Krajowy Plan Działa ń Administracji Podatkowej 2015Plan+Działań_AP... · 3 1. WSTĘP Krajowy...

Krajowy Plan Działań Administracji Podatkowej

2015

(wyciąg)

MINISTERSTWO FINANSÓW

DEPARTAMENT KONTROLI CELNEJ, PODATKOWEJ I KONTROLI GIER

Zatwierdził: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów

Jacek Kapica

Warszawa, grudzień 2014 r.

2

Spis treści

1. WSTĘP ....................................................................................................................................................... 3

2. ZASADY REALIZACJI KRAJOWEGO PLANU DZIAŁAŃ .................................................................................... 4

3. PRIORYTETY KRAJOWE .............................................................................................................................. 8

3.1. OBSZARY RYZYKA ......................................................................................................................................8

3.2. PODOBSZARY RYZYKA ............................................................................................................................. 12

3

1. WSTĘP

Krajowy Plan Działań na 2015 rok powstał jako narzędzie wspierające proces zarządzania ryzykiem

zewnętrznym w administracji podatkowej, który ma na celu zapewnienie prawidłowego wypełniania

obowiązków podatkowych przez podatników oraz usprawnienie procesu poboru należności

podatkowych w wyniku poprawy skuteczności i efektywności działań administracji podatkowej, w tym:

kontroli podatkowych i czynności sprawdzających.

Założeniem przyjętym przy opracowywaniu Krajowego Planu Działań na 2015 rok jest ukierunkowanie

działań administracji podatkowej na obszary, w których zidentyfikowane zostało największe ryzyko

wystąpienia nieprawidłowości. Ryzyko rozumiane zarówno w kontekście największego

prawdopodobieństwa wystąpienia nieprawidłowości jak i potencjalnych skutków ich wystąpienia.

Takie podejście ma służyć właściwemu wykorzystaniu zasobów, jakimi dysponuje administracja

podatkowa, to jest ich skierowaniu na istotne zagrożenia mające wpływ na spójność systemu

podatkowego oraz zapewnienie należnych wpływów do budżetu państwa z tytułu zobowiązań

podatkowych.

Podstawą wskazania krajowych priorytetów – obszarów (podatków) i podobszarów ryzyka (branże lub

grupy branż) w 2015 roku jest analiza danych dotyczących kontroli podatkowych przeprowadzonych

w okresie od 01.01.2013r. do 31.07.2014 r. Dodać należy, iż przeprowadzając analizy, w celu

uzyskania pełniejszego obrazu badanych zjawisk uwzględniono również wyniki zaewidencjonowanych

w systemach informatycznych urzędów skarbowych, kontroli przeprowadzonych przez urzędy kontroli

skarbowej. Ponadto, uwzględniono kontrole wytypowane drogą losową, które zostały przeprowadzone

w ramach wykonania Krajowego Planu Działań na rok 2014.

Na treść niniejszego dokumentu wpływ miały również analizy dotyczące wyników segmentacji ogólnej

przeprowadzonych w lipcu 2014 r. w urzędach skarbowych z terenu całego kraju. Ponadto,

przygotowując niniejszy dokument uwzględniono również dane z systemu Intrastat dotyczące

wewnątrzwspólnotowych dostaw i nabyć przeprowadzonych w okresie od 01.01.2013 r. do

31.07.2014 r. Wyniki analiz danych pochodzących z systemu Instrastat stanowią załącznik nr 2 do

niniejszego dokumentu. Pomocniczo wykorzystano również inne informacje zawarte w innego rodzaju

dokumentach (raporty Głównego Urzędu Statystycznego, organizacji samorządu gospodarczego,

priorytetów kontroli skarbowej).

4

2. ZASADY REALIZACJI KRAJOWEGO PLANU DZIAŁAŃ

1. Krajowe podobszary ryzyka angażują co najmniej 50% liczby kontroli podatkowych

prowadzonych w roku obowiązywania planu przez poszczególne urzędy skarbowe.

2 Na podstawie Krajowego Planu działań sporządza się Wojewódzkie Plany Działań

uwzględniające priorytety krajowe. Plany wojewódzkie uwzględniają ponadto hierarchię

realizacji zadań wynikającą z rejestrów ryzyka oraz inne podobszary ryzyka, które są

zagrożeniem na obszarze województwa. Ilość kontroli w danym podobszarze uwarunkowana

jest od posiadanych zasobów. W pierwszej kolejności realizowane są kontrole w podobszarach

ryzyka o największym zagrożeniu finansowym. Oznacza to, że przy podejmowaniu decyzji o

wykonaniu kontroli należy kierować się wielkością potencjalnych uszczupleń.

3. 2% z ogółu kontroli powinno być realizowane jako kontrole losowe, z czego połowa losowych

kontroli powinna dotyczyć kontroli prowadzonych w stosunku do podmiotów funkcjonujących

w podobszarach ryzyka. Podmiotem właściwym do dokonania selekcji drogą losową na rzecz

wszystkich urzędów skarbowych w kraju jest Centrum Analiz i Planowania Administracji

Podatkowej.

4. W Wojewódzkim Planie Działań powinna zostać wskazana metoda reakcji na ryzyko (wśród

których wymienić należy w szczególności monitoring, informacje do poszczególnych

podatników, zadanie „Weź paragon”, wezwania, czynności sprawdzające, kontrole podatkowe,

postępowania podatkowe, dochodzenia w sprawach przestępstw skarbowych i wykroczeń

skarbowych) najbardziej dopasowana do zagrożeń występujących w danym podobszarze oraz na

danym terytorium.

5. Uwzględnienie w realizacji planu analiz dotyczących wiarygodności podatnika i innych

obowiązujących wytycznych.

6. Przy planowaniu kontroli należy brać pod uwagę docelowe wartości poziomu realizacji zadań

mierzonego miernikami:

a) Skuteczność kontroli podatkowych:

Mierzona zgodnie z wzorem: Sk = Kp¹/Ko

gdzie

Sk = skuteczność kontroli podatkowych,

5

Kp¹ = liczba kontroli pozytywnych w określonym przedziale uszczupleń z kontroli podatkowych (na potrzeby tego miernika przyjęty jest przedział uszczupleń powyżej 1000 zł)

Ko = liczba kontroli ogółem,

b) Efektywność finansowa kontroli podatkowych:

Mierzona zgodnie z wzorem: Ek = Uo¹/Ko

gdzie:

Ek = efektywność finansowa kontroli podatkowych,

Uo¹ = łączna wartość uszczupleń ujawnionych na skutek przeprowadzenia kontroli podatkowych z uszczupleniami powyżej 1 000 zł,

Ko = łączna liczba kontroli podatkowych ogółem.

c) Udział kontroli podatkowych okresów bieżących:

Mierzona zgodnie z wzorem: UBk = oKB / oKo

gdzie:

UBk = Udział kontroli podatkowych okresów bieżących,

oKB = liczba okresów kontroli podatkowych dotyczących okresów bieżących,

oKo = łączna liczba okresów kontroli podatkowych.

Pod pojęciem „okresów bieżących” należy rozumieć:

• w przypadku podatku VAT – 2 lata wstecz od początku okresu sprawozdawczego, czyli dla

badań w roku 2015 będzie to rok 2013 i 2014 i okresy rozliczeniowe okresu

sprawozdawczego.

• w przypadku podatku PIT, CIT – 2 lata wstecz od początku okresu sprawozdawczego, zatem dla badań w roku 2015 będzie to rok 2013 i 2014 i zaliczki roku bieżącego.

d) Efektywność finansowa kontroli podatkowych okresów bieżących:

Mierzona zgodnie z wzorem: EBk = (UBo + StBo + SnBo) / (Uo + Sto + Sno)

6

gdzie:

EBk = efektywność finansowa kontroli podatkowych okresów bieżących,

UBo = łączna wartość uszczupleń ujawnionych na skutek przeprowadzenia kontroli podatkowych dotyczących okresów bieżących,

StBo = łączna wartość zmniejszenia/zwiększenia strat ujawnionych na skutek przeprowadzenia kontroli podatkowych dotyczących okresów bieżących,

SnBo = łączna wartość sankcji na skutek przeprowadzenia kontroli podatkowych dotyczących okresów bieżących,

Uo = łączna wartość uszczupleń ujawnionych na skutek przeprowadzenia kontroli podatkowych,

Sto = łączna wartość zmniejszenia/zwiększenia strat ujawnionych na skutek przeprowadzenia kontroli podatkowych,

Sno = łączna wartość sankcji na skutek przeprowadzenia kontroli podatkowych.

Pod pojęciem „okresów bieżących” należy rozumieć:

• w przypadku podatku VAT – 2 lata wstecz od początku okresu sprawozdawczego, czyli dla

badań w roku 2015 będzie to rok 2013 i 2014 i okresy rozliczeniowe okresu

sprawozdawczego.

• w przypadku podatku PIT, CIT – 2 lata wstecz od początku okresu sprawozdawczego, zatem dla badań w roku 2015 będzie to rok 2013 i 2014 i zaliczki roku bieżącego.

e) Efektywność finansowa kontroli podatkowych w ujęciu dynamicznym:

Mierzona zgodnie z wzorem: EDk = (Uo + Sto + Sno) / (UPo + StPo + SnPo)

gdzie:

EDk = efektywność finansowa kontroli podatkowych w ujęciu dynamicznym,

Uo = łączna wartość uszczupleń ujawnionych na skutek przeprowadzenia kontroli podatkowych zatwierdzonych w bieżącym okresie sprawozdawczym,

Sto = łączna wartość zmniejszenia/zwiększenia strat ujawnionych na skutek przeprowadzenia kontroli podatkowych zatwierdzonych w bieżącym okresie sprawozdawczym,

Sno = łączna wartość sankcji na skutek przeprowadzenia kontroli podatkowych zatwierdzonych w bieżącym okresie sprawozdawczym,

7

UPo = łączna wartość uszczupleń ujawnionych na skutek przeprowadzenia kontroli podatkowych zatwierdzonych w okresie sprawozdawczym w badanym okresie sprawozdawczym roku poprzedniego,

StPo = łączna wartość zmniejszenia/zwiększenia strat ujawnionych na skutek przeprowadzenia kontroli podatkowych zatwierdzonych w okresie sprawozdawczym w badanym okresie sprawozdawczym roku poprzedniego,,

SnPo = łączna wartość sankcji na skutek przeprowadzenia kontroli podatkowych zatwierdzonych w okresie sprawozdawczym w badanym okresie sprawozdawczym roku poprzedniego.

8

3. PRIORYTETY KRAJOWE

3.1. OBSZARY RYZYKA

W 2015 roku, podobnie jak w roku ubiegłym, działania organów administracji podatkowej

skoncentrowane będą na obszarach, w których zidentyfikowane zostało największe ryzyko wystąpienia

nieprawidłowości.

W okresie od 01.01.2013 do 31.07.2014 roku 83,7% uszczupleń ujawniono w kontrolach podatkowych

przeprowadzonych w zakresie podatku od towarów i usług. Ponadto, 10,5% stanowiły uszczuplenia

dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych, zaś 5,7% to uszczuplenia ujawnione w

kontrolach podatkowych przeprowadzonych w podatku dochodowym od osób prawnych.

Obszarem najbardziej zagrożonym wystąpieniem nieprawidłowości jest podatek od towarów i usług,

zaś ujawniane błędy podatkowe, w szczególności dotyczą:

• odliczania podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakup towarów i usług, z tytułu których

podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia

VAT

CIT

PIT

Inne

9

• niewykazywania do opodatkowania przychodów wynikających z wystawionych faktur

• ewidencjonowania faktur zakupu niemających związku z osiąganym przychodem

• dokonywania czynności sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej

• błędnego określenia momentu powstania obowiązku podatkowego

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych ujawnione nieprawidłowości w szczególności

dotyczyły:

• niedokonywania wpłat zaliczek na podatek dochodowy w ciągu roku

• niewywiązywania się z obowiązku płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych,

• nieterminowego uiszczania należności podatkowych,

• niewykazywania do opodatkowania przychodów wynikających z wystawionych faktur,

• ewidencjonowania w koszty uzyskania przychodów zdarzeń gospodarczych niestanowiących

kosztów uzyskania przychodów,

• dokonywania czynności sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej.

Jednocześnie, w kontrolach podatkowych przeprowadzonych w podatku dochodowym od osób

prawnych ujawniono w szczególności błędy podatkowe w zakresie:



• niewykazywania w księgach podatkowych pozostałych przychodów, np. ze sprzedaży środka

trwałego, kapitalizacji odsetek od zgromadzonych na rachunku bankowym środków związanych

z prowadzoną działalnością gospodarczą,

• ewidencjonowania faktur zakupu niemających związku z osiąganym przychodem,

• nieprawidłowego ustalania odpisów amortyzacyjnych,

• niewykazywania do opodatkowania przychodów wynikających z wystawionych faktur.

Z kolei najczęściej występujące błędy podatkowe w obszarze obejmującym podatek od towarów

i usług, ujawnione – w ramach poszczególnych podobszarów ryzyka z Krajowego Planu Działań na

2015 r. – w toku kontroli podatkowych z uszczupleniami powyżej 1 000 zł, dotyczą w szczególności:

• niewykazywania do opodatkowania przychodów wynikających z wystawionych faktur ,

• odliczania podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakup towarów i usług, z tytułu których

podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia,

• dokonywania czynności sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej,


10

• dokonywania czynności sprzedaży bez wystawiania faktur,

• nieskładania wymaganych przepisami prawa deklaracji podatkowych przez podatników

prowadzących działalność gospodarczą,

• ewidencjonowania faktur dokumentujących fikcyjne transakcje zakupu wystawione przez istniejące

podmioty,

• błędnego określenia momentu powstania obowiązku podatkowego,

• nieprawidłowego określania okresu rozliczeniowego, w którym powstaje prawo do odliczenia

podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych nieprawidłowości, ujawnione w kontrolach

podatkowych przeprowadzonych w analizowanych podobszarach ryzyka, z uszczupleniami powyżej

1 000 zł, odnoszą się z kolei do:

• niedokonywania wpłat zaliczek na podatek dochodowy w ciągu roku,

• niewywiązywania się z obowiązku płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych,



• prowadzenia niezarejestrowanej działalności gospodarczej,


• nieterminowego uiszczania należności podatkowych,

• dokonywania czynności sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej,

• niedokonywania wpłat zryczałtowanego podatku dochodowego,



• dokonywania czynności sprzedaży bez wystawiania faktur.

Natomiast w kontrolach podatkowych przeprowadzonych w podatku dochodowym od osób prawnych

z uszczupleniami powyżej 1 000 zł, najczęściej ujawniane błędy podatkowe dotyczyły:



• niedokonywania wpłat zaliczek na podatek dochodowy w ciągu roku,


• niewykazywania w księgach podatkowych pozostałych przychodów, np. ze sprzedaży środka

trwałego, kapitalizacji odsetek od zgromadzonych na rachunku bankowym środków związanych

z prowadzoną działalnością gospodarczą,

11


• nieprawidłowego ustalania odpisów amortyzacyjnych,



• braku dokumentacji podatkowej.

12

3.2. PODOBSZARY RYZYKA

Najwyższe wartości ryzyka, przy jednocześnie najwyższych kwotach uszczupleń ujawnionych

w kontrolach podatkowych przeprowadzonych w okresie od dnia 1 stycznia 2013 r. do 31 lipca 2014 r.,

stwierdzono w następujących podobszarach, które tworzą branże lub grupy branż działalności

gospodarczej:

1. Doradztwo i inne usługi niematerialne,

2. Produkcja materiałów budowlanych i usługi budowlane,

3. Działalność agentów sprzedaży towarów,

4. Nieruchomości,

5. Handel hurtowy pozostały,

6. Produkcja i obrót metalami i produktami metalowymi,

7. Paliwa,

8. Recykling,

9. Motoryzacja,

10. Transport i logistyka,

11. E-handel i usługi informatyczne,

12. Produkcja i handel elektroniką.

13

Poniższe tabelaryczne zestawienia przedstawiają hierarchię krajowych podobszarów ryzyka, gdzie jako

kryterium wykorzystanym do jej utworzenia zastosowano wartość ryzyka, wyliczoną na zasadach

opisanych we wstępie do niniejszego dokumentu.

Poniższe zestawienia zawierają również podstawowe wskaźniki związane z wynikami kontroli

podatkowych, przeprowadzonych przez urzędy skarbowe z terenu całego kraju w okresie od 1 stycznia

2013 r. do 31 lipca 2014 r.

Nazwa podobszaru ryzyka Wartość ryzyka Populacja Liczba

kontroli Liczba kontroli pozytywnych

Uszczuplenia Skuteczność

Doradztwo i inne usługi niematerialne

745 723 360,16 224347 5957 4469 907 605 596,80 zł 75,0%

Produkcja materiałów budowlanych i usługi

budowalne 651 234 220,71 363399 24009 18761 1 034 471 345,00zł 78,1%

Działalność agentów sprzedaży

403 702 333,39 37542 1802 1329 557 421 157,90 zł 73,8%

Nieruchomości 379 909 074,48 163697 3645 2293 356 001 004,40 zł 62,9%

Handel hurtowy pozostały 361 638 979,74 79899 8912 5977 1 522 718 266,00zł 67,1%

Produkcja i obrót metalami i produktami metalowymi

234 993 153,33 34815 3660 2437 838 339 601,10 zł 66,6%

Paliwa 233 635 698,07 10655 2226 1473 969 329 736,10 zł 66,2%

Recykling 156 827 873,46 14975 3001 2006 1 072 355 142,00 zł 66,8%

Motoryzacja 150 973 862,80 117799 7149 5185 449 349 933,40 zł 72,5%

Transport i logistyka 119 000 024,01 167016 10712 7463 352 322 101,70 zł 69,7%

E-Handel i usługi informatyczne

107 403 329,74 95194 3832 2839 199 061 917,20 zł 74,1%

Produkcja i handel elektroniką

76 885 796,41 19468 1580 1115 264 719 635,70 zł 70,6%

Nazwa podobszaru ryzyka Liczba kontroli pozytywnych pow. 1 tys. zł

Uszczuplenia pow. 1 tys. zł

1

Skuteczność pow. 1 tys. zł

Średnia kwota uszczuplenia

Średnia kwota uszczuplenia pow.

1 tys. zł

Doradztwo i inne usługi niematerialne

2277 908 306 030,10 zł 38,2% 152 359,51 zł 398 904,71 zł

1 Kwoty uszczupleń powyżej 1 tys. zł dla poszczególnych podobszarów często przewyższają kwoty uszczupleń ogółem.

Wynika to z faktu, że uszczuplenia ogółem obejmują również wartości ujemne.

14

Produkcja materiałów budowlanych i usługi

budowalne 10710 1 039 031 295,00 zł 44,6% 43 086,82 zł 97 015,06 zł

Działalność agentów sprzedaży

637 557 537 652,50 zł 35,3% 309 334,72 zł 875 255,34 zł

Nieruchomości 951 356 736 592,90 zł 26,1% 97 668,31 zł 375 117,34 zł

Handel hurtowy pozostały 2584 1 524 453 979,00 zł 29,0% 170 861,56 zł 589 958,97zł

Produkcja i obrót metalami i produktami metalowymi

1261 838 842 611,60 zł 34,5% 229 054,54 zł 665 220,15 zł

Paliwa 712 969 791 475,10 zł 32,0% 435 458,10 zł 1 362 066,68 zł

Recykling 901 1 072 814 579,00 zł 30,0% 357 332,60 zł 1 190 693,21 zł

Motoryzacja 2250 451 790 145,30 zł 31,5% 62 854,94 zł 200 795,62 zł

Transport i logistyka 3360 360 055 018,60 zł 31,4% 32 890,41 zł 107 159,23 zł

E-Handel i usługi informatyczne

1221 199 128 193,00 zł 31,9% 51 947,26 zł 163 086,15 zł

Produkcja i handel elektroniką

497 265 834 882,70 zł 31,5% 167 544,07 zł 534 879,04 zł

15

1. Doradztwo i inne usługi niematerialne, Podobszar ten dotyczy szerokiej grupy przedsiębiorców, których cechą wspólną jest świadczenie usług o charakterze niematerialnym. Usługi świadczone przez podmioty zajmujące się działalnością doradczą pozostają w sferze zainteresowania organów podatkowych, gdyż niematerialny charakter świadczonych usług oraz możliwość „dobrowolnego” kształtowania cen za świadczone usługi daje podmiotom możliwości nieprawidłowego wpływania na poziom deklarowanych przychodów i kosztów uzyskania przychodów. W trakcie prowadzonego postępowania kontrolnego trudno ustalić jest prawidłową (właściwą) wartość wykonanych usług, w sytuacji gdy ich zakres wskazuje na ewentualnie zawyżoną wartość wystawionych faktur za wykonane usługi. Zagrożenie występujące w tym obszarze oceniane jest jako wysokie, a źródłem nadużyć są przypadki deklarowania nie mających odzwierciedlenia w rzeczywistości świadczeń związanych z działalnością podmiotów mieszczących się w tym podobszarze, w tym zwłaszcza usług doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu.

2. Produkcja materiałów budowlanych i usługi budowlane, W zakres przedmiotowy tego podobszary wchodzi świadczenie usług związanych z branżą budowlaną, przy czym mowa tu zarówno o drobnych przedsiębiorcach, jak również o przedsiębiorstwach działających na znacznie większą skalę. W skład tego podobszaru wchodzą również przedsiębiorcy trudniący się produkcją materiałów budowlanych. W związku z realizowanymi inwestycjami w zakresie budowy obiektów o znacznych rozmiarach szczególną uwagę należy zwrócić na zjawisko zlecania poszczególnych robót lub zadań specjalistycznych podwykonawcom. Wśród podwykonawców występuje ryzyko związane z nieprawidłową i nierzetelną wyceną robót, zjawiskiem „przerzucania kosztów" pomiędzy podmiotami, nieterminowym deklarowaniem przychodów, a także z wykazywaniem dużych obrotów przy braku zatrudnienia pracowników i możliwości technicznych do wykonania tego rodzaju usług. Wśród zagrożeń charakterystycznych dla podobszaru wymienić można:

• ryzyko niewykazywania do opodatkowania obrotu/przychodów w pełnej wysokości przez podmioty posiadające zarejestrowaną działalność,

• ryzyko wykorzystywania specjalnie do tego stworzonej sieci podmiotów powiązanych celem obniżenia zobowiązań podatkowych.

•

3. Działalność agentów sprzedaży towarów Agenci stanowią specyficzną grupę hurtowników. Pośrednictwo agencyjne jest formą uczestnictwa w kanałach dystrybucji. Agent zobowiązany jest umową do negocjowania warunków kupna-sprzedaży określonych produktów lub do zawierania transakcji w cudzym imieniu i na cudzy rachunek. W kanałach dystrybucji agent występuje jako niezależny pośrednik handlowy między producentami a inicjowanymi nabywcami ich produktów (hurtownikami,

16

detalistami, producentami) oraz między hurtownikami a detalistami. Podstawowym produktem, który sprzedaje, są informacje o podaży, popycie i cenach w danej branży. Przedsiębiorcy świadczący usługi agencyjne pośrednictwa sprzedaży towarów, często nie posiadają żadnego zaplecza technicznego, żadnych środków trwałych, magazynów, środków transportu, zatrudniają jedną lub dwie osoby. Wobec podmiotów aktywnych w branży agentów zajmujących się sprzedażą towarów można zaobserwować kilka typowych dla tej branży schematów, w tym m.in.:

• niematerialny charakter usług oraz trudności w ustaleniu rzeczywistej wartości wykonanych usług, a tym samym trudność w ustaleniu rozmiaru faktycznie prowadzonej działalności,

• brak dokumentów potwierdzających wykonanie usług (często podatnicy przedstawiają jedynie fakturę jako dowód na wykonanie usługi),

• fikcyjność oferowanych usług, • fikcyjność zawieranych transakcji, wystawianie faktur dokumentujących fikcyjne

czynności.

4. Nieruchomości Ten podobszar ryzyka obejmuje podmioty występujące jako strony transakcji w obrocie nieruchomościami. Transakcje te odbywają się zarówno na rynku profesjonalnym (pomiędzy podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą), jak i na rynku niekomercyjnym. Negatywnym zjawiskiem z punktu widzenia dochodów budżetu państwa charakterystycznym dla rynku obrotu nieruchomościami jest m.in.: zaniżanie podstawy opodatkowania (wartości nieruchomości). W ostatnim czasie szczególnie mocno nasilił się proceder dokonywania wielokrotnego obrotu tymi samymi nieruchomościami, w celu pozyskania korzyści majątkowych w postaci zwrotu podatku VAT.

5. Handel hurtowy pozostały Analizowany podobszar obejmuje sprzedaż hurtową artykułów użytku domowego, maszyn, urządzeń i dodatkowego wyposażenia, pozostałą wyspecjalizowaną sprzedaż hurtową (z wyłączeniem sprzedaży hurtowej paliw i produktów pochodnych, metali i rud metali oraz odpadów i złomu), a także sprzedaż hurtową niewyspecjalizowaną (tj. różnych wyrobów bez określonej specjalizacji). Wśród zagrożeń charakterystycznych dla podobszaru wymienić można:

• ryzyko wykorzystywania specjalnie do tego stworzonej sieci podmiotów powiązanych celem obniżenia zobowiązań podatkowych,

• ryzyko zawyżenia kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej oraz podatku naliczonego, w tym związane z wykorzystywaniem faktur, które nie dokumentują rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych lub dotyczą kosztów niezwiązanych z prowadzoną działalnością,

• ryzyko uczestnictwa w oszustwach karuzelowych.

17

6. Produkcja i obrót metalami i produktami metalowymi Przemysł metalowy stanowi istotne ogniwo w strukturze przemysłowej gospodarki Polski. Produkcja metali – w tym w szczególności stali – jest pierwszym ważnym etapem w łańcuchu tworzenia wartości dodanej licznych sektorów gospodarki wytwarzających produkty inwestycyjne (np. przemysł samochodowy, stoczniowy, maszynowy, czy budownictwo), jak i konsumpcyjne (np. AGD, RTV). Szacuje się, że hutnictwo stali odpowiada za tworzenie w kraju około 0,5% wartości dodanej. W branży tej odnotowuje się jednocześnie jeden z najwyższych w podobszarach odsetek nieprawidłowości podatkowych wpływających na znaczne obniżenie dochodów budżetu państwa z tytułu należności podatkowych.

7. Paliwa Ryzyko występujące w podobszarze paliw należy ocenić jako wysokie z uwagi na skalę popełnianych nadużyć gospodarczych, osiąganie nieopodatkowanych zysków wskutek unikania płacenia podatku akcyzowego i podatku od towarów i usług oraz ze względu na negatywny wpływ na podmioty prowadzące rzetelnie działalność gospodarczą, tj. występowanie zjawiska szkodliwej konkurencji. Uzyskiwaniu dużych nieopodatkowanych zysków w obrocie paliwami oraz rozwojowi szarej strefy i pojawianiu się zorganizowanych grup przestępczych sprzyjają przede wszystkim czynności ukierunkowane na unikanie płacenia podatków. Podatnicy prowadzący tego rodzaju działalność dokonują obrotu paliwami i produktami ropopochodnymi, w tym również pochodzącymi z przemytu, przy wykorzystaniu tzw. „pustych" faktur lub wykazując transakcje z podmiotami nieistniejącymi lub niezarejestrowanymi dla celów opodatkowania podatkiem VAT.

8. Recykling

Podatnicy trudniący się skupem złomu i odpadów oraz ich odsprzedażą charakteryzują się częstym występowaniem nieprawidłowych pod kątem przepisów prawa podatkowego zachowań. Zaniżają obroty, a osoby fizyczne najczęściej nie są zarejestrowane jako osoby prowadzące działalność gospodarczą i nie wykazują dokonywanych transakcji zarówno w podatku dochodowym, jak i w podatku od towarów i usług. Nieprawidłowości polegają również między innymi na przerzucaniu kosztów pomiędzy podmiotami powiązanymi, a także na wykazywaniu dużych obrotów przy braku zatrudnienia pracowników i możliwości technicznych (infrastruktura, specjalistyczny sprzęt, środki transportu) do wykonania danego rodzaju działalności.

9. Motoryzacja

Obszarem aktywności gospodarczej w ramach branży motoryzacyjnej, w którym występuje duże ryzyko występowania nieprawidłowości – zarówno w grupie osób fizycznych prowadzących zarejestrowaną działalność gospodarczą, jak i osób prowadzących działalność bez stosownej rejestracji – jest handel pojazdami samochodowymi. Zniesienie granic celnych pomiędzy Polską, a krajami Unii Europejskiej spowodowało nasilenie się zjawiska polegającego na sprowadzaniu używanych samochodów z terenów państw członkowskich przez obywateli polskich. Podatnicy

18

trudniący się zakupem i przywożeniem samochodów oraz dalszą ich odsprzedażą, często nie są zarejestrowani jako osoby prowadzące działalność gospodarczą i nie wykazują dokonywanych transakcji zarówno dla celów podatku dochodowego, jak i podatku od towarów i usług. Zaniżanie zobowiązań podatkowych może dotyczyć również podmiotów prowadzących zarejestrowaną działalność gospodarczą. Zjawisko to może przybierać różną formę, w tym zwłaszcza polegającą na:

• nieewidencjonowaniu wszystkich zdarzeń gospodarczych w księgach podatkowych, • dokonywaniu sprzedaży bez udokumentowania tego faktu poprzez wystawienie faktury,

• dokonywaniu czynności sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej, co dotyczy w szczególności przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie konserwacji i naprawy pojazdów samochodowych,

• zaniżaniu wartości przeprowadzanych transakcji handlowych.

10. Transport i logistyka Podobszar ten dotyczy szerokiej grupy przedsiębiorców działających w branży transportowej, jak i okołotransportowej. W skład tego podobszary wchodzą zarówno firmy transportowe, jak również przedsiębiorcy prowadzący działalność magazynowania i przechowywania towarów, firmy przeładunkowe, czy też działające w zakresie wspomagania transportu W praktyce zauważa się, że firmy transportowe wystawiają znaczną ilość pustych faktur VAT, podmiotom z którymi są powiązane kapitałowo i osobowo. Najczęściej podmioty te świadczą usługi transportu zarówno krajowego, jak i wewnątrzwspólnotowego uczestnicząc w sposób pośredni w oszustwach karuzelowych, będąc jednym z ogniw w zakresie fikcyjnego obrotu towarami. Działalność dostawców wiąże się z ryzykiem wprowadzenia do obrotu gospodarczego faktur nie dokumentujących rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, którego celem jest zmniejszenie zobowiązań podatkowych w podatku od towarów i usług. Ponadto podmioty te generują koszty z tytułu nabycia paliw oraz licznych napraw samochodów.

11. E-handel i usługi informatyczne W skład tego podobszaru wchodzą głównie podmioty dokonujące sprzedaży towarów za pośrednictwem Internetu. Podobszar ten obejmuje również świadczenie szeroko rozumianych usług informatycznych. Podobszar ten od dłuższego czasu znajduje się w sferze zainteresowania administracji podatkowej, z uwagi na wciąż ujawniane przypadki naruszeń przepisów prawa podatkowego. Wśród najczęściej występujących błędów charakterystycznych dla tego podobszaru ryzyka, wymienić należy:

• prowadzenie niezarejestrowanej działalności gospodarczej, • zaniżanie przychodów poprzez niewykazywanie sprzedaży dokonywanej za

pośrednictwem portali aukcyjnych, • ewidencjonowanie w koszty uzyskania przychodów zdarzeń gospodarczych

niestanowiących kosztów uzyskania przychodów.

19

12. Produkcja i handel elektroniką

Branża produkcji i handlu sprzętu telekomunikacyjnego, sprzętu komputerowego, komponentów i części elektronicznych czy też innego rodzaju towarów elektronicznych jest jedną z najprężniej rozwijających się dziedzin działalności gospodarczej. Niestety wraz z rozwojem branży postępuje zjawisko wyłudzania podatku VAT (w tym z wykorzystaniem mechanizmu karuzeli podatkowej) w obrocie sprzętem elektronicznym, stanowiąc coraz poważniejszy problem. Zaznaczyć należy, że proceder ten w obrocie elektroniką jest znacznie lepiej zorganizowany niż wcześniej stosowany przy handlu innymi towarami. Najczęściej przedmiotem transakcji są towary o niewielkiej wadze i wysokiej wartości. Głównie są to telefony komórkowe, tablety, nawigacje, konsole, gry komputerowe, monitory komputerowe, procesory komputerowe, karty pamięci, odtwarzacze MP3, karty pre-paid, czy aparaty fotograficzne.

Krajowy Plan Działa ń Administracji Podatkowej 2015Plan+Działań_AP... · 3 1. WSTĘP Krajowy...

Documents

Transcript of Krajowy Plan Działa ń Administracji Podatkowej 2015Plan+Działań_AP... · 3 1. WSTĘP Krajowy...