Model nauczania dzieci sześcioletnich w wybranych krajach EU - Projekt

współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków europejskiego

funduszu społecznego.

Dnia 1.05.2016 roku Grono Pedagogiczne z zespołu

Szkolno-Przedszkolnego nr 2w Brodnicy wyruszyła w ramach projektu Job

shadowing do Czech.

2.05.2016 roku pojechali do Szkoły Podstawowej w Sivicach. Odbyło się

powitanie Rady Pedagogicznej instytucji goszczącej z uczestnikami mobilności.

Dyrektor placówki przywitał gości i przedstawił czeski system oświaty, po czym

oprowadził po szkole prezentując izby lekcyjne, pracownie specjalistyczne,

pomieszczenia przedszkolne i biura administracji szkolnej. Po zapoznaniu się

problematyką czeskiej oświaty uczestnicy zostali zaproszeni na uroczysty obiad. W

dalszej części dnia dyrektor wraz z Radą Pedagogiczną i uczestnikami programu

Job shadowning udali się na zwiedzanie miejscowości Sivice.

Następnego dnia uczestnicy programu obserwowali zajęcia dydaktyczne w

klasie pierwszej w Szkole Podstawowej w Sivicach. Tego dnia wychowawca klasy

prowadził zajęcia z języka czeskiego, matematyki i muzyki. Z obserwacji tych

zajęć metody stosowane przez nauczyciela są pokrewne z metodami stosowanymi

w polskich szkołach. W czeskiej szkole nie ma integracji przedmiotowej w

przeciwieństwie do edukacji w szkołach polskich. Obowiązek szkolny w Czechach

trwa zwykle 9 lat (od 6-go do 15-go roku życia). Szkoła podstawowa trwa pięć lat.

Rozpoczyna się, gdy dzieci kończą 6 lat, a kończy, gdy mają 11. Základní

škola obejmuje także szkołę średnią I stopnia, trwającą trzy lata: od 11 do 15 roku

życia. Rodzice mają dowolność przy wyborze szkoły dla dziecka, choć na ogół

placówki są zrejonizowane.

W klasach koedukacyjnych znajduje się około dwudziestu dzieci. Niektóre,

mniejsze gminy, zrzeszają w jednej klasie dzieci w różnym wieku. Rok szkolny w

Czechach rozpoczyna się 1 września, kończy się natomiast pod koniec czerwca

roku następnego. Podobnie, jak w Polsce, lekcja trwa 45 minut, a kształcenie

odbywa się 5 dni w tygodniu. W pierwszym etapie wszystkie przedmioty prowadzi

jeden nauczyciel. Suma godzin lekcyjnych w tygodniu to odpowiednio między

18-26 w pierwszym etapie nauki i 28-32 w drugim etapie (zwiększanie ich ilości na

przestrzeni edukacji dziecka następuje stopniowo). Nauka odbywa się zwykle w

godzinach porannych. Podstawą programową w základni škola i gymnázium jest

Ramowy Program Nauczania dla Kształcenia Podstawowego (RPN KP)

zatwierdzony w 2005 roku przez Ministerstwo Edukacji. Na podstawie RPN KP

szkoły przygotowują własne szkolne programy nauczania (SPN). Program ten

określa dziewięć głównych obszarów kształcenia, którymi są: Języki i komunikacja

językowa, Matematyka i jej zastosowanie, Technologie

informacyjno-komunikacyjne, Ludzie i ich świat, Ludzie i społeczeństwo, Ludzie i

natura, Kultura i sztuka, Ludzie i zdrowie, Ludzie i świat pracy. Istnieją także tak

zwane treści międzyprzedmiotowe, które wchodzą w skład różnych obszarów, np.:

Edukacja osobista i społeczna, Edukacja dla demokratycznego obywatelstwa.

Nauczanie języka obcego zaczyna się w trzeciej klasie, chyba, że dyrektor szkoły,

w zgodzie z rodzicami, wprowadzi język obcy już w pierwszej klasie. Szkoła ma

prawo wybrać podręczniki, a nauczyciele sami decydują

o metodzie nauczania, zgodnie z propozycjami, zawartymi w programie i z

wytycznymi danej szkoły. Oceny zamykają się w skali od 1 – 5, gdzie 1 jest

najlepszą notą, jaką może uzyskać uczeń (czyli odwrotnie niż w Polsce).

Drugi etap základní školy

Po ukończeniu piątej klasy, dzieci mogą przejść do ośmioletniego gimnazjum albo

znaleźć się tam dwa lata później, po ówczesnym zdaniu egzaminu wstępnego,

ustalanego przez dyrektora szkoły. W wieku jedenastu lat mogą się też udać do

konserwatorium tanecznego, po egzaminie wstępnym, weryfikującym konkretne

umiejętności (taneční konzervatoř). Świadectwa końcowe informują o osiągnięciu

wymaganego poziomu základni vzdělání.

Czeskie szkolnictwo niewiele różni się od polskiego. Mamy swoje dwumiesięczne

wakacje, chociaż zapewne mniej świąt i wolnych dni od obywateli Czech. Rok

szkolny także podzielony jest na dwa semestry, jednak u naszych sąsiadów po

każdym uczniowie muszą zdawać egzaminy.

Uczniowie także mają możliwość uczestniczyć w zajęciach pozalekcyjnych, a są

nimi kółka bibliotekarskie, ceramiczne, pszczelarskie, muzyczne i sportowe.

Niektóre z tych zajęć opłacane są przez rodziców. Uczestnicy programu mieli

okazję obserwować zajęcia z kółka ceramicznego gdzie uczniowie samodzielnie

wykonywali ozdobne przedmioty które były wypalane

w specjalnie do tego przeznaczonym piecu. Na następnych zajęciach wyroby te

będą ozdabiane.

Kolejnego dnia uczestnicy programu obserwowali zajęcia lekcyjne w klasie

pierwszej pod kątem wykorzystania TIK. Nauczyciel wykorzystywał środki

audiowizualne na zajęciach obowiązkowych i pozalekcyjnych. Podobnie jak w

szkołach polskich wykorzystuje się do pracy tablice interaktywne, natomiast

różnica jest w zakresie materiałów dydaktycznych. Zwiedzana szkoła czeska nie

posiada e-book-ów oraz odpowiedniku sali komputerowej w polskich szkołach.

Po powrocie ze szkoły uczestnicy programu udali się na zwiedzanie Brna, drugiego

miasta pod względem wielkości w Czechach.

W czwartek 5.05 br uczestnicy wyjazdu programu mobilnego Job shadowing udali

się ponownie do szkoły podstawowej w Sivicach. Tym razem obserwowali zajęcia

z wychowania fizycznego i przedmiotów artystycznych. Lekcja były w formie

wyścigów na wesoło z elementami rywalizacji. Uczniowie ćwiczyli przekazywanie

pałeczki sztafetowej, kozłowanie, toczenie piłki, skoki przez skakankę, podania i

chwyty piłki. Zajęcia sprawiały dużo radości dzieciom. Postawa nauczyciela

sprawiła, że uczniowie byli zaangażowani i zdyscyplinowani, z ochotą brali

aktywny udział w zajęciach. W czeskiej szkole zajęcia wychowania fizycznego

odbywają się dwa razy w tygodniu. Nauczyciel prowadzący poinformował ze

rodzice mają prawo jednorazowo zwolnić ucznia z udziału w zajęciach natomiast

dłuższe zwolnienia muszą być potwierdzone przez lekarza. Następnym punktem

programu była obserwacja zajęć plastycznych. Tematem lekcji był "Mój

wymarzony dom". Do pracy uczniowie wykorzystywali kredki, ołówki lub pisaki.

Uczniowie mieli możliwość rozwijanie inwencji twórczej, uzewnętrznianie fantazji

oraz poszerzać umiejętności manualne.

Następnym punktem dnia było spotkanie grona pedagogicznego z

wychowawcami.

W szkołach podstawowych w Czechach funkcje pedagoga szkolnego przejmują

wychowawcy. Wychowawcy rozwiązują wszystkie problemy uczniów danej klasy.

W przypadkach problemów wymagających pomocy specjalistów, podejmują

rozmowy z rodzicami, wskazują placówki, instytucje zewnętrzne zajmujące się

pomocą dzieciom - odpowiedniki polskich poradni

psychologiczno-pedagogicznych, specjalistyczne poradnie medyczne, itp. Wszyscy

uczniowie korzystają z obiadów w szkole. W znacznym stopniu obiady finansuje

państwo.

W zwiedzanej szkole zajęcia w świetlicy odbywają sie po zakończeniu lekcji

obowiązkowych i trwają 3 godziny. W tym czasie uczniowie oczekujący na

rodziców mają możliwość odrobienia prac domowych, utrwalenia poznanego

materiału z podstawy programowej oraz integracje

z rówieśnikami przy zabawie. Szkoła partnerska w przeciwieństwie do szkoły

polskiej nie posiada biblioteki szkolnej. Uczniowie mają możliwość korzystania z

biblioteki miejskiej aczkolwiek w każdej izbie lekcyjnej znajdował się kącik

bibliotekarski.

Kolejny dzień naszego programu upłynął na obserwacji lekcji w klasie

pierwszej. Głównym tematem dnia było wprowadzenie miękkich głosek.

Uczniowie utrwalali wyrazw których zmiękczenia występują w nagłosie śródgłosie

i wygłosie. Następnym zadaniem uczniów było zakreślenie sylab ze zmiękczeniem

w tekście czytanki Juliana Tuwima "Rzepka". Nauczyciel przygotował również

karty pracy utrwalająca nowo poznany zakres materiału. Metody, formy i system

pracy wychowawcy był porównywalny z pracą polskiego nauczyciela.

Następnie uczestnicy programu Job shadowing wraz z nauczycielami wizytowanej

szkoły wymieniali spostrzeżenia na temat systemu oceniania postępów uczniów

oraz ich skuteczności. Zwrócono szczególną uwagę na odmienny system oceniania

w edukacji wczesnoszkolnej. Czeski system oceniania nie przewiduje oceny

opisowej tylko jest wyrażana cyfrą w skali 1-5. Ocena z zachowania również jest

odmienne od przyjętego oceniania w systemie polskim. Przyjęto trzy stopniową

skalę oceniania: wzorowy, poprawny i nieodpowiednie. Nauczyciele wyrazili

pozytywną opinie o przyjętym systemu oceniania i jego skuteczności.

Na spotkaniu podsumowującym czas pobytu na mobilności nauczyciele

czescy jak i polscy zgodnie podkreślili przydatność takich programów, które

efektywnie wpływają na jakość pracy i podnoszeniu kompetencji zawodowych

nauczycieli.

Sprawozdanie nauczycieli biorących udział w projekcie wypracowane

podczas spotkania ewaluacyjnego.