Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia...

26
Krew I Krew I Michal Michal Pyzlak Pyzlak www.pathophysiology.amwaw.edu.pl www.pathophysiology.amwaw.edu.pl

Transcript of Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia...

Page 1: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Krew IKrew I

Michał Michał PyzlakPyzlak

www.pathophysiology.amwaw.edu.plwww.pathophysiology.amwaw.edu.pl

Page 2: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Czym jest krew?Czym jest krew?

�Elementy morfotyczne

ErytrocytyLeukocytyPłytki

�Osocze

WodaElektrolityBiałkaAlbuminy, Globuliny, Czynniki krzepni ęcia

ErytropoezaErytropoeza

�Komórka macierzysta = erytroblast�Dojrzały Erytrocyt ma 8 mikrometrów średnicy, 120 dni Ŝycia i przebywa

drog ę o długo ści 300 mil w naczyniach.�Eliminacja

w układzie siateczkowo – śródbłonkowym…

Proerytroblast(Pronormoblast)

ErytroblastZasadochłonny

ErytroblastPolichromatofilny

ErytroblastOrtochromatyczny

Retikulocyt

Erytrocyt

Wczesne Pośrednie Dojrzałe

Page 3: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Istotne dane laboratoryjneIstotne dane laboratoryjne�Mean Corpuscular Volume – Średnia obj ętość krwinki

MCV (norma 82-92fL )MCV < 80 = MikrocytMCV >92 = Makrocyt

�Mean Cell Haemoglobin – Średnia zawarto ść hemoglobiny w krwinceMCH (norma 27-31pg)MCH < 27 = HipochromiaMCH > 31 = Hiperchromia

�Mean Cell Hemoglobin Concentration – Średnie st ęŜenie hemoglobinyHgb/Hct

�TIBC(µmol/l) = 0,025 x transferyna (mg/l) [45 -73 µmol/l]

�Transferryna: 2 – 4 g/l

�Ferrytyna: 20 – 200 µg/l

Niedokrwisto śćNiedokrwisto ść�StęŜenie hemoglobiny (Hgb) mniejsze ni Ŝ�13.0g/dl u m ęŜczyzn (13.0-18.0) lub �11.5g/dl u kobiet (11.5-16.0)

�Zwykle powi ązana ze zmniejszeniem liczby erytrocytów (M 4.2-5.6 x 10^12/l

K 3.5-5.6 x 10^12/l) oraz hematokrytu (Hct): (M 40-54% K 37-48%)

Page 4: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Mechanizm niedokrwisto ściMechanizm niedokrwisto ściZaburzenia hemopoezy :

Uszkodzenie komórek szpiku-Leki, Promieniowanie, Infekcje, Substancje toksycz ne

Niedobór:-śelaza (Synteza hemu)-Witaminy B 12 (Synteza DNA)-Kwasu foliowego (Synteza DNA)

Skrócenie prze Ŝycia krwinek :Niszczenie krwinek

-Niedokrwisto ści hemolityczne

Utrata krwi:Krwawienia i krwotoki…

ObjawyObjawyOgólne osłabienieTachycardia, tachypnoeBól zamostkowy w czasie wysiłkuZawroty głowyDepresja, pogorszenie zdolno ści intelektualnychBrak łaknieniaBlado ść

Page 5: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Niedokrwisto ść Niedokrwisto ść mikrocytarnamikrocytarna� Anemia of Chronic Disease (ACD):

Fe - prawidłowe lub ↓ ; TIBC - ↓; saturacja transferyny - ↑

�Niedobór Ŝelaza:Fe - ↓; TIBC - ↑; saturacja transferyny - ↓Spadek st ęŜenia hemoglobiny oraz ilo ści mioglobiny

�Inne…

ACDACD

Defekt

Mediatoryzapalenia:�IL-1�TNF α�IFN γ

Komórki macierzyste

śelazomagazynowane

Page 6: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Niedokrwisto ść z niedoboru Niedokrwisto ść z niedoboru ŜelazaŜelaza

�Niedobarwliwa, mikrocytarna

�Przyczyny- Przewlekłe krwawienie (500ml krwi = 250mg Fe)- DuŜe zapotrzebowanie (u młodych osób), ci ąŜa,

laktacja, krwawienia miesi ączkowe.

Metabolizm Ŝelaza Metabolizm Ŝelaza -- dystrybucjadystrybucja

Szpik

Transferryna

Ukł. Siateczkowo-śródbłonkowy 0.5-

1.5g(makrofagi)

Hemoglobina „krąŜąca”1.7-2.4g

Absorbcja UtrataTkanki

20 mg 20 mg

20 mg 20 mg

1 mg 1 mg

Page 7: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Objawy niedoboru ŜelazaObjawy niedoboru Ŝelaza

�Skóra i błony śluzowe: pr ąŜkowanie paznokci, zaklęśnięcie płytki paznokciowej, łamliwo ść włosów. „Zajady” w k ącikach ust - cheilitis

�Zespół Plummera-Vinsona (atrofia gardła j ęzyka, przełyku)

�Zaburzenia neurologiczne

�Objawy wspólne dla niedokrwisto ści, niezale Ŝnie od typu

Przyczyny

�(Niedobór witaminy B12)�(Niedobór kwasu foliowego)

�Nieprawidłowy metabolizm ww.�drug induced – polekowa (antymetabolity kwasu

foliowego)�idiopatyczny lub nabyty po gastrektomii lub

w chorobach jelita cienkiego

�Niedobory dietetyczne w diecie np. wega ńskiej

�Nieprawidłowa synteza DNA wrodzonaalkohol, Hydroksymocznik, Cytarabina

Niedokrwisto ść Niedokrwisto ść makrocytarnamakrocytarna

Page 8: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Niedobory Niedobory witwit . B12 i kwasu foliowego. B12 i kwasu foliowego

�Objawy niedoboru wit. B 12:Triada: 1 hematologiczne,

2 neurologiczne, 3 gastroenterologiczne

�Objawy niedoboru kwasu foliowego:Podobne jw.Brak objawów neurologicznych

Rola Rola witwit . B. B1212 oraz oraz folianówfolianów

�Witamina B12 jest te Ŝ koenzymem wymaganym podczas metylacji homocysteiny do metioninyoraz (jako deoksyadenozylokobalamina) podczas powstawania bursztynylo-koenzymu A

Syntetazatymidylanowa

DNA

FH4 (Tetrahydrofolian)

dTMP

N5 - Metylo FH 4

Metylokobalamina

Kobalamina(Witamina B 12)

dUMP

Page 9: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Niedokrwisto ść Niedokrwisto ść megaloblastycznamegaloblastyczna (I)(I)�Makrocytarna, normo- lub hipochromiczna�Dotyczy wszystkich komórek

�Obni Ŝony poziom B 12 we krwi - powody róŜnicujemy testem Schillinga

�Witamina B 12

- W diecie 7-30 µg- Zapasy 2-3 mg (na 2-4 lat)- Wchłaniana w jelicie kr ętym- Wchłanianie wymaga obecno ści czynnika wewn ętrznego

(Castle IF)

Niedokrwisto ść Niedokrwisto ść megaloblastycznamegaloblastyczna (II)(II)Kwas foliowy

� Niezbędny do:-przenoszenia reszt metylowych-syntezy nukleotydów purynowych-syntezy nukleotydów pyrimidynowych

�W diecie 600-1000 µg/24h

�Zapas 5 mg (na 3 miesi ące)

�Wchłaniana w dwunastnicy i jelicie czczym

Page 10: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Niedokrwisto ść złośliwaNiedokrwisto ść złośliwaChoroba Addisona – Biermera, Pernicious anaemia

�90% obecno ść przeciwciał przeciw komórkom okładzinowym

�35% obecno ść przeciwciał przeciwtarczycowych�Częściej kobiety (cho ć nie ma co do tego pewno ści),

bielactwo, choroby tarczycy oraz rak Ŝołądka

Objawy: �zapalenie zanikowe błony śluzowej Ŝołądka�achlorhydria

�zdradziecki pocz ątek, Ŝółtaczka, wzrost [LDH],zapalenie j ęzyka (Hunter), zapalenie k ącików ust.

Niedokrwisto ść Niedokrwisto ść aplastycznaaplastyczna�Związana z niewydolno ścią szpiku –- jego aplazj ą lub hipoplazj ą�Rzadka: 0,2/100000 mieszka ńców�Stwierdzono zwi ązek z HLA DR2 (tylko niektóre populacje)

Etiologia:�Wrodzona – np. zespół Fanconi, zespół Diamond�Nabyte:

Polekowe (chloramfenikol, fenylbutazon, inne NLPZ, cytostatyki prowadzą do niedokrwistości jatrogennej)

Substancje chemiczne (np. benzen)

Promieniowanie jonizuj ąceZakaŜenia (WZW, Herpeswirusy, Parwowirus B19…)

Page 11: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Niedokrwisto ść Niedokrwisto ść aplastycznaaplastyczna ––patomechanizmpatomechanizm

�Komórki hemopoezy gin ą, szpik jest zast ępowany przez tkank ę tłuszczow ą uwidacznian ą w biopsji oraz w rezonansie magnetycznym.

�W wypadku niedokrwisto ści Fanconiego – autosomalna, recesywna mutacja (gen FANCA ).

� Łamliwo ść chromosomów, pancytopenia, niski wzrost, plamy cafe au lait ...

�Niedokrwisto ść aplastyczna nie jest skutkiem uszkodzenia komórek zr ębu szpiku, lub niedoboru cytokin.

�Uszkodzenie komórek hemopoezy obserwujemy tak Ŝe w: mielodysplazji, izolowanej aplazji (granulocytarnej, trombocytarneji erytrocytarnej (PRCA,zesp. Diamond-Blackfan))

Objawy niedokrwisto ści Objawy niedokrwisto ści aplastycznejaplastycznej

�Objawy: �Pancytopenia – główny objaw ci ęŜkiegouszkodzenia szpiku

Objawy skazy krwotocznej:

petechiae, podbiegnięcia,

krwawienia

ZakaŜenia – często oportunistyczne, utrzymująca się

gorączka

Objawy typowe dla niedokrwistości:

…..

TrombocytopeniaGranulocytopeniaErytrocytopenia

�Często wła śnie skaza krwotoczna jest pierwszym objawem choroby!

Page 12: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Przypadek 1Przypadek 1�85 letnia emerytka�ChNS, AO�SkarŜy si ę na wysiłowe bóle zamostkowe, męczliwo ść�Hb - 9.7g/dl.�Inne badania dodatkowe:

Ht 30%MCV 78fLMCH 25pg

�Jaki typ niedokrwisto ści ?

Przypadek 2Przypadek 2�54 letni wykładowca uniwersytecki�Niedawno zwolniony z pracy�SkarŜy si ę na: bolesno ść języka, m ęczliwo ść�Hb - 7.6g/dl�Inne badania dodatkowe:

Ht 38%MCV 103fLMCH 30pgPłytki krwi 130 x 10 9/l Leukocyty 4 x 10 9/l

�Wątroba i śledziona powi ększone�Jaki typ niedokrwisto ści ?

Page 13: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Niedokrwisto ści hemolityczneNiedokrwisto ści hemolityczne�Klasyfikacja niedokrwisto ści hemolitycznych

I. czynniki wewn ątrzkrwinkoweA. Dziedziczne

1. Defekty błony komórkowej2. Defekty metaboliczne 3. Hemoglobinopatie

B. Nabyte1. Napadowa nocna hemoglobinuria

II. Czynniki pozakrwinkoweA. immunologiczne

1. Autoimmunologiczne2. Transfuzje niezgodnej grupowo krwi

B. INNE1. Chemikalia 2. ZakaŜenia (bakterie, paso Ŝyty)3. Hemoliza wskutek uszkodzenia fizycznego 4. Hipersplenizm

Klasyfikacja niedokrwisto ści Klasyfikacja niedokrwisto ści hemolitycznychhemolitycznych

1. Wewnątrznaczyniowe - krwinki s ą uszkadzane w świetle naczynia

• Przykłady:

hemoliza poprzetoczeniowa oparzenianocna napadowa hemoglobinuriahemoliza jako skutek mikroangiopatii urazy fizyczne infekcje

• wska źniki laboratoryjne :

hiperbilirubinemiapobudzenie szpikumethemoalbuminemiahemoglobinuriazmniejszenie st ęŜenia wolnej haptoglobinyhemosyderynuria

Page 14: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Klasyfikacja niedokrwisto ści Klasyfikacja niedokrwisto ści hemolitycznychhemolitycznych

2. Zewnątrznaczyniowy - uszkodzenie (eliminacja ) krwinek następuje w układzie siateczkowo- śródbłonkowym

• Przykłady:

hemoliza z przyczyn immunologicznychhemoglobinopatiedziedziczna sferocytozahipersplenizmhemoliza w chorobach w ątroby

• wska źniki laboratoryjne:

hiperbilirubinemiapobudzenie szpikuhemosyderoza

Niedokrwisto ści hemolityczne Niedokrwisto ści hemolityczne --objawyobjawy

•• W badaniu przedmiotowymW badaniu przedmiotowym-- blado ść blado ść -- ŜółtaczkaŜółtaczka-- splenomegaliasplenomegalia

• Badania dodatkowe:1. Niedokrwisto ść hemolityczna

- normocytarna/makrocytarna, hiperchromiczna- retikulocytoza- zwiększenie st ęŜenia Fe w surowicy-wykrycie obecno ści przeciwciał przeciwko erytrocytom

2. Rozmaz krwi- poikilocytoza, sferocytoza- obecno ść erytroblastów- schistiocyty

3. Rozmaz szpiku- aktywacja hemopoezy

Page 15: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Defekty błony komórkowejDefekty błony komórkowej --Dziedziczna Dziedziczna sferocytozasferocytoza (I.A.1) (I.A.1)

1. Patofizjologiazaburzenie powstawania spektryny

2. Inne przypadki w rodzinie

3. Klinicznie- splenomegalia

4. W laboratorium - anemia hemolityczna- sferocyty- obni Ŝona oporno ść na zmiany

ciśnienia osmotycznego

siła ścinaj ąca

Uszkodzenia błony

sferocytsplenomegalia

Niedokrwisto ść hemolityczna

spadek wytrzymało ści błony

komórkowej

Niedobory enzymatyczne Niedobory enzymatyczne (I.A.2)(I.A.2)

� Dehydrogenaza Glukozo-6-fosforanowa :� Enzym cyklu pentozofosforanowego - brak enzymu

to:mniej NADPH → zaburzenia redukcji glutationu

� Niedobór (>400 wariantów)SprzęŜony z X, MęŜczyźni > Kobiety

� Bezobjawowa do czasu wywołania stresu oksydacyjnego :

Leki (prymachina, sulfonamidy), nasiona bobu [NO]↑

� Zdenaturowana hemoglobina precypituje (ciałka Heinza), narastaj ą zaburzenia cyklu pentozowegopowoduj ąc skrócenie czasu Ŝycia krwinek i ich eliminacj ę przez śledzion ę

Page 16: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

HemoglobinaHemoglobina�Trzy typy we krwi

�HbA98% """"2$$$$2�HbA2 ~2% """" 2****2�HbF ~1% """" 2((((2

�Największe znaczenie kliniczne mają zaburzenia dotyczące łańcucha

""""

""""

$$$$

$$$$

HemoglobinopatieHemoglobinopatie (I.A.3)(I.A.3)

�Dziedziczne zaburzenia (ponad 300 typów)

�Najczęściej HbS� budowa HbS: 11 6glu →val� heterozygoty: 60% HbA, 40% HbS�Charakterystyczna jest oporno ść na zaraŜeniePlasmodium falciparum

Odtlenowanie

PolimeryzacjaHbS

Krwinka sierpowataO2

(lub ↓H20, ↓pH)

Page 17: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Niedokrwisto ść Niedokrwisto ść sierpowatokrwinkowasierpowatokrwinkowa�Krwinki sierpowate s ą niszczone w śledzionie (splenomegalia)

�Mogą takŜe tworzy ć mikrozatory:- Niedokrwienie tkanek, mikrozawały, ból- Autosplenektomia (u dorosłych) – wskutek niedokrwienia

�Podatno ść na infekcje - Salmonella

�Przełom aplastyczny mo Ŝe wyst ąpić � po zaka Ŝeniu Parvovirusem B19

Nocna napadowa Nocna napadowa hemoglobinuriahemoglobinuria (I.B.1)(I.B.1)

1. Patogeneza – mutacja dotycz ąca genu Pig-A ( gen „kotwicy”) w jednej z komórek macierzystych prowadzi do niedoboru dwóch białek:DAF (CD55) – inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i alternatywnej) oraz MIRL (CD59) – inhibitor przekształcania podjednostek C9 w kanał atakuj ący błon ę komórki.

• Wspomniany niedobór czyni erytrocyty bardziej wra Ŝliwymi na działanie dopełniacza.

• Płytki krwi równie Ŝ nie posiadaj ą inhibitorów – aktywacja dopełniacza pobudza je do agregacji, co wydaje si ę być główn ą przyczyn ą zakrzepicy (która wyst ępuje u ok 40% pacjentów)

2. Objawy: chory co rano oddaje ciemno zabarwiony m ocz.3. Laboratorium: - pancytopenia

- obni Ŝenie Fe w surowicy- hemoglobinuria-- hemosyderynuriahemosyderynuria

Page 18: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

AutoimmunologicznaAutoimmunologicznaanemia hemolityczna anemia hemolityczna (II.A.1)(II.A.1)

A.A. wywołana przeciwciałami ciepłymi klasy wywołana przeciwciałami ciepłymi klasy IgGIgG::

I. Pierwotna II. Wtórna:

1. Ostra: infekcje wirusowe, leki ( αααα-Metyldopa, Penicylina, Chinina, Chinidyna)

2. Przewlekła : Tocze ń, Chłoniak nieziarniczy

B. wywołana aglutyninami zimnymi klasy wywołana aglutyninami zimnymi klasy IgMIgM: :

I. I. Samoistna II. Wtórna: infekcje (mykoplazmy, wirusy), choroba

Waldenstroema

Przypadek 3Przypadek 3• WBC x 109/L 7.4 [4-11] • Hb g/L 104 [140-180] • MCV fl 69 [80-100]• Płytki x 10 9 /L 512 [150-450]• Neutrofile x 109 /L 5.3 [2-7.5] • Limfocyty x 10 9 /L 1.7 [1.5-4] • Monocyty x 10 9 /L 0.4 [0.2-0.8] • Eozynofile x 10 9 /L 0 [0-0.7] • Bazofile x 109/L 0 [0-0.1] • Blasty w szpiku x 109/L 0 [0] • Promielocyty x 109/L 0 [0] • Mielocyty x109/L 0 [0]• Metamielocyty x 109/L 0 [0] •• Komentarz hipochromia+ mikrocytoza++• Fe w surowicy prawidłowe 13-35 µmol/l Wynik u pacjenta 8 µmol/l• TIBC: prawidłowe 38-81 µmol/l Wynik u pacjenta 90 µ mol/l• Ferrytyna: prawidłowe 10-300 µg/l Wynik u pacjenta 6 µ g/l

Page 19: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Przypadek 4Przypadek 4• WBC 9.3 x 109/L [4-11]• Hb g/L 102 [120-160]• MCV fl 68 [79-98]• Płytki x 109/L 270 [150-450] • Neutrofile x 109/L 6.0 [2-7.5] • Limfocyty x 109/L 2.8 [1.5-4] • Monocyty x 109/L 0.5 [0.2-0.8] • Eozynofile x 109/L 0 [0-0.7] • Bazofile x 109/L 0 [0-0.1] • Blasty w szpiku x 109/L 0 [0] • Promielocyty x 109/L 0 [0] • Mielocyty x109/L 0 [0] • Metamielocyty x 109/L 0 [0] •• Komentarz mikrocytoza+ hipochromia+• Fe w surowicy prawidłowe 13-35 µmol/l Wynik u pacjenta 28 µmol/l • TIBC: prawidłowe 38-81 µmol/l Wynik u pacjenta 70 µmol/l• Ferrytyna: prawidłowe 10-300 µg/l Wynik u pacjenta 42 µg/l

Przypadek 5Przypadek 5• WBC x 109/L 3.1 [4-11]• Hb g/L 64 [120-160]• MCV fl 136 [79-98]• Płytki x 109/L 110 [150-450]• Neutrofile x 109/L 2.2 [2-7.5]• Limfocyty x 109/L 0.7 [1.5-4] • Monocyty x 109/L 0.2 [0.2-0.8] • Eozynofile x 109/L 0 [0-0.7] • Bazofile x 109/L 0 [0-0.1] • Blasty w szpiku x 109/L 0 [0] • Promielocyty x 109/L 0 [0] • Mielocyty x109/L 0 [0] • Metamielocyty x 109/L 0 [0] •• Komentarz owalne makrocyty++ hypersegmentacja neutrofili• Fe w surowicy prawidłowe 13-35 µmol/l Wynik u pacjenta 30 µmol/l • TIBC: prawidłowe 38-81 µmol/l Wynik u pacjenta 48 µmol/l• Ferrytyna: prawidłowe 10-300 µg/l Wynik u pacjenta 70 µg/l

Page 20: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

HematopatologiaHematopatologia

Leukocytoza/Leukocytopenia

Ostre białaczki

Zespoły mieloproliferacyjne

Krwinki białeKrwinki białeWBC-white blood cells – ilo ść krwinek białychNorma: 4-10 x 10 9/lWBC < 4x10 9/l = LeukopeniaWBC > 10x 10 9/l = Leukocytoza

% l.bezwzgl ędna (/µl)Neutrofile 65 4550Limfocyty 30 2100Monocyty 3 300Eozynofile 1 200Bazofile 1 20

Odczyn białaczkowy - WBC > 50000/mm3 z „odczynowym przesuni ęciem w lewo”

Białaczka – WBC > 100000/mm3 z „patologicznym przesuni ęciem w lewo”

Page 21: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

LeukocytozyLeukocytozyNEUTROFILIA: Ostre stany zapalne (zakaŜenia bakteryjne, martwica tkanek,

nowotwory); Czynniki fizyczne (temperatura); Leki (adrenalina, glikokortykosteroidy); Emocje; Białaczki szpikowe

EOZYNOFILIA: Choroby alergiczne; Przewlekłe choroby skóry (pęcherzyca, łuszczyca); Choroby paso Ŝytnicze; Zaka Ŝenia (bruceloza); Białaczka eozynofilowa

BAZOFILIA: Białaczka bazofilowa; Przewlekłe stany zapalne prze wodu pokarmowego; Niedoczynno ść tarczycy

LIMFOCYTOZA: ZakaŜenia wirusowe; Przewlekłe stany zapalne; W zakaŜeniu EBV (mononukleoza zakaźna - liczne „duŜe” [aktywowane] limfocyty)

MONOCYTOZA: ZakaŜenia pierwotniakami; Gru źlica i sarkoidoza; Zapalenie wsierdzia; Ziarnica zło śliwa; Białaczka monocytowa

LeukopenieLeukopenieZaburzenia produkcji (aplazja szpiku, zwłóknienie

szpiku, białaczki, przerzuty nowotworowe, leki cytotoksyczne…)

Niszczenie komórek we krwi (choroby autoimmunologiczne, leki…)

Choroby zaka źne (ze zuŜycia)

Stres (uraz, wysiłek)

Wpływ hormonów - steroidy

Page 22: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Ostre białaczkiOstre białaczkiZłośliwy rozrost nowotworowy, o charakterze klonalnym, wywodz ący si ę z róŜnych linii komórkowych układu krwiotwórczego.

Zwykle powy Ŝej 15-20% (30% wg FAB) blastów w rozmazie szpiku kostnego

Ostra białaczka limfoblastyczna(AcuteLymphoblasticLeukaemia) – dzieci

Szczyt zachorowa ń ok. 4 r. Ŝ.

Ostra białaczka szpikowa (AcuteMyelogenousLeukaemia) – doro śli

Szczyt zachorowa ń ok. 50 r. Ŝ.

Ostre białaczki Ostre białaczki -- patofizjologiapatofizjologiaKomórki macierzyste

Transformacja

Proliferacja, nacieki

Krew obwodowaTrzewa

Szpik:obecno ść blastówcytopenia

Page 23: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Nagły pocz ątekUtrata prawidłowej funkcji szpiku

Niedokrwisto ść, zmęczenie, gor ączka, zaka Ŝenia, krwawienia

Nacieki w narz ądach wewn ętrznychHepatomegalia, splenomegalia

Zaburzenia funkcjonowania OUN:Bóle głowyNudno ści, wymiotyPoraŜenia nerwów

Ostre białaczki Ostre białaczki -- przebiegprzebieg

Zespoły Zespoły mieloproliferacyjnemieloproliferacyjneNowotworowe proliferacje komórek uładu

krwiotwórczego, klasyfikowane na podstawie linii komórkowej, z której si ę wywodz ą

Najczęściej u osób mi ędzy 20 a 50 r. Ŝ.Przebieg przewlekły, charakterystyczne jest

przechodzenie jednej postaci w drug ą.

Zespoły mieloproliferacyjne:czerwienica prawdziwa – erytrocytyprzewlekła białaczka szpikowa (CML) - granulocytynadpłytkowo ść samoistna - trombocytysamoistne zwłóknienie szpiku – O steoMieloFibroza –

dotyczy wszystkich komórek szpiku

Page 24: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

SplenomegaliaFaza komórkowa:

Szpik bogatokomórkowyWzrost ilo ści krwinek danego szeregu we

krwi obwodowej

Zwłóknienie szpiku lub ostra białaczka :post ępuj ącezwłóknienie szpiku (mielofibroza)AML lub ALL (w 20%)

Zespoły Zespoły mieloproliferacyjnemieloproliferacyjne

Chromosom Chromosom PhiladelphiaPhiladelphiaTranslokacja wzajemna

t(9;22)Skutkuje fuzj ą genów

bcr/abl

c-abl chromosom 9

bcr (break point cluster region) chromosom 22

Białko o aktywno ści kinazytyrozynowej – odgrywa wiod ącą rol ę w patogenezie

Page 25: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Czerwienica prawdziwaCzerwienica prawdziwaZwiększona ilo ść

erytrocytów:Wzrost:

HematokrytuObjętości krwiGęsto ści (lepko ści) krwi

Zaburzenia czynno ści płytek– zakrzepica lub krwawienia

Przebieg powolnyPost ępujące zwłóknienie

szpikuPrzejście w ostr ą białaczk ę

w 2-15%

MielofibrozaMielofibrozaZwłóknienie jam szpikowych

– proliferacja fibroblastów jest stymulowana czynnikami wzrostu, produkowanymi przez komórki szeregu megakariocytowego (tych jest najwi ęcej)

Hemopoeza pozaszpikowa(wątroba i śledziona)

Hepato- i splenomegaliaObecno ść blastów we krwi

obwodowejPoczątkowo nadkrwisto ść,

później (post ęp włóknienia) – niedokrwisto ść i „Puste biopsje”

Przejście w AML w 10%

Page 26: Krew I · Enzym cyklu pentozofosforanowego ... Najwi ększe znaczenie kliniczne maj ą zaburzenia ... inhibitor szlaku aktywacji dopełniacza (zarówno klasycznej jak i ...

Dziękuj ęDziękuj ę