„Las w życiu człowieka”

Prezentacja edukacyjna dla uczniów klas IV-VI szkoły podstawowejPrezentację opracował Tadeusz Zarzycki

I las - zielony skarbiec człowieka

II pozyskiwanie zasobów leśnych

III zagrożenia lasu

IV społeczna funkcja lasu

Las - kompleks roślinności swoisty dla danego kontynentu geograficznego,

charakteryzujący się dużym udziałem drzew rosnących w zwarciu, wraz ze światem zwierzęcym i różnymi czynnikami przyrody nieożywionej

oraz związkami, które między nimi występują. (Internet – Wikipedia)

I las - zielony skarbiec człowieka

Drzewa – grupa roślin, do której zaliczają się największe rośliny lądowe. Grupa ta nie jest taksonem– grupuje tylko organizmy roślinne podobne morfologicznie i funkcjonalnie. Drzewa są roślinami wieloletnimi o zdrewniałych łodygach (i zwykle też korzeniach). Od innych roślin drzewiastych (krzewów i krzewinek) różnią się posiadaniem łodygi głównej (pnia) rozgałęziającej się dopiero od pewnej wysokości. Liczne rozgałęzienia wraz z listowiem tworzą koronę drzewa. (Internet – Wikipedia)

Powierzchnia lasów w Polsce (stan na 2004 rok) wynosiła 8,94 mln hektarów. Stanowi to około 28,6% ogólnej powierzchni Polski.

Lasy spełniają w sposób naturalny lub w wyniku działań człowieka różnorodne funkcje. Można je ująć w trzy grupy:

ekologiczne (ochronne),

produkcyjne (gospodarcze),

społeczne.

Funkcja ekologiczna lasu polega na korzystnym wpływaniu, na kształtowanie klimatu globalnego i lokalnego, skład atmosfery [jedno drzewo zapewnia tlen przez cały rok dla 4 osobowej rodziny], regulację obiegu wody w przyrodzie, przeciwdziałanie powodziom, lawinom i osuwiskom. Zachowanie potencjału biologicznego wielkiej liczby gatunków i ekosystemów.

Funkcje produkcyjne polegają na produkcji biomasy i ciągłego powtarzania tego procesu. Umożliwia to trwałe użytkowanie drewna i surowców niedrzewnych pozyskiwanych z lasu.

Bez drewna nie sposób wyobrazić sobie rozwoju cywilizacji.Drewno jest surowcem dla tysięcy produktów wytwarzanych przez człowieka. Nie bez znaczenia jest fakt, że jest to surowiec odnawialny, ekologicznie przyjazny i zdrowy. Dzięki naturalnemu pięknu i ogromnej różnorodności – nie ma równego sobie.

II pozyskiwanie zasobów leśnych

Związek człowieka z lasem i drewnem trwa miliony lat. Należy tu wspomnieć o ogromnym znaczeniu drewna dla rozwoju budownictwa, energetyki, górnictwa, hutnictwa, komunikacji międzyludzkiej [papier], meblarstwa, myślistwa, rolnictwa, transportu itp.

Przerabianie drewna

Ogólny schemat pozyskiwania i przerobu drewna

Przykładowe rodzaje tarcicy

deskibelki krawędziaki

Przerób ściętego drewna odbywa się w tartaku. Kloce drewniane przecina się wzdłuż na maszynach zwanych trakami. Produkt wychodzący z tych maszyn nazywa się ogólne tarcicą.

III zagrożenia lasu

W naukach leśnych wyróżnia się trzy kategorie zagrożeń, którym podlega współczesny las.

1. Czynniki antropogeniczne (wynikające z działalności człowieka) –

zanieczyszczenia przemysłowe, pożary, turystyka.

Katastrofa ekologiczna w Górach Izerskich spowodowana przemysłową działalnością człowieka „kwaśne deszcze”

Pożar lasu – pożar w Rudach Raciborskich w roku 1992 był jedną z największych katastrof w dziejach polskiego leśnictwa. Spłonęło ponad 9 tyś, hektarów lasu, a pożar trwał 18 dni.

2. Czynniki ożywione (biotyczne) – wirusy, bakterie, nicienie, zwierzęta.

W Polskich lasach największe spustoszenia czynią, występujące cyklicznie, szkodniki liściożerne żerujące na drzewostanach sosnowych, takie jak: brudnica mniszka, boreczniki, barczatka sosnówka, poproch cetyniec, osnuja gwiaździsta.

Choroby grzybowe lasu są kolejnym ogromnym zagrożeniem lasu. Stale prowadzony monitoring przez pracowników leśnych pozwala zmniejszyć dynamikę infekcji grzybowych lasu.

Zwierzyna leśna – uprawy leśne zabezpiecza się przed zwierzyną grodzeniami, zakładaniem osłon czy smarowaniem repelentami (środkami chemicznymi zniechęcającymi roślinożerców do zgryzania młodych pędów na uprawach).

Brudnica mniszka - jeden z najgroźniejszych szkodników drzewostanów sosnowych

Zabezpieczona ogrodzeniem uprawa leśna. Ochrona przed zniszczeniem przez zwierzynę leśną

3. Czynniki natury nieożywionej (abiotyczne) –

Susza, powódź, skrajnie wysokie i niskie temperatury powietrza, niedostatek substancji odżywczych w glebie, zaburzenia atmosferyczne – wiatry, okiść, szadź, gradobicie.

Połamane drzewa po przejściu huraganu

Szadź na drzewach

Okiść – osiadająca na gałęziach gruba warstwa ciężkiego (mokrego) śniegu powodująca często łamanie gałęzi

Funkcja społeczna – lasy kształtują korzystne warunki zdrowotne i rekreacyjne dla społeczeństwa, tworzą i wzbogacają rynek pracy, służą obronności kraju, zapewniają rozwój kultury, nauki oraz edukacji ekologicznej społeczeństwa.Niepowtarzalne piękno polskich lasów jest dla człowieka miejscem bezpośredniego kontaktu z naturą. Miejscem relaksu i wypoczynku.

IV społeczna funkcja lasu

Edukacyjna funkcja lasu - obserwowanie przyrody

Rekreacyjna funkcja lasu - odpoczynek

Lasy Państwowe sprawujące zarząd nad lasami Skarbu Państwa udostępniają piękne polskie lasy całemu społeczeństwu.

Lasy nie są ogrodzone i można po nich swobodnie wędrować.

Rzetelna informacja o lasach kształtuje kulturę leśną społeczeństwa.

Tablica informacyjna KARKONOSKIEGO PARKU NARODOWEGO – wejście od strony wodospadu „Szklarki”

LITERATURA:

Wikipedia, InternetWycieczka do lasu - Hanna Będkowska, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2005Zielony skarbiec Polski – Krzysztof Fronczak, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa 2004Szkice o zastosowaniach drewna – Marian Suwała, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa 2006Drewno surowiec wszechczasów - Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa 2005Przyroda – podręcznik do przyrody dla klasy 5 SP, E. Błaszczyk, E. Kłos, B. Maliński, J. Sygniewicz, B. Zajdler, WSIPTechnika 4-6 podręcznik dla SP – Lech Łabecki, Nowa EraTechnika, wychowanie komunikacyjne, zeszyt ćwiczeń dla klasy 4 szkoły podstawowej – Waldemar Czyżewski, Warszawa 1996, Nowa EraMateriały własne