Kremy kosmetyczne. Maseczki kosmetyczne. Maœci2 Kremy kosmetyczne n Zadanie – utrzymywanie...

1

Kremy kosmetyczne.Maseczki kosmetyczne.

Maœci

PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com

http://www.pdfpdf.com/0.htm

2

Kremy kosmetyczne

n Zadanie – utrzymywanie równowagiwodno-t³uszczowej w naskórku.

n Kremy kosmetyczne: emulsje na tylegêste, ¿e zachowuj¹ przez pewien czaskszta³t powierzchni.



3

Kremy oczyszczaj¹ce

n Usuniêcie makija¿u lub brudu. Podzia³:– preparaty bezwodne (mieszaniny woskowo-

olejowe do usuwania brudu o w³aœciwoœciachhydrofobowych lub do masa¿u cia³a),

– emulsje W/O,– emulsje O/W.



4

Kremy oczyszczaj¹ce typu W/O

n Rozpuszczaj¹ hydrofobowy t³uszcz. Stosowane cold-creams – emulgatorem s¹ myd³a uzyskane w wynikuzmydlenia boraksem wolnych kwasów znajduj¹cych siêw wosku pszczelim lub podobne emulgatory syntetyczne.

n Kremy te stanowi¹ bazê dla wielu preparatówod¿ywczych, tak¿e s¹ stosowane jako od¿ywcze kremynocne z dodatkiem witamin A, E, F, olejku z kie³komzbo¿owych, mleczka pszczelego itp.

n Kremy na noc zawieraj¹ du¿o substancji hydrofilowychograniczaj¹cych odparowanie wody oraz hydrofobowych– nat³uszczaj¹cych. Czêsto stosuje siê dodatki olejówsilikonowych.



5

Kremy oczyszczaj¹ce i emulsje typu O/W

n Emulgatorami s¹ myd³a sodowe lubtrietanoloaminowe pochodne kwasustearynowego.

n Rozprowadzaj¹ siê ³atwo po powierzchniskóry, po usuniêciu skóra jest zmiêkczonai lekko nat³uszczona.

n Wprowadzane t³uszcze to: olej ¿ó³wiowy,t³uszcz norek, olej awokado, lanolina itp.



6

Preparaty nawil¿aj¹ce

n Emulsje typu O/W i W/O. Posiadaj¹konsystencjê pó³sta³¹ (kremy) lub p³ynn¹(mleczka kosmetyczne). Zalicza siê donich:– Kremy ogólnego u¿ytku– Kremy i mleczka do r¹k– Mleczka do twarzy– Kremy do twarzy na noc



7

Kremy ogólnego u¿ytku

q Maj¹ w³aœciwoœci ochronne i pielêgnacyjne,odporne na zmywanie wod¹, chroni¹ przedodparowaniem.



8

Krem vanishing (znikaj¹cy)

n Lekki krem nat³uszczaj¹co-nawil¿aj¹cy typu O/Wwch³aniaj¹cy siê szybko w skórê.

n Receptura oparta na stearynie; emulgatory –myd³o stearynowe, mieszaniny myde³zemulgatorami syntetycznymi, syntetyki.

n Kremy zwarte na myd³ach sodowych i rzadkie namyd³ach potasowych i trietanoloaminie.



9

Kremy podk³adowe

n Odmiana kremu znikaj¹cego, stosowane podmakija¿.

n Obecnie nie ma ró¿nicy miêdzy kremamiznikaj¹cymi i podk³adowymi – kremy dzienne.

n Najczêstsze sk³adniki: alkohol cetylowy istearynowy, lanolina, alkohole lanolinowe, olejparafinowy, zwi¹zki higroskopijne, wyci¹gizio³owe oraz soki roœlinne.

n Wyci¹gi i soki wprowadza siê do kremówu¿ywaj¹c fazy wodnej jako rozpuszczalnika.Dodatkowe substancje – kolagen, aminokwasy,alantoina, kwas pantotenowy.



10

Balsamy do cia³a

n Pochodne kremów, pó³p³ynne emulsjenawil¿aj¹ce i lekko nat³uszczaj¹ce skórê.

n Zawieraj¹ alantoinê, kolagen, wyci¹gi zrumianku, nagietka, lipy, rozmarynu.



11

Kremy uniwersalne

n Kremy t³uste + dzienne:– Do pielêgnacji r¹k - sk³ad zbli¿ony do

balsamów, alantoina i gliceryna– Sportowe – du¿a zawartoœæwazeliny– Ochronne – oleje silikonowe, polimery

hydrofilowe



12

MASECZKI KOSMETYCZNE

n Szczególna odmiana kosmetyków dojednorazowych zabiegów kosmetycznych naskórze twarzy.

n W formie gêstych cieczy lub past zastygaj¹cychpo na³o¿eniu, tworz¹cych tward¹ pow³okê, œciœleprzylegaj¹ca do skóry. Pod pow³ok¹ zachodz¹procesy oczyszczania i wyg³adzania, u³atwionejest wnikanie substancji od¿ywczych, leczniczychi stymuluj¹cych.



13

n Maseczki do cery suchej zawieraj¹ substancjet³uszczowe w formie kremów t³ustych, maseczkido cery przet³uszczonej – substancje œci¹gaj¹ce(tlenek cynku, tlenek glinu).

n Czêste sk³adniki maseczek: wyci¹gi zio³owe lubsproszkowane zio³a, ¿ó³tka jaj, otrêby, przetworymleczne, roztarte warzywa i substancje,substancje mineralne (b³ota, py³y wulkaniczne).



14

n Czynniki powoduj¹ce zastyganie:– Minera³y: kaolin, bentonit, ziemia wulkaniczna, ziemia

okrzemkowa, talk, czêsto z dodatkiem dekstryny iskrobi jako substancji wi¹¿¹cych. Maseczki odoskona³ych w³aœciwoœciach oczyszczaj¹cych.

– Polimery rozpuszczalne w wodzie: skrobia, ¿elatyna,kazeina, karboksymetyloceluloza, polimerysyntetyczne (np. kwasu akrylowego,poliwinylopirolidon). Tak¿e gliceryna i glikole nadaj¹ceplastycznoœæ. S³absze dzia³anie oczyszczaj¹ce

– Lateks. Dodatkowo pochodne celulozy, substancjemineralne. Nieprzepuszczaj¹ce powietrza,powoduj¹ce silne pocenie i przekrwienie skóry,doskonale oczyszczaj¹ce.

– Parafina i woski. Podobne w dzia³aniu do lateksu.



15

n Maseczki:– Rozmiêkczaj¹ce:

§ skrobiowe (m¹ki, krochmal)§ ¿elatynowe§ bia³kowe (mleko, kazeina, lecytyna, ¿ó³tko)§ stearynowe i olejowe (olej, oliwa, mas³o kakaowe)§ owocowe (sok ogórkowy, owoce pigwy, awokado, œlazy)

– Wzmacniaj¹co-biel¹ce (tlenek cynku, kaolin, bentonit, nadtlenekmagnezu)

– Wzmacniaj¹co-rozpulchniaj¹ce (kaolin i soki owocowe)– Od¿ywcze (miód, cholesterol, œwie¿e owoce, dro¿d¿e ¿ó³tko,

twaróg, karoten, witaminy)– Œci¹gaj¹ce (kaolin, dekstryna, skrobia, talk, tlenek cynku, kwas

mlekowy, wyci¹gi zió³– macierzanka, skrzyp, kora dêbu)– Z³uszczaj¹ce (kaolin, chlorek rtêci, aceton, kwas salicylowy)– Specjalne (parafinowe, woskowe, lateksowe, polimerowe)



16

Nowoczesne sk³adnikikosmetyczne

Kompleks Botox-like

n Rozwi¹zaniem problemu miostarzenia (zbyt wczesnego pojawianiasiê zmarszczek mimicznych) sta³a siê toksyna botulinowa, tzw. jadkie³basiany, bia³ko wytwarzane przez laseczkê botulinow¹. Ta, jednaz najsilniejszych znanych trucizn, znalaz³a szerokie zastosowanie wdermatologii estetycznej. Wywiera ona istotny wp³yw na po³¹czenianerwowo-miêœniowe, dziêki czemu dzia³a na zmarszczki zwi¹zane zmimik¹ twarzy. Wstrzykniêcie jej pod skórê hamuje przekazywanieimpulsów nerwowych do w³ókien miêœniowych, które w zwi¹zku ztym nie mog¹ siê kurczyæi ograniczaj¹ funkcje miêœni mimicznych.W efekcie prowadzi to do znacznego ograniczenia zmarszczek.

n



17

n Botulina, ze wzglêdu na du¿¹ toksycznoœæoraz brak zdolnoœciprzenikania przez skórê, nie mo¿e byæstosowana w typowychpreparatach pielêgnacyjnych. Z tego powodu zaczêto poszukiwaæsubstancji, która dzia³a³aby w sposób do niej podobny, nie nios¹cjednak jej zagro¿eñ.

n Jednym z tego typu zwi¹zków sta³sie neuropeptyd pojawiaj¹cy siêpod nazwami: pseudobotulina lub kompleks botox-like, który dzia³aanalogicznie do swojego pierwowzoru. Wprowadzony do kremu iaplikowany na skórê dociera do jej g³êbszych warstw i hamujeprzekazywanie impulsów nerwowych do miêœni zapobiegaj¹c ichskurczom. Powoduje to ich rozluŸnienie i odprê¿enie, co prowadzi dowyg³adzenia zmarszczek mimicznych.



18

Nanonoœniki

S¹ to innowacyjne noœniki, za pomoc¹ których mo¿na (szybko iniezwykle precyzyjnie) wprowadziædo skóry starannie dobranesk³adniki opóŸniaj¹ce objawy starzenia. Nanometr jest miliardow¹czêœci¹ metra, zatem nanoœniki s¹ 10.000 razy mniejsze od œrednicyludzkiego w³osa. Dziêki tak ma³ym rozmiarom rozdrobnionesubstancje aktywne, niczym precyzyjne wektory o okreœlonymkierunku i zwrocie, docieraj¹ do g³êbszych warstw naskórka, gdziedziêki w³aœciwoœciom higroskopijnym zwiêkszaj¹ swoj¹ objêtoœæiwype³niaj¹ skórê od œrodka, powoduj¹c sp³ycenie zmarszczek.



19

Fito DHEA

n DHEA to naturalny hormon wystêpuj¹cy w naszym organizmie, produktwyjœciowy dla hormonów p³ciowych. Substancja ta pojawia siê w naszejkrwi oko³o 7 roku ¿ycia. Od tego momentu jej stê¿enie roœnie i jestnajwiêksze w wieku 20-30 lat. Nastêpnie poziom DHEA we krwi zaczynaspadaæ, nawet do 5% swej maksymalnej wartoœci. To w³aœnie oko³o 30roku ¿ycia zaczynamy zauwa¿aæoznaki starzenia, najpierw delikatnie,póŸniej coraz bardziej wyraŸnie. Przyczyn¹ tego jest m.in. niedobór DHEA.Poniewa¿ stosowanie hormonów w kosmetykach jest zabronione, podjêtoprace nad zbadaniem wp³ywu roœlinnych substancji bogatych w zwi¹zki typuFitoDHEA na wyizolowane komórki skóry. Po zakoñczeniu testówstwierdzono, ¿e roœlinny substytut DHEA, mo¿e niwelowaædzia³anieniekorzystnych warunków œrodowiska, zarówno m³odej, jak i dojrza³ejskóry.

n Stosowanie kosmetyków z FitoDHEA powoduje znaczny wzrost elastycznoœciskóry, sp³ycenie zmarszczek oraz wzrost stopnia nawil¿enia i nat³uszczeniaskóry w partiach suchych twarzy.



20

Liposomyn Liposomy to mikroskopijnie ma³e kuleczki o wielkoœci poni¿ej 200

nanometrów, które zawieraj¹ aktywne substancje czynne i s³u¿¹ doprzenoszenia ich w g³êbsze warstwy skóry.

n Os³onka liposomu sk³ada siê z kilku warstw. Substancje czynnerozpuszczalne w wodzie (hydrofilne), jak np. kolagen, ekstraktyroœlinne zawarte s¹ wewn¹trz liposomu, natomiast substancjerozpuszczalne w t³uszczach (lipofilne), np. niektóre witaminy, olejkiroœlinne, zgromadzone s¹ w bardziej zewnêtrznej warstwielipidowej.

n Zamykanie substancji czynnych w liposomach jest bardzoskomplikowane i wymaga du¿o pracy. Odpowiednio dobranesubstancje wt³acza siê pod wysokim ciœnieniem w os³onkiliposomowe. Rezultat wart jest jednak starañ.



21

n Du¿e znaczenie ma stabilnoœæliposomów wgotowych produktach. Gwarantuj¹ to specjalniezestawione receptury, wyszukane surowce iszczególna metoda wytwarzania liposomów.

n Wa¿niejsze w³aœciwoœci liposomów:– doskona³a tolerancja przez skórê– ochrona dla nietrwa³ych substancji czynnych– wiêksza skutecznoœæprzy tym samym sk³adzie– mniej zastosowanych substancji czynnych przy tej

samej skutecznoœci



22

n Dlaczego powinno siê stosowaækosmetyki zawieraj¹celiposomy ?

n Substancje czynne, zawarte w liposomach i transportowane w tensposób w g³êbsze warstwy skóry, s¹ przez ni¹ szybciej wch³aniane imog¹ w pe³ni skutecznie oddzia³ywaæ.

n Os³onki liposomów ulegaj¹ w skórze rozpuszczeniu uwalniaj¹cpowoli zamkniête w nich substancje czynne. Sprawia to, ¿e skóraznacznie lepiej i intensywniej przyswaja potrzebne jej sk³adniki ni¿w przypadku stosowania zwyk³ych kremów czy lotionów.

n Jeœli skóra, oprócz codziennej pielêgnacji, potrzebuje bardzieintensywnego zabiegu, idealne bêdzie zastosowanie produktów zliposomami. Dziêki du¿ej skutecznoœci tych kosmetyków wystarcz¹2-4 tygodnie, aby przywróciærównowagê w skórze. Potem mo¿naznów powróciædo zwyk³ej pielêgnacji i stosowaæprodukty zliposomami jedynie od czasu do czasu w formie kuracji wspieraj¹cejcodzienne zabiegi pielêgnacyjne.



23

n O czym nale¿y pamiêtaæstosuj¹c produkty zliposomami ?

n Po na³o¿eniu kremu lub ¿elu z liposomami nale¿y poczekaæ10-15minut, aby produkt ca³kowicie siê wch³on¹³i dopiero wówczasna³o¿yæinny krem pielêgnacyjny lub wykonaæmakija¿. Stosowaniekremu lub wykonywanie makija¿u natychmiast po na³o¿eniuproduktu z liposomami nie jest wprawdzie szkodliwe, jednakprowadzi to do przedwczesnego zniszczenia os³onki liposomu, a tymsamym do przedwczesnego uwolnienia substancji czynnych. Efektwnikania liposomów w g³êbsze warstwy skóry nie zostaje wówczasosi¹gniêty

n Kremy z liposomami - pomimo znacznej zawartoœci t³uszczu -charakteryzuj¹ siê równie¿ wiêksz¹ wydajnoœci¹ ni¿ zwyk³e kremy,nale¿y je wiêc stosowaæoszczêdnie. Mo¿na je nak³adaæna jeszczewilgotn¹ skórê lub zwil¿onymi palcami.

n W niektórych przypadkach po na³o¿eniu produktu z liposomamiwystêpuje uczucie "œci¹gniêcia" skóry. Zaleca siê wówczasnak³adanie kremu zwil¿onymi palcami. Uczucie napiêcia skóry znikanajczêœciej po kilku dniach stosowania kremu.



24

Nanokosmetyki

n Ju¿ w latach 80. XX w. jedna ze znanych firm kosmetycznychzastosowa³a w kremach sztuczne twory nanotechnologiczne, tzw.niosomy. S¹ to pêcherzyki lipidowe w kszta³cie kuleczek wielkoœci od25 nm, które szybko przenikaj¹ do skóry w³aœciwej. Firmykosmetyczne stosuj¹ w kremach równie¿ tzw. nanokapsu³y jakog³êboko penetruj¹ce skórê noœniki substancji.

n Od lat 90. nanotechnologia rozwija siê coraz szybciej dziêki nowymnarzêdziom, pozwalaj¹cym manipulowaætak ma³ymi cz¹stkami (np.mikroskop tunelowy i laser). Potentatem w tej dziedzinie jestL`Oréal, który wydaje miliony dolarów na badania. W 2006 rokujego laboratoria pracowa³y nad nowymi pigmentami inanokryszta³ami stosowanymi w cieniach do powiek,umo¿liwiaj¹cymi otrzymanie efektu trójwymiarowoœci, jakbyhologramu.



25

n Lakiery do paznokci z nanocz¹stkami bêd¹ trwalsze,kremy pielêgnacyjne natomiast - skuteczniejsze,poniewa¿ ich substancje aktywne bêd¹ docieraætam,gdzie s¹ najbardziej potrzebne.

n Nanosomy wykorzystywane s¹ równie¿ w produktachchroni¹cych przed s³oñcem. Np. dwutlenek cynku lubtytanu, najczêœciej spotykany sk³adnik produktówprzeciws³onecznych, normalnie ma postaæbia³ych,t³ustych cz¹stek, pozostawiaj¹cych na skórze bia³ezabarwienie. Po zmniejszeniu do nanocz¹stek (30-50nm) staje siê przezroczysty i ³atwo wch³anialny przezskórê, a jego w³aœciwoœci odbijania promieni nie ulegaj¹zmianie. Wzrasta jednak jego toksycznoœæ, co wi¹¿e siêze zwiêkszeniem g³êbokoœci penetracji przezskórnej.



26

Nanosomy a zdrowie

n Czêœænaukowców obawia siê, ¿e tak ma³e struktury mog¹ przenikaædosystemu krwionoœnego i wraz z krwi¹ wêdrowaædo organów, w którychbêd¹ siê kumulowaæ. Ich niepokój budzi fakt, ¿e cz¹stki o wielkoœci ok. 70nm mog¹ wnikaæw pêcherzyki p³ucne, a te mierz¹ce 25 nm - do komóreksystemu nerwowego. Niebezpieczne jest równie¿ u¿ywanie fullerenów wnanokapsu³kach stosowanych do przenoszenia substancji aktywnych w g³¹bnaskórka. Bezpieczniejsze s¹ tu fosfolipidy roœlinne.

n Powsta³specjalny program Nanoderm, dofinansowywany przez UE, któryma za zadanie badanie mechanizmu wnikania nanosomów przy u¿yciumetody mikroskopii jonowej i elektronowej oraz autoradiografii. Laboratoriakosmetyczne zapewniaj¹, ¿e ich produkty s¹ bezpieczne, wnikaj¹ tylko wzewnêtrzne warstwy skóry, nie docieraj¹ do warstw ¿ywych.

n W badaniach nad wp³ywem nanocz¹stek na ¿ywe komórki okaza³o siê, ¿echocia¿ tak ma³e cz¹steczki niezwykle ³atwo przenikaj¹ do komórek, to niedocieraj¹ do j¹dra komórkowego ani cytoplazmy. Ponadto promieñnanokapsu³ki po umieszczeniu w niej substancji aktywnej zwiêksza siê,dziêki czemu mo¿liwoœæprzenikania do ¿ywych warstw skóry i potencjalnaszkodliwoœæmalej¹.



27

n Dziêki nanotechnologii nawet t³uste kremy do piêt bêd¹mia³y lekk¹ konsystencjê, a jednoczeœnie pozostan¹t³uste i od¿ywcze. Filtry mineralne chroni¹ce skórê przeds³oñcem stan¹ siê zupe³nie przezroczyste i nie zostawi¹na niej bia³ej pow³oki. Lakiery do paznokci nie bêd¹odpryskiwaæi d³u¿ej bêd¹ siê trzymaæna paznokciach.

n Wiele firm kosmetycznych ju¿ korzysta znanotechnologii. W latach 80. skonstruowano liposomy -kuleczki t³uszczowe wype³nione np. witaminami - doprzenoszenia ró¿nych substancji aktywnych w g³¹bskóry. Dziœw kremach wykorzystywane s¹nanocz¹steczki a¿ 200 razy mniejsze.



28

n Kosmetologia jest jedn¹ z szybciej rozwijaj¹cych siêdziedzin przemys³u. Obecnie firmy kosmetyczne z jednejstrony stosuj¹ w swoich preparatach sk³adniki roœlinne,a z drugiej zaawansowane i skomplikowane technologie,jak nanotechnologiê. Wykorzystuje siê tutaj cz¹stkiwielkoœci atomów, dziêki czemu uzyskuj¹ one wyj¹tkowew³aœciwoœci. Na przyk³ad nanocz¹steczki sk³adnikówaktywnych w kosmetykach, po ok. dobie od aplikacji,maj¹ stê¿enie kilkakrotnie wiêksze ni¿ gdyby by³ydostarczone w formie liposomów (takie kosmetyki s¹ ju¿na polskim rynku).



29

n W wielu laboratoriach kosmetycznych prowadzi siêbadania nad ró¿nymi peptydami (krótkie ³añcuchyaminokwasów), które niejako wymuszaj¹ reakcjemetaboliczne w naszej skórze. Dziêki temu w sposóbnaturalny produkowane s¹ niezbêdne sk³adniki lubzahamowana zostaje produkcja szkodliwych zwi¹zków.Jednym z wa¿nych zagadnieñ kosmetologii s¹skomplikowane procesy fizjologiczne w skórze. Próbujesiê np. wyjaœniaæró¿ne mechanizmy procesów zapalnychjako przyczyny starzenia siê. A je¿eli zahamujemyzapalenie w skórze, mo¿e uda nam siê opóŸniæjejstarzenie. Naukowcy badaj¹ te¿ geny pod wzglêdem„kosmetycznym”.



30

Maœci

n Leki przeznaczone do stosowaniazewntrznego i dzia³aj¹ce w miejscuzetkniêcia ze skór¹ lub wywieraj¹ceogó³niejsze dzia³anie dziêki wch³anianiuprzez skórê zawartych w nich substancji

n Ogólna definicja: forma kosmetyku



31

n Maœci:– Lecznicze– Os³aniaj¹ce– Os³aniaj¹co-pokrywaj¹ce



32

Surowce do otrzymywania maœci

n Pod³o¿e maœci:– T³uszcze zwierzêce (lanolina, tran)– T³uszcze roœlinne (olej makowy, lniany)– T³uszcze mineralne (wazelina, parafina, oleje)– Woski



33

n Substancje lecznicze:– Tlenek cynku– Kwas salicylowy– Siarka str¹cona– Kamfora– Ichtiol– Wosk pszczeli– Kwas borowy



34

n Naturalne olejki eteryczne– Lawendowy– Eukaliptusowy– GoŸdzikowy– Miêtowy– Kamforowy– Tymiankowy

n £atwo wch³aniaj¹ siê, dzia³aj¹ pobudzaj¹co,odka¿aj¹co, lekko znieczulaj¹co



35

n Œrodki konseruwj¹ce (typowe)n Pod³o¿a emulsyjne: olbrot, wy¿sze

alkohole – cetylowy, oleilowy, stearylowy



36

KOSMECEUTYKI

n

Kosmeceutyki – preparaty stosowanezewnêtrznie maj¹ce dzia³anie kosmetyczne orazlecznicze. Wyró¿niaj¹ siê bogatym sk³adem,du¿ym stê¿eniem substancji aktywnych orazzastosowaniem najnowszych osi¹gniêæbiotechnologii. Preparaty pielêgnuj¹ skórê, maj¹w³aœciwoœci lecznicze: stymuluj¹ regeneracjê,zwiêkszaj¹ odpornoœæskóry, opóŸniaj¹ procesystarzenia, likwiduj¹ zmarszczki i cellulit.



37

n Kosmeceutyki stanowi¹ po³¹czenie kosmetyku zfarmaceutykiem i zosta³y opracowane w celuopóŸniania oznak starzenia oraz do pielêgnacjiskóry problematycznej: tr¹dzikowej, alergicznej,³ojotokowej, bardzo suchej, odwodnionej,nadwra¿liwej. Zawieraj¹ witaminy A, C orazantyutleniacze: witaminê E, Beta Caroten, którew ³atwo przyswajalnej formie i specjalniedobranej koncentracji utrzymuj¹ skórê wzdrowej i piêknej kondycji.



38

n Ze wzglêdu na farmaceutycznepochodzenie kosmeceutyki koryguj¹zmarszczki, przebarwienia, popêkanenaczynka i blizny oraz normalizuj¹ skórê, aich odm³adzaj¹ce, regeneruj¹ce iochronne dzia³anie zosta³o potwierdzonenaukowo. Zwiêkszona zawartoœæsk³adników aktywnych pozwala naosi¹ganie rezultatów spe³niaj¹cychwszelkie oczekiwania.



39

n Kosmeceutyki mog¹ poszczyciæsiêimponuj¹cym sk³adem o zwiêkszonej iloœcisk³adników aktywnych. Czêsto pozbawione s¹sztucznych polepszaczy takich jak: barwniki,zwi¹zki zapachowe, konserwanty, które czêstobywaj¹ przyczyn¹ uczuleñ i podra¿nieñ. Jednakosoby nadwra¿liwe na wyci¹gi roœlinne, kwasy,witaminy, metale szlachetne, niektóre filtryprzeciws³oneczne powinny ostro¿niej obchodziæsiê z kosmeceutykami.



40

n Zwi¹zki chemiczne zawarte w preparatach tegotypu wywieraj¹ korzystny wp³yw na metabolizmskóry. Poprzez stosowanie takiego specyfikunastêpuje stymulacja regeneracji i zwiêkszonaodpornoœæskóry, opóŸnienie procesówdegradacji i starzenia siê skóry. Mo¿nazaobserwowaæefektywne nawil¿enie, od¿ywienieskóry, pojêdrnienie, dzia³anie tonizuj¹ce,stymuluj¹ce, jak równie¿ wyg³adzaj¹cezmarszczki, zmniejszaj¹ce cellulit.



41

Kwasy owocowe jako przyk³adkosmeceutyku

S¹ otrzymywane z produktów naturalnych takichjak papaja, jab³ko, mleko, trzcina cukrowa.Zatrzymuj¹ wodê w skórze i pog³êbiaj¹wch³anialnoœæinnych preparatów poprzez„odblokowanie skóry”, regulacji procesuregeneracji naskórka. Ich ogólne dzia³aniepolega na regulacji odnowy komórkowej,poluŸnieniu po³¹czeñ miêdzykomórkowych,dzia³aniu z³uszczaj¹cemu i pogrubiaj¹cemu skórêpoprzez dzia³anie na poziomie warstwy skóryw³aœciwej.



42

n S¹ odpowiednie nie tylko dla osób maj¹cych problemy zpigmentacj¹, szar¹ skór¹ z blizenkami, rozjaœniaj¹ przebarwienia iposzarza³y naskórek, sp³ycaj¹ po czasie nierównoœci. Osoby zdojrza³¹, such¹, grub¹ skór¹ lub te, które nadu¿ywa³y jak¿eprzyspieszaj¹cego starzenie solarium bêd¹ zadowolone z innychkorzyœci, jakie daj¹ kwasy AHA: nawil¿enia, efektywnegoodœwie¿enia cery, wyg³adzenia, poprawy elastycznoœci, g³adkoœci,jêdrnoœci oraz napiêcia. Powoduj¹ one z³uszczanie i miêdzyprzyczynia siê to do odkrycia „nowej i œwie¿ej” skóry. Nale¿ywspomnieædodatkowo o regulacji procesów odnowy komórkowej,przyspieszeniu regeneracji, dzia³aniu antyoksydacyjnym,wymiataj¹cym wolne rodniki, a przy wiêkszych stê¿eniach wp³ywiena skórê w³aœciw¹ mobilizuj¹cym warstwy ni¿ej po³o¿one doprodukcji kolagenu i elastyny. Kuracja kwasami poprawi wygl¹drównie¿ skóry z rozstêpami czy cellulitem, gdy¿ z³uszczaj¹c pozwolina g³êbsz¹ penetracjê preparatów na³o¿onych na ni¹.



43

n Po preparaty z kwasami, zw³aszcza BHA warto siêgn¹æprzyproblemach z zanieczyszczon¹ skór¹, poniewa¿ kwasy te maj¹zdolnoœædo przenikania przez ³ój, w przeciwieñstwie doalfahydroksykwasów, reguluj¹ tak¿e proces z³uszczania. Bardzodobrze wiêc odblokowuj¹ (tak jak alfahydroksykwasy), oczyszczaj¹skórê i pory (po pewnym czasie stosowania), zapobiegaj¹ wiêctworzeniu siê wyprysków, jednak nie zniweluj¹ do koñca b³yszczeniasiê cery. Warto wspomnieærównie¿ o dzia³aniu antybakteryjnymoraz przeciwzapalnym kwasu salicylowego. Kwasy BHA nie s¹zarezerwowane wy³¹cznie dla osób maj¹cych problemy z tr¹dzikiem,jednak „terapia” nimi bêdzie efektywniejsza ni¿ kwasami AHA.Betahydroksykwasy dzia³aj¹ ³agodniej ni¿ AHA, wiêc mog¹ byæu¿ywane przez osoby nietoleruj¹ce AHA, jak równie¿ te z such¹ cer¹czy osoby, które maj¹ problemy z rozszerzonymi naczynkamikrwionoœnymi.



44

n Osoby z cerami wra¿liwymi mog¹ równie¿ siêgaæpo preparaty z kwasami PHA (mo¿na mówiætu opodobieñstwie do zwi¹zków wystêpuj¹cychnaturalnie w skórze – glikozaminoglikanów). S¹one rewolucj¹ w kosmetyce, poniewa¿ posiadaj¹ca³e spektrum dzia³ania kwasów AHA, przy czyms¹ delikatniejsze, a przykre uczucia w postacipieczenia, poczerwienienia, k³ucia s¹zminimalizowane.



45

Filtry jako przyk³ad kosmeceutyku

nNie ka¿dy preparat z filtrem mo¿na nazwaækosmeceutykiem.Generalnie obowi¹zuje zasada faktora 15 SPF i wzwy¿. Równie¿ochrona przeciw UVB to nie wszystko. Na opakowaniu nale¿y szukaæoznaczeñ IPD i PPD jako wskaŸnika ochrony przed UVA.Kosmeceutyki zawieraj¹ce filtr dzia³aj¹ przeciwoparzeniowo,zapobiegaj¹ nowotworom skóry poprzez hamowanie dzia³aniapromieniowania s³onecznego. Stosowane przez ca³y rok bez wzglêduna porê roku i pogodê ( promienie UVA przenikaj¹ przez szyby,chmury, dodatkowo odbijaj¹ siê od trawy, piasku, œniegu…)przeciwdzia³aj¹ bardzo efektywnie fotostarzeniu. S¹ najlepszymœrodkiem przeciwzmarszczkowym. Niektórzy s¹ uczuleni na filtrypochodzenia chemicznego, pozostaj¹ wtedy te mineralne.



46

Witaminy jako przyk³adkosmeceutyku

n Ró¿ne rodzaje witaminy A s¹ kosmoceutykami: od tretinoiny poprzezadapalen, tazaroten, retinaldehyd, do palmitynianu retinolu, jednak jeœlichodzi o ostatni¹ formê estrow¹, musi ona wystêpowaæw preparacie wstê¿eniu co najmniej 10. 000 jm. Dziêki takiemu stê¿eniu wyg³adzaniezmarszczek i pojêdrnienie skóry postaci¹ palmitynianu retinolu jestefektywniejsze. Retinoidy szczyc¹ siê jednym z najsilniejszych dzia³añprzeciwzmarszczkowych, jak i bardzo efektywnie zmniejszaj¹cych ju¿powsta³e zmarszczki, odnawiaj¹cych, pojêdrniaj¹cych, odnawiaj¹cychstrukturê skóry, wykazuj¹ tak¿e dzia³anie od¿ywcze. Warto wspomnieæodzia³aniu silnie antyoksydacyjnym.

n Dodatkowe korzyœci ze stosowania retinoidów to dzia³anie rozjaœniaj¹ce,zmniejszaj¹ce przebarwienia, blizenki, reguluj¹ce rogowacenie skóry,regeneruj¹ce. Poprzez stosowanie preparatów z zawartoœci¹ witaminy Apogrubieniu ulega warstwa ziarnista i podstawna naskórka, zmniejsza siêliczba nieprawid³owych komórek, odbudowaniu ulegaj¹ struktury kolagenu ielastyny, pojawiaj¹ siê nowe w³ókna kolagenu i elastyny, nastêpujepobudzenie cytokin, które z kolei dzia³aj¹ na skórê w³aœciw¹. Dziêkidzia³aniu silniejszych form witaminy A naskórek zostaje równie¿ z³uszczony,ods³aniaj¹ siê œwie¿sze warstwy skóry, lepiej wch³ania ona równie¿preparaty, skóra mo¿e zareagowaæjednak podra¿nieniem. Witamina A sta³asiê jednym z wa¿niejszych sk³adników wielu preparatów do skóry.



47

n Witamina C stosowana jest w stê¿eniu 5 do 15%, jednak musi byæto forma ustabilizowana. Jest ona dobrym przeciwutleniaczem, a zwitamin¹ E wzmacnia swoje antyoksydacyjne dzia³anie. Pokosmeceutyki z witamin¹ C powinny siêgn¹æosoby maj¹ce problemz rozszerzonymi naczynkami krwionoœnym - witamina ta wzmacniamiedzy innymi œciany naczyñ krwionoœnych. Równie¿ cera szara zlekkimi przebarwieniami, z widocznym up³ywem czasu dostrze¿ekorzyœci ze stosowania kwasu askorbinowego - pobudzeniefibroblastów do produkcji kolagenu i elastyny, udzia³w synteziekolagenu, dzia³anie ochronne przeciw promieniowaniu UVB orazfunkcjê rozjaœniaj¹c¹, odœwie¿aj¹c¹. Warto nadmieniæ, i¿ przyspieszaona gojenie siê ran, wzmaga ziarninowanie skóry oraz wspomagasystem immunologiczny skóry.



48

n Witamina E w duecie z kwasem askorbinowym posiadabardzo silne dzia³anie przeciwutleniaj¹ce. Para tychwitamin równie¿ wykazuje silniejsze dzia³anieprzyspieszaj¹ce regeneracjê tkanek uszkodzonych.Tokoferol dzia³a efektywnie w preparatach zawieraj¹cychfiltry przeciws³oneczne, gdy¿ ma mo¿liwoœæpodwy¿szania faktorów ochronnych. Potrafi równie¿skutecznie ³agodziæpodra¿nienia czy to dos³oneczne, czyte wywodz¹ce siê z poparzeñ oraz dzia³aæprzeciwzapalnie. Pomocna przy usuwaniu „plamstarczych” i grzybic. Witamina E w kremie zwiêkszarównie¿ elastycznoœæskóry, jej nawil¿enie, pojêdrnienie,g³adkoœæi napiêcie, wzmaga równie¿ mo¿liwoœciwi¹zania wilgoci w skórze. Trio tych witamin mo¿naœmia³o okreœliæmianem „eliksiru m³odoœci”.



49

Fitohormony jako przyk³ad kosmeceutyku

n S¹ to hormony roœlinne. Bez w¹tpienia s¹ one sk³adnikamiwywieraj¹cymi korzystny wp³yw na procesy metaboliczne komórekskóry. Z kosmetycznego punktu widzenia s¹ równie¿ sk³adnikamiwykazuj¹cymi du¿e powinowactwo dla skóry. Dzia³aj¹ miejscowo niewykazuj¹c przy tym skutków ubocznych. Efektywnie przeciwdzia³aj¹starzeniu siê skóry sp³ycaj¹c drobne zmarszczki poprzez poprawênapiêcia i jêdrnoœci skóry dziêki mo¿liwoœci stymulacji produkcjielastyny i kolagenu, poprawy nawil¿enia dziêki stymulacji syntezykwasu hialuronowego. Dodatkow¹ ich zalet¹ jest dzia³aniepobudzaj¹ce komórki do odnowy, a nawet funkcjaprzeciwnowotworowa. Poprzez stosowanie preparatów z zawartoœci¹tych sk³adników w miarê up³ywu czasu zauwa¿a siê nie tylkopoprawê kolorytu czy polepszone od¿ywienie, pojêdrnienie idotlenienie naszej „zewnêtrznej pow³oki” dziêki lepszemu ukrwieniu,ale i zapobieganie degradacji b³on komórkowych oraz zapewnienieintensywnej regeneracji naskórka. Hormonom pochodzeniaroœlinnego mo¿na przypisaærównie¿ dzia³ania antyoksydacyjne orazwyciszaj¹ce cerê, jak i odprê¿aj¹ce skórê.



50

Substancje roœlinne jako przyk³adkosmeceutyku

nRoœliny s¹ nieodzownym elementem kosmetyki. Od zawszepreparaty bazowa³y w mniejszym lub wiêkszym stopniu nawyci¹gach roœlinnych. Ten nieoceniony dar natury zawiera ca³yszereg korzystnych dla poszczególnych cer sk³adników aktywnychbilogicznie takich, jak na przyk³ad: flawonoidy, alkaloidy,antrachinony, glikozydy, roœlinne gumy, pektyny, zwi¹zki œluzowe,garbniki, kwasy organiczne, cholina, sole mineralne, olejkieteryczne, fitosterole, wêglowodany, saponiny, bia³ka, witaminy,kwasy triterpenowe, flawonoidy, ¿ywice, aminokwasy, proteiny,fosfolipidy. Zwi¹zki zawarte w roœlinach znajduj¹ odzwierciedlenie wdzia³aniu na skórê. W zale¿noœci od zastosowanego sk³adnikaroœlinnego w preparacie wywieraj¹ one ró¿ne dzia³anie.



51

n Roœliny, których warto szukaæna opisach preparatów, to:aloes, any¿, awokado, brzoza, cytryna, fio³ek, jaœmin,konwalia, lawenda, lilak, macierzanka, melisa, miêta,nagietek, ogórecznik, pokrzywa, rozmaryn, ró¿a,rumianek, sosna, sza³wia, tatarak, tuberoza, ¿eñ-szeñ.Skóra dojrza³a, szara, sucha, normalna dostrze¿edzia³ania nawil¿aj¹ce, od¿ywcze (na przyk³ad dziêkizawartoœci witamin), regeneracyjne, zwiêkszaj¹ceelastycznoœæoraz jêdrnoœæ, uelastyczniaj¹ce skórê,wyg³adzaj¹ce lekkie zmarszczki, przyœpieszaj¹ceregeneracjê i odnowê tkanek uszkodzonych i komórek,lekko wybielaj¹ce.



52

n Wyci¹gi roœlinne wywieraj¹ równie¿ wp³yw na cerê t³ust¹dzia³aj¹c antybakteryjnie, bakteriostatycznie,przeciwzapalnie, œci¹gaj¹co, przyspieszaj¹cziarninowanie skóry miêdzy innymi u³atwiaj¹ gojenie ranczy oparzeñ (równie¿ wywo³anymi promieniami UV),zmiêkczaj¹co, tonizuj¹co oraz os³aniaj¹co. Niektórewyci¹gi roœlinne usprawniaj¹ ukrwienie, dzia³aj¹czmniejszaj¹co na cienie, opuchliznê pod oczami, cellulit,poprawiaj¹c jednoczeœnie lekko cyrkulacjê przep³ywukrwi i wywiera siê tak¿e wzmo¿one dzia³anie od¿ywcze.Roœliny w pielêgnacji stóp s¹ równie pomocne,odpowiednie bowiem dzia³aj¹ antyseptycznie ibakteriostatycznie oraz bakteriobójczo.



53

Metale szlachetne jako przyk³adkosmeceutyku

n Mo¿na zaliczyædo nich na przyk³ad z³oto, miedŸ , srebro, magnez,¿elazo, cynk. Maj¹ one dzia³anie wymiataj¹ce wolne rodniki, jakrównie¿ przeciwbakteryjne. Osoby dojrza³e, które utraci³y naturalnyrysunek owalu twarzy, z cerami suchymi, odwodnionymi, zauwa¿¹ró¿nicê w postaci znacznej poprawy nawil¿enia i od¿ywienia cery. Popewnym czasie wyst¹pi¹ efekty lekkiego liftingu i pojêdrnienia partiizwiotcza³ych. Niektóre metale szlachetne dodawane do preparatówpoprawiaj¹ koloryt skóry oraz potrafi¹ efektywnie wi¹zaæwilgoæwnaskórku zapobiegaj¹c ucieczce wody. Poprawiaj¹ i zwiêkszaj¹odpornoœæskóry, mog¹ tak¿e pobudzaæprodukcjê w³ókieneslastynowych i kolagenowych, jak równie¿ dzia³aæwzmacniaj¹co nanaczynka krwionoœne i antybakteryjnie. Niektóre np. cynk,przyspieszaj¹ ziarninowanie skóry i s¹ pomocne przy tr¹dziku, czyopryszczce.



54

n Tak jak fitohormony, cytokiny wykazuj¹ dodatni wp³yw na procesymetaboliczne komórek skóry, chocia¿ stosowanie preparatówzawieraj¹cych cytokiny nale¿y przeprowadzaæostro¿nie i budz¹ onekontrowersje. S¹ one sk³adnikami dzia³aj¹cymi wielokierunkowo.Pod wzglêdem biochemicznym nale¿¹ do grupy hormonów. Jednakdla efektywnoœci dzia³ania cytokin istnieje du¿a zale¿noœæmiêdzyodpowiednimi dla nich receptorami na powierzchni komórki afizycznym zwi¹zaniem odpowiedniej cytokiny, powi¹zaniuaktywnoœci poszczególnych cytokin z odpowiednimi receptorami.Jeœli cytokiny wystêpuj¹ nawet w du¿ej iloœci, ale nie ma receptorówswoistych dla tego rodzaju cytokin, to i tak nie bêdzie wykazywaædzia³ania na tê komórkê. Zasadniczym ich dzia³aniem jestaktywizacja komórek do takiego stanu, aby ona sama zaczê³awytwarzaæ surowce jej brakuj¹ce, tak wiêc nie tylko dostarczaj¹kwas hialuronowy, elastynê czy kolagen.



55

n Jeœli podzia³komórek bêdzie zbyt szybki, mo¿e dojœædo zmiannowotworowych, dlatego nieodpowiednio poprowadzona „terapia” mo¿e byæniebezpieczna. Czynne cytokiny w preparacie dzia³aj¹ regeneruj¹co,nawil¿aj¹co, od¿ywczo i ochronnie. Poprzez aktywizacjê przebiegugenerowania siê keratynocytów potrafi¹ one praktycznie b³yskawicznieodnowiænaskórek. Œwietnie radz¹ sobie tak¿e ze stymulacj¹ fibroblastów doprodukcji kolagenu i elastyny oraz proteoglikanów, tak¿e synteza kwasuhialuronowego zostaje wzmo¿ona, dziêki czemu zyskuje siê uelastycznienie isp³ycenie zmarszczek. O wiele bezpieczniejsza jest zeatyna i kinetyka. Silneich w³aœciwoœci przeciwrodnikowe zosta³y docenione tak samo jak dzia³aniewyd³u¿aj¹ce ¿ywotnoœæfibroblastów odpowiedzialnych za produkcjêjednych z najwa¿niejszych sk³adników w naszej skórze – bia³ek – kolagenu ielastyny. Zapobieganie degradacji fibroblastów przyczynia siê doprzed³u¿enia m³odoœci, zapewnienia i polepszenia sprê¿ystoœci, nawil¿enia,od¿ywienia, g³adkoœci, pojêdrnienia i ogólnej poprawy struktury skóry. Takwiêc s¹ idealnymi preparatami dla osób w wieku od 33 lat. Skóra zwidocznymi objawami fotostarzenia po kuracji preparatem z zawartoœci¹kinetyny dostrze¿e zmniejszenie problemów. Dzia³anie tego sk³adnika jest³agodne i nie powinno byæzjawiska podra¿nienia. Kinetyka jest ca³kowiciebezpieczna.



56

CIEK£E KRYSZTA£Y

n Ciek³e kryszta³y ³¹cz¹ w³asnoœci cieczy icia³a krystalicznego. Stan ciek³o-krystaliczny utraci³uporz¹dkowanietrójwymiarowe charakterystyczne dlastanu krystalicznego lecz zachowa³uporz¹dkowanie dwuwymiarowe. Jestwiêc stanem bardziej uporz¹dkowanym ni¿ciecz.



57

n Wiêkszoœæciek³ych kryszta³ów zbudowanajest z d³ugich, w¹skich cz¹steczekorganicznych. Cz¹steczki te musz¹ mieægrupy polarne zapewniaj¹ce imodpowiednie u³o¿enie w stanie ciek³ymzmierzaj¹c¹ do pewnego uporz¹dkowaniamoleku³. Mo¿na wyró¿niætrzy podstawowestruktury ciek³okrystaliczne: smetyczn¹,nematyczn¹ i cholesteryczn¹.



58

n W strukturze smetycznejcz¹steczki organiczne wposzczególnychwarstwach s¹ u³o¿onerównolegle. Kryszta³ysmetyczne s¹nieprzeŸroczyste i lepkie.P³aszczyzny mog¹ siêprzemieszczaærównolegle



59

n W strukturzenematycznejcz¹steczki s¹równoleg³e wzglêdemsiebie lecz nie s¹zorganizowane wp³aszczyzny. Te ciek³ekryszta³y s¹ bardziejprzeŸroczyste i mniejlepkie ni¿ kryszta³ysmetyczne



60

n Ciek³e kryszta³y obudowie cholesterycznejposiadaj¹ podobn¹budowê do kryszta³ównematycznych . W tymprzypadku cz¹steczki wkolejnych warstwach s¹jednak zorientowanejedna wzglêdem drugiej.W ten sposób cz¹steczkiw poszczególnychp³aszczyznach s¹obrócone wokó³osiprostopad³ych do ichœrodków i tworz¹ spiralê.



61

n Ca³kowity obrót ma przewa¿nie miejsce, gdy osi¹gniêtazostanie odleg³oœæd³ugoœci œwiat³a widzialnego. Z tegote¿ powody substancje o budowie cholesterycznejposiadaj¹ zdolnoœæodbijania œwiat³a o ró¿nej d³ugoœcifali (kolorze) w zale¿noœci od temperatury, poniewa¿zmiana temperatury powoduje zmianê struktury spirali.Zmiana zabarwienia ciek³ych kryszta³ówcholesterycznych w wyniku temperatury znalaz³apraktyczne zastosowanie (sporz¹dzanie maptemperaturowych w medycynie).

n Równie¿ pole elektryczne mo¿e mieæwp³yw na strukturêciek³ego kryszta³u powoduj¹c zmiany zabarwieniaodbitego œwiat³a lub zmiany przejrzystoœci kryszta³u.Zjawisko to zosta³o wykorzystane do konstrukcjiwyœwietlaczy cyfrowych w kalkulatorach, zegarkach,aparaturze naukowej etc.



62

Ciek³e kryszta³y w kosmetyce

n Aby kosmetyki by³y jak najbardziej skuteczne (szybkie w dzia³aniu idaj¹ce d³ugotrwa³e efekty), kosmetologia siêgnê³a po technologiêtworzenia ciek³ych kryszta³ów- struktur uporz¹dkowanych, ³atwiejprzyswajalnych przez komórki skóry.

n Mówi¹c, ¿e struktura kremu jest ciek³okrystaliczna, mamy na myœlifakt, ¿e jest zbli¿ona wygl¹dem do naskórka. Dziêki temu kremrozpoznawalny jest przez skórê jako przyjazna substancjauzupe³niaj¹ca naturalne sk³adniki skóry. W efekcie preparatyciek³okrystaliczne wspó³graj¹ ze skór¹, przenikaj¹ w jej strukturê itworz¹ z ni¹ jednoœæ- zachowuj¹ siê niczym kosmetycznekameleony.



63

n Emulgator ciek³okrystalicznyn Nie jest nim lanolina, euceryna, oleje parafinowe czy inne

substancje zwierzêce b¹dŸ przemys³owe. Zastosowano emulgatorroœlinny najnowszej generacji, który swoj¹ budow¹ przypominastrukturê b³ony komórkowej naszej skóry a wiêc strukturêfosfolipidow¹.

n Ten typ emulsji, nazywany ciek³okrystalicznym, zawieranaprzemienne warstwy t³uszczu i wody. Atutem preparatówzawieraj¹cych taki emulgator jest m.in. stabilnoœætermiczna.



64

n Ten rodzaj emulgatora umo¿liwia doskona³e wch³anianiesiê preparatu, który nie pozostawia na skórze t³ustegofilmu i nie zatyka porów. Kremy oparte na takiej baziewymagaj¹ jednak specyficznego sposobu nak³adania. Niepowinno siê ich wcieraæani rozmasowywaæ. Nale¿y jewklepywaæ. Niew³aœciwy sposób aplikacji powodujezmianê cech fizycznych emulsji.

n Nieomal b³yskawiczna wch³anialnoœækosmetyku mo¿eczasami wywo³aæwra¿enie, zw³aszcza u tych, którzystosuj¹ go po raz pierwszy, lekkiego œci¹gania skóry, jestto problem bardziej zwi¹zany z naszymidotychczasowymi przyzwyczajeniami, ani¿eli zfaktycznym œci¹ganiem skóry. Kosmetyki te zawieraj¹bowiem od 38% do 60% t³uszczu, a wiêc bardzo du¿o.S¹ to oczywiœcie t³uszcze roœlinne, których nie czuje siêna powierzchni skóry.



Kremy kosmetyczne. Maseczki kosmetyczne. Maœci2 Kremy kosmetyczne n Zadanie – utrzymywanie...

Documents

Transcript of Kremy kosmetyczne. Maseczki kosmetyczne. Maœci2 Kremy kosmetyczne n Zadanie – utrzymywanie...