1

Dzielenie się wiedzą (knowledge sharing)

w Internecie

Dr Sabina Cisek Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Uniwersytet Jagielloński

Konferencja „Biblioteka dla przyszłości” Chorzów, Biblioteka Wyższej Szkoły Bankowej, 3 kwietnia 2009

2

Spis treści

• Wyjaśnienie tytułu i zakresu referatu – slajd 3 • Społecznościowe dzielenie się wiedzą w Internecie: idee

SOCIAL KNOWLEDGE-SHARING USER-DRIVEN KNOWLEDGE-SHARING – slajd 4

• Przykłady społecznościowych („webdwazerowych”) serwisów typu knowledge-sharing – slajd 15

• Podsumowanie – slajd 36 • Wybrana literatura przedmiotu – slajd 37

3

Wyjaśnienie tytułu i zakresu referatu • Dotyczy knowledge-sharing, tj. dzielenia się wiedzą

i jej współtworzenia w środowisku Web 2.0 • Co to jest Web 2.0?

– Różni się od Web 1.0 nie tyle technologią, ile sposobami jej wykorzystania. Techniczne możliwości były wcześniej – musiała jednak zmienić się mentalność

– Treść/zawartość Sieci jest w dużej mierze tworzona i/lub współtworzona przez użytkowników („prosumentów”)

– Networking i współpraca, tworzenie różnego rodzaju sieci, powiązań

– Funkcjonują społeczności internetowe, w których występują interakcje „merytoryczne” i społeczne, między innymi dzielenie się wiedzą (knowledge sharing)

4

Społecznościowe dzielenie się wiedzą w Internecie: idee

SOCIAL KNOWLEDGE-SHARING USER-DRIVEN KNOWLEDGE-SHARING

5

SOCIAL KNOWLEDGE-SHARING – pojęcia pokrewne i powiązane

• Collaborative intelligence • Collaborative knowledge • Collective intelligence,

Collective wisdom • Consumer-generated

media • Crowdsourcing • Discourse communities • Ideagora • Knowledge markets • Learner-generated

content • Noosfera

• Open innovation • Prosument • Social Information

Processing • Social networking • Social Web • User-generated content,

User-created content • User innovation • Virtual communities • Web 2.0 • Wikinomics

6

COLLABORATIVE INTELLIGENCE, COLLABORATIVE KNOWLEDGE

• Meta Collab http://collaboration.wikia.com/wiki/Main_Page

• Totterman, Anna-Karin; Widen-Wulff, Gunilla (2009). Web 2.0 and Collaborative Knowledge in the University Context. W: IX Congreso ISKO-Espana Valencia 11-13 Marzo 2009. New Perspectives for the organization and dissemination of knowledge. Valencia: Universidad Politecnica de Valencia, Tom 2, s. 786-793.

7

COLLECTIVE INTELLIGENCE Zbiorowa inteligencja

• Hasło „Collective intelligence” w Wikipedii (wersja anglojęzyczna) http://en.wikipedia.org/wiki/Collective_intelligence

• MIT Center for Collective Intelligence http://cci.mit.edu/index.html – „Our basic research question is: How can people and computers be

connected so that – collectively – they act more intelligently than any individuals, groups, or computers have ever done before?”

– Handbook of Collective Intelligence http://scripts.mit.edu/~cci/HCI/index.php?title=Main_Page

8

COLLECTIVE INTELLIGENCE Wspólna inteligencja, zbiorowa inteligencja

• „Pojęcie zbiorowej inteligencji (…) określa zjawisko tworzenia nowych zasobów wiedzy na bazie połączonych umiejętności i zdolności jednostek. Zbiorowa inteligencja to zdolność wirtualnych społeczności do podnoszenia poziomu wiedzy i kompetencji eksperckich ich członków poprzez współpracę i debaty prowadzone na dużą skalę. Nikt nie może wiedzieć wszystkiego, ale połączona wiedza (i inteligencja) wielu osób i wspólne tworzenie w ten sposób znaczeń oraz rozwiązywanie problemów kreuje wielką siłę i stanowić może alternatywę dla dominującej do tej pory unikalnej wiedzy eksperckiej. None of us is as smart as all of us - hasło to wydaje się idealnie odzwierciedlać filozofię działania zbiorowej inteligencji.” – Jaskowska, Bożena (2008). O kulturze konwergencji słów kilka. [online]

Biuletyn EBIB nr 1 (92). http://www.ebib.info/2008/92/a.php?jaskowska

9

CROWDSOURCING

• Termin utworzony przez analogię do outsourcing

• Hasło „Crowdsourcing” w Wikipedii (wersja anglojęzyczna) http://en.wikipedia.org/wiki/Crowdsourcing

• Howe, Jeff. Crowdsourcing [blog] http://crowdsourcing.typepad.com/cs/

10

IDEAGORA• „Agora” [gr.] idei, pomysłów, miejsce/platforma w

Internecie, w którym spotykają się ludzie i organizacje, by dzielić się/wymieniać pomysłami, pytaniami, rozwiązaniami

• Pojęcie wprowadzone w 2006 r. w książce: Tapscott, Don; Williams, Anthony D. (2006). Wikinomics: How Mass Collaboration Changes Everything. New York: Portfolio.

• Pojęcia powiązane: Open innovation, User innovation

11

IDEAGORA, OPEN INNOVATION, USER INNOVATION

• Henry Chesbrough (2003) – pojęcie „Open Innovation”

• Przykłady serwisów WWW: – InnoCentive http://www.innocentive.com/ – Innovate-Ideagora http://innovate-ideagora.ning.com/ – Innovation Exchange

http://www.innovationexchange.com/ – Philoptima http://www.philoptima.org/ – Zyrist. A Global Marketplace for Ideas & Innovation

http://www.zyrist.com/

12

SOCIAL INFORMATION PROCESSING Społecznościowe przetwarzanie informacji

• Działalność, w wyniku której – poprzez akcje wielu ludzi – organizowana jest wiedza

• Proces, który pozwala nam zbiorowo rozwiązywać problemy przekraczające możliwości jednostki

• Nowy paradygmat przetwarzania informacji, możliwy dzięki powstaniu społecznościowego Internetu (Web 2.0, Social Web)– Social Information Processing. March 26-28, 2008.

AAAI Spring Symposium. Stanford University. [online]. http://www.isi.edu/~lerman/sss07/SIPS.ppt

13

SOCIAL WEB, Web 2.0

• „Definition: The second generation of the World Wide Web which focuses heavily on user-generated content, communities, networking and social interaction.

• Also Known As: Web 2.0”

– Cytat z: Social Web, by Susan Gunelius, About.com, http://weblogs.about.com/od/bloggingglossary/g/SocialWebDef.htm

14

WIKINOMICS Wikinomia, wiki-ekonomia

• Pojęcie wprowadzone w 2006 r. w książce: Tapscott, Don; Williams, Anthony D. (2006). Wikinomics: How Mass Collaboration Changes Everything. New York: Portfolio. – Nowe wydanie, rozszerzone, fragmenty:

http://www.wikinomics.com/book/IntroAndOne.pdf – Zob. też http://www.wikinomics.com/blog/ – Wydanie w języku polskim: Wikinomia. O globalnej współpracy,

która zmienia wszystko. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 2008.

– Recenzja: Koszowska, Agnieszka (2008). Wikinomics – partnerska produkcja i siła społeczności. [online]. http://bibliowizjer.blogspot.com/2008_01_01_archive.html

15

Przykłady społecznościowych

(„webdwazerowych”) serwisów typu

knowledge-sharing

16

Blogi (niektóre)

• Web 1.5?– Cormode, Graham; Krishnamurthy, Balachander

(2008). Key differences between Web 1.0 and Web 2.0. First Monday Vol. 3 No. 6. [online]. http://firstmonday.org/htbin/cgiwrap/bin/ojs/index.php/fm/issue/view/266

• Agregatory, katalogi i wyszukiwarki blogów, np.: – Blogbox http://www.blogbox.com.pl/ – ResearchBlogging http://researchblogging.org/

• Blogi naukowe i profesjonalne

17

18

Serwisy oparte na idei samo-publikacji, dzielenia się posiadaną wiedzą

Knowledge contribution, knowledge sharing

Autorzy są jawni i podpisani

• Knol: a unit of knowledge http://knol.google.com/k – hasło przewodnie: „Share what you know. Write a knol”

• Squidoo http://www.squidoo.com/ – Hasło przewodnie: „Share your knowledge. Make a

difference.”– lenses – soczewki

19

20

21

Serwisy oparte na idei współtworzenia Collaboration and co-creation platforms/sites/tools

Serwisy typu wiki, autorzy anonimowi lub nie

• Ogólne:– Citizendium http://en.citizendium.org/wiki/Welcome_to_Citizendium – Wikipedia http://pl.wikipedia.org/

• Bibliotekarskie: – Library Success: A Best Practices Wiki http://www.libsuccess.org/ – LISWiki http://liswiki.org/wiki/Main_Page

• Naukowe: – Digital Research Tools http://digitalresearchtools.pbwiki.com/ – Scholarpedia http://www.scholarpedia.org/

22

23

24

Serwisy społecznościowe typu how-to

• eHow http://www.ehow.com/

• wikiHow http://www.wikihow.com/Main-Page

25

26

27

Serwisy społecznościowe typu pytanie-odpowiedź

Social Q-A sites, Collaborative Q-A sites

• Answerbag.com http://www.answerbag.com/

• Pytamy.pl http://www.pytamy.pl/

• WikiAnswers, the Q&A wiki http://wiki.answers.com/

28

29

30

31

Serwisy społecznościowe typu social bookmarking

• Bibsonomy http://www.bibsonomy.org/ • CiteULike http://www.citeulike.org/home • Connotea http://www.connotea.org/ • del.icio.us social bookmarking: http://del.icio.us/ • MojeTropy.pl http://www.mojetropy.pl/

– Kamiński, Andrzej (2006). Connotea – nowy typ serwisów informacyjnych. Biuletyn EBIB nr 7 (77). [online].

http://www.ebib.info/2006/77/kaminski.php

32

33

34

35

Serwisy społecznościowe typu sharing communities/sites

Mają na celu „dzielenie się” z innymi, upowszechnianie różnych materiałów: dźwiękowych - podcasty, graficznych -

zdjęcia, multimedialnych - filmy, statystycznych …)

• Fotosik.pl http://www.fotosik.pl/ • Many Eyes http://manyeyes.alphaworks.ibm.com/manyeyes/

– for shared visualization and discovery

• Odeo.com http://odeo.com/ • SlideShare http://www.slideshare.net/ • Swivel http://www.swivel.com/ • …

36

37

Podsumowanie

• Występuje dzielenie się informacją/wiedzą bibliograficzną i faktograficzną, w formie tekstowej i multimedialnej …

• Dzielenie się wiedzą jest ściśle związane ze współpracą i współtworzeniem wiedzy, generowaniem wiedzy

38

Wybrana literatura

przedmiotu

39

Wybrana literatura przedmiotu 1

• Cisek, Sabina (2008). Narzędzia, technologie i zasoby internetowe w działalnosci brokera informacji: wybrane aspekty. [online]. http://www.slideshare.net/sabinacisek/narzdzia-technologie-i-zasoby-internetowe-w-dziaalnoci-brokera-informacji-wybrane-aspekty

• Cisek, Sabina (2008). Problematyka metodologiczna w internetowych platformach dzielenia się wiedzą (knowledge-sharing communities). Wybrane aspekty. [online]. http://www.slideshare.net/sabinacisek/problematyka-metodologiczna-w-internetowych-platformach-dzielenia-si-wiedz-knowledgesharing-communities-wybrane-aspekty-presentation

• Cisek, Sabina (2008). Weblogi (blogi) – nowe narzędzie komunikacji w nauce. W: Pietruch-Reizes, Diana (red.). Zarządzanie informacją w nauce. Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, s. 170-177.

• Cormode, Graham; Krishnamurthy, Balachander (2008). Key differences between Web 1.0 and Web 2.0. First Monday Vol. 3 No. 6. [online]. http://firstmonday.org/htbin/cgiwrap/bin/ojs/index.php/fm/issue/view/266

• Howe, Jeff. Crowdsourcing (2009). [blog] [online]. http://crowdsourcing.typepad.com/cs/ • Jaskowska, Bożena (2008). O kulturze konwergencji słów kilka. Biuletyn EBIB nr 1 (92).

[online]. http://www.ebib.info/2008/92/a.php?jaskowska • Kamiński, Andrzej (2006). Connotea – nowy typ serwisów informacyjnych. Biuletyn EBIB

nr 7 (77). [online]. http://www.ebib.info/2006/77/kaminski.php

40

Wybrana literatura przedmiotu 2

• Koszowska, Agnieszka (2008). Informacja w społecznościowym Internecie. Narzędzia, źródła, twórcy. [online]. http://informacjacyfrowa.wsb.edu.pl/pdfs/WSB_koszowska.pdf

• Koszowska, Agnieszka (2008). Wikinomics – partnerska produkcja i siła społeczności. [online]. http://bibliowizjer.blogspot.com/2008_01_01_archive.html

• Open Innovation. Bibliography as of February 23, 2008. [online]. http://www.openinnovation.net/Research/Bibliography.html

• Social Information Processing. March 26-28, 2008. AAAI Spring Symposium. Stanford University. (2008). [online]. http://www.isi.edu/~lerman/sss07/SIPS.ppt

• Tapscott, Don; Williams, Anthony D. (2008). Wikinomia. O globalnej współpracy, która zmienia wszystko. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

• Totterman, Anna-Karin; Widen-Wulff, Gunilla (2009). Web 2.0 and Collaborative Knowledge in the University Context. W: IX Congreso ISKO-Espana Valencia 11-13 Marzo 2009. New Perspectives for the organization and dissemination of knowledge. Valencia: Universidad Politecnica de Valencia, Tom 2, s. 786-793.