Prezentacja programu PowerPoint

Jestem nie po to, aby mnie kochali i podziwiali, ale po to, abym ja dziaa i kocha. Nie obowizkiem otoczenia pomaga mnie, ale ja mam obowizek troszczenia si o wiat, o czowieka.Janusz Korczak

Lekarz, pedagog, pisarz, publicysta i dziaacz spoeczny. Janusz Korczak, waciwe nazwisko Henryk Goldszmit, urodzi si 22 lipca 1878 lub 1879 roku w Warszawie. Zgin 6 sierpnia 1942 w Treblince.

Pochodzi ze spolonizowanej rodziny Goldszmitw jego pradziad by szklarzem, dziadek lekarzem, za ojciec, Jzef Goldszmit, znanym warszawskim adwokatem. On sam, jako yd-Polak poczuwa si do podwjnej identyfikacji narodowej.

LekarzNikomu nie ycz le. Nie umiem. Nie wiem jak to si robi.

23 marca 1905 otrzyma dyplom lekarza po wysuchaniu picioletniego kursu nauk medycznych i zoeniu obowizujcego egzaminu. W czerwcu 1905 roku wyjecha do Harbina powoany jako lekarz w wojnie rosyjsko-japoskiej i za sw sub awansowa do stopnia majora. Pod koniec marca 1906 roku wrci do Warszawy. Pomidzy 19031912 pracowa jako pediatra w Szpitalu dla Dzieci im. Bersonw i Baumanw przy ul. liskiej 51 Siennej 60 (dom przechodni). Korczak jako lekarz miejscowy korzysta ze subowego mieszkania na terenie szpitala i wiadczy pomoc chorym w kadej chwili. Pensj stanowio 200 rubli rocznie w czterech ratach. Ofiarnie wypenia swe obowizki. Nie unika proletariackich czci miasta. Od ubogich pacjentw nie pobiera wynagrodzenia, za od zamonych nie waha si zada bajoskich honorariw. Wsppracowa z Samuelem Goldflamem, z ktrym podj dziaalno spoeczn. By pod wpywem pediatry Juliana Kramsztyka, bra u niego kursy doksztacajce dla studentw medycyny. Od 1907 dziki rozgosowi jaki zyska publikacjami, sta si znanym i poszukiwanym pediatr w Warszawie.W cigu roku 1907 podnosi swe kwalifikacje w Berlinie. Sucha wykadw i odbywa praktyk w klinikach dziecicych, oraz analizowa sposoby pracy w specjalistycznych zakadach wychowawczych. W 1911 roku podj decyzj, e nie zaoy rodziny. Przychyla si do pogldu o nieposiadaniu tzw. prywatnych dzieci. Wszystkie dzieci, ktre leczy lub wychowywa, uwaa za wasne. Pniejsza dziaalno potwierdzia jego zamierzenia ideowe. Altruistyczne przekonania nie pozwoliyby mu rwnie na specjalne traktowanie i wyrnianie maej grupki ulubionych podopiecznych. Nie uwaa tradycyjnej rodziny za najwaniejsze i podstawowe ogniwo wizi spoecznej. Nie akceptowa roli, jak odgrywaa ona w chrzecijasko-konserwatywnych i tradycyjnych ydowskich krgach spoeczestwa. Z drugiej strony, mg by uwaany przez samego siebie i innych za ojca ok. 200 sierot (z domu ktry prowadzi) i kolejnych kilkuset, ktre opuciy sierociniec w cigu dziesicioleci jego dziaalnoci pedagogicznej i socjalno-organizacyjnej. Pomidzy 19141918 by modszym ordynatorem szpitala dywizyjnego na froncie ukraiskim. Nastpnie zosta odwoany do pracy lekarskiej w przytukach dla dzieci ukraiskich pod Kijowem. Pracowa na krtko dla domu wychowawczego dla chopcw polskich w Kijowie, ktry prowadzia Maryna Rogowska-Falska. W 1918 Korczak wrci do Warszawy i czasowo peni sub lekarza w szpitalu epidemicznym w odzi i na Kamionku pod Warszaw.PedagogDobry wychowawca, ktry nie wtacza a wyzwala, nie cignie a wznosi, nie ugniata a ksztatuje, nie dyktuje a uczy, nie da a zapytuje przeyje wraz z dziemi wiele natchnionych chwil.

Podstawowe zaoenia pedagogiki Janusza Korczaka : dziecku naley si szacunek, powinno by traktowane jako podmiot, gdy rozwija si dziki wasnej aktywnociwychowanie powinno by traktowane jako proces oparty na partnerstwiedziecko powinno mie zapewnione prawo do opiekicae spoeczestwo dorosych powinno by odpowiedzialne za warunki ycia dzieckapowinno si poszukiwa i pogbia wiedz o dzieckuwszelkie techniki zastosowane w dziaaniach pedagogicznych powinny wynika z zaoe danego systemu opiekuczo - wychowawczegoW czasach, w ktrych y i dziaa Janusz Korczak, wyranie zaznacza si nurt tak zwanego Nowego Wychowania. Jego wpyw jest take widoczny w dzieach Korczaka. Trzy gwne przesania Nowego Wychowania to:treci oglne, ktre powinny by przedstawiane wszystkim czonkom spoeczestwa, zarwno rodzicom, jak i dzieciomtreci pedagogiczne, ktre powinny by umiejtnie wykorzystane podczas ksztacenia kadry pedagogicznejtreci szczegowe, ktre powinny suy pomoc zwaszcza wychowawcom pracujcym w instytucjach opiekuczo wychowawczychJanusz Korczak uwaany jest za czowieka, ktry jako jeden z pierwszych zapocztkowa walk o prawa dziecka. Bardzo czsto podkrela fakt, e dziecko, yjc w wiecie dorosych, jest od nich uzalenione, a tym samym wskazywa, e pozycja dziecka jest nieporwnywalnie gorsza od pozycji dorosego. W zwizku z tym wskazywa potrzeb uznania dziecka za w peni wartociowego czowieka ju od momentu narodzin. W przedstawionej przez Korczaka koncepcji systemu wychowawczego mamy do czynienia nie tylko z prezentacj technik i rodkw stosowanych w dziaaniach pedagogicznych, ale take duo cennych porad wskazujcych, jak mdrze i skutecznie opiekowa si dzieckiem i jak obdarza go rozumn mioci. Porady Janusza Korczaka nie maj w sobie nadmiaru dydaktyzmu. Jego dziea - napisane kunsztownym jzykiem literackim - s dobrym poradnikiem nie tylko dla rodzicw, ale take dla wychowawcw, nauczycieli i opiekunw. Do najbardziej znanych i podkrelanych pogldw Janusz Korczaka mona zaliczy:potrzeba indywidualnego podejcia wychowawcy do kadego dzieckazauwaenie i podkrelanie wyjtkowej roli dziecka w yciu spoecznymakcentowanie i przestrzeganie praw dzieckaZ tych pogldw jasno wynika to, e Korczak nieustannie podkrela fakt, e dziecko w adnym momencie swojego ycia nie moe by przedmiotem manipulacji wiata dorosych. Czsto podkrela, e doroli unikaj dopuszczania dzieci do spraw codziennych, tumaczc si tym, e dzieci s zbyt mae i niedowiadczone. Wedug niego dziecko to aktywna i samoistna jednostka zasugujca na szacunek i przestrzeganie jej praw. Stary Doktor by take czowiekiem cenicym podstawowe ludzkie wartoci: sprawiedliwo, szacunek, godno, pikno, prawd i mio do bliniego. Z tych wartoci wyrasta jego stosunek do dziecka i dlatego tak czsto apelowa do wychowawcw, aby zatroszczyli si o podstawowe prawa dziecka.

Dziaalno literacka i radiowaNie takie wane, eby czowiek duo wiedzia, ale eby dobrze wiedzia, nie eby umia na pami, a eby rozumia, nie eby go wszystko troszk obchodzio, a eby go co naprawd zajmowao.

11Korczak w 1898 wzi udzia w konkursie na sztuk teatraln, ogoszonym przez Kurier Warszawski i Paderewskiego. W marcu 1899 roku konkurs rozstrzygnito. Na konkurs wysa czteroaktowy dramat Ktrdy? i podpisa si: Janasz Korczak. Ten pseudonim literacki zaczerpn z powieci Kraszewskiego Historia o Janaszu Korczaku i o piknej miecznikwnie. Forma Janusz (zamiast Janasz) powstaa wskutek bdu zecera skadajcego informacj o wynikach konkursu. Sama sztuka nie zachowaa si. Pomidzy 18991901 publikowa w czasopimie Czytelnia dla Wszystkich.W lutym 1900 pod innym imieniem: Hen-Ryk, zacz wsppracowa z tygodnikiem satyrycznym "Kolce" jako wspautor zespoowo pisanej sensacyjnej powieci: Lokaj. Spenia si przepowiednia jego nauczyciela z warszawskiego gimnazjum, ktry orzek, podczas nakrycia chopca na potajemnym czytaniu w czasie lekcji, e bdzie pisa do nic nie znaczcych gazet 3 grosze za wiersz. Ta wyrocznia czciowo mina si z prawd, bo stawka za pojedynczy wiersz, dla pocztkujcego literata bya duo nisza. Od 1901 roku zacz pisa felietony. W 1905 roku ukaza si seria publikowana w Kolcach - Koszaki Opaki. Od 1901 do 1904 opublikowa w Kolcach ich ponad dwiecie.W tym samym roku wysza drukiem powie Dzieci ulicy, najpierw w odcinkach w Czytelni dla Wszystkich (nr 118), a nastpnie w wydaniu ksikowym. Pomidzy 19041905 by felietonist w czasopimie Gos. Prowadzi tam rubryk Na mwnicy sygnowane liter "g.". W latach 1904-1905 na amach Gosu ukazywaa si powie w odcinkach Dziecko salonu. W tym czasie opublikowa w Gosie okoo 60 felietonw. W 1906 powie Dziecko salonu pojawia si w wydaniu ksikowym i przyniosa mu midzynarodowy rozgos. W tym samym roku zacz pisa dla Przegldu Spoecznego. Pomidzy marcem a majem 1906 drukowa w nim Feralny tydzie, za w lutym 1907 tworzy tam cykl opowiada: Szkoa ycia.W pniejszym okresie wyda szereg pozycji dla dzieci m.in.: Krl Maciu Pierwszy, Krl Maciu na wyspie bezludnej, Bankructwo maego Deka, Kajtu Czarodziej. Mia take znaczcy wkad w edycje Maego Przegldu. Inne znane publikacje: Sawa, Pedagogika artobliwa, Jak Kocha dziecko, Sam na sam z panem Bogiem (pena lista w Dziea Janusza Korczaka). Po roku 1930 jego dziaalno literacka osaba, w czasie Drugiej Wojny wiatowej prowadzi pamitnik - cenny, gboki dokument istotny ze wzgldu na okolicznoci - czas i miejsce - jego powstawania (patrz sekcja Getto Warszawskie).Korczak prowadzi szerok dziaalno popularyzatorsk w obronie praw dziecka za porednictwem radia. Sekretarzem, a potem wsppracownikiem Korczaka by socjalista i pniejszy ceniony pisarz Igor Newerly. Przedwojenne pedagogiczne audycje doktora zostay zdjte z anteny po tym, jak suchacze zaczli wyraa niezadowolenie powodowane odmiennoci etniczn ich autora. Zarzucano mu za ydzanie radia. Korczak aowa, e wygasza audycje jako "Stary doktor" a nie poda swojego prawdziwego pseudonimu literackiego. Jednak we wrzeniu 1939 by prelegentem w Polskim Radiu.W 1937 zosta odznaczony Zotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury.

Ostatni marszMamy dwa wyrazy: swoboda i wolno. Swoboda, zda mi si oznacza posiadanie: rozporzdzam swoj osob. W wolnoci mamy pierwiastek woli, wic czynu zrodzonego z denia.

Zgin wraz z wychowankami wywieziony w pocztkach sierpnia 1942 z getta w wagonie bydlcym. Dobrowolnie towarzyszy im w drodze na mier w komorze gazowej obozu zagady w Treblince.Rankiem 5 lub 6 sierpnia 1942 obszar Maego Getta zosta otoczony przez oddziay SS oraz przez onierzy ukraiskich i otewskich (tzw. askarysw), syncych z brutalnoci i braku elementarnych ludzkich uczu. Wg pamitnika prowadzonego na bieco przez Abrahama Lewina wypadki nastpiy 7 sierpnia. Pochd wyruszy sprzed Resursy Kupieckiej przy ulicy liskiej 9. Nie wiadomo dokadnie ktr drog szli na Umschlagplatz, by moe przez Karmelick i Zamenhofa do Stawek, a moe od elaznej i Smoczej. Korczak prowadzi pochd swoich dzieci idc bez kapelusza, w wysokich butach wojskowych i trzymajc dwoje dzieci za rk. W wymarszu uczestniczyo 192 dzieci i dziesicioro opiekunw, m.in.: Stefania Wilczyska. Rekonstrukcja opisu marszu jest czciowa i oparta na szeregu opisw.Nie chc by obrazoburc ani odbrzawiaczem ale musz powiedzie, jak to wtedy widziaem. Atmosfer przenika jaki ogromny bezwad, automatyzm, apatia. Nie byo widocznego poruszenia, e to Korczak idzie, nie byo salutowania (jak to niektrzy opisuj), na pewno nie byo interwencji posacw Judenratu nikt do Korczaka nie podszed. Nie byo gestw, nie byo piewu, nie byo dumnie podniesionych gw, nie pamitam, czy nis kto sztandar Domu Sierot, mwi, e tak. Bya straszliwa, zmczona cisza. Korczak wlk nog za nog, jaki skurczony, mamla co od czasu do czasu do siebie (...). Tych paru dorosych z Domu Sierot, midzy nimi Stefa (Wilczyska), szo obok, jak ja, lub za nim, dzieci pocztkowo czwrkami, potem jak popado, w pomieszanych szeregach, gsiego. Ktre z dzieci trzymao Korczaka za po, moe za rk, szy jak w transie. Odprowadziem ich a do bramki Umschlagu ...Wedug innych wersji dzieci maszeroway czwrkami i niosy flag Krla Maciusia I (bohatera jednej z powieci autorstwa ich wychowawcy). Kade dziecko miao ze sob ulubion zabawk lub ksik. Jeden z chopcw na czele pochodu gra na skrzypcach. Ukraicy i SS-mani trzaskali batami i strzelali ponad tumem dzieci, cho pochd by prowadzony przez jednego z nich ktry widocznie darzy dzieci pewnym rodzajem sympatii.

Szed przodem tego tragicznego pochodu. Najmodsze dziecko trzyma na rku, a drugie malestwo prowadzi za rczk (...) Trzeba tylko pamita, e droga z Domu Sierot na Umschlagplatz bya duga. Trwaa cztery godziny. Widziaam ich, kiedy z ulicy elaznej skrcali w Leszno.Dzieci byy ubrane odwitnie. Miay na sobie niebieskie drelichowe mundurki. Cay ten orszak kroczy czwrkami, sprycie, miarowo, dostojnie na Umschlagplatz na plac mierci!Kto mia prawo wyda taki wyrok? (...) A wiat milcza! A milczenie czasem znaczy przyzwolenie na to, co si dzieje.

Tego samego dnia hitlerowcy wywieli z getta warszawskiego 4000 dzieci i ich opiekunw z sierocicw ulokowanych w mieciePodlewam kwiaty. Moja ysina w oknie - taki dobry cel.Ma karabin. Dlaczego stoi i patrzy spokojnie?Nie ma rozkazu.A moe by za cywila nauczycielem na wsi, moe rejentem, zamiataczem ulic w Lipsku, kelnerem w Kolonii?Co by zrobi, gdybym mu kiwn gow? Przyjanie rk pozdrowi?Moe on nie wie nawet, e jest tak, jak jest?Mg przyjecha wczoraj dopiero z daleka...

Pamitnik Janusz Korczak Filmy : Jest pan wolny, doktorze Korczak niem." Sie sind frei Doktor Korczak."- niemiecki film w reyserii Aleksandra Forda z 1975 roku. Treci filmu s ostatnie lata ycia Janusza Korczaka, w ktrego rol wcieli si Leo Genn.Korczak polski film w reyserii Andrzeja Wajdy z 1990 roku. Przedstawia losy dr. Korczaka i fragmentarycznie zbrodni nazistowsk na dzieciach i ich opiekunach z Domu Sierot, w czasie realizacji "Akcji Reinhardt". Rol Korczaka zagra Wojciech Pszoniak.Prezentacje wykonaa :Paulina Niewgowska kl. III e

Dzikuj za uwag.null114471.93