11

JAK ZADBAĆ O JAK ZADBAĆ O STANOWISKO PRACY STANOWISKO PRACY

UCZNIAUCZNIA

22

Ważnym elementem dla ucznia jest Ważnym elementem dla ucznia jest zapewnienie mu stanowiska pracy zapewnienie mu stanowiska pracy dostosowanego do wymagań dostosowanego do wymagań ergonomii. Ma to odzwierciedlenie w ergonomii. Ma to odzwierciedlenie w obowiązujących przepisach prawnych, obowiązujących przepisach prawnych, wśród których najczęściej przywołuje wśród których najczęściej przywołuje się się Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. (Dz. U. z 2003 r, Nr 6, poz. 69 z późn. zm.)

33

§ 9.2 cytowanego § 9.2 cytowanego rozporządzenia mówi:rozporządzenia mówi:

Sprzęty, z których korzystają Sprzęty, z których korzystają osoby pozostające pod osoby pozostające pod opieką szkoły lub placówki opieką szkoły lub placówki dostosowuje się do wymagań dostosowuje się do wymagań ergonomii.ergonomii.

44

ErgonomiaErgonomia dyscyplina zajmująca się dyscyplina zajmująca się

problematyką dostosowania problematyką dostosowania warunków pracy do fizycznychwarunków pracy do fizycznychi psychicznych możliwości i psychicznych możliwości człowieka oraz człowieka człowieka oraz człowieka do warunków pracy. Celem do warunków pracy. Celem ergonomii jest uzyskanie ergonomii jest uzyskanie bezpieczeństwa bezpieczeństwa i higieny pracy przy i higieny pracy przy maksymalnej wydajności.maksymalnej wydajności.

(Popularna Encyklopedia Powszechna, Fogra (Popularna Encyklopedia Powszechna, Fogra Oficyna Wydawnicza, Kraków 2001)Oficyna Wydawnicza, Kraków 2001)

55

ERGONOMIA STANOWISKA ERGONOMIA STANOWISKA PRACY UCZNIAPRACY UCZNIA

Najprościej pojęcie ergonomii można określić jako dobranie odpowiedniego zestawu mebli szkolnych (krzesło+stolik) do

wzrostu ucznia.

66

ERGONOMIA STANOWISKA ERGONOMIA STANOWISKA PRACY UCZNIAPRACY UCZNIA

Szczegółowo kwestię dostosowania Szczegółowo kwestię dostosowania umeblowania do wymagań ergonomii umeblowania do wymagań ergonomii reguluje norma:reguluje norma:

PN-EN 1729-1:2007 Meble. PN-EN 1729-1:2007 Meble. Krzesła Krzesła

i stoły dla instytucji i stoły dla instytucji edukacyjnych. Część 1: Wymiary edukacyjnych. Część 1: Wymiary

funkcjonalne.funkcjonalne.

77

ERGONOMIA STANOWISKA ERGONOMIA STANOWISKA PRACY UCZNIAPRACY UCZNIA

Norma przewiduje osiem numerów Norma przewiduje osiem numerów mebli – numerowi zestawu mebli – numerowi zestawu szkolnego odpowiada określony szkolnego odpowiada określony wzrost ucznia.wzrost ucznia.

Numerowi zestawu szkolnego Numerowi zestawu szkolnego przypisano również kod przypisano również kod kolorystyczny.kolorystyczny.

88

PN-EN 1729-1:2007 Meble. Krzesła PN-EN 1729-1:2007 Meble. Krzesła

i stoły dla instytucji edukacyjnych. i stoły dla instytucji edukacyjnych. Część 1: Wymiary funkcjonalneCzęść 1: Wymiary funkcjonalneNUMERNUMER

ZESTAWU ZESTAWU (KRZESŁO+(KRZESŁO+

ŁAWKA)ŁAWKA)

ZAKRES WZROSTU ZAKRES WZROSTU UCZNIAUCZNIA(W CM)(W CM)

KOD KOLORUKOD KOLORU

0 od 80 do 95 BIAŁY

I od 93 do 116 POMARAŃCZOWY

II od 108 do 121 FIOLETOWY

III od 119 do 142 ŻÓŁTY

IV od 133 do 159 CZERWONY

V od 146 do 176,5 ZIELONY

VI od 159 do 188 NIEBIESKI

VII od 174 do 207 BRĄZOWY

99

ERGONOMIA STANOWISKA ERGONOMIA STANOWISKA PRACY UCZNIAPRACY UCZNIA

Krzesła i stoły powinny być Krzesła i stoły powinny być wyraźnie oznakowane wyraźnie oznakowane (czytelnie (czytelnie i trwale) przez zamieszczenie i trwale) przez zamieszczenie rozmiaru lub koloru, lub rozmiaru lub koloru, lub obydwu tych oznaczeń.obydwu tych oznaczeń.

1010

Zasady prawidłowego Zasady prawidłowego siedzenia (1)siedzenia (1)

A – stopy w butach płasko spoczywają na podłodze, B – tylna część podudzia nie powinna dotykać krawędzi siedziska, C – przednia krawędź siedziska

nie może wywierać ucisku na uda,

D – między górną powierzchnią uda a dolną powierzchnią płyty stołu powinna być zachowana przestrzeń niezbędna do swobodnego ruchu nóg,

1111

Zasady prawidłowego Zasady prawidłowego siedzenia (2)siedzenia (2)

E- wysokość stołu należy dobrać tak, aby łokcie przy kończynie górnej zgiętej pod kątem prostym, leżały na poziomie górnej krawędzi płyty lub nieco poniżej,

F – oparcie krzesła powinno podpierać kręgosłup w okolicy lędźwiowej oraz poniżej łopatek.

1212

Błędy w doborze mebli Błędy w doborze mebli Siedzisko za wysokie!Siedzisko za wysokie!

• dziecko nie sięga stopami podłoża, przednia krawędź siedziska uciska naczynia krwionośne dolnej powierzchni ud, powodując zaburzenia w układzie krążenia i w efekcie drętwienie nóg, • za wysoki stół wymusza zbyt wysokie ustawienie ramion, co może powodować ból w okolicach barków i karku oraz prowadzić do zwyrodnienia kręgów szyjnych,

• dłuższe siedzenie przy takim stanowisku powoduje opuszczenie ręki niepracującej w celu zmniejszenia napięcia mięśniowego i przyjęcie pozycji niesymetrycznej, sprzyjającej powstawaniu skrzywień kręgosłupa.

1313

Błędy w doborze mebliBłędy w doborze mebli Siedzisko za głębokie!Siedzisko za głębokie!

• w przypadku zbyt głębokiego siedziska, dziecko broniąc się przed uciskiem krawędzi w okolicy

dołu podkolanowego, automatycznie zsuwa się do przodu, a kręgosłup traci podparcie w odcinku lędźwiowym.

1414

Błędy w doborze mebli Błędy w doborze mebli Siedzisko za niskie!Siedzisko za niskie!

• wymusza nieprawidłową pozycję kończyn dolnych, • zbyt ostry kąt pomiędzy udami i tułowiem powoduje ucisk narządów wewnętrznych, co przy małej podściółce tłuszczowej u dzieci, może sprawiać ból,

• unikając niewygody dziecko prostuje kończyny i nie opiera o podłoże całych stóp.

1515

SKUTKI KORZYSTANIA Z SKUTKI KORZYSTANIA Z UMEBLOWANIA NIEDOSTOSOWANEGO UMEBLOWANIA NIEDOSTOSOWANEGO

DO WYMAGAŃ ERGONOMII – DO WYMAGAŃ ERGONOMII – POGŁĘBIENIE LUB NABYCIE WAD POGŁĘBIENIE LUB NABYCIE WAD

POSTAWYPOSTAWY Skoliozy (boczne skrzywienia kręgosłupa),Skoliozy (boczne skrzywienia kręgosłupa), Plecy płaskie (zmniejszone wygięcia krzywizny Plecy płaskie (zmniejszone wygięcia krzywizny

kręgosłupa, opadające barki),kręgosłupa, opadające barki), Plecy okrągłe (głowa pochylona do przodu, Plecy okrągłe (głowa pochylona do przodu,

zwiotczałe mięśnie grzbietu, przykurczone zwiotczałe mięśnie grzbietu, przykurczone mięśnie piersiowe, odstające łopatki),mięśnie piersiowe, odstające łopatki),

Szpotawość kolan (rozciągnięcie mięśni i Szpotawość kolan (rozciągnięcie mięśni i więzadeł zewnętrznej strony kończyny przy więzadeł zewnętrznej strony kończyny przy jednoczesnym przykurczu mięśni wewnętrznej jednoczesnym przykurczu mięśni wewnętrznej strony kończyny),strony kończyny),

Koślawość kolan (skrzywienie kości udowej i Koślawość kolan (skrzywienie kości udowej i piszczelowej, rozciągnięcie mięśni piszczelowej, rozciągnięcie mięśni wewnętrznej strony kończyny dolnej przy wewnętrznej strony kończyny dolnej przy jednoczesnym przykurczu mięśni zewnętrznej jednoczesnym przykurczu mięśni zewnętrznej strony kończyny dolnej)strony kończyny dolnej)