Innowacje finansowe

7/23/2019 Innowacje finansowe

http://slidepdf.com/reader/full/innowacje-finansowe 1/15

Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 3www.e-finanse.com

Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 235-225 Rzeszów

NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO

14

INNOWACJE FINANSOWE I ICH ZNACZENIE

WE WSPÓŁCZESNYM SYSTEMIEFINANSOWYM – IDENTYFIKACJA

I SYSTEMATYZACJA PROBLEMU

Joanna Błach1

Streszczenie Prezentowany artykuł podejmuje problematykę znaczenia innowacji finansowych we współczesnym systemie finansowym z zamierzeniem identyfikacji i systematyzacji głównych problemów oraz definicji z nimi związanych.

W referacie przedstawiono znaczenie systemu finansowego i rynków finansowych we współczesnej gospodarce z uwzględnieniem funkcji przez nie pełnionych oraz cech charakteryzujących ich działanie, ze szczególnym

podkreśleniem roli innowacyjności. Następnie, na podstawie przeprowadzonych studiów teoretycznych przedstawiono szeroką definicję innowacji finansowych zakładającą, iż każde nowe rozwiązanie w obszarzektóregokolwiek z elementów systemu finansowego – rynków, instytucji, instrumentów i regulacji finansowych – może być traktowane jako innowacja finansowa, jeśli użytkownik tych rozwiązań postrzega je jako nowe – innowacyjne. Kolejny podejmowany problem dotyczy systematyzacji najważniejszych typów i rodzajówinnowacji finansowych wyszczególnianych na podstawie różnych kryteriów klasyfikacyjnych, takich jak: źródłainnowacji, motywy innowacji, skutki innowacji, funkcje innowacji. Innowacje finansowe nie są jednorodną

grupą nowych rozwiązań finansowych, stąd ich konsekwencje dla systemu finansowego mogą być różnorodne.Oznacza to, że ocena ich roli i znaczenia nie może być uogólniana, ale powinna być przeprowadzanaindywidualnie dla każdego rodzaju innowacyjnych ro związań. Prezentowane w artykule rozważania stanowiąwprowadzenie do szerokiej problematyki innowacji finansowych, zachęcając do podjęcia dalszych badań w tymobszarze.

JEL klasyfikacja: G10, O31

Słowa kluczowe: system finansowy, rynek finansowy, innowacje finansowe

Nadesłany: 29.04.11 Zaakceptowany: 1.10.2011

WprowadzenieWspółczesny system finansowy charakteryzuje się wysokim tempem pojawiania sięinnowacyjnych rozwiązań finansowych. W związku z tym zasadne jest przeprowadzenie

analizy oddziaływania innowacji finansowych na system finansowy. W ostatnim okresieopublikowano wiele badań poruszających problematykę innowacji finansowych, jednak

koncentrowały się one głównie na globalnym kryzysie finansowym lub na poszczególnychrodzajach innowacji finansowych. Dodatkowo, w publikowanych badaniach trudno znaleźć

jednolitą definicję innowacji finansowych czy jednorodną klasyfikację ich rodzajów. Głównym celem artykułu jest podjęcie próby systematyzacji obecnego stanu wiedzy na tematinnowacji finansowych. W artykule przeprowadzono analizę aktualnych publikacjizwiązanych z problematyką innowacji finansowych i ich roli w systemie finansowym. Na

1 Dr Joanna Błach, Katedra Finansów, Wydział Finansów i Ubezpieczeń, Uniwersytet Ekonomiczny

w Katowicach, ul. Bogucicka 14, 40-226 Katowice, Polska, [email protected].






15

podstawie przeprowadzonych studiów teoretycznych sformułowano definicję innowacjifinansowych w wąskim i szerokim znaczeniu. Następnie przeprowadzono analizęstosowanych klasyfikacji innowacji finansowych i uporządkowano je wedługnajważniejszych kryteriów.

Kolejny problem podjęty w opracowaniu dotyczy funkcji pełnionych przez innowacjefinansowe. Ponieważ innowacje finansowe charakteryzują się znacznym zróżnicowaniem,mogą pełnić różnorodne funkcje, które również wymagają uporządkowania. Opierając się nazałożeniu, iż głównym celem innowacji finansowych jest poprawa efektywności systemufinansowego w zakresie wy pełniania jego podstawowych funkcji, zaproponowano, abyfunkcje innowacji finansowych pogrupować zgodnie z funkcjami systemu finansowego.

Nie ulega wątpliwości, że różne innowacje finansowe mogą mieć różne skutki dla systemufinansowego, w związku z tym w podsumowaniu zaznaczono, że każde kolejna innowacjafinansowa powinna być analizowana indywidualnie z uwzględnieniem specyfiki mechanizmufunkcjonowania oraz potencjalnych konsekwencji dla całej gospodarki. Prezentowane

wnioski w formie uporządkowanej wiedzy na temat innowacji finansowych mogą stanowić

punkt wyjścia do dalszych badań w tym obszarze.

Znaczenie systemu finansowego we współczesnej gospodarce Współczesna gospodarka nie może funkcjonować bez efektywnego system finansowegodefiniowanego jako zbiór rynków, instytucji, instrumentów i regulacji, za pomocą którychdokonywany jest obrót papierami wartościowymi, ustalane są sto py procentowe i świadczonesą usługi finansowe (Pietrzak, Polański i Woźniak, 2008, s. 20; Rose i Marquis, 2009, s. 3).

System finansowy uważany jest za jedno z najważniejszych osiągnięć współczesnegospołeczeństwa, a stanowiąc integralną część systemu ekonomicznego, staje się istotną częściąsystemu społecznego (Pietrzak, Polański i Woźniak, 2008, s. 15) – por. rys. 1.

Rysunek 1: System finansowy jako część system społecznego

Źródło: Opracowanie własne

System finansowy jako integralna część światowego system ekonomicznego wyznacza koszt kapitału i wielkość f unduszy dostępnych w gospodarce wykorzystywanych w codziennych

transakcjach kupna-sprzedaży. Ponadto, system finansowy tworzy mechanizmy przepływufunduszy pomiędzy różnymi podmiotami gospodarczymi: gospodarstwami domowymi,

przedsiębiorstwami, rządami państw czy instytucjami finansowymi.

SYSTEM SPOŁECZNY

SYSTEM EKONOMICZNY

SYSTEM FINANSOWY

RYNKI REGULACJE

INSTRUMENTYINSTYTUCJE






16

W literaturze prezentowane są różne podejścia do klasyfikacji funkcji systemu finansowego.Pierwsze, ogólne podejście zakłada, że system finansowy pełni trzy zestawy funkcji: (1)

monetarną, (2) alokacyjną i (3) kontrolną (Pietrzak i in., 2008, s. 18). Funkcja monetarna

związana jest z procesem kreacji pieniądza w gospodarce i następnie przepływu pieniądza

pomiędzy różnymi podmiotami za pomocą zorganizowanego systemu płatniczego. Funkcjaalokacyjna realizowana jest zarówno poprzez rynkowy, jak i publiczny system finansowy.Rynk owy system finansowy zapewnia przepływ wolnych środków pieniężnych od

podmiotów posiadających nadwyżki funduszy do najbardziej obiecujących podmiotów poszukujących funduszy i dzięki temu sprzyja wzrostowi gospodarczemu. Z kolei publicznysystem finansowy umożliwia gromadzenie funduszy niezbędnych do sfinansowania dóbr

publicznych, usług i świadczeń społecznych, wspierając w ten sposób wzrost gospodarczy.Z kolei f unkcja kontrolna pozwala na monitorowanie przepływu funduszy w gospodarce podkątem efektywności ich wykorzystania. Wymienione funkcje są ze sobą ściśle związane, a ich

efektywna realizacja determinuje rozwój całej gospodarki. Kolejne podejście wyróżnia sześć głównych funkcji systemu finansowego. Zgodnie z tym

szerokim podejściem system finansowy umożliwia (Bodie i Merton, 2000, s. 24-32):1) transfer zasobów ekonomicznych w czasie, ponad granicami i pomiędzy różnymi

gałęziami gospodarki, 2) zarządzanie ryzykiem, 3) rozliczanie transakcji handlowych,

4) gromadzenie zasobów (gromadzenie bogactwa i podział własności wśród przedsiębiorstw),

5) podejmowanie decyzji na podstawie informacji o poziomie cen,

6) rozwiązywanie problemów związanych z asymetrią informacji i konfliktem agencji. Analizując wymienione funkcje, można zauważyć, iż wypełniane są one głównie poprzezrynk i finansowe, które stanowią najważniejszą część systemu finansowego. Główną rolą

rynków finansowych jest przekazywanie wolnych środków finansowych od podmiotów posiadających nadwyżki finansowe (gospodarstwa domowe i instytucje) do podmiotów poszukujących funduszy (głównie przedsiębiorstw i rządów państw) w procesie transformacjioszczędności w inwestycje. W związku z powyższym rynki finansowe gromadzą i alokująoszczędności ((1) funkcja inwestycyjna i (2) funkcja finansowania), ustalają stopy procentowe

i ceny aktywów finansowych ((3) funkcja wyceny), umożliwiają dokonywanie i rozliczanietransakcji ((4) funkcja płatnicza) i wspomagają proces zarządzania ryzykiem ((5) funkcjazarządzania ryzykiem) (szerzej na temat funkcji rynków finansowych w: Dębski, 2005, s. 16-

17; Rose i Marquis, 2009, s. 6; Socha, 2003, s. 22-24). Dla jasności dalszych rozważań można przyjąć, iż wymienione funkcje rynków finansowych mogą być traktowane jako głównefunkcje całego systemu finansowego, bo właśnie poprzez ich realizację system finansowy

wspiera rozwój gospodarczy. Aby jednak ten cel został osiągnięty, rynki finansowe powinny charakteryzować sięnastępującymi cechami: (1) wiarygodność, (2) przejrzystość, (3) efektywność, (4) płynność,(5) integralność oraz (6) innowacyjność (Al-Kaber, 2010, s. 128; Socha, 2003, s. 20-21).

Wiarygodność związana jest ze sposobem przekazywania informacji do inwestorów przez

emitentów papierów wartościowych. Przejrzystość dotyczy sposobu rozliczania transakcjioraz informowania o tym uczestników rynku. Z efektywność rynków finansowych może byćanalizowana w trzech wymiarach: (1) efektywności alokacyjnej (kapitał jest przekazywany dosfinansowania najlepszych projektów inwestycyjnych), (2) efektywności transakcyjnej






17

(transakcje kupna-sprzedaży są realizowane przy najniższym poziomie kosztówtransakcyjnych) oraz (3) efektywności informacyjnej (wszyscy uczestnicy rynku mają takisam dostęp do informacji mających wpływ na wycenę instrumentów finansowych) (szerzej natemat efektywności rynku finansowego w: Ehrhardt i Brigham, 2009, s. 290-294; Czekaj,

Woś i Żarnowski, 2001, s. 30; Damodaran, 2001, s. 143-145; Socha, 2003, s. 20-21).Płynność rynków finansowych definiowana jest jako możliwość realizacji transakcji kupna-

sprzedaży w dowolnym momencie po ustalonej cenie, bez dodatkowych kosztówtransakcyjnych, natomiast integralność rynków finansowych wynika ze ścisłych powiązańwstępujących pomiędzy instytucjami nadzorującymi działalność rynków finansowych,tworzącymi warunki dla ich rozwoju oraz działającymi na tych rynkach. Obecnie szczególneznaczenie ma cecha związana z innowacyjnością rynków finansowych znajdującaodzwierciedlenie w liczbie nowych rozwiązań finansowych stosowanych na tych rynkach. Podsumowując, wspólną cechą współczesnego systemu finansowego oraz rynkówfinansowych jest wzmożony proces globalizacji oraz dynamiczny rozwój innowacjifinansowych. To drugie zagadnienie wymaga szczególnej analizy, ponieważ to właśnie

innowacje finansowe wskazywane są jako główna przyczyna globalnego kryzysufinansowego (szerzej na temat konsekwencji innowacji finansowych z perspektywy kryzysu

finansowego w: Gemzik-Salwach, 2009; Henderson i Pearson, 2009; Jenkinson, Penalver

i Vause, 2008; Lumpkin, 2010; Mullineux, 2010).

Definicja i pochodzenie innowacji finansowychRola innowacji w rozwoju gospodarczym jest niepodważalna. Ogólna definicja wskazuje, żeinnowacje pojawiają się wtedy, gdy nowe pomysły, rozwiązania, instrumenty sąwprowadzane w celu zmiany warunków działania podmiotu gospodarczego i poprawy jego

sytuacji. Zastosowanie innowacji zwiększa konkurencyjność podmiotu gospodarczego

i kreuje wartość dla jego właścicieli (Dabic, Cvijanovic i Gonzalez-Loureiro, 2011, s. 196;Grudzewski, Hejduk, Sankowska i Wańtuchowicz, 2010, s. 116). Zrównoważony rozwójwspółczesnego podmiotu gospodarczego jest wręcz niemożliwy bez właściwego zarządzaniainnowacjami włączonego w proces zarządzania wiedzą, informacją, reputacją oraz zaufaniem.

Na początku pojęcie „innowacja” stosowano do opisania zmian w rozwiązaniachtechnologicznych tworzących nowe kombinacje środków produkcji, generujących ponad

przeciętne stopy zwrotu i w rezultacie wspierające dynamiczny rozwój całej gospodarki(Targalski, 2006, s. 7). Tradycyjne podejście do innowacji technologicznych wprowadzone

przez J. Schumpetera wyróżnia następujące grupy innowacji: (1) nowe produkty, (2) nowemetody produkcji, (3) nowe rynki zbytu, (4) nowe źródła surowców, (5) nowe formy

i struktury organizacyjne oraz (6) nowe metody zarządzania (Dabic i in., 2011, s. 196). Na

podstawie tej klasyfikacji, OECD o pracowało własną metodologię wyróżniając cztery typy innowacji: (1) produktowe, (2) procesowe, (3) marketingowe oraz (4) organizacyjne (OECD,

2005, s. 48). Nowe rozwiązania w tych czterech kategoriach uznawane są za innowacyjne, jeśli w ten sposób są traktowane przez podmiot stosujący je (indywidualizacja podejścia dokategorii innowacji). Oznacza to, że stosowane rozwiązania mogą być już znanei wykorzystane wcześniej w innych podmiotach (Anderloni i Bongini, 2009, s. 41).

Zdefiniowanie terminu „innowacje” pozwala w dalszej kolejności zastanowić się nad przyczynami powstawania i wprowadzania tych nowych rozwiązań. Źródła innowacji mogą być analizowane z dwóch perspektyw determinowanych przez popytową lub podażową teorięinnowacji.






18

Zgodnie z teorią popytową innowacje tworzone są w odpowiedzi na potrzeby zgłaszane przez podmioty gospodarcze poszukujące źródeł przewagi konkurencyjnej w otoczeniu biznesowym (ten rodzaj nowych rozwiązań określany jest terminem innowacji sterowanych

popytem). Jednak zapotrzebowanie na innowacje może wynikać z wewnętrznych potrzeb

podmiotu gospodarczego zmierzającego do poprawy swojej sytuacji lub też z koniecznościdostosowania strategii działania do zmian zachodzących w jego otoczeniu. Druga teoria podkreśla znaczenie strony podażowej, ponieważ zwykle innowacje tworzone są

przez jedną grupę podmiotów (twórców, dostawców innowacji), a następnie wprowadzane sądo drugiej grupy podmiotów – użytkowników innowacji. Ten rodzaj nowych rozwiązańokr eślany jest terminem innowacji sterowanych podażą , a powstaje w trakcie procesu

składającego się z trzech faz: (1) fazy kr eatywności, (2) fazy innowacyjności oraz (3) fazydyfuzji realizowanej w drodze imitacji lub komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań (szerzejw: Dabic i in., 2011, s. 196-200).

Prezentowane podejścia do teorii innowacji technologicznych mogą mieć zastosowanie doanalizy innowacji finansowych, jednak dopiero po uwzględnieniu ich cech specyficznych

( porównanie cech innowacji technologicznych i finansowych znajduje się w: Stradomski,2006, s. 40).

Innowacje finansowe nie są nowym zjawiskiem, ponieważ od początku były one związanez innowacjami technologicznymi, rozwijając się równolegle z nimi (Michalopoulos, Leaven

i Levine, 2009, s. 2-5) – por. rys. 2. Z jednej strony – innowacje finansowe pozwalająsfinansować innowacyjne projekty technologiczne w sytuacji, gdy tradycyjne źródłafinansowania są niedostępne ze względu na wysokie ryzyko inwestycyjne. Z drugiej strony,rozwój technologiczny i gospodarczy skutkujący rosnącą złożonością procesówgospodarczych oraz powstawaniem nowych rodzajów ryzyka wymusza na systemie

finansowym oraz na rynkach finansowych konieczność dostosowania się do zmian zgodnie

z wymaganiami podmiotów gospodarczych oraz wyzwaniami współczesnego świata.

W związku z tym można stwierdzić, że rozwój technologiczny i gospodar czy byłybywolniejszy, a poziom zamożności społeczeństwa niższy bez innowacji finansowych.

Jednocześnie zastosowanie innowacji finansowych byłoby ograniczone, gdyby nie popyt nanie wynikający z postępu technicznego.

Rysunek 2: Związek innowacji finansowych z innowacjami technologicznymi


Rozwój innowacji finansowych ma długą historię. Można założyć, że każdy instrumentfinansowy (poza akcjami zwykłymi i obligacjami o stałym oprocentowaniu), każda instytucjafinansowa (poza tradycyjnymi bankami) oraz każdy rynek finansowy (poza tradycyjnymirynkami akcji i obligacji) w pewnym okresie historii mógł być traktowany jako innowacjafinansowa. W XVII i XVIII w. wykorzystano nowe instrumenty finansowe – kontrakty dłużnenotowane na płynnych rynkach finansowych w celu zgromadzenia kapitału potrzebnego do

sfinansowania transoceanicznych ekspedycji handlowych. Następnie, w XIX w. powstały

nowe instytucje finansowe – banki inwestycyjne stosujące nowe metody rachunkowości, a ich

INNOWACJE

FINANSOWE

INNOWACJE

TECHNOLOGICZNE






19

pierwotnym zadaniem było określenie rentowności przedsiębiorstw kolejowych i dostarczenieim funduszy niezbędnych na rozbudowę sieci kolei. Z kolei w XX w. powstały fundusze

private equity zajmujące się analizą i finansowaniem projektów w obszarze wysokichtechnologii. Na początku XXI w. obserwowany jest rozwój nowych form firm

inwestycyjnych – pojawiają się korporacje farmaceutyczne opracowujące analizyi dostarczające funduszy dla sfinansowania innowacyjnych rozwiązań biotechnologicznych

(szerzej na temat ewolucji innowacji finansowych w: Michalopoulos, Leaven i Levine, 2009).

To tylko wybrane przykłady nowych rozwiązań wskazujące na istotność innowacjifinansowych dla rozwoju technologicznego i gospodarczego.

Innowacje finansowe nie są więc nowym zjawiskiem, jednak ich znaczenie systematycznie

wzrasta, gdyż od połowy lat 90 XX w. obserwowany jest ich dynamiczny rozwój (Llewellyn,

2009, s. 1). Aby przeprowadzić analizę znaczenia innowacji finansowych dla współczesnegosystemu finansowego, konieczne jest ich zdefiniowanie. Ze względu na brak jednolitejdefinicji innowacji finansowych, podobnie jak ma to miejsce w przypadku innowacji

technologicznych, wskazane jest uporządkowanie dotychczasowych rozważań.

W większości stosowanych definicji innowacje finansowe przedstawiane są w wąskim ujęciu jako innowacje produktowe ( popularne ujęcia definicji innowacji finansowych prezentowane

są w: Al-Kaber, 2010, s. 135-136; Anderloni i Bongini, 2009, s. 41-43; Fabozzi i Modigliani,

2003, s. 27-28; Frame i White, 2009, s. 3). Na podstawie analizy stosowanych definicji

finansowe innowacje produktowe mogą być scharakteryzowane jako: 1) całkowicie nowe rozwiązania lub tradycyjne instrumenty, w których nowe elementy

konstrukcyjne zostały wprowadzone w celu zwiększenia ich płynności oraz zakresu

potencjalnych zastosowań ze względu na lepsze dostosowanie do warunkówfunkcjonowania,

2) substytuty tradycyjnych instrumentów poprawiające sytuację podmiotów stosujących je,

3)

instrumenty, które nie mogą być jednoznacznie przypisane do jednego segmenturynku finansowego,

4) instrumenty, które mogą być stosowane jako zabezpieczenie przed zwiększonązmiennością parametrów rynkowych,

5) instrumenty złożone składające się z kilku prostych, tradycyjnych instrumentów

finansowych,

6) instrumenty stosowane w ramach nowych procesów, technik lub strategii finansowych podmiotów stosujących je po raz pierwszy.

Przyjmując założenie, że każdy instrument finansowy poza akcjami zwykłymi i obligacjami

o stałym oprocentowaniu może być uważany za innowację finansową, w ramach nowychrozwiązań można wyróżnić dwie kategorie: (1) innowacje związane z instrumentami

udziałowymi oraz (2) innowacje związane z instrumentami dłużnymi.Inne podejście do definicji innowacji finansowych zakłada podział na: (1) innowacje

produktowe, (2) innowacje procesowe oraz (3) innowacje zmieniające ryzyko (Llewellyn,

2009, s. 4). Pierwsza kategoria – innowacje produktowe – zawiera nowe finansowe

instrumenty, kontrakty, techniki i rynki. Następna grupa – innowacje procesowe – związana jest z usprawnieniami w procesach dystrybucji papierów wartościowych, rozliczeniachtransakcji czy wyceny aktywów. Z kolei innowacje zmieniające ryzyko są tworzone poprzezwyodrębnienie lub połączenie różnych instrumentów w celu otrzymania nowych rozwiązańo zmienionym profilu ryzyka. W tej grupie innowacji finansowych wyróżnia się dwie






20

kategorie: (1) instrumenty i (2) innowacje post-kontraktowe (Llewellyn, 2009, s. 5).

W pierwszym przypadku nowy instrument jest projektowany i tworzony w taki sposób, aby posiadał z góry określoną charakterystyk ę (innowacje ex-ante). W przypadku drugiej grupy

innowacji profil ryzyka ulega zmianie dopiero po zawarciu kontraktu, po wykorzystaniu

pierwotnego instrumentu (innowacje ex-post ).Prezentowane podejścia do definicji innowacji finansowych należą do najczęściejstosowanych, jednak bazując na definicji systemu finansowego, nowa definicja innowacjifinansowych może być opracowana. W związku z tym innowacje finansowe w szerokimujęciu mogą być definiowane jako nowe rozwiązania oraz zmiany w działalności: (1) rynkówfinansowych, (2) instytucji finansowych, (3) instrumentów finansowych oraz (4) regulacjiokreślających ich funkcjonowanie (por. rys. 3). Związki zachodzące pomiędzy

poszczególnymi grupami innowacji finansowych są różnorodne i mogą być określoneterminem spirali innowacji finansowych (por. Gubler, 2010, s. 1-49). Nowe instytucje

finansowe kreują nowe instrumenty finansowe (produkty i usługi), które stają się przedmiotem obrotu na nowych rynkach finansowych wymagających wkrótce nowych

regulacji prawnych. Z kolei zmiany w warunkach rynkowych oraz otoczeniu prawnym prowadzą do powstawania nowych instrumentów finansowych, a następnie nowych rynkówi instytucji finansowych specjalizujących się w tych nowych rozwiązaniach.

Rysunek 3: Innowacje finansowe w wąskim i szerokim ujęciu


SYSTEM

FINANSOWY

INSTYTUCJE

FINANSOWE

RYNKI

FINANSOWE

INSTRUMENTY

FINANSOWE

REGULACJE

SYSTEMUFINANSOWEGO

NOWE FORMY I

TYPY INSTYTUCJI

FINANSOWYCH

NOWE SEGMENTYRYNKÓW

FINANSOWYCH

NOWE

INSTRUMENTY

FINANSOWE

NOWE

REGULACJE

WĄSKIE UJĘCIE INNOWACJIFINANSOWYCH

SZEROKIE UJĘCIE INNOWACJI FINANSOWYCH






21

Podsumowując powyższe rozważania, pojęcie „innowacje finansowe” może być stosowanew dwóch znaczeniach (por. rys. 3):

1) w wąskim ujęciu innowacje finansowe definiowane są jako nowe rozwiązaniaw instrumentach finansowych (całkowicie nowe instrumenty, kombinacje kilku

tradycyjnych instrumentów, modyfikacje tradycyjnych instrumentów, nowezastosowania istnie jących instrumentów itp.),2) w szerokim ujęciu innowacje finansowe obejmują nowe rozwiązania

w którymkolwiek z elementów systemu finansowego (w obrębie rynków, instytucji,instrumentów i regulacji finansowych),

przy czym słowo „nowe” oznacza, że innowacje postrzegane są jako nowość przez podmiotystosujące je, a niekoniecznie przez pozostałych uczestników systemu finansowego. Zna jąc znaczenie pojęcia „ innowacji finansowych” kolejno należy zastanowić się naczynnikami mającymi wpływ na rozwój nowych rozwiązań. Można wyróżnić dwie sytuacje

sprzyjające powstawaniu i wykorzystaniu innowacji finansowych. Po pierwsze – innowacje

finansowe są wykorzystywane wtedy, gdy tradycyjne rozwiązania są już dłużej niedostępne,

po drugie – wtedy, gdy koszty związane z wprowadzeniem innowacji finansowych są niższeod kosztów związanych z wykorzystaniem starych, tradycyjnych rozwiązań (Pantalone

i Welch, 1987, s. 33-35).

Popytowa teoria innowacji finansowych jako główne źródła nowych rozwiązań wskazujeniedoskonałości rynku finansowego wynikające głównie z asymetrii informacji, kosztówagencji oraz kosztów transakcyjnych (Fabozzi i Modigliani, 2003, s. 28). Te niedoskonałościrynkowe kreują popyt na rozwiązania pozwalające uczestnikom rynku na ograniczenie ich

negatywnych konsekwencji. Przykładem innowacji finansowych odpowiadających nazapotrzebowanie uczestników rynku finansowego (innowacji reaktywnych) mogą byćinstrumenty i systemy płatnicze obniżające koszty transakcyjne. Innym przykładem mogą byćinstrument finansowe zwiększające dostępność źródeł finansowania oraz podnoszące

elastyczność przepływów pieniężnych. Jako kolejną przyczynę tworzenia i wprowadzaniainnowacji finansowych można wskazać niekorzystne rozwiązania podatkowe zmuszająceuczestników rynku finansowego do poszukiwania rozwiązań umożliwiających unikanie

konieczności płacenia zbyt wysokich podatków – poprzez zastosowania innowacji obronnych

(np. w postaci wybranych instrumentów strukturyzowanych) możliwe jest obniżenie lub przesunięcie w czasie płatności podatkowych. Również rosnąca zmienność parametrówrynkowych skłania uczestników systemu finansowego do poszukiwania instrumentówograniczających poziom ryzyka. Wykorzystanie nowych rozwiązań w obszarze zarządzaniafinansami, księgowości czy sprawozdawczości finansowej może wynikać także z nowychregulacji prawnych zmuszających uczestników rynku finansowego do ich zastosowania – jako

przykład można wskazać innowacje adaptacyjne w postaci nowych systemów raportowaniafinansowego. Podsumowując, innowacje finansowe powinny być tworzone w odpowiedzi na

potrzeby uczestników rynku finansowego w celu jak najlepszego dopasowania do ich

indywidualnych potrzeb i celów (innowacje finansowe sterowane popytem).

Jednocześnie od początku lat 80. XX w. obserwowana jest ogromna aktywność instytucjifinansowych w obszarze tworzenia i wprowadzania nowych rozwiązań finansowych będąca

przedmiotem analizy podażowej teorii innowacji finansowych. Rozwiązania tego typutworzone są przez instytucje finansowe w celu zwiększenia ich przewagi konkurencyjnej.Ogromna liczba innowacji finansowych jest oferowana klientom instytucji finansowych – są to zwykle innowacje agresywne dotyczące różnych obszarów finansów: nowe instrumenty






22

i narzędzia inwestowania, oszczędzania, finansowania czy realizacji płatności (innowacje

finansowe sterowane podażą).Poza tym innowacje finansowe wprowadzane są przez instytucje finansowe w celu poprawyotrzymywanych wyników, ochrony pozycji rynkowej czy polepszenia sytuacji finansowej.

Tego typu rozwiązania noszą nazwę innowacji ochronnych i mogą mieć zastosowaniezarówno w decyzjach inwestycyjnych, jak i w obszarze zarządzania ryzykiem. Wiele czynników ma wpływ na zwiększoną aktywność instytucji finansowych w obszarze

kreacji i implementacji innowacji finansowych. Do najważniejszych z nich można zaliczyć:globalizację i dezintermediację rynków finansowych, zwiększoną zmienność parametrówrynkowych, deregulację i liberalizację przepływów kapitałowych oraz dynamiczny rozwójtechnologii komunikacyjnych. Inne istotne czynniki obejmują: wzmożoną konkurencję

pomię dzy instytucjami finansowymi, per spektywę krótkookresową w ustalaniu wynikówfinansowych, poszukiwanie nowych źródeł przychodów (pozaodsetkowych) oraz rosnąceznaczenie procesu zarządzania ryzykiem (szerzej na temat czynników innowacji finansowychw: Anderloni i Bongini, 2009, s. 42; Fabozzi i Modigliani, 2003, s. 27; Llewellyn, 2009, s. 7;

Socha, 2003, s. 25-30; Tarczyński i Zwolankowski, 1999, s. 53). Często podkreśla się, żeinnowacje finansową są tworzone w związku z poszukiwaniem bardziej efektywnychsposobów redystrybucji ryzyka pomiędzy uczestnikami rynku finansowego.Podsumowując, niezależnie od różnic wynikających z popytowego i podażowego podejściado wyjaśniania motywów stosowania innowacji finansowych można wyróżnić dwie grupyczynników oddziałujących na proces tworzenia i implementacji innowacji finansowych

w systemie finansowym. Pierwsza grupa obejmuje czynniki wewnętrzne wynikające z potrzeb

i celów oraz decyzji i zmian w stylu zarządzania uczestników system finansowego (zarównoinstytucji finansowych, jak i pozostałych podmiotów). W drugiej grupie znajdują się czynnikizewnętrzne wynikające z niedoskonałości rynku finansowego, zmienności otoczenia

gospodarczego oraz wyzwań współczesnej gos podarki (por. rys. 4).

Rysunek 4: Czynniki kształtujące proces powstawania innowacji finansowych


Pomijając zróżnicowanie źródeł innowacji finansowych, proces kreacji i implementacji jest

taki sam. Ogromna liczba innowacji finansowych obserwowana w systemie finansowym jest

konsekwencją względnie słabej ochrony patentowej w porównaniu do innowacjitechnologicznych. W związku z tym dyfuzja innowacji finansowych jest bardzo szybka. Na

początku innowacje finansowe są wprowadzane na słabiej regulowany rynekmiędzynarodowy, dopiero później, po pozytywnej weryfikacji są wprowadzane na bardziejrestrykcyjne rynki krajowe. Innowacje finansowe, które nie odniosły sukcesu, są

INNOWACJE

STEROWANE POPYTEM

INNOWACJE

STEROWANE PODAŻĄ CZYNNIKI

WEWNĘTRZNE

CZYNNIKI

ZEWN TRZNE






23

wycofywane, a po jakimś czasie wprowadzane są ich modyfikacje. Pozytywnie

zweryfikowane innowacje finansowe mogą być łatwo imitowane przez konkurencję, zdarzasię więc często, że nowe rozwiązania finansowe są równocześnie wprowadzane na rynek

przez r óżne podmioty finansowe. Proces tworzenia i wprowadzania innowacji finansowych

jest więc szybszy, mniej skomplikowany i tańszy niż podobny proces przeprowadzanyw przypadku innowacji technologicznych. Dodatkowo, proces dyfuzji innowacji finansowych

w globalnym systemie finansowym jest wzmacniany poprzez dynamiczny rozwój nowychtechnologii komunikacyjnych i informatycznych.

Następnie zagadnienie szeroko komentowane w literaturze dotyczy skutków zastosowaniainnowacji finansowych, które mogą być bardzo różnorodne. Innowacje zrównoważone(pozytywne, właściwe) pomagają systemowi finansowemu wypełniać jego główne funkcje

przy obniżonych kosztach i podwyższanej efektywności działania, jednak nie wszystkie nowe

rozwiązania finansowe mają pozytywny wpływ na system finansowy. Niektóre z nich mogąmieć nieprzewidziane i niepożądane skutki uboczne prowadzące do niestabilności systemufinansowego i zwiększonego poziomu ryzyka finansowego. W związku z tym szkodliwe

innowacje (negatywne, niewłaściwe) powinny być dokładnie kontrolowane i eliminowane poprzez odpowiednie działania instytucji nadzorczych i regulacyjnych (szerzej w: Anderloni

i Bongini, 2009, s. 43; Lumpkin, 2010, s. 92-94). Skutki innowacji finansowych mogą byćrównież analizowane pod kątem perspektywy czasowej ich oddziaływania. Innowacje

finansowe krótkoterminowe (przejściowe) oferują swoim użytkownikom okresowe korzyści, jednocześnie generując negatywne skutki dla pozostałych uczestników systemu finansowego.Z drugiej strony, innowacje długoterminowe (trwałe) prowadzą do poprawy efektywnościcałego system finansowego.

Klasyfikacja i funkcje innowacji finansowych

Podobnie jak w przypadku definicji innowacji finansowych w literaturze prezentowane sąróżne stanowiska związane z klasyfikacją innowacji finansowych i ich funkcji.

Na podstawie przeprowadzonej analizy definicji innowacji finansowych oraz mechanizmu ich

tworzenia i wprowadzania można zauważyć, że innowacje finansowe nie stanowią jednolitej

grupy nowych rozwiązań finansowych, w związku z tym wskazana jest systematyzacja ich

różnych ujęć klasyfikacyjnych. Innowacje finansowe mogą być klasyfikowane na podstawie

różnych kryteriów, które zostały przedstawione w punkcie 2. Do najważniejszych z nichmożna zaliczyć: (1) źródła innowacji, (2) czynniki oddziałujące na proces tworzeniai wprowadzania innowacji, (3) motywy wykorzystania innowacji, (4) elementy systemu

finansowego, w których pojawiają się innowacje, (5) typy innowacji, (6) efekty zastosowania

innowacji, (7) moment powstania innowacji (8) instrument bazowy (w przypadku

instrumentów finansowych) – por. tabela 1.

Tabela 1: Klasyfikacja innowacji finansowych

Kryterium Rodzaje innowacji finansowych

Źródła innowacji Innowacje sterowane podażą Innowacje sterowane popytem

Czynniki innowacji Innowacje sterowane czynnikami

zewnętrznymi Innowacje sterowane czynnikami

wewnętrznymi






24

Motywy innowacji Innowacje adaptacyjne

Innowacje agresywne

Innowacje defensywne

Innowacje ochronne

Innowacje reaktywneElementy systemu

finansowego

Nowe rynki finansowe

Nowe instytucje finansowe

Nowe instrumenty finansowe

Nowe regulacje finansowe

Typy innowacji Innowacje produkowe

Innowacje procesowe

Innowacje zmieniające poziom ryzyka

Efekt innowacji Innowacje zrównoważone (właściwe)

Innowacje szkodliwe (niewłaściwe)

Moment powstania

innowacji

Innowacje ex-ante

Innowacje ex-post Aktywa bazowe Innowacje związane z instrumentami

dłużnymi Innowacje związane z instrumentami

udziałowymi Źródło: Opracowanie własne

Prezentowane kryteria klasyfikacyjne nie są rozłączne. Oznacza to, że innowacje finansowemogą być klasyfikowane do różnych grup na podstawie określonych kryteriów.Kolejny problem wymagający uporządkowania dotyczy klasyfikacji funkcji innowacji

finansowych. Wytyczne opracowane przez Radę Ekonomiczną Kanady uwzględniają trzykategorie innowacji finansowych wynikających z ich funkcji: (1) instrumenty poszerzającerynek, (2) instrumenty zarządzania ryzykiem oraz (3) instrumenty i procesy arbitrażowe (Al-

Kaber, 2010, s. 137; Fabozzi i Modigliani, 2003, s. 27). Innowacje finansowe zaliczane do

pierwszej kategorii zwiększają płynność rynków finansowych, poprawiają dostępnośćfunduszy dla podmiotów poszukujących środki finansowe oraz umożliwiają korzystanie

z nowych możliwości inwestycyjnych przez podmioty posiadające nadwyżki finansowe.

Z kolei innowacje finansowe zaliczane do drugiej kategorii umożliwiają transfer ryzyka

finansowego do tych podmiotów, które charakteryzują się mniejszą awersją do ryzyka lub sąlepiej przygotowane do radzenia sobie z nim. Ostatnia kategoria innowacji finansowych

oferuje możliwość osiągnięcia zysku na różnicach w poziomie kosztów i stó p zwrotu na

różnych rynkach.Odmienna klasyfikacja funkcji innowacji finansowych została opracowana przez BankRozrachunków Międzynarodowych (BIS). Zgodnie z nią innowacje finansowe podzielono na

pięć grup: (1) umożliwiające transfer ryzyka cenowego, (2) umożliwiające transfer ryzykakredytowego, (3) zwiększające płynność, (4) zwiększające dostępność kapitału obcego oraz(5) zwiększające dostępność kapitału własnego (Fabozzi i Modigliani, 2003, s. 27). Pierwsza

grupa innowacji finansowych dostarcza uczestnikom rynku bardziej efektywnych środkówzarządzania ryzykiem cenowym czy ryzykiem kursu walutowego, natomiast instrumenty

transferu ryzyka kredytowego pozwalają na realokację ryzyka niedotrzymania warunkówumowy przez partnera transakcji. Kolejna grupa – innowacje zwiększające płynność – mogą






25

mieć różne konsekwencje: podnoszą płynność rynku, pozwalają podmiotom deficytowym na

poszukiwanie dodatkowych źródeł funduszy oraz umożliwiają uczestnikom rynku omijanie

niekorzystnych regulacji prawnych. Innowacje finansowe mogą również zwiększaćdostępność źródeł kapitału dłużnego oraz kapitału własnego. Metodologia Banku

Rozrachunków Międzynarodowych stała się podstawą dla bardziej rozbudowanego podejściawyróżniającego następujące rodzaje innowacji finansowych (Llewellyn, 2009, s. 5-7):

1) innowacje transferu ryzyka – instrumenty i techniki redukcji ryzyka lub ochrony

przed wszystkimi typami ryzyka rynkowego: ryzykiem cenowym, ryzykiem kursu

walutowego, ryzykiem stop procentowych, ryzykiem kredytowym (np. instrumenty

pochodne, sekurytyzacja, kolateralizacja),

2) innowacje wyceny ryzyka – wybrany rodzaj ryzyka wynikający z danego instrumentufinansowego może być oddzielony, wyceniony oraz sprzedany niezależnie od innychrodzajów ryzyka zawartych w tym instrumencie (np. poprzez rynek wtóry transakcjina instrumenty typu CDO czy ABS),

3)

innowacje wspomagające płynność – zwiększające płynność aktywów lub

instrumentów finansowych (np. poprzez proces sekurytyzacji umowy kredytowe mogą być przedmiotem obrotu na rynku wtórnym, przez co struktura aktywów instytucjikredytowej ulega poprawie),

4) innowacje zwiększające dostępność finansowania dłużnego – poprzez ułatwionydostęp do rynków dłużnych lub poprzez rosnącą pojemność zadłużeniową zarównokredytodawców, jak i kredytobiorców (np. poprzez wykorzystanie instrumentów typuCDO lub CDS),

5) innowacje zwiększające dostępność finansowania udziałowego – poprzez ułatwionydostęp do finansowania własnego oraz wyższą elastyczność struktury kapitału (np.

poprzez zastosowanie swapów długu na kapitał własny czy instrumentówzamiennych),

6)

innowacje ubezpieczeniowe – zwiększające możliwość ubezpieczenia ryzykaw zamian za płatność określonej składki ubezpieczeniowej (np. ryzyko kredytowe

może być ubezpieczone poprzez emisję instrumentów typu CDS),

7) innowacje w zarządzaniu aktywami i pasywami – zwiększające zakres możliwościzarządzania aktywami i pasywami podmiotów gospodarczych (np. poprzez

sekurytyzację , instrumenty typu CD czy CDO),

8)

innowacje w finansowaniu instytucji finansowych – zwiększające dostęp źródełfinansowania dla instytucji finansowych (np. sekurytyzacja pozwala na

dywersyfikację źródeł finansowania działalności instytucji finansowych). Prezentowana klasyfikacja jest stosunkowo rozbudowana, co może prowadzić do

powstawania utrudnień w jej praktycznym zastosowaniu. W związku z tym, aby uniknąć problemów tego typu, a jednocześnie uwzględnić pierwotne założenie głoszące, iż głównymcelem innowacji finansowych jest podnoszenie efektywności systemu finansowego

w realizacji jego funkcji, można przyjąć, że funkcje innowacji powinny odpowiadać funkcjomsystem finansowego. Zgodnie z tą propozycją funkcje innowacji finansowych mogłybyobejmować: (1) funkcję płatniczą (innowacje podnoszące płynność system finansowego), (2)funkcję inwestycyjną (innowacje zwiększające gamę dostępnych możliwości inwestycyjnychlepiej dopasowanych do profilu zysk-ryzyko inwestora), (3) funk cję finansowania (innowacjezwiększające dostępność źródeł finansowania zarówno dłużnego, jak i własnego, na dłuższylub krótszy okres), (4) funkcję wyceny (innowacje poprawiające proces wyceny aktywów






26

i szacowania ryzyka), (5) funkcję zarządzania ryzykiem (innowacje zwiększające możliwościtransf eru ryzyka pomiędzy uczestnikami system finansowego) – por. rys. 5.

Rysunek 5: Funkcje innowacji finansowych


Pomijając różnice w klasyfikowaniu funkcji innowacji finansowych, dwa główne problemy

powinny być szczegółowo analizowane – wpływ innowacji finansowych na poziomefektywności i stabilność systemu finansowego (Llewellyn, 2009, s. 23). Innowacje

zrównoważone (właściwe) powinny eliminować niekorzystne cechy systemu finansowego:ograniczać poziom ryzyka, zmniejszać lukę informacyjną, obniżać koszty transakcyjne orazminimalizować płatności podatkowe. Jednocześnie powinny wzmacniać jego pozytywnecechy: utrzymywać stabilność, podnosić efektywność realizacji głównych funkcji, dostarczaćusług i instrumentów lepiej dopasowanych do potrzeb i celów uczestników systemufinansowego. Z kolei innowacje szkodliwe (niewłaściwe) wywierają negatywny wpływ nasystem finansowy i cała gospodarkę, w związku z tym powinno się ich unikać.

KonkluzjeWspółczesny system finansowy charakteryzuje się wysokim tempem powstawania innowacji,

które mogą pojawiać się we wszystkich jego elementach: rynkach, instytucjach,instrumentach oraz regulacjach finansowych. Innowacje finansowe obserwowane w systemie

finansowym mogą być klasyfikowane na podstawie różnych kryteriów, co wskazuje na ich

znaczną różnorodność. Niezależnie od różnic w klasyfikowaniu innowacji finansowychrozważania teoretyczne kładą nacisk przede wszystkim na konsekwencje innowacjifinansowych dla systemu finansowego.

Ze względu na ich pozytywne oddziaływanie wskazane są innowacje finansowezrównoważone (właściwe) zwiększające efektywność system finansowego i dzięki temu

przyczyniające się do wzrostu gospodarczego i zwiększania zamożności społeczeństwa.

Jednak niektóre innowacje finansowe mogą mieć negatywne skutki uboczne dla systemu

SYSTEM

FINANSOWYINNOWACJE

FINANSOWE

FUNKCJA

PŁATNICZA

FUNKCJAZARZĄDZANIA

RYZYKIEM

FUNKCJA

WYCENY

FUNKCJA

INWESTYCYJNA

FUNKCJA

FINANSOWANIA






27

finansowego, przynosząc korzyści dla pojedynczych uczestników i jednocześnie szkodząc pozostałym, w związku z tym efektywne zastosowanie poszczególnych rodzajów innowacjifinansowych wymaga rozległej wiedzy na temat ich funkcjonowania oraz szczegółowejanalizy ich potencjalnych konsekwencji.

Prezentowane rozważania wskazują na to, że problem innowacji finansowych i ich znaczeniaw systemie finansowym jest bardzo złożony i może być ważnym i interesującym przedmiotem dalszych badań zarówno o charakterze teoretycznym, jak i empirycznym.

LiteraturaAl-Kaber, M. (2010). Rynki finansowe, Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły

Ekonomicznej w Białymstoku. Anderloni, L., Bongini, P. (2009). Is Financial Innovation Still a Relevant Issue? In: L.

Anderloni, D. T. Llewellyn, R. H. Schmidt (ed.), Financial Innovation in Retail and

Corporate Banking , Cheltenham: Edward Elgar.

Bodie, Z., Merton, R. C. (2000). Finance. Upper Saddle River: Prentice Hall.

Czekaj, J., Woś, M., Żarnowski, J. (2001). Efektywność giełdowego rynku akcji w Polsce. Z perspektywy dziesięciolecia. Warszawa: PWN.

Dabic, M., Cvijanovic, V., Gonzalez-Loureiro, M. (2011). Keynesian, Post-Keynesian Versus

Schumpeterian, Neo-Schumpeterian. An Integrated Approach to the Innovation Theory.

Management Decision, 49(2), 195-207.

Damodaran, A. (2001). Corporate Finance. Theory and Practice. Hoboken: John Wiley &

Sons.

Dębski, W. (2005). Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki.

Warszawa: PWN.

Ehrhardt, M. C., Brigham, E. F. (2009). Corporate Finance. A Focused Approach. Mason:

South-Western, CENGAGE Learning.Fabozzi, F. J., Modigliani, F. (2003). Capital Markets. Institutions and Instruments. Upper

Saddle River: Pearson Education International.

Frame, W. S., White, L. J. (2009). Technological Change, Financial Innovation, and

Diffusion in Banking (Working Paper 2009-10). Atlanta: Federal Reserve Bank of Atlanta.

Gemzik-Salwach, A. (2009). Innowacje finansowe jako przyczyna kryzysu na rynkach

finansowych. e-Finanse 5(3), 1-11. Obtained from http://www.e-

finanse.com/artykuly/121.pdf on 15.01.2011.

Gubler, Z. J. (2010). Instruments, Institutions and the Modern Process of Financial

Innovation. Obtained from http://ssrn.com/abstract= 1608409.

Grudzewski, W. M., Hejduk, I. K., Sankowska, A., Wańtuchowicz, M. (2010). Sustainability

w biznesie czyli przedsiębiorstwo przyszłości. Zmiany paradygmatów i koncepcji zarządzania. Warszawa: Poltext.

Henderson, B. J., Pearson, N. D. (2009). The Dark Side of Financial Innovation. Obtained

from http://ssrn.com/abstract= 1342654.

Jenkinson, N., Penalver, A., Vause, N. (2008). Financial Innovation: What Have We Learnt?

Bank of England, Quarterly Bulletin, Nr 3, p. 330-338.

Llewellyn, D. T. (2009). Financial Innovation and the Economics of Banking and the

Financial System. In: L. Anderloni, D. T. Llewellyn, R. H. Schmidt, Financial Innovation

in Retail and Corporate Banking . Cheltenham: Edward Elgar.






28

Lumpkin, S. A. (2010). Regulatory Issues Related to Financial Innovation. OECD Journal:

Financial Market Trends, 2009(2), 91-121.

Michalopoulos, S., Leaven, L., Levine, R. (2009). Financial Innovation and Endogenous

Growth. National Bureau of Economic Research, Working Paper 15356, Cambridge,

September, p. 1-33.Mullineux, A. W. (2010). Financial Innovation and Social Welfare. Journal of Financial

Regulation and Compliance, 18(3), 243-256.

OECD. (2005). Oslo Manual . Guidelines for Collecting and Interpreting Innovation Data. 3rd

ed., Eurostat.

Pantalone, C. C., Welch, J. B. (1987). Innovative Financing. How New Financial Strategies

Have Reshaped American Business. Financial Executive, Nr 4, 33-35.

Pietrzak, B., Polański, Z., Woźniak, B. (2008). System finansowy w Polsce. Vol 1., Warszawa:

PWN.

Rose, P. S., Marquis, M. H. (2009). Money Market and Capital Market, Financial Institutions

and Instruments in a Global Marketplace. New York: McGraw Hill.

Socha, J. (2003). Rynek papierów wartościowych w Polsce. Warszawa: OLYMPUS.Stradomski, M. (2006). Innowacje finansowe w kreowaniu wartości przedsiębiorstwa.

Poznań: AE w Poznaniu, Grafika.

Tarczyński, W., Zwolankowski, M. (1999). Inżynieria finansowa. Warszawa: Placet.

Targalski, J. (2006). Innowacyjność – przyczyna i skutek przedsiębiorczości. Zeszyty

Naukowe nr 730/2006 , 1-5.

Abstract

Financial Innovations and Their Role in the Modern Financial System – Identification and

Systematization of the Problem

This paper discusses the role that financial innovations play in the modern financial system, aiming atidentifying and systematizing the core problems and definitions related to this issue.

The paper first describes the importance of the financial system and financial markets in the economy,

explaining their functions and presenting their particular characteristics, focusing on their innovativeness. Then,

based on the theoretical studies, the broad definition of the financial innovations is developed, stating that any

new developments in any elements of the financial system, including: markets, institutions, instruments and

regulations, can be regarded as financial innovations if they are perceived as new by the end-user of innovation.

Next, the systematization of the most important types of financial innovations is presented regarding different

classification criteria, such as: sources of innovations, motives for innovations, their effects or functions. As

financial innovations are not a homogenous group of financial developments, their implications for the financial

system can be ambiguous, thus the final assessment of their role can not be generalized and should be made on a

case-by-case basis. The information presented in this paper can be regarded as an introduction, encouraging to

do further research, as the complexity of the financial innovations makes them an interesting and important

subject for this.

JEL classification: G10, O31

Keywords: financial system, financial market, financial innovations

Innowacje finansowe

Documents

Transcript of Innowacje finansowe