KOMUNIKACJASpotkanie z rodzicami 21.11.2012

Przygotowała: Katarzyna Hańderek

Aby uczyć dzieci, nauczmy się ich słuchać naprawdę!

Warto podjąć się tego trudu, bo kochamy dzieci, a nauczanie jest jednym ze sposobów kochania drugiego człowieka.( T. Gordon)

Wychowanie dzieci to ciężka sztuka. Każdy rodzic chciałby, by jego dziecko było najlepsze, najmądrzejsze i najlepiej wychowane.

Oczywiście na to, w jaki sposób wpłynie na dziecko późniejsze środowisko nie mamy dużego wpływu, ale pamiętajmy, że to jakie środowisko wybierze nasze dziecko w dużym stopniu zależy od nas.

!Podstawą dobrego rodzicielstwa jest bycie z dzieckiem, które opiera się na dwustronnej komunikacji.

Nie ma idealnych rodziców i nie ma potrzeby, aby dążyć w rodzicielstwie do ideału.

rodzic dziecko

Czym jest asertywność i jak się ona ma do wychowywania dzieci? Asertywność - umiejętność wyrażania siebie w kontakcie z inną osobą bądź osobami. To zachowanie pomagające nam w konkretnym, zdecydowanym komunikowaniu naszych potrzeb, chęci i uczuć innym ludziom, nienaruszającym równocześnie w żaden sposób ich praw. Często nasze zachowania nie są asertywne, nie potrafimy wyrażać siebie.

Albo narzucamy innym swoje zdanie raniąc ich, ograniczając ich wolność, czyli zachowujemy się agresywnie. Albo ulegamy innym dla „świętego spokoju”.

Zachowanie człowieka w dużej mierze zależy od tego, jak został on wychowany. Dzieci uczą się oczekiwanego zachowania, poznają, jak postępować, aby osiągnąć korzyści. Czasami trzeba być cicho, a czasami dobrze pokrzyczeć i potupać. A korzyści bywają różne - może to być uzyskanie korzyści materialnej, np. zabawki, biletu na koncert, ale również zwrócenie uwagi rodzica, chęć pozyskania jego miłości. 

Język rozmowy, sposób, w jaki mówi do dziecka, musi być odpowiedni.

Dr Marshall Rosenberg, który jest twórcą metody zwanej „komunikacją bez przemocy” twierdzi, że przywykliśmy porozumiewać się ze sobą, tak zwanym językiem szakala czyli językiem ocen i osądów, który wzbudza w rozmówcy strach i poczucie winy. Nie lada zadaniem jest posiadanie umiejętności przeciwnej, czyli porozumiewania się językiem żyrafy, który jest pełen empatii i zrozumienia.

Bądźmy konsekwentni.

Chociaż konsekwencja przychodzi rodzicom z największym trudem, jest jednak bardzo ważną rzeczą w komunikacji.

Nie rzucaj słów na wiatr, jeżeli coś obiecasz zawsze dotrzymuj słowa – dzieci muszą wiedzieć, że mogą rodzicowi zaufać i zawsze na niego liczyć.

! Rozmowa to nie tylko mówienie, ale również aktywne słuchanie. Nie szczędź czasu na wysłuchanie Twojego dziecka.

Umiejętność porozumiewania się ze swoim dzieckiem to najprawdopodobniej najważniejsza umiejętność rodziców. Kiedy dzieci wiedzą, że mogą porozmawiać o swoich sprawach z rodzicami, czują, że są ważne i kontrolują sytuację. Dobra komunikacja jest podstawą uczenia dzieci samooceny, pokojowego rozwiązywania problemów i współpracy z innymi.

Żeby dziecko czuło, że rodzic go słucha, a rozmowa z nim zakończyła się powodzeniem spróbujmy stosować poniższe zasady: Kiedy rozmawiasz z dzieckiem skupiaj na nim całą swoją uwagę. Mówiąc do dziecka patrz mu w oczy, a nie na ścianę, Okaż mu swoje rzeczywiste zainteresowanie, Słuchaj go całą swoją osobą, Nie rób niczego innego w tym czasie, daj mu odczuć, że ono jest teraz najważniejsze, Przykucnij do poziomu dziecka patrząc - skieruj twarz w jego stronę, Słuchaj uważnie tego, co ma do powiedzenia – odłóż gazetę, przycisz radio,

Daj się wypowiedzieć dziecku do końca – nie przerywaj w pół zdania. Podczas rozmowy postaraj się zachować spokój – chociaż nie jest to zawsze łatwe jednak bądź opanowany. Staraj się wsłuchiwać zarówno w treść wypowiedzi dziecka, jak i jego uczucia. Upewniaj się czy zrozumiałeś, co powiedziało dziecko. Korzystaj z parafrazy – czyli powtarzaj własnymi słowami, to co oznajmiła Ci pociecha.

    

Nie bądź rodzicem: autorytarnym, pouczającym, obwiniającym, bagatelizującym.

Nie dawaj gotowych rad, dziecko samo powinno dojść do rozwiązania,

Nie spłycaj, nie rozmywaj, przecież to co mówi jest dla niego teraz najważniejsze i  przeżywa to po swojemu,

Nie jesteś z wywiadu, nie poddawaj go przesłuchaniu,

Nie nakazuj niczego, ono jest partnerem twojej rozmowy,

Nie możesz mu grozić i rozkazywać,

Nie wygłaszaj kazań i moralitetów, wyłączy się i nie będzie już ciebie słuchać.

Stosuj komunikaty - ja

- nie mam ochoty na zabawę,- jestem zmęczona,- nie mogę ugotować obiadu,

bo…, - jestem załamana, kiedy

widzę co dzieje się w twoim pokoju,

- jest mi smutno, kiedy tak do mnie mówisz,

- bardzo mi przykro, gdy tak się zachowujesz.

Unikaj komunikatów – ty

- ty tak zawsze, przestań,

- jesteś źle wychowany,

- jak ty się zachowujesz?,

- powinieneś to wiedzieć,

- zachowujesz się jak niemowlę,

- jesteś okropny.

Mów o swoich odczuciach, a nie oskarżaj dziecka.

Ważne w komunikacji z nastolatkiem, a także z innymi członkami rodziny, jest podkreślenie własnego „ja” w stosunku do sytuacji wywołującej nasze negatywne uczucia. Na przykład gdy nasze dziecko nas zawiodło, było w stosunku do nas niegrzeczne czy złośliwe, nie obrzucamy go epitetami – jesteś głupi, nieodpowiedzialny, arogancki itp. Raczej w takiej sytuacji mówimy o swoich odczuciach, np. - sprawiłaś mi wielką przykrość, mówiąc że jestem stara i nic nie rozumiem,- niepokoiłam się, że coś złego ci się stało,- martwię się, czy sobie poradzisz, jeżeli nie będziesz się uczyć, - wytłumacz mi, dlaczego jesteś na mnie zły itp.

W ten sposób nie pogłębimy złości i frustracji dziecka, a jednocześnie uświadomimy mu, że nasze uczucia też są ważne i powinien je szanować. Zasygnalizujemy także, że należy i warto szanować uczucia innych ludzi.

!Przestrzegamy rodziców przed tzw. słowami „killerami”, czyli poglądami osoby dorosłej na omawianą sprawę.Na przykład zrozpaczona i zapłakana córka zwierza się matce, że zerwał z nią chłopak, z którym chodziła. Matka, która uważała, że chłopak ten wywiera zły wpływ na jej dziecko, ma ochotę krzyknąć : „Wreszcie!” lub coś w tym stylu. Jednak nie może tak zrobić, bo musi mieć świadomość, że jej córka cierpi i należy rozmawiać o jej uczuciach. Zatem bardziej odpowiednie będą słowa : Rozumiem, że cierpisz, tak bardzo mu wierzyłaś, itp. Słowa te pomogą córce. Zrozumie ona , że matka jest z nią, ale samodzielnie dojdzie do wniosku, że niewłaściwie ulokowała swoje uczucia.

Cóż zatem należy robić, kiedy dziecko sprawia kłopoty? Konieczna jest komunikacja, rozmowa, którą przeprowadzamy wtedy, gdy nasze dziecko już odreaguje swoje negatywne emocje. Najważniejszym elementem rozmowy jest słuchanie. Słuchamy tego co dziecko ma nam do powiedzenia utrzymując z nim kontakt wzrokowy, co jakiś czas głaszczemy je i dotykamy, podkreślając w ten sposób, że je w dalszym ciągu kochamy i omawiane problemy są dla nas bardzo ważne.

Kolejny problem, który rodzice muszą rozwiązać, to problem kar stosowanych wobec nastolatków. Najczęściej stosowane współcześnie kary to szlaban na wyjście z domu, zakaz korzystania z komputera, telewizora, wstrzymanie kieszonkowego. Pozornie łatwo jest w ten sposób ukarać dziecko za picie alkoholu, palenie papierosów czy trawki, udział w chuligańskich wybrykach. Zastanówmy się jednak, czy nas samych, gdy byliśmy nastolatkami, kary stosowane przez naszych rodziców powstrzymywały od robienia głupstw. Raczej nie. Wręcz przeciwnie, kara powodowała bunt przeciwko rodzicom, chęć, pragnienie zrobienia im na złość. Istnieje przecież powiedzenie „Na złość mamie odmrożę sobie uszy”, które odzwierciedla odwieczną „walkę pokoleń”. Jak więc postępować, gdy zorientujemy się, że nasze kochane dziecko zaczęło palić, pić piwo, zbyt wcześnie uprawiać seks czy uczestniczyć w awanturach stadionowych. Przede wszystkim rozmawiać, ale nie z pozycji „ja w twoim wieku, to”, ani z pozycji „ „ja, my wszystko dla ciebie poświęcamy, a ty...”. Rozmowy takie muszą uświadomić dziecku, że szkodzi przede wszystkim sobie, swojemu zdrowiu, że przekreśla , uniemożliwia swój dalszy rozwój, naraża się na niebezpieczeństwo. Nie bójmy się ukazać własnego strachu o niego, ani faktu, że ten strach wynika z naszej miłości. Jeżeli jednak problem przerośnie nas, szukajmy pomocy specjalistów, którzy otoczą nasze dziecko fachową opieką lub ukierunkują nasze działania wychowawcze.

O czym jeszcze należy pamiętać w codziennej komunikacji z dzieckiem?

Mówmy dziecku codziennie

„kocham Cię”Uczmy dziecko, jak wyrażać emocje i pozwólmy mu to robić. Dzięki temu, gdy się na przykład zdenerwuje czy zezłości, to nam o tym powie, a nie będzie dusiło w sobie czy też manifestowało swojego niezadowolenia poprzez np. bicie.

Czy członkowie Twojej najbliższej rodziny są dla siebie uprzejmi? Podkreśl wybraną odpowiedź.

Tak Raczej tak Nie

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Drogi Uczniu! Chcielibyśmy się dowiedzieć, czy w Twoich kontaktach z rodzicami stosowane są zasady dobrej komunikacji. Prosimy Cię o szczere odpowiedzi.

Czy rodzice mają dla Ciebie czas i możesz z nimi porozmawiać o swoich problemach? Podkreśl wybraną odpowiedź.

Tak Czasami Nie interesują ich moje problemy

0

5

10

15

20

25

30

35

Jak się zachowujesz, co czujesz, kiedy rodzice na Ciebie krzyczą, a Ty nie możesz przedstawić im swoich racji? Możesz podkreślić dowolną ilość odpowiedzi i dopisać swoje.

0

5

10

15

20

25

jest mi to obojętne

czekam na okazję,aby z nimi porozmawiać

płaczęobrażam ich

Złoszczę się

zamykam się w sobieobrażam się

jest mi przykro

robię im na złość

wulgarnie się zachowuję

Co dla Ciebie jest ważne podczas rozmowy z rodzicami? Możesz podkreślić kilka odpowiedzi i dopisać swoje.

0

2

4

6

8

10

12

14

nie ocenianie i krytykowanie,

nie obrażanie mnie

cierpliwe słuchanie,

ja też czasem mam rację

przyjazne nastawienie

mówienie spokojnym i cichym głosem

miła atmosfera

Drogi Uczniu!Chcielibyśmy się dowiedzieć czy znasz i stosujesz zasady dobrej komunikacji. Prosimy Cię o szczere odpowiedzi.

Czy jesteś uprzejmy dla swoich kolegów/koleżanek? Podkreśl wybraną odpowiedź.Tak Raczej tak Nie

0

5

10

15

20

25

30

35

Czy zwracając się do swoich kolegów używasz wulgarnych słów? Podkreśl wybraną odpowiedź.

Bardzo często Często Rzadko Nie używam wulgarnego słownictwa

0

5

10

15

20

25

Jak reagujesz, kiedy koledzy/koleżanki zwracają się do Ciebie używając wulgarnych słów, krzyczą na Ciebie, nie dopuszczają Cię do głosu. Możesz podkreślić dowolną ilość odpowiedzi.

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

grzecznie zwracam im uwagę

wpadam w złość

0

obrażam się

milczę

zaczynam im ubliżać

odchodzę na bok

wdaję się z nimi w bójkę

jest mi to obojętne

jest mi przykro

nie reaguję

czekam na stosowną chwilę i w kulturalny

sposób przedstawiam im swoje racje

Co Twoim zdaniem jest podstawą dobrej komunikacji. Możesz podkreślić dowolną ilość odpowiedzi.

0

5

10

15

20

25

30

mówię cichymi łagodnym głosem

dyskutuję, a nie atakujęNie obrażam

patrzę rozmówcy w oczy

trzymam się tematu

słucham swojego rozmówcy, nie krytykuję i nie oceniam