myszka ma kłopoty z najbardziej podstawowymi czynnościami i wymaga nieustannej uwagi ze strony opiekunów. Dziewczynka lubi bawić się sama na strychu – tam rozmawia z niezwykłą postacią. Ewa - mama Myszki, mimo początkowych obiekcji, zaczyna szybko kochać swoją niedorozwiniętą córkę. Adam - ojciec Myszki, człowiek sukcesu, który nie może się pogodzić z tym, że coś mu się nie udało – to „coś” to oczywiście Myszka. Mężczyzna odcina się od rodziny, a jeśli jej nie porzuca, to tylko ze względu na opinię kolegów z pracy. Przemiana następuje, gdy Adam odkrywa prawdę o swoim pochodze-niu.

1. Narodziny Myszki. 2. Choroba dziewczynki. 3. Plan oddania małej do zakładu. 4. Izolacja Adama – oddalenie się od rodziny. 5. Trud wychowania małej spoczywający tylko na Ewie. 6. Zabawy Myszki na strychu. 7. Myszka świadkiem stwarzania różnych światów, roślin i zwierząt. 8. Taniec dla taty zakończony „małym nieszczęściem”. 9. Cudowne ocalenie kotka. 10. Kompromitacja w sklepie z powodu niewłaściwego zachowania Myszki. 11. Zgłębienie wiedzy na temat chorób genetycznych w rodzinie Adama. 12. Spotkanie Adama z babcią. 13. Przeglądanie dokumentów na temat wypadku – wizyta w szpi-talu. 14. Sprytne ominięcie obowiązku szkolnego – rozmowa z urzęd-niczkami. 15. Kolejne dzieło Stwórcy – magiczna jabłoń. 16. Rozmowa z panią Aleksandrą – odkrycie okoliczności wypadku i pochodzenia Adama (w rzeczywistości Jana). 17. Ostatnie chwile Myszki. 18. Śmierć dziewczynki. 19. Narodziny nowej córki i jej taniec w ogrodzie.

„W każdym człowieku powinno być coś, o czym wie tylko on sam. Czło-wiek bez choćby jednej tajemnicy jest jak orzech, z którego po rozłupa-niu zostaje sama skorupa. Ludzie za często dbają tylko o skorupę.”

Pow

ieść

uka

zuje

sytu

ację

rodz

iców

upo

śledz

oneg

o dz

ieck

a, a

takż

e je

go sa

meg

o. R

odzi

ce n

ie są

zupe

łnie

prz

ygot

owan

i na

to, ż

e dz

ieck

o bę

dzie

mia

ło D

S. A

utor

ka u

kazu

je ic

h pi

erw

sze

reak

cje

i póź

niej

sze

post

awy:

Ada

ma,

któ

ry si

ę odc

ina,

uni

ka n

awet

wid

oku

dzie

cka,

w

styd

zi si

ę cór

ki i

szuk

a w

inne

go je

j upo

śledz

enia

.

Polska pisarka i dziennikarka

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Przygody OdyseuszaJan

Parandowski

Mitologia: Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Niebo w płomieniach, Alchemia słowa

około 1200 lat p.n.e.

wyspy na Morzu Śródziemnym

Odyseusz, dążąc do swej ojczyzny - Itaki - i do swej rodziny, błądził, zawracał z drogi, tułał się po morzu. Wrócił sam, bez załogi i okrętów, do domu pełnego zalotników, z których każdy chciał zająć jego miejsce - męża Penelopy i króla Itaki. Pokonał ich i osiągnął cel.

XX wiek - współczesność

powieść przygodowa

epika

Po wojnie trojańskiej Odyseusz z towarzyszami wyruszył w podróż powrotną na Itakę. Od początku miał pecha i tracił kolejnych członków załogi. Na wyspie Cyklopów ściągnął na siebie gniew boga morza. Gdy statki dobiły do wyspy króla wiatrów, Eola , wręczył on Odyseuszowi podarek - worek, w którym zamknięte zostały niepomyślne wiatry. U wybrzeży Itaki marynarze rozwiązali worek, statki zostały zawrócone do Eolii. Rozpo-częła się dalsza tułaczka, ginęli kolejni członkowie załogi. Podróżnik dotarł na wybrzeża Scherii, gdzie zaskar-bił sobie sympatię króla i młodej księżniczki Nauzykai, którzy pomogli mu dotrzeć do Itaki. Tam z pomocą syna rozprawił się z zalotnikami, pragnącymi ręki Penelopy i władzy na Itace

kara, ojczyzna, historia, tułaczka

Odyseusz - król Itaki, syn Laertesa, mąż Penelopy, ojciec Telemacha; jeden ze zdobywców Troi; żeglarz, tułacz; obdarzony wyjątkowym sprytem i przebie-głością, pozostaje pod opieką bogini Ateny. Penelopa - żona Odyseusza, mądra i wierna; jej obraz utrwalił się w kulturze jako wzór małżeńskiej wierności. Telemach - syn Odyseusza, mądry młodzieniec, który choć nie może pamię-tać ojca, to jednak nie wierzy w jego śmierć i wyrusza go szukać. Posejdon - bóg morza, utrudnia Odyseuszowi wędrówkę. Atena - bogini mądrości, pomaga Odyseuszowi wrócić do domu. Kirke - mądra, przebiegła czarodziejka, potrafi zamieniać ludzi w zwierzęta.

1. Odwrót spod Troi. 2. Pobyt w krainie Lotofagów. 3. Spotkanie z cyklopem Polifemem. 4. Wizyta u króla wiatrów Eola. 5. Otrzymanie w prezencie od Eola worka z 4 wiatrami. 6. Spotkanie ze strasznymi ludożercami, Lejstrugonami. 7. Pobyt na wyspie czarodziejki Kirke. 8. Słuchanie uwodzicielskiego śpiewu na wyspie syren. 9. Przepłynięcie przez cieśninę morskich potworów Scylly i Charybdy. 10. Pobyt na wyspie Heliosa, zabicie jego wołów. 11. Długa gościna u nimfy Kallipso. 12. Wizyta na wyspie Feaków. 13. Dotarcie do Itaki.14. Walka z zalotnikami, którzy próbowali zdobyć żonę Odysa, Penelopę. 15. Odwiedziny u ojca Laerkesa. 16. Przymierze między Odyseuszem a jego poddanymi za sprawą bogini Ateny.

„(…) syn Laertesa był wspaniałym mężczyzną. Wysokiego wzrostu, kark miał potężny, pierś szeroką, barki rozłożyste, lędźwie i nogi mocne. Czarne włosy opadały mu na ramiona w bujnych, wijących się kędzio-rach.”

W k

siążc

e sp

otyk

amy

wyd

arze

nia

dzie

jące

się

na tr

zech

pła

szcz

yzna

ch

wyd

arze

nia

hist

oryc

zne

- woj

na tr

ojań

ska,

zdob

ycie

Tro

i prz

ez G

rekó

w,,

wyd

arze

nia

praw

dopo

dobn

e - ż

eglu

ga O

dyse

usza

, jeg

o uc

zuci

a, tę

skno

-ta

za d

omem

, sta

rani

a za

lotn

ików

o rę

kę P

enel

opy

wyd

arze

nia

fant

asty

czne

- w

trąc

anie

się b

ogów

w lu

dzki

e ży

cie,

spot

ka-

nie

z dus

zam

i zm

arły

ch)

Polski pisarz, eseista i tłumacz litera-tury, autor Mitologii

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Przygody Sherlocka Holmesa

Pies Baskerville’ówArthur Conan Doyle

Studium w szkarłacie Świat zaginiony Znak czterech

1889 rok

majątek rodu Baskerville’ów, hrabstwo Devonshire w Anglii

Pies Baskerville’ów to legenda starego angielskiego rodu. Mó-wiono o demonie, ukrytym pod postacią wielkiego, czarnego psa. Nikt pośród ciemniej nocy nie odważył się wkroczyć na tajemnicze moczary. Detektyw z przyjacielem, doktorem Wat-sonem podejmą się trudu rozwiązania tajemnicy mordów.

XX - Młoda Polska

powieść detektywistyczna

epika

W majątku Baskerville Hall ginie tajemniczo właściciel, sir Charles Baskervil-le. Według legendy krążącej od dziesięcioleci pośród członków rodziny jego śmierć jest wynikiem klątwy, jaka spadła dawno temu na cały ród. W tę histo-rię nie wierzy jednak doktor Jakub Mortimer, przyjaciel dziedzica majątku, sir Henry’ego, i zleca zbadanie sprawy Sherlockowi Holmesowi.

zagadkatajemnicazbrodnia

Sherlock Holmes - detektyw znany w całej Europie, Anglik, mieszka w Londynie. Jest szczupły, wysportowany, ma orli nos, nie rozstaje się ze swoim kraciastym płaszczem i fajką. Obdarzony niezwykłym talentem, potrafi roz-wiązać każdą zagadkę. Jest inteligentny, sprytny i przebiegły, potrafi logicznie myśleć, kojarzyć fakty, nadzwyczaj spostrzegawczy i przewidujący. Doktor John Watson - asystent i pomocnik Holmesa, narrator opowieści. Bardzo szanuje Holmesa, ceni jego talent. Jest wiernym przyjacielem. Często prowadzi z Holmesem rozmowy, w trakcie których zwykle się myli, ale umożliwia dzięki temu Holmesowi dojście do zaskakujących odkryć, nowych rozwiązań. Barrymore - lokaj w Baskerville Hall, mieszka w zamku razem ze swoją żoną. Małomówny i tajemniczy, jego ro-dzina służy w zamku od czterech pokoleń. Początkowo jest podejrzewany o prześladowanie rodziny Baskerville’ów. Henry Baskerville - krewny sir Charlesa, obecny właściciel Baskerville Hall, pomaga w śledztwie. Jakub Mortimer - doktor, wysoki i chudy, zaniedbany człowiek, zawsze nosi okulary w złotej oprawie, ma przeni-kliwe spojrzenie. Jest właścicielem rękopisu z 1742 roku, który powierzył mu sir Charles Baskerville. Dokument zawiera legendę o rodzinie Baskerville’ów, tłumaczącą, jak pojawił się piekielny pies. Jack Stapleton - trzydziestokilkuletni blondyn z szarymi oczami. Zajmuje się polowaniem na motyle, od dwóch lat mieszka nieopodal moczarów przy zamku Baskerville’ów. Dzięki zamiłowaniu do przyrody dobrze poznał okolice zamku. Beryl Stapleton - piękna brunetka, siostra pana Stapletona, sprawia wrażenie, że boi się brata. Potem okazuje się, że jest jego żoną. Pani Barrymore - żona lokaja w Baskerville.

1. Wizyta doktora Jakuba Mortimera u Holmesa w sprawie śmierci sir Charlesa Baskeville’a. 2. Legenda rodu Baskerville’ów. 3. Poznanie sir Henry’ego Baskervile’a. 4. Anonim. 5. Zaginięcie buta. 6. Tajemniczy mężczyzna w dorożce. 7. Wyjazd doktora Watsona do Baskerville Hall. 8. Tajemniczy lokaj Barrymore. 9. Poznanie przyrodnika Stapletona i jego siostry. 10. Miłość sir Henry’ego. 11. Tajemnica Barrymore’a - brat jego żony. 12. Wizyta Watsona u Lucy Lyons. 13. Spotkanie z Holmesem na moczarach. 14. Makabryczna śmierć Seldena. 15. Pozorowany wyjazd Holmesa i Watsona do Londynu. 16. Zasadzka. 17. Pojawienie się piekielnego psa. 18. Rozwiązanie zagadki. Rozwiązanie zagadki: Stapleton jest potomkiem Baskerville’ów. To on hoduje psa i zabija krewnych, mając nadzieję, że przejmie po nich majątek. Beryl zaś jest jego żoną, a nie siostrą. Kobieta buntuje się i nie chce współpracować, za co jest przez męża bita i więziona w domu. To ona zdradza detektywowi kryjówkę Jacka. Zbrodniarz topi się w bagnie podczas ucieczki, a pies zostaje zastrzelony, gdy próbuje zaatakować sir Henry’ego i Holmesa.

„Być może nie świecisz jak słońce, ale potrafisz wyprowadzić z mroku. Niektórzy ludzie, sami pozbawieni geniuszu, posiadają niezwykłą moc budzenia go w innych. Chcę powiedzieć, drogi przyjacielu, że jestem ci bardzo zobowiązany.”

Obo

k m

ająt

ku m

iesz

ka p

rzyr

odni

k, Ja

ck S

tapl

eton

, i je

go si

ostr

a Ber

yl. N

a wrz

oso-

wisk

u gi

nie

ukry

waj

ący

się ta

m z

brod

niar

z Se

lden

, któ

ry b

ył u

bran

y w

mar

ynar

kę

sir H

enry

’ego

zako

chan

ego

w si

ostr

ze Ja

cka.

She

rlock

Hol

mes

doc

hodz

i do

wni

o-sk

u, że

pie

s nie

jest

lege

ndą.

Dow

iadu

je si

ę, że

Sta

plet

on je

st p

otom

kiem

Bas

kerv

il-le’

ów i

odpo

wia

da z

a m

ordy

w ro

dzie

Bas

kerv

ille’ó

w. Z

brod

niar

z to

pi si

ę w

bag

nie

podc

zas u

ciec

zki,

a pi

es zo

staj

e za

strz

elon

y

Szkocki pisarz, lekarz, wolnomularz, spirytysta, czołowy przedstawiciel nurtu powieści detektywistycznych, w których głównym bohaterem jest Sherlock Holmes

Czas powstania:

Gatunek lit.: Rodzaj:

motywy

bohaterowie

wydarzenia

!Quo vadis

Henryk Sienkiewicz

Krzyżacy, Potop, Ogniem i mieczem

63-66 n.e.

Rzym - Ancjum

Jest to powieść panoramiczna, w której ukazany został Rzym za panowania Nerona, czasach prześladowania chrześcijan. Quo vadis H. Sienkiewicza to jedna z naj-lepszych polskich powieści. W 1905 r. pisarz otrzymał za nią Nagrodę Nobla

XIX w.- pozytywizm

powieść historyczna

epika

Rzym za panowania Nerona. Młody rzymski żołnierz przypadkiem poznaje piękną chrześcijankę. Ligia nie zgadza się zostać kochanką Winicjusza, który jest poganinem. Neron rozkazuje spalić Rzym, by zobaczyć prawdziwy pożar i móc skomponować taką pieśń, jak Homer Iliadę. Tak się też dzieje. Jak skończą się losy zakochanych?

miłośćhistoria chrześcijanie

Petroniusz - wykwintny i elegancki patrycjusz, „arbiter elegantiarum” Marek Winicjusz - młody patrycjusz, żołnierz, przyjaciel Pertoniusza Neron - postać historyczna, cezar rzymski w latach 37-68, bardzo okrutny Chilon Chilonides - „lekarz, mędrca i wróżbita, który umie czytać w losach ludzkich i przepowiadać przyszłość”Akte - dawna kochanka NeronaPoppea Sabina - żona NeronaEunice - niewolnica PetroniuszaLigia Kallina - córka króla LigówTygellin - rywal Petroniusza w pozyskaniu łask NeronaUrsus - Ligijczyk, wraz z Ligią i jej matką dostał się do niewoli.

1. Powrót Winicjusza z wojny do Rzymu, wizyta u Petroniusza.2. Odwiedziny w domu Plaucjusza. 3. Obietnica sprowadzenia Ligii do domu Winicjusza. 4. Przybycie oddziałów do domu Aulusów. 5. Rozkaz wydania zakładniczki. 6. Opieka Akte nad Ligą. 7. Planowanie ucieczki przez Ursusa i Ligię. 8. Prośba do Augusty o powrót dziewczyny do domu. 9. Oczekiwanie Winicjusza na Ligię. 10. Przejęcie Kaliny przez chrześcijan. 11. Wiadomość o porwaniu. 12. Poszukiwanie dziewczyny przez Marka. 13. Ofiarowanie Winicjuszowi niewolnicy. 14. Niechęć przyjęcia prezentu od Petroniusza. 15. Prośba niewolnicy o pozostanie. 16. Wdzięczność Petroniuszowi. 17. Pomoc Chilona w odnalezieniu Ligii. 18. Wieści o Ligii. 19. Próba odbicia Kaliny przez Winicjusza. 20. Nieudana próba. 21. Opieka chrześcijan nad Winicjuszem. 22. Próba zapomnienia o Ligii przez Marka. 23. Pozwolenie Nerona na ślub Ligii. 24. Pożar Rzymu. 25. Chrzest Winicjusza i Ligii. 26. Zdrada Chilona. 27. Uwięzienie Ligii. 28. Próba uratowania dziewczyny. 29. Morderstwa chrześcijan podczas igrzysk. 30.Uratowanie Ligii. 31. Śmierć cezara.

„Życie samo w sobie byłoby niezłe, gdyby nie Miedzianobrody. Dzięki jemu człowiek czasem brzydzi się samym sobą. Próżno uważać walkę o jego łaski za jakiś wyścig cyrkowy, za jakąś grę, za jakieś zapasy, w któ-rych zwycięstwo schlebia miłości własnej.” [Petroniusz o Neronie]

Prze

krój

prz

ez w

szys

tkie

war

stw

y sp

ołec

zne

Rzym

u, o

d ni

ewol

nikó

w

popr

zez p

lebs

(lud

zie n

ajub

ożsi)

do

ekw

itów

(sta

n ry

cers

ki) i

sena

toró

w

(rzy

msk

ich

patr

ycju

szy,

bard

zo b

ogat

ych)

. Dow

iadu

jem

y się

jak

wyg

lą-

dało

ich

życi

e i r

ozry

wki

. Aut

or p

osta

wił

napr

zeci

w si

ebie

dw

a śr

odo-

wisk

a: p

ogan

i ch

rześ

cija

n. W

pow

ieśc

i zos

tał u

kaza

ny m

omen

t upa

dku

star

ożyt

nego

Rzy

mu

i nad

ejśc

ia e

poki

now

ożyt

nej.

Pseud. „Litwos” – polski nowelista, powieściopisarz i publicysta; laureat Nagrody Nobla - 1905