11

Autor: Roman Rożek

22

Dobry program powinien udzielić nam odpowiedzi na

pytania:

Po co uczyć?

Czego uczyć?

Jak uczyć?

Jak oceniać?

33

Konstruowanie programu autorskiego przebiega w

trzech etapach:

44

55

Diagnoza polega na zgromadzeniu danych wyjściowych:

•Jaka jest przydatność dotychczasowego programu

•Jakie są jego wady i zalety

•Czy wiedza zawarta w programie jest zgodna z potrzebami i zainteresowaniami uczniów•Diagnoza określa stopień osiągania celów kształcenia, dobór materiału nauczania; ocenia dotychczasowe metody, środki dydaktyczne, metody i formy pracy

66

77

Etapy projektowania:Etapy projektowania:

1. Kompetencje autora programu

2. Określenie koncepcji programu

3. Sformułowanie celów

4. Dobór i układ materiału nauczania

5. Ustalenie wymagań programowych

6. Obudowa programu

7. Warunki wdrożenia programu

88

1. Kompetencje nauczyciela1. Kompetencje nauczyciela

Dobrze zna swój przedmiot

Zna dydaktykę ogólną i przedmiotową

Ma wiedzę z psychologii rozwojowej, która pomoże mu dostosować wymagania do możliwości uczniów

Przemyślał zakres i dobór materiału nauczania w opracowanym przez siebie programie

99

2. Określenie koncepcji programu2. Określenie koncepcji programu

Ustalenie nazwy

Ustalenie adresatów programu (typ szkoły, klasa)

Ustalenie skali zastosowania programu (szkoła, w której uczymy, inne szkoły)

Określenie liczby godzin na realizację programu

1010

3. Sformułowanie celów3. Sformułowanie celów Poprawnie sformułowane cele powinny spełniać wymagania:

zgadzać się z ideałami i zadaniami, z których zostały wyprowadzone

muszą być zrozumiałe dla innych

należy je dostosować do wymagań i potrzeb uczniów

1111

Wskazują kierunki dążeń pedagogicznych, np. kształtowanie pewnych cech uczniów, podnoszenie ich umiejętności, rozwijanie uzdolnień i zainteresowań

Są formułowane jako zamierzone osiągnięcia ucznia, np. umiejętność zrozumienia i interpretacji pewnych zależności, poprawnego zastosowania określonej zasady działania

1212

Cele nauczania formułowane w sposób ogólny określają jedynie najważniejsze zakresy osiągnięć uczniów. Musimy więc dokonywać OPERACJONALIZACJI celów naszego programu.

Cele operacyjne wyprowadzamy z celów ogólnych, ujmujemy czynnościowo, uszczegóławiamy, ukonkretniamy, formułujemy bardziej precyzyjnie.

OPERACJONALIZACJA to zamiana celów ogólnych na operacyjne

1313

Cele operacyjne określają to, co uczniowie powinni odtworzyć z pamięci, wymienić, wyjaśnić, opisać, rozpoznać, zbadać, wykryć, uzasadnić, uporządkować, zaplanować, itp.

Program musi zawierać cele ogólne i operacyjne

1414

TAKSONOMIA CELÓW NAUCZANIA I TAKSONOMIA CELÓW NAUCZANIA I WYCHOWANIAWYCHOWANIA

II

WIADOMOŚCIWIADOMOŚCI

AA

Zapamiętanie Zapamiętanie wiadomościwiadomości

nazywa...nazywa...wymienia...wymienia...wylicza...wylicza...

BB

Zrozumienie Zrozumienie wiadomościwiadomości

wyjaśnia...wyjaśnia...ilustruje...ilustruje...rozróżnia...rozróżnia...

1515

IIII

UMIEJĘTNOŚCUMIEJĘTNOŚCII

CC

Stosowanie Stosowanie wiadomości w wiadomości w

sytuacjach sytuacjach typowychtypowych

potrafi zastosować...potrafi zastosować...

potrafi porównać...potrafi porównać...potrafi narysować...potrafi narysować...

DD

Stosowanie Stosowanie wiadomości w wiadomości w

sytuacjach nowychsytuacjach nowych

potrafi dowieść...potrafi dowieść...

potrafi zanalizować...potrafi zanalizować...potrafi zaplanować...potrafi zaplanować...

1616

4. Dobór i układ materiału 4. Dobór i układ materiału nauczania.nauczania.

Punktem wyjścia do określenia materiału nauczania są przyjęte cele i podstawa programowa.

W zależności od sposobu ułożenia materiału przewidzianego do opanowania rozróżniamy program :

1717

Program liniowy

Program rozgałęziony

Program spiralny

Program mieszany

1818

PROGRAM LINOWYPROGRAM LINOWY

Dawki materiału ułożone są kolejno jedna po Dawki materiału ułożone są kolejno jedna po drugiej następując szeregowo od momentu drugiej następując szeregowo od momentu rozpoczęcia kursu do jego zakończenia. rozpoczęcia kursu do jego zakończenia. Założeniem tak skonstruowanego programu Założeniem tak skonstruowanego programu jest w pełni opanowanie poprzedniej dawki jest w pełni opanowanie poprzedniej dawki materiału przed przystąpieniem do realizacji materiału przed przystąpieniem do realizacji kolejnej części.kolejnej części.

1919

Składa się z szeregu w pewnym stopniu Składa się z szeregu w pewnym stopniu alternatywnych ścieżek. Mogą być one alternatywnych ścieżek. Mogą być one jednorazowo wybierane przez jednorazowo wybierane przez nauczyciela na podstawie oceny poziomu nauczyciela na podstawie oceny poziomu i możliwości uczniów lub być i możliwości uczniów lub być alternatywami dotyczącymi realizacji alternatywami dotyczącymi realizacji poszczególnych bloków tematycznych.poszczególnych bloków tematycznych.

PROGRAM ROZGAŁĘZIONY

2020

MMateriał jest ułożony w kolejne cykle. Cykl ateriał jest ułożony w kolejne cykle. Cykl

pierwszy zawiera materiał nauczania w zupełnie pierwszy zawiera materiał nauczania w zupełnie

podstawowym zarysie, cykl drugi pogłębia podstawowym zarysie, cykl drugi pogłębia

informacje i tak kolejne cykle zwiększają zakres informacje i tak kolejne cykle zwiększają zakres

informacji oraz wymaganych umiejętności, informacji oraz wymaganych umiejętności,

poruszając się w obrębie tych samych haseł poruszając się w obrębie tych samych haseł

programowych.programowych.

PROGRAM TYPU SPIRALNEGO

2121

PROGRAM MIESZANYPROGRAM MIESZANY zawiera szereg składników zawiera szereg składników

poprzednich typów. Jest efektem poprzednich typów. Jest efektem stosowania zasady złotego stosowania zasady złotego

środka...środka...

2222

5. Ustalenie wymagań 5. Ustalenie wymagań programowych.programowych.

Ważną czynnością jest ustalenie wymagań, czyli oczekiwanych umiejętności uczniów. Wymagania muszą być jasno sprecyzowane, ponieważ tylko takie umożliwiają zobiektywizowaną ocenę.

2323

K - konieczne na ocenę dopuszczającą

P – podstawowe na ocenę dostateczną

R – rozszerzające na ocenę dobrą

D – dopełniające na ocenę bardzo dobrą

W – wykraczające na oceną celującą

2424

6. Obudowa programu.6. Obudowa programu.Opracowanie uzupełniających składników programu:

System kontroli i oceny

Metody nauczania

Formy pracy uczniów

Środki dydaktyczne

Testy osiągnięć

Podręczniki dla uczniów i nauczycieli

2525

7. Warunki wdrożenia 7. Warunki wdrożenia programu.programu.

Uczniowie, ich możliwości intelektualne, zainteresowania, ambicje.

Wielkość klas

Wyposażenie w sprzęt

Możliwości finansowego wsparcia realizacji programu

2626

2727

Ewaluacja, czyli ocena, oszacowanie, próba odpowiedzi na pytania:

Czy program jest możliwy do zrealizowania?

Jakie czynniki sprzyjają, a jakie utrudniają jego realizację?

Czy i w jakim stopniu osiągnięte zostały cele?

Co zrobić dla udoskonalenia programu?

2828

2929

1. Wstęp

2. Cele programowe

3. Materiał nauczania

4. Wymagania programowe

5. Obudowa dydaktyczna

6. Warunki wdrożenia programu

7. Informacje o ewaluacji programu

3030

Program autorski może być realizowany na terenie szkoły po spełnieniu następujących warunków:

1. Pozytywna opinia doradcy metodycznego

2. Pozytywna opinia nauczyciela mianowanego

3. Zatwierdzenie programu autorskiego przez Radę Pedagogiczną

3131

K O N I E CK O N I E C