Komunikowanie się z gośćmi w języku obcym w zakresie usług ... · Poradnik stanowi obudowę...

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ Marzena Borowska

Komunikowanie się z gośćmi w języku obcym w zakresie usług gastronomicznych 341[04].Z4.05 Poradnik dla ucznia Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 1

Recenzenci: mgr Andrzej Muż mgr Grzegorz Wolak Opracowanie redakcyjne: mgr Marzena Borowska Konsultacja: mgr inż. Piotr Ziembicki Korekta: Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 341[04].Z4.05 Komunikowanie się z gośćmi w języku obcym w zakresie usług gastronomicznych zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik hotelarstwa.

Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006


SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 4 2. Wymagania wstępne 6 3. Cele kształcenia 7 4. Materiał nauczania 8

4.1. Zastawa stołowa. Naczynia szklane. Bielizna stołowa. Dekoracje 8 4.1.1. Materiał nauczania 8 4.1.2. Pytania sprawdzające 10 4.1.3. Ćwiczenia 10 4.1.4. Sprawdzian postępów 12

4.2. Potrawy. Napoje. Dodatki do potraw. Przyprawy 13 4.2.1. Materiał nauczania 13 4.2.2. Pytania sprawdzające 16 4.2.3. Ćwiczenia 16 4.2.4. Sprawdzian postępów 19

4.3. Śniadania w hotelu 20 4.3.1. Materiał nauczania 20 4.3.2. Pytania sprawdzające 23 4.3.3. Ćwiczenia 23 4.3.4. Sprawdzian postępów 25

4.4. Tradycyjne dania kuchni polskiej i specjalności kuchni innych narodów 26 4.4.1. Materiał nauczania 26 4.4.2. Pytania sprawdzające 30 4.4.3. Ćwiczenia 30 4.4.4. Sprawdzian postępów 33

4.5. Zamówienia składane przez gości 34 4.5.1. Materiał nauczania 34 4.5.2. Pytania sprawdzające 36 4.5.3. Ćwiczenia 36 4.5.4. Sprawdzian postępów 38

4.6. Rozliczanie należności za usługi gastronomiczne 39 4.6.1. Materiał nauczania 39 4.6.2. Pytania sprawdzające 42 4.6.3. Ćwiczenia 42 4.6.4. Sprawdzian postępów 44

4.7. Karta dań zakładu hotelarskiego 4.7. Karta dań zakładu hotelarskiego

45 4.7.1. Materiał nauczania 4.7.2. Pytania sprawdzające

45 48

4.7.3. Ćwiczenia 4.7.4. Sprawdzian postępów

4.8. Rozmowa kurtuazyjna z gościem podczas wykonywania usług gastronomicznych

48 50

51

4.8.1. Materiał nauczania 51 4.8.2. Pytania sprawdzające 53 4.8.3. Ćwiczenia 53 4.8.4. Sprawdzian postępów

55


4.9. Formy grzecznościowe 4.9.1. Materiał nauczania 4.9.2. Pytania sprawdzające 4.9.3. Ćwiczenia 4.9.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć 6. Literatura

56 56 57 58 59 60 64


1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy, zdobywaniu i rozwijaniu umiejętności komunikowania się z gośćmi w języku angielskim w zakresie usług gastronomicznych.

Poradnik „Komunikowanie się z gośćmi w języku obcym w zakresie usług gastronomicznych” zawiera: 1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś

opanować, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej. 2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej. 3. Materiał nauczania, który umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania

ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Szczególnie istotnymi treściami są zagadnienia związane z komunikowaniem się w języku angielskim, w tym przyjmowanie i realizowanie zleceń gości oraz zgłaszanych przez nich problemów. Ponadto ważnym zagadnieniem jest opanowanie leksyki i swobodne operowanie słownictwem z zakresu usług gastronomicznych w zakładzie hotelarskim, dotyczącym zwłaszcza nazw rodzajów zastawy stołowej, potraw, dodatków do potraw oraz napojów. Wymagają one opanowania wiadomości teoretycznych i przełożenia ich na działania praktyczne, takie jak poprawne wypowiadanie się w języku angielskim, słuchanie, czytanie, redagowanie różnorodnych dokumentów stosowanych w obsłudze gości w zakresie usług gastronomicznych w zakładzie hotelarskim. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną literaturę oraz inne źródła informacji.

4. Pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia. 5. Ćwiczenia, które zawierają wykaz materiałów i sprzętu pomocnych w ich realizacji. 6. Sprawdzian postępów.

Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co oznacza, że opanowałeś materiał albo nie. 7. Sprawdzian osiągnięć wraz z instrukcją i kartą odpowiedzi. 8. Wykaz literatury.

Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność. Po zrealizowaniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki modułowej.

Jednostka modułowa: Komunikowanie się z gośćmi w języku obcym w zakresie usług gastronomicznych, której treści teraz poznasz, jest jedną z koniecznych do opanowania umiejętności posługiwania się językiem angielskim w zawodzie technik hotelarstwa w różnorodnych dziedzinach hotelarstwa– schemat 1.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.


Schemat jednostek modułowych

Moduł 341[04].Z4 Działalność gastronomiczna w zakładzie hotelarskim

341[04].Z4.01 Sporządzanie jadłospisów

341[04].Z4.02 Sporządzanie posiłków

341[04].Z4.04 Podawanie posiłków gościom do

pokoju hotelowego

341[04].Z4.03 Obsługa gości w hotelowym zakładzie gastronomicznym

341[04].Z4.05 Komunikowanie się z gośćmi w języku obcym w zakresie

usług gastronomicznych


2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: − przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, − komunikować się z gościem hotelowym w języku angielskim podczas wykonywania

usług gastronomicznych, − przyjmować zamówienia składane przez gości hotelowych, − posługiwać się słownictwem z zakresu gastronomii i hotelarstwa w języku angielskim, − pomagać konsumentowi w wyborze potraw, − znać nazwy produktów żywnościowych w języku angielskim, − znać główne kategorie dań w języku angielskim, − znać zasady obsługi konsumenta, − organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, − korzystać z różnych źródeł informacji.


3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku powinieneś umieć: − określić skład zastawy stołowej, − określić rodzaje bielizny stołowej, − nazwać potrawy i dodatki do potraw, − określić rodzaje napojów alkoholowych i bezalkoholowych, − przyjąć zamówienie składane przez gościa, − pomóc konsumentowi w wyborze potraw, − określić rodzaje posiłków, − ułożyć kartę dań dla zakładu hotelarskiego, − poprowadzić konwersację z gościem podczas wykonywania usług gastronomicznych, − poprowadzić konwersację z gościem podczas rozliczania należności za usługi

gastronomiczne.


4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Zastawa stołowa. Naczynia szklane. Bielizna stołowa. Dekoracje

4.1.1. Materiał nauczania 1. Zastawa stołowa Podstawowy zestaw naczyń: – cukiernica – sugarbowl, – dzbanek do kawy – coffee pot, – dzbanuszek do mleka – milk jug, – filiżanka do kawy z podstawką – coffee cup with a saucer, – filiżanka do zupy – soup cup, – półmisek do wędlin – smoked (cured) meats platter, – salaterka do warzyw – vegetable bowl, – salaterka do sałatek – salad bowl, – sosjerka – gravy boat, – taca do ciastek – tray, – talerz do ciastek – cakes plate, – talerz do dania głównego (duży talerz) – main course plate (big plate), – talerz do sałatek lub ciastek (średni talerz) – salads or cakes plate (middle plate), – talerzyk do chleba (mały talerz) – bread plate (small plate), – talerz do zupy (głęboki talerz) – soup plate (deep plate), – tortownica – springform, – waza do zupy – tureen. Naczynia dodatkowe: – dzbanek do mokki – mocha pot, – filiżanka do mokki z podstawką – mocha cup with a saucer, – filiżanka do herbaty z podstawką – tea cup with a saucer, – imbryk – kettle, – patelnia do ślimaków – snails frying pan, – podgrzewacz – heater, – półmisek do serów – cheese platter, – świecznik – candlestick.

2. Naczynia szklane Podstawowy zestaw kieliszków: – kieliszek do białego wina (wytrawne białe wino) – white wine glass (dry white wine), – kieliszek do czerwonego wina (wytrawne czerwone wino) – red wine glass (dry red

wine), – kieliszek do szampana – champagne glass, – kieliszek do likieru – liqueur glass, – kieliszek do winiaku – brandy glass, – kieliszek do wody – water glass, – koniakówka – cognac glass, – puchar do piwa – beer cup, – puchar do szampana – champagne cup.


Zestaw uzupełniający: – kieliszek do białego wina – white wine glass, – kieliszek do czerwonego wina – red wine glass, – kieliszek do burgunda – burgund glass, – kieliszek do win południowych – southern wine glass, – kieliszek do wiśniówki – cherry liqueur glass, – szklanka do piwa – beer glass, – szklanka do wódki (stamperl) – vodka glass, – szklanka do whisky – whisky glass, – szklanka do koktajli i tzw. długich drinków – cocktail glass. 3. Bielizna stołowa – obrus, serweta – tablecloth, – serwetka – napkin, – podkładka pod talerz – mat, – bieżnik – table runner. 4. Dekoracje – wazon – vase, – bukiet kwiatów – bunch of flowers, – wstążka – ribbon, – kokarda – bow, – pierścienie do serwetek – napkin rings, – świeca – candle, – serwetka papierowa – paper napkin. 5. Sztućce – łyżka – spoon, – łyżeczka – table spoon, – nóż – knife, – widelec – fork. 6. Tłumaczenie nazw naczyń na język angielski

Nazwy naczyń składające się z kilku wyrazów, np. filiżanka do kawy, tłumaczy się – filiżanka + kawa - ‘coffee cup’, a nie np. ‘cup for coffee’. Jeżeli naczynie posiada inne elementy, np. podstawkę, wówczas dodaje się ten składnik do nazwy za pomocą słówka ‘with’ - ‘with a saucer’. Nazwy naczyń zastawy stołowej, sztućców należą w dużej mierze do rzeczowników policzalnych i dlatego należy pamiętać o dodaniu przed nazwą naczynia w liczbie pojedynczej przedimka nieokreślonego ‘a’, jeśli rzeczownik zaczyna się od spółgłoski lub ‘an’, jeżeli rzeczownik zaczyna się od samogłoski, np. a fork. Liczbę mnogą rzeczowników policzalnych tworzy się poprzez dodanie końcówki –s lub – es, np. napkin – napkins, glass – glasses.


4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jaki jest podstawowy skład zastawy stołowej w języku angielskim? 2. Jakie naczynia dodatkowe wyróżnia się w zastawie stołowej w języku angielskim? 3. Jaki jest podstawowy zestaw kieliszków w języku angielskim? 4. Z czego składa się zestaw dodatkowy kieliszków w języku angielskim? 5. Jakie są elementy bielizny stołowej w języku angielskim? 6. Jakie znasz elementy dekoracji w języku angielskim? 7. Jakie znasz nazwy sztućców w języku angielskim? 8. Jak tłumaczy się nazwy naczyń na język angielski? 9. Przed jakimi rzeczownikami używa się przedimków nieokreślonych w języku

angielskim? 10. Jak tworzy się liczbę mnogą rzeczowników policzalnych w języku angielskim? 4.1.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Przetłumacz na język angielski nazwy naczyń zastawy stołowej i nazwy sztućców, a następnie ułóż z nimi po jednym zdaniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem zawartym w materiale nauczania, 4) przetłumaczyć składniki zastawy stołowej i sztućców na język angielski, 5) ułożyć zdania ze składnikami zastawy stołowej i sztućców, 6) podsumować wyniki pracy, 7) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – kartki z nazwami naczyń i sztućców w języku polskim, – słowniki dwujęzyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 2

Przetłumacz na język angielski nazwy naczyń szklanych, a następnie ułóż z nimi po jednym zdaniu.

Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem zawartym w materiale nauczania, 4) przetłumaczyć nazwy naczyń szklanych na język angielski,


5) ułożyć zdania z nazwami naczyń szklanych w języku angielskim, 6) podsumować wyniki pracy, 7) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – kartki z nazwami naczyń szklanych w języku polskim, – słowniki dwujęzyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 3

Przetłumacz na język angielski nazwy bielizny stołowej i dekoracji, a następnie ułóż z nimi po jednym zdaniu.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem zawartym w materiale nauczania, 4) przetłumaczyć nazwy bielizny stołowej i dekoracji na język angielski, 5) ułożyć zdania z nazwami bielizny stołowej i dekoracji w języku angielskim, 6) podsumować wyniki pracy, 7) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – kartki z nazwami bielizny stołowej i dekoracji w języku polskim, – słowniki dwujęzyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 4

Pracując w grupach lub parach ułóżcie mini-słowniki dla pracownika gastronomii zawierające nazwy naczyń zastawy stołowej, nazwy sztućców, naczyń szklanych, bielizny stołowej i dekoracji w języku angielskim.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem zawartym w materiale nauczania, 4) umieć posługiwać się nazwami naczyń zastawy stołowej, naczyń szklanych, sztućców,

bielizny stołowej, dekoracji w języku angielskim, 5) ułożyć mini-słownik dla pracownika gastronomii w języku angielskim, 6) podsumować wyniki pracy, 7) przedstawić rezultat swojej pracy.


Wyposażenie stanowiska pracy: − kartki z pracami uczniów z poprzednich ćwiczeń, − słowniki dwujęzyczne i branżowe, – przybory do pisania, – stanowiska komputerowe z drukarkami, – literatura z rozdziału 6.

4.1.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz:

Tak Nie

1) określić skład zastawy stołowej w języku angielskim? 2) określić rodzaje bielizny stołowej w języku angielskim? 3) określić rodzaje naczyń szklanych w języku angielskim? 4) określić elementy dekoracji w języku angielskim? 5) określić nazwy sztućców w języku angielskim? 6) redagować zdania w języku angielskim? 7) poprawnie stosować nazwy składników zastawy stołowej, naczyń

szklanych, sztućców, bielizny stołowej i dekoracji w zdaniach w języku angielskim?

8) ułożyć mini-słownik dla pracownika gastronomii w języku angielskim?

9) posługiwać się słownikami dwujęzycznymi i branżowymi? 10) zaprezentować wyniki swej pracy?


4.2. Potrawy. Napoje. Dodatki do potraw. Przyprawy

4.2.1. Materiał nauczania 1. Potrawy (Dishes)

Ze względu na dużą ilość i różnorodność potraw, zostaną zaprezentowane przykładowo najbardziej znane i najczęściej serwowane przez zakłady gastronomiczne działające w hotelu. Zakąski na ciepło (Appetizers): – jajecznica – scrambled eggs, – jajka po wiedeńsku – eggs in glass, – jajka sadzone z szynką – fried eggs with ham, – jajka gotowane na twardo/miękko – hard/soft boiled eggs, – omlet – omelette, – płatki zbożowe na mleku – cereals with milk. Zakąski na zimno (Hors d’oeuvre): – galareta drobiowa – chicken jelly, – kanapka – sandwich, – kawior – caviar, – sałatka owocowa/warzywna – fruit/vegetable salad. Zupy (Soups): – bulion z drobiu – consommé de volaille, – ogórkowa – cucumber soup, – pieczarkowa – mushroom soup, – pomidorowa – tomato soup, – rosół – broth. Mięsa (Meat): – befsztyk wołowy – (beef) steak, – kotlet wieprzowy – pork cutlet, – pieczeń wołowa – roast beef, – stek smażony – fried steak, – szaszłyk – shashlik/shish kebab, – sznycel – rissole. Ryby (Fish): – filet z łososia – salmon fillet, – pstrąg wędzony – smoked trout, – śledź w oleju – herring in oil, – rolada z karpia – carp roulade, – szczupak w warzywach – pike in vegetables. Desery (Desserts): – lody – ice-cream, – szarlotka – apple pie, – galaretka – jelly, – suflet – soufflé, – naleśnik – pancake, – pączek – doughnut.


Inne (Other): – risotto – risotto, – spaghetti – spaghetti, – pizza – pizza, – fasolka po bretońsku – (baked) beans in tomato sauce. 2. Napoje (Drinks) Napoje bezalkoholowe gorące (Soft hot drinks): – kawa – coffee, – herbata – tea, – mleko – milk, – kakao – cocoa. Napoje bezalkoholowe zimne (Soft cold drinks): – woda mineralna – mineral water, – woda naturalna – drinking water, – woda sodowa – soda water, – coca-cola – coca-cola, – lemoniada – lemonade, – soki owocowe – fruit juices, – soki owocowo-warzywne – fruit and vegetable juices, – napoje mleczne – milk drinks. Napoje alkoholowe (Alcoholic drinks): Gatunki wódek (Kinds of vodkas): Wódki wytrawne (Dry vodkas): – whisky – whisky, – koniak – cognac, – śliwowica – slivovitz/plum brandy, – jałowcówka – gin, – winiak – brandy, – rum – rum, – arak – arrack. Wódki słodkie i półsłodkie (Sweet and semi-sweet vodkas): – pomarańczówka – orange vodka, – cytrynówka – lemon vodka, – krupnik – barley. Likiery (Liqueurs): – gorzkie – bitter, – korzenno-ziołowe – spicy and herbal, – owocowe – fruit, – krem – cream. Gatunki win (Kinds of wines): – białe – white, – czerwone – red, – słodkie – sweet,


– półsłodkie – semi-sweet, – wytrawne – dry, – półwytrawne – semi-dry, – ziołowe – herbal, – musujące – fizzy, – deserowe – dessert. Inne napoje alkoholowe (Other alcoholic drinks): – piwo – beer, jasne – lager ale, ciemne – brown ale, – koktajle alkoholowe – alcoholic cocktails, – szampan – champagne. 3. Dodatki do potraw (Dishes additives) – chrzan – horseradish, – keczup – ketchup, – musztarda – mustard, – majonez –mayonnaise, – ocet – vinegar, – oliwa z oliwek – olive oil, – sos do maczania zakąsek – sour cream dip, – sos do sałatek – dressing, – sos mięsny – gravy, – śmietana – cream. 4. Przyprawy (Spices) Przyprawy to zwykle różne elementy roślin, które zawierają związki chemiczne nadające im charakterystyczny smak i aromat. (20, s.49) Przyprawy krajowe (Domestic spices): – anyż – aniseed, – bazylia – basil, – cząber ogrodowy – savoury, – gorczyca biała – white mustard, – gorczyca czarna – black mustard, – jałowiec – juniper, – kminek – caraway, – koper ogrodowy – dill, – koper włoski – fennel, – majeranek – marjoram, – tymianek – thyme. Przyprawy zagraniczne (Foreign spices): – cynamon – cinnamon, – gałka muszkatołowa – nutmeg, – goździki – cloves, – imbir – ginger, – liść laurowy – bay leaf, – pieprz naturalny – natural pepper, – szafran – saffron, – wanilia – vanilla, – ziele angielskie – (całe) pimento, (mielone) all spice.


Koncentraty przypraw (Spices concentrates): – koncentraty białkowe (protein concentrates) – np. bulion w kostkach, przyprawa do zup

w płynie, – koncentraty warzywne (vegetable concentrates) – np. koncentrat pomidorowy, drożdże,

sól, przyprawa do ryb, – koncentraty korzenne (spicy concentrates) – np. przyprawa włoska, chińska, curry. Namiastki przypraw (Poor substitutes of spices): – cukier waniliowy – vanilla sugar, – pieprz ziołowy – herbal pepper. Substancje smakowo – zapachowe (Aromatic substances): – naturalne substancje aromatyczne (natural aromatic substances) – to zwykle olejki

eteryczne otrzymywane drogą ekstrakcji, destylacji z parą wodną lub wyciskania, np. olejek migdałowy, cytrynowy, (almond flavouring, lemon flavouring),

– syntetyczne substancje zapachowe (synthetic aromatic substances) – to np. wanilina, octan amylu o zapachu gruszek.

Kwasy organiczne (Organic acids): – kwas cytrynowy – citric acid, – kwas mlekowy – milk acid, – ocet spirytusowy – spirit vinegar.

Sól kuchenna – table salt, Musztarda – mustard. 4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie znasz nazwy rodzajów potraw w języku angielskim? 2. Jakie potrawy potrafisz nazwać po angielsku? 3. Jaki znasz podział napojów w języku angielskim? 4. Jakie znasz rodzaje napojów bezalkoholowych w języku angielskim? 5. Jakie znasz rodzaje napojów alkoholowych w języku angielskim? 6. Jakie znasz nazwy dodatków do potraw w języku angielskim? 7. Jaki znasz podział przypraw w języku angielskim? 8. Jakie przyprawy potrafisz nazwać po angielsku? 9. Jakie znasz nazwy koncentratów przypraw w języku angielskim? 10. Jakie znasz nazwy namiastek przypraw w języku angielskim? 4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1 Przetłumacz na język angielski nazwy potraw, a następnie ułóż z nimi po jednym zdaniu. Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem zawartym w materiale nauczania,


4) przetłumaczyć nazwy potraw na język angielski, 5) ułożyć zdania w języku angielskim z nazwami potraw, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – kartki z nazwami potraw w języku polskim, – plansze i foliogramy na temat potraw, – słowniki dwujęzyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 2

Przetłumacz na język angielski nazwy napojów alkoholowych i bezalkoholowych, a następnie ułóż z nimi po jednym zdaniu.



1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem zawartym w materiale nauczania, 4) przetłumaczyć nazwy napojów alkoholowych i bezalkoholowych na język angielski, 5) ułożyć zdania w języku angielskim z nazwami napojów, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – kartki z nazwami napojów w języku polskim, – plansze i foliogramy na temat napojów, – słowniki dwujęzyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 3

Po wysłuchaniu nagrania w języku angielskim o ulubionych dodatkach do potraw, uzupełnij tekst brakującymi nazwami dodatków.



1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem zawartym w materiale nauczania, 4) znać nazwy dodatków do potraw w języku polskim i angielskim, 5) słuchać tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim, 6) uzupełnić tekst w języku angielskim, 7) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – kartki z nazwami dodatków do potraw w języku polskim i angielskim, – magnetofon i kaseta lub płyta CD z nagraniem dźwiękowym o dodatkach do potraw,


– słowniki dwujęzyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. Przykładowy tekst do słuchania (opracowanie własne autora): A: Would you like some (1).................to your sandwich, John? J: No, thanks Alice. The mustard is too spicy for me. I would like some (2).................., please. A: Oh, sorry, but we don’t have any. Would you like to add some (3)......................? It’s fresh and tasteful. J: Yes, please. I like it, but I hate (4)...................... because it has so pungent taste. What are you mixing, Alice? A: I’m preparing some (5)........................... to snacks and a bit of (6)...................... to salad. J: It smells nice. I like it. Klucz odpowiedzi: 1. mustard, 2. ketchup, 3. mayonnaise, 4. horseradish, 5. sour cream dip, 6. dressing Ćwiczenie 4

Do polskich nazw przypraw dobierz ich angielskie odpowiedniki, a następnie ułóż z nimi po jednym zdaniu w języku angielskim.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem zawartym w materiale nauczania, 4) znać nazwy przypraw w języku polskim i angielskim, 5) ułożyć zdania w języku angielskim z nazwami przypraw, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – kartki z nazwami przypraw w języku polskim i angielskim, – plansze i foliogramy na temat przypraw, – słowniki dwujęzyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 5

Określ w języku angielskim potrawy, napoje, dodatki do potraw, przyprawy znajdujące się na ,,tacy kelnerskiej”, a następnie zaprojektuj własną tacę kelnerską i zaprezentuj jej zawartość w języku angielskim na forum klasy. Przykładowa ,,taca kelnerska”: zupa grzybowa, kurczak z ryżem, sałata zielona, śmietana, ocet spirytusowy, , sól, pieprz naturalny, koper włoski, bazylia, wino białe półwytrawne, woda mineralna, kawa, szarlotka, lody.



Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem zawartym w materiale nauczania, 4) znać nazwy potraw, napojów, dodatków do potraw, przypraw w języku angielskim, 5) określić potrawy, napoje, dodatki do potraw, przyprawy w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – kartki z zestawami ,,tac kelnerskich” w języku polskim, – słowniki dwujęzyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. 4.2.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz:

Tak Nie

1) określić potrawy w języku angielskim? 2) nazwać napoje alkoholowe w języku angielskim? 3) nazwać napoje bezalkoholowe w języku angielskim? 4) nazwać dodatki do potraw w języku angielskim? 5) nazwać przyprawy w języku angielskim ? 6) przyporządkować polskie nazwy przypraw do ich angielskich

odpowiedników?

7) redagować zdania w języku angielskim? 8) słuchać tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim? 9) uzupełnić tekst nazwami dodatków do potraw w języku angielskim? 10) posługiwać się słownikami dwujęzycznymi i branżowymi?


4.3. Śniadania w hotelu 4.3.1. Materiał nauczania

Asortyment zestawów śniadaniowych w hotelu jest różnorodny i zależy głównie od

standardu zakładu gastronomicznego i hotelu. W hotelach, gdzie śniadanie jest wliczone w cenę pokoju, założono, że gość otrzymuje w ramach tej opłaty jedno ze śniadań. Za wszystkie inne potrawy płaci dodatkowo. Najbardziej popularnymi rodzajami śniadań serwowanych w hotelu są: śniadanie kontynentalne (continental breakfast), śniadanie angielskie (English breakfast), śniadanie regionalne (regional breakfast), śniadanie amerykańskie (American breakfast). 1. Śniadanie kontynentalne składa się z najlepszej jakości soków owocowych, świeżych rogalików, bułek i tostów, masła, dżemu, miodu, kawy, herbaty i mleka. Tłumaczenie: Continental breakfast consists of the best quality fruit juices, fresh croissants, rolls and slices of toasts, butter, jam, honey, tea, coffee and milk. 2. Śniadanie angielskie zawiera te same składniki jak śniadanie kontynentalne, oraz typowe składniki angielskiego śniadania, takie jak jajka na bekonie, owsianka, tosty; a ponadto połowę grapefruita, wybór płatków zbożowych, kiełbasę, szynkę, grzyby, śledzie i ryby wędzone. W tym zestawie są jeszcze do wyboru jajka smażone, gotowane i jajecznica. Tłumaczenie: English breakfast includes the same components like continental breakfast and typical components of English breakfast, such as eggs on bacon, porridge, toasts; additionally a half of a grapefruit, selection of cereals, sausage, ham, mushrooms, herrings and smoked fish. In that set of breakfast, there are for choice fried, boiled or scrambled eggs, too. 3. Śniadanie regionalne zawiera składniki kontynentalnego i angielskiego śniadania oraz elementy typowe dla danego regionu np. wybór krojonych wędlin i serów, owoce i sałatki owocowe, ryby solone i peklowane, mieszanki marynat ryb, różne rodzaje chleba i ciast. Tłumaczenie: Regional breakfast includes the components of continental and American breakfast and typical elements for a given region, for instance: selection of sliced cured meats and cheese, fruit and fruit salads, salt and corned fish, a variety of pickled fish, different kinds of bread and cakes. 4. Śniadanie amerykańskie składa się z kontynentalnego i angielskiego plus małe naleśniki, drożdżówki, placki jęczmienne, kawałki baraniny, hamburgery, siekana wołowina z puszki i duszone owoce. Typowymi składnikami tego śniadania są jajka na szynce, potrawy mięsne lub z grilla (kiełbaski, steki) oraz naleśniki. Do picia serwowana jest mocna herbata z mlekiem i woda z kostkami lodu. Tłumaczenie: American breakfast consists of continental and English breakfast plus small pancakes, sweet buns, barley pancakes, pieces of mutton, hamburgers, chopped tined beef and stewed fruit. Typical components of that breakfast are eggs on ham, meat or grilled dishes (sausages, steaks) and pancakes. For drink is served strong tea with milk and water with ice cubes. 5. Śniadanie wiedeńskie składa się z kawy naturalnej lub herbaty z dodatkiem śmietanki, pieczywa i dodatków. Typowym składnikiem tego rodzaju śniadania są jaja po wiedeńsku (jajka ugotowane na miękko, częściowo obrane ze skorupki, z żółtkiem wyjętym do wygrzanej szklanki).


Tłumaczenie: Viennese breakfast consists of natural coffee or tea with addition of cream, bread and additions. Typical components of that kind of breakfast are Viennese eggs (soft-boiled eggs, shelled partially, with a yolk taking out into a warmed glass. 6. Śniadanie wiedeńskie wzmocnione zwane jest również śniadaniem okolicznościowym, składa się ze składników śniadania wiedeńskiego. Dodatkowo są serwowane półmiski z wędlinami i serami. Jajko po wiedeńsku powinno być podane w specjalnym pojemniku z gorącą wodą, do którego jest wstawiana szklanka z jajkiem i łyżeczką. Tłumaczenie: Viennese strengthened breakfast is also called occasional breakfast, it consists of Viennese breakfast components. Additionally are served platters with cold meats and cheeses. A Viennese egg should be served in a special container with hot water, in which is put a glass with an egg and a teaspoon.

W hotelach śniadania są też serwowane w formie różnorodnych bufetów. Oto one: 1. Międzynarodowy bufet śniadaniowy zawiera: wybór świeżego chleba - słodki, mieszany, czarny, biały oraz pszenne rogaliki, bułki, tosty, drożdżówki, ciasta, pokrojoną babkę piaskową i ciasto z owocami. Masło, dżem, miód, jogurty, płatki zbożowe. Sery: kremowy, twarogowy i żółty. Owoce i sałatki owocowe. Grzyby, pomidory, smażona szynka. Mleko: pełne i o niskiej zawartości tłuszczu. Zimne mięso: gotowana i wędzona szynka, salami, kiełbasy. Jajka: gotowane, smażone, jajecznica, omlet. Napoje: kawa, herbata, gorąca i zimna czekolada, kompot, 3-5 rodzajów soków owocowych, a także mleko i śmietana. Tłumaczenie: International breakfast buffet includes a selection of fresh bread – sweet, mixed, black, white and wheat croissants, rolls, slices of toasts, sweets buns, cakes, sliced pound cake and a cake with fruit. Butter, jam, honey, yoghurt, cereals. Cheese: cream cheese, cottage and hard cheese. Fruit and fruit salads. Mushrooms, tomatoes, fried ham. Milk: full-cream and low-fat milk. Cold meat: boiled and smoked ham, salami, sausages. Eggs: boiled, fried, scrambled eggs, omelette. Drinks: coffee, tea, hot and cold chocolate, stewed fruit, 3-5 kinds of fruit juices, milk and cream. 2. Wykwintny bufet zawiera składniki bufetu międzynarodowego oraz najlepszej jakości wykwintne ryby wędzone, owoce morza, koktajle, świeże małże, steki i szampana. Tłumaczenie: Exquisite buffet includes components of International buffet and the best quality, exquisite smoked fish, seafood, cocktails, fresh mussels, steaks and champagne. 3. Śniadanie bistro stało się modne w latach 1996/97. Zawiera ono śniadanie kontynentalne, angielskie oraz wykwintne z szampanem i winem musującym. Tłumaczenie: Bistro breakfast includes continental, English and exquisite breakfast with champagne and fizzy wine.


4. Bufet szwedzki to sposób serwowania posiłków w hotelach, rzadziej restauracjach, polegający na udostępnieniu gościom kilkunastu potraw i goście mogą ułożyć z nich pełny posiłek z uwzględnieniem własnych upodobań kulinarnych i dietetycznych. Zwykle serwuje się półmiski mięs pieczonych, półmiski wędlin, różnego rodzaju ryby, sery, sałatki, jajka, faszerowane jarzyny, owoce i ciasta. Tłumaczenie: Swedish Buffet is a kind of serving meals in hotels, rarely in restaurants that consists in giving the guests’ use of a dozen or so dishes and the guests can arrange of them full meal, taking into consideration their own culinary and diet liking. There are usually served platters with roast meats, platters with cold meats, different kinds of fish, cheese, salads, eggs, stuffed vegetables, fruit and cakes.

W pokojach hotelowych wyłożona jest standardowa karta menu, która powinna zawierać trzy rodzaje śniadań: 1. Śniadanie kontynentalne to śniadanie lekkie. Składa się ono z minimum dwóch rodzajów soków owocowych, ciepłego pieczywa, konfitur lub dżemu, miodu, masła, margaryny i świeżych owoców. Serwowane też są napoje gorące – cztery rodzaje herbaty, kawa śniadaniowa i bezkofeinowa, mleko, czekolada. Tłumaczenie: Continental breakfast is light breakfast. It consists of two kinds of fruit juices at least, warm bread, conserves or jam, honey, butter, margarine and fresh fruit. Hot drinks are also served – four kinds of tea, breakfast and decaffeinated coffee, milk, chocolate. 2. Śniadanie niskokaloryczne zawiera: kawę lub herbatę z chudym mlekiem lub cytryną, pieczywo razowe, sok z grapefruita, lub połowę świeżego grapefruita, chudy jogurt, sałatkę ze świeżych owoców, jaja gotowane, dżemy bez cukru, margarynę. Tłumaczenie: Low-calories breakfast includes coffee or tea with low-fat milk or lemon, wholemeal bread, grapefruit juice or a half of a fresh grapefruit, low-fat yoghurt, fresh fruit salad, boiled eggs, sugar free jams, margarine. 3. Śniadanie pełne składa się z jaj i wędlin w różnych postaciach, pieczonych mięs, ryb wędzonych, serów i płatków śniadaniowych. Tłumaczenie: Full breakfast consists of different forms of eggs and smoked meats, smoked fish, cheese and cereals.

Poza wymienionymi rodzajami serwowanych zestawów śniadaniowych istnieją bufety śniadaniowe, działające na zasadzie samoobsługi, w których wszystkie potrawy muszą mieć jak najmniejszą gramaturę. Oto główne składniki bufetów śniadaniowych: Dania gorące: jaja sadzone, gotowane, jajecznica, parówki, smażony boczek, szynka, kiełbasa, małe pulpeciki z mięsa cielęcego lub drobiu. Na życzenie omlety z różnymi dodatkami. Tłumaczenie: Main components of breakfast buffets: Hot dishes: fried, boiled, scrambled eggs, breakfast sausages, fried bacon, ham, sausage, small veal or chicken meatballs. On request omelettes with different additives. Zakąski zimne: kilka gatunków wędlin, sery żółte i białe, ryby wędzone, pasty o różnych smakach, świeże i konserwowane warzywa, płatki śniadaniowe – przynajmniej 4 rodzaje, mleko zimne i gorące, sałatki owocowe, owoce świeże, kilka gatunków pieczywa, masło, margaryna, dżem, miód. Tłumaczenie: Hors d’oeuvres: some kinds of smoked meats, hard and cottage cheese, smoked fish, different tastes spreads, fresh and pickled vegetables, cereals – at least 4 kinds, cold and hot milk, fruit salads, fresh fruit, some kinds of bread, butter, margarine, jam, honey.


Napoje: soki owocowe, jogurty, kefiry, woda mineralna, czysta woda źródlana. Kawa oraz herbata powinny być serwowane gościom przy stole. Część stołu powinna być zarezerwowana na potrawy o charakterze wegetariańskim i przeznaczone dla diabetyków. Tłumaczenie: Drinks: fruit juices, yoghurts, kefirs, mineral water, and pure spring water. Coffee and tea should be served guests at the table. A part of the table should be reserved for vegetarian dishes and intended for diabetics. Tłumaczenia zestawów śniadań na język angielski zostały opracowane przez autora. 4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do zaplanowania ćwiczeń. 1. Jakie znasz rodzaje zestawów śniadaniowych w języku angielskim? 2. Jakie są składniki śniadania kontynentalnego w języku angielskim? 3. Z czego składa się śniadanie angielskie? 4. Z czego składa się zestaw śniadaniowy amerykański? 5. Jakie są składniki śniadania regionalnego w języku angielskim? 6. Jakie są składniki międzynarodowego bufetu śniadaniowego w języku angielskim? 7. Z czego składa się bufet wykwintny? 8. Jakie są składniki śniadania typu bistro w języku angielskim? 9. Jakie są składniki bufetów śniadaniowych w języku angielskim? 10. Jakie rodzaje śniadań powinna zawierać standardowa karta menu wyłożona w pokoju

hotelowym? 4.3.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Po wysłuchaniu i przeczytaniu tekstu o różnych rodzajach śniadań, przyporządkuj ich nazwy do opisów w języku angielskim.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem i opisami śniadań zawartymi w materiale nauczania, 4) umieć słuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim, 5) potrafić czytać ze zrozumieniem w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – kartki z opisami śniadań w języku angielskim, – magnetofon i kaseta lub płyta CD z nagranym tekstem w języku angielskim, – słowniki dwujęzyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. Przykładowy tekst (opracowanie własne autora): 1. American breakfast, 2. Regional breakfast, 3. English breakfast, 4. Continental breakfast

“Different breakfasts”


A ................................................ This kind of breakfast usually consists of the best quality fruit juices, fresh croissants, rolls and slices of toasts, butter, jam, honey, tea, coffee and milk. B ................................................. This popular breakfast includes the same components like continental breakfast and additionally a half of a grapefruit, selection of cereals, sausage, ham, mushrooms, herrings and smoked fish. In that set of breakfast, there are for choice fried, boiled or scrambled eggs, too. C ................................................. This breakfast includes the components of continental and American breakfast and typical elements for a given region, for instance: selection of sliced cured meats and cheese, fruit and fruit salads, salt and corned fish, a variety of pickled fish, different kinds of bread and cakes. D ................................................. This tasteful and rich breakfast consists of continental and English breakfast plus small pancakes, sweet buns, barley pancakes, pieces of mutton, hamburgers, chopped tined beef and stewed fruit. Klucz odpowiedzi: A 4, B 3, C 2, D 1 Ćwiczenie 2

Pracując w grupach ułóżcie w języku angielskim zestawy bufetów śniadaniowych, a następnie zaprezentujcie je na forum klasy.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem zawartym w materiale nauczania, 4) ułożyć zestaw bufetu śniadaniowego w języku angielskim, 5) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – plansze i foliogramy na temat bufetów śniadaniowych, – słowniki tematyczne i branżowe, – słowniki multimedialne, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 3

Pracując w grupach opracujcie w języku angielskim zestawy śniadaniowe ze standardowej karty menu a następnie zaprezentujcie je na forum klasy.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem zawartym w materiale nauczania, 4) znać nazwy i zawartość śniadań z karty menu w języku polskim i angielskim, 5) opracować zestawy śniadaniowe w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.


Wyposażenie stanowiska pracy: – plansze i foliogramy na temat zestawów śniadaniowych, – hotelowe karty menu, – słowniki tematyczne i branżowe, – słowniki multimedialne, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 4

Pracując w grupach zaprojektujcie w języku angielskim pomoce dydaktyczne dotyczące różnych rodzajów śniadań hotelowych, a następnie zaprezentujcie wyniki pracy na forum klasy.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem zawartym w materiale nauczania, 4) znać nazwy i składniki zestawów śniadaniowych w języku polskim i angielskim, 5) potrafić wykonać projekt, 6) podsumować wyniki pracy, 7) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – plansze i foliogramy na temat śniadań hotelowych, – hotelowe karty menu, – słowniki tematyczne i branżowe, – słowniki multimedialne, – podręczniki z zakresu hotelarstwa i gastronomii, – literatura z rozdziału 6. 4.3.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz:

Tak Nie

1) określić rodzaje śniadań w języku angielskim? 2) określić w języku angielskim zawartość śniadań? 3) nazwać rodzaje śniadań bufetowych w języku angielskim? 4) określić w języku angielskim składniki śniadań bufetowych? 5) nazwać śniadania i ich zawartość ze standardowej karty menu? 6) opracować w języku angielskim zestawy śniadaniowe? 7) dokonać w języku angielskim ustnej prezentacji różnych śniadań?

8) słuchać tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim? 9) zaprojektować w języku angielskim pomoc dydaktyczną dotyczącą

śniadań hotelowych? 10) posługiwać się słownikami tematycznymi i branżowymi?


4.4. Tradycyjne dania kuchni polskiej i specjalności kuchni innych narodów

4.4.1. Materiał nauczania 1. Tłumaczenie nazw potraw

W menu narodowych kuchni istnieje wiele nazw potraw, które nie mają odpowiednika w języku angielskim i dlatego nie ma możliwości przetłumaczenia ich na ten język. Wtedy należy używać oryginalnej nazwy potrawy i dokonać krótkiego opisu jej głównych składników oraz sposobu przyrządzenia. Przykładem może być polska potrawa ,,bigos”, którą można opisać w języku angielskim jako “Polish dish made of boiled sauerkraut, sausage and mushrooms”, co w języku polskim znaczy: ,,polska potrawa z gotowanej kapusty kiszonej, kiełbasy i grzybów”. Nazwy innych potraw, które można przetłumaczyć na język angielski i występują one w kuchni angielskiej, typu „zupa ogórkowa”, „sos pieczarkowy” tłumaczy się podając główny składnik potrawy i jej nazwę, czyli ogórek + zupa – cucumber soup, mushroom sauce. Rzeczowniki pełniące funkcję przymiotnika – „cucumber – ogórek - ogórkowy”, „mushroom – pieczarka - pieczarkowy” występują w nazwach potraw w liczbie pojedynczej a nie w liczbie mnogiej. W języku angielskim w opisie nazw potraw używa się często strony biernej (Passive Voice) lub imiesłowu biernego (Past Participle), ale nie zawsze tłumaczy się te konstrukcje na język polski, tak jak w przykładzie opisu potrawy ,,bigos” zwrot „made of”- „wykonana”, imiesłów nie został przetłumaczony na język polski. 2. Rodzaje posiłków

W poszczególnych krajach posiłki spożywane są o różnych porach, co wynika z tradycji, przyzwyczajeń i trybu życia konsumentów, np. Francuzi jedzą obiad, który jest ich głównym posiłkiem o godzinie 20.00. W większości państw europejskich spożywa się trzy główne posiłki dziennie – śniadanie (breakfast), obiad (lunch/dinner) i kolację (dinner/supper). W krajach anglojęzycznych obiad spożywany w godzinach 13 -14 nazywa się lunch, natomiast obiad późny, popołudniowy to dinner. Kolacja około godziny 18 to dinner, zaś po 20 to supper. Między tymi posiłkami spożywa się też zakąski – snacks. 3. Kuchnia polska (Polish cuisine) jest niezwykle bogata w tradycyjne dania. Do typowo polskich potraw należą między innymi: – barszcz czerwony z uszkami – beetroot soup with raviolis, – budyń – rodzaj deseru z mleka, cukru i skrobi, a kind of dessert made from milk, sugar

and starch, – buraczki – beetroot salad, – chałka – rodzaj białego, słodkiego chleba, splecionego na kształt warkocza, a kind of

sweetened and braided white bread, – comber – saddle (a meat cut), – ćwikła – sałatka z buraków i chrzanu, beetroot and horseradish salad, – flaki – zupa z gotowanych flaków wołowych z jarzynami, soup made of boiled beef tripe

with vegetables, – galareta wieprzowa – pork jelly, – golonka – knuckle of pork, – gołąbki – gotowane lub pieczone liście kapusty nadziewane ryżem i mięsem, boiled or

roasted leaves of cabbage stuffed with rice and meat, – gulasz wołowy – beef goulash,


– kapusta z grochem – gotowana kapusta kiszona z grochem i boczkiem, boiled sauerkraut with peas and bacon,

– karp smażony – fried carp, – kaszanka – black/blood pudding, – kopytka – potato dumplings, – kotlet schabowy – pork chop, – krupnik – barley soup, – makowiec – poppy seed cake, – ozorek cielęcy w galarecie – veal tongue in jelly, – pierogi – małe gotowane kawałki ciasta nadziewane mięsem, serem lub owocami, boiled

dough pockets filled with meat, cottage cheese or fruit, – schab w galarecie – pork loin in jelly, – tatar – tartar steak, – żurek – tradycyjna polska zupa ze sfermentowanego żyta podawana zazwyczaj z kiełbasą

i gotowanym jajkiem, a traditional Polish soup made of fermented rye, usually served with sausage and boiled egg.

4. Kuchnie innych narodów: a) kuchnia angielska, amerykańska i kanadyjska (English, American and Canadian

cuisine) charakteryzuje się wieloma przekąskami rybnymi i różnymi kanapkami (sandwiches) z wieloma dodatkami. Typowymi potrawami dla tych kuchni są:

– befsztyk wołowy – roast beef, – bulion z grzankami – consommé with toast, – comber barani z sosem miętowym – mutton saddle with mint sauce, – jajka na bekonie lub szynce – fried eggs with bacon or ham, – kanapki z rybą, pasztetem, jajami, szynką – sandwiches with fish, pâté, eggs, ham, – kanapka z bułki i gorącej parówki – hot – dog, – kanapki z kurczakiem pieczonym – sandwiches with roast chicken, – naleśniki – pancakes, – owsianka – porridge, – pudding – pudding, – ziemniaki smażone – roast potatoes, – zupa ogonowa – oxtail soup, – zupa rybna – fish soup, – zupa żółwiowa – turtle soup, b) kuchnia krajów bałkańskich (Balkan countries cuisine) ma charakter kuchni

wschodnich. Wyróżnia się częstym stosowaniem oliwy do przyrządzania potraw złożonych głównie z warzyw, baraniny lub wieprzowiny pieczonych na rożnie lub na ogniu z węgla drzewnego. Bałkańskie specjalności to:

– kebabczeta – potrawa kuchni bułgarskiej, przyrządzona z grubo siekanego mięsa uformowanego w kiełbaski, pieczona na ruszcie, podawana z chlebem, pomidorami i cebulą,

– jogurt z mleka owczego – yoghurt made of sheep milk, – boza – napój alkoholowy z kukurydzy, prosa i drożdży, alcoholic drink made of maize,

millet and yeast, – fasola po serbsku – Serbian bean, – kabaczki faszerowane – stuffed marrows.


c) kuchnia czeska (Czech cuisine) zawiera wiele potraw z mięsa wieprzowego i jego przetworów, z mięsa wołowego, drobiu i dziczyzny. Sporadycznie przyrządza się dania z ryb i z baraniny. Do dania głównego dodaje się specyficzne, naturalne sosy oraz używa się dużo kminku. Typowo czeskie potrawy to:

– knedle z nadzieniem (mięsnym, ziemniaczanym, śliwkowym) – meat, potato, plum filled dumplings,

– naleśniki – pancakes, – svičkova – polędwica wołowa w sosie śmietanowym, beef loin in cream sauce, – hermelin – marynowany lub smażony w panierce ser typu camembert, pickled or

breaded and fried cheese like camembert cheese. d) kuchnia francuska (French cuisine) to najważniejsza kuchnia, z której czerpią wzór

inne kuchnie narodowe i renomowane gastronomie narodowe świata, ponieważ zawiera ona różnorodne wykwintne dania przygotowywane z mięs – cielęcina, wołowina, baranina, drób, dziczyzna, rzadziej wieprzowina. Popularne są potrawy z ryb i owoców morza – homarów, krabów, raków, ostryg oraz z żabich udek i ślimaków. Francuzi jadają też dużo warzyw w postaci sałatek i surówek. Dużo dań przyrządza się z dodatkiem sosów. Kuchnia francuska ma bogaty asortyment dań słodkich, win i oczywiście serów. Tradycyjne potrawy francuskie to:

– bouillabaisse – tradycyjna francuska zupa rybna podawana z majonezem czosnkowym, traditional French fish soup served with garlic mayonnaise,

– filé – smażona polędwica wołowa, fried beef loin, – fondué – sos z topionego żółtego sera, podawany na ciepło z pokrojonym w kostkę

chlebem, sauce made of melted hard cheese, served hot with diced bread, – gotowane raki z warzywami – boiled crayfish with vegetables, – krewetki z cykorią – prawns with chicory, – navarin – potrawka z baraniny z ziemniakami i młodymi warzywami, fricassee with

mutton, potatoes and new vegetables, – omlet francuski – omlet z nadzieniem warzywnym, mięsnym, grzybowym, French

omelette stuffed with vegetables, meat, mushrooms, – pasztet – pâté, – ślimaki zapiekane z masłem ziołowym – baked snails with herbal butter, – twaróg ze śmietaną – cottage cheese with cream, – zapiekane ziemniaki z serem topionym – roast potatoes with melted hard cheese, – zielona sałata z kawałkami orzechów włoskich, oliwą i octem winnym – lettuce with

pieces of walnuts, olive oil and vinegar, – zupa z małż – mussels soup, – zupa z raków – crayfish soup. e) kuchnia niemiecka i austriacka (German and Austrian cuisine) zawiera wiele dań

z wieprzowiny, wołowiny, cielęciny, baraniny, drobiu, dziczyzny i ryb. Używa się też dużo mięsa mielonego, ziemniaków i kapusty. Do mięsnych potraw używa się brunatnego sosu zaprawianego mąką. Tradycyjne potrawy niemieckie to:

– zupa z węgorza – eel soup, – golonka z kapustą – knuckle of pork with cabbage, – sznycel z grochem purée – rissole with mashed pea, – kotlet mielony – hamburger Tradycyjne dania kuchni austriackiej to: – zupa z knedlami – soup with fruit or meat filled dumplings, – wątroba wołowa w rosole z czosnkiem i majerankiem – beef liver in broth with garlic and

marjoram,


– sznycel po wiedeńsku – Vienesse rissole, – szarlotka po wiedeńsku – Viennese apple – pie served with whipped cream, – knedle z morelami – apricot filled dumplings. f) kuchnia rosyjska (Russian cuisine) składa się z potraw pochodzących z krajów

europejskich, Bliskiego Wschodu i Azji. Do tradycyjnych rosyjskich potraw należą: – barszcz ukraiński – borsch, – zupy jarzynowe, rybne, grzybowe – vegetable, fish, mushroom soup, – barszcz czerwony z pierożkami lub pasztecikami – beetroot soup with boiled or baked

dough pockets filled with meat, or patties, – bitki w sosie śmietanowym – cutlets in cream sauce, – boeuf Strogonow – beef Stroganoff - a dish made of small pieces of beef loin with

vegetable sauce, – kotlety z drobiu – chicken cutlets, – stek siekany – chopped steak, – ryby gotowane, smażone, zapiekane – boiled, fried, casseroled fish, – kawior – caviar, – bliny – potato pancakes, – pierożki – boiled or baked dough pockets filled with meat, fruit or cottage cheese. g) kuchnia włoska (Italian cuisine) posiada bogaty wybór potraw z makaronu, pomidorów

i dodatkami z serów. Narodowym daniem Włochów są makarony (spaghetti). Do przyrządzania większości potraw stosuje się oliwę, zioła i różnorodne przyprawy. Owoce, warzywa, ryby, owoce morza, drób stanowią główne składniki potraw włoskich. Oliwa, ocet i wino są nieodzownymi elementami posiłków. Tradycyjne włoskie potrawy to:

– carpaccio – mrożona surowa polędwica wołowa pokrojona na cienkie plasterki, podawana z pieprzem i tartym serem, frozen, raw beef loin, sliced thinly, served with pepper and grated cheese,

– gnocchi – rodzaj klusek serwowanych z ziołami i tartym serem, a kind of dumplings served with herbs and grated cheese,

– lasagne – zapiekane płaty makaronu z mięsem, serem i sosem pomidorowym, baked slices of pasta with meat, cheese and tomato sauce,

– paella – duszone warzywa z ryżem, stewed vegetables with rice, – pizza – pizza, – polenta – ciasto z kaszy kukurydzianej z warzywami i serem, a cake made of corn groats

with vegetable and cheese. – ravioli – małe gotowane pierożki nadziewane mięsem, podawane z sosem pomidorowym

i tartym serem, small boiled dough pockets filled with meat, served with tomato sauce and grated cheese,

– risotto – gotowany ryż z mięsem i warzywami, boiled rice with meat and vegetables, – saltimbocca – kotlet cielęcy nadziewany szynką, podawany z ziemniakami, ryżem lub

makaronem, veal cutlet stuffed with ham, served with potatoes, rice or pasta, – sałatka z owoców morza – seafood salad, – sałatka neapolitańska – sałatka z makaronu, salami i papryki, salad made of pasta, salami

and pepper, – spaghetti – spaghetti, – trufle – truffles, – vitello tonnato – gotowana cielęcina, serwowana z sosem z tuńczyka i kaparów, boiled

veal served with tuna and caper sauce.



Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jak należy tłumaczyć nazwy potraw, które nie mają odpowiednika w języku angielskim? 2. Jak tłumaczy się potrawy mające odpowiednik w języku angielskim? 3. Jakie są nazwy rodzajów posiłków w języku angielskim? 4. Jakie tradycyjne potrawy kuchni polskiej potrafisz określić po angielsku? 5. Jakie potrawy kuchni angielskiej, amerykańskiej i kanadyjskiej umiesz nazwać po

angielsku? 6. Jakie dania kuchni bałkańskiej i czeskiej potrafisz przetłumaczyć na język angielski? 7. Jakie potrawy kuchni francuskiej potrafisz określić po angielsku? 8. Jakie dania kuchni niemieckiej i austriackiej umiesz nazwać po angielsku? 9. Jakie typowe potrawy kuchni rosyjskiej potrafisz określić po angielsku? 10. Jakie tradycyjne potrawy kuchni włoskiej potrafisz określić po angielsku? 4.4.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Do zestawów potraw, dobierz odpowiednie nazwy posiłków w języku angielskim.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się z nazwami posiłków zawartymi w materiale nauczania, 4) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – kartki z rodzajami posiłków w języku angielskim, – kserokopie z zestawami potraw w języku angielskim, – słowniki dwujęzyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6.

Przykładowe zestawy potraw (opracowanie własne autora): 1) salad, sandwich with ham, 2) onion soup, chips, roast chicken, lettuce, orange juice, ice-cream, 3) omelette with mushrooms, jam, bread, milk, coffee, 4) roast beef with rice and salad, tea, coffee. Klucz odpowiedzi: 1. snack, 2. lunch, 3. breakfast, 4. dinner


Ćwiczenie 2 Po wysłuchaniu tekstu w języku angielskim o rodzajach posiłków i zwyczajach

żywieniowych w różnych krajach świata, wykonaj następujące czynności: a) uzupełnij puste miejsca nazwami posiłków, b) odpowiedz na pytania – prawda (True), fałsz (False), c) odpowiedz na pytania 1-8 zaznaczając właściwy kraj: A Brazil, B The Philippines,

C Finland.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze słownictwem i nazwami posiłków zawartymi w materiale nauczania, 4) umieć słuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim, 5) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – kartki z rodzajami posiłków w języku angielskim, – kserokopie z tekstem do słuchania w języku angielskim, – kserokopie z ćwiczeniami do tekstu w języku angielskim, – magnetofon i kaseta lub płyta CD z nagranym tekstem w języku angielskim, – słowniki dwujęzyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. Przykładowy tekst [5, s.58] A Brazil

Whether at home or in a restaurant, Brazilians like eating with their friends and family. They never eat (1)............ at the office and they have (2)................ very late – at about ten o’clock at night. Brazilians like small cups of strong coffee, at any time of the day. As well as many different fruit drinks, Brazilians also make very good beer. They don’t eat in the street or on the bus, and they never eat with their hands. They always use a knife and fork to eat, even for pizza or sandwiches. B The Philippines

Many Filipinos have three meals a day with two (3)............. in between. Rice is a part of every meal – they even make desserts with rice and coconut milk. Filipinos like eating soup, meat, vegetables and a lot of different sauces. In some parts of the country, they make wine. Families usually eat together and they like to invite people to eat with them. Filipinos eat with a fork and a spoon, or with their hands. It’s polite to leave a little food on the plate at the end of a meal. C Finland

There are a lot of different Finnish dishes, such as smoked fish and hot soups, but fast food such as pizza and sausages are also very popular. In the streets there are stalls which sell sausages, Finland’s favourite food. Finns like drinking beer. They make excellent beer. During the week, most families don’t usually have (4)................. together. Sometimes at the weekends they eat with friends. They cook meals together, or each person makes and brings a part of the meal.


Klucz odpowiedzi: 1. lunch, 2. dinner, 3. snacks, 4. dinner Pytania prawda/fałsz: 1. Brazilians don’t like eating with their friends. ................. 2. Filipinos eat with a fork and a spoon. ............... 3. Finns like drinking wine. ................. Klucz odpowiedzi: 1. False, 2. True, 3. False Pytania 1 – 8. In which country/countries do they: 1) drink a lot of coffee? ....... 2) like sausages? ....... 3) eat rice with every meal?........ 4) not eat in the street?......... 5) make very good beer? ......... ............ 6) usually eat dinner with their families?........... .............. 7) sometimes eat with their hands?........... 8) never eat with their hands?........... Klucz odpowiedzi: 1.A, 2.C, 3.B, 4.A, 5.A,C, 6.A,B, 7. B, 8.A Ćwiczenie 3

Pracując w grupach lub parach wyszukajcie w różnych źródłach informacje o kuchniach narodowych, a następnie zaprezentujcie w języku angielskim na forum klasy tradycyjne potrawy oraz zwyczaje żywieniowe poszczególnych narodów. Do przygotowania prezentacji można skorzystać z tekstu z poprzedniego ćwiczenia. Pracujcie według następujących kryteriów: grupa 1 – kuchnia polska, – kuchnia włoska, grupa 2 - kuchnia angielska, amerykańska, kanadyjska, grupa 3 – kuchnia bałkańska, czeska i rosyjska, grupa 4 – kuchnia francuska, grupa 5 – kuchnia niemiecka i austriacka,


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) potrafić przetłumaczyć nazwy potraw na język angielski, 4) potrafić określić rodzaje potraw kuchni narodowych w języku angielskim, 5) potrafić przygotować ustną prezentację w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu, – słowniki multimedialne, – słowniki tematyczne i branżowe, – literatura z rozdziału 6.



Tak Nie

1) określić rodzaje posiłków w języku angielskim? 2) określić nazwy potraw kuchni narodowych w języku angielskim? 3) przetłumaczyć nazwy potraw na język angielski? 4) określić w języku angielskim składniki posiłków? 5) odpowiadać na pytania – prawda/fałsz w języku angielskim? 6) opracować prezentację potraw w języku angielskim? 7) dokonać w języku angielskim ustnej prezentacji potraw?

8) słuchać tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim? 9) korzystać z różnych źródeł informacji? 10) posługiwać się słownikami tematycznymi i branżowymi?


4.5. Zamówienia składane przez gości 4.5.1. Materiał nauczania 1. Przyjmowanie zamówienia składanego przez gościa

Przyjmując zamówienie składane przez gościa w języku angielskim należy kierować się kilkoma zasadami: – uważnie słuchać klienta, – odpowiadać konkretnie na pytania klienta, – stosować zwroty grzecznościowe, typu How can I help you, sir / madam? (W czym mogę

Panu / Pani pomóc?), – dać gościowi czas na wybór potraw z karty menu, – nie przedłużać czasu oczekiwania na przyjęcie zamówienia, wtedy należy podejść do

gościa i zapytać czy można już przyjąć zamówienie: May I take your order, sir / madam? (Czy mogę przyjąć Pana / Pani zamówienie?)

– zanotować składniki zamówienia, – jeżeli gość nie wie, jaką potrawę wybrać, pomóc mu w wyborze, polecając np. danie

dnia, czy specjalność szefa kuchni, – jeśli nie ma już danej potrawy, ponieważ się skończyła, należy zapytać czy gość chciałby

coś innego w zamian, – podtrzymywać rozmowę, ale nie przerywać wypowiedzi gościa.

W rozmowie między gościem a kelnerem przyjmującym zamówienie w języku angielskim stosuje się najczęściej następujące zwroty: – Would you like to look at the menu sir? (Czy zechciałby Pan przejrzeć kartę dań?), – What would you like to drink, madam? (Co chciałaby Pani do picia?), – Would you like to order your dessert now, sir? (Czy chciałby Pan teraz zamówić deser?), – I suggest ordering onion soup. It’s really tasteful. (Proponuję zamówić zupę cebulową.

Jest naprawdę smaczna.), – Would you like something else instead, sir? (Czy chciałby Pan zamiast tego, coś innego?) – Is everything all right, madam? (Czy wszystko w porządku, proszę Pani?) – Can I have my bill, please? (Czy mogę prosić rachunek?)

Przykładowy dialog: (opracowanie własne autora) W – waiter, HG – gość hotelowy W: Good evening. Would you like to order now, madam? (Czy chciałaby Pani teraz złożyć zamówienie?) HG: Yes, please. (Tak, proszę.) W: Would you like a starter, madam? (Czy chciałaby Pani przystawkę?) HG: Yes, I’d like the onion soup, please. (Tak, poproszę zupę cebulową.) W: And for your main course, madam? (A jako danie główne?) HG: Do you have a prawn cocktail, please? (Czy macie koktajl z krewetek?) W: I’m sorry, but we haven’t got any seafood today. (Przykro mi, ale nie mamy dziś żadnych owoców morza.) HG: I see. I’ll have the grilled trout, then. Does it come with roast potatoes or chips? (Rozumiem. Wezmę więc pstrąga z grilla. Podawany jest z pieczonymi ziemniakami czy frytkami?) W: With roast potatoes, madam. (Z pieczonymi ziemniakami, proszę Pani.) HG: Can I have it with chips instead? (Czy mogę zamiast tego mieć z frytkami?)


W: Yes, of course. Would you like any dessert, madam? (Tak, oczywiście. Czy chciałaby Pani deser?) HG: I’d like the jelly with whipped cream, please. (Poproszę galaretkę z bitą śmietaną.) W: And anything to drink? (A czy coś do picia?) HG: A cup of coffee, please. (Proszę filiżankę herbaty.) W: Would you like anything else, madam? (Czy coś jeszcze Pani sobie życzy?) HG: That’s all, thank you. (To wszystko, dziękuję.) 2. Pomaganie konsumentowi w wyborze potraw

Trudności w wyborze potraw wynikają często ze zbyt dużej ilości dań w karcie lub z nieznajomości potraw przez konsumenta, zwłaszcza jeśli pochodzą one z kuchni narodowych i ich nazwy obco brzmią. Kelner powinien w takiej sytuacji krótko opisać potrawę, o którą pyta gość, powiedzieć, z jakimi dodatkami najlepiej smakuje, z czego się składa. Jeśli konsument nie wie, co wybrać, wówczas można spytać go o upodobania kulinarne, jakie potrawy preferuje, np. czy lubi dania pikantne, czy gustuje w kuchni wegetariańskiej, itp. Kelner powinien więc dysponować fachową wiedzą na temat potraw, ich składników, pochodzenia, walorów smakowych. Ponadto musi znać słownictwo i zwroty w języku angielskim z szeroko rozumianej gastronomii. W rozmowie z gościem hotelowym powinien operować też zwrotami grzecznościowymi i pamiętać, że to konsument dokonuje wyboru, a kelner może tylko sugerować, proponować potrawy. Kelner nie powinien przedłużać rozmowy z gościem hotelowym, lecz krótko i rzeczowo prowadzić konwersację, aby konsument się nie niecierpliwił czy irytował. Ważny jest zatem model gościnności zakładu gastronomicznego, w którym konsument powinien czuć się w biurze komfortowo, zaś kelner powinien swą uwagę skupić na kliencie i jego oczekiwaniach. Przykładowy dialog: (opracowanie własne autora) W – waiter, HG – gość hotelowy W: Good afternoon. What would you like to order, sir? (Dzień dobry, co chciałby Pan zamówić?) HG: I don’t know, because there are many dishes in the menu. It’s a difficult choice for me. (Nie wiem, ponieważ jest dużo potraw w karcie dań. Dla mnie to trudny wybór.) W: May I help you, sir? (Czy mogę Panu pomóc?) HG: Yes, please. What kind of dish is gnocchi? (Tak, proszę. Jaką potrawą jest gnocchi?) W: Gnocchi is a typical Italian dish. It’s a kind of dumplings served with herbs and grated cheese. It’s very tasteful dish.(Gnocchi to typowo włoska potrawa. Jest to rodzaj klusek podawanych z ziołami i tartym serem. To bardzo smaczne danie.) HG: I see. I would like to order something with meat, please. (Rozumiem. Chciałbym zamówić coś z mięsem.) W: Maybe do you fancy pierogi with meat? (Może ma Pan ochotę na pierogi z mięsem?) HG: What is it ‘pierogi’? (Co to jest „pierogi”?) W: Pierogi are a traditional Polish dish. They are boiled dough pockets filled with meat, cottage cheese or fruit. (Pierogi są tradycyjnym polskim daniem. Są to kawałki gotowanego ciasta w kształcie kieszonek nadziewane mięsem, twarogiem lub owocami.) HG: OK. I’ll have pierogi with meat, please. (W porządku. Wezmę pierogi z mięsem.) W: Good choice, sir. Would you like a starter, sir? (Dobry wybór. Czy chciałby Pan przystawkę?) HG: Yes, please. What is a soup of the day today? (Tak, proszę. Jaka jest dziś zupa dnia?) W: It’s bouillabaisse soup – a traditional French fish soup served with garlic mayonnaise. (To zupa bouillabaisse, tradycyjna francuska zupa rybna podawana z majonezem czosnkowym.) HG: Is it tasteful? (Czy jest smaczna?)


W: Yes, it’s very tasteful. (Tak, jest bardzo smaczna.) HG: I’ll have it, please. (Poproszę.) W: Would you like to order anything else, sir? (Czy chciałby Pan jeszcze coś zamówić?) HG: A glass of beer, please. And that’s all. Thank you for help. (Proszę szklankę piwa. To wszystko. Dziękuję za pomoc.) W: It’s pleasure for me, sir. (To dla mnie przyjemność.)


Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie zwroty grzecznościowe stosuje się w rozmowie z gościem hotelowym? 2. Jakim słownictwem należy operować przyjmując zamówienie w języku angielskim? 3. Jakie pytania w języku angielskim należy zadawać konsumentowi? 4. Co należy zrobić, jeśli konsument zażyczy sobie potrawę, która się skończyła? 5. Jak powinien zachowywać się kelner przyjmując zamówienie w języku angielskim? 6. Z czego wynikają trudności w wyborze potraw dokonywanym przez konsumenta? 7. Co należy zrobić, jeśli gość spyta po angielsku o rodzaj potrawy? 8. Kto dokonuje wyboru potrawy – kelner czy konsument? 9. Jak należy zaprezentować w języku angielskim klientowi potrawę, której nie zna? 10. Jaki powinien być model gościnności zakładu gastronomicznego? 4.5.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Po wysłuchaniu rozmowy w języku angielskim pomiędzy kelnerem a konsumentem, uzupełnij dialog brakującymi wyrazami.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze zwrotami używanymi przy zamawianiu potraw zawartymi w materiale

nauczania, 4) potrafić słuchać tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim, 5) potrafić uzupełnić tekst w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – magnetofon i kaseta lub płyta CD z nagranym dialogiem, – kserokopie z dialogiem z lukami, – słowniki tematyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. Przykładowy dialog: (opracowanie własne autora) W – waiter, HG – gość hotelowy W: Good afternoon. Would you (1) ........... to look at the menu, sir? HG: Yes, (2) ................


W: (3) ............... you like to (4) ................ now, sir? HG: Yes, with (5) .................. W: What would you like as your (6) ................, sir? HG: I’d like the (7) ..................., please. W: And for your main (8) ..................., sir? HG: I’d like the (9) ................ beef with roast (10) ....................... and salad, please. W: Would you like (11) .................... to drink, sir? HG: Yes, I’d like (12) ................. of orange juice, please. W: Right. Would you like anything (13) ................, sir? HG: No, thank (14) ................... Klucz odpowiedzi: 1. like, 2. please, 3. Would, 4. order, 5. pleasure, 6. starter, 7. broth, 8. course, 9. roast, 10. potatoes, 11. anything, 12. glass, 13. else, 14. you Ćwiczenie 2

Pracując w parach ułóżcie dialog w języku angielskim, w którym kelner przyjmuje zamówienie od gościa hotelowego. Następnie zaprezentujcie go w formie inscenizacji na forum klasy.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze zwrotami używanymi przy zamawianiu potraw zawartymi w materiale

nauczania, 4) potrafić ułożyć dialog w języku angielskim, 5) potrafić prowadzić dialog w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – plansze, foliogramy z nazwami potraw, – karty dań, – słowniki tematyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 3

Pracując w parach ułóżcie dialog w języku angielskim, w którym kelner pomaga konsumentowi w wyborze potraw. Następnie zaprezentujcie go w formie inscenizacji na forum klasy.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zapoznać się ze zwrotami używanymi przez kelnera przy pomaganiu konsumentowi

w wyborze potraw zawartymi w materiale nauczania, 4) potrafić ułożyć dialog w języku angielskim,


5) potrafić prowadzić dialog w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – plansze, foliogramy z nazwami potraw, – karty dań, – słowniki tematyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura z rozdziału 6. 4.5.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz:

Tak Nie

1) Posługiwać się w języku angielskim zwrotami z zakresu 2) gastronomii przyjmując zamówienie?

3) Posługiwać się w języku angielskim zwrotami potrzebnymi podczas 4) pomagania konsumentowi w wyborze potraw?

5) Krótko scharakteryzować po angielsku potrawę? 6) Określić w języku angielskim składniki potraw? 7) Zadawać pytania konsumentowi w języku angielskim? 8) Używać w rozmowie z gościem hotelowym zwrotów

grzecznościowych w języku angielskim? 9) Ułożyć dialog w języku angielskim?

10) Prowadzić rozmowę z gościem hotelowym języku angielskim? 11) Przyjąć zamówienie gościa hotelowego w języku angielskim? 12) Pomóc konsumentowi w wyborze potraw w języku angielskim?


4.6. Rozliczanie należności za usługi gastronomiczne 4.6.1. Materiał nauczania

W zakładzie gastronomicznym należności za usługi gastronomiczne przyjmują kelnerzy. Zakład musi więc zorganizować system rozliczeń kelnerskich, aby chronić interes zakładu i konsumentów. 1. Elektroniczne systemy rozliczeń

W nowoczesnych hotelach oprócz tradycyjnych sposobów rozliczania należności, funkcjonują elektroniczne systemy służące rozliczaniu należności za usługi hotelowe i gastronomiczne. Do takich systemów należą między innymi GaH i RhPos [Gastona.pl].

GaH to zintegrowany system obsługi sprzedaży i produkcji, przeznaczony głównie dla lokali gastronomicznych, obiektów hotelowo-gastronomicznych oraz firm cateringowych. W jego skład wchodzi sieć kas w punktach sprzedaży, modułowe oprogramowanie zarządzające sprzedażą, produkcją (obsługa receptur i magazynów) i rozliczeniami. Oprogramowanie zarządzające systemu działa na komputerach PC, na pojedynczych stanowiskach lub w całej sieci lokalnej. System może rejestrować sprzedaż następująco: − przy użyciu programu kasowego „Kasa”, który działa na specjalizowanych terminalach

z ekranem dotykowym lub standardowych komputerach PC z monitorem dotykowym lub zwykłym,

− za pomocą kas fiskalnych Elzab, − używając zdalnych bonowników kelnerskich (palmtopów) z łącznością radiową.

Główne zadania i funkcje systemu to gromadzenie danych o sprzedaży z kas i zarządzanie nimi, rozliczanie, raportowanie, a także zarządzanie produkcją – obsługa recepcji i magazynów, rozliczanie kuchni, restauracji, kawiarni i barów. Dzięki możliwości składania oprogramowania w rozmaite konfiguracje, zakres funkcji i cena systemu mogą być dostosowane do potrzeb klienta, uwarunkowań finansowych i organizacyjnych. Kompatybilność stanowisk Kasa i systemu hotelowego ReHot lub RhPos umożliwia bezpośrednie przenoszenie na konta gości hotelowych obciążeń z punktów gastronomicznych.

Do oprogramowania używa się systemu operacyjnego Microsoft Windows, sieci lokalnej lub na pojedynczego stanowiska. Standardowy sprzęt PC jest rozszerzony i wzbogacony o różne urządzenia przeznaczone do obsługi sprzedaży i zamówień, np. bonowniki kelnerskie (palmtopy) z łącznością radiową, terminale z ekranem dotykowym i czytnikiem kart, drukarki bonów i rachunków, drukarki fiskalne, szuflady na pieniądze, wagi, dozowniki napojów.

RhPos używany jest w recepcji hotelowej i działa na zasadzie programu kasowego Kasa, uzupełnionego możliwością rejestracji rezerwacji i pobytów, konta rozliczeniowego gościa, definicji obciążeń hotelowych, kartotek pokoi, gości i firm. W jednym systemie mogą być scalone obsługi recepcji hotelowej, gastronomii i innych punktów sprzedaży, takich jak sklepy, imprezy, catering. Istnieje też możliwość ujęcia obrotów hotelu w ujednoliconych raportach i statystykach. RhPos zawiera funkcje typowe dla hotelu, takie jak grafik pokoi i stan obłożenia hotelu, lista przyjazdów i wyjazdów, saldo-lista, lista śniadań, statystyki i raporty hotelowe, plan sprzedaży, interfejs do centrali telefonicznej, itp. Baza danych jest wspólna dla programu kasowo-gastronomicznego Kasa, który spełnia funkcje administracyjne i kasowe.

Kompleksowy system sprzedaży stwarza oprogramowanie hotelowo-gastronomiczne współpracujące z systemem obsługi imprez KaliG. Działa ono pod systemem operacyjnym Microsoft Windows, w sieci LAN lub na pojedynczym stanowisku. Można do niego wykorzystać standardowy sprzęt PC wzbogacony o specjalistyczne urządzenia do obsługi


sprzedaży, np. ekrany dotykowe, drukarki fiskalne, kuchenne i rachunkowe, zdalne bonowniki, czytniki kart magnetycznych i kodów paskowych, wagi, dozowniki, szuflady na pieniądze. Dzięki szerokim możliwościom konfiguracji systemu, RhPos sprawdza się dobrze w małych i średnich hotelach, motelach i pensjonatach, które świadczą usługi hotelowo – gastronomiczne.

2. System kas kelnerskich – każdy kelner ma wyznaczony swój licznik w kasie i ma do

niego klucz. Ten system ułatwia pracę kelnera, ponieważ jest ona szybka i dokładna. Kelner wykonuje tu następujące czynności:

− wbija na kasę czeki z podaniem ceny poszczególnych potraw zaraz po przyjęciu zamówienia od konsumenta, z tym, że czeki te są kasowane osobno dla kuchni i bufetu,

− obok wartości potrawy wpisuje na wystawionych maszynowo czekach ilość i nazwę potrawy czy napoju i składa swój podpis.

Kierownik zakładu gastronomicznego odczytuje z liczników obroty i na ich podstawie, po skończonej pracy, rozlicza kelnerów z utargów.

3. Sporządzanie i wystawianie rachunków kelnerskich

Kelner ma obowiązek wystawić rachunek po każdorazowej usłudze. Rachunek powinien zawierać następujące informacje: − nazwę i adres zakładu gastronomicznego, − datę, − wyszczególnienie potraw i napojów, − cenę jednostkową i wartość, − wartość ogólną, − pieczęć kelnera z jego imieniem, nazwiskiem i numerem, − podpis kelnera. Tabela 1. Przykładowy rachunek kelnerski w języku polskim i angielskim (opracowanie własne autora): Lp. Restauracja „Róża”, Radom, ul. Długa 3

Restaurant ‘Rosa’ 3, Long Street, Radom, Data: 16.11.2006. / Date: 16th Nov. 2006.

Cena jednostkowa i wartość / Unit price and value

1. Zupa pieczarkowa / Mushroom soup 7 PLN 2. Ryż / Rice 4 PLN 3. Boeuf Strogonow / Boeuf Strogannov 15 PLN 4. Lemoniada / Lemonade 4 PLN Pieczęć kelnera / Waiter’s stamp Podpis kelnera / Waiter’s signature

Wartość ogólna / Total value 30 PLN

Kelner po skończonej pracy jest zobowiązany do sporządzenia zestawienia rachunków

kelnerskich, sprawdzić stan kasy i wpłacić kierownikowi utarg dnia. Dostarcza też kierownikowi następujące dokumenty: − czek z utargiem dziennym, − czeki, które zostaną odliczone od utargu, np. czeki anulowane, − wszystkie rachunki kelnerskie wraz z ich zestawieniem, które musi być zgodne z czekiem

ostatecznym, − bony konsumenckie zamiast gotówki i bony rozliczeniowe, z tym, że realizacja usług

bankietowych powinna być bonowana oddzielnie na specjalnym formularzu lub w kasie kelnerskiej.


4. Rozliczenie konsumenta Konsument zwykle sygnalizuje kelnerowi, że chciałby zapłacić za usługę, wówczas

kelner powinien jak najszybciej wypisać i podać na tacy czy talerzyku oryginalny rachunek. Kelner powinien wpisywać na bieżąco w bloczku rachunkowym zamawiane potrawy i napoje poszczególnych konsumentów, wówczas jego praca będzie szybka i sprawna. Z chwilą wystawiania rachunku, kelner musi tylko zsumować pozycje. Jeśli konsument zamówi tylko jedna potrawę, czy napój, wtedy też trzeba wystawić rachunek.

5. Prowadzenie konwersacji z gościem podczas rozliczania należności za usługi

gastronomiczne Kelner prowadząc konwersację w języku angielskim z gościem podczas rozliczania

należności za usługi gastronomiczne powinien kierować się kilkoma zasadami. Konwersacja nie powinna przechodzić na sprawy prywatne konsumenta czy kelnera, winna być związana z usługami gastronomicznymi i mieć charakter oficjalny. Pracownik zakładu gastronomicznego prowadząc w języku angielskim z gościem konwersacje podczas rozliczania należności za usługi gastronomiczne powinien: − posługiwać się zwrotami grzecznościowymi i słownictwem z zakresu gastronomii, − udzielić informacji o warunkach i sposobie płatności za wyświadczone usługi, jeśli

będzie taka konieczność, − poinformować o cenie za usługi gastronomiczne, − jeśli konsument poprosi, podać adres lub numer telefonu i godziny pracy zakładu

gastronomicznego, − zapytać, czy gość jest zadowolony z serwowanych potraw, − nie przeciągać niepotrzebnie rozmowy. Przykładowa rozmowa (opracowanie własne autora): HG: Hotle Guest –Gość hotelowy, W: Waiter - Kelner HG: Can I have my bill, please? (Czy mogę prosić rachunek?) W: Yes, sir. Just a moment….. The soup is seven zlotys and the main course costs eighteen zlotys, and the juice is five zlotys. It is thirty zlotys altogether. Here you are your bill, sir. (Tak proszę Pana. Chwileczkę … Zupa kosztuje siedem złotych, danie główne osiemnaście złotych plus sok siedem złotych. Razem trzydzieści złotych. Proszę oto Pański rachunek.) HG: Here you are. Thirty zlotys for dinner, it isn’t so much and the food was tasteful. (Proszę. Trzydzieści złotych za kolację, to nie dużo i jedzenie było smaczne.) W: Thank you, sir. It’s nice to hear it. We try to prepare the best dishes for our guests. (Dziekuję Panu. Miło to słyszeć. Staramy się przygotowywać najlepsze dania dla naszych gości.) HG: How long is this restaurant open? (Jak długo jest otwarta ta restauracja?) W: It is open from 10 a.m. till 11 p.m. (Jest ona otwarta od 10 rano do 11 wieczorem.) HG: Could you give me the telephone number to this restaurant? (Czy mógłby mi Pan dać numer telefonu do tej restauracji?) W: Yes, sir. Here you are. (Tak proszę Pana. Proszę.) HG: Can I order some food or drinks to my room? (Czy mogę zamawiać jedzenie i napoje do mojego pokoju?) W: Yes, sir. We deliver food and drinks to our guests’ rooms. (Tak proszę Pana. Dostarczamy jedzenie I napoje do pokojów naszych gości.) HG: Thank you. Good bye. (Dziękuję. Do widzenia.) W: Thank you, sir. Good bye. (Dziękuję Panu. Do widzenia.)



Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie operacje rozliczeniowe można wykonać za pomocą systemu GaH? 2. Jakie operacje rozliczeniowe można wykonać za pomocą systemu RhPos? 3. Na czym polega rozlicznie należności w systemie kas kelnerskich? 4. Jakie informacje powinien zawierać rachunek w języku polskim i angielskim? 5. Jak kelner powinien rozliczać konsumenta? 6. Jakimi zasadami powinien kierować się kelner prowadząc konwersacje w języku

angielskim z gościem hotelowym podczas rozliczania należności za usługi gastronomiczne?

7. Jak powinna przebiegać przykładowa konwersacja między kelnerem a konsumentem?

4.6.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Po wysłuchaniu konwersacji w języku angielskim między kelnerem a gościem hotelowym podczas rozliczania należności za usługi gastronomiczne, uzupełnij dialog brakującymi wyrazami.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) posługiwać się w języku angielskim terminologią z zakresu gastronomii i hotelarstwa, 4) potrafić słuchać ze zrozumieniem tekstu w języku angielskim, 5) potrafić uzupełnić tekst w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– magnetofon z kasetą lub płytą CD i nagranym dialogiem, – kserokopie dialogu z lukami, – przybory piśmiennicze, – słowniki dwujęzyczne i branżowe, – literatura z rozdziału 6. Przykładowy dialog do słuchania (opracowanie własne autora): HG: Can I (1) ……… my bill, please? W: Just a (2) …………, madam. The onion (3) ………… is four zlotys, boiled potatoes (4) ……….. zlotys, pork (5) ………. seven zlotys, salad five (6) …………. and mineral (7) …………. three zlotys. It’s twenty – two zlotys (8) ……………... HG: Can I (9) ………….. by my credit card? W: Yes, it is (10) ……………., madam. HG: (11) ………… you are. W: Give your credit card (12) ………… here, please. HG: Yes, of course. You (13) ………….. very tasteful and cheap dishes. W: It’s a pleasant for us. Is there (14) …………….. else I can do for you, madam? HG: No, (15) ………….. you. Good bye.


Klucz odpowiedzi: 1. have, 2. moment, 3. soup, 4. three, 5. cutlet, 6. zloty, 7. water, 8. altogether, 9. pay, 10. possible, 11. Here, 12. number, 13. serve, 14. anything, 15. thank.

Ćwiczenie 2 Wybierz jedną z form rozliczania konsumenta za usługi gastronomiczne, a następnie

przeprowadź procedurę rozliczania gościa hotelowego w języku angielskim. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) posługiwać się w języku angielskim terminologią z zakresu gastronomii i hotelarstwa, 4) potrafić posługiwać się systemami rozliczeń za usługi gastronomiczne, 5) przeprowadzić procedurę rozliczania gościa hotelowego w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu, – plansze i foliogramy z systemami rozliczeń za usługi gastronomiczne, – karty menu, – artykuły piśmiennicze, – słowniki tematyczne i branżowe, – słowniki multimedialne, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 3

Ułóż i przeprowadź konwersację w języku angielskim między kelnerem a gościem hotelowym podczas rozliczania należności za usługi gastronomiczne.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) posługiwać się w języku angielskim terminologią z zakresu gastronomii i hotelarstwa, 4) potrafić ułożyć konwersacje w języku angielskim, 5) potrafić przeprowadzić konwersacje w języku angielskim, 6) umieć w języku angielskim rozliczyć gościa hotelowego za usługi gastronomiczne, 7) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – urządzenia do rozliczania usług gastronomicznych, – karty menu, – przybory piśmiennicze, – słowniki tematyczne i branżowe, – literatura z rozdziału 6.



Tak Nie

1) pracować w jednym z systemów rozliczeń kelnerskich? 2) wypełnić rachunek w języku polskim i angielskim? 3) rozliczyć należność za usługi gastronomiczne w języku angielskim? 4) przeprowadzić konwersację w języku angielskim z gościem

hotelowym podczas rozliczania należności za usługi gastronomiczne?

5) posługiwać się w języku angielskim terminologią z zakresu gastronomii i hotelarstwa podczas konwersacji?

6) stosować zwroty grzecznościowe podczas konwersacji w języku angielskim z gościem hotelowym?

7) słuchać tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim?

8) poprawnie uzupełnić słuchany tekst w języku angielskim?


4.7. Karta dań zakładu hotelarskiego 4.7.1. Materiał nauczania 1. Planowanie karty dań

Według Ryszarda Jargonia [8, s. 120 – 125] układając kartę menu należy ją dokładnie zaplanować. W tym celu trzeba zebrać informacje o zwyczajach żywieniowych danego środowiska, uwzględnić kategorię hotelu i zakładu, co jest podstawa do ustalenia cen potraw i napojów. Warto również ustalić sposób i warunki zaopatrzenia w artykuły żywnościowe i napoje oraz dokonać analizy planowanych kart dań w zależności od wyposażenia zakładu oraz kwalifikacji personelu. Opracowując jadłospis należy uwzględnić: − ilość potraw, napojów, ich koszt na podstawie karty roboczej, − stronę graficzną karty (grupy rodzajowe), − częstotliwość zaopatrzenia w artykuły żywnościowe i napoje. 2. Rodzaje jadłospisów

W zakładach gastronomicznych wyróżnia się następujące rodzaje jadłospisów: − jadłospis dzienny (Daily Menu) – obejmuje zestaw potraw dostępny przez cały dzień oraz

dania specjalne, sprzedawane w krótkim terminie, nie przez cały dzień, ale np. w określonej porze dnia – obiad, kolacja,

− jadłospis okresowy / standardowy (Periodic/Standard Menu) – uwzględnia podstawowy asortyment dań i jest opracowywany na podstawie badania opinii konsumentów, obowiązuje on zwykle przez miesiąc lub kwartał,

− jadłospis okolicznościowy (Occasional Menu) – zawiera asortyment dań na specjalne okazje i w tym celu jest też zaprojektowany. Jeżeli zakład gastronomiczny posiada dość wąski, ale urozmaicony i ulegający częstym

zmianom asortymentem potraw, wówczas stosuje następujące karty dań: − karta śniadaniowa (Breakfast Menu) – to asortyment i cennik dań sprzedawanych

w godzinach porannych w zakładzie gastronomicznym lun bufecie śniadaniowym, − karta obiadowa (Lunch Menu) – to w większości zestaw dań gorących i ich cennik

sprzedawanych w porze obiadowej, − karta kolacyjna (Dinner Menu) – obejmuje więcej potraw zimnych sprzedawanych

w godzinach wieczornych oraz ich ceny. Poza tymi jadłospisami, zakłady gastronomiczne oferują jeszcze jadłospisy dla dzieci

(Children / Kids Menu) zawierające potrawy przeznaczone dla najmłodszych konsumentów. W hotelach międzynarodowych spotyka się jadłospisy ilustrowane z barwnym spisem potraw i ich ilustracjami oraz z fotografiami atrakcji turystycznych regionu. Takie karty menu maja znakomita szatę graficzną i konsument może otrzymać tego rodzaju jadłospis jako pamiątkę. 3. Układanie kart dań

Kartę dań układa się na podstawie karty roboczej, która opracowywana jest przez szefa kuchni na podstawie zapasów artykułów. Układ potraw powinien odpowiadać kolejności ich spożywania. W poszczególnych kategoriach dań należy układać potrawy w kolejności od najtańszych do najdroższych. Oto przykładowy układ karty dań: − przekąski zimne (Cold Snack), w tym pieczywo, rodzaje serów, masło, margaryna, − przekąski gorące (Hot Snack), „szef kuchni poleca”, czyli danie dnia, specjalność

zakładu, (Dish of the Day), − Zupy (Soups),


− potrawy rybne (Fish Dishes), w tym dania z mięczaków i skorupiaków, − dania mięsne (Meat Dishes), − potrawy z drobiu (Chicken Dishes), − potrawy z dziczyzny (Game Dishes), − dania jarskie (Vegetarian Dishes), − dodatki do dań głównych (Main Dishes Additives), − desery, napoje zimne i gorące (Desserts, Cold and Hot Drinks).

Jadłospisy w kawiarniach i barach mają specjalistyczny zestaw potraw i napojów i układa się je następująco: − napoje gorące (Hot Drinks), np. kawa, herbata, kakao, mleko, − przekąski zimne i gorące (Cold and Hot Snack), np. sałatka owocowa, frytki, śledź

w śmietanie, hamburger, kanapki, − desery (Desserts) np. ciasta, torty, ciastka, kremy, − napoje chłodzące (Cool Drinks), np. soki owocowe, woda mineralna, lemoniada, cola.

Na końcu jadłospisu umieszcza się informacje dla konsumenta, a wśród nich godziny otwarcia zakładu, czas oczekiwania na zamówione potrawy, godziny przyjmowania zamówień na dania gorące. Karta dań powinna informować też o wysokości kwoty pobieranej za dostarczenie dań do pokoi hotelowych, możliwości zmiany dodatków do potraw oraz klauzulę: „Podane ceny są cenami ostatecznymi”. Jadłospis podpisywany jest przez kierownika zakładu, szefa kuchni i kalkulatora.

Kategorie dań w jadłospisach krajów anglojęzycznych różnią się nieco od grup potraw w polskim menu, ponieważ są one uproszczone. Jadłospis anglojęzyczny może przyjmować różne formy i mieć rozmaite kategorie. Przykład 1: Starters – przystawki, w tym zakąski zimne, gorące i zupy, Main course – danie główne, Desserts / Sweets – desery, Drinks – napoje. Przykład 2: Soups – zupy, Salads – sałatki, Main dished – dania główne, Desserts – desery, Drinks – napoje.

W zakładzie gastronomicznym karty wódek i win są układane oddzielnie według następującej kolejności: − wódki, tu również gin i whisky (vodkas, gin, whisky) − koniaki, likiery (cognacs, liquors), − wina białe wytrawne (white dry wines), − wina białe półwytrawne (white semi – dry wines), − wina czerwone wytrawne (red dry wines), − wina czerwone półwytrawne (red semi – dry wines), − wina deserowe (dessert wines), − wermuty (vermouths), − wina szampańskie (champagne wines).

Karta win i wódek podzielona jest zazwyczaj na dwie części – kartę win i wódek oraz kartę napojów chłodzących (soki, woda mineralna, itp.) Piwa stanowią odmienną grupę w karcie. Każdy rodzaj alkoholu powinien być opatrzony informacją, co do pojemności butelki i jej ceny, pojemności kieliszka i jego ceny. Wszystkie z serwowanych win powinny


zawierać pełną nazwę, kraj pochodzenia, rocznik, walory smakowe, np. demi sec – półwytrawne. Asortyment napojów alkoholowych układa się od najniższych do najwyższych cen. Kartę win i wódek podpisuje kierownik zakładu i kalkulator. 4. Obowiązki kelnera

Kelner musi być dobrze zorientowany w jadłospisach, powinien znać zawartość karty oraz udzielić informacji na temat oferowanych dań. Kelner musi wiedzieć, czy wszystkie potrawy z karty są w bieżącej sprzedaży. Powinien tez dysponować fachową wiedzą na temat win, czyli w jakich temperaturach i do jakich potraw serwuje się dany gatunek wina. 5. Tłumaczenie nazw potraw w karcie dań na język angielski

Karty dań zawierają potrawy kuchni różnych narodów, specjały i konsument nie wszystkie z nich zna. Zdarzają się też takie nazwy dań, które nie maja odpowiednika w innym języku, np. polenta, navarin, itp. Warto więc przy nazwie potrawy dodać jej krótki opis, z czego się ona składa, jakie są jej walory smakowe, z czym się ją serwuje i z jakiej kuchni pochodzi. Opis potrawy nie powinien być obszerny ani szczegółowy, ale musi zawierać podstawowe informacje o potrawie. W krótkiej definicji potrawy można uwzględnić sposób jej przygotowania, np. roast – pieczony, boiled – gotowany, fried – smażony. W nazwach niektórych popularnych potraw jest jej główny składnik i wówczas w tłumaczeniu na język angielski używa się rzeczownika w liczbie pojedynczej, który występuje przed nazwą dania, np. zupa ogórkowa – cucumber soup (ogórek + zupa). Przykładowy jadłospis dzienny w języku angielskim z tłumaczeniem nazw potraw na język polski (opracowanie własne autora): Starters - Przystawki 1.50£ Borsch - barszcz ukraiński 1.60 £ Onion Soup (Soup of the Day) – zupa cebulowa (Zupa dnia) 2.20 £ Veal Tongue in Jelly – ozorek cielęcy w galarecie 2.40 £ Prawns with Chicory – krewetki z cykorią 2.80 £ French Omelette Stuffed with Vegetables, Meat or Mushrooms – omletfrancuski nadziewany warzywami, mięsem lub grzybami

3.00 £

Main courses – Dania główne

Beef Stroganoff with Rice – Strogonoff z ryżem 4.85 £ Fried Chicken with Roast Potatoes and Salad – kurczak pieczony z pieczonymi ziemniakami i sałatką

4.95 £

Grilled Trout with Vegetables and Chips – pieczony pstrąg z warzywami i frytkami

5.20 £

Filé – French Dish, Fried Beef Loin with Cabbage – danie francuskie, smażona polędwica wołowa z kapustą

6.50 £

Saltimbocca – Italian dish, veal cutlet stuffed with ham served with pasta – danie włoskie, kotlet cielęcy nadziewany szynką, podawany z makaronem. Dish of the Day

7.00 £ Desserts – Desery

Apple pie – szarlotka 1.20 £ Fruit Jelly with Whipped Cream – galaretka owocowa z bitą smietaną Hot Pancakes with Fruit and Chocolate Icing (2 pieces) – gorące naleśniki z owocami i polewą czekoladową (2 sztuki)

1.50 £

2.00 £


Selection of Ice – Cream – wybór lodów Drinks – Napoje Tea – herbata Coffee – kawa Mineral water – woda mineralna Lemonade – lemoniada Coke – coca cola Orange juice

2.00 £

0.5 £ 0.6 £ 0.7 £ 0.8 £ 0.9 £

1.00 £ Bon Apetit (Smacznego) Opening hours: 7.00 a.m. – 11.00 p.m. every day. (Godziny otwarcia: 7 – 23 codziennie.) Time of waiting for dishes: 15 minutes. (Czas oczekiwania na potrawy: 15 minut.) Ordering time of hot dishes: 8.00 a.m. – 8 p.m. (Czas zamawiania potraw gorących: 8 – 20.) Cost of dishes delivering to hotel rooms is 2 £. (Koszt dostarczenia potraw do pokoi hotelowych wynosi 2 funty.) Changing of dishes additives is possible. (Możliwa jest zmiana dodatków do potraw.) Given prices are final prices. (Podane ceny są cenami ostatecznymi.) Restaurant Manager‘s Signature (Podpis kierownika restauracji) Chef‘s Signature (Podpis Szefa Kuchni) Calculator’s Signature (Podpis Kalkulatora) 4.7.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jak należy planować kartę dań? 2. Jakie znasz rodzaje jadłospisów w języku angielskim? 3. Jaki powinien być układ kategorii potraw w karcie dań? 4. Jakie kategorie dań występują w jadłospisach anglojęzycznych? 5. Jak układa się kartę win i wódek? 6. Jakie są obowiązki kelnera odnośnie jadłospisów? 7. Jakie informacje umieszcza się na końcu karty dań? 8. Jak należy tłumaczyć nazwy potraw, które nie mają odpowiednika w języku angielskim? 9. Jak należy tłumaczyć nazwy potraw powszechnie znanych na język angielski? 10. Jakie informacje powinien zawierać opis potrawy w języku angielskim? 4.7.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Dokonaj krótkiego opisu potraw, które nie mają odpowiednika w języku angielskim – bigos, pierogi, gołąbki, barszcz czerwony z pasztecikami, bouillabaisse, kebabczeta, polenta, svičkova, hermelin, straciatella, budyń, knedle ze śliwkami. Po dokonaniu opisu, przyporządkuj poszczególne potrawy do kategorii dań: przystawki, dania główne, desery.



Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) znać terminologię z zakresu gastronomii, 4) potrafić dokonać opisu potraw w języku angielskim, 5) umieć przyporządkować potrawy do kategorii dań w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: − karty menu różnych zakładów gastronomicznych, – słowniki tematyczne i branżowe, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 2

Zaplanujcie, a następnie ułóżcie w języku angielskim następujące rodzaje jadłospisów: Grupa 1 – jadłospis dzienny (Daily Menu), Grupa 2 – jadłospis okresowy / standardowy (Periodic/Standard Menu), Grupa 3 – jadłospis okolicznościowy (Occasional Menu).


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) umieć zaplanować kartę dań, 4) znać terminologię z zakresu gastronomii w języku angielskim, 5) ułożyć kartę dań w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – karty menu różnych zakładów gastronomicznych, – słowniki multimedialne, – stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu drukarką, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 3

Zaplanujcie, a następnie ułóżcie w języku angielskim następujące rodzaje kart dań: Grupa 1 – karta śniadaniowa (Breakfast Menu), Grupa 2 – karta obiadowa(Lunch Menu), Grupa 3 – karta kolacyjna (Dinner Menu), Grupa 4 – karta dań kawiarni (Café Menu), Grupa 5 – karta dań dla dzieci (Children / Kids Menu), Grupa 6 – karta wódek i win.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) umieć zaplanować kartę dań,


4) znać terminologię z zakresu gastronomii w języku angielskim, 5) ułożyć kartę dań w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – karty menu różnych zakładów gastronomicznych, – słowniki multimedialne, – stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu i drukarką, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 4

Ułóż w języku angielskim dowolny jadłospis ilustrowany, a następnie zaprezentuj go na forum klasy.



1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) umieć zaplanować kartę dań, 4) znać terminologię z zakresu gastronomii w języku angielskim, 5) ułożyć kartę dań w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – karty menu różnych zakładów gastronomicznych, – słowniki multimedialne, – stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu i drukarką, – literatura z rozdziału 6. 4.7.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz:

Tak Nie

1) zaplanować kartę dań? 2) rozróżnić rodzaje jadłospisów? 3) nazwać kategorie dań w języku angielskim? 4) opisać potrawy, które nie maja odpowiednika w języku angielskim? 5) przyporządkować nazwy potraw do kategorii dań po angielsku?

6) ułożyć jadłospis w języku angielskim? 7) ułożyć ilustrowany jadłospis w języku angielskim?

8) ułożyć kartę dań dla dzieci w języku angielskim? 9) ułożyć kartę wódek i win w języku angielskim?

10) ułożyć kartę dań kawiarni w języku angielskim?


4.8. Rozmowa kurtuazyjna z gościem podczas wykonywania usług gastronomicznych

4.8.1. Materiał nauczania 1. Zasady prowadzenia rozmowy kurtuazyjnej w języku angielskim z gościem

hotelowym Podczas wykonywania usług gastronomicznych kelner niejednokrotnie prowadzi

konwersację z konsumentem. Zwykle jest to rozmowa kurtuazyjna, czyli bardzo uprzejma i wytworna pod względem grzecznościowym konwersacja. Może ona dotyczyć zamawiania potraw, ich opisu, sposobu podawania, czy czasu oczekiwania na nie. Klient oczekuje od kelnera porady, sugestii, co do wyboru dań, zadaje pytania o dodatki do potraw. Dialog pomiędzy kelnerem a gościem hotelowym może dotyczyć tez warunków zakwaterowania w hotelu, czasu pobytu gościa. Kelner może zapytać, czy gość jest zadowolony z pobytu w hotelu, jak długo w nim zostanie. Pracownik gastronomii powinien życzyć gościowi miłego pobytu, spełniać jego życzenia i prośby. Ponadto kurtuazja w języku angielskim jest jego cechą stałą, ponieważ używa się w nim na co dzień wiele zwrotów grzecznościowych, podkreślających uprzejmość, poziom intelektualny i kulturę osobistą rozmówcy. Anglicy bardzo przywiązują wagę do kurtuazji w języku i stylu bycia, dlatego więc pracownik gastronomii powinien znać co najmniej kilka zwrotów kurtuazyjnych i posługiwać się nimi w miejscu pracy w kontaktach z konsumentami. Prawidłowe prowadzenie rozmowy kurtuazyjnej świadczy również o wysokiej kulturze zawodowej i osobistej pracownika gastronomii.

Pracownik gastronomii w rozmowie kurtuazyjnej w języku angielskim z gościem hotelowym podczas wykonywania usług gastronomicznych nie powinien używać zwrotów potocznych, ani nadużywać skrótów, ponieważ jest to rozmowa oficjalna. Ponadto kelner nie przerywa wypowiedzi konsumenta, ale pozwala mu się swobodnie wypowiedzieć. Pracownik gastronomii nie może przedłużać rozmowy, ani nie wolno mu zadawać pytań niezwiązanych z tematem rozmowy, np. o sprawy zawodowe, czy prywatne konsumenta. Kelner powinien mówić wyraźnie, słuchać uważnie swego rozmówcy. Jeżeli pracownik gastronomii nie zrozumiał wypowiedzi konsumenta, wówczas powinien poprosić o jej powtórzenie – Could you repeat, please? (Czy mógłby Pan powtórzyć?) 2. Wyrażenia i zwroty używane w rozmowie kurtuazyjnej w języku angielskim

W rozmowie kurtuazyjnej podczas wykonywania usług gastronomicznych używa się wielu zwrotów z prośbą o przyzwolenie, typu Can I, May I (Czy mogę) oraz pytań z konstrukcją Would you like, sir / madam (Czy chciałby Pan / Pani), ponieważ wyrażają one uprzejmość, grzeczność. Kelner powinien swobodnie operować słownictwem i wyrażeniami z zakresu gastronomii i hotelarstwa. Oto przykładowe zwroty w języku angielskim używane w rozmowie kurtuazyjnej: Yes, it will be my pleasure, madam. (Oczywiście, proszę Pani.) Please, look at the menu sir / madam. (Proszę przejrzeć kartę dań.) Would you like me to do something else for you, sir? (Tak. Czy chciałby Pan, abym coś jeszcze dla Pana zrobił?) How can I help you, madam? (W czym mogę Pani pomóc?) Maybe may I help you, sir? (Może mogę Panu pomóc?) Is there anything else I can do for you, sir? (Czy coś jeszcze mogę dla Pana zrobić?) May I take your order, please? (Czy mogę przyjąć Pana zamówienie?) Would you like to take your order now, sir? (Czy zechciałby Pan teraz złożyć zamówienie?)


Would you like something to drink, madam? (Czy chciałaby Pani coś do picia?) Are you ready sir to take your order? (Czy może Pan już złożyć zamówienie?) What kind of dishes do you like? (Jaki rodzaj dań Pan lubi?) Do you like vegetarian food, sir? (Czy lubi Pan jarskie jedzenie?) Przykładowa rozmowa kurtuazyjna (opracowanie własne autora): W – waiter (kelner), HG – hotel guest (gość hotelowy) W: Would you like to order now, sir? (Czy zechciałby Pan teraz złożyć zamówienie?) HG: Yes, please. (Tak, proszę.) I would like the cucumber soup, and… I don’t know what to choice for the main course. (Poproszę zupę ogórkową i … nie wiem co wybrać jako danie główne.) W: Maybe may I help you, sir? (Może mogę Panu pomóc?) HG: Yes, please. W: What kind of dishes do you like? (Jaki rodzaj dań Pan lubi?) HG: I like vegetarian dishes. (Lubię dania wegetariańskie.) W: We have some tasteful vegetarian food, for example spaghetti, paella and carpaccio. (Mamy kilka smacznych dań wegetariańskich, na przykład spaghetti, paellę, carpaccio.) HG: Very good. I would like spaghetti, please. W: Good choice, sir. Would you like something to drink, sir? (Dobry wybór Proszę Pana. Czy chciałaby Pani coś do picia?) HG: A glass of orange juice, please. How long I will be waiting for my lunch? (Poproszę szklankę soku pomarańczowego. Jak długo będę czekał na obiad?) W: About fifteen minutes, sir. Is there anything else I can do for you, sir? (Około piętnastu minut Proszę Pana. Czy coś jeszcze mogę dla Pana zrobić?) HG: No, thank you. (Nie, dziękuję.) 3. Sytuacje w rozmowie kurtuazyjnej, w których kelner przeprasza gościa hotelowego

Jeśli dojdzie do pomyłki w serwowaniu zamówionych dań, w obliczeniu rachunku, albo jeżeli kelner upuści tacę z zamówionym daniem (co nie powinno się zdarzać, niemniej jednak jest to możliwe), wówczas kelner powinien przeprosić konsumenta i naprawić swój błąd. W takich sytuacjach używa się następujących zwrotów: I’m sorry. I didn’t realise. (Przepraszam, nie wiedziałem.) I’m sorry sir, let me check it for you. (Przepraszam Pana, pozwoli Pan, że sprawdzę.) I’m sorry, I dropped it. It was an accident. (Przepraszam. Upuściłem je. To był wypadek.) I’m sorry. I left it in the kitchen for too long. (Przepraszam. Pozostawiłem je w kuchni zbyt długo.) Oto przykładowe sytuacje w rozmowie kurtuazyjnej, w której kelner przeprasza gościa hotelowego: 1. Gość hotelowy dał kelnerowi 5 funtów, a rachunek wnosił 4 funty. Kelner pomylił się i wydał resztę w wysokości 0,5 funta. HG: Excuse me, there’s a mistake in this bill. (Przepraszam, w tym rachunku jest błąd.) W: I am very sorry. I made a mistake. Here is your one pound, sir. (Przepraszam, popełniłem błąd. Proszę oto Pana jeden funt.) 2. Gość hotelowy otrzymał w restauracji zimne danie. HG: His dish is cold and taster terrible! (To danie jest zimne i okropnie smakuje!) W: I am sorry. I left it in the kitchen for too long. I’ll exchange it for hot dish. (Przepraszam, Pozostawiłem je w kuchni zbyt długo. Zamienię je na gorące danie.) 3. Kelner upuścił tacę z zamówionym daniem, ponieważ klient go potrącił. HG: Where is my meal? What are you doing? (Gdzie jest mój posiłek? Co Pan robi?)


W: I am sorry. I dropped it. It was an accident. I’ll bring you a new dish, sir for a moment. (Przepraszam. Upuściłem je. To był wypadek. Za chwilę przyniosę Panu nowe danie.) 4. Kelner pomylił dania i przyniósł gościowi hotelowemu inne niż to, które zamówił. HG: I’m afraid I can’t eat this – I’m vegan. I ordered vegetarian pizza, but not roast beef. (Obawiam się, że nie mogę tego jeść – jestem wegetarianinem. Zamówiłem pizzę wegetariańską, a nie pieczeń wołową.) W: I’m sorry. I didn’t realise. Let me serve your pizza for a moment. (Przepraszam, nie wiedziałem. Proszę pozwolić mi podać Pana pizzę za moment.)

4.8.2. Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Czym jest rozmowa kurtuazyjna? 2. Czego może dotyczyć rozmowa kurtuazyjna? 3. Czego nie powinna dotyczyć rozmowa kurtuazyjna? 4. Jakich zwrotów używa się w rozmowie kurtuazyjnej w języku angielskim? 5. Jakim słownictwem powinien w języku angielski operować kelner? 6. Jak powinien zachowywać się kelner podczas wypowiedzi gościa hotelowego w języku

angielskim? 7. Jakie znasz wyrażenia i zwroty używane w rozmowie kurtuazyjnej w języku angielskim? 8. Jakich zwrotów w rozmowie kurtuazyjnej w języku angielskim powinien użyć kelner,

jeśli popełnił błąd w rachunku? 9. Jakich zwrotów w rozmowie kurtuazyjnej w języku angielskim powinien użyć kelner,

jeśli popełnił błąd w zamówieniu? 10. Jakich zwrotów w rozmowie kurtuazyjnej w języku angielskim powinien użyć kelner,

jeśli nie zrozumiał wypowiedzi gościa hotelowego? 4.8.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Uzupełnij cztery krótkie rozmowy kurtuazyjne (a-d) w języku angielskim pomiędzy gościem hotelowym a kelnerem podczas wykonywania usług gastronomicznych brakującymi wyrazami. Następnie napisz, jakich sytuacji one dotyczą.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) umieć czytać w języku angielskim tekstu ze zrozumieniem, 4) potrafić prawidłowo uzupełnić brakującymi wyrazami dialog w języku angielskim, 5) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – kserokopie rozmów kurtuazyjnych z lukami w języku angielskim, – słowniki tematyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura rozdziału 6.


Przykładowe rozmowy kurtuazyjne (opracowanie własne autora): a) HG: Excuse me, there’s a (1) …………. in my bill. W: I’m (2) …………. sorry. I made a mistake. Here (3) ..…... your two euros, madam. b) HG: I’m (4) ….…… I can’t eat (5) …….….I (6) …….... roast chicken, but not spaghetti.

W: I (7) ………. sorry. I didn’t (8) …………. Let me (9) ……… your chicken for a moment.

c) HG: His dish is (10) ………. and taster terrible! W: I’m sorry. I left it in the kitchen for too long. I’ll (11) ………. it for hot dish. d) HG: Where is my (12)………..? What are you doing? W: I’m sorry, I (13) …………. it. It was an (14) ……………. I’ll bring you a new dish, (15) ………. for a moment. Klucz odpowiedzi: 1. mistake, 2. very, 3. are, (waiter’s mistake in the bill), 4. afraid, 5. this, 6. ordered, 7. am, 8. realize, 9. serve, (the waiter confused the dishes), 10. cold, 11. exchange, (the waiter served cold dish), 12. dish, 13. dropped, 14. accident, 15. sir, (the waiter had an accident, he dropped the dish). Ćwiczenie 2

Po wysłuchaniu rozmowy kurtuazyjnej w języku angielskim pomiędzy gościem hotelowym a kelnerem podczas wykonywania usług gastronomicznych uzupełnij dialog brakującymi wyrazami.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) umieć słuchać w języku angielskim tekstu ze zrozumieniem, 4) potrafić prawidłowo uzupełnić brakującymi wyrazami dialog w języku angielskim, 5) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – magnetofon i kaseta lub płyta CD z nagrana rozmową kurtuazyjną w języku angielskim, – kserokopie rozmowy kurtuazyjnej z lukami w języku angielskim, – słowniki tematyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura rozdziału 6. Przykładowy tekst rozmowy kurtuazyjnej do słuchania (opracowanie własne autora): W: Would you (1) ………... to order now, madam? HG: Yes, please. I (2) ……… like to order the prawn cocktail as my starter, and… I don’t know what to (3) ………… for the main course. W: Maybe (4)………. I help you, madam? HG: Yes, please. W: What kind of dishes do you (5) ………….– vegetarian or meat dishes? HG: I like both of them. W: We have (6)…........... meat dishes, for example the roast chicken and beef Stroganoff.


HG: I (7) ………… like the roast chicken, please. W: Good choice, (8) …………. Would you like to (9) ……….. your dessert, madam? HG: A piece of apple pie, (10) ………... How long I will be waiting for my lunch? W: About ten minutes, madam. Is there anything else I (11) ..……….. do for you, madam? HG: No, (12) ………… you. Klucz odpowiedzi: 1. like, 2. would, 3. order, 4. may, 5. prefer, 6. delicious, 7. would, 8. madam, 9. order, 10. please, 11. can, 12. thank. Ćwiczenie 3

Po wysłuchaniu rozmowy kurtuazyjnej w języku angielskim pomiędzy gościem hotelowym a kelnerem podczas wykonywania usług gastronomicznych wypisz z dialogu wyrażenia i zwroty typowe dla rozmowy kurtuazyjnej. Następnie ułóż z nimi dowolną rozmowę kurtuazyjną i zaprezentuj ją na forum klasy.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) umieć słuchać w języku angielskim tekstu ze zrozumieniem, 4) znać zwroty i wyrażenia używane w rozmowie kurtuazyjnej w języku angielskim, 5) znać słownictwo w języku angielskim z zakresu gastronomii i hotelarstwa, 6) potrafić wychwycić ze słuchanego tekstu wyrażenia używane w rozmowie kurtuazyjnej

w języku angielskim, 7) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – magnetofon i kaseta lub płyta CD z nagrana rozmową kurtuazyjną w języku angielskim, – kserokopie uzupełnionej rozmowy kurtuazyjnej w języku angielskim, – słowniki tematyczne i branżowe, – przybory do pisania, – literatura rozdziału 6. 4.8.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz:

Tak Nie

1) ułożyć tekst rozmowy kurtuazyjnej w języku angielskim? 2) stosować odpowiednie zwroty kurtuazyjne w języku angielskim? 3) przeprowadzić rozmowę kurtuazyjną z gościem hotelowym w języku

angielskim podczas wykonywania usług gastronomicznych?

4) posługiwać się zwrotami z gastronomii i hotelarstwa w rozmowie kurtuazyjnej?

5) odpowiednio poprowadzić rozmowę w języku angielskim, jeśli popełnisz błąd kelnerski wobec gościa hotelowego?

6) przeprosić gościa hotelowego, jeśli popełnisz błąd kelnerski? 7) słuchać tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim? 8) czytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim?


4.9. Formy grzecznościowe 4.9.1. Materiał nauczania

W języku angielskim używa się wiele zwrotów grzecznościowych zarówno w sytuacjach dnia codziennego jak i oficjalnych. Stanowią one istotny element savoir – vivre w komunikacji i powinny być stosowane przez pracowników zakładu gastronomicznego w rozmowie z konsumentem. Użytkownicy języka angielskiego posługują się zwrotami grzecznościowymi w mowie i w piśmie, ponieważ język ten jest bogaty w tego rodzaju wyrażenia, stanowią one jego specyfikę, urok i elegancję. Ze względu na dużą ilość i różnorodność zwrotów grzecznościowych, należy wiedzieć, w jakim kontekście można użyć danego sformułowania. Oto najbardziej popularne zwroty grzecznościowe języka angielskiego:

1. Zwroty grzecznościowe na powitanie: − Good morning (Dzień dobry), zwrotu tego używa się rano, do godzin południowych, − Good afternoon (Dzień dobry), zwrotu tego używa się po południu, − Good evening (Dobry wieczór), − Welcome to our hotel (Witamy w naszym hotelu), − It’s pleasure for us to house you in our hotel, madam (To dla nas przyjemność gościć

Panią w naszym hotelu), − Have a good time in our hotel / restaurant (Życzę miłego pobytu w naszym hotelu /

naszej restauracji). 2. Zwroty grzecznościowe na pożegnanie: − Good bye (Do widzenia), − Good night (Dobranoc), − Have a nice day (Życzę miłego dnia), − Good luck (Powodzenia). 3. Zwroty grzecznościowe używane podczas przeprosin: − Excuse me (Przepraszam), jeżeli chcemy zwrócić na coś czyjąś uwagę, np. Excuse me,

could you tell me the way to the Grand Hotel? (Przepraszam czy może mi Pan / Pani wskazać drogę do Grand Hotelu?)

− Sorry (Przepraszam), w znaczeniu, przykro mi, jeżeli chcemy przeprosić, wyrazić żal, ubolewanie, gdy coś złego się stanie, np. I’ m sorry, It was my fault. (Przepraszam, to był mój błąd),

− I would like to apologise (Chciałbym przeprosić), np. I would like to apologise sir for being late. (Chciałbym przeprosić Pana za spóźnienie),

− I’m sorry once again (Jeszcze raz przepraszam), − I’m afraid (Obawiam się), np. I’m afraid that we haven’t got any fish today in our menu.

(Obawiam się, że nie mamy żadnych ryb w dzisiejszej karcie dań). 4. Zwroty grzecznościowe kierowane do konsumenta: − Sir (Proszę Pana), − Madam (Proszę Pani). 5. Podziękowania: − Thank you so / very much (Dziękuję bardzo), − Thank you once again (Jeszcze raz dziękuję), − I’m grateful (Jestem wdzięczny).


6. Pozdrowienia: − Regards (Pozdrowienia / pozdrawiam), − Best wishes (Najlepsze życzenia), − All the best (Wszystkiego najlepszego). 7. Zwroty grzecznościowe kierowane do konsumenta podczas wykonywania usług

gastronomicznych: − Please (Proszę), − It’s pleasure for me, sir. (To dla mnie przyjemność proszę Pana), − With pleasure, madam. (Z przyjemnością proszę Pani), − Would you like..., sir? (Czy chciałby Pan ...?), − May / Can I help you, sir? (Czy mogę Panu pomóc?) Zwrot z użyciem słowa ‘may’ jest

bardziej grzecznościowy niż z ‘can’, ponieważ wyraża on prośbę o przyzwolenie. Natomiast zdanie z ‘can’ stosuje się w znaczeniu czy jestem w stanie pomóc.

− Let me ..., madam.(Proszę mi pozwolić ...), np. Let me exchange this tablecloth. (Proszę pozwolić mi zmienic ten obrus),

− Would you prefer .., sir? (Czy wolałby Pan ...?), np. Would you prefer hot or cold apple pie, sir? (Wolałby Pan szarlotkę na zimno czy na gorąco?)

8. Prośby: − I would … you, sir… (Chciałbym Panu …..), np. I would tell you, sir …. (Chciałbym

Panu powiedzieć …), − Could you …, please? (Czy mógłbyś …), np. Could you pass me the salt, please? (Czy

mógłbyś podać mi sól?) − Can you …, please? (Czy możesz…?), np. Can you give me the fork, please? (Czy

możesz dać mi widelec?), − Would you like to… (Czy chciałbyś…?), np. Would you like to show me the way to the

restaurant? (Czy zechciałbyś wskazać mi drogę do restauracji?) 4.9.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Czym należy kierować się używając danego zwrotu grzecznościowego w języku

angielskim? 2. Jakich zwrotów grzecznościowych używa się w języku angielskim przy powitaniu? 3. Jakich zwrotów grzecznościowych używa się w języku angielskim przy pożegnaniu? 4. Jakich zwrotów grzecznościowych używa się w języku angielskim podczas przeprosin? 5. Jakich zwrotów grzecznościowych używa się w języku angielskim wobec konsumenta? 6. Jakie znasz zwroty w języku angielskim wyrażające podziękowanie? 7. Jakie znasz zwroty w języku angielskim wyrażające pozdrowienie? 8. Jakie zwroty grzecznościowe kieruje się do konsumenta podczas wykonywania usług

gastronomicznych? 9. Czym różni się zwrot grzecznościowy z użyciem słowa ‘may’ od zwrotu z użyciem ‘can’

w języku angielskim? 10. Jakie znasz zwroty w języku angielskim wyrażające prośby?


4.9.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Po wysłuchaniu kilku krótkich konwersacji w języku angielskim pomiędzy gościem hotelowym a kelnerem wypisz z dialogu zwroty grzecznościowe i ułóż z nimi wybraną rozmowę pomiędzy pracownikiem gastronomii a konsumentem.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) umieć słuchać w języku angielskim tekstu ze zrozumieniem, 4) znać słownictwo w języku angielskim z zakresu gastronomii i hotelarstwa, 5) znać zwroty grzecznościowe w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: − magnetofon i kaseta lub płyta CD z nagranymi dialogami w języku angielskim, – kserokopie rozmów pomiędzy kelnerem a gościem hotelowym w języku angielskim, – słowniki tematyczne i branżowe, – literatura rozdziału 6. Ćwiczenie 2

Przeprowadź w języku angielskim konwersację pomiędzy kelnerem a gościem hotelowym, w którym użyjesz właściwych zwrotów grzecznościowych.


1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) znać zwroty grzecznościowe w języku angielskim, 4) znać słownictwo w języku angielskim z zakresu gastronomii i hotelarstwa, 5) potrafić przeprowadzić konwersację z gościem hotelowym w języku angielskim, 6) przedstawić rezultat swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy: – kserokopie dialogów ze zwrotami grzecznościowymi w języku angielskim, – kserokopie zwrotów grzecznościowych w języku angielskim, – słowniki tematyczne i branżowe, – literatura rozdziału 6.



Tak Nie

1) posługiwać się zwrotami grzecznościowymi w języku angielskim? 2) używać zwrotów grzecznościowych w odpowiednich kontekstach? 3) słuchać tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim? 4) wypisać ze słuchanego tekstu zwroty grzecznościowe? 5) ułożyć tekst konwersacji ze zwrotami grzecznościowymi? 6) przeprowadzić rozmowę z gościem hotelowym używając zwrotów

grzecznościowych? 7) posługiwać się słownictwem z zakresu gastronomii i hotelarstwa?

8) poprawnie wymawiać zwroty grzecznościowe w języku angielskim? 9) posługiwać się słownikami tematycznymi i branżowymi? 10) zaprezentować efekty swej pracy?


5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uważnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Test zawiera 20 zadań dotyczących komunikowania się w języku obcym z gościem

hotelowym w zakresie usług gastronomicznych. Zadania: 11, 12, 13, 14, 15 są to zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. Zadanie 19 to zadanie z luką, w zadaniach: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 16, 17, 20 należy udzielić krótkiej odpowiedzi, zaś zadanie 19 to zadanie redakcyjne.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: − w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X

(w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

− w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone pole, − w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy, − w zadaniach redakcyjnych zredaguj wypowiedź zgodnie z poleceniem, − w zadaniach dotyczących przekładu, dokonaj tłumaczenia zgodnie z poleceniem.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci zadania: 15 – 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8. Na rozwiązanie testu masz 90 min. Powodzenia

Materiały dla ucznia: – instrukcja, – zestaw zadań testowych, – karta odpowiedzi. Zestaw zadań testowych: I część 1. Przetłumacz na język angielski następujące nazwy naczyń stołowych:

a) cukiernica, b) półmisek do wędlin, c) talerz do dania głównego, d) waza do zupy.

2. Przetłumacz na język polski następujące nazwy naczyń szklanych:

a) champagne glass, b) beer cup, c) cocktail glass, d) red wine glass (dry red wine).

3. Przetłumacz na język angielski następujące nazwy potraw:

a) jajecznica, b) zupa pomidorowa, c) pieczeń wołowa, d) naleśnik.


4. Przetłumacz na język polski następujące nazwy napojów: a) coffee, b) mineral water, c) brown ale, d) orange juice.

5. Przetłumacz na język angielski następujące nazwy dodatków do potraw:

a) chrzan, b) oliwa z oliwek, c) ocet, d) sos do sałatek.

6. Przetłumacz na język angielski następujące nazwy przypraw:

a) koper włoski, b) goździki, c) kminek, d) szafran.

7. Napisz w języku angielskim co najmniej cztery główne kategorie potraw: 8. Napisz w języku angielskim cztery podstawowe rodzaje śniadań hotelowych: 9. Napisz, jaki jest jeden z tradycyjnych systemów rozliczeń kelnerskich: 10. Napisz w języku angielskim trzy zwroty grzecznościowe używane na powitanie: 11. Nazwę potrawy „zupa cebulowa” należy przetłumaczyć na język angielski jako:

a) soup with onion, b) onion in soup, c) soup and onion, d) onion soup.

12. Zwrot “Would you like to take your order, sir?” znaczy w języku polskim:

a) Czy jest Pan gotów złożyć zamówienie? b) Czy chciałby Pan złożyć zamówienie? c) Czy może Pan dać zamówienie? d) Czy lubi Pan składać zamówienie?

13. Angielski opis dania “ boiled dough pockets filled with meat, cottage cheese or fruit”

dotyczy potrawy: a) gołąbki, b) łazanki, c) pierogi, d) bigos.

14. Zwrot “Are you ready to …………., sir?” używany zwykle przez kelnera powinien

zawierać następujące słowo: a) meal, b) menu, c) order, d) snack.


15. Włoska nazwę potrawy „saltimbocca”, która nie ma odpowiednika w języku angielskim należy opisać: a) A typical Italian veal cutlet stuffed with ham, served with potatoes, rice or pasta, b) An Italian dish made of veal, ham, given with potatoes, rice or pasta, c) An Italian dish which consists of veal meat, ham, potatoes, rice or pasta, d) A typical Italian dish, which ingredients are: meat, ham, potatoes, rice or pasta.

II część 16. Przetłumacz opisy dań na język angielski i napisz, z jakiej kuchni narodowej pochodzą te

potrawy: a) barszcz czerwony z pierożkami lub pasztecikami, b) vitello tonnato, c) golonka z kapustą, d) comber barani z sosem miętowym.

17. Przetłumacz na język angielski zwroty kurtuazyjne:

a) W czym mogę Pani pomóc? b) Proszę przejrzeć kartę dań. c) Czy chciałby Pan, abym coś jeszcze dla Pana zrobił? d) Czy coś jeszcze mogę dla Pani zrobić?

18. Uzupełnij dialog w języku angielskim. W każdą lukę możesz wpisać tylko jedno słowo.

W: (1) …………. you like to (2) ……….. now, madam? G: Yes. I would (3) ……….. as my (4) ……… mushroom soup. W: (5) …… would you for the (6) ……… course? G: I’d like the (7) ………. chicken with chips and salad. W: Would you like (8) ………...to drink? G: A glass of cola, (9) ………. And (10) ………is all. Thank you.

19. Ułóż jadłospis w języku angielskim składający się z następujących potraw: Chleb, zupa pomidorowa, naleśniki, lody z bitą śmietaną, koktajl z krewetek, rosół, kawa, kurczak pieczony z frytkami, herbata, sałatka owocowa, lemoniada, kotlet schabowy z pieczonymi ziemniakami, zupa z raków, gulasz wołowy z ryżem.

20. Wypełnij rachunek kelnerski w języku angielskim i oblicz jego wartość ogólną: Lp. Restauracja „Marzenie”, Kraków, ul. Piękna 7

Data: 10.11.2006. Cena jednostkowa i wartość

1. Zupa ogórkowa 4 PLN 2. Frytki 5 PLN 3. Karp smażony 14 PLN 4. Sałatka z kapusty 3 PLN 5. Sok pomarańczowy 3 PLN Pieczęć kelnera Podpis kelnera

Wartość ogólna …. PLN


KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko ………………………………………………………………………………. Komunikowanie się z gośćmi w języku obcym w zakresie usług gastronomicznych Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania Odpowiedź Punkty

1. a b c d 2. a b c d 3. a b c d 4. a b c d 5. a b c d 6. a b c d 7. a b c d 8. a b c d 9. a b c d

10. a b c d 11. a b c d 12. a b c d 13. a b c d 14. a b c d 15. a b c d 16. a b c d 17. a b c d 18. a b c d 19. a b c d 20. a b c d

Razem:


6. LITERATURA 1. Arens - Azevêdo U. Grimpe E., Peschke E., Rosom – Grolms M., Fūrs W., Schuler K.:

Technologia gastronomiczna. Cz. I-II. Verlag Dr. Max Gehlen, Bad Hamburg von der Höhe, REA, Warszawa 1998

2. Arens - Azevêdo U. Grimpe E., Peschke E., Rosom – Grolms M., Fūrs W., Schuler K.: Technologia gastronomiczna z obsługą gości. Cz. III. Verlag Dr. Max Gehlen, Bad Hamburg von der Höhe, REA, Warszawa 1999

3. Arkuszyński Cz.: Gastronomia hotelowa. Wybrane zagadnienia organizacyjne i podstawy obsługi. MG, PZH, Warszawa 2001

4. Barański J., Chnitko J.: Cocktaile nie tylko alkoholowe. WNT, Warszawa 1990 5. Evans V., Dooley J.: Enterprise beginner, Express Publishing 1998 6. Gording I.: O zachowaniu się przy stole. Marba Crown Ltd, Warszawa 1991 7. Flis K., Konaszewska W.: Podstawy żywienia człowieka. WSiP, Warszawa 1989 8. Jargoń R.: Obsługa konsumenta. WSiP, Warszawa1992 9. Jargoń R.: Organizacja i technika usług gastronomicznych, WSiP, Warszawa 1989 10. Kopta A., Łuszczki B.: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem. Cz. I-III,

WSiP, Warszawa 1997 11. Kunachowicz A. i inni (praca zbiorowa): Podstawy żywienia człowieka. WSiP,

Warszawa 1995 12. Leitner H.: Poradnik dla kelnera. WSiP, Warszawa 1993 13. Michalik K., Łebkowski M.: Mała encyklopedia sztuki kulinarnej. Tenton, Warszawa

1996 14. Müller M., Mikolase O.: Składanie serwetek. WDW, Warszawa 1991 15. Murfitt J.: Co podać na przyjęciu. J. Kobyliński “Astley”, Warszawa 1991 16. Nowicki Z.: Cocktaile Cocktaile Cocktaile. Warta, Warszawa 1992 17. Nowicki Z.T: Vademecum Barmana. Oficyna “Galion”, Gdynia 1996 18. Piekarska J. i inni (praca zbiorowa): Popularne tabele wartości odżywczych żywności.

PZWL, Warszawa 1986 19. Pietkiewicz E.: Przyjęcia w biznesie i nie tylko. CIM, Warszawa 1995 20. Praca zbiorowa: Organizacja pracy w hotelarstwie, Wyd. II poprawione, KSH 2006 21. Procner A., Flis K.: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem. Cz. I-III, WSiP,

Warszawa 1987 22. Szczygieł A i inni (praca zbiorowa): Skrócone tabele wartości odżywczej produktów

spożywczych. PZWL, Warszawa 1980 23. Taper H.: Pięknie nakryty stół. Kaliopa, Warszawa 1992 24. Zygmuntowicz A.: Cocktaile. Wydawnictwo Teuton, Warszawa 1991 25. Strony internetowe:

a. Gastrona.pl b. http://www.hotelarze.pl

26. Czasopisma branżowe: Hotele i Restauracje, Przegląd gastronomiczny, Food service, Doradca Hotelarza, Menu – Gastronomia, Hotele, Turystyka, Hotelarz, Hotel Polski, Świat Hoteli, Menu.

http://www.hotelarze.pl

Komunikowanie się z gośćmi w języku obcym w zakresie usług ... · Poradnik stanowi obudowę...

Documents

Transcript of Komunikowanie się z gośćmi w języku obcym w zakresie usług ... · Poradnik stanowi obudowę...