K.D. 693.31

N O R M A BRANŻOWA

Budownictwo z gliny

BN - 62 8841-04 Budownictwo.

Wykonanie i odbi6r robót

~CIANY Z GLINY UBIJANEJ Warunki techniczne wykonania i odbiorll

1. WST~P

1.1. PRZEDMIOT NORMY. Przedmiotem normy są warunki techniczne wykonania i odbioru ścian z gliny ubijanej /niewypalonej i niestabilizowanej/.

1.2. OKREŚLENIE. ~ciany z gliny ubijanej stanowią monolit powstały z wy­niku warstwowego ubicia w deskowaniach masy glinianej ci~żkiej przygo­t owanej według BN- 62/67J8-02.

1.J. ZASTOSOWANIE. ~ciany z gliny ubijanej stosuje sit w cztściach nad­ziemnych budynków ·poniżej J-ch kondygnacji ° małym lub średnim zawilgo­ceniu /mieszkalnych. gospodarczych. inwentarskich itp./. ~cian tych nie należy stosować w budynkach narażonych na silne zawilgo­cenie jak łaźnie. pralnie.

1.4. NORMY ZWI4ZANE

PN-57/B-046J1 - Badanie materiałów izolacyjnych ciepłochronnych PN-55/B-14501 - Zaprawy cementowo-gliniane PN-56/B-14502 - Zaprawy budowlano ,.apienne PN-56/B-1450J - Zaprawy budowlane cementowo-uapienne BN-62/67J8-02 - Budo\lnictwo z gliny. Masy gliniane

2. WYMAGANIA TECHNICZNE

2.1. ZGODNO~Ć Z DOKmłENTACJ4. Ściany z gliny ubijanej powinny być wyko­nywane zgodnie z zat\łierdzoną dokumentacją techniczną. uwzględniającą wymagania norm. Dokumentacja nie odpowiadającą powyższym warunkom nie może być podstawą do usprawiedliwienia bł~dnego wykonania ścian z gliny ubijanej. OdsttPst\fa od postano"ień dokumentacji pO\łinny być uzasadnio­ne zapisem, dokonanym w dzienniku budowy i potwierdzonym przez inspek­tora nadzoru lub innym równorz~dnym dowodem.

2.2. MATERIAŁY. Masa gliniana ci~żka powinna odpowiadać wymaganiom BN --62/6738-02.

2.3. WYKONYWANIE ŚCIAN 2.3.1. Okres \lykonywania ścian. Ściany z gl iny ubijanej powinny być "y­konywane w okresie od początku maja /po ustaleniu sit wiosennej pogody/

..J1o polowy sierpnia.

Instytut Techniki Budowlanej

Ustanowiona przez Dyrektora Instytutu Techniki Budowla­nej dnia 18 grudnia 1962 r.

Y.P.nr ••••• poz ••••••

Obowiązuje od dnia 1.IV.196J r.w za­kresie rob6t budo­wlanych

Druk i rozpowszechnianie Zakład Reprodukcji i WDB. Warszawa, ul.Kr61ewaka 27, tel. 27-66-39. Zam.nr 254 z dnia 15.II.1980 r. Cena zł 14. - Nakład 100 + 2 egz. Ark. drUk. 1,75

.. BN-62/8841-Q4

2.3.2. Zabezpi e czenie ścian przed wpływami atm?~fe~ycznym·. W czasie wykonywani& ścian należy ich powierz'Jhnie poziome chrord:ć przed.

padami deszczu stosując daszki ochronne. maty .! .~p •• at do chwili ukoń -' zemia pokrycia dachu. I,

2.3~.,l. I z, nlaoje poziome ś~ian. Zabezpieczen~ .• ś'c ian glinianych przecłcl.zia łani_m wilg~e1 należy wykonywać:

a/ na murach fundamentowych budynków mies zkalnych poniżej podłogi parte­ru /w b'.l.d,ynkach niepodpi wnic zonych/ lub stropu nad piwnk· ą Iw budyn­kach p~dpiwniczonych/. a w budynkach lnwentarskir: h na wysoKości ni_ mni e j ez$ j niż 20 cm nad pcdł ~gął na której leży nawó z i ni-' mnwj niż 15 c m n!4~ . p odł ogą korytarza paszowego - z 2.·~h warstw papy n& lepiku /r.ys. 1 i, 2/ lub w inny równorzędny aposóbL

I , bl p :ld pod( ·~".ennikami - z 1 warstwy papy na lepi ku z wywinięciem 1 O cm na

. ' bc,ki "l)twl"q . I

0/ pod m~.urłat ą l u b wieńcem stropu oat: at m .ej ' / górne j / l:ro:niygnac~ ..... z 1 . warst wy papy na lepiku .

Obmurowa(lie wienca CI~gla, blolami it ..

Teren

c:::nl..,-. ___ n::::l

2 warstwy ce~lJ lub. wof3twa lJIoIto", ~ . . '

Fundament

Rys. 1 ~ P l ,: Z ", kró j pionowy przez śc.ianę budynku podpiwniczonego /f~agm9~t /

3

BH-62/884 t~04 -y:' -

,

Teren

Rys.2 • . przekrój pionewy pr' z.c. z ścianę budynku niepodp i wniczonego / fra.gment /

2"J.4. r'~:-"\L f',mCLamentowe. Mury fundament owe powinny być wzniesione na wy­sesko.Ść c o najmniej 50 cm nad terenem /rys.1 i 2/. Na murach :fundamentowym budJl11ków podpiwniczonych należy wykonać nad stropem piwnicznym TIUlr z 2-ch warstw 0sgły na płask lub warstwy bloków glini anyc h, cementowo- glinia.ny±l, żużlobetonowych itp. /rys.1/. IV przypadku stropów zamoc owanych w w iE'ń ,u I wolną przestrzeń z obydwu stron w~. < ń..:: a stropu piwniczneg ',~ :~ale ży wypę łrJ,: :5 z g otowych elementów bud owl~ I~egła,bloki itp./ /rys. 1j.

2.3.5. UbijakL Do rQczneg0 ubijani a masy glinianej należy stosować ubija k i według rys.J. Ciężar ubijaka szerokiego powinien wynosić 10-12 kg.a w~ kiego 5~6 kg. Do t1.b:d.jani a masy glini anej przy ńciankach oraz w kątach des kowanią,! zale'ca się stosować ubijaki wąskie • .DQ ubijania mechanicznego za.leca się stosować ubijak o napędzie elektrycz nym np.t.ypu "Vlac~er" ES ... 15 / p:re,dukcj i NRD/, o ciężarze 15 kg i powierzch-· ni stopki 225 cm , la do ubijania masy przy ścianach oraz w ~ątach desko _ wania - . ubijak o ci~ża.rze_O _~g i powierzchni stopki 150 cm •

aj b)

Rys.J. Ubijalci do ńcian a/ szeroki, b/vląski

<~--------------------------------------.----------------------------~

.e.. .4 ...

BN-6 2/8841.;o4

2.3.6. ZB:gęszc~ie masy w d.9 sk~,w~. Grubość warstwy masy glinianej ,na sypanej w d.Eiskowan-' .e :i. pl';t;ezna~ zon"" j do ubicia,powinna wynosić: - pr'zy ubi jar.iu ręc znym ~ O~, ~ 2 '~; m ... przy ubij ani u mech.anicznym 16~· 20 cm

Grubość warstwy mas$. gl ir..i anej, nasypywanej w deskowanie zal'9 ::< a. się ustalać przez um:teszcz~nie w deskowaniu cegieł na rąb jprzy ub ::" jan:l:l. rę­c znymi, lub klocków drewnianych o wysokości 16-20 cm jprzy ub i janiu me -chanicznym w odstępach ok.1,5 m. "gły lub klocki należy wyjmować podczas ubijania nasypanej warstwy masy gli nianej. Każda z warstw powinna być równomiernie zag~szczona. Wysók:. Ść opadania ubijaka przy rE;ozn.ym ubijaniu masy glinianej powinna vu nosić 30 do ' 40 cm~ Grub.o Ść warstwy po ubiciu p:lwi nna s :IQ z!luliejszyć o około 113 w stosunku do grl:1.bdś-:}i luźno nasypanej Wa!'8 '~'WY masy glinianej. Prawidłowo zagęszczo na w śc ianach masa gl i niana n j ,\) p c,winna po rozdeskową.niu z~wierać p.lstydl przestrzeni t~w. "raków" i wykazywać ·~_Qdk:ształceń przy naciskaniu,· .kc iukiem. Każdą nasypaną warstwę; masy glinia;tlf3j nalezy tib:ijać co mijmniej' 'dwtiKrot':' nj.e. Najpierw Vlzd.łużść ian w ich 'c ''Zi~ściaołi órodk:owyph i bocznYch, a ·ria.~ E3 tępnie w poprzek śc. i,an. Przy 'otwor~e ckitm,nymld'b" drzwiow'ym śc-ian~. na':" leży ubijać jednr c, ześnie 'z .: obydwu .ls'fron otworu • . " -.-., '. . , I

VI. bc :. zny ,h ,śc:iana0'h ~0;tWQrÓW 'należy osadzać -k.'lócki drewniano Ip'a'trz ~yS<>2 n~ załąc:. żn:'ilr..ll po ·2 z . Ka:zde) , s·~~o:n:r ' C't~o:r~i : olć~~Ime~go. ~ p~. 3 _ z każd~ j -s t r ony -i:woru·:dt' zwiowego. Pierwszy kloc ek -nale zy ·umiescic ok;20 cm nad pod,.,ki.ennikieńl lub progiem. d.I'u~i - (.k.·20 cm p'iniż,~ J -;r:~a.DF~ż,8:ł~. j~,~z~c.,~ w połowie . odległości poniictdzy klo-::: lCamipierwszym '-i drugi'bi'. ~ wnęki i bruzdy , instalacyj~ zale··:-'a: s i ~ wy'lcóri.yW5.{ \i ('. źa,sf~. 'ubijania u~ ian np .. przez wstawienie w deskoWallle kraV(~d ;(.ial{ćw '1t;.':; l i s t ew · drewnianych od '

.- .. ' J , ~ .

p ' wiednich wymiarów • . Śc iany wykonywane odcinkami lnie na całe j długośc i od narołnika do naroI: n :!.kaj należy kończyć s c hodkowo i zwilżać zakończeni.e przed połączeniem z dalszym odcinkiem ściany /rys.4/. Zakończenie schodkowe ściany może być wykonywane w odległości nie mniejszej niż 1,5 m od wewnętr:mej płaszczy-zny ściany narożnej lub skrzyżowania śc ian konstrukcyjnych . Schodki wyko nuje się przy użyciu za~tawek drewnianych lub przez wyc ięcie :" :C;hjnp. ło.- I '·

patąl w świeżo ubitej ścian:!. €! .

~ Rys.4. Za.końćzenie s0 hodkowe ściar.y

lj -.

2*3.7 .ZbrojanieŚcian. Zaleca się stosować zbrojenie ńcian '.: ~i\ drewnianymi /okol'or/anymi żerdziami/ powleczonymi zawiesiną glinianą p~-ich Ułożeni~~, w ścianie. .-W narożach i : " połączeniach ścian konstrukcyjnych wkładki powinny być u­m:1eszcz@,ne w warstwach co 50 cm zgodnie z rys.5 i 6. \V ścianach podokiEn nych pGJinny być umieszc~e po 3 wkładki o , średnicy 3-4 om, umieszczo­ne,30 cm poniżej podokiennika i sięgające 2Q-25 cm poza linię ośe~ży

,jrys,7/. '

Wkładki drewniane

',' ',-

, "RYIił95~Żbrojeni, ' ~ M.rożnik6w , ~ 1 śni-au kOnStrukcY'j~ .

.. I

20.;.25

I I

/1 /

,...---........... -1/

/'J I I I I I ~ ' i '

I I i I '

Bj)"s:",,9-' Z,brojenie : połączenia ścia,n;:: ·k~m , , ,,~ :" strukcyjnyoh

Otwór okienny

grubost seia

, . ~ --------------.., ~ O O 0 ~ c. ____ - _____ ...... ~ LOiOUoJ.ał

Wkładki drewniane 3 -:-4

R3Ś. '7 . Zbrojeni&vścian podokiennych

26'Da. Ł§tzenie śaj.aa" Połączenie ścian konstrukcyjnych należy wykony -wać jednolioie ubijając jednocześnie obie łączone ściany • . ŚCianki działowe, wykonywane z innych materiałów, należy łączyć ze ścia nami konstr'ukoyjnymi na 'bruzdy p:\.o:n.owę o g.łębokości 12 cm ~ grubośc.i łąc~t>ne'j ścianki. , Bl'llzdynalęty w1konywać VI czasie ubijania ścian kon .. strukcyjnyoh /rys.8/. mury kominowe należy łączyć ze ścianami z gliny ubijanej na atyk.W . ścia

" nyz f!;lilly ubijanej mogą być (~jJ.pudowywane pozioma " ś,lementy budynku /nad p'roża okienne i drzwiowe, wienoe itp./. o wysokoś'~1: nie większej.·-;-,.:~;~ -,35 om,wykonane z innych materiałów. I· ,~~, -=-- -

BN-62/8841,...Q4

,. I

, Projektowana sCion/w działowa z blokow, ptyt itp. ,)/ : : Krawędziak formujaclj bruzd_ę ____ _

~ t T l I I I I Deskowanie

I • Rys.S. Wykonywanie bruzdy w ścianie ubijanej

2 • .'3 . 9. Osadzani.e oócieżnic i podokie.nników. Ościeżnice okienne i drzwiowe oraz podokienni.ki należy osadzać po zupełnym wyschnięciu ścian. Ościeżnice należy zabezpieczyć przed zawilgoceniem. , Ościeżnice powinny być osadzone do pionu i poziomu oraz zgodnie z doku­mentae ją techniczną i przybi~8 do klocków drewnianych, osadzonych w ścia­nac h 2',g ,~dn.ie z 2 ~ 3.6. Podoki enni ki zewnętrzne p~winny być wpuszczane pod ościeżnice, wystawać

7 om poza ~ico nie otynkowanej ściany i mieć spadek 15% na ze,wnątrz budyn­ku. IV podoki ennikac h pow!lnty być wyrobione kapinosy. P odokienników nie należy wpuszczać w boczne ściany otwor'l,,;

?ł3 . ~ O. Oparcia belek nadprotowyc h i stropowych. Na śc ianach z gl i ny ubi­janej powinny być układane prefabrykowane belki nadprożowe i stropowe gn i . wymagające stemplowań.

Długo ść oparcia be l ek nadpl'O ża powinna wynosić 251'30 cm. Przy rozpiętośc:1 . otworów większej niż 1 ,50 m belki nadprożowe nale. ży opierać na podkładkad:l /"poduszkach"/ ceglanych lub betonowych o wymi8.:l!ach, us·talanych drogą ob­liczeń statyc-znych /rys.9/.

l 1

Nadproże /

> /50

Podk!adkojpod(jszka) ./ ceglana

Dfwor

I ;('

Rys . 9 G Opi erani e belek na podk&dkachjpoduszkaoh/

7

BN-62j8841-04

.Be,lki str opowe nale ży ('pier ać 1 k"twić na murłatach drewnianych lub wień (- a~' h. , żelbat c'wy'" h, ułc,:!. : YI,y "'h w osiach konstrukcyjnych ścian 7. gliny ubi­

, jan,e.i'lrys .1 O i 11/. , Vł ::~,:f.n, prz:estru-ń z obydwu stT L,n murłaty hlb wjeńca i belek s'tropowych na leży wypełnić mU,rem z gotowy,>h e l ementów budowla1'lych jcegła, bloki itp./.

ceg

~40

,'ZDI«. .

B/oki

Wieniec Be/ka stropowa

y . .. : ...

' .' . /zo/ac 'a . . .. . , " , Sciana

Rys. ~O. Ułożeni e stropu na wieńcu

./ luh warś a /)oktlH /'

/ "lilka $tropowa T-i7 I----r----~ /

, / , ~. ' ' . ... . ~ , ..; ' '" , :

, ,-,- ' ,' . .

10mm

wieni« bilIonowy

Hys.11. Ułożenie s tropu żelbetowego 1'- 2'7 na wieńcu

2 • .3. 1 ". Listwy p pdtynkowe. Na każdej drugi ej warstwie ubitej masy gli­~anej należy uł o żyć pr zy deskowani u zaprawę cementowo-wa~ianną 1:2!~wg PN-56jB-1450,3 l n b zaprawę tynkarską cementowo-glinianą 1:1,5:8 wg pn::"55/ jB-14501, a następnie uformować z niej listwQ ":-,",ó IJ.::7;e 1:),'o"j1..\ ' trójkątnym /rys. 12/.

I """

aj b)

~!tb

/ Izolac'a /.<---. fundament

Rye.12. WYkonywanie śoian E listwami podtynkowymi

al Listwa przy r~cznym ubijani u ścian bl Listwa przy mechanicznym ub j, jen.iu ~ian

2.3.12. Dokladn~ ŚĆ wYkonania, Przy wykonywaniu ścianf~~ubijanej ohył:ki Ilie powinny ' przekr'aoca6 wartości podanych w t ablicy 1 .

Lp.

, I.

1

!I!ablioa 1

Określenie odchyłki

Odohylenie od projektowanych ~ar6w poszoz~~

g6lnyoh pomieszczeń w r~u~ ie poziomym

2 Odelqlttm.e cd proj ektows.nych wymiarów budynkt. :, rzuQie poz1o~, któr~go długość nie przekraoza 20 m

3 Odohy~enie od projektowanych wymiarów budynku w . rzuci. poz1.om;ym,ktćrego dł:v.goś·ć wynosi 20 ... ~ 00 m

4 Odl)hylenie od. proSekt ~watl7oh wysokośoi pomissz­ollleń

5 Odo~lenie od pro jektowanyoh wysokośoi ! {', aiłago bud3'nkr1 '

6 Odo~lenie od pr?,jekt.trNa.nej grubośoi śeian

7 Odchylenie od prc, jektowanyeh wymiar6w Gt'lr:>Y"Sw w św1~tla ościety, al sze.rokośoi bl WYSOkCiśo1

Dopuszc zaln_ odchyłki

w ~3 m

+ 3 -+ 4 -+ 5 -+ 3 -+ 5 -+ 2 -+ , 1 - 3 + -

.... .

9 BN-62/8841-o4-

.." , o;. ?'l ' 7

cod .. ~ • t ab l. 1 .. 2

8 Odchylęnie p :>wier z~hni i krawędzi ścian od pio­nu na ~ m wys o!c ") ś ,:, i

9 Odchy18!J,: e p .~.wierz :, hni i krawędzi ścian od pio­nu na całej wysokości budynku

10 Odchylenie osadzenia Ościeżnic od pionu i pozio­mu na 1 m długośc i z elementu o ścieżnicy

1 l Odchylenie od pr :> jelctowanego poziomu podGkienn:':'­ków

12 Odchylenie w ułjżeniu belek nadprożowych i stro- . powych od poziolllU. na 1 m dług ości

~1.~ -; J . Wilgotność ścian p:rzed tynkowaniem

3

+ 1

+ 3

+ 2 -+ 2 -'!:- 0,5

Wilgotność ścian przed tynkowaniem nie powinna być większa niż 5%.

3. BAnAlIIA- TECHNICZNE

:2..,. 1 . RODZA,TE BADAŃ

..L- ~ , 1. Badania ma-teriałów /gl iny, wypełniaczy oraz masy glinianej/ c ~ .ęż~ k:::.5: j należy przepr owadza.ć zgodnie z normą BN-62/6738-02.

,2-:. .,? Badan:~ , a Ś ' ~ .an ':.1 _-budynku

a/ sprawdz?n :.e zg ' d:no ści kształtu dokum.er!+ 3.:' ją ·(::;;hni.:: zną;

p 0wi~~y obejmować:

i głównych wymiarów śc ian i budynku

bl sprawdzeni e p:r ąwidłowo ści vrJkon-s.nia izolac j i poziomej;

ci sprawdzeni e ~t :) pnia zagęszc zenl.a masy w śGianie;

dl sprawdzeni e praw~_dłowości połączeń ś~ian konstrukcyjnych c·raz ścian konstrukcyjnych ze ścianami działowymi;

el sprawdzenie wymiarów otworów;

f/ sprawdzenie prawidłowości osadzenia podokienników;

g/ sprawdzeni e prawidłowości oparcia belek nadprożowych i stropowych;

h/ sprawdzenie wilgotności ścian.

3 . 2 .. WARUNKI PRZYST4PIENIA DO BADAŃ

z

3.2. 1. Wymagania ogólne . W zależn :- śG i od konkretnego przYP,adku i ogól­nych warunków budowy, należy przeprowadzać badania w trakcie odbioru po­szczególnyah fragmentów ścian i wybudowanych elementów ltlb dokonywać ich w czasie odbioru całości tych robót. Prawidłowość wykonania Imll'ÓW funda­~towych powinna być potwierdzona protokólarnie lub zapisem w dzienniku. budowy przed rozpocz~ciem wykonywania ścian z gliny.

.. 1'0

2~?o~ e ~)kv~enty warunkując. przystąpienie do badan technicznych przy od­bi~rz. powi nny odpowiadać wymaganiom 2.1.

J <l .3 ~ OPIS BADAN

3 e J ~U. Sprawdzenie zgodnośoi kształtu i głównych wymiarów śalan i budynku należy przeprowadzaĆ przez p01'6wnani. gotowej konstrukcji ścian z dokumen ta~ją te~hn1czną i stwierdzenie ich zgodności przez oględziny zewnętrzne oraz pomiar taśm, stalową z dokładnością do 1 crne

3 0' 3 0 2~ Sprawdzenie praw~dł. C'w :: ś('. ~. w,;y!r. ')nani a izolacj i po z i omej nale ty prze­prvwad.za6 wzr ~kowo w tI'ak,",ili :I'~, bót ł na zgodno' Ść z wymaganiami 2 .. 3 • .3 .

3 . 3 . 3 . Sprawdzenie Z;& ę,s 2~ zenia masy w ścianie należy przeprowad?ać prze z u ", :"skani e ś", iar...y kc itJc:l.9m& bezpośrednio po jej rozdeskowarti u i s t wi er dze­nie spełnienia wymagań 2.3.6.

2.).4. Sprawdzenie prawidłowości połąezeJi ścian ubij anych konstrukcyjnych , 1.'a z ścian ubijanych konstrukcyjnyc h ze ścianami działowymi z innych ma-1' sriałów, należy prz&prowadz.cać za pomocą oględzin zewnętrznych na zgodność z wymaganiami 2.3.8.

l!..1~ 5. Sprawdzenie wymiarów otwl)rów należy przepr owadz::'ć wg 3. 3. -, . z d ~­kładnością do 1 cm.

3 • .3 .6 ~ Sprawdzenie prawidłowości osad7,enia podok~,em: .. :: 1<'~"..!!. Sp a s6 b csadzenia oraz kap i n osy podoki enników zewnę t .!'znych należy SpJ2;9.w -dza.ć za pomocą oględzin. Wielkość wysięgu podvki enn1ka po za lico nie otyn kowanej śoiany należy określać przez pomiar dwóch przeciwległych :Jaaró~ł.1 pod,C'.ki,ennika z dokładno ścią do 0,5 cm. Za wynik badani a należy p:'~ą.ć śred. nią arytmetyczną z przeprowadzonych pomiarów. ,-' ."

J ~ 3. 7. Sprawdzeni e prawidłowości oparcia~:belek nadprożowych i stropowych r~leży przeprowadzać za pomocą oględzin zewnętrznych i p omiaru oparcia be lek taśmą stalową z dokładnością do 1 cm na zgodnoś ć z 2 . 3. 10.

~s2.®8~ Sprawjzenie wilgotności ścian, Do sprawdzenia wilgotności śc,ian na 1eż7 pobrać J pr6bki z. środka ściany półnoonej na wysokości 1, 00 do 1;0 m r.ai c'< kołem.

Sprawdzan ' ,9 wilgotności pobranych próbek należy przeprowadzić zgodnie z n0rmą PN-57 /B-04631 p.2.2.

3 04 " OCENA WYIIT.KÓW BADAŃ ~eli badania przewidzi ana w .3 . 1 . 1 .. i 3. 1.2. dadzą wyni ki d ' da!m:1,e, wyko nane ściany należy uznać za zgodne z wymagan:tami n ormy. W przY;adku, gdy chociaż jedno z badań da wynik ujemny. odbierane ściany lub tylko ich część należy uzns.ć za nie zgodne z wymagani ami n ormy. VI razie uznania całośo i lub C Z'I ~ŚO ~. ścian za n iezgod.ne z wyma;gan;ian:ct n ',) Y' my, należy ustalić, czy w danym pr,zypadku stwierdzone cdstąps'twa ( Ii p O.B.tan c- ­wi.e ń n~rmy z,agr ażaj €l, bE! zp i & :' '(. sństwu l''',:;.d :'W 15 . ~k i an-y zagrażaj ą(., e be zp iEiCzeń stw.::. bt<.dc-.·wl:' powinny być r ,~ ZSbJ;'a.r;.3 e raz p on,:,wp.p.e, w sposób pr,a.wi-<U ;' wy V{Y~f , nar.,y i przf,dstawi.c.r.lk: :~,c. I 1: 9,iań . -Sc i any ni.e spełniają~: i: wyrna,~an n Jrmy 19~:Z ':lznane za pewne k ·:ll1strukcyjnif'l. m: gą 'tyć przyjęte z .wzgl· ędn::.~ !1 :tf<m 'p:r.' · ~~nt (' .w r;g ) ,_ ::·,r;. ~ , ż8!J .. ~. 9. ·t. ~ : ·_hrlj., ~.2in.~~ W·&··~ h. ś::; :L 1' 0 bót .

11

BN~62/8841-04

4. POSTANOWI ENIA PRZEJSCIOWE

D" ~· zas:J. opracowani a i zatwierdzenia odpowiedni ch norm należy przy pro­j6kt ~ ,waniu i wykonywaniu ścian z gliny ubijanej przestrzegać następuj. ą­cy ..:: h wymagań:

al ' Gl'ub ~ ści ścian z gliny u'bijanej powinny być nie mniejsze niż 25 cm. S:-i any Vłewn~trzne drug1.ej kondygnacj i lub poddasza o mniejszej grubo­ś ,- ~ ni ż grubość ścian wewnętrznych pierwszej kondygnacji, powinny ob­(- :"ążać ściany wewnętrzne p i.erwszej lw ndygnacji osiowo. Sciany zewnfttrzne drugiej k :Jlldygnacji lub poddasza o mniejszej grubo­śc i ni ż grubość ścian zewnętrznych pierwszej kondygnacji powinny lico wać · d zewnątrz ze ścianami pierwszej kondygnacji.

bl Pr'Zy pr : j e ktowaniu ścian z g liny ubijanej wysi:ęP1.i_ ją :; 6 W i"ilarkac h międzyolcienny~'1 i

uwe.gę j.:.h smukłość tzn. stosunek wysoko: ści

l l' - d b " Ib./ n€lK wys :',C: SCl o gru ~ S('· l d.

należy sprawdzić nap~ężenia

mlędzydrzwiowych,biorąc pod

do szerokości /~/ :L sto su ~

Ję ?,,::.·!_i srrr.1.kłość filarków w obydwu pr zypadkach jest większa niż 1 ł8, to nap,' ęże.n: .e dopuszczalne należy odpowie dnio zmn:l.ejszyć, bi orą~ za pod­s !:'- 9Wę snrv.lcJ ·.) ść większą. Procent, w jakim nale ży przyj ąć naprężenie dO pu sze za~ne zależnie o d warto śc i smukł J ści p.odaje tablica 2.

Tablica 2

~--------------~=====-----------------~ SmLlkJ _ ŚĆ h. lub h .

.~ d fi' ttbl ic zeniowe w % w stosunk.l

~dop. do

100

83

66

33 wykonanie nie dopuszczalne

\VQ:r't ości po średnie należy tlstalać drogą interpolacji liniowej. Ściany konstruk~yjne powinny by ć usztywnione ścianami poprzecznymi,~ Rt:' z~ staw usztywni ających ścian p~pI'zecznych o grubości 25 do 40 cm, nie po _o wir .. ·Jsn być w~. ększy niż 8 m, a ścian o grubości ponad 40 cm nie powinien być w :~ ększy r: . .2.. ż 9 m. Sc,iana usztywniaj ąca powinna posiadać długo ść co naj mn::.ej .: ID ..

Pr"?,y w J,ększym r c zstawie usztywniających ścian poprzecznych, ścianę uważa

się jruco f i lar i ustala się smukłość I~/ oraz przeprowadza redukcję na­

prężeń dopuszczalnych.

Procent w jakim należy p'zyjąć naprężenia dopusz{!zalne zale·żnie od wa.'t't o ś~ i smukłości podaje taclica 3.

ił .

~ 2 BN,:..62/8841...o4

Tablica 3

Smukł o ść h

(1obliczeniowe w % w stosun~~ - do (5 ,dop. d

3 100

4 83

5 66 "

6 33 ::>6 wykonanie nie dopuszczalne I

Wartości po średnie należy ustalać drogą interpolacji lini owej. Filary,na których mają być zawieszone wrota /budynki gospOdarczej, zale­ca się murować z cegły, p wyschnię" iu ścian z glihy ubijanej ,wiążąc je esiDępiami /sztraba.rni./, wykonanymi w czasie ubijania ścian. Dopusz za s i ę s~osowanie innych sposobów zamocowania wrót, ni e wymagaj ą~ cy~h zawieszenia na bocznych ścianach otworu.

cI Mury kominowe należy wykonywać z materiałów ogniotrwałych.

dl Śc iany z gliny ubijanej mogą być cbciążane schodami policzkowymi lub płytowymi.

Nie dopuszcza się stosowa.r." ~ , a s -,h )dów wsporni Rowych. Bieg! schodów mogą być wyk mywal!.e p:) zupełnym wysc,hnięciu ścian /wi l­gotność ok..5% wagow J .

el Okapy dachów lub płyty gzymsowe powi nny posiadać wys i~g nie mri~e jszy niż 40 cm. Przy dachach dwuspadowy(:h należy VI sz ::: zytach budynku wy.sunąć krawędź dachu o 20 cm poza lico ściany.

, fi Należy stosować rynny wiszące. Rury spustowe powinny być odstIDięte od śc iany otynkowanej na odległo ść 4 cm i być zakończone 5 cm poniżej kra wędzi cokołu.

gl Ściany z gliny ubij:an.ej mogą być tynkowane, jeżeli ich wilgotność jest nie większa niż 5%. Po zupełnym wyschnięo iu tynku z jedńej strony ścia ny, moź9 być wykonywany tynk z drugie j jej strony. Przed wykonaniem tynków powierzchnię ścian należy zdrapać żelaznymi

grabiami oraz miotłą. TYnk należy wykonywać dwuwarstwowy. Pierwszą warstwę tzw.podkład zale ca się wykonywać z zaprawy tynkarski ej cementowo-glinianej 1:2:6 wg PN-55/B-14501 z dodatkiem 3 części sieozkj. lub plew. Drugą warstwę. tzw. narzut zaleca si~ wykonywać z zaprawy wapiennej 1:3 wg PN-56,jB-i-4502 lub cementowo-wapiennej 1 :2:,10 wg PN-56/B-1450)o . ' ,' W budynkach inwentarskich na;L03~y tynłĆOWę.ć wewnQtrzną powierzch~ ŚC:\an z gliny ubipnej na wysokoś<! '00 najmniej,~ ,1 ,20 -"'m wodoszczelntl z,aprawą cementowo-glinianą 1 :2:.3 lu.b 1 :2:4 wg rio'r~ PN-50 /B.-1450L , Jeżeli ściany nie są tynkowane. ,,z ,)zewnątrz w p.ierw~~;Y:m rp,ku ich wykona nió., należy ściany Zl\cho'dnią i '-p6łnocną pomalować ~ ~aczynem cementowo-

'. . .. .. . i . ~... . . . . ~

glinianym. ' h/ BruZd~ instalacyjne na przewody centralnego ogrzewania i kanalizacyj­

ne D~ eżv Qtvnkować wodoszczelną zaprawą cementowo-glinianą 112:3 wg PH,,":>:> B,... '1 4-:> O'" -.-

KONIEC

13

Deskowanie i zastawki

pr~ykładowe deskowanie przestawne do wykonania ścian ubijanych z gliny po ' daj e rys.1.

(j) - - t---

- - ~ CI CI o

68 l 60 L 60 l 60 273

~ ~ -o c - o o ...----

lOl 60 , L 60 L 60 L 60 350

(2) f--- f--- I-

lo ~ ~ ~

COl)

o CI o o

15l 50 L 60 220

l 60 ---J.-!Ł r-

Ustawienie deskowa'; w narożu

SzczegOl potqcz~ia pff/t zewnt;trztHjdJ IV narożu . ~

m SciqtjOcz dolny

lo <c;)

CI

[15

o

l 60

®

o

lt1 60

o

LiO

CI

l i'5o

- ~ lo «) - CI - CI ~

25L 00 l tfO 220

--CI -o

60 l20 2th

lJdawieni~ desKowa'; dla połqc16nia scian z~rlf1ljch ze ścianą wewn'tlrznq .

(!)

60

Scicwacz gamy (rozpieracz)

Rys.; 1. De sk~wanie prze stawne

t---

o ~ CI

L 60 115

CI o

l 60 ~ 1Sb

~~8~lo,m

' ~~----~'~-· 9.~· ------~~'------------------------------------------__________ ~f_p

14

Załąc~nik do BN~62 /8841 -04

~--------------------------------------------------------------------~--------------~ W zależno ści od długości ';c ian budynku de31ww8l1ie mo żE' by ć uzu peln:i.one do datk··wymi kró+kimi płytami lub płyty mogą być skrócon e albo podłużO!l:ę j, Zalec a S:L ę ;:, o i cie górnyc h krawę dzi pły-t: deskowania pł askownikiem o gr ubo­ś : i 3,,5 mm ::. s ze roko śc::" równe' grubości płyt desl\:owani a . S --:::. ągacze drewniane oraZ wewn 9t r zna st 'ona płyt deskowan:i.a pow::'r>.J'ly być git'gl k::.e ':. nas ycone ropą .. Deskowan:le należy ustavdać w pion:~ :. pCCI, .. r;:> :r.:: f> .I ,i',}'lY desko wania należy ustawiać naj pierw VI narożnych tudynkach , a następnie n a dług r~· Ś i śc ian .

Połąc zenia ścian zewnętrznych z wewnQtr znymi naleź.y od.eskowywać ,jedn0c ::e~ ; nie . ~ciany na eży ro zde skowywać. b e zpo s~rednio po ich wykonania / ub iciu/ . ZastawJ<i do wy konania o tw orów ok i ennych i drzwiowych podaJe 1'js . 2 ,

Zastawka Rozpora

Klocek oscieżnicow-'-L-

. / O , . 1/f ~l~;----"

+ /5 ~?..ł ~

Klocek ościeżnicowy

Hys . 2 . Za s t awki do wyk onanja otworó w o· :i.dr..nych j . drzw i': wy," h

o twcry okiennę :~ drzw iowe należy wykonywać s;. - su jąc zas~;aw lc; w:=:+r'.'iI':l ar:. m':" ę cl zy płyty de~k~,wania \V odległościach Ó~V'!ly. h °zerc-k (,ś:;:i o:n ot V!, ..... 1 ... ~·. r c zpat'te l'oZporam:L. Po t ic iu śc:iany n a wysokość de sk o;'·Jan:!.a , zasta',vk i łą8znie z de~k ..) ,p .... niem należy pl'ze stawi ć na następni{ wysokość lub p!'zenie6ć na inne mi e,js0e.

l , _______________________________ •• _____ ~v __ .~