Krzywa Laffera

W 1974 roku, młody amerykański uczony, Artur Leffer sformułował prawo ekonomiczne, które zostało nazwane

jego imieniem. Ilustruje ono zależności między wysokością stopy opodatkowania, a łącznymi wpływami do budżetu

państwa z tytułu podatków. Prawo to mówi, że istnieje taki punkt w wysokości opodatkowania, że po zwiększeniu

stopy podatkowej powyżej tego punktu dochody budżetu państwa gwałtownie maleją.

1974 r.

1974 r. 2008 r.2008 r.

Mimo podwyżki podatków państwo dostaje od podatników mniej pieniędzy. Powodem jest to, że

ludziom nie opłaca się pracować, a produkcja i handel stają się nieopłacalne. Firmy rezygnują z

działalności gospodarczej, uciekają w szarą strefę gospodarki lub lokują kapitał za granicą. Punkt

krytyczny, według profesora Laffera, jest w granicach 50-60% globalnego opodatkowania, ale

może się zmieniać w zależności od kraju i warunków.

Wzrost stopy opodatkowania początkowo skutkuje wzrostem wpływów budżetowych z podatków, ale po przekroczeniu pewnego poziomu wpływy te spadają.t* (optymalne). Stopy t1 i t3 dają takie same wpływy (dochody)

dochód

wysokość

podatku

Krzywa Laffera sugeruje pożądany kierunek zmiany polityki fiskalnej. Jest nim łagodzenie progresji

podatkowej.

Zmniejszenie obciążeń podatkowych przyczynia się bowiem do pobudzenia aktywności gospodarczej, wzrostu dochodów, polepszenia motywacji, a w

konsekwencji do wzrostu przychodów budżetowych.

Polski prawnik i ekonomista Robert Gwiazdowski, na swoim blogu pisze o zastosowaniu krzywej Laffera w

praktyce...

Wielka Brytania doświadczyła efektu przedstawionego przez

Laffera już w XIX wieku, później Stany Zjednoczone – najpierw w

latach 20, a później 70 i 80 XX w.

Podobnie było we Francji w 2000 r. W każdym z tych Państw pra skonstruowane przez Artura

Laffera sprawdziło się...

Wielka Brytania doświadczyła efektu przedstawionego przez

Laffera już w XIX wieku, później Stany Zjednoczone – najpierw w

latach 20, a później 70 i 80 XX w.

Podobnie było we Francji w 2000 r. W każdym z tych Państw pra skonstruowane przez Artura

Laffera sprawdziło się...

Doktor ekonomii, dziennikarz działu Biznes – Ludzie – Pieniądze – Michał Zieliński, w swoim artykule zamieszczonym w internetowym

wydaniu Wprost 24, również pozytywnie odnosi się do prawa Arthura Laffera

Kiedy w 1974 roku, trzydziestoletni wówczas Arthur Laffer narysował w kawiarni na serwetce swój wykres, nikt nie zdawał sobie sprawy, że w tym

momencie narodziła się ekonomika podaży. Podważyła

ona obowiązujące od 40 lat reguły keynesowskiej ekonomiki

popytowej

Kiedy w 1974 roku, trzydziestoletni wówczas Arthur Laffer narysował w kawiarni na serwetce swój wykres, nikt nie zdawał sobie sprawy, że w tym

momencie narodziła się ekonomika podaży. Podważyła

ona obowiązujące od 40 lat reguły keynesowskiej ekonomiki

popytowej

Ekonomia popytowa opierała się na zasadzie pobudzania koniunktury przez powiększanie

popytu wydatkami rządowymi. Państwo, aby wydawać pieniądze, musiało je jednak uprzednio zagrabić obywatelom.

Naturalną konsekwencją "zarządzania popytem" było więc wywindowanie stóp podatkowych na niebotyczny poziom. A przecież, argumentował Laffer, dochody podatkowe nie rosną w nieskończoność. Nie są także obojętne dla zachowań przedsiębiorców.

Doktor Michał Zieliński zaobserwował efekt z Krzywej Laffera także w Polsce...

W 2000 roku zwiększanie podatków zaczęło wywoływać zmniejszanie dochodów państwa. Jest bardzo prawdopodobne, że całkowite opodatkowanie obywateli Polski jest już tak duże, iż jego powiększanie nie przyniesie budżetowi korzyści. Pośrednim dowodem na to jest wysoki, bo szacowany na 20 proc. i stale rosnący udział szarej strefy w gospodarce. Jest już tak najpewniej w wypadku podatku akcyzowego na podstawowe produkty monopolowe: alkohol i papierosy

Jeden z członków Koła Naukowego Rynków Kapitałowych Hossa ProCapital, Paweł Fedor, w swoim artykule z grudnia 2010r. pt. „Krzywa Laffera, czyli sukces tkwi w prostocie”, również pozytywnie odnosi się do koncepcji A. Laffera...

Pisze on tak: „Przykładów działania krzywej Laffera możemy doszukać się też w Polsce. W 2000 roku wzrost akcyzy o 2% spowodował spadek sprzedaży aut o 26% w porównaniu do roku poprzedniego. Co prawda wpływy z tytułu akcyzy wzrosły o 30 mln złotych, ale już z tytułu podatku VAT spadły o 46 mln. Skarb Państwa stracił więc 16 mln złotych. Podobnie było z akcyzą na wyroby spirytusowe pod koniec lat 90-tych. Mimo kolejnych podwyżek dochody państwa z tego tytułu malały...

...Prawo do zmian w wysokości podatków ma władza. Jednak często rządzący obawiają się późniejszej utraty poparcia np. jeżeli nie zrealizowaliby dochodów budżetowych na dany rok.

Jak widać, krzywa Laffera znajduje zastosowanie w praktyce. Nie jest jednak brana pod uwagę przy podejmowaniu decyzji dotyczących polityki fiskalnej państwa, być może dlatego, że nie znamy punktu optymalizującego dochody z podatku. Jednak powinna być przestrogą przed zbyt wysokimi podatkami, które nie przyniosą państwu niczego dobrego.

Wielu innych ekonomistów i znawców prawa popiera teorię Laffera ale są też głosy (choć jest ich znacznie mniej), które mówią że koncepcja Laffera po prostu nie ma sznas zadziałać...

Paweł Wojciechowski, ekonomista, były Minister Finansów, na swoim blogu napisał w 2007 artykuł „ Ryzykowna jazda po krzywej Laffera”, w którym sceptycznie odnosi się do koncepcji Arthura Laffera, a raczej do jej skuteczności w naszym systemie...

Nie łudźmy się, że pracodawcy zaczną zatrudniać dlatego, że

klin podatkowy spadnie z 43 do 40%. Zwłaszcza wśród osób o najniższych kwalifikacjach i dochodach – gdzie mamy

najwyższe bezrobocie. Aż 2/3 bezrobotnych to ludzie o niskich

kwalifikacjach.

Nie łudźmy się, że pracodawcy zaczną zatrudniać dlatego, że

klin podatkowy spadnie z 43 do 40%. Zwłaszcza wśród osób o najniższych kwalifikacjach i dochodach – gdzie mamy

najwyższe bezrobocie. Aż 2/3 bezrobotnych to ludzie o niskich

kwalifikacjach.

Nie nastąpi ani zwiększenie popytu na pracę, ani „wyjście z szarej strefy”, ani tym bardziej wzrost wpływów podatkowych.

W sumie po prostu „nie zadziała” mechanizm krzywej Laffer’a. Warto pamiętać, że

jazda po tej krzywej może być bardzo ryzykowna, tym bardziej,

że nie wiadomo w którym punkcie krzywej się tę jazdę

rozpoczyna.

Nie nastąpi ani zwiększenie popytu na pracę, ani „wyjście z szarej strefy”, ani tym bardziej wzrost wpływów podatkowych.

W sumie po prostu „nie zadziała” mechanizm krzywej Laffer’a. Warto pamiętać, że

jazda po tej krzywej może być bardzo ryzykowna, tym bardziej,

że nie wiadomo w którym punkcie krzywej się tę jazdę

rozpoczyna.

Krzywa Laffera odzwierciedla zatem zależność między stopą podatkową, a dochodami z nich płynącymi. Do dziś nie odkryto jednak systemu, za pomocą którego możliwe byłoby wyznaczenie optymalnego punktu stopy podatkowej dla danego państwa. Powodem tego jest mnogość zmiennych i raczej trudna do przewidzenia reakcja podatników, bo zauważmy, że każdy z podatków, jak i podatników ma “swoją” własną krzywą Laffera...

Współcześnie nie traktuje się krzywej Laffera nazbyt poważnie, analizując politykę fiskalną kraju, ponieważ najważniejszy szczegół krzywej - położenie punktu t – nie sposób wyznaczyć. Ekonomiści daleko są jednak od ignorowania głównego przesłania Arthura Laffera. Nie ulega bowiem wątpliwości, że niskie podatki sprzyjają wzrostowi Gospodarczemu, co wynika nie tylko z Krzywej Laffera, lecz z dogmatów wolnego rynku...

Patrycja KalinowskaGrupa 221

Praca pod kierunkiem Wojciecha Kawki