Gdy sprawa dotyczy zaczyna budynku, w ktrym jest lakiernia, czyli miejsca, ktre ze swej specyfiki formuje takie zagroenia, to ilo wymaga znacznie si rozszerza. Oprcz typo-wych wytycznych i wymogw dla pomieszcze-nia i sprztu ganiczego, drg ewakuacyjnych i sposobw postpowania w celu eliminowania zdroe, dodatkowo pojawiaj si wymogi dla urzdze, instalacji i przebiegu procesu tech-nologicznego.

Obowizujce przepisy okrelaj do ja-sne definicje zagroe i narzucaj wprowadze-nie do zagroonych pomieszcze budynku kon-kretnych rozwiza technicznych. W przypadku lakierni sytuacja si jednak nieco komplikuje. Tu sposoby zabezpieczenia pomieszczenia, wymogi stawiane instalacj i wyposaeniu, za-le cakowicie od stosowanej technologii oraz iloci cykli, wielkoci zapasw magazynowych, materiaw atwo palnych i substancji wybu-chowych.

Aby zagadnienia tego tematu byy troch prostsze sprbujemy pogrupowa definicje i stosowane okrelenia. Najwaniejsze to nie mylenie znacze fachowych sformuowa i do-strzeganie rnic w podobnie brzmicych okre-leniach jak strefa zagroenia wybuchem czy pomieszczenie zagroone wybuchem

Strefy zagroone wybuchemWpyw wymogw ppo. na koszt budowy i wyposaenia lakierni

Kwestie zabezpiecze i wymogw przeciwpoarowych w budynkach i ich przestrzeni zewntrznych reguluj ustawy i szereg szczegowych rozporzdze. Podstawowym z nich jest rozporzdzenie ministra spraw wewntrznych i administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoarowej budynkw, innych obiektw budowlanych i terenw (Dz. U. z dnia 11 maja 2006 r.) na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpoarowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229, z pniejszymi zm.).

lub obcienie poarowe pomieszczenia czy zabezpieczenie poarowe pomieszczenia. Tu najprociej przytoczy jest definicje dostpne w rozporzdzeniach i normach... ale jak si czsto okazuje nie s ona zrozumiaa. Prociej brzmi to tak:

Eliminacja jednego z tych trzech elementw powoduje, e wybuch substancji staje si nie-moliwy. Wszystkie zabezpieczenia pomiesz-cze i procesw technologicznych w lakierni koncentruj si na eliminacji dwch z nich.

Iloci palnych substancji w powietrzu ogra-niczajc ich stenie w powstajcym oboku gazowym (wentylacja pomieszcze) oraz eli-minacji inicjatora (zakazy i nakazy eksploata-cyjne oraz odpowiednia konstrukcja urzdze elektrycznych i iskrzcych mechanizmw). Jak wida, zasadniczo klasyfikacja zagroenia spoczywa w rkach osoby doskonale znajcej przebieg procesu technologicznego, parametry instalacji i uywane materiay.

Poniewa jednak warunki formowania si obokw wybuchowych s rne i rne jest prawdopodobiestwo ich powstania, ustawo-dawca podzieli obszary ich spodziewanego wystpienia na trzy strefy dla gazw i trzy stre-fy dla pyw, oznaczajc rne poziomy zagro-enia. Ocechowano je jako strefa 0, 1, 2, a po-niewa zagroenie wybuchem mog wywoa take lekkie pyy, to dodatkowo wprowadzono oznaczenia stref 20, 21, 22. Wczeniej kadej cyfrze towarzyszya litera Z (zagroenie) i oznaczenie wygldao tak: Z0, Z1, Z2 itd. W starszych opracowaniach, czy potocznych sfor-muowaniach pojawi si moe takie okrelenie z literk Z wskazujc stref zagroenia wy-buchem. Same definicje dotyczce klasyfikacji procesu i zagroenia doczone do oznaczenia nie ulegy zmianie od lat. Z0 to dzi 0, Z1 to 1, Z2 to 2 itd., a sama zmiana to dostosowanie nazewnictwa do standardu UE. Jak nie trudno si domyle liczbowa kolejno kodu strefy odpowiada stopniom zagroenia wskazujc, e strefa 0 to taka, w ktrej zagroenie wybuchem

To obszar, w ktrym moe pojawi si taka mieszanina oparw z powietrzem, ktra w od-powiednich warunkach wybuchnie. Co oznacza w odpowiednich warunkach? To odpowiednie stenie takiej substancji w powietrzu. Oczywi-cie substancja sama w sobie musi by palna i mie zdolno do unoszenia si jako opary czyli gaz, musi by wymieszana z powietrzem, tj. z tlenem, bo bez tego nie ma zaponu i wybuchu. Sam wybuch to nic innego jak byskawicznie rozprzestrzeniajcy si poar substancji palnej w powietrzu. Skoro wybuch to ekstremalna forma poaru, to do warunkw koniecznych do jego powstania potrzeba jeszcze jakiego inicjatora iskry elektrycznej ze zwarcia instalacji lub z przeskoku iskry elektrycznoci statycznej, otwartego pomienia, rozgrzanego arnika grzejnika lub papierosa. W zasadzie trzech elementw:1. palnej substancji gazowej o odpowiednim

steniu2. powietrza (tlenu) w mieszaninie z takim gazem3. inicjatora zaponu

Strefa zagroenia wybuchem

52

www.lakiernictwo.net

NOrmy/PrAWO

wystpuje cigle, strefa 1 to taki obszar, w kt-rym zagroenie wystpuje w trakcie realizacji cyklu technologicznego czyli w normalnych warunkach pracy. Strefa 2 to taki obszar, w ktrym zagroenie wybuchem powstaje spora-dycznie i na krtki czas. Pene definicje brzmi znacznie bardziej zawie i precyzyjniej okrelaj warunki klasyfikacji zjawiska. Po co te podziay i definicje? Sprbujmy to zobrazowa. Dlaczego to takie istotne? Sam fakt wystpienia strefy zagroenia wybuchem w danym pomieszczeniu lakierni nie pozwala jeszcze na precyzyjny do-br odpowiedniego rozwizania technicznego. Tu postawi mona przykadowe pytanie: Czy zwyka lampa owietleniowa moe pracowa w pomieszczeniu, w ktrym wystpuje strefa zagroenia? Szybka odpowied bez szczeg-owej analizy - Nie moe! A po takiej analizie pytanie dodatkowe. Czy sama lampa znajduje si w zasigu tej strefy? I drugie - czy ta stre-fa utrzymuje si cigle, czy wystpuje spora-dycznie, tzn. strefa 0, 1, 2? Ju to wiemy? To teraz dopiero mona sign po odpowiednie rozwizanie techniczne wprowadzajc oprawy w klasyfikacji EX (ATEX) dla strefy 0, 1 lub 2 o rnym poziomie bezpieczestwa i... cenie. mona te dowie w analizie opracowania projektowego, e lampy takie nie mog znale si w strefie zagroenia wybuchem pomiesz-czenia, ktre owietlaj, ale dlaczego to takie istotne?

Zwyka lampa owietleniowa ze wietlw-kami to koszt 300 z. Lampa w klasyfikacji EX dla strefy 2 to koszt ok. 900 z za opraw, dla stref 1 ok. 1500 z, a dla strefy 0 to nawet 2800 z. W duej hali lakierni moe pojawi si np. 20 30 takich opraw. Powoli wida dlacze-go to takie istotne... wystarczy policzy rnice w kosztach inwestycji dla tego tylko elementu, a to dopiero pocztek wydatkw i tylko jedna z instalacji. Z drugiej jednak strony, zbyt liberalna klasyfikacja strefy zagroenia to ryzyko braku odbioru technicznego budynku, a w skrajnych przypadkach wybuch i utrata majtku! Nie wy-kluczajc odpowiedzialnoci karnej projektanta i opiniodawcw. Samo wystpienie w pomiesz-czeniu stref zagroenia wybuchem nie oznacza jeszcze, e automatycznie cae pomieszczenie jest nim zagroone. Idea i cel wyznaczania stref , czyli okrelonych powierzchni obszarw za-groonych ma na celu wprowadzanie w nich skutecznych zabezpiecze, a nie przeciwdziaa-nie wybuchowi we wszystkich projektowanych

instalacjach tego pomieszczenia tak na wszelki wypadek! Jest znaczca rnica finansowa we wprowadzeniu do duej hali lakierni piciu opraw owietleniowych specjalnych i np. 50 standardowych, zamiast 55 specjalnych. Je-eli projektant lub specjalista ds. zabezpiecze ppo. jest w stanie okreli wielko oznaczonej kodem strefy to jednoczenie wskaza moe, w ktrych miejscach lakierni zastosowa trzeba kosztowne instalacje z odpowiednimi atestami, a gdzie takie rozwizania s zbyteczne. Przy tym wszystkim zachowane zostaj zarwno wymagane warunki bezpieczestwa jak i zdro-wy rozsdek niwelujcy zagroenia tam, gdzie faktycznie si to moe zdarzy.

Gdy jednak cae pomieszczenie zostaje zakwalifikowane jako zagroone wybuchem wtedy koszty jego zagospodarowania i dosto-sowania dla potrzeb lakierni rosn do bardzo wysokiego poziomu, a owietlenie i instalacje elektryczne to tylko jeden z kilku elementw tych wysokich nakadw. moe nawet okaza si, e lakiernia w ogle nie powstanie w ta-kim pomieszczeniu... bo adna kabina lakier-nicza, a take stanowiska lakiernicze nie maj odpowiedniej klasyfikacji do uytkowania ich w przestrzeniach zagroonych wybuchem lub pocieszeniach, gdzie atmosfera taka moe wystpi (zgodno z wymogami dyrektywy ATEX). Gdyby kabiny speniay takie wymogi, to byby to pewien absurd formalny, bo to wntrze kabiny przeznaczone jest do lakierowania, czyli take bezpiecznego kontrolowania powsta-jcego oboku gazowego. Tworzenie takich

mieszanin przed lub obok kabiny i stanowisk w pomieszczeniu, w ktrym si one znajduj - jest nie logiczne.

Klasyfikacja strefy zagroenia wybuchem i pomieszczenia zagroonego wybuchem to dwie rne sprawy. Ustawodawca okreli warunek wyraony wartoci liczbow, ktre-go przekroczenie klasyfikuje automatycznie pomieszczenie jako zagroone wybuchem. Ten warunek to przyrost cinienia w analizowa-nym pomieszczeniu wywoany... wybuchem! Gdy jest on rwny lub przekroczy 5 kPa to pomieszczenie takie staje si projektowym i inwestycyjnym problemem i elementem pod szczeglnym nadzorem. Do obliczenia tej gra-nicznej wartoci ustawodawca wskaza wzr w zaczniku do rozporzdzenia przytoczonej na wstpie ustawy, precyzujc jakie czynniki na-ley uwzgldni w takim obliczeniu. Tu pojawia si jednak problem. Elementy wzoru wprowa-dzaj do niego pewne skadniki korekcyjne, jak np. ilo czystego powietrza w pomieszczeniu a nie wiemy czy to, ktre zostao do pomiesz-czenia wtoczone nie zawiera adnych palnych substancji lotnych. Ilo wymian powietrza w pomieszczeniu moe by pynna. Przyjta do oblicze substancja chemiczna moe parowa intensywnie przez kilka minut, a nastpnie uwalnia tylko niewielk ilo palnych - lotnych zwizkw? W samej kabinie zmienia si take temperatura otoczenia w jakiej uwalniane s palne lotne substancji chemiczne. Wskazane zagadnienia (ktrych jest duo, duo wicej) prowadz do koniecznoci przeprowadzenia

Zgodnie z zaleceniami przepisw europejskich ATEX system lakierniczy powinien by wyposaony w automatyczny system wykrywania i gaszenia ognia - STS. Na zdjciu lakiernia w firmie Best Poland z Zabrza.

Fot. Julian Ciesielski

53

Nr 4(66)/2010 lipiec-sierpie

NOrmy/PrAWO

wnikliwej analizy przed dokonaniem ostatecz-nego obliczenia i wskazania w niej moliwie najbliszych rzeczywistoci warunkw prze-biegu procesu i formowania si zagroenia. Inaczej przyjte wnioski kocowe podwysz koszt inwestycji lub sprowadz niebezpiecze-stwo na pracujcych wewntrz ludzi. I tu nagle okazuje si, e sama znajomo zagadnie zwizanych z wymogami przeciwpoarowymi i wybuchowymi jest ju niewystarczajca. Teraz konieczne jest precyzyjne okrelenie kadego elementu przebiegu procesu lakierowania, schnicia, utwardzania, suszenia, studzenia i osigania przez powok stanu stabilnoci fizykochemicznej. Konieczne jest wskazanie wielkoci zapasw magazynowych materia-w niebezpiecznych, a nawet iloci paliwa w zbiornikach pojazdw znajdujcych si na hali. Brzmi zawile, ale od szczegowoci i wnikli-woci tego opracowania zale koszty inwe-stycji i bezpieczestwo eksploatacyjne obiektu. Analiza przebiegu procesu aplikacji i schnicia mieszaniny lakierniczej da odpowied na wiele pyta, ktre zestawione ze znajomoci za-gadnie reakcji wybuchowych i wymogw w zakresie zabezpiecze ppo.... skieruj uwag rzeczoznawcw i projektantw na kabin lakier-nicz i systemy wentylacyjne lakierni. Uytkow-nicy kabin lakierniczych, projektanci lakierni, a take specjalici ds. zabezpiecze poarowych i sami inwestorzy oczekuj od producenta lub dostawcy urzdzenia jasnej i czytelnej dekla-racji czy jest ono zagroone wybuchem, czy nie? Wymagaj certyfikatw i atestw do ta-kiej klasyfikacji. Problem w tym, e producent urzdzenia ani jego dostawca nie ma adnych podstawa do takiej deklaracji i jeeli j wyda to wycznie dla warunkw symulowanych, kt-re w konkretnej kabinie nie musz wystpi! Producent wprowadzi do swojego produktu okrelone rozwizania techniczne nie znajc jeszcze jego ostatecznej lokalizacji i technologii materiaowej jak bdzie w nim stosowana.

Zaoenie, e we wntrzu kabiny lakierni-czej wystpuje strefa 0 w praktyce wyklucza moliwo wprowadzenia wikszoci ofertowa-nych na rynku urzdze do uytkowania! Przy-jcie, e to strefa 1 narzuca szereg kosztow-nych zabezpiecze technicznych i certyfikatw dla elementw owietlenia czy instalacji spr-onego powietrza i jej ochrony antystatycznej. Zaoenie, e to strefa 2 jest bardzo liberalne i najmniej kopotliwe dla dostawcy tego urz-

dzenia, a pniej uytkownika... ale wzbudza wiele wtpliwoci w trakcie oceny i opiniowania projektu lakierni.

Co zrobi? Dowie analiz i obliczeniami popartymi DTr urzdze kabiny i stanowisk lakierniczych oraz kartami charakterystyki materiau, e przyjta klasyfikacja jest jedyna i suszna! Sposobw na dowiedzenie skuteczno-ci prezentowanego pogldu jest kilka.

Pierwszy - poziom NDS lotnych substan-cji na stanowisku pracy jest niszy od dolnej granicy wybuchowoci tych samych substan-cji trzy, cztero-krotnie! Skoro w kabinie i na stanowiskach lakierni wyeliminowane zostao niebezpieczestwo przekroczenia poziomu NDS to logicznie nie ma tu te moliwoci po-wstania oboku o steniu wybuchowym takiej substancji!

Drugi argument - kabina posiada deklara-cj zgodnoci z wymogami dyrektywy maszy-nowej i znak CE, ktrego nadanie wymagao potwierdzenia bezpieczestwa uytkowego podzespow urzdzenia prze uprawnion jed-nostk notyfikujc lub zrobi to na swoj od-powiedzialno jej producent. Jest to o tyle istotne, e skadnikiem dyrektywy maszynowej w tym temacie jest zintegrowana norma PN-EN 13355 (wersja polska z listopada 2006 r.) Urz-dzenia malarskie, Kabiny Zespolone, Wymaga-nia Bezpieczestwa. Norma ta w zaczniku A i B okrela sposb obliczenia stenia par ga-zw we wntrzu pracujcej kabiny, przypisujc wyniki do odpowiednich klasyfikacji. Zasadni-czo klasyfikuje ona kabin jako niezagroon wybuchem skaniajc si do oznaczenia strefy zagroenia wybuchem wystpujcej w trakcie aplikacji jako strefy 2. mona przyj tok ro-zumowania prowadzcy w prostej linii od tego obliczenia do... deklaracji zgodnoci... wydanej m.in. na podstawie normy z tym obliczeniem.

Podobnie jest ze stanowiskami lakierniczy-mi, ktre bardziej wpisuj si w postanowienia normy PN EN 12215 Urzdzenia malarskie. Kabiny malarskie do nanoszenia natryskiem ciekych wyrobw lakierowych. Wymagania bezpieczestwa (ale tylko w zakresie aplikacji, a nie prac szlifierskich). Tu take jest odpo-wiedni wzr i obliczenia.

Sposb trzeci to gotowiec obliczeniowy, ktry producenci kabin lakierniczych doczaj do DTr urzdzenia, a obliczenie oparte o wzo-rzec z przytoczonej normy i wykazuje, e przy rozpyleniu litra mieszaniny, w ktrej bardzo

wybuchowy toluen lub ksylen stanowi 100% skadu, system wentylacyjny kabiny nie pozwo-li na zgromadzenie si w jej wntrzu oboku o steniu wybuchowym. Zaoenie logiczne i zgodne z prawd, szczeglnie e substancje te stanowi w rzeczywistoci 5 12% caej mie-szaniny, a w wielu materiaach lakierniczych w ogle nie wystpuj! Dlatego mae i rednie usugowe lakiernie samochodowe otrzymuj dowd na to, e urzdzenie jest bezpieczne i sklasyfikowane, ale w przemyle, gdzie jest za-trudniony etatowy specjalista ds. zabezpiecze ppo. takie gotowce symulacyjne nie prze-chodz. Tu, zgodnie z prostymi i czytelnymi wymogami przepisw, wykonane zosta musi obliczenie uwzgldniajce stosowane mate-riay lakiernicze i konkretne parametry wpro-wadzonego modelu i typu kabiny. Gotowiec to wygodna rzecz dla dostawcy ale przestaje by pomocny, gdy specjalista ds. zabezpiecze ppo. zacznie go czyta... i okae si, e aden element nie odpowiada niczemu co stanowi stan faktyczny!

Nie jest te dobrze, gdy architekt prowa-dzcy projekt zaufa otrzymanym dokumentom, bo w przyszoci przyjta wczeniej klasyfika-cja pomieszcze i stref zagroenia wybuchem moe ulec zmianie. Od tych klasyfikacji dla sta-nowisk lakierni i kabiny w ogromnym zakresie zaleny jest ukad budynku, jego konstrukcja, iloci kondygnacji nad urzdzeniem i jego od-lego od innych stanowisk pracy. W efekcie klasyfikacja wybuchowa samej kabiny lakier-niczej i pojedynczych stanowisk, oznaczenie rodzaju i wielkoci stref zagroenia wybuchem wpywa na ksztat budynku jego rozkad i koszt budowy, ktry moe powanie wzrasta. Gdy bdna klasyfikacja ujawnia si zbyt pno to okazuje si, e albo lakiernia zostaa prze-inwestowana albo zaprojektowana tanio bez podstawowych zabezpiecze i jej uruchomienie stanie teraz pod znakiem zapytania.

Oznaczenie wielkoci i typu strefy wpywa na wiele elementw. Poniewa jednoczenie stanowi na pocztku projektu lakierni wiel-k niewiadom, projektanci obiektw chtnie korzystaj ze standardowych schematw lo-kalizacji poszczeglnych stanowisk liczc na to, e inni projektanci, czy rzeczoznawcy ju analizowali te kwestie. Standardy lokalizacyjne maj z pewnoci sw zalet, bo zarwno la-kiernicy, jak i inwestorzy otrzymuj wewntrzny ukad obiektu identyczny jak w kilkuset innych

54

www.lakiernictwo.net

NOrmy/PrAWO

przypadkach. Gdy jednak wymogi wewntrzne obiektu narzucaj konieczno organizacji uni-kalnej lakierni albo lakiernia organizowana jest w adoptowanym budynku, oparcie klasyfikacji ppo. o gotowy standard nie jest ju tak proste. Kopia standardu to take w duej czci kopia poziomu nakadw inwestycyjnych. Ponadto skorzystanie przez projektantw z typowego standardu nie zwalnia z koniecznoci dokona-nia wnikliwej analizy i opiniowania dokumentacji przez rzeczoznawcw ds. zabezpiecze ppo. W trakcie odbiorw kocowych i cyklicznych kontroli, argument przecie identycznie jest w 100 innych lakierniach nikogo nie przekona.

Obowizek analizy zagroe poarowych i wybuchowych dotyczy konkretnego obiektu w konkretnej lokalizacji z wybranym typem kabiny, wentylacji lakierni i wprowadzonymi materiaami. Tam, gdzie na stanowisku pracy pojawia si atmosfera wybuchowa konieczne jest przeprowadzenia analizy bezpieczestwa odrbnie od wymaga zwizanych z przepi-sami budowlanymi i projektem obiektu. Tak czy inaczej, opracowanie musi by wykonane w identycznej treci i formie albo dla potrzeb projektu albo dla potrzeb kontroli uytkowej la-kierni prowadzonej, take przez PIP i sanepid.

Kto ma opracowa tak analiz? Ju wida, e opracowanie takie wymaga udziau architekta znajcego obiekt, technologa znaj-cego przebieg procesu i materiay, specjalisty ds. zabezpiecze ppo. znajcego wymogi i od-rbne przepisy oraz specjalistw ds. instalacji elektrycznych, czy wentylacji.

Co na to przepisy? Zasadniczo to odrbne przepisy, ustawy i rozporzdzenia mwi o tym, e takie klasyfikacje musz by wykonane, ale nie wskazuj konkretnie kto ma je opracowa poza... przerzuceniem takiego obowizku na uytkownika obiektu czy instalacji!

Tu dochodzimy do punktu, w ktrym je-dynym dostpnym zapisem jest norma PN-EN 60079:10:2002 zastpiona przez PN-EN 60079:10:2003 urzdzenia elektryczne w prze-strzeni zagroonej wybuchem, dzia 10, klasyfi-kacja obszarw niebezpiecznych stanowica w tym przypadku (taki nacigany - normy same w sobie nie stanowi aktw prawnych i wymogw ustawowych, z wyjtkiem sytuacji, gdy zostaj przywoane w dyrektywie parlamentu UE lub rozporzdzeniu jako ich integralna cz) akt prawny wskazujcy uprawnienia do wyzna-czenia i sklasyfikowania stref zagroenia wybu-

chem, cho w treci te nie okrela celowo na kim spoczywa obowizek i odpowiedzialno za wyznaczenie i klasyfikacj stref.

wyda pozytywn opini i zmieni klasyfikacj pomieszcze lub oznaczenia stref na bardziej liberalne. Projektanci instalacji i architekt wprowadz rozwizania do obiektu, a inwestor zaoszczdzi powane kwoty na specjalnych instalacjach wentylatorach, czy systemach ga-niczych.

Czy to uczciwe i bezpieczne? Pod ka-dym z tych rozwiza podpisuj si specjalici z uprawnieniami i na pewno nie wydadz pozy-tywnej opinii dla wadliwych rozwiza pamita-jc o spoczywajcej na nich odpowiedzialnoci karnej w przypadku nieszczcia! Dla inwestora natomiast najistotniejsze jest to, e podwaenie wydanej opinii i klasyfikacji wymaga kontr ana-lizy wykazujcej jakie bdy, czy niecisoci w przyjtych zaoeniach. Samo stwierdzenie przez instytucj kontroln np. PIP lub PSP, e lakiernia ma z klasyfikacj i ich zdaniem, jest zagroona wybuchem lub jest w niej strefa 0, a nie strefa 2 pozostaje opini... bez znaczenia! Za wydan wczeniej klasyfikacj stoi wnikli-wa analiza z przytoczonymi dowodami obli-czeniowymi, podstaw prawn, przykadami, normami i uprawnieniami kilku specjalistw. Z drugiej strony sporu - wieloletnie dowiadcze-nie kontrolne urzdnikw. Nietrudno wyobrazi sobie jak atwe jest obalenie przytaczanych opinii i prostych argumentw, gdy dysponuje si odpowiednim materiaem analitycznym dla konkretnej lokalizacji lakierni, stosowanych materiaw, zakupionych urzdze ze zgodno-ci ich typu i modelu. A co si stanie, gdy taka analiza to gotowiec, lub co gorsza w ogle jej nie ma? To te przypadki, ktre pniej wskazu-je si jako kosztowne pomyki projektantw i bdy inwestorw!

Jeeli konieczne s szersze informacje do-tyczce zabezpiecze ppo. w budowanych lub adoptowanych lakierniach, a take wskazanie wymaganych certyfikatw i atestw dla urz-dze i instalacji prosz o kierowanie pyta na adres e-mail: projekter@projekter.pl. W pilnych przypadkach prosz o kontakt telefoniczny pod nr. 601 221 760. n

R o b e r t G r z y w a c z e w s k i PrOJEKTEr GrOUP

Klasyfikacji przestrzeni zagroonych wybuchem powinny dokonywa osoby znajce waciwoci materiaw palnych, technologii i wyposaenia, w porozumieniu z odpowiednimi subami bezpieczestwa, elektrykiem mechanikiem i innymi inynierami.

Wynika z tego, e opracowanie takie musi by wykonywane wsplnie jako praca zbioro-wa. W praktyce wystarczy jednak, aby kady w wymienionych specjalistw wskaza konieczne rozwizania techniczne dokonujc kaskado-wej klasyfikacji. Zaczyna technolog opisujcy przebieg procesu i kieruje taki opis do specja-listy ds. ppo. wskazujcego zabezpieczenia z oznaczeniem poszczeglnych stref i pomiesz-cze. Pniej projektanci instalacji. Koczy to architekt wprowadzajcy do obiektu systemy wskazane przez poprzednikw, a do samego opracowania informacj, e rozwizania takie zostay zastosowane w poszczeglnych stre-fach.

Ale po co to wszystko? Przyjmijmy, e koszt budowy i wyposaenia obiektu przy wy-maganych systemach zabezpieczenia przeciw-wybuchowego, pomimo zespoowej pracy, jest dla inwestora nadal zbyt wysoki. W takim przy-padku technolog dokona moe korekty wcze-niejszych zaoe zmieniajc materiay na bezpieczniejsze lub wprowadzajc do projektu pistolety lakiernicze o wikszej skutecznoci aplikacji, pomp membranow lub system air-mix i zmniejszy ilo rozpylonego lakieru w przestrzeni lakierni. moe take zwikszy projektowan moc wentylacji, czy zamkn czciowo obieg powietrza w lakierni obniajc koszt ogrzewania, ale wprowadzajc jednocze-nie wgiel aktywowany do ochrony czystoci tego powietrza. Specjalista ds. ppo. zapozna si z przebiegiem skorygowanego procesu,

55

Nr 4(66)/2010 lipiec-sierpie

NOrmy/PrAWO