Jak dobrze wybrać zawód Jak dobrze wybrać zawód po gimnazjumpo gimnazjum

Renata TwarógDoradca zawodowy Centrum Kształcenia Ustawicznego w Limanowej

Rola dyrektora w ukierunkowaniu zawodowym uczniów

Wprowadzona w 2009 roku reforma systemu edukacji nałożyła na dyrektorów szkół obowiązek organizacji

wewnątrzszkolnego doradztwa zawodowego

Po co w gimnazjum doradztwo zawodowe?

• ułatwienie młodemu człowiekowi biegłe poruszanie się po rynku pracy

• rozpoznanie predyspozycji i dokonanie zgodnie z nimi wyboru zawodu

• określenie swojej dalszej drogi edukacyjnej:

• Liceum ogólnokształcące• Technikum• Zasadnicza Szkoła Zawodowa

Obowiązki dyrektora szkoływ zakresie organizacji w szkole doradztwa

zawodowegoOBOWIĄZEK 1 Poznanie obowiązujących przepisów prawa

dotyczących organizacji systemu doradztwa zawodowego w szkole

OBOWIĄZEK 2 Powołanie szkolnego doradcy zawodowego lub

wyznaczenie nauczyciela/nauczycieli, którzy będą realizować zadania z zakresu doradztwa edukacyjno – zawodowego. Określenie ich kompetencji

OBOWIĄZEK 3 Powołanie zespołu, którego celem będzie opracowanie

wewnątrzszkolnego programu doradztwa edukacyjno – zawodowego. Określenie struktury programu

OBOWIĄZEK 4 Zapewnienie odpowiednich warunków do prowadzenia

zajęć w ramach doradztwa edukacyjno - zawodowego

Poznanie obowiązujących przepisów prawa dotyczących organizacji systemu doradztwa

zawodowego w szkole

Obowiązki dyrektora Podstawa prawnaUmożliwienie uczniom dostępu do informacji z zakresu wyboru kierunku kształcenia i zawodu oraz planowania kierunku kształcenia i kariery zawodowej

Memorandum o kształceniu ustawicznym Komisji Europejskiej z marca 2000 roku, założenie nr 5

Organizacja wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, a także koordynacja współdziałania z poradniami psychologiczno – pedagogicznymi oraz instytucjami świadczącymi poradnictwo i specjalistyczną pomoc uczniom i rodzicom

ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz.U.z 2004r. Nr 256, poz.2572 z późn.zm)art..1 pkt 13,13 a,14 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dani 21 maja 2001 roku w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz..U. z 2001r. Nr 61, poz624 z późn zm.)& 2

Powołanie nauczyciela – doradcy zawodowego zgodnie z wymaganiami kwalifikacjami oraz określenie jego kompetencji bądź ich podział pomiędzy nauczycieli realizujących w szkole zadania z zakresu doradztwa edukacyjno - zawodowego

rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenie szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. z 2009 Nr 50, poz 400)&22

Obowiązki dyrektora Podstawa prawnaPowołanie nauczyciela – doradcy zawodowego zgodnie z wymaganiami kwalifikacjami oraz określenie jego kompetencji bądź ich podział pomiędzy nauczycieli realizujących w szkole zadania z zakresu doradztwa edukacyjno - zawodowego

rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach , szkołach i placówkach ( Dz. U. z 2010. Nr 228, poz. 1487)&16,31

Powiązanie pomocy psychologiczno – pedagogicznej w szkole z działaniami z zakresu doradztwa edukacyjno - zawodowego

rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach , szkołach i placówkach (Dz. U. z 2010 Nr 228, poz. 1487)&6,16,31

Powołanie szkolnego doradcy zawodowego lub wyznaczenie nauczyciela/nauczycieli, którzy będą realizować zadania z zakresu doradztwa edukacyjno – zawodowego. Określenie ich kompetencji

Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kariery zawodowej prowadzą:

- nauczyciele - wychowawcy - specjaliści (doradca zawodowy)

W przypadku braku doradcy zawodowego w szkole dyrektor ma obowiązek wyznaczenia nauczyciela planującego

i realizującego zadania z zakresu doradztwa edukacyjno – zawodowego (koordynatora) oraz określić jego

kompetencje

Wg rozporządzenia w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w szkołach , w &31 określone są szczegółowo zadania i

kompetencje doradcy zawodowego w szkole:

• systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej

• gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia

• prowadzenie zajęć przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej

• koordynowanie działalności informacyjno – doradczej prowadzonej przez szkołę

• współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie doradztwa edukacyjno - zawodowego

Powołanie zespołu, którego celem będzie opracowanie wewnątrzszkolnego programu

doradztwa edukacyjno – zawodowego. Określenie struktury programu

Każda placówka pracuje w oparciu o dwa programy:

szkolny program wychowawczy

szkolny program profilaktyki

Zadaniem dyrektora jest by oprócz tych dwóch programów powstał w szkole:

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego tworzy zespół

w skład którego wchodzą nauczyciele uczący, przedstawiciele

samorządu uczniowskiego i rady rodziców.

Program ten MUSI być oparty na diagnozie potrzeb i oczekiwań uczniów

wobec informacji edukacyjno - zawodowej .

Można ją przygotować w oparciu o narzędzia:

• kwestionariusz ankiety , skierowany do uczniów, ich rodziców, nauczycieli

• kwestionariusz wywiadu

• arkusz obserwacji

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego

CELE:

Przygotowanie uczniów do umiejętnego planowania swojej kariery zawodowej

Przygotowanie uczniów do racjonalnego korzystania z oferty rynku pracy

Wykształcenie umiejętności określania przez uczniów swoich mocnych i słabych stron, zainteresowań i wykorzystania ich przy planowaniu swojej ścieżki zawodowej

wykształcenia nawyku radzenia sobie w sytuacjach trudnych, w przypadku niepowodzeń, szukania rozwiązań w sytuacjach kryzysowych

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego

EFEKTY: swobodne korzystanie przez uczniów z oferty

proponowanej na rynku pracy

świadome, adekwatne do aktualnych realiów planowanie przez uczniów ścieżki zawodowej

aktywne uczestnictwo rodziców w planowaniu przez ich dzieci kariery zawodowej

dopasowanie oczekiwań zawodowych uczniów i ich rodziców do potrzeb rynku pracy

aktywna współpraca między szkołami, instytucjami, zakładami pracy w realizacji zadań z zakresu doradztwa edukacyjno – zawodowego

Umiejętność perspektywistycznego przewidywania rozwoju wybranej przez ucznia ścieżki kariery zawodowej

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego

powinien określać:

kto?

kiedy?

w jaki sposób?

będzie realizował zadania w ramach doradztwa

edukacyjno - zawodowego

Formy realizacji zadań w ramach wewnątrzszkolnego systemu doradztwa

zawodowego Spotkania ze specjalistami

Wycieczki do lokalnych zakładów pracy, instytucji

Targi edukacyjne

Spotkania z rodzicami reprezentującymi różne zawody

Dyskusje, warsztaty, prezentacje

Konsultacje (doradca zawodowy, przedstawiciele PUP)

Doradztwo zawodowe w szkole powinno obejmować:

Uczniów

Nauczycieli ( rady pedagogiczne, szkoleniowe)

Rodziców (spotkania z rodzicami, konsultacje z doradcą zawodowym)

Zapewnienie odpowiednich warunków do prowadzenia zajęć w ramach doradztwa

edukacyjno - zawodowego

Najbardziej optymalnym rozwiązaniem jest zatrudnienie

doradcy zawodowego w szkole

Doradztwo zawodowe można realizować na lekcjach:Religii – czym jest praca w życiu człowieka, wychowanie przez pracę, wyznaczanie celów życiowych – kim jestem, do czego dążęNa czym polega szczęście – praca zawodowa jako źródło satysfakcjiPrzypowieść biblijna o talentach – wykorzystanie własnego potencjału

Fizyki –zajęcia o elektryczności ( zawody z tym związane: elektronik, mechatronik, )

Biologii – genetyka, anatomia (zawody związane : biolog, mikrobiolog, lekarz, biotechnolog, genetyk, farmaceuta)

J. polskiego – ( zawody humanistyczne ( psycholog, dziennikarz, aktor, reżyser )

WOS – Kształtowanie osobowości człowieka (w tym osobowości zawodowej) poznawanie własnej osobowości

Wychowanie do życia w rodzinie – Galeria charakterów, poznawanie własnego charakteru, temperamentu

Godzina wychowawcza – Jak radzić sobie z kompleksami, moje słabe strony, Jesteśmy klasą – integracja; kształtowanie

umiejętności współdziałania w grupie Prawa i obowiązki ucznia – prawa pracownika Co oznacza być człowiekiem odpowiedzialnym?

J. obcego - my hobby, my jobs, shopping (zawody związane ze sprzedażą, marketingiem itp.)

Doradztwo zawodowe w Doradztwo zawodowe w gimnazjumgimnazjum

Realizacja zadań i treści z podziałem na etapy:

klasa I II III

Klasa I

Poznaję siebie: ćwiczenia integrujące grupę, rozwijające samowiedzę i świadomość własnego potencjału, kształtujące umiejętności społeczne

Jaki jestem?

Moje kompetencje osobowe

Moje zainteresowania

Moje zdolności

Mój charakter

Mój stan zdrowia

Moje osiągnięcia w nauce

Klasa II

Poznaję świat zawodów: ćwiczenia pomagające w wyborze szkoły i zawodu, badające predyspozycji zawodowe, przygotowujące do poszukiwania pracy

Charakterystyka zawodów( głównie z lokalnego rynku)

Moje skłonności zawodowe

Moja kariera zawodowa

Ja wobec zmian na rynku pracy

Rynek pracy

Zawody przyszłości

Klasa III

Wybór szkoły ponadgimnazjalnej: ćwiczenia pomagające w formułowaniu celów i podejmowaniu decyzji

Źródła informacji o ofercie edukacyjnej

Charakterystyka poszczególnych typów szkół

Analiza programów kształcenia w szkołach średnich

Zasady obliczania punktów rekrutacyjnych

Harmonogram rekrutacji

Konfrontacja samooceny z wymaganiami szkół i zawodów

Ostateczny wybór szkoły

Partnerzy szkoły gimnazjalnej w realizacji doradztwa Partnerzy szkoły gimnazjalnej w realizacji doradztwa zawodowego:zawodowego:

Szkoły średnie

Centra Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego

Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna

Szkolne Ośrodki Kariery

Powiatowy Urząd Pracy

Ochotnicze Hufce Pracy

Mobilne Centrum Informacji Zawodowej

Pracodawcy, Związki pracodawców

Podsumowanie:Podsumowanie: Doradztwo zawodowe to wymóg współczesnych

czasów - uczymy nie dla samego uczenia ale dla rynku pracy

Za realizację doradztwa zawodowego w szkole odpowiada dyrektor

Dyrektor powołuje koordynatora i zespół odpowiedzialny za realizację działań związanych z poradnictwem zawodowym i utworzenie Wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego

Poradnictwo zawodowe powinno być realizowane systemowo - od 1 – 3 klasy

Poradnictwo zawodowe skierowane jest do uczniów, nauczycieli oraz rodziców

Poradnictwo zawodowe odpowiada na potrzeby uczniów (diagnoza na wstępie)

Uczeń gimnazjum ma prawo do informacji zawodowej o szkołach, zawodach na lokalnym rynku pracy

Jeżeli w szkole uczeń nie uzyska pomocy powinien otrzymać informacje gdzie może się udać

Doradca zawodowy czy osoba pełniąca jego funkcję w szkole nie podejmuje za ucznia decyzji ale, wspiera, podpowiada, jest obok

Dziękuję za uwagęZapraszam do współpracy

Renata TwarógDoradca zawodowy renata.twarog@gmail.com