1

„„Konkurencyjność polskich Konkurencyjność polskich producentów żywnościproducentów żywności

po wejściu do UE”po wejściu do UE”Iwona SzczepaniakIwona Szczepaniak

12 - 13 grudzień 2005, Warszawa 12 - 13 grudzień 2005, Warszawa

2

AAnalizy konkurencyjności polskich nalizy konkurencyjności polskich producentów żywności doproducentów żywności dokonkonano na ano na

podstawie podstawie ocenocenyy dwóch relacji, tj.: dwóch relacji, tj.:

• relacji wartości eksportu z Polski, importu do Polski oraz salda tych obrotów w głównych działach przemysłu spożywczego do wartości krajowej produkcji sprzedanej w tych działach, w 2004 roku oraz w I półroczu 2005 roku;

• relacji krajowych cen producenta na wybrane produkty żywnościowe do cen osiąganych na te produkty w Niemczech, w 2004 roku.

3

Branże przemysłu spożywczego o najwyższym udziale wartości eksportu

w wartości sprzedaży (powyżej 30%)

Branża Rok

Stosunek procentowy handlu zagranicznego do wartości

sprzedaży przemysłu spożywczego (w cenach bazowych)

Eksport Import Eksport netto

Ryby i przetwory rybne2004

I-VI 200561,557,9

64,860,1

-3,3-2,2

Przetwory ziemniaczane2004

I-VI 200533,243,9

20,131,5

13,112,4

Soki i napoje owocowe i warzywne

2004I-VI 2005

43,932,2

10,713,0

33,019,2

Przetwory owocowo-warzywne

2004I-VI 2005

42,245,4

13,417,2

28,828,2

Karma dla zwierząt domowych

2004I-VI 2005

30,638,8

18,221,3

12,417,5

Pieczywo cukiernicze trwałe

2004I-VI 2005

51,854,5

15,814,7

36,039,8

Herbata i kawa2004

I-VI 200551,860,3

100,7110,6

-48,9-50,3

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS i CIHZ

4

78,8

68,3

79,1

69,1

83,2

58,9

50,2

33,7

0 20 40 60 80 100

wołowina i cielęcina

baranina

konina

mięso gęsi

sok jabłkowy zagęszczony

mrożonki owocowe

mrożonki warzywne

czekolada i produkty czekoladowe

Działy produkcji przemysłu spożywczego o najwyższym udziale wielkości eksportu

w wielkości produkcji w 2004 r.

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS i CIHZ

5

Branże przemysłu spożywczego o najniższym udziale wartości eksportu

w wartości sprzedaży (poniżej 12%)

Branża Rok

Stosunek procentowy handlu zagranicznego do wartości sprzedaży przemysłu

spożywczego (w cenach bazowych)

Eksport Import Eksport netto

Przetwory z mięsa czerwonego i drobiowego

2004I-VI 2005

7,96,8

0,70,9

7,25,9

Oleje, margaryny i pozostałe tłuszcze

2004I-VI 2005

9,816,7

45,539,1

-35,7-22,4

Lody 2004I-VI 2005

8,512,4

2,22,3

6,310,1

Przetwory zbożowe 2004I-VI 2005

5,67,8

7,37,9

-1,7-0,1

Pasze dla zwierząt hodowlanych

2004I-VI 2005

0,00,0

23,922,9

-23,9-22,9

Pieczywo świeże 2004I-VI 2005

0,40,4

0,30,4

0,10,0

Wyroby ciastkarskie 2004I-VI 2005

6,316,2

0,81,6

5,514,6

Makarony 2004I-VI 2005

11,814,7

13,216,8

-1,4-2,1

Wina 2004I-VI 2005

1,42,2

41,163,1

-39,7-60,9

Piwo i słód 2004I-VI 2005

2,42,6

4,74,0

-2,3-1,4

Napoje bezalkoholowe 2004I-VI 2005

7,813,0

3,24,1

4,68,9

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS i CIHZ

6

Branże przemysłu spożywczego o przeciętnym udziale wartości eksportuw wartości sprzedaży (od 12% do 30%)

Branża Rok

Stosunek procentowy handlu zagranicznego do wartości sprzedaży przemysłu spożywczego

(w cenach bazowych)

Eksport Import Eksport netto

Mięso i przetwory z mięsa ogółem

2004I-VI 2005

13,215,1

7,57,2

5,77,9

- mięso czerwone2004

I-VI 200512,517,1

10,911,0

1,66,1

- mięso drobiowe2004

I-VI 200521,120,9

7,56,5

13,614,4

Mleko i przetwory z mleka2004

I-VI 200517,021,1

3,23,5

13,817,6

Cukier2004

I-VI 200514,919,4

1,73,0

13,216,4

Kakao, czekolada i pozostałe słodycze

2004I-VI 2005

29,824,7

25,021,7

4,83,0

Przyprawy2004

I-VI 200527,622,5

30,125,4

-2,5-2,9

Odżywki oraz żywność dietetyczna

2004I-VI 2005

17,635,9

24,622,5

-7,013,4

Napoje spirytusowe2004

I-VI 200513,414,2

8,710,5

4,73,7

Tytoń i wyroby tytoniowe2004

I-VI 200516,423,5

32,716,4

-16,37,1

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS i CIHZ

7

102

85

85

82

81

77

77

77

75

75

74

7362

57

55

54

42

4233

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110

tłuszcze roslinne rafinowane

mąka pszenna

mięso wieprzowe świeże lub schłodzone

pasze dla zwierząt domowych

mięso wołowe świeże i schłodzone

mięso drobiowe świeże lub schłodzone

mleko spożywcze

cukier biały

masło

dżemy, marmolady, konfitury, itp.

sery żółte i twarogi

makaron

pasze dla zwierząt hodowlanych

ryby i przetwory

przetwory z mięsa czerwonego (szynki)

margaryna

przetwory drobiowe

przetwory z mięsa czerwonego (kiełbasy)

pieczywo świeże

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS i Statistisches Jahrbuch über Ernährung, Landwirtschaft und Forsten 2004.

Porównanie cen producenta podstawowych dóbr żywnościowychw Polsce i Niemczech w 2004 r. (Niemcy = 100)

8

52

53

54

106

102

89

88

87

72

72

72

69

68

68

67

66

64

63

62

59

56

55

0 20 40 60 80 100 120

chipsy

majonez

soki owocowe i warzywne pitne

kakao sypkie

kawa palona

jogurty

drożdże

przyprawy

zupy i buliony

frytki

czekoladki (praliny)

karmelki i podobne cukierki

ketchup

nektary

czekolada pełna

odżywki dla niemowląt

napoje owocowe

trwałe pieczywo cukiernicze

wody mineralne

musztarda

napoje gazowane słodzone

lody

Porównanie cen producenta produktów wtórnego przetwórstwa i napojów w Polsce i Niemczech w 2004 r. (Niemcy = 100)

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS i Statistisches Jahrbuch über Ernährung, Landwirtschaft und Forsten 2004.

9

Konkluzje i wnioskiKonkluzje i wnioski • Konkurencyjność sektora rolno-spożywczego na poziomie

przetwórstwa jest wysoka. Producenci żywności i napojów umiejętnie wykorzystali przewagi konkurencyjne, głównie cenowe. W pierwszym roku po przystąpieniu Polski zwiększyli eksport wielu produktów i poprawili swoją pozycję w rozszerzonej Unii. Sektor ten jest dobrze przygotowany do prowadzenia działalności na Jednolitym Rynku Europejskim.

• Głównym źródłem konkurencyjności polskich producentów żywności są niższe w Polsce, w porównaniu z rozwiniętymi krajami UE, ceny w sektorze rolno-spożywczym. Źródłem naszych przewag cenowych jest przede wszystkim kilkakrotnie niższa w Polsce opłata pracy, nie tylko rolników, lecz także pracowników przetwórstwa, która z nadwyżką kompensuje różnice w wydajności pracy. W Polsce niższe są także ceny ziemi i energii.

10

Konkluzje i wnioskiKonkluzje i wnioski c.d. c.d.• Porównanie cen producenta na poziomie przetwórstwa

w Polsce i Niemczech wskazuje, że mamy wyraźną przewagę cenową na rynku większości podstawowych dóbr żywnościowych. Znaczące przewagi cenowe występują także w produkcji napojów i produktów wtórnego przetwórstwa.

• Konkurencyjność na rynku unijnym i na rynkach światowych nie opiera się jednak tylko na konkurowaniu cenami. Niezwykle ważne są także takie cechy jakościowe, jak: jakość, innowacyjność i unikalność w zakresie produktów i sposobu dotarcia do klienta, umiejętność identyfikowania i zaspakajania indywidualnych potrzeb klientów, wszechstronne działania promocyjne oraz wizerunek firmy oparty na zaufaniu do jakości i niezawodności produktów oraz jakości obsługi klientów. Czynniki te mogą wręcz decydować o tym, czy polskie produkty zostaną zaakceptowane przez konsumentów z innych krajów.

11

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę