Lekcja 1 data_______________________________

POWTÓRZENIE – GAMY DUROWE

1. Budowa gam. Uzupełnij:

Półtony (sekundy małe) znajdują się na ______________ stopniu gamy durowej.

Całe tony (sekundy wielkie) są na ____________________ stopniu gamy durowej.

Tercje małe są na ____________________________ stopniu gamy durowej.

Tercje wielkie są na ____________________________ stopniu gamy durowej.

Kwarty czyste są na ____________________________ stopniu gamy durowej; na ______ stopniu jest ________.

Kwinty czyste są na ____________________________ stopniu gamy durowej; na ______ stopniu jest ________.

Trytony znajdują się na ____ i ____ stopniu gamy durowej.

Na ___ st. jest ____, a na ___ jest ____. W gamie durowej ____ rozwiązuje się na ____, a ____ na _____.

2. Uzupełnij tabelkę. Na pięciolinii napisz znaki przykluczowe i dźwięki prowadzące w gamach z tabelki.

3. Napisz triady harmoniczne w gamach z tabelki. Podpisz trójdźwięki triady. Układ harmoniczny („bałwanki”).

4. Napisz trytony z rozwiązaniami w gamach z tabelki. Podpisz je. Układ harmoniczny („bałwanki”).

Praca domowa – śpiewaj gamy

durowe, triady, utrwalenia i trytony

z rozwiązaniami z pokazywaniem na

klawiaturze.

1© 1¨ 2© 2¨

gama dur

nazwy znaków

Notatki z lekcji 1

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 2 data_______________________________

POWTÓRZENIE – GAMY MOLOWE

1. Budowa gam. Uzupełnij:

Półtony (sekundy małe) znajdują się na ______________ stopniu gamy molowej harmonicznej.

Całe tony (sekundy wielkie) są na ____________________ stopniu gamy molowej harmonicznej.

Tercje małe są na ____________________________ stopniu gamy molowej harmonicznej.

Tercje wielkie są na ____________________________ stopniu gamy molowej harmonicznej.

Kwarty czyste są na ____________________________ stopniu gamy molowej harmonicznej; na ____ i ____

stopniu jest ________, a na ______ stopniu jest ________ .

Kwinty czyste są na ____________________________ stopniu gamy molowej harmonicznej; na ____ i ____

stopniu jest ________, a na ______ stopniu jest ________ .

W gamach molowych harmonicznych są dwie pary trytonów:

Jedna para zawiera dźwięk prowadzący: 5 zmn znajduje się na ____ st. i rozwiązuje się na ____,

4 zw znajduje się na ____ st. i rozwiązuje się na ____ .

Druga para jest taka sama, jak w równoległej gamie durowej: 5 zmn znajduje się na ____ st.

i rozwiązuje się na ____, 4 zw znajduje się na ____ st. i rozwiązuje się na ____ .

2. Uzupełnij tabelkę. Na pięciolinii napisz znaki przykluczowe i dźwięki prowadzące w gamach z tabelki.

3. Napisz triady harmoniczne w gamach z tabelki. Podpisz trójdźwięki triady. Układ harmoniczny („bałwanki”).

4. Napisz trytony z rozwiązaniami w gamach z tabelki. Tylko pary z dźwiękiem prowadzącym. Podpisz je. Układ harmoniczny („bałwanki”).

1© 1¨ 2© 2¨

gama moll

nazwy znaków

Praca domowa – śpiewaj gamy

molowe w odmianach N, H, D, triady,

utrwalenia i trytony z rozwiązaniami

i z pokazywaniem na klawiaturze.

Przypomnij sobie, jak się pisze krzyżyki

i bemole przykluczowe w gamach G, D, F, B

w kluczu basowym.

Notatki z lekcji 2

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 3 data________________________________

KOŁO KWINTOWE; KLUCZ BASOWY

Koło kwintowe jest to graficzne przedstawienie zależności między gamami: gamy durowe krzyżykowe budowane

są co kwintę w górę (od gamy C), gamy durowe bemolowe budowane są co kwintę w dół (od gamy C). Znaki

chromatyczne dostawiane są również „co kwintę” w górę (krzyżyki) lub w dół (bemole).

Każda gama durowa posiada równoległą gamę molową, której Tonika położona o tercję małą w dół od Toniki

gamy durowej.

Napisz znaki przykluczowe w kluczu wiolinowym i basowym – do 6 krzyżyków i 6 bemoli.

Praca domowa – na klawiaturze pokazuj krzyżyki i bemole przykluczowe (pamiętaj o właściwej kolejności!!!)

Uzupełnij „Wiadomości gamowe” (dla gamy A-dur). Przynieś je na następną lekcję. Z lekcji w klasie IV przypomnij

sobie, z jakich interwałów zbudowany jest trójdźwięk durowy i jego przewroty.

0

1¨

1©

Notatki z lekcji 3

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 4 data________________________________

PRZEWROTY TRÓJDŹWIĘKU DUROWEGO – POWTÓRZENIE

1. Uzupełnij tabelkę.

Dur - postać zasadnicza

(bez przewrotu)

I przewrót

II przewrót

Trójdźwięki składają się z prymy, tercji i kwinty. „Wymieszaj” ich kolejność. Dopisz brakujące cyfry w kółkach.

5

3 5

1 3 5

2. Wysłuchaj trójdźwięki durowe bez przewrotów i w przewrotach. Wpisz do tabelki.

Δ+ Δ

+ Δ

+ Δ

+ Δ

+ Δ

+ Δ

+ Δ

+

3. Napisz trójdźwięki triady w gamie A (T, S, D) bez przewrotu i w przewrotach. Układ melodyczny i harmoniczny

(„bałwanki”). Pamiętaj o znakach przykluczowych i o podpisaniu trójdźwięków triady i ich przewrotów!

4. Dyktando w gamie A-dur. Znajdź i podpisz przewroty Toniki. Pamiętaj o znakach przykluczowych!

Praca domowa – Uzupełnij „Wiadomości gamowe” (dla gamy fis-moll). Przynieś je na następną lekcję.

Śpiewaj trójdźwięki triady (T, S, D) w gamie A-dur: bez przewrotu i w przewrotach. Pokazuj je palcem na

klawiaturze! Powtórz śpiewanki trytonowe (z klasy IV), naucz się ich w gamie A-dur.

Notatki z lekcji 4

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 5 data_______________________________

PRZEWROTY TRÓJDŹWIĘKU MOLOWEGO – POWTÓRZENIE

1. Uzupełnij tabelkę.

Moll - postać zasadnicza (bez przewrotu)

I przewrót

II przewrót

Trójdźwięki składają się z prymy, tercji i kwinty. „Wymieszaj” ich kolejność. Dopisz brakujące cyfry w kółkach.

2. Wysłuchaj trójdźwięki molowe bez przewrotów i w przewrotach. Wpisz do tabelki.

Δo Δ

o Δ

o Δ

o Δ

o Δ

o Δ

o Δ

o

3. Napisz trójdźwięki triady w gamie fis (oT, oS, D) bez przewrotu i w przewrotach. Układ melodyczny i harmoniczny

(„bałwanki”). Pamiętaj o znakach przykluczowych i o podpisaniu trójdźwięków triady i ich przewrotów!

4. Dyktando w gamie fis-moll. Znajdź i podpisz przewroty molowej Toniki. Pamiętaj o znakach przykluczowych!

Praca domowa – Śpiewaj trójdźwięki triady (oT, oS, D) w gamie fis-moll: bez przewrotu i w przewrotach.

Pokazuj je palcem na klawiaturze! Powtórz śpiewanki trytonowe (z klasy IV), naucz się ich w gamie fis-moll.

PRZYGOTOWUJ SIĘ DO SPRAWDZIANU!!!

Notatki z lekcji 5

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 6 data_______________________________

ROZPOZNAWANIE TRÓJDŹWIĘKÓW; DYKTANDA MELODYCZNE, RYTMICZNE

1. Wysłuchaj trójdźwięki bez przewrotów i w przewrotach. Wpisz do tabelki.

Δ

Δ Δ Δ Δ Δ Δ Δ

2. Dyktanda melodyczne.

3. Dyktanda rytmiczne.

Praca domowa – Śpiewaj wszystko, co dotyczy gam A i fis – z pokazywaniem na klawiaturze!

PRZYGOTOWUJ SIĘ DO SPRAWDZIANU!!!

Notatki z lekcji 6

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 7 data_______________________________

DOMINANTA SEPTYMOWA BEZ PRZEWROTU

Dyktando melodyczne – piosenka na Dominantę bez przewrotu. Naucz się jej na pamięć!

Dominanta septymowa jest czterodźwiękiem, który znajduje się na V stopniu

gamy durowej i molowej harmonicznej.

Ma budowę

3w + 3m + 3m

Jest zbudowana tak samo w gamie durowej i w molowej harmonicznej.

Oznacza się ją D7

1

Dominanta septymowa w gamie durowej rozwiązuje się na Tonikę (T),

w molowej na molową Tonikę (oT).

Trójdźwięki składają się z prymy, tercji i kwinty. Dominanty - z prymy, tercji, kwinty i septymy. W rozwiązaniu

pryma zostaje na miejscu, tercja (dźwięk prowadzący w gamie!) – idzie o sekundę gamowłaściwą do góry, kwinta

i septyma – idą o sekundę gamowłaściwą w dół.

Pamiętaj, że Dominanta jest czterodźwiękiem i MUSI rozwiązać się również na cztery dźwięki.

Ponieważ Tonika jest trójdźwiękiem, jeden z jej składników trzeba podwoić – dwoi się prymę.

Wyobraź sobie teraz np. czterech puzonistów – każdy z nich gra jeden dźwięk z Dominanty,

rozwiązany na dźwięk z Toniki….. ☺ Nadal grane są cztery dźwięki, choć słychać trzy.

7

5

3

1

Praca domowa – naucz się piosenki z dzisiejszej lekcji – dwa ostatnie takty pokazuj na klawiaturze.

W gamach C i a, G i e, D i h, A i fis, F i d, B i g, Es i c napisz i rozwiąż Dominantę bez przewrotu. Pamiętaj

o znakach przykluczowych i o podpisywaniu wszystkich akordów!

Notatki z lekcji 7

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 8 data_______________________________

DOMINANTA SEPTYMOWA W PIERWSZYM PRZEWROCIE

Dyktando melodyczne – piosenka na Dominantę w pierwszym przewrocie. Naucz się jej na pamięć!

Dominanta septymowa jest czterodźwiękiem,

ale – podobnie jak trójdźwięki – ma przewroty.

I przewrót ma budowę

3m + 3m + 2w

Budowa jest taka sama w gamie durowej i w molowej harmonicznej.

Dominantę w I przewrocie oznacza się D7

3

Poszczególne składniki Dominanty w I przewrocie rozwiązują się według tej samej

zasady, co składniki Dominanty bez przewrotu.

Praca domowa – naucz się piosenki z dzisiejszej lekcji – dwa ostatnie takty pokazuj na klawiaturze.

W gamach C i a, G i e, D i h, A i fis, F i d, B i g, Es i c napisz i rozwiąż Dominantę w I przewrocie. Pamiętaj o znakach

przykluczowych i o podpisywaniu wszystkich akordów!

7

5

3

1

Notatki z lekcji 8

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 9 data________________________________

DOMINANTA SEPTYMOWA W DRUGIM PRZEWROCIE

Dyktando melodyczne – piosenka na Dominantę w drugim przewrocie. Naucz się jej na pamięć!

II przewrót Dominanty septymowej ma budowę

3m + 2w + 3w

Budowa jest taka sama w gamie durowej i w molowej harmonicznej.

Dominantę w II przewrocie oznacza się D7

5

Poszczególne składniki Dominanty w II przewrocie rozwiązują się według tej

samej zasady, co składniki Dominanty bez przewrotu.

Praca domowa – naucz się piosenki z dzisiejszej lekcji – dwa ostatnie takty pokazuj na klawiaturze.

W gamach C i a, G i e, D i h, A i fis, F i d, B i g, Es i c napisz i rozwiąż Dominantę w II przewrocie. Pamiętaj o znakach

przykluczowych i o podpisywaniu wszystkich akordów!

Utrwalaj wiadomości o Dominancie bez przewrotu i w I przewrocie.

7

5

3

1

Notatki z lekcji 9

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 10 data_______________________________

DOMINANTA SEPTYMOWA W TRZECIM PRZEWROCIE

Dyktando melodyczne – piosenka na Dominantę w trzecim przewrocie. Naucz się jej na pamięć!

III przewrót Dominanty septymowej ma budowę

2w + 3w + 3m

Budowa jest taka sama w gamie durowej i w molowej harmonicznej.

Dominantę w III przewrocie oznacza się D7

7

Poszczególne składniki Dominanty w III przewrocie rozwiązują się według tej

samej zasady, co składniki Dominanty bez przewrotu.

Praca domowa – naucz się piosenki z dzisiejszej lekcji – dwa ostatnie takty pokazuj na klawiaturze.

W gamach C i a, G i e, D i h, A i fis, F i d, B i g, Es i c napisz i rozwiąż Dominantę w III przewrocie. Pamiętaj o znakach

przykluczowych i o podpisywaniu wszystkich akordów!

Utrwalaj wiadomości o Dominancie bez przewrotu, w I i II przewrocie.

7

5

3

1

PRZYGOTOWUJ SIĘ DO SPRAWDZIANU!!!

Notatki z lekcji 10

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 11 data________________________________

DOMINANTA SEPTYMOWA – POWTÓRZENIE

1. Uzupełnij tabelkę dominantową

Dominanta bez przewrotu 3w 3m 3m

Dominanta w I przewrocie 3m 3m 2w

Dominanta w II przewrocie

Dominanta w III przewrocie

2. Rozpoznaj drugie części piosenek dominantowych, wpisz oznaczenie odpowiedniej Dominanty.

D7

D7

D7

D7

D7

D7

D7

3. Dyktando stopniami gamy. Na pięciolinii napisz to dyktando w gamie C, całymi nutami. Znajdź i podpisz

Dominanty.

I I I

4. Dyktando dwutaktowe pamięciowe, gama g-moll, metrum . Pamiętaj o znakach przykluczowych! Pamiętaj też,

że w gamie harmonicznej jest podwyższony VII stopień. Podpisz Dominantę septymową.

Praca domowa – na klawiaturze

układaj Dominanty septymowe bez

przewrotu od różnych dźwięków.

Spróbuj też określać, w jakich

tonacjach są te Dominanty –

pamiętając, że pryma Dominanty

to V stopień gamy.

Uzupełnij „Wiadomości gamowe” (dla gamy Es-dur) – sprawdź ile i jakich znaków ma ta gama (lekcja 3, podręcznik

s. 157).

Przypomnij sobie nazwy dźwięków w kluczu basowym (z klasy IV).

PRZYGOTOWUJ SIĘ DO SPRAWDZIANU!!!

Notatki z lekcji 11

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 12 data________________________________

GAMA ES-DUR; TAKTY ÓSEMKOWE; KLUCZ BASOWY

1. Zapisz rytm. Metrum , 4 takty.

W zapisanym rytmie napisz następujące akordy (po jednym na takt): T, S, D7 (bez przewrotu), T (rozwiązanie

Dominanty) – w gamie Es. Podpisz akordy.

2. Napisz gamę Es w kluczu basowym, przez dwie oktawy – od dźwięku Es (z oktawy wielkiej). Podpisz wszystkie

dźwięki! Jeśli nie pamiętasz znaków przykluczowych w kluczu basowym – popatrz na lekcję 3.

3. Dyktando-uzupełnianka. Znajdź i podpisz Tonikę, Subdominantę i Dominantę septymową (jest ukryta!)

Podpisz uzupełnienie ósemkowe pod melodią, naucz się ją śpiewać (oczywiście w wygodnej dla siebie oktawie)

i klaskać uzupełnienie.

4. Rozpoznaj interwały grane w niskim rejestrze (kluczu basowym).

Praca domowa – śpiewaj i pokazuj na klawiaturze wszystko, co dotyczy gamy Es.

Uzupełnij „Wiadomości gamowe” (dla gamy c-moll) – przynieś na następną lekcję.

Notatki z lekcji 12

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 13 data________________________________

GAMA C-MOLL; KOREKTA BŁĘDÓW

1. Napisz gamę c-moll eolską, harmoniczną i dorycką. Zaznacz półtony. Zwróć szczególną uwagę na sposób, w jaki

podwyższa się VI i VII stopień (jakim znakiem). Podpisz odmiany.

2. W rytmie zapisanym na poprzedniej lekcji (w takcie ósemkowym) napisz następujące akordy (po jednym na takt): oT, oS, D7 (bez przewrotu), oT (rozwiązanie Dominanty). Podpisz akordy.

3. Korekta błędów. W jakiej odmianie gamy jest ta melodia? ___________________________________________

Praca domowa – śpiewaj i pokazuj na klawiaturze wszystko, co dotyczy gamy c-moll. Powtórz schematy

śpiewanek trytonowych (z IV klasy) i naucz się śpiewać je w Es i c.

PRZYGOTOWUJ SIĘ DO SPRAWDZIANU!!!

Notatki z lekcji 13

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 14 data________________________________

GAMA ES-DUR I C-MOLL – POWTÓRZENIE

1. Dyktando pamięciowe dwutaktowe.

2. Dyktando bez rytmu (tylko nuty).

3. Z gam Es i c wypisz trytony z rozwiązaniami. Pamiętaj, że w gamie molowej są dwie pary trytonów. Podpisz

wszystkie interwały i gamy, z których pochodzą.

4. Rozpoznaj:

Drugie tetrachordy gam molowych (N, H, D) Interwały

Trójdźwięki Dominanty septymowe

Δ Δ Δ Δ Δ D7 D

7 D

7 D

7 D

7

5. Podpisz interwały w nutach. Melodia jest w gamie ___________ , odmiana ________________ .

Praca domowa – jeśli nie udało Ci się

skończyć ćwiczenia 5 – dokończ w domu.

Powtórz wszystko o gamach Es i c. Naucz się

też pisać te gamy w kluczu basowym! –

prawidłową pisownię znajdziesz

w podręczniku (s. 162 – Es, s. 166 – c).

PRZYGOTOWUJ SIĘ DO SPRAWDZIANU!!!

Notatki z lekcji 14

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 15 data_______________________________

CHROMATYZACJA GAMY C-DUR – REGULARNA I NIEREGULARNA; DŹWIĘKI OBCE – PÓŁTON CHROMATYCZNY

I DIATONICZNY

Chromatyzacja gamy jest to uzupełnienie całych tonów półtonami.

W chromatyzacji wykorzystujemy dźwięki obce (dźwięki, które nie należą do danej gamy).

1. Chromatyzacja regularna.

W chromatyzacji regularnej w górę podwyższamy wszystkie stopnie, w dół – obniżamy.

2. Chromatyzacja nieregularna.

W chromatyzacji nieregularnej w górę podwyższamy wszystkie stopnie, oprócz VI – zamiast tego obniżamy VII.

W chromatyzacji nieregularnej w dół – obniżamy wszystkie, oprócz V; zamiast tego podwyższamy IV.

W chromatyzacjach występują dwa rodzaje półtonów:

półtony diatoniczne i półtony chromatyczne.

Półton chromatyczny jest zbudowany na tym samym stopniu gamy,

zawsze zawiera znak chromatyczny (przynajmniej jeden) i jest prymą zwiększoną.

Półton diatoniczny jest zbudowany na kolejnych stopniach gamy,

jest sekundą małą i może (ale nie musi!) zawierać znak chromatyczny.

Przykłady półtonów diatonicznych i chromatycznych:

3. Wysłuchaj melodię, wstaw znaki skrótowej notacji muzycznej (repetycje i wolty). Znajdź i zaznacz dźwięki

obce. Zaznacz wszystkie półtony i określ, czy są diatoniczne (D) czy chromatyczne(CH).

Praca domowa – dokończ zadanie 3, jeśli nie udało Ci się zrobić go na lekcji. Śpiewaj gamę C

chromatyzowaną regularnie i nieregularnie – z pokazywaniem dźwięków na klawiaturze

Poszukaj dźwięków obcych w utworach, które grasz. Przynieś nuty na następną lekcję i pokaż je. Pamiętaj, że

dźwięki obce występują również w innych gamach, niż C, a także w gamach molowych. Uważaj na znaki

przykluczowe! – dźwięk fis w gamie np. G nie jest dźwiękiem obcym! nie jest też dźwiękim obcym w g-moll

harmonicznej – podwyższanie stopni w odmianie harmonicznej i doryckiej nie jest chromatyzacją.

Notatki z lekcji 15

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 16 data________________________________

DŻWIĘKI GAMOWŁAŚCIWE I OBCE - ZADANIA

1. Dyktando-uzupełnianka. Zaznacz wszystkie dźwięki obce.

2. Wstaw brakujące znaki chromatyczne przy nutach – w melodii występują dźwięki obce!

.

3. Dyktando pamięciowe dwutaktowe.

4. Dyktando rytmiczne.

Praca domowa – w rytmie

z zadania 4 napisz samodzielnie

melodię, w której znajdą się dźwięki

obce. Tonacja dowolna.

PRZYGOTOWUJ SIĘ DO SPRAWDZIANU I DO ZALICZENIA GAM A-fis, Es-c!!!

Notatki z lekcji 16

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 17 data________________________________

PÓŁTONY DIATONICZNE I CHROMATYCZNE, DŹWIĘKI GAMOWŁAŚCIWE I OBCE - ZADANIA

1. Wyszukaj i oznacz półtony diatoniczne (D) i chromatyczne (CH).

2. Dyktando stopniami gamy. Stopnie gamy, które są chromatyzowane, zaznacz strzałką do góry (tylko

chromatyzacja regularna). Napisz dyktando nutami (bez rytmu), w gamie h-moll.

I

`

3. Dyktando pamięciowe dwutaktowe, z dźwiękami obcymi.

Praca domowa – powtórz chromatyzowanie gamy C (regularne i nieregularne).

W oparciu o triadę harmoniczną

napisz melodię zawierającą dźwięki

obce. Cztery takty: w pierwszym (o)T,

w drugim (o)S, w trzecim D,

w czwartym znów (o)T.

Tonacja i metrum do wyboru.

PRZYGOTOWUJ SIĘ DO SPRAWDZIANU I DO ZALICZENIA GAM A-fis, Es-c!!!

Notatki z lekcji 17

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 18 data________________________________

ĆWICZENIA MELODYCZNE, RYTMICZNE I HARMONICZNE

1. Dyktanda melodyczne.

2. Ćwiczenia rytmiczne.

3. Ćwiczenia harmoniczne.

Interwały w rejestrze środkowym Interwały w rejestrze niskim/wysokim

Trójdźwięki Dominanty septymowe

Δ Δ Δ Δ Δ D7 D

7 D

7 D

7 D

7

Harmonia jest to jeden z elementów utworu

muzycznego.

Odnosi się do współbrzmień, jakie powstają

między dźwiękami granymi jednocześnie.

Najpowszechniejszą harmonią jest harmonia

dur-moll, opierająca się przede wszystkim na

trójdźwiękach durowych i molowych.

Pamiętaj! „Harmoniczny” jest w muzyce pojęciem wieloznacznym. Może oznaczać np. drugi tetrachord gamy

molowej z podwyższonym VII stopniem, ale też sposób zapisania interwału, trójdźwięku, dominanty

(„bałwankiem”). Zauważ, że triada też jest „harmoniczna”. O instrumentach, na których bez trudu można grać

akordy, mówi się „instrumenty harmoniczne”. Pomyśl, jakie instrumenty można tak określić? ______________

__________________________________________________________________________________________

Praca domowa – powtórz z klasy IV wiadomości o interwałach złożonych. Śpiewaj i pokazuj na klawiaturze

melodie z ćwiczenia 1 z dzisiejszej lekcji.

Naucz się ćwiczeń z solfeża:_________________________________________________________.

Zaliczenie będzie ________________________.

Notatki z lekcji 18

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 19 data________________________________

ĆWICZENIA MELODYCZNE, RYTMICZNE I HARMONICZNE; INTERWAŁY PROSTE I ZŁOŻONE

Interwały proste to interwały do oktawy włącznie. Interwały większe niż oktawa to interwały złożone.

Nazwy interwałów złożonych:

Nona (8 + 2) – może być mała lub wielka (9m lub 9w)

Decyma (8 + 3) – może być mała lub wielka (10m lub 10w)

Undecyma (8 + 4) – może być czysta lub zwiększona (11cz lub 11zw)

Duodecyma (8 + 5) – może być czysta lub zmniejszona (12cz lub 12zmn)

Tercdecyma (8 + 6) – może być mała lub wielka (13m lub 13w)

Kwartdecyma (8 + 7) – może być mała lub wielka (14m lub 14w)

Kwintdecyma (8 + 8) – może być czysta (15cz)

1. Ćwiczenia harmoniczne.

Interwały proste Interwały złożone (tylko nony/decymy)

Trójdźwięki Dominanty septymowe

Δ Δ Δ Δ Δ D7 D

7 D

7 D

7 D

7

2. Ćwiczenia rytmiczne.

3. Dyktanda melodyczne (z noną/decymą).

Praca domowa – śpiewaj

i pokazuj na klawiaturze melodie

z ćwiczenia 3 z dzisiejszej lekcji.

Śpiewaj zadane ćwiczenia

solfeżowe.

Notatki z lekcji 19

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 20 data________________________________

TWORZENIE STRUKTUR MUZYCZNYCH – ĆWICZENIA

1. Od dźwięku d1 utwórz wszystkie interwały proste i złożone. Podpisz je. Układ harmoniczny.

2. Od dźwięku e1 utwórz trójdźwięki: dur bez przewrotu, w I i II przewrocie, moll bez przewrotu, w I i II przewrocie,

zmn, zw. Podpisz je. Układ harmoniczny.

3. Od dźwięku f1 utwórz Dominanty septymowe (bez przewrotu, w I, II, III przewrocie). Podpisz je. Zaznacz prymy

i napisz, z jakich gam są te Dominanty (pamiętaj, że pryma Dominanty to V stopień gamy).

Praca domowa – co to jest Poprzednik i Następnik? – przypomnij sobie z klas I-III lub poszukaj informacji na ten temat („Słowniczek muzyczny” Jerzego Habeli lub muzykotekaszkolna.pl). Zanotuj wiadomości w „Notatkach z lekcji”. Na klawiaturze pokazuj harmonicznie interwały proste z ćwiczenia 1 z dzisiejszej lekcji (dwa dźwięki na raz, staraj się ich nie szukać i nie liczyć, tylko nauczyć się od razu trafiać!)

Zrób zadania z drugiej strony kartki!

Śpiewaj zadane ćwiczenia solfeżowe.

Od dźwięku c1 utwórz wszystkie interwały proste i złożone. Podpisz je. Układ harmoniczny.

2 Od dźwięku g1 utwórz trójdźwięki: dur bez przewrotu, w I i II przewrocie, moll bez przewrotu, w I i II

przewrocie, zmn, zw. Podpisz je. Układ harmoniczny.

3. Od dźwięku a1 utwórz Dominanty septymowe (bez przewrotu, w I, II, III przewrocie). Podpisz je. Zaznacz

prymy i napisz, z jakich gam są te Dominanty (pamiętaj, że pryma Dominanty to V stopień gamy).

Notatki z lekcji 20

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 21, 22 data________________________________

POPRZEDNIK I NASTĘPNIK

1. Korekta błędów. Zaznacz Poprzednik i Następnik.

W tej kolędzie Poprzednik i Następnik są takie same.

2. Z pamięci zapisz pierwsze 8 taktów kolędy „Lulajże, Jezuniu”. Gama F-dur, na 2. Zaznacz Poprzednik i Następnik.

W tej kolędzie Poprzednik i Następnik są prawie takie same – różnią się zakończeniem. Poprzednik kończy się na

dźwięku z Dominanty, Następnik – na Tonice.

3. Dyktando-uzupełnianka. Zaznacz Poprzednik i Następnik.

W tej kolędzie Poprzednik i Następnik mają mało cech wspólnych.

3. Zaśpiewaj z taktowaniem. Zaznacz Poprzednik i Następnik.

W tej kolędzie melodia Poprzednika i Następnika są różne od siebie.

Praca domowa – na prawdziwej klawiaturze graj swoje ulubione kolędy (ze słuchu lub z nut).

Śpiewaj zadane ćwiczenia solfeżowe.

Notatki z lekcji 21, 22

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 23 data________________________________

Dyktando-uzupełnianka. Dopisz brakujące nuty

Praca domowa – na prawdziwej

klawiaturze graj swoje ulubione

kolędy (ze słuchu lub z nut).

Śpiewaj zadane ćwiczenia solfeżowe.

PRZYGOTOWUJ SIĘ DO ZALICZENIA ĆWICZEŃ!!!

Notatki z lekcji 23

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 24 data______________________________

DOMINANTA SEPTYMOWA – ĆWICZENIA; ĆWICZENIA MELODYCZNE, RYTMICZNE I HARMONICZNE

1. Przewroty Dominanty – uzupełnij nazwy składników

7 7 7

5 5

3 3

1

2. W gamach A i Es zbuduj Dominanty z przewrotami (bez rozwiązań). Podpisz wszystkie Dominanty. Pamiętaj o znakach przykluczowych.

3. Ćwiczenia melodyczne.

4. Ćwiczenie rytmiczne – dopisz rytm. Wstaw znaki skrótowej notacji muzycznej. Zaznacz też Dominantę

septymową i dźwięki obce w melodii.

Praca domowa – śpiewaj zadane ćwiczenia solfeżowe.

PRZYGOTOWUJ SIĘ DO

ZALICZENIA ĆWICZEŃ!!!

Notatki z lekcji 24

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 25 data________________________________

DOMINANTA NONOWA; ĆWICZENIA MELODYCZNE, RYTMICZNE I HARMONICZNE

1. Dyktanda stopniami gamy.

V

2. Dyktando rytmiczne.

3. W gamie C-dur i w rytmie z zadania 2 napisz dźwięki z zadania 1. Jaki to taniec?___________________________

Pięć pierwszych dźwięków układa się w Dominantę nonową.

Dominanta nonowa jest pięciodźwiękiem, zbudowanym – podobnie jak Dominanta (z triady

harmonicznej) i Dominanta septymowa – na V stopniu gamy.

W gamie durowej ma budowę 3w + 3m + 3m + 3w i oznacza się ją D9

W gamie molowej harmonicznej ma budowę 3w + 3m + 3m + 3m i oznacza się ją D9>

Nona w Dominancie może być wielka (w gamach durowych) lub mała (w molowych harmonicznych).

Dominanta nonowa w C-dur Dominanta nonowa w c-moll (wielkononowa) (małononowa)

4. Ćwiczenia harmoniczne.

Trójdźwięki Dominanty septymowe

Δ Δ Δ Δ Δ D7 D

7 D

7 D

7 D

7

Praca domowa – powtarzaj wiadomości z całego semestru. Napisz Dominanty nonowe we wszystkich poznanych gamach durowych. Układ harmoniczny.

Notatki z lekcji 25

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 26 data________________________________

DOMINANTA NONOWA BEZ PRYMY; ĆWICZENIA MELODYCZNO-RYTMICZNE I HARMONICZNE

1. Dyktando melodyczne.

Cztery pierwsze dźwięki to Dominanta nonowa bez prymy.

Dominanta nonowa bez prymy to czterodźwięk, który powstaje po „zabraniu” prymy

(najniższego składnika) z Dominanty nonowej.

Dominanty małononowe bez prymy są charakterystyczne dla gam molowych harmonicznych –

nazywa się je „czterodźwiękiem zmniejszonym”.

W gamie molowej harmonicznej mają budowę 3m + 3m + 3m i oznacza się ją D9>

Dominanta nonowa bez prymy w a-moll (małononowa)

4. Ćwiczenia harmoniczne.

Interwały proste Interwały złożone (tylko nony/decymy)

Trójdźwięki Dominanty septymowe

Δ Δ Δ Δ Δ D7 D

7 D

7 D

7 D

7

Praca domowa – powtarzaj wiadomości z dotychczas przerobionych lekcji. Napisz Dominanty nonowe bez prymy we wszystkich poznanych gamach molowych harmonicznych. Układ harmoniczny.

Notatki z lekcji 26

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Lekcja 27 data________________________________

ĆWICZENIA RYTMICZNE; DWUGŁOS RYTMICZNY

1.Rozpoznaj grupy szesnastkowe w taktach ćwierćnutowych.

2. Rozpoznaj grupy szesnastkowe w taktach ósemkowych.

3. Dyktanda rytmiczne.

4. Samodzielnie ułóż trzy dwugłosowe, dwutaktowe rytmy. Metrum dowolne – ale za każdym razem inne.

Wartości rytmiczne dla głosu górnego pisz nad linią (laseczki do góry), dla głosu dolnego – pod linią (laseczki do

dołu.)

Praca domowa – powtarzaj wiadomości o wszystkich poznanych gamach.

Dokończ zadanie 4, jeśli nie udało Ci się skończyć go na lekcji. Naucz się wykonywać ułożone przez siebie

dwugłosowe rytmy (sposób dowolny, np. ręka-ręka, ręka-głos, ręka-noga ☺ ).

Notatki z lekcji 27

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________