Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku...

16
Czasopismo klientów Rejonowego Banku Spółdzielczego w Lututowie ISNN 1899-9204 Nr 2/30/ czerwiec 2017 W NUMERZE: HISTORIA BANKU – str. 2 KONKURS DLA SZKÓŁ str. 8 BANKOWOŚĆ SPÓŁDZIELCZA W POLSCE CZ. II – str. 12 KOLARZE UCZCILI JUBILEUSZ BANKU – str. 14 Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie

Transcript of Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku...

Page 1: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

Czasopismo klientów Rejonowego Banku Spółdzielczego w Lututowie ISNN 1899-9204

Nr 2/30/ czerwiec 2017

W NUMERZE:

HISTORIA BANKU – str. 2

KONKURS DLA SZKÓŁ – str. 8

BANKOWOŚĆ SPÓŁDZIELCZA W POLSCE CZ. II – str. 12

KOLARZE UCZCILI JUBILEUSZ BANKU – str. 14

Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie

Page 2: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

2

Czasopismo klientów Rejonowego Banku Spółdzielczego w Lututowie

KomentarzBanki spółdzielcze są waż-

ną częścią systemu ekono-micznego w Polsce. Swojąponad sto pięćdziesięcio-letnią tradycją zapisały się chlubnie na kartach historii polskiej bankowości. To onewspierały działalność gospo-darczą Polaków pod zaborami, w czasach II Rzecz-pospolitej i tak zwanego realnego socjalizmu. Stając się bankami o uniwersalnym charakterze, oferują usługi mieszkańcom wsi i małych miasteczek, a także odnoszą sukcesy w największych miastach.

W Spółdzielczej Grupie Bankowej zrzeszającej dwieś-cie banków spółdzielczych Bank zajmuje czwarte miej-sce pod względem wielkości sumy bilansowej oraz ósmepod względem wielkości zgromadzonych kapitałów.

Sto dziesiąta rocznica działalności jest jednocześnie okazją do głębszej refl eksji nad historią gospodarczą terenów, na których prowadzi aktywną działalność Rejonowy Bank Spółdzielczy w Lututowie. Był on bowiemjednym z dźwigarów wspierających rozwój gospo-darstw rolnych, działalności gospodarczej osób indy-widualnych, a z czasem również małych i średnich przedsiębiorstw.

Nasz Bank jest członkiem jednej z dwóch grup ban-ków spółdzielczych, które nigdy nie posiadały kapita-łów pochodzących spoza kraju. Zawsze był to polski kapitał lokalny.

Udziałowcami naszego Banku są mieszkańcy regio-nu, których przodkowie byli założycielami, jego człon-kami, bądź klientami. Ta wielopokoleniowa więź mię-dzy Bankiem a jego klientami jest wartością nie do przecenienia. Rodzi wzajemną ufność, która tak jest potrzebna w biznesie. Marian Fita

Prezes Zarządu

Początki działalnościHistoria bankowości spółdziel-

czej w Lututowie sięga początków XX wieku. Mieszkańcy Lututowa utworzyli 29 grudnia 1907 roku Towa-rzystwo Pożyczkowo-Oszczędnoś-ciowe. Jego inicjatorem był pro-boszcz ks. prałat Apolinary Lutobor-ski, który został jego pierwszym pre-zesem. Celem działalności Towa-rzystwa było wspieranie drobnych rzemieślników i rolników. Wśród or-ganizatorów Towarzystwa znajdo-wało się wiele szanowanych osóbz Lututowa i pobliskich miejsco-wości jak m. in. obywatel ziemski Julian Ciemniewski, właściciel ma-jątku Świątkowice czy ks. JózefSkowroński. Organem stanowiącymstowarzyszenia była Rada pod prze-wodnictwem Jana Ciemieniewskie-go, Władysława Małeckiego, Sta-nisława Tarnowskiego i ks. Przy-godzkiego, wikariusza parafi i w Na-ramicach. Wybrano także Komisję Rewizyjną, którą kierował ks. JózefSkowroński. Towarzystwo rozpoczę-ło działalność 1 stycznia 1908 roku.Była to na wskroś lokalna i patrio-

tyczna inicjatywa mieszkańców, jako że teren ten od ponad stu latznajdował się pod zaborem rosyj-skim, a władzom carskim nie zale-żało. na rozwoju gospodarczym za-właszczonych ziem polskich. Wkrót-ce Towarzystwo liczyło 126 człon-ków, zebrano kapitał założycielski w kwocie 5800 rubli. Członkowie wpłacili udziały w wysokości 50 rubli. Od 1910 roku Zarząd Towarzystwa pracował pod kierownictwem pre-zesa W. Świetlickiego, a w 1912 rokuwybrano wybrano nowe władze To-warzystwa. Zarządem kierował pre-zes Władysław Małecki, a człon-kami byli: Feliks Matławski, Ignacy Kortowski i Konstanty Mikulski. Radą kierował prezes Julian Ciemniewski wraz z. Kazimierzem Ucieklakiem – proboszczem parafi i w Lututowie oraz członkami Felicjanem Biernac-kim i Berkiem Berkowiczem.

W1924 roku dokonano zmiany nazwy Towarzystwa na Spółdziel-nię Ludową z Odpowiedzialnością Ograniczoną. Szybko rosła liczba członków, wzrastały fundusze i obro-ty. Nowym przewodniczącym Rady

Nadzorczej został Marcin Biegań-ski, prezesem Zarządu Kazimierz Cichecki, kierownik Szkoły Pow-szechnej w Lututowie, a przewodni-czącym Rady Nadzorczej Józef Wy-ganowski, miejscowy aptekarz.

Historia Rejonowego Banku Spółdzielczego w Lututowie

Pismo z Sądu Rejonowego z 18 lutego 1925roku do Rady Spółdzielczej w Warszawieo wciągnięciu Spółdzielni Ludowej w Lutu-towie do rejestru spółdzielni. W załączeniu przesłano statut i protokół z Walnego Zgro-madzenia, które odbyło się 29 października 1920 roku.

Page 3: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

3

Dekada lat trzydziestych roz-poczęła się wiel-kim kryzysem eko-nomicznym. Miał on fatalne skutkidla odradzają-cej się gospodar-ki polskiej. Stratyponiósł cały sek-tor spółdzielczości – w tym banko-wej. Jego skutki dotknęły też Spółdzielczy Bank Lu-dowy, który jednak pokonując trud-ności przetrwał trudne czasy.

Od reaktywacji do transformacji 1950-1989

Wraz z wybuchem II wojny świa-towej Kasa Stefczyka musiała przer-wać swoją działalność, gdyż oku-pant zlikwidował polskie instytucje fi nansowe.

Na pierwszym po wojnie WalnymZgromadzeniu 17 czerwca 1950 rokuomówiono działalność przedwojen-ną Kasy Stefczyka oraz stwierdzono, że księgi i akta zostały zniszczone na skutek działań wojennych. Wybrano Zarząd, którego przewodniczącymzostał Józef Szymczak oraz Komisję Re-wizyjną, której przewodniczył AdamFabisiak, kierownik Szkoły Podsta-wowej. Kierownikiem Kasy została Alina Gędziorowska. Walne przyję-to wówczas obowiązującą nazwę – Gminna Kasa Spółdzielcza. Pierw-sze lata po reaktywowaniu Kasy tonajcięższe czasy odbudowy kraju ze zniszczeń wojennych, kryzysui braku poczucia pewności jutra.Mimo to lututowska Kasa odradza-ła się i to w dość szybkim tempie. Świadczą o tym zarówno liczbyczłonków spółdzielni, jak i rosną-ce każdego roku kwoty nadwyżek bilansowych. Dzięki stałemu powięk-szaniu wypracowywanego zysku, co-raz większe środki przeznaczano na fundusz zasobowy, wyrównawczy, inwestycyjny czy też na cele społecz-ne i oświatowe. W latach 1956-1958zarządowi Kasy przewodził Bronis-ław Borek.

Rok 1956 przyniósł zmiany praw-no-organizacyjne w spółdzielczoś-ci, zmieniono nazwę spółdzielni naKasa Spółdzielcza w Lututowie. W 1958 roku przyjęto nazwę BankLudowy – Spółdzielnia Oszczędnoś-ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy nowej siedziby przy ul. Klo-nowskiej 6. Została oddana do użyt-ku w kwietniu 1967 roku W rok póź-niej nastąpiła zmiana nazwy SOPna Bank Spółdzielczy. Następne la-ta były okresem dalszego rozwoju Banku. Każdy rok kończono coraz większym zyskiem.

Bank zdobywał coraz silniejszą pozycję w życiu gospodarczym lo-kalnej społeczności. Wykazywał tak-że coraz większą aktywność w ska-li całego państwa, angażując się w różnego rodzaju przedsięwzięcia o charakterze społeczno-kultural-nym. Część środków z wypracowy-wanych każdego roku zysków przez-naczano na budowę Szkół Tysiąc-lecia, Towarzystwa im. Marii Konop-nickiej, potrzeby Ochotniczych Stra-ży Pożarnych w sąsiednich sołec-twach, fundusz rozwoju spółdziel-czości uczniowskiej. W latach 1961-1979 prezesem Zarządu był Feliks Herbik, a następnie w latach

1979-1983 – Feliks Kądziela. W 1983 roku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk.

Lata transformacjiW wyniku kolejnych zmian fun-

kcję prezesa w 1982 roku objął pełniący tę funkcję do dziś – inż. Marian Fita. W tym czasie zaczęły rodzić się plany szybszego rozwoju Banku oraz rozbudowy jego siedzi-by. Ostateczna decyzja zapadła w 1985 roku, a już 3 maja 1988 ro-ku w nowej siedzibie przy ulicy Klo-nowskiej 2 odbyło się Walne Zebra-nie Przedstawicieli.

Uroczyste otwarcie siedziby Banku przy ulicy Klonowskiej 6 w 1967 roku

Uroczyste otwarcie nowej siedziby przy uli-cy Klonowskiej 2 w 1988 roku

Kazimierz Cichecki, je-den z założycieli spół-dzielczości bankowejw Lututowie.

Page 4: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

4

Czasopismo klientów Rejonowego Banku Spółdzielczego w Lututowie

Zarząd Banku wkroczył w nową rzeczywistość ekonomiczną i spo-łeczną w 1990 roku z przemyślanymi planami. Ponieważ zlikwidowano bankową centralizację, musiał też prowadzić samodzielną politykę fi nansową. Stał się akcjonariuszem Gospodarczego Banku Wielkopol-skiego S.A. w Poznaniu. Na począt-ku 1991 roku zakupiono pierwszykomputer i kserokopiarkę. W 1993 ro-ku w Banku zainstalowano już sieć komputerową z serwerem i 10 kom-puterami.

Nadszedł czas rozwoju terytorial-nego Banku. Podjęto decyzję o otwar-ciu Oddziału w Czajkowie, które nas-tąpiło 2 lutego 1994 roku. W czerwcu 1995 roku Zarząd podpisał umowę zrzeszeniową z Gospodarczym Ban-kiem Wielkopolskim S.A. w Poznaniu.

W czerwcu 1996 roku Zebranie Przedstawicieli przyjęło uchwałęo przejęciu BS w Złoczewie. W stycz-niu 1997 roku do lututowskiego Ban-ku przyłączył się BS w Brąszewicach. W rym samym miesiącu pracę roz-poczęły oddziały w Klonowej i Zło-czewie.

Oddział w Kraszewicach rozpo-czął działalność w czerwcu 1998 ro-ku. We wrześniu 1998 roku rozpoczę-to rozmowy z kierownictwem BSw Ostrówku o połączeniu, co było

podyktowane koniecznym osiąg-nięciem wyższych progów kapita-łowych przez banki spółdzielcze przed wejściem do UE. Łączenie banków, zwłaszcza tych małychi średnich, stało się koniecznością. W listopadzie odbyły się nadzwy-czajne zebrania przedstawicieli ban-ków spółdzielczych w Czastarach,Lututowie, Ostrówku i Wieruszowie. Wszystkie podjęły decyzję o połą-czeniu się od 1 stycznia 1999 roku. Gdy się to dokonało, lututowski Bank przyjął nazwę na Rejonowy Bank Spółdzielczy w Lututowie. Dziśjest jednym z największych banków zrzeszonych w GBW S.A.

W XXI wiekuW 2000 roku prowadzono inwes-

tycje mające na celu modernizację i wdrażanie najnowszych techno-logii informatycznych. Do użytku od-dano nowy i funkcjonalny budynek Oddziału w Kraszewicach oraz pro-wadzono remonty w siedzibach Od-

działów w Czastarach i Wieruszo-wie, a w Oddziałach w Czastarach, Wieruszowie i Złoczewie zbudowa-no system łączności elektronicznej. Funkcjonowała także bankowa poczta elektroniczna – najszybsza forma komunikacji klientów z Ban-kiem. W maju 2001 roku zainstalo-wano w Lututowie bankomat, co zapoczątkowało upowszechnia-nie obrotu bezgotówkowego przy użyciu kart płatniczych.

Organizacja działalności, ofertyproduktów bankowych oraz zasięgterytorialny były tworzone z uwzględ-nieniem potrzeb i oczekiwań rynku. Z początkiem 2001 roku zaczęły funk-cjonować nowe placówki: oddzia-ły w Grabowie n/Prosną i w Wielu-niu, Filia w Wieruszowie oraz Punkt Ka-sowy w Urzędzie Skarbowym w Wie-ruszowie. W 2003 roku pojawiły sięnowe placówki: Oddział w Miksta-cie i Punkt Kasowy w Osieku. Dzia-łało również 5 bankomatów zainsta-lowanych w Złoczewie, Grabowie

Wręczenie nagród i wyróżnień laureatom konkursu Bank Przyjazny dla Przedsiębior-ców organizowanym przez Krajową Izbę Gospodarczą wraz z Polsko-Amerykańską Fun-dacją Doradztwa dla Małych Przedsiębiorstw w Warszawie w 2005 roku. W pierwszym rzędzie trzeci od lewej Marian Fita – prezes Zarządu Rejonowego Banku Spółdzielczego w Lu-tutowie.

Prezydium Zebrania Przedstawicieli w 1997 ro-ku. Od lewej: Stanisław Mucha, ZygmuntMikołajczyk, Dariusz Stawirej – przewod-niczący Rady Nadzorczej i Kazimierz Jad-wiszczak.

Page 5: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

5

n/Prosną, Lututowie, Wieluniu i Wieru-szowie. Profesjonalizm Banku potwier-dzały wyróżnienia, m.in. godło pro-mocyjne w konkursie „Bank Przyjaz-ny dla Przedsiębiorców”.

Od 2004 roku Rejonowy Bank Spółdzielczy jest zrzeszony w Spół-dzielczej Grupie Bankowej. Przystą-pienie Polski do Unii Europejskiej ot-worzyło nowe obszary działalnościBanku i wymagało implementacjiprzepisów prawa międzynarodowe-go. W 2005 roku RBS w Lututowie został laureatem konkursu „Bankw Służbie Społeczności Lokalnej”.Narodowy Bank Polski i Stowarzy-szenie Otwarte Drzwi nadały RBSw Lututowie tytuł „Bank Dostępny”. Za wkład w rozwój regionu Bank został laureatem VI edycji konkursu „Dobroczyńca Ziemi Wieruszowskiej Roku 2005”.

W 2006 wprowadzono usługi SMSBanking, Internet Banking, Banko-fon i Home Banking. W 2008 rokuotwarto Punkt Kasowy w Złocze-wie, przeniesiono Oddział w Grabo-wie n/Prosną do nowej siedziby,

powiększono lokal Oddziału w Wie-luniu przy Placu Legionów, oddano do użytku nową serwerownię, wpro-wadzono zmianę obrendowania placówek.

Jesienią 2008 roku w gospodar-ce światowej rozpoczął się kryzys, który rozpoczął się od bankructwa amerykańskiego banku Lehman Brothers. Sektor spółdzielczy okazałsię wyjątkowo odporny na to zała-manie. Bank w tym okresie osiągał nadal coraz lepsze wyniki. W 2009roku funkcjonowało już 21 jego pla-cówek: 14 oddziałów, 3 fi lie i 4 pun-kty kasowe. Pod jego patronatem działało 60 szkolnych kas oszczęd-ności. Popularyzowanie idei oszczę-dzania oraz gospodarowania posia-danymi środkami odbywało się tak-że poprzez organizowanie konkur-sów dla szkół. W zakres swej działal-

Laureaci I edycji konkursu Grosz do Grosika 2007. Organizatorem była Szkolna Kasa Oszczędności przy Szkole Podstawowej w Lututowie wspólnie z Bankiem. W konkursie tym wzięło udział 31 szkół podstawowych. Zwycięzcy otrzymali dyplomy oraz nagrody książkowe ufundowane przez Rejonowy Bank Spółdzielczy w Lututowie.

Rejonowy Bank Spółdzielczy w Lututowie był sponsorem półfinałów XXXVI Indy-widualnych Mistrzostw Polski w „Warcabach stupolowych 2012” oraz XXIX In-dywidualnych Mistrzostw Polski w grze błyskawicznej w warcaby stupolowe, które odbyły się w Gminnym Ośrodku Kultury w Lututowie w marcu 2012 roku. W zawodach tych uczestniczyło 36 najlepszych zawodników z kraju. Dobrze zaprezentowali się za-wodnicy Ludowego Klubu Sportowego „Czarna Damka” z Lututowa.

Page 6: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

Czasopismo klientów Rejonowego Banku Spółdzielczego w Lututowie

6

ności Bank wprowadził także w 2014roku sprzedaż produktów ubezpie-czeniowych .

Okres ostatnich kilku lat to reali-zowanie przedsięwzięć mających na celu intensywniejsze umacnianie rynkowej i wizerunkowej pozycji Banku. Coraz większy nacisk kła-dziono na komfort dokonywania operacji pieniężnych przy użyciunajnowszych technologii informa-tycznych.

Na pomoc materialną i rzeczo-wą Banku mogą zawsze liczyć pla-cówki oświatowe. Współpracującz Fundacją na Rzecz Rozwoju Po-wiatu Wieluńskiego Bank m. in. fun-dował stypendia dla zdolnych ucz-niów ze szkół ponadgimnazjal-nych, a także występował w rolisponsora nagród w konkursachszkolnych o różnorodnej tematycei zasięgu. Dzięki wsparciu okazywa-nemu miejscowym klubom spor-towym, rozwijały się sekcje piłkar-skie, siatkarskie, szachowe i inne.

Bank jest animatorem rożnych przedsięwzięć i inicjatyw służących

lokalnej wspólnocie oraz jej roz-wojowi. Osiągnięcia i sukce-sy były doceniane od wielu lati podobnie jak prezes MarianFita Bank zostawał laureatemwielu nagród i wyróżnień.

Rejonowy Bank Spółdzielczyw Lututowie zamknął 2016 rok sumą bilansowa 698 604 tys. zł. Jego portfel kredytowy wyniósł319 105 tys. zł. Stan depozytów osiągnął poziom 626 953 tys. zł.

Zrzesza 9 350 członków, ob-sługuje 78 021 klientów, prowa-dząc dla nich 65 388 rachun-ków.

Oprac. redakcjaGłównymi sponsorami Klubu MLKS w Wieluniu są Rejonowy Bank Spółdzielczy w Lututo-wie oraz Urząd Miasta i Gminy w Wieluniu. W 2015 roku tytuły Mistrzyni Młodziczeki Wicemistrzyni zdobyły Dominika Włodarczyk i Sandra Bralińska.

Page 7: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

7

Turystyka szansą rozwoju

Rozmowa z Jackiem Olczykiem, wójtem gminy Pątnów.

Gmina Pątnów w powiecie wieluńskim nie należy do małych, gdyż jej powierzchnia liczy blisko 115 km2 i zamieszkuje ją 6,5 tys.osób. Brak większych zakładów przemysło-wych pozbawia budżet gminy wpływu do-datkowych środków z tytułu podatku od nie-ruchomości czy też części odpisu od po-datku PIT i CIT.

Wójt Jacek Olczyk podkreśla, że poza istnieją-cym w gminie zakładem betoniarskim i zakładem produkcji nawozów sztucznych oraz Domem Senio-ra, które dopiero przygotowują się do rozruchu, naznaczne zasilenie budżetu gminy nie może liczyć.Stąd wydatki gminy traktowane są z dużą staran-nością i realizowane w maksymalnie oszczędny spo-sób. Gmina ma charakter typowo rolniczy, a w dzia-łalności pozarolniczej dominują zakłady stolarskie, kamieniarskie i handel.

Dwie trzecie gminy Pątnów zajmuje obszar Załę-czańskiego Parku Krajobrazowego. To najbardziej na północ wysunięta część obszaru Jury Krakowsko-Częstochowskiej objętej obszarem Natura 2000 – mówi wójt Olczyk. – Pod naszą opieką znajdują się tereny, które należy szczególnie pielęgnować, gdyż stanowią fragment dziedzictwa, które powinniśmy

przekazać przyszłym pokoleniom w jak najlepszym stanie.

Na terenie gminy znajduje się tzw. Wielki Łuk Warty. Tu rzeka wykonuje w swym biegu zwroto 180 stopni. Biorąc pod uwagę to zjawisko oraz in-ne walory krajobrazowe i przyrodnicze, są w gminie bardzo dobre warunki do uprawniania aktywnej turystyki.

Pragnieniem wójta Pątnowa jest stworzenie zinte-growanej oferty turystycznej razem z kilkoma sąsied-nimi gminami. Jego zdaniem mogłoby to stać się po-czątkiem kolejnego etapu rozwoju znacznej części gminy. Usługi wypoczynkowe i turystyczne dają prze-cież szansę rozwoju wielu gminom w kraju, a miesz-kańcom, którzy się w taką działalność zaangażują, przynoszą dochody liczące się w domowych bud-żetach.

Gmina ma już w tej dziedzinie pewne doświad-czenia. W tym roku odbyły się ogólnopolskie XXIV

Mistrzostwa Załęczańskiego Parku Krajobra-zowego w Biegu na Orientację. Rok temu gmina zorganizowała nowe zawody, które w tym roku zyskały również miano imprezy ogólnopolskiej. Na terenie gminy 13 i 14 majatego roku odbyły się II Ogólnopolskie Mistrzos-twa Załęczańskiego Łuku Warty oraz MistrzostwaPolski w Rowerowej Jeździe na Orientację. To duży sukces i promocja gminy – twierdzi wójt Jacek Olczyk. – W zawodach wzięło udział pond 150 zawodników. Aby aktywizować naj-młodszych, do życia powołana została Gmin-na Liga Orientacji Sportowej, która skupia ponad setkę uczniów. dokończenie na str. 15

Page 8: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

Czasopismo klientów Rejonowego Banku Spółdzielczego w Lututowie

8

Rejonowy Bank Spółdzielczy w Lututowie 10 maja 2017 roku zorganizował

X Edycję Międzyszkolnego Konkursu „GROSZ DO GROSIKA”

Konkurs przeznaczony był dla uczniów, członków Szkolnych KasOszczędności ze szkół podstawowych z terenu działania Rejono-wego Banku Spółdzielczego w Lututowie.

Celem konkursu było zdobycie wiadomości z historii banko-wości spółdzielczej, dostarczenie informacji o Rejonowym BankuSpółdzielczym w Lututowie. Konkurs miał na celu również przybli-żenie uczestnikom pojęć związanych z bankiem i fi nansami.

Uczniowie pisali testy składające się z 2 części: test pytań do wyboru dotyczący działalności Banku oraz test z matematyki.

W konkursie uczestniczyło 49 szkół podstawowych z czterech powiatów: ostrzeszowskiego, sieradzkiego, wieluńskiego oraz wie-ruszowskiego.

Page 9: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

9

Wyniki konkursu „SKO w SGB” Organizatorem był SGB-Bank S.A. w Poznaniu. Komisja konkursowa 9 czerwca 2017 roku wyłoniła

laureatów konkursu „SKO w SGB – edycja 2016/2017”. Nagrodzone zostały szkoły z terenu działania RBS w Lututowie:

w kategorii szkół liczących powyżej 150 uczniów: Szkoła Podstawowa nr 2 im. Henryka Sienkiewicza w Wie-luniu, powiat wieluński w kategorii szkół liczących do 150 uczniów: Szkoła Podstawowa w Wyszanowie, powiat wieruszowski.

Zgodnie z regulaminem uczestnicy konkursu byli oceniani m.in. za systematyczne oszczędzanie i pro-pagowanie idei oszczędzania poprzez organizację konkursów, quizów, czy imprez tematycznych, udziałw konkursach ogłaszanych na stronie www.skowsgb.pl.

Poziom nadesłanych sprawozdań potwierdza, że konkurs zyskuje coraz większe zainteresowanie zarówno wśród uczniów, jak i opiekunów SKO czuwających w szkołach nad jego przebiegiem.

Nagrodzone szkoły oraz związani z nimi opiekunowie SKO otrzymują: nagrodę dla szkoły w postaci bonu upominkowego do sieci księgarń o wartości 500,00 zł; nagrody rzeczowe dla szkoły – 30 zegarków młodzieżowych o wartości do 100,00 zł każdy dla najsyste-

matyczniej oszczędzających uczniów; nagrodę dla opiekuna SKO w postaci bonu upominkowego do sieci księgarń o wartości 200,00 zł.

Wszystkim szkołom biorącym udział w konkursie dziękujemy za zaangażowanie w programie i zachęcamy do promowania SKO także w następnym roku szkolnym. Marketing RBS w Lututowie

Rywalizacja drużyn szkolnych zakończyła się następującymi wynikami.

I MIEJSCE – SZKOŁA PODSTAWOWA w STARYM OCHĘDZYNIE, powiat wie-ruszowski, którą reprezentowali uczniowie Marcel Małecki oraz Kacper Samulski - opiekun drużyny Ewelina Wlazłowska. II MIEJSCE – SZKOŁA PODSTAWOWA im. Mariana Falskiego w KRASZEWI-CACH, powiat ostrzeszowski, którą reprezentowali uczniowie Weronika Cegiełka oraz Bernadetta Kowalczyk – opiekun drużyny Katarzyna Ce-giełka. III MIEJSCE – SZKOŁA PODSTAWOWA im. Mikołaja Kopernika w ZŁOCZEWIE, powiat sieradzki, którą reprezentowali uczniowie Krzysztof Gąsiorowski oraz Klaudia Majdańska – opiekun drużyny Zofi a Stalmach.

IV MIEJSCE – SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 w Wieluniu, powiat wieluński, którą reprezentowali uczniowie Filip Ślusarski oraz Hubert Leś – opiekun drużyny Marzena Musiał. V MIEJSCE – SZKOŁA PODSTAWOWA W WYSZANOWIE, powiat wieruszowski, którą reprezentowali uczniowie Nikola Niełacna oraz Julia Walaszek – opiekun drużyny Marzena Kocoń.

Nagrody oraz dyplomy wręczył prezes Zarządu Rejonowego Banku Spółdzielczego w Lututowie Marian Fita.

Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom konkursu za udziałi wspaniałe przygotowanie. Życzmy Wam rozwijania swoich zaintereso-wań oraz wykorzystania zdobytej wiedzy w dalszym życiu.

Dziękujemy wszystkim nauczycielom, opiekunom za udział w konkursie, zaangażowanie, rzetelne podejście do tematyki konkursu oraz wspaniałe przygotowanie uczniów. Życzymy Państwu samych sukcesów w pracy dy-daktyczno-wychowawczej podejmowanej na rzecz uczniów oraz szkoły.Niech stale towarzyszy Państwu nieustający zapał w realizacji zamierzo-nych celów. Organizatorzy

ZAPRASZAMY DO UDZIAŁU W KOLEJNYCH EDYCJACH KONKURSU.

Page 10: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

10

Czasopismo klientów Rejonowego Banku Spółdzielczego w Lututowie

Zakład, dostarcza rów-nież wędliny do sprzedaży w innych sklepach i hur-towniach. Wyroby fi rmy dos-tępne są w promieniu stukilometrów od Wierzch-lasu. Gdyby nie pomoc Rejo-nowego Banku Spółdziel-czego w Lututowie, a kon-kretnie Oddziału w Wieluniuto być może nie prowa-dzilibyśmy dziś naszej przet-wórni – mówi Magdalena Wolna – właścicielka.

Janusz Wolny, maż paniMagdaleny, przez 18 latbył brygadzistą w wierz-chlaskiej masarni. Wów-czas była własnością in-nych osób. Z czasem pań-stwo Wolni wydzierżawili zakład wędliniarski w Ru-

dzie i rozpoczęli dzia-łalność na własny rachu-nek. Janusz Wolny chciał produkować wędliny tra-dycyjnymi metodami i jużwe własnym zakładzie. W 2015 roku przy pomo-cy RBS w Lututowie Mag-dalena i Janusz Wolni sta-li się właścicielami zakła-du w Wierzchlasie.

Produkujemy wędliny bezużycia jakichkolwiek do-datków chemicznych, spul-chniaczy czy też wzmac-niaczy smaku. Przez dzie-siątki, a może i setki lat, powstawały rodzime pol-skie receptury i do nich chcieliśmy nawiązać. Tra-dycyjnie peklujemy mięso,wolno je wędzimy w drew-nie dębowym. To wydaje mi

się głównym powo-dem sukcesu naszejfi rmy. Daje się wyraź-nie zauważyć wzrostwymagań konsumen-tów. Jestem przeko-

nana, że wraz ze wzros-tem dochodów mniejsząrolę zaczyna odgrywaćcena wyrobów, a głów-ny nacisk kładzie się naich wartości smakowei jakość – podsumowuje Magdalena Wolna.

Janusz Wolny twierdzi, iż jakość wyrobów jest pod-stawowym warunkiem utrzy-mania się na bardzo kon-kurencyjnym rynku produ-centów wędlin. Mimo okre-sowego wzrostu cen pół-tusz wieprzowych, Jan-Magstara się utrzymywać ce-ny wyrobów na stałym poziomie. Badanie rynkuprzez jej właścicieli pole-ga na uważnym słucha-niu opinii właścicieli fi rmo-wych sklepów oraz spraw-dzaniu konkretnych za-mówień u odbiorców z in-nych placówek handlo-wych.

W fi rmie pracuje sześciudoświadczonych masa-

ży, a dziewięć osób jestzatrudnionych w sklepach.fi rma jest typowym przy-kładem, w jaki sposób dob-rze zorganizowana lokal-na fi rma konsekwentniestosująca raz przyjęte za-sady, potrafi utrzymać zdo-bytą pozycję. Od same-go początku współpra-cuje z Rejonowym Ban-kiem Spółdzielczym w Lu-tutowie.

Bank wspierał nas kredy-tami, prowadzi nasze rozli-czenia, a kiedy potrzebo-waliśmy pomocy zawszemogliśmy na niego liczyć.Spotykaliśmy się z życzli-wym przyjęciem. Kierow-nictwo i pracownicy Od-działu Banku w Wieluniuzawsze służyli nam radą.Ma dla nas duże znacze-nie, że to jest lokalny bankpolski, który wspiera naszregionalny biznes – mówiMagdalena Wolna.

Redakcja

Dobre i zdrowe!Masarnia Jan-Mag s.c. Magdalena Wolna i Ja-nusz Wolny w Wierzchlasie w powiecie wieluń-skim produkuje dziennie około 1200 kg wędlinw różnym asortymencie. Firma posiada 5 włas-nych placówek oraz mobilny punkt sprzedażyw postaci samochodu-sklepu docierającego tam,gdzie dostęp do wyrobów wędliniarskich dlaklientów detalicznych jest utrudniony.

Masarnia Jan-Mag, s.c. Magdalena Wolna i Janusz Wolny98-324 Wierzchlas, ul. Piechowska 18, tel. 43 886 08 20

Page 11: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

Takie urodziny obchodziła Szkolna Kasa Oszczędności w Publicznej Szkole Podstawowej w Naramicach. Z tej okazji 27 października 2016 roku odbył się apel propagujący ideę oszczędzania.

Na 18-tkę przybyli zaproszeni goście: Małgorzata Kaniewska – reprezentująca Rejonowy Bank Spół-dzielczy w Lututowie, Magdalena Dobras – kierownik Zespołu Doradców Biznesowych i Kamila Tomczyk – do-radca biznesowy z Oddziału Banku w Wieluniu, a tak-że Anna Dubiło – były opiekun SKO oraz rodzice uczniów.

Członkowie SKO z klasy II b wrazz Sylwią Fertałą – opiekunem SKOprzedstawili słowno-muzyczną opo-wieść, której głównym tematem byłooszczędzanie. Wspaniałe dialogi nasy-cone humorem oraz wartka akcjaprzykuwały uwagę gości. W zabawnysposób uczniowie pokazali jak ważnąrolę w codziennym życiu człowieka od-grywa umiejętność właściwego gospo-darowania pieniędzmi.

Po zakończonym przedstawieniu Szkolna Kasa Oszczędności otrzymała prezenty od RBS w Lututowie i Od-działu Banku w Wieluniu. Na koniec uroczystości wszyscy goście otrzymali złotą czekoladową monetę.

Ważną rolę w codziennym życiu czło-wieka odgrywa umiejętność właściwe-go gospodarowania pieniędzmi. Powin-niśmy się jej uczyć od najmłodszych

lat. Taką możliwość daje nam Szkolna Kasa Oszczęd-ności, która istnieje w naszej szkole od 18 lat. Od tam-tej pory każdego roku uczniowie uczą się właściwe-go oszczędzania. Jest to również zasługa Anny Dubi-ło, która przez 10 lat nie tylko prowadziła dokumen-tację SKO, ale przede wszystkim zajmowała się propa-gowaniem idei oszczędzania wśród dzieci i młodzieży.

Szkolne Kasy Oszczędności są obecnie najbardziej innowacyjnym programem edukacji fi nansowej. Dla dzieci to zabawa, ale przez nią też można wiele je na-uczyć. Opiekun SKO Sylwia Fertała

Osiemnaście lat minęło jak jeden dzień

Page 12: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

12

Czasopismo klientów Rejonowego Banku Spółdzielczego w Lututowie

Gdy zbliżała się klęska hitlerow-skich Niemiec polscy spółdzielcy spodziewali się szansy na odrodze-nie bankowości spółdzielczej. Mieliprawo sądzić, że nastaną dla nichdobre czasy, gdyż już w Manifeście Lipcowym Polski Komitet Wyzwole-nia Narodowego, czyli nowa wła-dza, uznana przez wszystkie mocars-twa koalicji antyhitlerowskiej zapew-niała, że „państwo popierać będzieszeroki rozwój spółdzielni”.

Już we wrześniu 1944 roku w wyz-wolonym pod okupacji Lublinie od-był się Kongres Spółdzielczości. Zgod-nie z jego uchwałami powołano Związek Rewizyjny Spółdzielczości RP, a funkcję centrali fi nansowej sta-nowiła Centralna Kasa Spółek Rol-niczych. Powracały do życia, na za-sadach i w oparciu o przedwojenne statuty, kasy Stefczyka, banki ludo-we i inne spółdzielnie kredytowo-oszczędnościowe. W czasach powo-jennej biedy rolnicy nie dysponowali jednak odpowiednimi funduszami, żeby pozwolić sobie na opłacenie wkładów i podźwignięcie własnymi środkami swych spółdzielni. Z dru-giej strony zapotrzebowanie na pie-niądze, z tych samych powodów, było ogromne.

Szybko się jednak okazało, że ów-czesne władze państwa mają zu-pełnie inne poglądy na cele i zasa-dy działania spółdzielni niż przedwo-jenni spółdzielcy, przyzwyczajeni dosamodzielności oraz samorządnoś-ci. Już w 1948 roku prezydent Bierutwydał dekret o reformie systemu bankowego. Określono też zasadydziałalności spółdzielni, które mu-szą, z mocy prawa, realizować po-litykę państwa. Z dotychczasową ideą i praktyką spółdzielczości nie

miało to wiele wspólnego. W scen-tralizowanym państwie nie było miej-sca na oddolną inicjatywę i kreatyw-ność. W 1950 roku wszystkie spółdziel-nie kredytowo-oszczędnościowe zos-tały przekształcone w gminne ka-sy spółdzielcze, instytucje pozbawio-ne podstawowych cech spółdziel-czości – samodzielności i samorząd-ności.

Podporządkowane one były cał-kowicie państwowemu Bankowi Rol-nemu, a ich zadaniem było realizo-wanie polityki państwa bez ogląda-nia się na miejscowe uwarunko-wania i potrzeby klientów. Kasy nie miały prawa przyjmować wkładów oszczędnościowych na własny ra-chunek, a udzielanie pożyczek wy-magało uzyskania pozytywnej opiniiZwiązku „Samopomocy Chłopskiej”.Prawo do członkostwa w tych ka-sach stracili właściciele większych

gospodarstw, tzw. kułacy. Od 1953roku funkcję centrali fi nansowej, organizacyjnej i rewizyjnej przejąłNarodowy Bank Polski. Był to więczdecydowany regres w działaniuspółdzielczości bankowej.

Prawdziwym przełomem w ban-kowości spółdzielczej, szczególnie obsługującej rolnictwo, był 1956 rok.13 kwietnia zarządzeniem ministrafi nansów wprowadzono wzorcowy statut dla kas spółdzielczych. Przy-wracał on częściowo właściwy spół-dzielniom samorządny charakter, dawał ich członkom realny wpływ na działalność kasy. Rozszerzał teżprawo do członkostwa na całą lud-ność wiejską, a także na drobne rzemiosło i handel oraz pozwalałna gromadzenie wkładów oszczęd-nościowych i udzielanie pożyczekczłonkom z własnych środków.Wrócono do dawnych organówsamorządu: walnego zgromadze-nia, rady i zarządu. W 1957 roku po-wołano, jako centralę organizacyj-

Z historii bankowości spółdzielczej cz. II

Poradnik Informator dla Gminnych Kas Spółdzielczych wydany jako dodatek do cza-sopisma Banku Rolnego

Wzorcowy statut dla wszystkich Kas Spół-dzielczych z 1956 roku.

Page 13: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

13

no-rewizyjną, Związek Spółdzielni Oszczędnościowo-Pożyczkowych. W nowym, wzorcowym statucie wpro-wadzono też nową nazwę i GKS-y zastąpiono Kasami Spółdzielczymi. W 1960 roku uchwalono kolejną ustawę, która zezwalała spółdziel-niom oszczędnościowo-pożyczko-wym na używanie nazwy „bank”z dopiskiem: „spółdzielczy” lub „lu-dowy”.

W 1975 roku, wraz ze zmianą po-działu administracyjnego kraju, zre-formowano również system ban-kowy. Decyzją władz powstał pań-stwowo-spółdzielczy Bank Gospo-darki Żywnościowej, który przejął funkcję centrali fi nansowejdla banków spółdzielczych. Większośćudziałów (54 proc.) posiadał w nimSkarb Państwa, a pozostałe przy-padły bankom spółdzielczym. Wartość jednego wynosiła 2 mlnzłotych. Spółdzielnie oszczędnoś-ciowo pożyczkowe musiały wyku-pić co najmniej po jednym udzia-le, zostały zobowiązane do zmia-ny nazwy na Bank Spółdzielczyi zrzeszenia się z BGŻ. Choć formal-nie BGŻ był wpisany do rejestru

spółdzielni, to jego organy samo-rządowe: Rada BGŻ i rady 49 od-działów wojewódzkich miały jedy-nie uprawnienia opiniodawcze. Pre-zes, powoływany przez premiera,kierował bankiem jednoosobowo, a wiceprezesów też nie wybierano,lecz mianował ich minister fi nan-sów.

II Krajowy Zjazd Delegatów Ban-ków Spółdzielczych, który obrado-wał już po podpisaniu porozumień sierpniowych, w lutym 1981 roku, postulował zmiany w prawie ban-kowym i spółdzielczym tak, by BGŻdziałał samorządnie i był kolegial-nie zarządzany. Stosowne ustawy Sejm PRL uchwalił w 1982 roku.

Pierwsze fundamentalne refor-my rynkowe, wprowadzone jeszczeprzez rząd Mieczysława Rakowskie-go (1988-89) – swobodna wymiana walut obcych, pełna swoboda dlaprywatnej działalności gospodar-

czej (później znacznie biurokratycz-nie ograniczanej), uwolnienie cenproduktów rolnych, a przede wszyst-kim uchwalenie nowego Prawa bankowego w styczniu 1989 roku – zmieniały diametralnie sytuację banków spółdzielczych. Zyskały onepełną swobodę, a sterowanie syste-mem bankowości przez NBP ograni-czało się do instrumentów ekono-micznych. Równocześnie wysokainfl acja, trapiąca polskie fi nanse

przez całą dekadę lat osiemdzie-siątych, przerodziła się w hiperin-fl ację. Po utworzeniu rządu Tadeu-sza Mazowieckiego i uchwaleniuw grudniu 1989 roku pakietu ustaw, zwanych planem Balcerowicza, Polska znalazła się w nowej rzeczy-wistości gospodarczej.

W styczniu 1990 roku zostało uchwalone nowe Prawo spółdziel-cze, które między innymi likwidowa-ło wszystkie dotychczasowe związki spółdzielcze. Spowodowało to, jaktwierdzą niektórzy wybitni znawcyprzedmiotu, cofnięcie się banko-wości spółdzielczej w rozwoju w sto-sunku do krajów zachodnioeuro-pejskich. Spółdzielczość, jak wszyst-kie sektory nieprywatne, została go-rzej potraktowana w polityce fi skal-nej. Likwidacja centralnych związ-ków pozbawiła też spółdzielnie moż-liwości korzystania z funduszy samo-pomocowych, dotychczasowych re-zerw i zaplecza fi nansowego.

Stąd też pierwsze lata transfor-macji gospodarczej w Polsce po1989 roku były dla banków spół-dzielczych bardzo trudne. Rzucono je bowiem na głęboką wodę, bez kadr posiadających jakiegokolwiek doświadczenia prowadzenia dzia-łalności w warunkach gospodarki rynkowej (a przede wszystkim wśródnieuniknionej konkurencji), bez cen-tralnego wsparcia. Na dodatek, naskutek głębokiego kryzysu w rolnic-twie, pogorszenia się kondycji przed-siębiorstw współpracujących z rol-nictwem i ogólnego zubożenia lud-ności wiejskiej, banki spółdzielcze poniosły duże straty w działalności kredytowej. Nie były one w stanie pokryć ich funduszami własnymi, gdyż wypracowane zyski, ze wzglę-du na drastyczną politykę fi skal-ną, przechodziły w znacznej części na rzecz administracji państwo-wej.

Oprac. redakcja

Wzorcowy statut spółdzielni oszczędnościowo-pożyczkowych

Maszyna księgująca z lat 80-tych XX wieku

Page 14: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

Czasopismo klientów Rejonowego Banku Spółdzielczego w Lututowie

Hellena Tour 2017Rejonowy Bank Spółdzielczy w Lu-tutowie sponsorem XXXII Ogól-nopolskiego Wyścigu Kolar-skiego Szlakiem Bursztynowym „Hellena Tour 2017”.

Podczas IV etapu Wyścigu Kolarskiego Szlakiem Bursztynowym „Hellena Tour 2017”, 125 kolarzy z kraju i zagranicy (Ukrainy i Nie-miec) wystartowało 2 kwietnia 2017 roku z Wieruszowa.

Po raz pierwszy wyścig gościł w Lututowie, gdzie zaplanowano obok Banku premię specjalną z okazji Jubileuszu 110-lecia Rejo-nowego Banku Spółdzielczego w Lututowie. Następnie kolarze skie-rowali się w stronę Wielkopolski i na metę w Kaliszu.

Marketing RBS w Lututowie

Page 15: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy

Wydawca i redakcja: Biomal, Kołowa 4/32, 03-536 Warszawa, tel 0606 743 777 oraz 0662 201 550, Druk: Z.P U-H Biskupiec

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla po-trzeb marketingowych przez Rejonowy Bank Spółdzielczy w Lu-tutowie (zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 29-08-1997 r. Dz. U. Nr 133, poz 883).

.............................................................................

.............................................................................

.............................................................................

.............................................................................

.............................................................................

.....................(podpis)

(hasło)

(imię i nazwisko)

(adres)

Rozwiązania prosimy składać w placówkach naszego Banku na załączonych kuponach do 8 września 2017 r. Wśród osób, które złożyły poprawne rozwiąza-nia krzyżówki z nr 1 (29) upominki od Banku otrzymują: Maria Bednarek z Much, Grażyna Sola z Czastar, Joanna Mieszała z Galewic, Józef Sitek z Grabowa n/Prosną, Halina Kucharska z Klonowej, Krystyna Zawadzka z Kraszewic, Stanisław Golec z Lututowa, Agnieszka Marek z Kotłów, Zofi a Pindor z Rudlic, Halina Biskupska z Nowego Ochędzyna, Anna Leszczyńska z Wielunia, Halina Wilk z Sopla, Sylwia Pisarkiewicz z Otwocka i Agnieszka Sobczak z Kurowa.

15

(D6, J4, J13, G10, L13) (F1, D1, J2, A3, C1, B22, B20, F22) (E4, L9, G19, F4) (A6, J16, F1, I16, L18, K11, H1, A21, A22) (F1, H8, F16, K13)

PIONOWOA19 … w dom, Bóg w domB1 Chroni przed deszczemB12 Zielony przed domemC19 Można je zrywać ze śmiechuD1 Niezbędna w piaskownicyD10 W morzu lub w wannieE8 Skrócona nazwa rachunku w bankuE17 Piłka poza boiskiemF1 Warowny lub błyskawicznyF13 Rzymski bożek miłościG8 Brzydki patykG16 Ochrania żarówkęH3 Dzielimy na nie wyrazyI10 Ludzie, którzy są z namiJ1 Pierwsze wiosenne warzywaK13 Przerysowany portretL6 Specjalista od kości

POZIOMO1A I Bank, i GS, i Społem3A Wejście na statek4D Potocznie o USA6A Nasza rodaczka6G Wlewane do baku8E W przysłowiu nie mają głosu8J Łowi myszy10D Spłacany w ratach11I Na nich koła12A Koński spacer13D Pytanie o liczbę13H Owad nad wodą15B Miasto z Ostrą Bramą16F Prześmiewca na scenie17A Wiezie na wyższe piętra18I Zdrowy olej z wieloryba20A Ma dużo ości, ale jest smaczny20F Owcze albo leśne21J Duża, kolorowa papuga22A Buraczki z chrzanem

To, co zaprząta głowy wielu włodarzom gmin, czyli zmiany w systemie oświaty, w gminie Pątnów nie stanowią dziś większego problemu, gdyż już dwa lata temu wójt zracjonalizował system gminnej oświaty i reforma nie przyniesie bolesnych skutków.

Urząd Gminy współpracuje z Rejonowym Bankiem Spółdzielczym w Lututowie od 2014 roku, czyli od wy-granego przez Bank przetargu. Bank uczestniczy teżw realizacji gminnych inicjatyw. W tym roku był spon-sorem Mistrzostw Polski w Jeździe Rowerowej na Orien-tację.

Wysłuchał: Andrzej Malanowski.

dokończenie ze str. 7 Turystyka szansą rozwoju

Page 16: Jubileusz 110-lecia RBS w Lututowie · ciowo-Pożyczkowa (SOP).W 1963 ro-ku dyrektorem Banku został Wła-dysław Kowalczyk. 13 marca 1966 ro-ku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy