Krew

Funkcje i skład

Krew.

• Krew stanowi ok. 7% masy ciała. Składa się z żółtawej substancji międzykomórkowej – osocza, oraz zanurzonych w niej elementów morfotycznych, czyli krwinek i płytek krwi.

Skład krwi

Krew zbudowana jest z: • Płytek krwi (ok. 0,5%),• Leukocytów (ok. 0,5%),• Erytrocytów (ok. 45%),• Osocza, dzielącego się na: Wodę (ok. 50%), Substancje rozpuszczone w osoczu (ok.

4%).

Funkcje poszczególnych elementów krwi.

Osocze.

• Osocze zawiera hormony praz substancje zwalczające drobnoustroje chorobotwórcze. W wodzie rozpuszczone są sole mineralne oraz substancje odżywcze i gazy takie jak dwutlenek węgla.

Erytrocyty.

• Erytrocyty, zwane krwinkami czerwonymi, nie mają jądra komórkowego. Kształtem przypominają spłaszczony krążek. Żyją ok. 4 miesiące, obumarłe są natychmiast zastępowane przez nowe komórki, a rozkładane są w śledzionie i wątrobie. W 1mm3 występuje od 3,5 do 5,5 mln krwinek czerwonych. Liczebność zależna jest m. in. od płci. W erytrocytach znajduje się hemoglobina, białko dzięki któremu mogą one transportować tlen.

Leukocyty

• Leukocyty, zwane krwinkami białymi, występują w ilości od 4,5 do 11 tysięcy w 1 mm3 krwi. Posiadają jądro komórkowe oraz zdolność ruchu. Niszczą drobnoustroje chorobowe. Niektóre krwinki białe wchłaniają i trawią bakterie. Część leukocytów wytwarza specjalne białka, tzw. przeciwciała biorące udział w zwalczaniu czynników chorobotwórczych.

Płytki krwi.

• Płytki krwi odpowiadają za proces krzepnięcia. Nie mają jądra komórkowego i zdolności ruchu. W 1 mm3 jest ich od 150 do 450 tysięcy.

Funkcje krwi.

• Dostarcza do wszystkich komórek organizmu tlen i substancje odżywcze.

• Pobiera z komórek dwutlenek węgla i inne zbędna produkty przemiany materii.

• Transportuje związki regulujące pracę organizmu.

• Zwalcza czynniki chorobotwórcze.

• Bierze udział w regulacji temperatury ciała.

Krzepnięcie.

1. Proces krzepnięcia rozpoczynają płytki krwi . Przyklejają się one do brzegów rany, zmniejszając wielkość uszkodzenia.

2. Następnie, płytki wydzielają substancję, dzięki której fibrynogen zmienia się w fibrynę, której włókna tworzą gęstą sieć zatrzymującą komórki krwi.

3. Sieć włókien fibryny wzmacnia się i twardnieje, tworząc skrzep wypełniający ubytek w ścianie naczynia i zapoczątkowuje gojenie się rany.

Układ limfatyczny.

Układ limfatyczny.

• Układ limfatyczny, zwany inaczej chłonnym, jest podobny do układu krwionośnego. Składa się z naczyń limfatycznych, w których znajduje się płyn zwany limfa lub chłonką.

Funkcje układu limfatycznego.

• Dostarczanie przesączonego przez naczynia włosowate osocza z powrotem do krwiobiegu.

• Pośredniczenie w wymianie składników między osoczem a tkankami.

• Odprowadzanie z komórek zbędnych substancji i nadmiaru wody.

• Uczestniczenie w zwalczaniu drobnoustrojów chorobotwórczych.

Krążenie w układzie limfatycznym.

• Skład limfy podobny jest do składu osocza. Zawiera on więcej białek i substancje usunięte z komórek. Z przestrzeni międzykomórkowych limfa dostaje się do włosowatych naczyń limfatycznych, które łączą się w coraz większe przewody. Największe doprowadzają limfę do żył układu krwionośnego. Chłonka zanim dopłynie do żył przepływa przez co najmniej jeden węzeł chłonny.

Węzły chłonne.

• Węzły chłonne usuwają z limfy drobnoustroje chorobotwórcze, które przeniknęły do niej z płuc i przewodu pokarmowego. Do krwi dostaje się więc płyn oczyszczony z obcych ciał. W węzłach chłonnych rozmnaża się jeden z rodzajów krwinek białych, tzw. limfocyty. Do narządów układu limfatycznego należy także śledziona. W grasicy, położonej za mostkiem, dojrzewają limfocyty. Migdałki znajdujące się jamie ustnej i gardle usuwają drobnoustroje chorobotwórcze z powietrza i pożywienia.

Budowa układu limfatycznego.

• Węzły chłonne zauszne.• Żyła główna górna.• Grasica.• Węzły chłonne pachowe.• Przewód piersiowy.• Śledziona.• Węzły chłonne pachwinowe.• Naczynia limfatyczne.• Węzły chłonne podkolanowe.