KREATYWNOŚĆ I INNOWACJE - eurodesk.pl · 2 Kreatywność i innowacje 3 Kreatywność i innowacje...

3
KREATYWNOŚĆ I INNOWACJE DODATEK SPECJALNY DO DWUMIESIĘCZNIKA Twój Eurodesk W numerze: • rozmowy z: - Lechem Wałęsą, ambasadorem Europej- skiego Roku Kreatywno- ści i Innowacji - s. 3 - Jackiem Santorskim, psychologiem - s. 2 - Wojciechem Cellary, profesorem Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu - s. 2 - Pawłem Bochniarzem, doradcą prezesa Rady Ministrów - s. 3 • Przykłady innowacyj- nych projektów współ- pracy młodzieżowej - s.4 Wielkie wyzwanie Polska, w stosunku do potencjału, jest jednym z najmniej innowacyjnych krajów świata do wejścia w dorosłe życie, m.in. na rynek pracy. Indeks kapitału intelektualnego studentów plasuje Polskę na 13. miejscu wśród 16 krajów europejskich objętych porównaniem. Jeszcze gorzej jest wśród doro- słych: indeks daje Polsce 14. miejsce. Skąd się biorą tak słabe wyniki? Autorzy nie mają wąt- pliwości: słaby kapitał studen- tów to skutek niskiej jakości kształcenia na polskich uczel- niach. Uni- wersytet Warszawski i Uniwersytet Jagielloński mieszczą się zaledwie w czwartej setce listy najlepszych uczelni świata. Jak zauważyli autorzy raportu, na uczelniach pub- licznych pracownicy są wynagra- dzani głównie za dorobek naukowy, a nie za dobrą pracę ze studentami, zaś na uczelniach prywatnych część studentów uczy się bardziej dla dyplomu niż dla wiedzy. Niska jest też liczba polskich artykułów naukowych na milion mieszkańców oraz niski poziom subsydiów na edukację dla podmiotów prywat- nych. Co trzeba zro- bić, by było le- piej? Przekształ- cić ilościowy wy- miar boomu aka- demickiego w wymiar jakościo- wy. Stworzyć system zachęt dla studentów, by wybierali kie- runki istotne stra- tegicznie dla roz- woju kraju (sty- pendia), i dla uczelni, aby takie kie- runki studiów udostępniały. Trze- ba też zwiększyć elastyczność pro- cesu studiowania, przez rozpro- pagowanie możliwości uczenia się w ramach makrokierunków. Spore wyzwania stoją także przed dorosłymi. Dzisiejszy przedsiębiorca powinien być inno- W większości wskaźników opisu- jących rozwój technologii i poziom innowacji Polska jest na ostatnich miejscach wśród 27 krajów UE. W rankingu stworzonym przez World Economic Forum na podstawie „Executive Opinion Survey” Polska uplasowała się na 56. miejscu na świecie! Ogłoszony przez Komisję Europejską Rok Kreatywności i Innowacji ma być okazją do refleksji i zmian na lepsze. Jeden z jego głównych celów to przygotowanie Unii Europejskiej na nadchodzące wyzwania globalizującego się świa- ta. Polska w tych przygotowaniach również musi uczestniczyć. Jak wiele jest do zrobienia, uświadamia przygotowany w ubiegłym roku „Raport o Kapi- tale Intelektualnym Polski”. Jego autorzy - m.in. członkowie Zespołu Doradców Strategicznych Premiera RP - przeanalizowali pozycję różnych grup wiekowych Polaków na tle społeczeństw innych krajów UE. Wnioski są smutne: w Polsce gorzej niż w większości krajów Unii przygotowujemy młodych Polaków watorem we wszystkim, co robi. Tymczasem w Polsce wciąż braku- je globalnych sukcesów na miarę Nokii, a większość firm zadowala się pozycją regionalnego gracza, kopiującego sprawdzone modele biznesu i produkty na lokalnym rynku. „W obliczu coraz szybszego starzenia się wiedzy i globalizacji, ułatwiającej przedsiębiorcom przenoszenie działalności tam, gdzie są odpowiednio przygotowani pracownicy, ustawiczne kształcenie jest obowiązkiem każdego z nas” - piszą autorzy raportu. Zadania przedsiębiorcom nie ułatwia niska jakość otoczenia prawno-instytucjonalnego biznesu. Wynika ona między innymi z tego, że u podstaw tworzenia prawa i regulacji często stoi ochrona przed nieuczciwymi praktykami, co jest typowe dla kraju, gdzie poziom zaufania społecznego jest bardzo niski. Europejski Rok Kreatywności i Innowacji został ustanowiony po to, by o wyzwaniach, przed którymi stoją europejskie społeczeństwa, rozmawiali nie tylko naukowcy. Moi Drodzy! Kreatywność i zdolność do innowacji to cechy stanowiące siłę napędową rozwoju ludzkości. Kreatywność nie jest pojęciem abstrakcyjnym, przejawia się we wszystkich obszarach naszego życia. Kreatywność to nie tylko sfera idei, sztuki czy kultury. Rozwój każdego z obszarów ludzkiej aktywności wynika właśnie z naszej zdolności do innowacyjności. Jest ona fundamentem rozwoju nauk ścisłych, nowoczesnych technologii, produktów i usług; jest źródłem zmian w procesach społecznych i gospodar - czych. Dlatego tak ważne jest, by stworzyć ludziom warunki do roz- wijania i pełnego wykorzystania ich talentów i potencjału – w domu, szkole, pracy. Kreatywność, jest pochodną otwartości i ciekawości świata oraz umiejętności łączenia ze sobą dorobku różnych dziedzin. Życzę Wam takiej właśnie otwartości i gorąco zachęcam – bądźmy kreatywni :) Krzysztof Stanowski Koordynator Krajowy Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji w Polsce, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej 0,19 procent Polaków w wieku 20-29 lat studiowało na studiach doktoranckich w 2005 r. To jeden z niższych współczynników w Europie

Transcript of KREATYWNOŚĆ I INNOWACJE - eurodesk.pl · 2 Kreatywność i innowacje 3 Kreatywność i innowacje...

Page 1: KREATYWNOŚĆ I INNOWACJE - eurodesk.pl · 2 Kreatywność i innowacje 3 Kreatywność i innowacje Newsy, newsy • Społeczne inicjatywy o zasięgu krajowym lub międzynarodowym,

KREATYWNOŚĆ I INNOWACJE DODATEK SPECJALNY DO DWUMIESIĘCZNIKA Twój Eurodesk

W numerze:

• rozmowy z:- Lechem Wałęsą, ambasadorem Europej-skiego Roku Kreatywno-ści i Innowacji - s. 3- Jackiem Santorskim,psychologiem - s. 2- Wojciechem Cellary, profesorem Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu - s. 2- Pawłem Bochniarzem, doradcą prezesa Rady Ministrów - s. 3• Przykłady innowacyj-nych projektów współ-pracy młodzieżowej - s.4

Wielkie wyzwaniePolska, w stosunku do potencjału, jest jednym z najmniej innowacyjnych krajów świata

do wejścia w dorosłe życie, m.in. na rynek pracy. Indeks kapitału intelektualnego studentów plasuje Polskę na 13. miejscu wśród 16 krajów europejskich objętych porównaniem. Jeszcze gorzej jest wśród doro-słych: indeks daje Polsce 14. miejsce.

Skąd się biorą tak słabe wyniki? Autorzy nie mają wąt-pliwości: słaby kapitał studen-tów to skutek niskiej jakości kształcenia na polskich uczel-niach. Uni- wersytet Warszawski i Uniwersytet Jagielloński mieszczą się zaledwie w czwartej setce listy najlepszych uczelni świata. Jak zauważyli autorzy raportu, na uczelniach pub-licznych pracownicy są wynagra-dzani głównie za dorobek naukowy, a nie za dobrą pracę ze studentami, zaś na uczelniach prywatnych

część studentów uczy się bardziej dla dyplomu niż dla wiedzy. Niska jest też liczba polskich artykułów naukowych na milion mieszkańców oraz niski poziom subsydiów na edukację dla podmiotów prywat-

nych.Co trzeba zro-

bić, by było le-piej? Przekształ-cić ilościowy wy-miar boomu aka-demickiego w wymiar jakościo-wy. Stworzyćsystem zachętdla studentów, by wybierali kie-runki istotne stra-tegicznie dla roz-woju kraju (sty-

pendia), i dla uczelni, aby takie kie-runki studiów udostępniały. Trze-ba też zwiększyć elastyczność pro-cesu studiowania, przez rozpro-pagowanie możliwości uczenia się w ramach makrokierunków.

Spore wyzwania stoją także przed dorosłymi. Dzisiejszy przedsiębiorca powinien być inno-

W większości wskaźników opisu-jących rozwój technologii i poziom innowacji Polska jest na ostatnich miejscach wśród 27 krajów UE. W rankingu stworzonym przez World Economic Forum na podstawie „Executive Opinion Survey” Polska uplasowała się na 56. miejscu na świecie!

Ogłoszony przez Komisję Europejską Rok Kreatywności i Innowacji ma być okazją do refleksji i zmian na lepsze. Jeden z jego głównych celów to przygotowanie Unii Europejskiej na nadchodzące wyzwania globalizującego się świa-ta. Polska w tych przygotowaniach również musi uczestniczyć.

Jak wiele jest do zrobienia, uświadamia przygotowany w ubiegłym roku „Raport o Kapi-tale Intelektualnym Polski”. Jego autorzy - m.in. członkowie Zespołu Doradców Strategicznych Premiera RP - przeanalizowali pozycję różnych grup wiekowych Polaków na tle społeczeństw innych krajów UE. Wnioski są smutne: w Polsce gorzej niż w większości krajów Unii przygotowujemy młodych Polaków

watorem we wszystkim, co robi. Tymczasem w Polsce wciąż braku-je globalnych sukcesów na miarę Nokii, a większość firm zadowala się pozycją regionalnego gracza, kopiującego sprawdzone modele biznesu i produkty na lokalnym rynku. „W obliczu coraz szybszego starzenia się wiedzy i globalizacji, ułatwiającej przedsiębiorcom przenoszenie działalności tam, gdzie są odpowiednio przygotowani pracownicy, ustawiczne kształcenie jest obowiązkiem każdego z nas” - piszą autorzy raportu.

Zadania przedsiębiorcom nie ułatwia niska jakość otoczenia prawno-instytucjonalnego biznesu. Wynika ona między innymi z tego, że u podstaw tworzenia prawa i regulacji często stoi ochrona przed nieuczciwymi praktykami, co jest typowe dla kraju, gdzie poziom zaufania społecznego jest bardzo niski.

Europejski Rok Kreatywności i Innowacji został ustanowiony po to, by o wyzwaniach, przed którymi stoją europejskie społeczeństwa, rozmawiali nie tylko naukowcy.

Moi Drodzy!Kreatywność i zdolność do innowacji to cechy stanowiące siłę napędową rozwoju ludzkości. Kreatywność nie jest pojęciem abstrakcyjnym, przejawia się we wszystkich obszarach naszego życia. Kreatywność to nie tylko sfera idei, sztuki czy kultury. Rozwój każdego z obszarów ludzkiej aktywności wynika właśnie z naszej zdolności do innowacyjności. Jest ona fundamentem rozwoju nauk ścisłych, nowoczesnych technologii, produktów i usług; jest źródłem zmian w procesach społecznych i gospodar-czych.

Dlatego tak ważne jest, by stworzyć ludziom warunki do roz-wijania i pełnego wykorzystania ich talentów i potencjału – w domu, szkole, pracy. Kreatywność, jest pochodną otwartości i ciekawości świata oraz umiejętności łączenia ze sobą dorobku różnych dziedzin. Życzę Wam takiej właśnie otwartości i gorąco zachęcam – bądźmy kreatywni :)

Krzysztof StanowskiKoordynator Krajowy Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji w Polsce, podsekretarz stanu w MinisterstwieEdukacji Narodowej

0,19procent Polakóww wieku 20-29 lat

studiowało na studiach doktoranckich w 2005 r.

To jeden z niższych współczynników

w Europie

Page 2: KREATYWNOŚĆ I INNOWACJE - eurodesk.pl · 2 Kreatywność i innowacje 3 Kreatywność i innowacje Newsy, newsy • Społeczne inicjatywy o zasięgu krajowym lub międzynarodowym,

2 Kreatywność i innowacje 3 Kreatywność

i innowacje

Newsy, newsy

• Społeczne inicjatywy o zasięgu krajowym lub międzynarodowym, spełniające kryteria określone przez Komisję Europejską, mogą starać się o Patronat Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji. Patronat polega na udzieleniu pisemnej zgody na wykorzystanie logo Europejskiego Roku Kreatyw-ności i Innowacji.

Projekty powinny przyczyniać się do realizacji przynajmniej jed-nego z celów ERKiI. Aby otrzymać prawo do posługiwania się logo ERKiI, należy wypełnić formularz zgłoszenia, dostępny na stroniewww.innowacje2009.pl

• Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu” ogłosiła konkurs dla beneficjentów na najbardziej kreatywny i innowacyj-ny projekt zrealizowany w ramach tego programu. Celem konkursu jest wyłonienie najlepszych projek-tów oraz promocja i rozpowszech-nianie ich rezultatów.

Jeżeli uważacie, że Wasz projekt ma w sobie coś unikalnego i wnosi nową jakość do pracy z młodymi ludźmi – ten konkurs jest dla Was! Szczegóły: www.youth.org.pl

• Konkurs organizuje też miasto Rzym i włoska fundacja Mondo Digitale. Nagroda Global Junior Challenge 2009 trafi w ręce tych młodych ludzi lub szkół, którew najbardziej twórczy sposób wykorzystują nowoczesne tech-nologie w edukacji, szkoleniach i promowaniu międzynarodowej współpracy i solidarności.

W obecnej, piątej edycji konkursu pojawiły się dwie nowe inicjatywy: kategoria „Kreatywność i innowacje społeczne” oraz specjalne spotkanie podczas finału konkursu. Szczegóły: www.gjc.it/2009

• Innowacyjne umysły – toz kolei nazwa czeskiego konkursu dla kreatywnych studentów.Na zwycięstwo mogą liczyć ci, którzy zorganizują najlepszy projekt w dowolnej z kategorii: technologie informacyjne i komunikacyjne, zdrowie i jakość życia, środowisko, produkty i technologie innowacyjne. Nagrodą jest 5 tys. euro, organizatorzy czekają na zgłoszenia do 15 października. Szczegóły:

www.innovationminds.eu

Jest wiateko w tuneluRozmowa z Jackiem Santorskim, psychologiem, współwłaścicielem Grupy Firm Doradczych Values

Mówi się, że „Polak potrafi”, a jedno-czenie z badań wynika, że nasza krea-tywność jest blokowana przez konser-watyzm. Kiedy ta sprzeczność zniknie?Widziałem już przemiany, które przewidy-wano za pokolenie, a następowały dużo szybciej, a z drugiej strony widziałem zmiany, które prognozowano za kilka lat, a tu ani drgęło przez kilkanaście. Pewne wydarzenia można przewidzieć, dużo trudniej prognozować ich dynamikę. Być może jednak z tej stereotypizacji my-ślenia wyzwolimy się szybciej, niż dziś przewidzieliby socjologowie. Znakiem, że to jest możliwe – ale zastrzegam, nie jest to wyraz moich sympatii politycznych – jest to, że wynik ostatnich wyborów był efektem setek tysięcy esemesów, niewybrednych, w rodzaju „schowaj babci dowód”, które wysyłali ludzie bar-dzo młodego pokolenia. Jest wiele prze-słanek, aby przyjąć, że słynne pokolenie ‘89 będzie już tym, w którym proporcje stereotypów, w tym także stereotypu tzw. trójkąta dramatycznego, gdzie dzieli się świat na prześladowców, wybawicieli i ofiary – będą inne, lepsze.

Skoro dynamizm przemian jest zagad-ką – czy edukacja w Polsce może te zmiany przyspieszyć?Pracowałem w radach w założeniu innowacyjnych szkół i muszę powie-dzieć, że mamy, niestety, negatywną selekcję do zawodu nauczyciela. Chcę przeprosić tych, którzy czują się zranie-

ni, ale to statystyczna prawidłowość – dotyczy ok. 70 proc. nauczycieli. Oni cierpią – muszą uczyć, bo nie po-

wiodło im się gdzie indziej. W związku z tym są mało twórczy, mało odporni na stres i zamknięci. Ok. 30 proc. ludzi innowacyjnych nie ma zaś właściwego rezonansu w środowisku. Marzyłbym, by nauczyciele znacznie więcej zara-biali, a jednocześnie by trafiali do szkół po konkursie, uwzględniającym otwar-tość umysłu i umiejętność uczenia się, oduczania i uczenia na nowo.

Drugim – poza szkolnictwem – mo-torem innowacyjności są firmy. Czy kryzys gospodarczy pomaga w roz-woju innowacyjności w firmach, czy przeszkadza?

Część innowacyjnych inwestycji prze-pada, chyba że firmy również koszty tną twórczo: nie po równo, tylko naj-pierw badają potencjał projektów. Wi-dzę, że teraz, w trakcie kryzysu, jest coraz więcej miejsca dla innowacji w rodzaju społecznej odpowiedzialności biznesu. Zakłada ona, że otoczeniem firmy są nie tylko jej dostawcy i klien-ci, ale też sąsiedzi w promieniu pięciu czy dziesięciu kilometrów, a inwe-stycje w ten obszar – społeczne czy ekologiczne – też się zwracają. Kto wie, czy już wkrótce całego porząd-ku między państwem, samorządem,

spontaniczną działalnością obywateli i biznesem nie trzeba będzie ułożyć na zupełnie nowy sposób – właśnie taki.

Mówi Pan, że rozsądne firmy nie tną potencjału. Czy widzą potencjał w mło-dych ludziach?Są dwie tendencje: by odkrywać ludzi po 40. roku życia, bo są lojalni i sta-bilni, i druga: by stawiać na młodych, wolnych od doświadczeń zawodo-wych. Szanse są wyrównane. Ale dla młodych ludzi mam jedno, cyniczne być może, pocieszenie: za wami nikt nie zmierza, bo jesteście końcówką demograficznego wyżu.

Polska jest na 69. miejscu w rankingu państw, wykorzystujących innowacyj-ne technologie w komunikacji. Z czego to wynika?Po pierwsze – trzeba sobie uświadomić różnicę między nowością a innowacyj-nością. W Polsce te pojęcia są utożsa-miane. Krótko mówiąc: jeśli ktoś ma jakiś genialny pomysł, to się go uważa za innowatora. To jest, niestety, nieprawda. Innowacja to jest wdrożenie nowości do praktyki. Jeśli pomysł kończy się na kon-kursie albo na ogłoszeniu w prasie, to to nie jest żadna innowacja. Stąd biorą się nieporozumienia: mówimy, że jesteśmy kreatywni, pomysłowi i niepokorni, ale gdy nas mierzą – zgodnie z międzyna-rodowymi standardami innowacyjności – i wychodzimy na szarym końcu, to się pytamy: co tu nie gra? A no nie gra, bo większość tych pomysłów kończy się na papierze.

Z czego wynika brak przełożenia pomy-słów na wdrożenia – to słomiany zapał, brak funduszy, niekonsekwencja?Mamy w Polsce ok. 1,7 mln aktywnych przedsiębiorstw. Spośród nich te, które wdrożyły jakąś nowość w ciągu ostat-nich lat, można policzyć na palcach

jednej ręki. Dlaczego? Bo zdecydowa-na większość tych firm to bardzo małe przedsiębiorstwa. Działają w lokalnym, konserwatywnym otoczeniu. Nie ma w nim presji na szukanie nowych rozwią-zań, więc firmy uważają, że nic złego im

się nie zdarzy. Na krótką metę to rozwią-zanie racjonalne, na długą – niszczące, głównie dla młodego pokolenia. W Polsce 50 proc. młodzieży idzie na wyższe stu-dia – po to, by pracować w gospodarce opartej na wiedzy. Nikt nie chce pracować fizycznie. Jeżeli nie utworzymy pewnego

sektora innowacyjności, to przegramy te dwa miliony polskich studentów i parę milionów tych, którzy już studia skończy-li. Oni nie dadzą się zmarginalizować do poziomu pracy fizycznej.

Jak ma taki sektor powstać?Trzeba zliberalizować gospodarkę, by dopuścić naturalne mechanizmy, które powodują, że innowacyjność jest po-trzebna.

Kryzys w tym przeszkodzi?To wcale nie jest zły okres dla innowa-torów. W zagrożonych firmach obniża poziom strachu przed zmianą. Ona i tak musi nastąpić – firma nie może funkcjo-

nować tak, jak do tej pory. Tylko ci, któ-rzy wykorzystają kryzys do przełamania oporów społecznych, złamania różnego rodzaju konserwatyzmu, i potraktują kry-zys jako dźwignię do rozwoju innowacyj-ności, będą zwycięzcami. On minie, ale karty będą po nim inaczej rozdane.

Nie kada nowo to innowacjaRozmowa z prof. Wojciechem Cellary z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu

„W Polsce mamy, niestety, negatywną selekcję do zawodu nauczyciela”

Cztery wymiary innowacyjnociRozmowa z Pawłem Bochniarzem z Zespołu Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów

Czy zaniedbując innowacyjność można osiągnąć cele Strategii Lizbońskiej?Absolutnie nie. Kreatywność, innowa-cyjność i podejmowanie ryzyka, a także zdolność do planowania przedsięwzięć i prowadzenia ich dla osiągnięcia zamie-rzonych celów to elementy kluczowych dla realizacji Strategii Lizbońskiej kompe-tencji: inicjatywności i przedsiębiorczo-ści. Oznaczają one zdolność osoby do wcielania pomysłów w czyn. Europejski Rok Kreatywności i Innowacji służyć ma temu, by szukać mechanizmów wspiera-jących społeczny rozwój właśnie w tym kierunku.

Co przez to zyskamy?Kompetencje te wspierają potencjał roz-wojowy Polski. Robią to na dwa sposo-by: po pierwsze, kreatywność i innowa-cyjność zwiększają zdolność adaptacji nowych technologii, a także wspomagają aktywność i mobilność na rynku pracy. Po drugie, kreatywność i innowacyjność są niezbędne dla tzw. twórczej destruk-cji o której pisał Schumpeter – czyli dla

tworzenia nowych rozwiązań proceso-wych, organizacyjnych i technologicz-nych. Można więc widzieć w tych dwóch kompetencjach ważne elementy kapitału ludzkiego, ale ograniczanie się do takiego postrzegania byłoby błędem.

Dlaczego?O ile bowiem zdefiniujemy kreatywność i innowacyjność jedynie jako cechy charakteryzujące człowieka bądź zbioro-wość, to szukając sposobów na rozwój tych kompetencji niepotrzebnie zawę-zimy paletę możliwych interwencji do edukacji.

Na co więc trzeba zwrócić uwagę – poza edukacją?Kreatywność i innowacyjność mają rów-nież swój wymiar strukturalny, relacyjny i społeczny. Ten pierwszy oznacza pro-cedury, praktyki i systemy sprzyjające poszukiwaniu nowych rozwiązań i pre-miujące wykorzystanie ludzkiej wyob-raźni. Wymiar relacyjny, czyli dotyczący wizerunku naszego kraju za granicą, to

sprzężenie zwrotne: jeżeli będziemy sta-rali się być postrzegani jako społeczeń-stwo kreatywne i innowacyjne, łatwiej będzie przyciągnąć takich inwestorów zagranicznych, którzy utworzą w Polsce centra badawczo-rozwojowe i miejsca pracy o wysokiej wartości dodanej. I w końcu wymiar społeczny: a więc dotyczący norm zachowań, wartości i postaw społecznych. Wśród nich, z per-spektwy innowacyjności kluczowe jest zaufanie: międzyludzkie, ale i zaufanie obywateli do instytucji publicznych, czy państwa do obywatela.

Z tym ostatnim jest w Polsce chyba najgorzej.To prawda. Odczuwamy w Polsce wciąż duży deficyt zaufania, co nie tylko podno-si tzw. koszty transakcyjne, ale również utrudnia tworzenie innowacji – ponieważ istotą procesu innowacyjnego jest oparta na zaufaniu współpraca i gotowość do podzielenia się zarówno ryzykiem, jak i potencjalnymi korzyściami. Ten ostatni aspekt oznacza również, że kreatyw-

ność i innowacyjność nie powinny być rozumiane jako moralnie ambiwa-lentne. Kryzys finansowy uświadamia nam, że w świecie dużo kreatywnych ludzi nie ma odpowiedniego kręgosłu-pa moralnego – przez co są napraw-dę niebezpieczni. Są skłonni tworzyć rozwiązania, oferować produkty rze-czywiście innowacyjne, ale zupełnie nie licząc się z tym, że ktoś, kto taki produkt kupuje, nie potrafi dobrze oszacować związanego z produktem ryzyka. Dlatego wszędzie tam, gdzie otwieramy miejsce na nowe pomysły, wzywamy do kwestionowania dotych-czasowych reguł gry, jednocześnie powinniśmy kształtować poczucie odpowiedzialności za podejmowane decyzje i pracować nad wrażliwością sumienia.

„Kryzys obniża poziom strachu przed zmianami. Kto je wprowadzi, wygra”

• EuroCreator – twoja przepustka do Europejskiego Roku Kreatywno-ści i Innowacji. Witryna EuroCreator powstała z myślą o uczniach i nauczycielach, którzy interesują się mediami cyfrowymi. Oferuje dostęp do europejskiej platformy, która umożliwia dzielenie się multimedia-mi bez żadnych opłat. Strona jest dostępna w 10 wersjach języko-wych. Zobacz: www.eurocreator.com

Newsy, newsy

Jak sprawić, by polska młodzież my-ślała nieszablonowo?Ludzie młodzi startują dziś z zupełnie in-nego lotniska niż moje pokolenie w latach 70. i 80. Nie muszą już robić rewolucji. Żyjemy w nowych czasach, a nawet nowej epoce. Inne powinno być o niej myślenie, inne cele, narzędzia i struktury. Wielu z nas pozostaje jeszcze w starej epoce, choć teraz najważniejsza jest siła argumentów, a nie argumenty siły. Liczy się intelekt, myślenie, kooperacja. Młodzi

ludzie świetnie to rozumieją. Zaskakują nas nieprawdopodobnymi koncepcjami, wybiegają do przodu. Wcale nie trzeba ich zachęcać do nieszablonowych za-chowań, bo to one są siłą i przewagą młodości. Aby wygrać jutro, musimy po-stawić na młodych Polaków, oni mogą przecież tak wiele światu zaproponować.

Czy programy nauczania w polskich szkołach promują kreatywność?Nigdy nie byłem teoretykiem. Zawsze liczyła się praktyka. Miałem problem, to go rozwiązywałem. Nawet techniczny problem. Miałem, jeszcze w stoczni, na swoim koncie wiele pomysłów racjonali-zatorskich. Zawsze obserwowałem jakiś przyrząd, rozbierałem na czynniki pierw-sze, a po złożeniu działał dwa razy lepiej. W swoim biurze wszystkie komputery sam składałem. W życiu jest podobnie.

Jest problem? Obserwuję, kombinuję i chyba sporo się udaje. Życie uczy spry-tu, a spryt pomaga w życiu. Wygrywają ci, którzy potrafią czymś zaskoczyć i coś mądrego zaproponować.

Skoro wiadomo, że „Polak potrafi” – dlaczego tak mało jest dobrych,

polskich patentów np. technologicz-nych?20 lat potrzebowaliśmy na okrzepnięcie po zwycięstwie, a przede wszystkim po niespotykanym w historii rewolu-cyjnym, ale pokojowym przejściu na nowy system. Nikt nas wcześniej tego nie uczył. Musieliśmy budować prawie wszystko od nowa. Również mental-ność. Jak mówiłem, wielu z nas tkwi jeszcze w tamtej epoce. Trochę się boją, a trochę nie potrafią powalczyć z konkurencją. Robią krok do przodu i dwa do tyłu. Mają pomysł, ale nie potra-fią na nim zarobić. Łatwiej, jak obserwu-ję na świecie, udaje się to nam w innych krajach. Może dlatego, że tam są na innym etapie. Tam nie musieli ponosić takich kosztów przemian. Przez kolejne 20 lat wolności musimy postawić sobie cel – teraz przechodzimy do ofensywy. Grzechem jest nie wykorzystywać tych naszych wielkich możliwości. Stać nas naprawdę na wiele. Dajmy tylko wyka-zać się młodym ludziom, zapalmy ich do zdobywania świata.

Jakie znaczenie ma innowacyjność w polityce?Trzeba czasem zaskoczyć przeciwnika.... Zawsze jest też to niebezpieczeństwo, że na szczycie można wygodnie rozsiąść się w fotelu i się nie wysilać. Wiele takich zjawisk obserwuję i w Polsce, i w Euro-pie. Niektórzy żyją w samozadowoleniu. A zapominają, że wolność, demokracja, to zadania, to odpowiedzialność. Dopiero kryzys przypomniał im, że świat w takim kształcie, w takim ułożeniu, jest nie do utrzymania. Bez właściwych punktów odniesienia, bez jasnych zasad i nieszab-lonowego myślenia, kolejne pokolenia się zbuntują. Politycy muszą być bardziej skuteczni, mieć wizję, muszą nawet iść pod prąd, żeby świat zmieniać i dostoso-wywać do nowych wyzwań.

„Przyrząd, który rozbierałem, po złożeniu działał dwa razy lepiej”

Spryt pomaga w yciu

Rozmowa z Lechem Wałęsą, byłym prezydentem RP, amba-

sadorem Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji

Page 3: KREATYWNOŚĆ I INNOWACJE - eurodesk.pl · 2 Kreatywność i innowacje 3 Kreatywność i innowacje Newsy, newsy • Społeczne inicjatywy o zasięgu krajowym lub międzynarodowym,

4 Kreatywność i innowacje

Innowacje w projektach młodzieżowych

Ulice Sztuki - dzki sposb na marazmPracownia sztuki w rogu zaniedbanego podwórka? Niefor-malna „Pracownia

Działań Twórczych” udowodniła, że to możliwe. Wykorzystując no-watorskie pomysły zaangażowała i zainspirowała dzieci i młodzież z ubogiej, zaniedbanej i niebezpiecz-nej części Łodzi do udziału w zaję-ciach artystycznych i cyrkowych.

Młodzi ludzie wspólne malowali podwórka, zorganizowali zwiedza-nie z przewodnikiem rejonu obję-tego akcją, podwórkowe występy muzyków Filharmonii Łódzkiej, przeprowadzili zajęcia „robienia czegoś z niczego” i wykonali projekty flag dwóch łodzkich ulic.

Mnoenie emocji, dzielenie wiedzy

Czy dla Wło-chów mate-matyka jest równie trud-

na, jak dla Polaków? Czy są narody, którym rozwiązywanie skompliko-wanych zadań przychodzi łatwiej? Jakie metody stosują nauczyciele, by do matematyki przekonać i jej nauczyć? Tym wszystkim zajmo-wali się uczestnicy polsko-hiszpań-sko-włoskiego projektu „Uczenie i nauczanie matematyki w trzecim tysiącleciu” – m.in. uczniowie cho-rzowskiego gimnazjum nr 5.

W efekcie blisko trzyletniej współ-pracy w ramach programu Come-nius powstały m.in. innowacyjne ścieżki edukacyjne, wykorzystujące doświadczenia nauczycieli z Włoch i Hiszpanii, łączące nauczanie mate-matyki z innymi przedmiotami oraz moduły nauczania na odległość. Uczestnicy – ucząc się matematyki – wykorzystywali najnowsze tech-nologie informatyczne.

Koordynatorem projektu był In-stituto Tecnico Industriale „E:Divini” z San Severino Marche we Wło-szech.

Edukacja bez tajemnic - innowacyjne badanie efektywnoci uczelni

Jak sprawić, byedukacja na w y ż s z y c h uczelniach była

idealnie dopasowana do potrzeb rynku pracy? Innowacyjną metodę badania jej efektywności opracowa-li studenci z Białegostoku, Berlina, Sofii i Lizbony w ramach programu Leonardo da Vinci. Stworzyli oni InIT – internetową bazę z wynikami badań procesu kształcenia przy-szłych specjalistów. Prowadzono je jednocześnie w kilku punktach: po-czynając od przygotowania kandy-datów na studia (badanie uczniów

i oczekiwania wobec uczelni, do-świadczenia zawodowe i odczuwa-ny popyt na pracę, a absolwentów – o ich sytuację zawodową, zgod-ność zatrudnienia z ukończonym kierunkiem studiów i satysfakcję z ukończenia konkretnej uczelni i kie-runku studiów. Sposób prezentacji zgromadzonych informacji i danych umożliwia ich wielokryterialną ana-lizę (m.in. w przekroju poszczegól-nych krajów, uczelni, kierunków studiów, zawodów, płci).

Polskim partnerem i koordynato-rem projektu była białostocka spół-ka T-MATIC Grupa Computer Plus.

pierwszej i ostatniej klasy szkoły średniej), poprzez kształcenie na poziomie akademickim (badanie studentów pierwszego i ostatniego roku studiów), wchodzenie absol-wentów na rynek pracy (badanie absolwentów pół roku po ukończe-niu studiów) aż po sytuację absol-wentów ze zróżnicowanym stażem zawodowym (badanie pracodaw-ców). Dzięki temu możliwa była analiza i diagnoza całego procesu, a co za tym idzie – realne stało się ak-tywne oddziaływanie na ten proces.

Kandydatów na studia i stu-dentów pytano m.in. o ich plany

– Wszystko to pozwoliło dziecia-kom poczuć, że są ważne – twier-dzą organizatorzy akcji.

Projekt zrealizowała Pracow-nia Działań Twórczych, wspie-

rana przez Fundację na Rzecz Kultury Żywej Białe Gawrony w ramach akcji – 1.2 Inicjatywy Młodzieżowe programu „Mło-dzież w działaniu”.

Stereotypy do lamusa

Uczestnicy wydarzeń kulturalnych przygo-towywanych przez lubelską Fundację

Kultury Duchowej Pogranicza ze zdziwieniem zauważali, że część animatorów mówi po... ukraińsku. To nie był przypadek – to efekt współpracy fundacji z partnerami zza wschodniej granicy w ramach Wolontariatu Europejskiego, akcji 2. programu „Młodzież w działaniu.”

Projekt polegał na wymianie wolontariuszy – Polacy pojechali

do lwowskiej organizacji „Acade-my of Ukrainian Youth”, Ukraińcy gościli w Polsce. Wolontariusze pomagali w organizowaniu wy-darzeń kulturalnych, prowadzeniu klubów językowych, europejskiego i filmowego oraz audycji radiowej. Przygotowywali również panele dyskusyjne i warsztaty medialne dla lokalnej młodzieży.

By upowszechnić rezultaty współpracy, fundacje postanowiły wydać informator dla przyszłych wolontariuszy z Polski i Ukrainy.

„Kreatywność i innowacje” - bezpłatny dodatek do „Twojego Eurodesku”, dwumiesięcznika Eurodesk Polska. Opracowanie: Wawrzyniec Pater, Krzysztof Szwałek. Wydawca: Eurodesk Polska, Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu”, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, ul. Mokotowska 43, 00-551 Warszawa, tel. 22 622 66 70. Publikacja sfinansowana ze środków Unii Europejskiej i Ministerstwa Edukacji Narodowej. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko jej autorów i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w niej zawartość merytoryczną.

Takiej debaty lokalni decydenci w Jeleniej Górze jeszcze nie wi-dzieli. Podczas zor-

ganizowanego przez Stowarzyszenie „Wspólne miasto” seminarium – akcji 5.1 programu „Młodzież w działaniu” - po sali latały papierowe kule. Komu wpadły w ręce, ten mógł zabrać głos. – Młodzież miała okazję opowiedzieć o swoich problemach i wspólnie z poli-tykami wypracować rekomendacje do-tyczące rozwoju polityki młodzieżowej, przesłane potem Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu” – pi-szą organizatorzy.

Drugiego dnia uczestnicy semina-rium wcielili się w rolę radnych i roz-strzygali kwestię ewentualnej budowy w Jeleniej Górze Uniwersytetu Mię-dzykulturowego. – Staraliśmy się także doradzić, w jaki sposób pisać projekty oraz przedstawić korzyści wynikające z naszej przynależności do Unii Europej-skiej – opowiadają uczestnicy.

W projekcie – oprócz młodzieży z Jeleniej Góry i okolic – udział wzięli również przedstawiciele stowarzysze-nia „Stop Korupcji” z Opola. Efektem projektu jest działająca dziś przy Urzę-dzie Miejskim w Jeleniej Górze Mło-dzieżowa Rada Miasta.

niena kula nad gow prezydenta