Instytut SlawistykiPolskiej Akademii Nauk

_____________________________________________________________________________________Instytut Slawistyki PAN Warszawa, 30.01.2012ul. Bartoszewicza 1b m. 1700-337 Warszawatel./fax. (0 22) 826 76 88

S P R A W O Z D A N I E Z D Z I A Ł A L N O Ś C I

I N S T Y T U T U S L A W I S T Y K I P A N W 2 0 1 1 R O K U

I. OGÓLNE INFORMACJE O INSTYTUCIE

Dyrektor: dr hab. Grażyna Szwat-Gyłybowa, prof. IS PAN (do 31.07.2011)Dyrektor: dr Anna Engelking (od 1.08.2011)Zastępca dyrektora ds. naukowych: dr hab. Anna Zielińska, prof. IS PANZastępca dyrektora ds. ogólnych: dr Anna Engelking (do 31.07.2011)Zastępca dyrektora ds. ogólnych: dr Dorota Pazio-Wlazłowska (od 1.08.2011)Przewodniczący Rady Naukowej: prof. dr hab. Zbigniew GreńInstytut ma uprawnienia do nadawania stopni: – doktora nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa,– doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, oraz występowania z wnioskiem o nadanie tytułu profesora nauk humanistycznych.

1. MIEJSCE W RANKINGU

Instytut Slawistyki PAN otrzymał kategorię A w rankingu placówek naukowych MNiSW i zajął pierwszą pozycję w grupie N1 Nauki Filologiczne i Bibliologia.

1

2. ZATRUDNIENIE

(stan na 31.12.2011)

Ogółem 94 osoby, w tym:

pracownicy naukowi: 67 (profesorowie: 15, profesor wizytujący: 2, profesorowie nadzwyczajni: 12,

adiunkci: 25, asystenci: 13),

pracownicy biblioteczni: 12 osób, w tym 8 osób RCIN,

pracownicy administracji i wydawnictwa SOW: 11 osób,

pracownicy dokumentacji naukowej: 4 osoby.

3. KIERUNKI BADAWCZE W INSTYTUCIE SLAWISTYKI PAN

Instytut Slawistyki prowadzi interdyscyplinarne badania nad językami, literaturami, historią i zagadnieniami narodowościowymi na obszarze Słowiańszczyzny. Osiągnięcia naukowe Instytutu od lat znajdują odzwierciedlenie w wysokiej pozycji w rankingach MNiSW (niezmiennie I kategoria) oraz PAN, zaś w roku 2011 w zajęciu pierwszego miejsca w rankingu placówek naukowych MNiSW (grupa N1: Nauki Filologiczne i Bibliologia). Instytut dobrze funkcjonuje w życiu naukowym w kraju i za granicą, o czym świadczy nie tylko realizacja licznych projektów o charakterze międzyinstytucjonalnym i międzynarodowym, ale także wymierne owoce tej współpracy w postaci konferencji naukowych, publikacji (w tym nagradzanych; w 2011 r. dwoje profesorów IS PAN otrzymało Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za wybitne osiągnięcia naukowe) oraz działań na rzecz rozwoju młodej kadry, w tym prowadzenia studiów doktoranckich. Program naukowy IS PAN ukierunkowany jest na obszary, których badanie wychodzi naprzeciw współczesnym wyzwaniom humanistyki i jest istotne również dla rozwoju świadomości społecznej, jak i ochrony dziedzictwa kultury narodowej. W programie naukowym Instytutu Slawistyki wyodrębnianych jest pięć pól badawczych:– Kulturowe dziedzictwo Słowiańszczyzny, w tym również dziedzictwo polskie. Efektem są tu wielotomowe leksykony, słowniki, atlasy, bibliografie, opracowania materiałowe, monografie itp.; – Tożsamości narodowe i regionalne Słowian (pamięć zbiorowa, mity i mitologemika, symbolika); – Mniejszości (narodowe, etniczne, językowe i religijne), pogranicza kulturowe, relacje międzykulturowe, kontakty językowe;– Lingwistyka w kontekście społeczeństwa informatycznego: semantyka, kognitywizm, lingwistyka komputerowa;

2

– Nowoczesne systemy informacji naukowej: koordynacja prac w zakresie międzynarodowej bibliografii językoznawstwa slawistycznego, badania w zakresie nowoczesnych metod informacji dokumentacyjnej slawistyki językoznawczej.

4. PION NAUKOWY INSTYTUTU SLAWISTYKI PAN

W Instytucie Slawistyki PAN działają cztery zakłady: – Zakład Językoznawstwa, kierownik: wakat,

– Zakład Literaturoznawstwa i Kulturoznawstwa, kierownik: prof. IS PAN dr hab. Grażyna Bobilewicz,– Zakład Historii, kierownik prof. IS PAN dr hab. Ryszard Grzesik,– Zakład Badań Narodowościowych, kierownik: prof. dr hab. Wojciech Burszta.

W każdym Zakładzie funkcjonują zespoły tematyczne, odpowiedzialne za wykonywanie tematów statutowych Instytutu. Zespoły powoływane są na czas niezbędny do wykonania konkretnego projektu. Pracownicy naukowi, w tym także młodzi ambitni adiunkci, samodzielnie tworzą tematy statutowe oraz budują swoje zespoły. Jedynym warunkiem jest wysoki poziom naukowy zgłaszanego projektu oraz jego zgodność z profilem działalności Instytutu. Tematy statutowe przedstawiane są w formie projektu z określeniem celu, metody, opisu merytorycznego oraz przewidywanych kosztów. Po weryfikacji przez Kierowników Zakładów oraz Dyrekcję tematy są zatwierdzane w formie planu rocznego przez Radę Naukową IS PAN. Polityka naukowa Dyrekcji zmierza do poszerzenia zakresu uprawnień Instytutu do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego przez uzyskanie ich dla takich dyscyplin, jak kulturoznawstwo i literaturoznawstwo. Priorytetowym celem jest także umacnianie bardzo istotnego dla misji i tożsamości Instytutu środowiska językoznawczego. Celem Dyrekcji jest również stwarzanie warunków do współpracy wszystkich pokoleń badaczy: od mistrzów – wybitnych profesorów, przez średnie pokolenie doktorów habilitowanych, do doktorów, asystentów i doktorantów. Sprzyja temu realizowanie tematów statutowych przez wielopokoleniowe zespoły naukowe, a ostatnio także działalność powołanego w 2011 roku z inicjatywy profesorów zespołu integracyjnego, który inicjuje różnorodne wspólne przedsięwzięcia pracowników Instytutu.

W 2011 roku zostało zainicjowane tworzenie zespołów skupionych wokół innowacyjnych liderów. Ich zadaniem jest wypracowanie takich kierunków rozwoju badań w IS PAN, by umożliwić bardziej aktywne i efektywne korzystanie z grantowego systemu ich finansowania. Zespoły prowadzą badania w ramach tematów statutowych Instytutu Slawistyki, grantów polskich i zagranicznych, umów międzynarodowych, współpracy z placówkami naukowymi w kraju i za granicą. Do zespołów włączeni są doktoranci oraz

3

młodzi pracownicy naukowi.

Zespół etnolingwistyczny prof. dra hab. Jerzego Bartmińskiego prowadzi porównawcze analizy językowego obrazu świata w językach Europy, ważne dla badań wielokulturowości oraz prace nad Słownikiem stereotypów i symboli ludowych. Oba te zagadnienia sytuują się w polu lingwistyki antropologiczno-kulturowej (etnolingwistyki), która bada językowe obrazy świata funkcjonujące w narodowych (także regionalnych, konfesyjnych, środowiskowych) wspólnotach językowo-kulturowych, miejsce wartości w językowej konceptualizacji rzeczywistości oraz rolę języka w kształtowaniu tożsamości narodowej (regionalnej etc.), diagnozując zarazem bariery w komunikacji międzykulturowej.

Zespół kulturoznawczy prof. dra hab. Wojciecha Burszty prowadzi badania ideologii i mitów narodowych w kontekście integrującej się i globalizującej Europy. Jednym z tematów jest stosunek do idei Europy w polskiej myśli naukowej i literackiej XIX-XXI wieku. Innym – spojrzenie z odwrotnej perspektywy: europejska refleksja nad polską ideą narodowo-państwową: jak na wschodzie i zachodzie kontynentu postrzegano Polskę i jej myśl narodową i nacjonalistyczną oraz jak dzisiaj postrzegany jest renesans mitologii narodowej, a zwłaszcza status katolicyzmu w Polsce. Jednocześnie trwają badania nad zagadnieniami bardziej szczegółowymi, takimi jak: mit narodowy dzisiaj, konflikt tożsamości metonimicznych i metaforycznych, tradycje wynalezione jako element tożsamości europejskiej, rekonstrukcje historyczne w kontekście stosunku do historii, pamięć mitu i pamięć historii w Polsce, idea wspólnej Europy a problem indywidualności narodów w polskiej refleksji XIX wieku, globalizacja i jej wrogowie.

Zespół lingwistyki antropologicznej prof. dra hab. Zbigniewa Grenia zajmuje się polsko-czeskimi studiami kontrastywnymi w zakresie kontaktów językowych, relacji języka i tożsamości zbiorowej, wyzwań i zagrożeń na pograniczach kulturowych. Celem prac zespołu jest stworzenie gramatyki języka czeskiego, oddającej w możliwie jak najszerszym stopniu kulturowe uwarunkowania funkcjonowania języka narodowego, w tym wypadku języka czeskiego. Prowadzone są studia szczegółowe w zakresie relacji językowo-kulturowych na pograniczu językowym polsko-czeskim, w tym i pograniczu wirtualnym. W badaniach tych chodzi o analizę relacji między językiem a kulturą, zwłaszcza uwarunkowań tożsamościowych, wpływu stereotypów na zachowania językowe i na komunikację międzykulturową. W przyszłości planowane jest rozszerzenie eksploracji w tym zakresie na całą Zachodnią Słowiańszczyznę.

Zespół lingwistyki korpusowej i semantyki prof. dr hab. Violetty Koseskiej-Toszewej prowadzi badania nad semantyką i konfrontacją językową oraz lingwistyką korpusową. Wieloletnie doświadczenie członków zespołu (między innymi stworzenie semantycznego języka-pośrednika do równoległego zestawienia dwóch i więcej języków) w zakresie konfrontacji językowej i semantyki pozwala mu dobrze funkcjonować w lingwistyce korpusowej. Zespół zajmuje się zagadnieniami semantycznymi, a nie

4

tradycyjnie tylko gramatyczną (formalną) stroną zestawianych języków. Dla opracowania słowników elektronicznych i tłumaczeń ważne są przede wszystkim tzw. korpusy równoległe. Celem jest nie tylko opracowanie takich korpusów, ale także na ich podstawie stworzenie dwu- i trójjęzycznych słowników elektronicznych (te ostatnie we współpracy z informatykami).

Zespół historii antropologicznej prof. wizyt. dra Aleksandra Smalanczuka zajmuje się badaniem pamięci historycznej społeczeństwa białoruskiego (pamięci komunikatywnej oraz kulturowej) oraz redaguje wielojęzyczne czasopismo „Homo Historicus”. W tym kontekście do priorytetów badawczych należy historia mówiona. Zespół będzie pracować nad tematem „XX wiek w pamięci Białorusinów”, w którym znaczna uwaga zostanie poświęcona relacjom z sąsiadami. Zadaniem głównym rocznika historii antropologicznej „Homo Historicus” jest rozszerzenie antropologicznego sposobu myślenia w analizie przeszłości, z właściwą mu koncentracją na przemianach w kulturze, polityce i stosunkach społecznych oraz upowszechnianie interdyscyplinarnych badań nad historią przez wykorzystanie nowoczesnych metod antropologii, etnologii, socjologii, itp. Do priorytetów rocznika należą problemy pamięci i niepamięci historycznej, mentalności i świadomości zbiorowej, życia codziennego, religijności, historii idei, historii lokalnej, relacji człowieka ze środowiskiem społecznym i przyrodniczym.

Zespół kulturoznawczy bałkanistyczny dr hab. prof. IS PAN Grażyny Szwat-Gyłybowej prowadzi badania nad problematyką religijnych, filozoficznych i kulturowych źródeł idei społeczno-politycznych na Bałkanach. Celem projektu jest powstanie i publikacja Leksykonu idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach. Zgodnie z dotychczasowym zamysłem ma on mieć charakter komparatystyczny i zorientowany ku zagadnieniom związanym ze zjawiskiem hybrydyzacji kultur w procesie ich osmozy. Leksykon... obejmie swym zasięgiem wszystkie kultury słowiańskie Bałkanów, a w sensie chronologicznym historię spopularyzowanych i „spauperyzowanych” idei, które na tym obszarze podporządkowane zostały celom politycznym, poczynając od średniowiecza, a kończąc na XX wieku.

Zespół antropologiczny prof. dr hab. Joanny Tokarskiej-Bakir prowadzi badania skupiające się wokół strategii tożsamościowych organizowanych przez język, pamięć i politykę w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Zespół objął redakcję czasopisma „Studia Litteraria-Historica”, które będzie publikowane w języku polskim i angielskim na platformie elektronicznej. Punktem wyjścia badań są obserwacje dynamiki „powrotów” pamięci, rewizji narracji o przeszłości, odkrywania przemilczanych momentów i „białych plam” (socjologia zmów milczenia): procesów uwikłanych z jednej strony w lokalne (narodowe) interpretacje historii XX wieku, z drugiej strony – w dynamikę powstawania europejskich czy nawet globalnych strategii pamięci (np. Stockholmskiej inicjatywy upamiętniania i edukacji Holocaustu). Celem badań jest porównawcza – z punktu widzenia różnych dyscyplin: literaturoznawstwa, etnologii i antropologii kulturowej – analiza artystycznych i codziennych strategii narracji, wizualizacji, przedstawiania i upamiętniania historii XX wieku w polskiej kulturze. Zespół interesuje zarówno

5

uwikłanie dyskursów pamięci w ideologiczne, tzn. powstałe w sferze różnych politycznych tradycji, paradygmaty tworzenia wizji przeszłości, jak i również ich subwersywne, np. artystyczne czy literackie artykulacje, a także przemilczane głosy, pozostające poza mainstreamowym (publicznym, medialnym, artystycznym, intelektualnym) obszarem dyskusji i sporów o historyczną pamięć i niepamięć.

Zespół socjolingwistyczny dr hab. prof. IS PAN Anny Zielińskiej zajmuje się badaniem relacji między językiem a tożsamością na wschodnim (polsko-litewsko-białoruskim) i zachodnim pograniczu Polski (polsko-niemieckim). Społeczności pogranicza są wielokulturowe, wielojęzyczne, a ich tożsamość narodowa jest złożona, często podwójna, zmienna, uzależniona od kontekstu historycznego. Celem zespołu są badania porównawcze nad różnymi typami wielojęzyczności i kontaktów językowych charakterystycznych dla społeczności pogranicza oraz nad dynamiką tożsamości jednostkowej i zbiorowej w perspektywie interdyscyplinarnej. Paralelne badanie obu pograniczy umożliwia „pogłębienie perspektywy” i włącza się w nowoczesny nurt badań transnarodowych w humanistyce, których założeniem jest komparatystyka oraz nacisk na badanie zjawisk i procesów, nie zaś pojedynczych faktów z przeszłości.

II. OSIĄGNIĘTE WYNIKI

1. NAJWAŻNIEJSZE OSIĄGNIĘCIA INSTYTUTU SLAWISTYKI PAN

W 2011 roku wydano 260 publikacji

– monografie autorskie: 13

– redakcja tomów zbiorowych: 9

– redakcja czasopism naukowych: 9

– słowniki: 2

– artykuły, rozdziały i inne: 227, w tym:

w czasopismach z JCR oraz z listy ERIH - 39 pozycji

w recenzowanym czasopiśmie krajowym (MNiSW) - 25 pozycji

6

w recenzowanych czasopismach wydanych za granicą - 24 pozycje

Wygłoszono ogółem 164 referaty na konferencjach międzynarodowych i krajowych, w tym 44 na konferencjach za granicą oraz 14 referatów na zaproszenie zagranicznych placówek naukowych.

W roku 2011 było realizowanych 66 tematów statutowych oraz 27 tematów w ramach umów międzynarodowych we współpracy z 13 krajami. W roku sprawozdawczym podpisano 11 nowych umów.

Realizowanych było 6 grantów afiliowanych przy Instytucie Slawistyki.

1.1. NAGRODA PREZESA RADY MINISTRÓW

W 2011 r. prof. Hanna Popowska-Taborska oraz prof. Wiesław Boryś zostali laureatami nagrody Prezesa Rady Ministrów w kategorii „Za wybitne osiągnięcia naukowe i artystyczne”. Podstawą nagrody jest Słownik etymologiczny kaszubszczyzny, (t. I-VI, SOW, Warszawa 1994-2010) uznany za najwybitniejsze osiągnięcie slawistyki polskiej ostatnich dziesięcioleci. Praca stanowi pierwsze w językoznawstwie slawistycznym opracowanie etymologicznego słownika dialektu, lub – zgodnie z ustawą Sejmu RP z roku 2005 o mniejszościach etnicznych – języka regionalnego. Słownik ma charakter dyferencyjny, zawiera wyrazy charakterystyczne dla kaszubszczyzny, nieznane w tym znaczeniu i w tej postaci dzisiejszemu językowi polskiemu. W pierwszych pięciu tomach opracowano blisko cztery tysiące haseł, na które składają się wyrazy kaszubskie niespotykane we współczesnej polszczyźnie, a wydobyte z różnorodnych kaszubskich źródeł leksykalnych. Znajdują się wśród nich liczne archaizmy, równie liczne twory innowacyjne, a także wybrane zapożyczenia niemieckie będące pozostałością wielowiekowych kontaktów kaszubszczyzny z dialektami niemieckimi. Wiele wyrazów tu opracowanych nie było dotąd nigdy przedmiotem zainteresowań etymologów. Zamieszczone w tomie VI zestawy Indeksów wyrazowych (wraz z dołączoną płytą CD) ułatwiają przyszłym badaczom wszechstronne korzystanie ze zgromadzonych tu materiałów wielojęzycznych.

1.2. ZAKOŃCZENIE WIELOLETNICH PROJEKTÓW O ZNACZENIU MIĘDZYNARODOWYM

Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny

W 2011 roku zostały ukończone prace nad wielotomową edycją dialektów z pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego. Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny jest opracowaniem liczącym 10 tomów. Drukiem wyszły już tomy poświęcone fonetyce, akcentuacji, fleksji (odmianie wyrazów), morfologii i wybranym zagadnieniom dotyczącym poszczególnych wyrazów (t. I. red. S. Glinka, A. Obrębska-Jabłońska i J. Siatkowski, Ossolineum, Wrocław 1980, t. II. red. S. Glinka, Ossolineum, Wrocław 1989, t. III red. j.w., Ossolineum, Wrocław 1993) oraz tomy leksykalne (t. V. Leksyka 1, red. I. Maryniakowa, SOW, Warszawa 1993, t. VI. Leksyka 2, red. j.w., SOW, Warszawa 1996, t. VII. Leksyka 3, red. j.w., SOW, 1999, t. VIII. Leksyka 4, red. j.w., SOW, Warszawa 2002, t. IX. Leksyka 5, red. j.w., SOW, 2007, t. X. Leksyka 6, red. j.w., SOW, 2009).

7

W 2011 roku ukończony został tom czwarty poświęcony słowotwórstwu (Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny. T. IV. Słowotwórstwo, red. Irena Maryniakowa), który uzyskał dwie pozytywne recenzje i został skierowany do druku. Zamyka on całość wielotomowego dzieła opartego na materiale gwarowym, czyli mowie ludności wiejskiej zamieszkującej na północno-wschodnim Podlasiu.

Atlas jest pracą autorską zespołową o zmiennym składzie Zespołu, która trwała wiele lat. Metodą geografii lingwistycznej zostały przedstawione najważniejsze cechy gwar wschodniosłowiańskich północno-wschodniego Podlasia. Mapy w tomach leksykalnych i w tomie poświęconym słowotwórstwu są opatrzone komentarzem, który sytuuje leksemy występujące na mapie wśród nazw używanych w sąsiednich dialektach. Podawane są nawiązania do słownictwa występującego w gwarach polskich, białoruskich i ukraińskich a także niekiedy litewskich. Przykłady są czerpane z różnych źródeł - atlasów językowych, słowników, opracowań monograficznych. Jest to praca, która ukazuje sposób kształtowania się słownictwa w gwarach na wielonarodowym pograniczu dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego i Królestwa Polskiego. Pozwala ona lepiej poznać procesy integracyjne różnych systemów językowych.

Rejestrowanie mowy ludności autochtonicznej, posługującej się gwarą wschodniosłowiańską, zainicjowała w IS PAN w połowie lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku prof. Antonina Obrębska-Jabłońska. Materiał językowy zapisano w 114 wsiach na terenie województwa białostockiego (w granicach po reformie administracyjnej z 1 VI 1975) według kwestionariusza zawierającego około 1700 pytań w 24 działach tematycznych. Intensywne prace terenowe prowadzone były w latach 1958-1963, weryfikacja zapisów nastąpiła w latach 1971-1974. Jest to niepowtarzalny materiał odzwierciedlający stan dawny gwary, z upływem czasu zmieniły się bowiem warunki życia ludzi i warunki funkcjonowania danej gwary, pozostaje ona środkiem porozumiewania się tylko w gronie rodzinnym lub sąsiedzkim. Kartoteka sporządzona w latach 70. ubiegłego wieku zawiera więc materiał nie tylko unikalny, ale też już historyczny. Ukazuje on ukształtowany w ciągu wieków system dialektu wschodniosłowiańskiego na Białostocczyźnie z pełnym zestawem cech różnicujących go wewnętrznie, będących m. in. wynikiem dawnych procesów osadniczych.

Przedstawiona praca rozszerza bazę materiałową, która może służyć w interdyscyplinarnych badaniach wielowiekowego współistnienia i wzajemnego przenikania się kultur na pograniczach, przede wszystkim do lepszego zrozumienia problemów współżycia ludzi i ich rozwoju.

Leksykon bułgarskiej tradycji kulturowej

Został wydany: Leksykon bułgarskiej tradycji kulturowej, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2011, ss. 375

Leksykon tradycji bułgarskiej pod redakcją naukową Grażyny Szwat-Gyłybowej to kompendium slawistyczne o charakterze słownikowym autorstwa wieloosobowego zespołu naukowego w składzie: Grażyna Szwat-Gyłybowa (IS PAN), Ewelina Drzewiecka (UW), Slawia Barliewa (Bułgarska Akademia Nauk), Lilla Moroz-Grzelak (IS PAN), Georgi Minczew (UŁ), Celina Juda (UJ), Anna Rusewa (UW), Elżbieta Solak (UW), Sylwia Siedlecka (IS PAN), Joanna Szepietowska (IS PAN) oraz Aleksander Naumow (UJ, Universita' Ca' Foscari w Wenecji) jako konsultant naukowy. Leksykon prezentuje rudymentarne dla bułgarskiej wielkiej narracji narodowej miejsca pamięci zbiorowej. Przeprowadzona przez Autorów ekscerpcja źródeł z lat 1762-2010 pozwoliła na wyłonienie tych najbardziej trwałych

8

miejsc pamięci, które na gruncie bułgarskim ukształtowały się w okresie bułgarskiego odrodzenia narodowego (1762-1878) i w pierwszych dziesięcioleciach po wyzwoleniu kraju spod panowania osmańskiego. Cezurą, wyznaczającą granice definiowania haseł, stał się rok 1913, związany z kryzysem wartości po przegranej przez Bułgarię drugiej wojnie bałkańskiej, a zarazem domykający w przestrzeni mentalnej Bułgarów pełen iluzji wiek XIX. W dążeniu do maksymalnej syntezy autorzy musieli podejmować trudne decyzje, selekcjonując dane, i rezygnując z przytaczania często atrakcyjnego materiału egzemplifikacyjnego, jaki wyłaniał się ze zróżnicowanych i reprezentatywnych (także ze względu na kryterium ilościowe) źródeł: literackich, folklorystycznych, historiograficznych, malarskich, filmowych, naukowych, popularnonaukowych itp. O ich znaczeniu decydowała nie wartość artystyczna czy merytoryczna, lecz potwierdzona pozycja w funkcjonalnej hierarchii elementów należących do sfery myślenia potocznego Bułgarów. Autorzy syntetycznie, a zarazem w sposób reprezentatywny dla danego zjawiska pokazali kulturotwórczy potencjał bułgarskich miejsc pamięci, ich uwikłanie w zmieniające się i konkurujące ze sobą systemy ideologiczne i światopoglądowe. W pierwszej części haseł umieszczone zostały informacje faktograficzne, encyklopedyczne minimum wiedzy na dany temat. W drugiej części haseł znalazła się refleksja na temat różnych form adaptacji danego faktu, dzieła, zdarzenia, postaci, zjawiska do zmieniających się w procesie historycznym potrzeb zbiorowości, ale także do potrzeb ośrodków władzy, aspirujących do kontroli nad świadomością zbiorową. W rezultacie odsłonięciu uległy nie tylko wewnętrzne powiązania w deszyfrowanej siatce pojęć, ale także fascynująca nierzadko żonglerka wciąż na gorąco modyfikowanymi miejscami pamięci, ich dramatyczna oscylacja między centrum a obrzeżami kultury narodowej. Pod każdym ze 140 haseł znajdują się wskazówki bibliograficzne. Dzieło zamyka bibliografia wybranych opracowań naukowych (bułgarskich i polskich) z zakresu podejmowanej problematyki.

1.3. UDZIAŁ W PROJEKTACH MIĘDZYNARODOWYCH

Udział w międzynarodowym projekcie CLARIN

Zespół lingwistyki korpusowej i semantyki IS PAN pod kierownictwem prof. dr hab. Violetty Koseskiej-Toszewej bierze udział w projekcie (polska podsieć) CLARIN (Common Language Resources and Technology Infrastructure, www.clarin.eu) włączonym do tzw. mapy drogowej infrastruktury badawczej ESFRI (European Roadmap for Research Infrastructures, European Strategy Forum on Research Infrastructures). Licząca 33 projekty aktualna wersja polskiej mapy drogowej infrastruktur badawczych obejmuje tylko jeden projekt z nauk humanistycznych i społecznych – CLARIN koordynowany przez Grupę Technologii Językowych Politechniki Wrocławskiej. Celem projektów ESFRI jest budowa różnego rodzaju narzędzi badawczych, określanych wspólnym mianem infrastruktury naukowej. Stworzenie takiego zaplecza jest bardzo kosztowne i przekracza możliwości poszczególnych krajów. Z uwagi na te okoliczności wszystkie projekty naukowe budowane w ramach infrastruktury naukowej ESFRI mają charakter ogólnoeuropejski. Projekt związany z badaniami nad semantyką języka naturalnego: semantycznym językiem-pośrednikiem do zestawienia dwóch i więcej języków, korpusów

9

paralelnych (tu dotyczy bułgarskiego, polskiego, ukraińskiego) – jest wyjątkowy. Jego głównym celem jest połączenie zasobów i narzędzi językowych dla języków europejskich w jedną wspólną sieć, która ma się stać ważnym narzędziem pracy naukowców z szeroko pojętych humanistycznych gałęzi nauki. Zasoby i narzędzia językowe, które ze względu na swój specjalistyczny charakter były dotąd dostępne jedynie dla informatyków i lingwistów informatycznych (komputerowych), zostaną obudowane w funkcjonalne aplikacje i udostępnione wszystkim badaczom, którzy w swej pracy posługują się dokumentami pisanymi i zapisem mowy w językach europejskich. Zespół prof. dr hab. Violetty Koseskiej (prof. IS PAN dr hab. Roman Roszko, dr Danuta Roszko, dr Maksim Duszkin, dr Jolanta Satoła-Staśkowiak) pracuje nad anotowanym korpusem równoległym polskich, bułgarskich i rosyjskich tekstów wyrównanych na poziomie zdań. Powstanie korpus równoległy polsko – bułgarsko – rosyjski. Korpus będzie obejmował kilka podkorpusów: podkorpus utworów prozaicznych (literatury pięknej; planowany rozmiar – ok. 1,5 miliona tokenów w każdym języku), podkorpus poezji (ok. 500 tys. tokenów), oraz mały uniwersalny korpus (ok. 1 miliona tokenów), obejmujący teksty różnych gatunków (literatura piękna, publicystyka, literatura naukowa itd.) przedstawionych w ściśle określonych proporcjach. W ramach Clarinu powstaje też Korpus równoległy polsko – litewski (minimum 8.000.000 form), który będzie anotowany na poziomie zdań. Celem jest stworzenie wyrównanych na poziomie zdań anotowanych korpusów równoległych dostępnych w przyszłości w Internecie.

Koordynowanie projektu międzynarodowego EUROJOS

Projekt badawczy, afiliowany w Instytucie Slawistyki PAN koordynowany przez prof. Jerzego Bartmińskiego, pod nazwą Językowo-kulturowy obraz świata Słowian i ich sąsiadów na tle porównawczym (w skrócie EUROJOS) jest rozwijany w ramach międzynarodowego konwersatorium. Zamierzeniem projektu EUROJOS jest kontynuowanie i rozwijanie badań porównawczych nad językowym obrazem świata w skali ponadnarodowej, ogólnosłowiańskiej i szerzej – europejskiej. Jego celem jest dokonanie międzyjęzykowych i międzykulturowych analiz semantyki nazw wartości, szczególnie zaś badanie sposobu rozumienia pojęć aksjologicznych, które odgrywają istotną rolę we współczesnym świecie (zarówno politycznych, jak i społecznych; obywatelskich czy indywidualnych). Istotną sprawą jest wypracowanie spójnej teorii i metodologii. Na obecnym etapie prace badawcze toczą się równolegle w pięciu zespołach tematycznych (odpowiednio do 5 konceptów) – ich celem jest przygotowanie analiz porównawczych wybranych pojęć aksjologicznych.W roku 2011 wzrosła liczba osób chętnych do podjęcia badań w ramach projektu – we współpracę zaangażowały się 104 osoby z 15 krajów (Polski, Rosji, Ukrainy, Białorusi, Litwy, Czech, Słowacji, Serbii, Australii, Kanady, Japonii, Niemiec, Belgii, Austrii, Wielkiej Brytanii). Program EUROJOS stał się także inspiracją dla seminariów doktoranckich prowadzonych w IS PAN oraz w IFP UMCS. W powiązaniu z pracami konwersatorium został zgłoszony blok tematyczny pod nazwą „Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów” na XV MKS 2013 w Mińsku. Przed Kongresem jest przewidywane opublikowanie pięciu tomów poświęconych analizie konceptów: DOM, EUROPA, PRACA, WOLNOŚĆ i GODNOŚĆ/HONOR w różnych językach słowiańskich.

10

1.4. ZAGRANICZNE STYPENDIA W ŚWIATOWYCH OŚRODKACH NAUKOWYCH

Prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir od października 2011 przebywa na stypendium w Shullom Culby Davis Center for Historical Studies przy wydziale Historycznym Uniwersytetu w Princeton. Ośrodek rokrocznie zaprasza uczonych z całego świata do uczestnictwa w interdyscyplinarnym seminarium, któremu przewodniczy wybitny amerykanista, prof. Daniel C. Rogers. Tegoroczny temat wiodący to "Authority and Legitimization". W ramach seminarium oprócz referatów, nad którymi pracują zaproszeni badacze, odbywają się dyskusje nad wykładami przygotowanymi przez zaproszonych gości - historyków, historyków sztuki i antropologów. Znaleźli się wśród nich m.in. badacze tak wybitni, jak James Scott, Pekka Hamelainen, Rebecca MacLennan. Temat, nad którym prof. Joanna Tokarska-Bakir pracuje w Princeton dotyczy książki: Żydokommuna (judeo-commune). Nationalistic legitimization of communist rule in Poland in 1944-1956 "żydokomuna". Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w  Polsce 1944-1956. 

Mgr Agnieszka Pluwak, doktorantka IS PAN, przygotowująca pracę doktorską pod kierunkiem prof. dr hab. Violetty Koseskiej otrzymała stypendium Fundacji Kościuszkowskiej dla naukowców chcących prowadzić badania w amerykańskich ośrodkach badawczych w roku akademickim 2011/2012. Doktorantka prowadzi badania w Międzynarodowym Instytucie do Badań nad Sztuczną Inteligencją w Berkeley.

1.5. KONFERENCJE WSPÓŁORGANIZOWANE PRZEZ IS PAN

Instytut Slawistyki PAN był współorganizatorem 12 konferencji, w tym międzynarodowych o wysokim prestiżu:

Łużyczanie i inne mniejszości językowe, kulturowe i etniczne, Warszawa 10-11.03.2011.

Międzynarodowa konferencja „Łużyczanie i inne mniejszości językowe, kulturowe i etniczne w Europie” odbyła się w dniach 10-11 marca w Pałacu Staszica. Organizatorami konferencji był Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Serbski instytut z.t. /Sorbisches Institut e.V., Budyšin/Bautzen oraz Instytut Sorabistyki Uniwersytetu Lipskiego. Konferencja „Łużyczanie i inne mniejszości” była wydarzeniem interdyscyplinarnym. Wzięli w niej udział badacze z Budziszyna, Chociebuża, Lipska, Zagrzebia, Pragi, Lwowa, Mińska, Berlina oraz z kilkunastu ośrodków naukowych z całej Polski. Przez dwa dni odbyło się 13 sesji tematycznych. Referaty wygłosiły 52 osoby. Sesje zakończone były żywymi dyskusjami, w których głos zabrało ponad 60 uczestników. Teksty pokonferencyjne publikowane będą w kolejnych tomach „Zeszytów Łużyckich”.

Space and memory: Warsaw-Berlin-Tel Aviv, Warszawa 21-23.03.2011.

Konferencja została pomyślana jako dwugłos artystów z Polski, Izraela i Niemiec (Yael Bartana, Milo Rau, Krzysztof Wodiczko, Włodzimierz J. Zakrzewski, Rafał Jakubowicz, Michał Zadara, Artur Żmijewski) i naukowców. Stworzenie dialogicznego współgłosu dyskursu naukowego i artystycznego – nadal rzadko spotykane w ramach podobnych spotkań – pozwoliło wieloaspektowo ujrzeć relacje przestrzeni i pamięci. Prezentacje naukowe i artystyczne wygłaszane były w trzech językach (polskim,

11

niemieckim i angielskim) i tłumaczone kabinowo. Pomysłodawczynie konferencji – Joanna Tokarska-Bakir, Irena Grudzińska-Gross i Joanna Roszak z Instytutu Slawistyki PAN – do współorganizacji zaprosiły: Instytut Literatury Polskiej UW oraz Instytuty Slawistyki Uniwersytetu Humboldtów w Berlinie i Uniwersytetu Poczdamskiego. Przez trzy dni konferencji osiemnastu referatów wysłuchało ok. 300 osób.

Tożsamość wobec wielojęzyczności, Warszawa 5-6.04.2011.

Konferencja Tożsamość wobec wielojęzyczności odbyła się 5-6 kwietnia 2011 roku i była drugą konferencją z cyklu: Konstrukcje i destrukcje tożsamości. Współorganizatorami byli Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej UW oraz Fundacja Slawistyczna. Wygłoszono 37 referatów. Byli obecni slawiści z zagranicy – Austrii, Niemiec, Litwy i Białorusi. Licznie przybyli na nią studenci i doktoranci. Konferencję otworzył panel. Poruszono istotne zagadnienia związane ze złożoną tożsamością regionalną, powstawaniem i rozwojem języków regionalnych oraz konwergencją językową. Głównym tematem referatów wygłoszonych na trzech sesjach była refleksja nad dynamiką tożsamości jednostkowej i zbiorowej w warunkach wielojęzyczności. Przedstawiciele różnych dziedzin humanistyki zaprezentowali różnorodną metodologię badawczą. Zarówno językoznawcy, jak i antropolodzy kultury oraz literaturoznawcy sięgają do dorobku innych dziedzin, ponieważ związki wielojęzyczności z tożsamością można rozpatrywać tylko w perspektywie interdyscyplinarnej.

Bilingual Digital Resources on the Web – Recent Advances, Polish-Bulgarian Workshop, Warszawa 3-4. 10. 2011.

Konferencja międzynarodowa pt. Bilingual Digital Resources on the Web – Recent Advances, Polish-Bulgarian Workshop była współorganizowana przez Zespół lingwistyki korpusowej i semantyki IS PAN oraz Instytut Matematyki i Informatyki BAN. W referatach przedstawiono powstający w ramach polsko-bułgarskiej współpracy elektroniczny słownik i korpus bułgarsko-polski, omówiono różne aspekty ich opracowania (np. klasyfikatory i neologizmy w słowniku bułgarsko-polskim), a także najważniejsze rozwiązania teoretyczne. Konferencja pozwoliła na dyskusję nad możliwością wykorzystania najnowszych osiągnięć w pracy nad słownikiem i korpusem oraz przedstawienie polskiemu środowisku lingwistycznemu najnowszych idei naukowych stosowanych w pracy nad słownikiem oraz korpusem bułgarsko-polskim, a także pozwoliła zespołom tworzącym polsko-bułgarskie zasoby elektroniczne na lepsze zrozumienie i uwzględnienie potrzeb użytkownika.

Wielojęzyczne słowniki. Teoria i metodologia, Warszawa 27.10.2011.

Udział w konferencji wzięli pracownicy IS PAN, naukowcy z Instytutu Lingwistyczno-Informatycznego Ukraińskiej Akademii Nauk pod kierunkiem prof. V. A. Szyrokova oraz liczne grono naukowców z innych placówek naukowych. Konferencja pozwoliła skonfrontować i przedyskutować rozwiązania teoretyczno-metodologiczne stosowane przez polskich i ukraińskich leksykografów.

Haradzienski palimpsest: asoba, hramadstwa, dziarżawa u XVI-XX stahoddzi, Grodno, Białoruś 5-6. 11.2011.

Współorganizatorami konferencji byli: Instytut Badań Historycznych EHU, Wilno, Tawarzystwa Biełaruskaj Szkoły, Grodno.

12

W centrum uwagi znalazła się historia społeczna oraz polityczna miasta w okresie od XVI do XX w. (struktury społeczne, urzędy państwowe i stanowe w mieście, stosunki społeczne). Odbyły się dwa panele: Panel pierwszy "Garodnia doby WKL: państwo i społeczeństwo". Panel drugi "Miasto i jego mieszkańcy w XIX-XX w." Referenci z Białorusi (Grodno, Minsk), Polski (Opole, Białystok), Rosji (Moskwa). Wygłoszono 22 referaty.

The Image of Russia in the Balkans, Warszawa 7-9.11.2011

Konferencja “The Image of Russia in the Balkans” była wspólną inicjatywą Instytutu Slawistyki PAN, Instytutu Badań Interdyscyplinarnych “Artes Liberales” UW  i The Polish Commision of Balkan Culture and History afiliowanej przy międzynarodowej organizacji bałkanistów AIESEE.  Odbyła się na początku listopada ubiegłego roku i zgromadziła czołówkę bałkanistów Europy i świata. Brali w niej udział specjaliści  z Bałkanów, Polski (Warszawa, Poznań, Kraków), Europy (Hiszpania) i świata (Japonia). Wzięli w niej udział wszyscy poważni bałkaniści z Rosji. Wygłoszono 60 referatów. Językami konferencji były angielski i francuski.

1.6. ZNACZĄCE PUBLIKACJE WYDAWANE ZARÓWNO W SLAWISTYCZNYM OŚRODKU WYDAWNICZYM IS PAN, JAK I W OFICYNACH ZEWNĘTRZNYCH

1. Ukazały się monografie autorskie będące owocem badań historycznojęzykowych:

Maryniakowa Irena, Słownik dawnej mowy mieszkańców Ciechanowca i okolicznych wsi na Podlasiu, Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów, 2011, ss. 102 (+26 fotografii).

Praca obejmuje słownictwo z ostatniej ćwierci XX wieku i początku XXI wieku. Część słownikową poprzedza obszerny wstęp z charakterystyką miejscowej gwary oraz omówieniem dziejów Ciechanowca i okolic.

Handke Kwiryna, Dzieje Warszawy nazwami pisane, Wydawca Muzeum Historyczne m. st. Warszawy, 2011, ss. 578.

Monografia została pomyślana jako historyczny obraz miasta ściśle związany z nazwami miejsc i ludzi. Nazewnictwo zostało w niej ukazane jako wytwór wspólnoty, który funkcjonuje w przestrzeni miejskiej w ścisłej więzi ze swoimi twórcami, we wzajemnych relacjach i zależnościach

2. Została wydana monografia z zakresu badań etnolingwistycznych:

Jerzy Bartmiński, Jezik – slika – svet. Etnolingvističke studiuje, Wydawca SlovoSlavia, 2011, ss. 569.

Jerzy Bartmiński’s book Jezyk – slika – svet. Etnolingvističke studije [Language – image – the world. Ethnolinguistic Studies] was published in 2011 in Belgrade by SlovoSlavia. The project was initiated by Professor Dejan Ajdačić, who also edited the volume, wrote an extensive presentation of the author’s scholarly output and an editorial note, as well as compiling an index of names. The book was translated into Serbian by Marta Beletić. Its cover presents a reproduction of the picture The end of the 29th century by a Polish painter Jarosław Jaśnikowski. The publication of the book was launched, with the

13

participation of the author, at Matitsa Srpska in Novi Sad on September 26, 2011. This 572-page volume contains Jerzy Bartmiński’ s twenty ethnolinguistic studies and an extensive, nearly 50-page section with the works cited. It begins with a programmatic “What is ethnolinguistics?”, followed by four major parts. Part I deals with the problems of the linguistic worldview, the place of values in the worldview, the cognitive definition as a tool of describing connotation, the place of hyperonyms in lexicographic definitions, profiling, subject-orientedness in interpreting the world, the dynamics of viewpoint in language, text and discourse (the latter two studies have been co-authored by Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska). Part II consists of six studies concerned with stereotypes. These are: “Stereotypes as an object of linguistic description”, “Linguistic bases of research on stereotypes. The case of MATKA ‘mother’”, “DOM ‘home’ and ŚWIAT ‘the world’: opposition and complementation”, “The Polish OJCZYZNA ‘homeland’ and its variants”, “The provinces in the myths of intelligentsia” (with Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska), “The profiling of LUD ‘people’ and their cultural contexts” (with Małgorzata Brzozowska). Part III deals with the Polish ethnic stereotypes of a German, Russian (with Irina Lappo and Urszula Majer-Baranowska) and Ukrainian, as well as ideological stereotypes of the East, West, and the left and right political wings. Part IV is the shortest and consists of only two studies: “The conception of the linguistic worldview in Slavic comparative research” and “The US–THEM opposition in the context of the linguistic worldview”. The volume closes with Dejan Ajdačić’s chapter “Jerzy Bartmiński’s ideas and methods”. It also contains an editorial note with information on translations of the book chapters into other languages.

3. Ukazały się monografie z zakresu literaturoznawstwa i kulturoznawstwa:

Moroz-Grzelak Lilla, Bracia Słowianie. Wizje wspólnoty a rzeczywistość, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 2011, ss. 333.

Studium z zakresu historii idei – Bracia Słowianie. Wizje wspólnoty a rzeczywistość – poświęcone jest etnicznym związkom wspólnotowym w świecie słowiańskim. Na podstawie bogatych, często zapomnianych, lub po raz pierwszy publikowanych w języku polskim źródeł z piśmiennictwa pięciu narodów słowiańskich (polskiego, chorwackiego, serbskiego, bułgarskiego i macedońskiego), omówiono w nim wizje tworzonej w XIX wieku wspólnoty etnicznej, którą wyrażano za pomocą zwrotu „bracia Słowianie”. Badany materiał, jaki stanowią publicystyka, dokumenty polityczne, druki ulotne i literatura piękna, pozwolił na ujawnienie mitologizacji Słowiańszczyzny i mechanizmów kreowania jej historii. W książce nie ograniczono się tylko do okresu, gdy frekwencja występowania wyrażenia była największa i kiedy w obliczu powstawania państw narodowych postępowała dewaluacja wizji wspólnotowych. Niezwykle ważne jest ukazanie kontekstu wcześniejszych odwołań do związków słowiańskich, powrotu wyobrażeń o jedności etnicznej w obliczu zagrożeń w XX wieku oraz przedstawienie współczesnych projektów i działań opierających się na przeświadczeniu o istnieniu więzi krwi, które łączą narody słowiańskie.

Ewa Golachowska, Anna Zielińska (red.), Konstrukcje i destrukcje tożsamości, t. 1, Wokół religii i jej języka, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, ss. 294.

14

Tom podejmuje refleksję na temat związków między religią i etnicznością na różnych obszarach Słowiańszczyzny. Język jako tak zwany obiektywny wyznacznik tożsamości odgrywa ważną rolę w konstruowaniu tożsamości narodowej i grupowej. Badanie złożonych wzajemnych związków religii i języka jest możliwe tylko w ujęciu interdyscyplinarnym, dlatego autorami artykułów są przedstawiciele różnych dyscyplin humanistycznych i społecznych – historycy, historycy sztuki, antropolodzy, religioznawcy, literaturoznawcy i językoznawcy.

Aleksander Smalanczuk, Kastuś Kalinouski i jaho epocha u dakumientach i kulturnaj tradycji, Wydawca

Instytut Polski, Mińsk 2011, ss. 222.

Monograficzny zbiór studiów dotyczących dyskusyjnych aspektów badań nad działalnością Konstantego Kalinowskiego i jego rolą w powstaniu styczniowym. Ważnym zagadnieniem poruszanym w książce jest analiza miejsca oraz znaczenia postaci Kalinowskiego w pamięci historycznej Białorusinów. W tomie zebrano ponad 20 artykułów badaczy z Białorusi oraz Polski.

4. Od wielu lat w Instytucie prowadzone są interdyscyplinarne badania na pograniczach językowych i kulturowych. Co roku ukazują się interesujące prace związane z tą problematyką. W 2011 wydano:

Nicole Dołowy-Rybińska, Języki i kultury mniejszościowe w Europie. Bretończycy, Łużyczanie, Kaszubi, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011, ss. 586.

Książka przedstawia współczesną sytuację trzech etnicznych grup kulturowych, ich sposób funkcjonowania na tle kultury dominującej, metody ochrony tożsamości, a zwłaszcza własnych języków. Szczególną rolę odgrywają tu działacze etniczni, toteż na interpretacji ich inicjatyw i wypowiedzi oparty jest autorski wywód. Zmiany językowe, ukazane jako wypadkowa sprzecznych sił: zanikania dialektów oraz prób poszerzania kręgu ich użytkowników, zostały opisane w porządku chronologicznym i medialnym. Szczególny nacisk położono na zakres używania języków mniejszościowych w świecie mediów cyfrowych. Autorka wychodzi od ujęcia socjolingwistycznego, by dojść do analizy antropologicznej statusu mniejszości w dzisiejszym świecie, opisu metod identyfikacji z grupą oraz możliwości przetrwania małych języków w globalnej rzeczywistości.

Beata Kubokova, Dawne słownictwo gwar cieszyńskich w świetle kontaktów językowych, Slawistyczny

Ośrodek Wydawniczy, 2011, ss. 337.

Praca składa się z dwu części. Część I dotyczy grupy wyrazów, które w stosunku do obecnego zasobu leksykalnego języka ogólnopolskiego zostały w pracy określone mianem archaizmów cieszyńskich. W części II została przedstawiona i opisana cieszyńska terminologia pasterska w kontekście złożonych kontaktów językowych w areale karpackim oraz różne typy kontaktów językowych, charakteryzujące cieszyńskie słownictwo pasterskie. Obydwie części słownikowe zostały poprzedzone rozdziałami dotyczącymi zagadnień historycznych, kulturowych, religijnych oraz etnograficznych. Zagadnienia historyczne czy też religijne zostały pomyślane i przedstawione w taki sposób, by pomogły zrozumieć złożone procesy historyczno-językowe, a także procesy dokonywania wyboru języka jako komponentu świadomości narodowej. Z badanego archaicznego materiału leksykalnego wynika, że najliczniejszą warstwę stanowi płaszczyzna leksykalno-semantyczna. Z całkowitej liczby udokumentowanych archaizmów archaizmy leksykalne stanowią 45%, semantyczne 30%.

15

Zastosowane podejście metodologiczno-taksonomiczne dotyczące opracowania cieszyńskiej terminologii pasterskiej doprowadziły do: 1) wytypowania wśród jednostek leksykalnych zawartych w słowniku karpatyzmów właściwych oraz 2) określenia typów kontaktów językowych. Analiza wykazała, że wśród wielu języków największy wpływ na cieszyńską terminologię pasterką wywarły grupa języków zachodniosłowiańskich (język słowacki, czeski/morawski z dialektami), a następnie grupa karpatobałkańska.

5. Regularnie wydawane są prace z zakresu językoznawstwa synchronicznego.

W 2011 ukazała się książka będąca wynikiem udziału Zespołu lingwistyki korpusowej i semantyki IS PAN w europejskim grancie MONDILEX (2007-2010).Violetta Koseska-Toszewa, Ludmila Dimitrova, Radovan Garabík, Tomaž Erjavec, Leonid Iomdin, Volodymyr Shyrokov, Conceptual Scheme for a Research Infrastructure Supporting Resources in Slavic Lexicography, Wydawca Sofia, Demetra Ltd. Publisher, 2010, ss. 131.This volume is the outcome of the efforts of the participants in the project GA212938 MONDILEX Conceptual Modelling of Networking of Centres for High-Quality Research in Slavic Lexicography and Their Digital Resources and the financial support of the European Commission: 7th Framework Programme Capacities – Research Infrastructures (Design studies for research infrastructures in all Sciences and Technologies fields). The main aim of the MONDILEX project was to draft a sustainable and scalable infrastructure for institutions involved in creating and supporting a network of multilingual resources of Slavic languages. The MONDILEX project studied accordingly problems concerning the development, management, and reuse of lexical resources in a multilingual context because these play an essential role in a world of rapidly developing multilingual communication. Lexical resources provide information on many languages in a common framework and should be re-usable in many automatic applications and human practices. Such resources include those developed along the lines of best practices and recommendations like monolingual and multilingual, parallel, comparable, and annotated corpora, monolingual and bilingual, traditional, electronic and online dictionaries, lexicons, thesauri, wordnets, ontologies, etc. MONDILEX emphasised the importance of the developed harmonised lexical specifications in CES format and of the language independence of the tools. The use of annotated Slavic lexicographic resources with unified lexical descriptions is a contribution to the production of new bilingual and multilingual Slavic lexical resources and will open them up to the European academic community. Another important objective of the MONDILEX project was to present recommendations for standardisation and integration of language resources. The present volume consists of four parts and concluding remarks. The first part describes different kinds of language resources – lexical databases, dictionaries, corpora, and grammars. First, some lexical databases are presented, namely a Slovak morphology database, multilingual corpus linguistics terminology database, Slovak-Czech lexical database, paremiography database, and Bulgarian-Polish lexical database. A presentation of Dictionary of Slovak collocations covering collocation profiles of several hundred words of different parts of speech and serving as a base of a modern collocation dictionary, a Bulgarian-Polish On-line Dictionary and a Ukrainian On-line Dictionary follows. Finally, corpora (monolingual corpus SynTagRus and multilingual parallel corpora MULTEXT-East and Bulgarian-Polish) and grammars are also described.The second part is dedicated to the problems of standardisation of Slavic lexicographic resources and their metadata,

16

among them standards for corpus encoding, machine readable dictionaries and lexical databases. Also, a proposal is made for a lexical encoding concentrating on morphological properties of words, esp. of the strongly inflecting Slavic languages. The format is an application of the new ISO standard LMF; the core lexical structure and morphosyntactic annotation are from MTE, with recent extensions for Slovene. A detailed representation of paradigms, regular derivation, variant spellings, etc. is also given. A universal networking language, a tool for global information exchange in computer networks, is presented. The section Concluding remarks discusses the impact of research infrastructure on digital Slavic lexicography. Some recommendations for corpora annotation, lexical database structure and dictionary entry design and content are presented accordingly.

Natalia Urbańczyk-Adach, Wariantywność walencji czeskiego czasownika, Slawistyczny Ośrodek

Wydawniczy, 2011, ss. 203.

Tendencja do zastępowania syntetycznych przypadków przez konstrukcje analityczne we współczesnych językach słowiańskich należy do zjawisk językowych łatwych do zaobserwowania i szeroko komentowanych w literaturze przedmiotu. Warto jednak zastanowić się nad charakterem omawianego procesu – czy jest to zjawisko dotyczące wyłącznie składni formalnej, czy też wybór struktury użytej w zdaniu powiązany jest z jego semantyką. Niniejsza praca, w której analizie poddane zostały semantyczne uwarunkowania użycia konkurencyjnych struktur syntetycznych i analitycznych, stawia sobie za cel próbę odpowiedzi na to pytanie. Analiza przeprowadzona została na materiale językowym zaczerpniętym z publicystycznej części czeskiego korpusu elektronicznego SYN2005. Jako podstawę metodologiczną wybrano koncepcję walencji semantycznych Jurija Apresjana.

1.7. WYDAWANIE WYSOKO PUNKTOWANYCH CZASOPISM

W IS PAN wydawane są czasopisma z listy ERIH Acta Baltico-Slavica, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, Cognitives Sudies/Etudes Cognitives oraz z listy MNiSW Slavia Meridionalis i Sprawy Narodowościowe.

1.8. UZYSKANIE GRANTU Z NARODOWEGO PROGRAMU ROZWOJU HUMANISTYKI NA KONTYNUACJĘ SŁOWNIKA PRASŁOWIAŃSKIEGO NA LATA 2012-2015

W ciągu ostatnich kilku lat na posiedzeniach rady IS PAN były sygnalizowane problemy z wykonywaniem prac nad wieloletnim tematem statutowym Słownik Prasłowiański. Realizacja takiego wieloletniego i bardzo wymagającego merytorycznie, specjalistycznego projektu wymagała wsparcia finansowego. Od roku 2010 prace były zawieszone. W 2011 roku Instytut Slawistyki uzyskał grant z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, który pozwala wznowić pracę. Kierownikiem grantu jest dr Mariola Jakubowicz.

17

Projekt jest kontynuacją Słownika prasłowiańskiego, dzieła o randze międzynarodowej z dziedziny słowiańskiej etymologii porównawczej, który ukazywał się w latach 19742001 (8 tomów; AG) pod red. F. Sławskiego. Kolejny IX tom (CH, I, J) w bieżącym roku zostanie przekazany do recenzji. W obecnym projekcie mają wziąć udział trzy osoby z dotychczasowego zespołu (drastycznie zmniejszonego z powodu osiągnięcia wieku emerytalnego przez część pracowników) oraz jedna osoba wdrażająca się do pracy nad Słownikiem prasłowiańskim. Gwarantuje to utrzymanie wysokiego poziomu merytorycznego cechującego dotychczasowe tomy, a jednocześnie daje szansę na utrzymanie zagrożonej ciągłości pokoleniowej, co jest bardzo istotne z uwagi na specyficzny charakter pracy, do której nie przygotowują w wystarczający sposób żadne studia, a jedynie praktyka pod okiem osób z długoletnim doświadczeniem. W kolejnych latach przewidziana jest kontynuacja projektu i stopniowe powiększanie zespołu. Uczestnicy projektu mają do dyspozycji specjalnie do tego celu stworzony księgozbiór i kartotekę. Celem projektu jest przygotowanie do publikacji około 500 artykułów hasłowych na literę K, które wejdą w skład X-ego tomu Słownika prasłowiańskiego. Stanowi to w przybliżeniu połowę całego materiału rozpoczynającego się od tej litery i jest maksymalną ilością, która może być zawarta w jednym tomie (300400 stron).

1.9. AKTYWIZACJA MŁODYCH PRACOWNIKÓW NAUKI

Dzięki funduszom z MNiSW przyznanym na rozwój młodych naukowców, dyrekcja mogła wesprzeć

badania, wyjazdy konferencyjne oraz publikacje tej grupy pracowników.

W Instytucie w roku 2011 pracowało 13 asystentów oraz 25 adiunktów, w tym 14 w wieku poniżej 35 lat.

Zasługuje na podkreślenie istotny wkład tej ostatniej grupy badaczy w dorobek Instytutu: w sumie wydali

oni 69 pozycji, w tym 4 książki autorskie, 2 zredagowane tomy zbiorowe, 1 redakcja monografii.

Monografie wydane przez młodych naukowców:

1. Dołowy-Rybińska Nicole, Języki i kultury mniejszościowe w Europie. Bretończycy, Łużyczanie,

Kaszubi, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011, ss. 586.

2. Jawor Anna, Europolizacja. Kultura i dopełnianie europejskości na przykładzie Zamościa,

Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, ss. 226.

Książka poświęcona Europie, tożsamości europejskiej, roli kultury, języka i literatury; termin

"europolizacja" oznacza ideę tworzenia europejskich polis w policentrycznej Europie jako alternatywę

dla Stanów Zjednoczonych Europy czy Europy Ojczyzn.

3. Roszak Joanna, Synteza mowy Tymoteusza Karpowicza, Wydawnictwo Poznańskie, 2011, ss. 254.

Książka „Synteza mowy Tymoteusza Karpowicza” to pierwsza w Polsce monografia, omawiająca twórczość czołowego poety lingwisty, slawisty przez ostatnie dziesięciolecia życia kierującego na

18

Uniwersytecie Illinois w Chicago Katedrą Literatur Słowiańskich i Bałtyckich. W monografii podjęta została refleksja nad twórczością poetycką „ostatniego poety niemożliwego”. Pod koniec XX w. rozpoczął się proces rehabilitacji twórczości Tymoteusza Karpowicza, zwolennika nowej językowej organizacji wypowiedzi, nowej grafii tekstu poetyckiego, nowej wizji świata i podmiotu lirycznego, podejrzliwego wobec demistyfikacji lingwizmu, który tworzył poezję poza estetycznym paradygmatem sztuki. Takie wyczerpanie jest jednym z aspektów kondycji nowoczesnego wiersza i modelu – jak ją nazywa autorka książki – poezji apofatycznej. Rozległość i ekstremalność pozwoliły zestawić projekt Tymoteusza Karpowicza z pisarstwem Waltera Benjamina, myślenie o wierszu jako przyrządzie do poszerzania wyobraźni – z Tadeuszem Peiperem, dokonanie „skrętu” w polskiej poezji – z Cyprianem Norwidem, uprawianie permanentnego rewizjonizmu językowego – z Julianem Przybosiem, hołdowanie idei poety jako człowieka pierwotnego – z Leśmianem, zaś koncepcja poezji holistycznej i niemożliwej – z koncepcją sztuki Jerzego Ludwińskiego i Tadeusza Kantora. W ramach prac nad książką zostały przeprowadzone kwerendy w Polsce i USA (Chicago, Nowy Jork).

4. Urbańczyk-Adach Natalia, Wariantywność walencji czeskiego czasownika, Slawistyczny Ośrodek

Wydawniczy, 2011, ss. 203.

1.10. DYNAMIKA ZMIAN KADROWYCH

W roku 2011 mimo trudnej sytuacji finansowej w IS PAN zostało zatrudnionych 5 pracowników

naukowych: profesor wizytujący Aleksander Smalanczuk oraz 4 młodych pracowników (poniżej 35 roku

życia), w tym jeden adiunkt (dr Natalia Urbańczyk-Adach) i 3 asystentki (mgr Anna Jawor, mgr Zuzanna

Radzik, mgr Anna Zawadzka).

W ramach projektu Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych zastało zatrudnionych 7 młodych osób.

2. TEMATY STATUTOWE

W 2011 roku w Instytucie Slawistyki PAN 66 tematów statutowych było realizowanych w obrębie 5 priorytetowych pól badawczych:

1. Kulturowe dziedzictwo Słowiańszczyzny

2. Tożsamości narodowe i regionalne Słowian (mity, idee, pamięć zbiorowa)

3. Mniejszości, pogranicza kulturowe, relacje międzykulturowe

4. Lingwistyka w kontekście społeczeństwa informatycznego: badania konfrontatywne, semantyka,

kognitywizm, lingwistyka komputerowa

5. Nowoczesne systemy informacji naukowej

19

2.1. KULTUROWE DZIEDZICTWO SŁOWIAŃSZCZYZNY

Prace językoznawcze

Słowniki

Słownik Bartłomieja z Bydgoszczy (z lat 1532-1544) – wersja polsko-łacińska (kierownik – prof. IS PAN dr hab. Elżbieta Kędelska; wykonawcy: prof. IS PAN dr hab. Elżbieta Kędelska, dr Arleta Łuczak, dr Lucyna Jankowiak, dr Maria Trawińska). Ukończenie V tomu Słownika Bartłomieja z Bydgoszczy (R - Stracenie) i oddanie go do recenzji wydawniczych. Wstępne opracowanie części haseł na literę Z (hasła Zban-Znamionowanie) i wpisanie ich do pamięci komputera na podstawie dwóch kartotek (polskiej i łacińskiej). Rozpoczęcie tematu 1996, zakończenie 2013.

Słownik mowy Ciechanowca i okolicznych wsi (kierownik i wykonawca prof. dr hab. Irena Maryniakowa).Temat zakończony. Został wydany słownik: Irena Maryniakowa, Słownik dawnej mowy mieszkańców Ciechanowca i okolicznych wsi na Podlasiu, Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów, 2011, ss. 102 (+26 fotografii). Rozpoczęcie tematu 2011.

Słownik współczesnej, mówionej polszczyzny północnokresowej (kierownik – prof. dr hab. Iryda Pabisowa; wykonawcy: prof. dr hab. Iryda Pabisowa, dr Małgorzata Ostrówka, dr Beata Biesiadowska-Magdziarz, dr Mirosław Jankowiak).Zakończono drugą redakcję Słownika, sprawdzano prawidłowość zapisu leksykograficznego. Oddano wydruk komputerowy do recenzji (12 000 haseł, objętość 1200 stron). Rozpoczęcie tematu 2003, zakończenie 2012.

Nazwy terenowe Pomorza Zachodniego zawierające elementy słowiańskie (kierownik i wykonawca: prof. dr hab. Jerzy Duma).W 2011 roku zredagowano około 560 haseł słownikowych, co stanowi 47 stron wydruku komputerowego (razem jest już 157 stron II tomu Słownika P-Ż). Rozpoczęcie tematu 1997, zakończenie 2017. Planowane są trzy tomy słownika.

Monografie, artykuły

Rola etymologii w kształtowaniu językowego obrazu świata (kierownik i wykonawca: prof. dr hab. Hanna Taborska). Przekazanie do druku artykułu: Rola etymologii w kształtowaniu językowego obrazu świata (rozważania oparte na słowiańskim materiale językowym) [w:] Etnolingwistyka, nr 24, red. Jerzy Bartmiński, Lublin.

20

Rozpoczęcie prac nad monografią W poszukiwaniu językowego obrazu świata. Ślady dawnych wierzeń i obyczajów w leksyce kaszubskiej.Wynikiem tematu jest cykl artykułów wydawanych od 2009 roku. Zakończenie 2012.

Prasłowiańskie przymiotniki, ich geneza i struktura (kierownik: prof. dr hab. Wiesław Boryś; wykonawcy: prof. dr hab. Wiesław Boryś, dr Mariola Jakubowicz, dr Beata Żurek).Opracowanie archaicznych typów przymiotników: z morfemami tematycznymi -o-/-a-, -u-, -i-, -jo- oraz z sufiksami -k-, -n- i pochodnymi od nich. Analiza etymologiczna przymiotników prasłowiańskich z sufiksami z podstawowym -ch/s-, -g/z-, -p-, -r-, -v- oraz adiektywizowanych imiesłowów na -l-, -m-, -t. Podział powyższych przymiotników na warstwy chronologiczne: praindoeuropejską i prasłowiańską. Wyodrębnienie pożyczek. Omówienie poszczególnych warstw i typów słowotwórczych.Zgromadzenie i analiza materiału - przymiotników produktywnych w epoce prasłowiańskiej z sufiksami z podstawowym -j-, -k-, -n-, -s- -sk-, -st-, -t-, -v-.Wynikiem tematu będzie książka. Rozpoczęcie 2010, zakończenie 2012.

Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI w. (kierownik – dr Zofia Rudnik-Karwatowa; wykonawcy: dr Zofia Rudnik-Karwatowa, mgr Jakub Banasiak; współpraca: prof. Elena Ziemskaja, dr Zdeňka Opavská, dr Albena Rangelova, prof. Ján Bosák i inni). 1. Redakcja monografii zbiorowej pt. Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI w. przygotowanej do druku w 2012. 2. Tekst artykułu pt. Kierunki zmian w słowiańskiej terminologii językoznawczej, złożony do druku w pracy zbiorowej: Čeština v pohledu synchronním a diachronním, Praha (druk w 2012). 3. Referat pt. Kierunki zmian w słowiańskiej terminologii językoznawczej (na przykładzie terminologii polskiej i czeskiej), międzynarodowa konferencja nt. Čeština v pohledu synchronním a diachronním organizowana przez Instytut Języka Czeskiego AN RCz w Pradze (1-3.06.2011). 4. Udział w warsztatach nt. Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX/XXI w. Praga, Instytut Języka Czeskiego AN RCz, 4.06.2011. 5. Referat pt. Neologizmy ekspresywne we współczesnej prozie polskiej i rosyjskiej, międzynarodowa konferencja nt. Słowotwórstwo słowiańskie: system i tekst organizowana przez Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM w Poznaniu i Komisję Słowotwórczą przy MKS (17-19. 05. 2011). Wynikiem będzie publikacja monografii zbiorowej w 2012. Rozpoczęcie tematu 2009.

Kajkawskie studia leksykalne (kierownik i wykonawca: prof. dr hab. Wiesław Boryś).Opracowanie w formie obszernych artykułów etymologicznych 100 rodzin wyrazowych; uzupełnienie materiałów z uzyskanych w listopadzie 2 dużych i kilku mniejszych kajkawskich słowników dialektalnych (razem ok. 2000 stron), wydanych w Chorwacji w 2010 i 2011 r. Wynikiem będzie monografia. Rozpoczęcie 2010, zakończenie 2012.

Grafia XIV-wiecznej poznańskiej księgi ziemskiej

21

(kierownik i wykonawca: dr Maria Trawińska). Opis zebranego materiału (cz.1 - opis XIV-wiecznego rękopisu; cz.2 - charakterystyka kursywy gotyckiej tj. wielkich i małych liter, ustalenie podobieństwa między znakami, opis trudności w ich rozróżnianiu, przejście od grafii do fonetyki; cz. 3 - współistnienie łaciny i polszczyzny, tj. łacińskie skróty i końcówki fleksyjne w polskich wyrazach). Rozpoczęcie 2005, zakończenie 2013, efekt: książka.

Słownictwo medyczne 2. połowy XIX i przełomu XIX i XX wieku (kierownik i wykonawca: dr Lucyna A. Jankowiak). Ekscerpcja słownictwa na litery P-Z ze słowników: „Słownik terminologii lekarskiej polskiej”, Kraków 1881 i „Słownik lekarski polski”, Kraków 1905Rozpoczęcie 2010, zakończenie 2013, efekt: książka.

Gwary mazurskie pow. ełckiego, oleckiego, gołdapskiego w rozwoju (kierownik i wykonawca: prof. IS PAN dr hab. Dorota Rembiszewska). Wykonanie map do rozdziałów: konsonantyzm (3), wokalizm (3), leksyka (6). Napisanie 7 artykułów.Rozpoczęcie 2010, zakończenie 2013, efekt: książka.

Język polski na Białorusi Radzieckiej okresu międzywojennego. Leksyka na służbie ideologii i polityki (na podstawie prasy polskiej na Białorusi Radzieckiej 1919-1937) (kierownik i wykonawca prof. dr hab. Iryda Pabisowa).Ustalono kanon tekstów do ekscerpcji. Trwały prace nad koncepcją przedstawienia leksyki. Temat rozpoczęty w 2011 roku, zakończenie 2014, efekt: artykuły, książka.

Szlachecki wariant polszczyzny północnokresowej. XIX – XX wiek (1 połowa) na podstawie źródeł pisanych (listy, pamiętniki, zapiski gospodarcze, testamenty itp.) (kierownik prof. IS PAN dr hab. Anna Zielińska; wykonawcy: prof. IS PAN dr hab. Anna Zielińska, prof. IS PAN dr hab. Zofia Sawaniewska-Mochowa).Opublikowano artykuł: Sawaniewska-Moch Zofia, Anna Zielińska, Język jako sacrum - uwagi o funkcjonowaniu polszczyzny w Kościele katolickim na Kowieńszczyźnie, [w:] Konstrukcje i destrukcje tożsamości, t.1, Wokół religii i jej języka, red. Ewa Golachowska, Anna Zielińska, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Instytut Slawistyki PAN, Fundacja Slawistyczna, seria: Kultura na Pograniczach 7, 2011, s. 81-92. Wynikiem tematu jest cykl artykułów publikowanych systematycznie od 2008 roku. Temat został zakończony.

Studia o języku Stefana Żeromskiego(kierownik i wykonawca: prof. dr hab. Kwiryna Handke). Opracowano tematy: Pole semantyczne barwy szarej (opublikowane); 2. Pole semantyczne barw zieleni (opublikowane); 3. Pole semantyczne barw fioletu (opublikowane); 4. Pole semantyczne barw czerwieni (rękopis); 5. Ciągłość i cezury w życiu wyrazów. Eksperyment warsztatowy (przyjęte do druku); 6. Znaki czasu i stereotypy - o repartycji ogólnych nazw człowieka (przyjęte do druku); 7. Słownictwo pism Stefana Żeromskiego. Prezentacja (przyjęte do druku). Rozpoczęcie 2009, zakończenie 2011.

22

Rodzina w polskiej kulturze ludowej (językowy obraz świata) (kierownik i wykonawca: dr Iwona Bielińska-Gardziel). Kontynuacja badań terenowych (prowadzonych w oparciu o samodzielnie przygotowany kwestionariusz dotyczący tematu) m.in. na Górnym Śląsku, Kurpiach, w okolicach Gorlic i Olsztyna; transkrypcja i archiwizacja nagranych wywiadów; opracowywanie materiałów pod kątem przygotowania do druku zebranych w trakcie badań terenowych relacji rodzinnych / o rodzinie z komentarzem (jako tomiku materiałów etnolingwistycznych pt. "Rodzina w ludowych relacjach ustnych. Zbiór materiałów terenowych"); dalsza ekscerpcja materiałów źródłowych. Rozpoczęcie 2008, zakończenie 2015, efekt: książka.

Fonetyka języka macedońskiego – problem ciągłości (kierownik i wykonawca: prof. dr hab. Irena Sawicka).Ekscerpcja materiału, ustalenie podstawowych zróżnicowań dialektalnych, rozpoczęcie 2011, zakończenie 2012, efekt: obszerny artykuł.

Prace historyczne

Słowniki, leksykony, źródła

Early Slavs. The Lexicon (kierownik – prof. IS PAN dr hab. Ryszard Grzesik; wykonawcy: prof. IS PAN dr hab. Ryszard Grzesik, mgr Barbara Grunwald-Hajdasz, dr Anna Kotłowska, dr Dorota Leśniewska, mgr Wojciech Mądry, współpraca: prof. dr hab. Andrzej Wędzki). 1. Konsultowanie kształtu opisów bibliograficznych dostosowanych do norm stosowanych w świecie anglosaskim. 2. Adiustacje. 3. Dokonanie ujednolicenia terminologicznego tekstu, wstawienie większości odsyłaczy, ujednolicenie większości główek haseł, ujednolicenie zgodnie z normami anglosaskimi opisów bibliograficznych pozycji wykorzystanych w materiale ilustracyjnym, rozpisanie treści map. 4. Uzupełnianie bibliografii o prace, które ukazały się po 2005 r. (wykorzystanie Internetu, w którym zamieszcza się coraz większą liczbę prac naukowych). 5. Rokowania z Central European University Press w Budapeszcie w sprawie ewentualnego współwydania Leksykonu (po ostatecznym przygotowaniu tekstu w 2013 r.).Rozpoczęcie 1994, zakończenie 2013, efekt: leksykon w języku angielskim.

Testimonia najdawniejszych dziejów Słowian, seria grecka, tom I, tom VI (kierownik dr Anna Kotłowska; wykonawcy: dr Anna Kotłowska, współpraca dr Alina Brzóstkowska).Zakończono tłumaczenia i sporządzono komentarz naukowy. W związku z tym w pierwszej połowie 2012 roku planuje się przygotowanie książki do druku. Rozpoczęcie 2009, zakończenie 2012, efekt: książka.

Monografie, artykuły

Tradycja szlachecka w czeskiej kulturze XIX i XX wieku (wybrane zagadnienia)

23

(kierownik i wykonawca: dr Krzysztof Kowalewski).Kontynuacja kwerendy bibliotecznej. Przygotowanie artykułu. Rozpoczęcie 2009, zakończenie 2012, efekt: cykl artykułów.

Kultura prawna szlachty czeskiej w późnym średniowieczu (kierownik i wykonawca: dr Krzysztof Kowalewski).Ukończenie pisania monografii, przygotowanie do recenzji. Rozpoczęcie 2003, zakończenie 2011.

Wielkomorawskie dziedzictwo w średniowiecznym dziejopisarstwie Europy Środkowo-Wschodniej. Węgry a tradycja wielkomorawska (kierownik i wykonawca: prof. IS PAN dr hab. Ryszard Grzesik). Złożono do druku kilka artykułów na temat obecności wątku wielkomorawskiego w średniowiecznym dziejopisarstwie węgierskim. Rozpoczęcie 2009, zakończenie 2012, efekt: książka.

Badania spuścizny pracowników IS PAN (kierownik – dr hab. prof. IS PAN Dorota K. Rembiszewska, wykonawcy: dr Beata Biesiadowska-Magdziarz, dr Dorota Pazio-Wlazłowska).Przygotowanie jednostek archiwalnych ze spuścizny prof. Ewy Rzetelskiej-Feleszko do oceny Komisji Metodycznej Archiwum PAN. Wygłoszenie referatu na ogólnopolskich warsztatach archiwalnych. Rozpoczęcie 2011, zakończenie 2014, efekt: artykuły, opracowanie zespołów archiwalnych.

Prace literaturoznawcze / kulturoznawcze / antropologiczne

Monografie, artykuły

Literatura i Sztuka. Malarstwo i literatura rosyjska w kontekście kultury / literatury / sztuki europejskiej (kierownik i wykonawca: prof. IS PAN dr hab. Grażyna Bobilewicz). Kontynuacja pracy nad podtematem: Portrety. Sztuka interpretacji. Opublikowano i oddano do druku kilka artykułów. Rozpoczęcie 2003, zakończenie 2012, efekt: cykl artykułów, książka.

Kino i teatr w Rosji – lata 20. i 30. XX wieku (kierownik i wykonawca: dr hab. prof. IS PAN Katarzyna Osińska).Kontynuacja pracy nad przygotowaniem warsztatu do rozwinięcia badań nad tematem. Wygłoszenie odczytu. Złożenie do druku tekstu. Rozpoczęcie: 2009, zakończenie: 2014, efekt: cykl rozpraw.

Wsiewołod Meyerhold po rewolucji. Artysta awangardowy wobec tradycji (kierownik i wykonawca: dr hab. prof. IS PAN Katarzyna Osińska).Praca nad wyborem tekstów do tomu Meyerholda. Opublikowanie jednego tekstu nt. teatru i widowisk masowych w Rosji Radzieckiej. Oddanie do druku jednego tekstu poświęconego awangardzie rosyjskiej. Udział w konferencji na Uniwersytecie Warszawskim z tematem: "Inspiracje japońskie w teatrze

24

rosyjskim na przełomie XIX i XX wieku". Rozpoczęcie 2011, zakończenie 2016, efekt: Tom porewolucyjnych tekstów Meyerholda opatrzonych naukowym komentarzem.

Język poetycki awangardy czeskiej na tle porównawczym (kierownik i wykonawca: dr Michał Stefański). Ukończenie prac nad książką i złożenie do recenzji. Rozpoczęcie 2007, zakończenie 2012.

Etnosocjologia Józefa Obrębskiego(kierownik: dr Anna Engelking, wykonawcy: dr Anna Engelking, mgr Aleksy Kerner).1) Opracowanie koncepcji i konspektu 2 tomu "Studiów etnosocjologicznych" Józefa Obrębskiego pod redakcją Anny Engelking – "Macedonia". 2) Przygotowanie materiałów do 3 tomu "Studiów etnosocjologicznych" Józefa Obrębskiego pod redakcją Anny Engelking. 3) Opublikowanie artykułu w jęz. białoruskim. 4) Redakcja naukowa przekładu na jęz. białoruski studium J. Obrębskiego "Lud bez ojczyzny".Rozpoczęcie 2005, zakończenie 2014, efekt: cykl artykułów, książka.

Kategorie tożsamości społeczno-kulturowej mieszkańców wsi białoruskiej w XX wieku (kierownik: dr Anna Engelking, wykonawcy: dr Anna Engelking, mgr Marta Wojewódzka (doktorantka IS PAN).Złożenie do druku książki "Kołchoźnicy. Antropologiczne studium tożsamości wsi białoruskiej przełomu XX i XXI wieku". 2) Ukazanie się w druku dwóch artykułów. 3) Złożenie do druku czterech artykułów. 4) Ekspedycja terenowa na Białoruś (12 dni). Opieka naukowa nad opracowaniem i digitalizacją nagrań z ekspedycji terenowych na Białoruś w latach 1993-1998.Rozpoczęcie 2009, zakończenie 2011.

2. 2. TOŻSAMOŚCI NARODOWE I REGIONALNE SŁOWIAN (MITY, IDEE, PAMIĘĆ ZBIOROWA)

Prace historyczne

Chorwacki ruch narodowy i idee niepodległościowe (1860-1883) oraz ich echo w społeczeństwie polskim. (kierownik i wykonawca: dr Agnieszka Gucka).Kwerenda biblioteczna i archiwalna w Poznaniu i Zagrzebiu, opracowywanie zebranego materiału. Rozpoczęcie: 2006, zakończenie 2012, efekt: książka.

Kultura i cywilizacja w myśli politycznej Narodowej Demokracji w latach 1887-1918 (kierownik i wykonawca: dr Katarzyna Wrzesińska).Złożenie książki do druku. Rozpoczęcie 2005, zakończenie 2011.

Prace literaturoznawcze / kulturoznawcze / antropologiczne

25

Idea europejska w myśli polskiej XIX-XXI wieku (kierownik – prof. dr hab. Wojciech J. Burszta; wykonawcy: prof. dr hab. Wojciech J. Burszta, dr Agnieszka Gucka, dr hab. prof. IS PAN Joanna Nowak, dr Damian Pałka, dr Jacek Serwański, dr Katarzyna Wrzesińska, współpraca: dr K. Jaskułowski, dr T. Kamusella). Przygotowanie tomu do druku. Rozpoczęcie 2007, zakończenie 2012.

Europejska refleksja nad polską ideą narodowo-państwową (kierownik dr hab. prof. IS PAN Joanna Nowak; wykonawcy: prof. dr hab. Wojciech J. Burszta, dr Agnieszka Gucka, dr hab. prof. IS PAN Joanna Nowak, dr Damian Pałka, dr Jacek Serwański, dr Katarzyna Wrzesińska, współpraca: dr K. Jaskułowski, dr T. Kamusella). Kwerenda źródeł.Rozpoczęcie 2011, zakończenie 2013. Efekt: cykl artykułów.

Narody i państwa europejskie w opinii polskich twórców XIX wieku. Mity, stereotypy, interpretacje (kierownik i wykonawca: dr hab. prof. IS PAN Joanna Nowak).Kwerendy biblioteczne, pisanie kolejnych rozdziałów. Rozpoczęcie 2009, zakończenie 2013.

Motywika i mitologemika XIX i XX wieku: Konceptualizacja i rekonceptualizacja publicznej przestrzeni miejskiej – pomniki i rzeźby(kierownik i wykonawca: prof. dr hab. Jerzy Faryno).Napisanie rozdziałów o akcji United Buddy Bears i The EU Herd of Cows. Ich oddanie do druku. Rozpoczęcie 2010, zakończenie 2011.

Modele europejskich melancholii w perspektywie geopoetyki (kierownik i wykonawca: dr Joanna Roszak).Wykonanie kwerendy bibliotecznej. Publikacja: Wiersze spod ciemnego nieba. Geopoezja Czerniowców i Sadogóry, „Porównania”. Czasopismo poświęcone zagadnieniom komparystyki literackiej oraz studiom interdyscyplinarnym, 2011, nr 8. Złożenie do druku podsumowującego badania artykułu: Podmiot opiewający ruinę. Ostalia, dor, saudade, hüzün – paradygmaty europejskich nostalgii imiennych - zaakceptowany do druku w półroczniku „Porównania”. Opublikowano teksty popularnonaukowe związane z tematem: Bałkańska melancholia. Z Mirco Demiciem rozmawia J. Roszak, Odra 2011, nr 7-8. Prace organizacji międzynarodowej konferencji pt. Powrót przestrzeni - (środkowo)europejska geopoetyka i nostalgia. Organizatorzy złożyli wniosek o dofinansowanie do Funduszu Wyszehradzkiego. Konferencja odbędzie się 7-8 maja 2012 w Poznaniu, a wygłoszone na niej teksty ukażą się w punktowanym półroczniku „Porównania”. Rozpoczęcie: 2011, zakończenie: 2012.

Obraz kościoła łacińskiego na Bałkanach(kierownik i wykonawca: dr Lilla Grzelak). Gromadzenie materiałów do monografii.Rozpoczęcie 2011, zakończenie 2013, książka.

26

The Balkan Image of the World. The Continuity and dis-Continuity as a Research Problem In Macedonian, Balkan and European Cultural Context (kierownik: prof. IS PAN dr hab. Jolanta Sujecka; wykonawcy: prof. IS PAN dr hab. Jolanta Sujecka, prof. dr hab. Irena Sawicka; współpraca: z Polski: dr hab. prof. UW Robert Sucharski, mgr Piotr Majewski (doktorant IS PAN); z Macedonii: Academicien prof. dr Vitomir Mitevski, Academicien, prof. dr Kata Kulavkova, prof. dr Marjan Markovik, prof. dr hab. Victor Friedman, dr Przemysław Kordos. Przygotowano do druku artykuły, które będą wydane w czasopiśmie Colloquia Humanistica.

Leksykon tradycji bułgarskiej (kierownik: dr hab. prof. IS PAN Grażyna Szwat-Gyłybowa, wykonawcy: dr Lilla Moroz-Grzelak, dr Sylwia Siedlecka, mgr Joanna Szepietowska (doktorantka IS PAN); współpraca: mgr Ewelina Drzewiecka (UW), prof. Slawia Barliewa (Bułgarska Akademia Nauk), prof. Georgi Minczew (UŁ), prof. dr hab. Celina Juda (UJ), Anna Rusewa (UW), dr hab. Elżbieta Solak prof. UW).Został wydany Leksykon tradycji bułgarskiej, red. Grażyna Szwat-Gyłybowa, SOW, Warszawa 2011, ss. 375.

Tożsamość własna Macedończyków i Bułgarów – wiek XIX i XX (kierownik i wykonawca: prof. IS PAN dr hab. Jolanta Sujecka).Wykonanie kwerendy materiałowej - Archiwum Państwowe Republiki Macedonii - materiały dotyczące połowy XX wieku. Rozpoczęcie 2010, zakończenie 2013.

Obraz Lwowa w XX i na początku XXI w.: przemiany, spory, mity (kierownik i wykonawca – dr Katarzyna Kotyńska).Ukończono pracę nad monografią. Materiały konferencji "Lwów: lustro", zorganizowanej w 2009 r. we współpracy z Centrum Historii Miejskiej (Lwów) zostały zredagowane i przed końcem 2011 r. zostały przekazane do recenzji. Rozpoczęcie 2007, zakończenie 2012. Efekt monografia, artykuły, tom zbiorowy.

Ciągłość i zmienność tożsamości (na przykładzie wybranych rodzin z Litwy) (kierownik i wykonawca: prof. IS PAN dr hab. Zofia Sawaniewska-Moch). Opracowano materiał wyekscerpowany z korespondencji rodziny Romerów; przeprowadzono kwerendę archiwalną na temat rodziny Dowgirdów; zaprezentowano na międzynarodowej konferencji (Warszawa 20-21 X 2011) referat na temat stanu polszczyzny potomków warstwy ziemiańskiej z Litwy Kowieńskiej; opublikowano artykuł "Tożsamość narodowa i kulturowa rodzin ziemiańskich na Litwie w świetle narracji biograficznych”, [w:] Tożsamość na styku kultur. Zbiór studiów, t. II, pod red. Ireny Masojć i Henryki Sokołowskiej, Vilniaus pedagoginio universiteto leidykla, Wilno 2011, s. 19-31; przyjęty do druku artykuł „Językowo-kulturowy obraz domu szlachecko-ziemiańskiego w polszczyźnie północnokresowej, w serii z „Z Polskich Studiów Slawistycznych” Rozpoczęcie tematu 2010, zakończenie 2014. Efekt: monografia.

Prehistoria dialogu katolicko-żydowskiego w Polsce w latach 1945-1986(kierownik i wykonawca: dr Damian Pałka).

27

Analiza i opracowanie materiałów źródłowych. Rozpoczęcie tematu 2010, zakończenie 2014. Efekt: książka.

2.3. MNIEJSZOŚCI, POGRANICZA KULTUROWE, RELACJE MIĘDZYKULTUROWE

Prace językoznawcze

Zachodniosłowiańskie języki mniejszościowe. Kształtowanie się i funkcjonowanie dwu norm literackiego (standardowego) języka Łużyczan, górnołużyckiej i dolnołużyckiej, jako proces socjolingwistyczny i kulturowy. – Głównie na podstawie łużyckich tekstów prasowych XIX w. z uwzględnieniem też materiałów późniejszych.(kierownik – prof. dr hab. Jadwiga Zieniukowa; wykonawcy: prof. dr hab. Jadwiga Zieniukowa, dr Nicole Dołowy-Rybińska).Prof. dr hab. Jadwiga Zieniukowa: kontynuacja badań nad językiem dolnołużyckich tekstów sakralnych (wydanych współcześnie, ale o znaczeniu też historycznym). Zorganizowanie (z zespołem) konferencji międzynarodowej. Udział w 2 konferencjach, wygłoszenie 2 referatów, napisanie 1 rozdziału do

monografii, udział w konwersatorium EUROJOS oraz w konwersatorium "Mniejszości językowe i etniczne". Dr Nicole Dołowy-Rybińska: realizacja tematu dotyczącego podwójnie mniejszościowego charakteru Dolnych Łużyc. Realizacja tematu dotyczącego rewitalizacji języka dolnołużyckiego. Wygłoszenie 6 referatów na konferencjach krajowych i zagranicznych. Opracowanie i przyjęcie do druku 6 artykułów. Udział w konwersatorium „Mniejszości językowe i etniczne”.Rozpoczęcie 2009, zakończenie 2012.

Języki regionalne i mniejszościowe w Europie Środkowej – kaszubszczyzna w komunikacji językowej (przemiany, standaryzacja, funkcjonowanie), świadomość językowa i etniczna Kaszubów, kształtowanie symbolicznej roli języka, polityka językowa Kaszubów (kierownik – prof. dr hab. Jadwiga Zieniukowa; wykonawcy: prof. dr hab. Jadwiga Zieniukowa, dr Nicole Dołowy-Rybińska).Badanie języka kaszubskiego w tekstach religijnych i naukowych oraz relacji między językiem kaszubskim i polskim. Prace nad przygotowaniem do druku tomu studiów Jadwigi Zieniukowej na temat zmian w statusie języka kaszubskiego w końcu XX w. i początku XXI w. – opublikowanych w rozproszeniu. Udzielenie wywiadu dla "Tygodnika Powszechnego" na temat języków zagrożonych. Wygłoszenie 3 referatów, napisanie 3 rozdziałów do monografii. Dr Nicole Dołowy-Rybińska: realizacja tematu dotyczącego instytucji kulturalnych na Kaszubach. Analiza porównawcza socjolingwistycznej sytuacji Kaszubów i wybranych mniejszości europejskich. Wygłoszenie 4 referatów na konferencjach krajowych i zagranicznych. Opracowanie czterech artykułów.Rozpoczęcie 2009, zakończenie 2012.

Konstrukcje i destrukcje tożsamości na obszarze Słowiańszczyzny

28

(kierownik – dr Ewa Golachowska; wykonawcy: dr Ewa Golachowska, prof. IS PAN dr hab. Anna Zielińska oraz doktoranci IS PAN mgr Michał Kozdra, mgr Marta Wojewódzka, mgr Joanna Szepietowska).1. Publikacja tomu pod red. naukową Ewy Golachowskiej, Anny Zielińskiej: Wokół religii i jej języka. SOW Warszawa 2011 2. Złożenie do druku tomu pod red. Ewy Golachowskiej, Anny Zielińskiej: Tożsamość wobec wielojęzyczności. 3. Organizacja konferencji "Tożsamość wobec wielojęzyczności" 4. Przygotowanie koncepcji konferencji "Narracja i pamięć. Konstrukcje i destrukcje tożsamości" planowanej na 2012 rok. Zaproszenie panelistów, przygotowanie do prowadzenia panelu. Przygotowanie wniosku o finansowanie konferencji do MNiSW. Rozpoczęcie 2010, zakończenie 2014. Efekt: cykl tomów wieloautorskich, organizowanie konferencji w cyklu rocznym.

Bukowina. Integracja społeczno-językowa na pograniczu (kierownik i wykonawca: dr Helena Krasowska).Napisano i wygłoszono kilka referatów na konferencje międzynarodowe, harmonogram został wykonany. Rozpoczęcie 2010, zakończenie 2012, efekt: cykl artykułów.

Językowy obraz świata na pograniczu polsko-czesko-słowackim (kierownik i wykonawca – prof. dr hab. Zbigniew Greń).Publikacja 3 artykułów, udział w 2 konferencjach międzynarodowych - prezentowane na nich referaty są z zakresu tej tematyki, oddanie do druku 4 artykułów. Rozpoczęcie 2009, zakończenie 2011.

Językowo-kulturowy obraz świata Słowian i ich sąsiadów na tle porównawczym (kierownik – prof. dr hab. Jerzy Bartmiński; wykonawcy: prof. dr hab. Jerzy Bartmiński, dr Iwona Bielińska-Gardziel oraz doktoranci IS PAN mgr Anna Zalewska, mgr Agnieszka Pluwak, mgr Michał Kozdra, mgr Maria Makarowa).1. przygotowano do druku część I materiałów pokonferencyjnych EUROJOS -V do 23 "Etnolingwistyki" (A. Wierzbicka, J. Życiński, J. Bartmiński, W. Chlebda, J. Puzynina, M. Telus, J. Oberthuer, E. Bieriezowicz) 2. opracowanie zasad metodologicznych dla przygotowania haseł EUROJOS (tekst przygotowany wspólnie z M. Abramowiczem i W. Chlebdą - druk w 23 tomie "Etnolingwistyki") 3. publikacja w języku serbskim książki dotyczącej językowego obrazu świata (teoria, metodologia, aplikacja): Jerzy Bartmiński, Jezik – slika – svet. Etnolingvističke studiuje, Wydawca SlovoSlavia, 2011, ss. 569.Rozpoczęcie 2010, zakończenie 2014. Efekt: cykl książek, cykl artykułów.

Prace literaturoznawcze / kulturoznawcze / antropologiczne

Petyr Dynow. Studium nieporozumienia kulturowego (kierownik – prof. dr hab. Viara Maldjieva; wykonawcy: prof. IS PAN dr hab. Grażyna Szwat-Gyłybowa, prof. dr hab. Viara Maldjieva). Ukończono opracowanie materiału, który w wyniku decyzji merytorycznej autorek zostanie włączony do dwóch odrębnych książek w następnych latach.

29

Rozpoczęcie tematu 2009, zakończenie 2011.

Czesław Miłosz i Josif Brodski. Josif Brodski i Zbigniew Herbert (kierownik i wykonawca dr Irena Grudzińska-Gross).Napisano 2 artykuły. Rozpoczęcie 2011, zakończenie 2012, efekt: artykuły.

Historia i pamięć. Narracje tożsamościowe Polaków, Żydów i Białorusinów na Białostocczyźnie w świetle współczesnych źródeł etnograficznych i historycznych(kierownik i wykonawca: prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir, mgr Anna Zawadzka, mgr Zuzanna Radzik).Przeprowadzono etnograficzne badania terenowe na temat pamięci o Żydach i Zagładzie na polskiej prowincji: Lubelszczyzna, maj 2011 i październik. Wywiady zostały przetranskrybowane i opracowane. Rozpoczęcie 2011, zakończenie 2014, efekt: książka.

Język, pamięć, polityka (kierownik: prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir, wykonawcy: dr Joanna Roszak, dr Irena Grudzińska-Gross, prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir, mgr Anna Zawadzka, mgr Zuzanna Radzik).Organizacja konferencji międzynarodowej Space and Memory: Warszawa – Berlin – Tel Aviv, Warszawa, marzec 21-23, 2011. Przygotowanie artykułów pokonferencyjnych do druku w czasopiśmie Studia „Literarria-Historica”. Rozpoczęcie 2009, zakończenie 2014, efekt: cykl artykułów, konferencje.

Geopoetyka (kierownik: prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir, wykonawcy: dr Joanna Roszak, dr Irena Grudzińska-Gross, prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir).Wygłoszenie referatów na konferencjach: Na ojczyznę wybrali język. Poeci żydowskiego losu wobec wielojęzyczności (Tożsamość wobec wielojęzyczności. Konstrukcje i destrukcje tożsamości, 5-6 kwietnia 2011). Wygłoszenie wykładu na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach (na zaproszenie prof. Tadeusza Sławska), 19 IV 2011: Strzałki Paula Celana. Od geopoetyki do nowego biografizmu. Pomysł, organizacja spotkania i wygłoszenie referatu: A to Słowianie właśnie. Seminarium geopoetyczne -  z udziałem pracowników nauki (Instytut Slawistyki PAN, UAM) i uczniów licealnych w dzień patronów Słowian, Publiczne Liceum Zakonu Pijarów w Poznaniu. Złożenie do druku książki: Poznański przewodnik literacki. Bedeker ukaże się w wydawnictwie Media Rodzina wiosną 2012 (red., wraz z Pawłem Cieliczką oraz autorstwo licznych haseł). Liczne artykuły i omówienia – w druku. Rozpoczęcie 2011, zakończenie 2012, efekt: cykl artykułów.

Obraz Polski i Polaków w literaturze i publicystyce łotewskiej (kierownik i wykonawca: dr Beata Biesiadowska-Magdziarz).Uzupełnienie materiału badawczego o źródła w języku łatgalskim, opracowania historyczne oraz podręczniki łotewski z okresu XX-lecia międzywojennego. Uporządkowanie materiału badawczego. Przygotowanie do druku artykułów: Poļi Sēlijā (Polacy w Selii); Dumpis vai sacelšanās -bunt czy powstanie? Dzieje Polski w łotewskich podręcznikach historii. Opracowanie konspektu i wybór materiałów do następujących zagadnień monografii (tytuły robocze): "Polacy w oczach historyków

30

łotewskich", "Obraz Polaka i Polski w literaturze łotewskiej", "Obraz Polaka i Polski w literaturze łatgalskiej", "Dzieje Polski w podręcznikach łotewskich".Rozpoczęcie 2008, zakończenie 2015, efekt: książka.

Tożsamości muzułmanów w Sandżaku nowopazarskim (Serbia i Czarnogóra) w XX wieku (kierownik i wykonawca: dr Krzysztof Marcin Zalewski).Badania zostały uzupełnione o: - analizę dyskursu tożsamościowego przed spisami powszechnymi w Serbii w 2011 roku; - analizę wstępnych wyników spisu powszechnego w Serbii w 2011 - analizę porównawczą z danymi zebranymi uprzednio (1920-2002/2003).Rozpoczęcie 2009, zakończenie 2012, efekt: książka.

2.4. LINGWISTYKA W KONTEKŚCIE SPOŁECZEŃSTWA INFORMATYCZNEGO: BADANIA KONFRONTATYWNE, SEMANTYKA, KOGNITYWIZM,

LINGWISTYKA KORPUSOWA

Język bułgarski, polski i rosyjski w semantycznych aspektach konfrontatywnych i kognitywnych oraz w świetle podstawowych wymagań lingwistyki korpusowej(kierownik: prof. dr hab. Violetta Koseska, wykonawcy: prof. dr hab. Violetta Koseska, dr Maksim Duszkin, dr Joanna Satoła-Staśkowiak, mgr Agnieszka Pluwak).Planowanych jest 6 zeszytów polsko-bułgarsko-rosyjskiego słownika oraz Cognitives Sudies / Etudes Cognitives 11 (CSEC). W roku sprawozdawczym wykonano prace: organizacja 3 międzynarodowych konferencji roboczych; uczestnictwo w tematycznych konferencjach naukowych organizowanych przez ośrodki naukowe w Polsce i za granicą; napisanie artykułów naukowych dotyczących korpusów i tworzonych w Instytucie słowników; przygotowanie publikacji do t. 12 CESC; uczestniczenie w wyjazdach badawczych do Kijowa (Ukraińska Akademia Nauk) i Bułgarii (Bułgarska Akademia Nauk); wydanie tomu 11 CESC. Polsko-bułgarsko-rosyjski słownik ma mieć 5 albo 6 zeszytów. Pomyślany jest jako słownik, w którym każdy z języków występuje z formami i ich rożnymi znaczeniami, a więc nie jest to słownik tradycyjny, w którym tylko jeden z języków jest wiodący (uprzywilejowany). Słownik jest tak zaprojektowany, by nie był potrzebny tzw. słownik odwrotny. Ze względu na różną ilość znaczeń form hasłowych w każdym języku stworzenie odwrotnego słownika w postaci elektronicznej jest niemożliwe (chyba że w minimalnej postaci, z uwzględnieniem tylko jednego znaczenia formy językowej w jednym języku). By trzyjęzyczny słownik książkowy mógł być w przyszłości wykorzystany w bazie danych słownika elektronicznego, każdy z języków będzie początkowo opracowywany odrębnie i dopiero potem konfrontowany.

Gramatyka konfrontatywna polsko-litewska (kierownik – prof. IS PAN dr hab. Roman Roszko; wykonawcy: prof. IS PAN dr hab. R. Roszko, dr D. Roszko).Przygotowanie 1 wersji tomu gramatyki. Nadal trwa korekta fragmentów treści tomu (oraz uzupełnianie o nowe przykłady) w oparciu o kolejne dane uzyskane z przygotowywanego między innymi na potrzeby Gramatyki eksperymentalnego równoległego korpusu polsko-litewskiego. Opublikowanie 6 artykułów

31

związanych z problematyką gramatyki w ABS i Cognitive Studies XI. Przygotowanie artykułu do czasopisma Baltistica. Przygotowanie artykułu do czasopisma Respectus Philologicus. Przygotowanie artykułu do monografii przygotowywanej do druku przez UAM w Poznaniu. Przygotowanie artykułu do Cognitive Studies XII.Rozpoczęcie 1999, zakończenie 2012, efekt: książka, seria artykułów.

Slawistyczno-bałtystyczne badania kontrastywne(kierownik: prof. IS PAN dr hab. Roman Roszko, wykonawcy: prof. IS PAN dr hab. Roman Roszko, dr Danuta Roszko).Prace koncentrowały się na próbach ustalenia zależności wyników badań uzyskiwanych metodą tradycyjną i metodą wykorzystującą zasoby korpusów równoległych. Wyniki tego typu prac zostały zaprezentowane na konferencji w Warszawie. Przygotowanie artykułu do publikacji w monografii Megaling (Kijów, Ukraina).

Modelowe paradygmaty słowotwórcze w języku polskim i bułgarskim (kierownik i wykonawca: prof. dr hab. Viara Maldjieva).Ekscerpcja źródeł. Rozpoczęcie 2011, zakończenie 2013, efekt: książka

Gramatyka komunikacyjna języka czeskiego dla Polaków (kierownik i wykonawca: prof. dr hab. Zbigniew Greń).Utworzenie listy aktów mowy, które uwzględnione zostaną w gramatyce oraz ustalenie schematu ich opisu, roboczy opis pierwszych aktów mowy. Rozpoczęcie 2011, zakończenie 2016, efekt: książka.

2.5. NOWOCZESNE SYSTEMY INFORMACJI NAUKOWEJ

Bibliografia językoznawstwa slawistycznego za rok 2003 (z uzupełnieniami za lata 1992-2002). Metodologia nowoczesnej bibliografii (kierownik – dr Zofia Rudnik-Karwatowa; wykonawcy: Zofia Rudnik-Karwatowa, dr Teresa Śliwa, mgr Hanna Karpińska, mgr Jakub Banasiak. współpraca: mgr Zenon Mikos).Zespół CSIN wykonał planowane zadanie, opracowując ok. 1200 pełnych opisów bibliograficznych prac wydanych w Polsce i autorów polskich za granicą (nie licząc uzupełnień i poprawek merytorycznych do starszych opisów dokumentów). Opisy włączono do utrzymywanej w Instytucie Slawistyki PAN międzynarodowej Bibliograficznej bazy danych językoznawstwa slawistycznego online pod nazwą iSybislaw liczącej obecnie prawie 15 tysięcy rekordów [http://www.isybislaw.ispan.waw.pl]. Ponadto ponadplanowo zredagowanych zostało i udostępnionych w Internecie ponad 1 000 opisów prac slawistycznych (autorów zagranicznych) opublikowanych za granicą i ok. 800 opisów prac slawistycznych w Polsce. Ponadplanowe wykonane prac było możliwe dzięki zaangażowaniu językoznawców z różnych ośrodków zagranicznych i redaktora naukowego całego opracowania. Zespół CSIN IS PAN rozwija nowoczesny system informacji slawistycznej, w którym zbiór informacyjny stanowią informacje relewantne dla językoznawstwa slawistycznego i językoznawstwa kontrastywnego słowiańsko-niesłowiańskiego. Informacje te są odwzorowane w charakterystykach wyszukiwawczych dokumentów z dziedziny językoznawstwa zamieszczonych w systemie iSybislaw. Do indeksacji używa

32

się języka słów kluczowych i języka klasyfikacyjnego, dodatkową wartość informacyjno-wyszukiwawczą wnoszą opracowywane abstrakty. W roku sprawozdawczym udoskonalany był język informacyjno-wyszukiwawczy, rozbudowywano język słów kluczowych, poza harmonogramem budowany był język deskryptorowy.

2.6 PROBLEMY Z REALIZACJĄ TEMATÓW STATUTOWYCH W 2011 ROKU

Ze względu na zaistniały kryzys finansowy prace statutowe w IS PAN prowadzone były z zachowaniem reguł maksymalnej oszczędności. Poziom finansowania zagwarantowany decyzją Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego umożliwił realizację planów naukowych, jednak nie pozwolił na sfinalizowanie szeregu wyjazdów terenowych oraz kwerend bibliotecznych i archiwalnych, zgłaszanych przez pracowników jako konieczny etap ich pracy. Wystąpiły też problemy z finansowaniem wydawnictw Instytutu. Dodatkowa dotacja wpłynęła do Instytutu dopiero w końcu grudnia 2011. Nie były realizowane tematy umieszczone w planie na 2011, których kierownicy rozwiązali stosunek z pracy z IS PAN: Literatura i sztuka post-pamięci w Polsce (w kontekście transformacji kultury pamięci w Europie Środkowo-Wschodniej po 1989 roku) (kierownik i wykonawca: dr Magdalena Marszałek). Czy istnieje tożsamość euroregionalna? W kontekście recepcji myśli Zygmunta Baumana (kierownik i wykonawca: dr Maciej Dudziak).

3. GRANTY

3.1. GRANTY NARODOWEGO CENTRUM NAUKI AFILIOWANE W IS PAN

1. Kierownik projektu: dr Nicole Dołowy-RybińskaTytuł projektu: Strategie zaangażowania młodzieży w życie etniczne mniejszości autochtonicznych Europy: instytucje, działania, wybory tożsamościowe (Kaszubi, Łużyczanie, Bretończycy, Walijczycy)Okres realizacji: 2011-2014W 2011 zakupiono aparaturę, przygotowano kwestionariusz do badań terenowych. Przewidywany efekt końcowy: raport z badań w postaci maszynopisu.

2. Kierownik projektu: dr Ewa GolachowskaTytuł projektu: Język katolików na BiałorusiOkres realizacji: 2009-2012 Przewidywany efekt końcowy: książka Jak mówić do Pana Boga. Język katolików na Białorusi w kontekście ich kulturyW 2011 zrealizowano wyjazdy badawcze na Witebszczyznę, Mohylewszczyznę i do Mińska. Rozpisywanie nagrań. Przygotowanie książki do recenzji.

3. Kierownik projektu: dr Mirosław JankowiakTytuł projektu: Dialektologia białoruska

33

Okres realizacji: 2009-2012Przewidywany efekt końcowy: książka Dialektologia białoruskaW 2011 ukończono pisanie całej monografii.

4. Kierownik projektu: dr Helena KrasowskaTytuł projektu: Mniejszość polska na Ukrainie południowo-wschodniej. Studium socjolingwistyczne i tożsamościowe Okres realizacji: 2009-2012Przewidywany efekt końcowy: książka Mniejszość polska na Ukrainie południowo-wschodniej. Studium socjolingwistyczne i tożsamościowe.W 2011 złożono książkę do recenzji.

5. Kierownik projektu: prof. dr hab. Irena MaryniakowaTytuł projektu: Kontakty językowe polsko-wschodniosłowiańsko-litewskie na Podlasiu, Mazowszu północno-wschodnim i SuwalszczyźnieWykonawcy projektu: prof. dr hab. Irena Maryniakowa, dr hab. Dorota Krystyna Rembiszewska, prof. IS PAN, prof. dr hab. Janusz Siatkowski, dr Kazimiera PastusiakOkres realizacji: 2011-2014Przewidywany efekt końcowy: książka pt. Kontakty językowe polsko-wschodniosłowiańsko-litewskie na Podlasiu, Mazowszu północno-wschodnim i SuwalszczyźnieW 2011 wykonano częściową ekscerpcję źródeł gwarowych. Zakup aparatury.

6. Kierownik projektu: dr hab. Anna Zielińska, prof. IS PANTytuł projektu: Językowe i pozajęzykowe czynniki kształtujące tożsamość mieszkańców pogranicza polsko-niemieckiego na przykładzie ziemi lubuskiejOkres realizacji: 2010-2013Przewidywany efekt końcowy: książka pt. Językowe i pozajęzykowe czynniki kształtujące tożsamość mieszkańców pogranicza polsko-niemieckiego na przykładzie ziemi lubuskiejW 2011 wykonano badania terenowe, napisano kolejne rozdziały książki.

3.2. UCZESTNICTWO W GRANTACH AFILIOWANYCH POZA INSTYTUTEM SLAWISTYKI PAN

1. Tytuł projektu: Twórczość słowna w perspektywie antropologicznej: media, gatunki, praktykiKierownik projektu: dr Agnieszka KarpowiczWykonawcy projektu: dr Nicole Dołowy-Rybińska, dr Agnieszka Karpowicz, dr hab. Grzegorz Godlewski, dr Paweł Rodak, dr Justyna Kowalska-Leder, dr Marcin Niemojewski, dr Marta Rakoczy, mgr Agata Sikora, mgr Katarzyna Hagmajer-Kwiatek, mrg Anna RogozińskaOkres realizacji: 2009-2012 Afiliacja: IKP, Wydział Polonistyki UW.

2. Tytuł projektu: Archive and Methodical Field Research on the Subject of: Blood Libel Myths and the Holocaust in the Memory of the Polish Hinterland (2010-2012)Kierownik projektu: prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir

34

Wykonawcy projektu: prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir, mgr Zuzanna Radzik, mgr Anna Zawadzka, Alicja Plach-Vasilev, Magdalena ProkopowiczOkres realizacji: 2010-2012 Afiliacja: Archiwum Etnograficzne przy ISNS UW.

3.Tytuł projektu: Sandhi w językach słowiańskichKierownik projektu: dr Anna KorytowskaWykonawcy projektu: prof. dr hab. Irena Sawicka, Magdalena Osowicka, Agnieszka Serowik, Agata Trawińska, Tatiana Zinowiewa, Stefan GrzybowskiOkres realizacji: 2010-2013 Afiliacja: Instytut Badań Interdyscyplinarnych "Artes Liberales" UW.

4.Tytuł projektu: Macedonia - region, kraina, pograniczeKierownik projektu: dr hab. Jolanta Sujecka, prof. IS PANWykonawcy projektu: prof. dr hab. Irena Sawicka, Jacek Rzepka, Maciej Falski, Rigels Halili, Olimpia Dragouni, Krzysztof Usakiewicz, Dragi Gjorgijev, Marian MarkovićOkres realizacji: 2010-2013 Afiliacja: Instytut Badań Interdyscyplinarnych "Artes Liberales" UW.

5. Tytuł projektu: Powojenne losy żołnierzy 1. Dywizji Pancernej dowodzonej przez generała Stanisława Maczka w Polsce i w Belgii. Analiza porównawczaKierownik projektu: prof. Machteld VenkenWykonawcy projektu: dr Krzysztof Marcin Zalewski, Jarosław Pałka, Joanna Wawrzyniak, Piotr FilipkowskiOkres realizacji: 2011-2013 Afiliacja: Instytut Socjologii UW.

6. Tytuł projektu: Encyklopedia gender. Płeć kulturowaKierownik projektu: prof. dr hab. Maria JanionWykonawcy projektu: prof. dr hab. Maria Janion, mgr Anna ZawadzkaOkres realizacji: 2010-2012 Afiliacja: Instytut Badań Literackich PAN.

7. Tytuł projektu: European Master in Classical Cultures EMCCKierownik projektu: Prof. Dr Peter Funke (Münster Univ.)Wykonawca projektu z IS PAN: dr Anna KotłowskaOkres realizacji: otwarty, od 2006 r., pierwsza rekrutacja 2009/2010Afiliacja: Seminar für Alte Geschichte Domplatz 20-22, 48143 Münster

8. Tytuł projektu: Międzynarodowa Sieć Uczenia i Nauczania - Instytut George'a Bella w Wielkiej BrytaniiKierownik projektu: dr Andrew ChandlerWykonawcy z IS PAN: dr Sylwia SiedleckaOkres realizacji: 2010-2012Afiliacja: George Bell Institute

35

3.3. GRANTY EUROPEJSKIE

Projekt Europejski CLARIN Common Language Resources and Technology Infrastructure - projekt naukowy, który został wstępnie pozytywnie zaopiniowany i włączony do tzw. mapy drogowej ESFRI (European Roadmap for Research Infrastructures, European Strategy Forum on Research Infrastructures) – 7 Seventh Framework Programme.Wykonawcy: prof. dr hab. Violetta Koseska, dr hab. Roman Roszko, prof. IS PAN, dr Joanna Satoła-Staśkowiak, dr Maksim Duszkin, dr Danuta Roszko• W roku 2011 odbyło się wiele spotkań konferencyjnych, warsztatowych (w Warszawie, Sofii, Kijowie), zostały omówione kwestie semantyki, lingwistyki porównawczej w zakresie trzech wspomnianych języków słowiańskich: polskiego, bułgarskiego i rosyjskiego. Omówiono także problemy metodologiczne i techniczne wynikające z pracy nad elektronicznym słownikiem dwujęzycznym i wielojęzycznymi zasobami elektronicznymi w związku z badaniami nad przygotowywanymi korpusami. • Planowany korpus będzie opierać się na materiale z jednej epoki (XX wiek) i mieć charakter synchroniczny. Bułgarsko-polsko-rosyjski korpus równoległy posłuży jako baza materiałowa do tworzonego przez M. Duszkina, V. Koseską i J. Satołę trzyjęzycznego słownika polsko-bułgarsko-rosyjskiego oraz do konfrontatywnych badań lingwistycznych i może okazać się dużą pomocą dla językoznawców, tłumaczy, terminologów i studentów kierunków lingwistycznych. Wyniki pracy planuje się udostępnić w Internecie. • Efektem działań Zespołu lingwistyki korpusowej i semantyki IS PAN są artykuły autorskie i współautorskie poszczególnych pracowników Zespołu lingwistyki korpusowej i semantyki. • W roku 2011 ukazał się referat sprawozdawczy ze wstępnych prac, który był wygłoszony na międzynarodowej konferencji "SLAVICORP" organizowanej przez Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Fundację Języka Polskiego oraz Narodowy Korpus Języka Polskiego. Autorzy referatu: dr J. Satoła-Staśkowiak, dr M. Duszkin. Zamieszczony przez organizatorów konferencji "Slavicorp" tekst opublikowany jest na stronie: http://www.slavicorp.polon.uw.edu.pl/streszczenia.html

Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych RCINWykonawcy: dr Zofia Rudnik-Karwatowa, dr Marcin Fastyn, mgr Zenon Mikos, mgr Bożena Itoya, mgr Krystyna Budek, mgr Paweł Kowalski, mgr Jarosław Bojar, mgr Paweł Płociński, mgr Katarzyna Sosnowska-Gizińska, mgr Zbigniew Trzciński, mgr Marta Wojewódzka.Projekt realizowany jest w okresie od marca 2010 do marca 2014 i finansowany ze środków Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Oś priorytetowa 2.  Inwestycje związane z rozwojem infrastruktury informatycznej nauki w ramach poddziałania 2.3.2 Projekty w zakresie rozwoju zasobów informacyjnych nauki w postaci cyfrowej. Zasadniczym celem projektu jest utworzenie ogólnodostępnego w sieci Internet, ponadregionalnego, multidyscyplinarnego, pełnotekstowego, przeszukiwalnego repozytorium cyfrowego złożonego ze zdigitalizowanych publikacji naukowych, materiałów archiwalnych, dokumentacji badań oraz piśmienniczego dziedzictwa kulturowego wyselekcjonowanych ze zbiorów 16 polskich instytutów naukowych oraz ich bibliotek tworzących Konsorcjum Repozytorium Cyfrowego Instytutów Naukowych, na którego czele stoi Muzeum i Instytut Zoologii PAN.

Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych będzie ogólnodostępną platformą dostępu do cyfrowych zbiorów zarówno dla środowiska naukowców, pracowników gospodarki, pracowników informacji naukowej, ale też uczniów, studentów i całego społeczeństwa.

36

Zdigitalizowane zbiory będą udostępnione w Internecie na platformie Repozytorium utworzonego za pomocą systemu dLibra, który jest standardem obecnie używanym w Polsce. W ramach realizacji projektu Instytut Slawistyki PAN zamierza dokonać digitalizacji i udostępnienia w Internecie ponad 100 tysięcy stron publikacji książkowych ze zbiorów Biblioteki IS PAN i starszych publikacji Slawistycznego Ośrodka Wydawniczego, cyfryzacji materiałów audio-archiwalnych zapisów badań terenowych prowadzonych przez pracowników IS PAN oraz przyspieszyć budowę bibliograficznej bazy światowego językoznawstwa slawistycznego iSybislaw.

Ze środków projektu RCIN w roku 2011 w siedzibie IS PAN przy ulicy Jaracza została zorganizowana od podstaw i w pełni wyposażona pracownia skanów, zatrudnieni i przeszkoleni pracownicy. W okresie czerwiec-grudzień 2011 zespół RCIN w IS samodzielnie opracował i w pełni wdrożył procedurę powstania, obróbki i edycji internetowej publikacji cyfrowych. Wykonanych zostało w przybliżeniu 45000 stron skanów publikacji papierowych (niemal połowa pierwotnie deklarowanej liczby) oraz około 50 godzin nagrań audio. Zdygitalizowane materiały są opracowywane na bieżąco.Zespół bazy językoznawstwa slawistycznego iSybislav został wzmocniony personalnie i w ramach działań ze środków projektu, w okresie luty-grudzień 2011 opracował i opublikował na www.isybislaw.ispan.waw.pl 730 dokumentów.

W IS PAN był afiliowany projekt badawczy (grant 2010-2011) Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego (Visegrad Fund) „Social, Confessional and Ideological Context of the Neo-Pagan Trends in Contemporary Culture of Poland and Belarus” (kierownik – dr Irina B. Michiejewa PhD, pracownik naukowy Instytutu Filozofii Narodowej Akademii Nauk Białorusi.

4. PUBLIKACJE KSIĄŻKOWE PRACOWNIKÓW IS PAN

4.1. MONOGRAFIE

1. Jerzy Bartmiński, Jezik – slika – svet. Etnolingvističke studiuje, Wydawca SlovoSlavia, 2011, ss. 569,

2. Nicole Dołowy-Rybińska, Języki i kultury mniejszościowe w Europie. Bretończycy, Łużyczanie, Kaszubi, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011, ss. 586,

3. Lilla Moroz-Grzelak, Bracia Słowianie. Wizje wspólnoty a rzeczywistość, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 2011, ss. 344,

4. Kwiryna Handke, Dzieje Warszawy nazwami pisane, Wydawca Muzeum Historyczne m. st. Warszawy, 2011, ss. 578,

5. Anna Jawor, Europolizacja. Kultura i dopełnianie europejskości na przykładzie Zamościa, Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, ss. 226,

37

6. Violetta Koseska -Toszewa, Semantichnata kategorija vreme, Bylgarsko – polska sypostavitelna gramatika ,  t. 7,  pod red. na Violetta Koseska -Toszewa, Akademichno izdatelstvo ,,Marin Drinov”, prevod ot polski Ruska Stancheva, Sofia, 2011, ss. 154,

7. Violetta Koseska-Toszewa, Ludmila Dimitrova, Radovan Garabík, Tomaž Erjavec, Leonid Iomdin, Volodymyr Shyrokov, Conceptual Scheme for a Research Infrastructure Supporting Resources in Slavic Lexicography, Wydawca Sofia, Demetra Ltd. Publisher, 2010, ss. 131,

8. Krzysztof Kowalewski, Historia średniowiecza, Nowa Era, 2011, ss. 167,

9. Helena Krasowska, Andrzej Bonusiak, Edyta Czop, Lech Suchomłynow, Polacy Berdiańska: dokumenty, fakty, komentarze, Wydawca Piła, 2011, ss. 371,

10. Beata Kubokova, Dawne słownictwo gwar cieszyńskich w świetle kontaktów językowych, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 2011, ss. 337,

11. Joanna Roszak, Synteza mowy Tymoteusza Karpowicza, Wydawnictwo Poznańskie, 2011, ss. 254,

12. Irena Sawicka, Srpski jezik za napredne (2), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2010, ss. 460,

13. Natalia Urbańczyk-Adach, Wariantywność walencji czeskiego czasownika, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 2011, ss. 203,

4.2. SŁOWNIKI

1. Irena Maryniakowa, Słownik dawnej mowy mieszkańców Ciechanowca i okolicznych wsi na Podlasiu, Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów, 2011, ss. 102 (+26 fotografii).

2. Антонова Ольга, Дубровська Іоанна, Лучик Алла, (red. naukowy Violetta Koseska-Toszewa), Українсько-польський словник еквівалентів слова, nr 1, Wydawca Український комітет славістiв, Український мовно-інформаційний фонд НАН України, Національний університет «Києво-Могилянська Академія», Інститут славістики Польської академії наук.

4.3. TOMY ZBIOROWE

1. Encyklopedia antropologii społeczno-kulturowej, wydanie II poprawione, redakcja naukowa Wojciech Józef Burszta Oficyna Wydawnicza Volumen, ss. 760,

2. Konstrukcje i destrukcje tożsamości, t. 1, Wokół religii i jej języka, redakcja naukowa Ewa Golachowska, Anna Zielińska, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, ss. 294,

38

3. Małgorzata Korytkowska, Tipove predikatno – argumentni pozicji, Bylgarsko – polska sypostavitelna gramatika, t. 5, redakcja naukowa Violetta Koseska-Toszewa, prevod ot polski Diana Blagoeva,  Akademichno izdatelstvo ,,Marin Drinov”, Sofia, 2011, ss. 275,

4. Pierwsza połowa Marcina. Szkice o twórczości Marcina Świetlistego, redakcja naukowa Joanna Roszak, Emilia Kledzik, Wydawnictwo Czasu Kultury, ss. 312,

5. Slavia Occidentalis, nr 2, redakcja naukowa Joanna Roszak, Bogusław Bakuła, Dobrochna Dabert-Bakuła Wydawnictwo PTPN, ss. 180,

6. Bibliografia językoznawstwa slawistycznego za rok 2003 (z uzupełnieniami za lata 1992-2002), redakcja naukowa Zofia Rudnik-Karwat, 2011, wersja online na stronie isybislaw.ispan.waw.plonline,

7. Kastuś Kalinouski i jaho epocha u dakumientach i kulturnaj tradycji, redakcja naukowa Aleksander Smalanczuk, Wydawca Instytut Polski, Mińsk 2011, ss. 222,

8. Horad swiatoha Hubierta, nr 6, redakcja naukowa Aleksander Smalanczuk, Wydawca Źmicier Kołas, Mińsk 2011, ss. 116,

9. Leksykon tradycji bułgarskiej, redakcja naukowa Grażyna Szwat-Gyłybowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2011, ss. 376.

4.4. CZASOPISMA NAUKOWE WYDAWANE PRZEZ IS PAN

1. „Sprawy Narodowościowe”, Seria Nowa, t. 38, redaktor naczelny Wojciech Józef Burszta, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2011, ss. 238,

2. „Sprawy Narodowościowe”, Seria Nowa, t. 39, redaktor naczelny Wojciech Józef Burszta, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2011, ss. 257,

3. „Acta Baltico-Slavica”, t. 35, redaktor naczelny Iryda Grek-Pabisowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2011, ss. 370,

4. „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, t. 46, redaktor naczelny Kwiryna Handke, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2011 ss. 300,

5. „Cognitive Studies/Études Cognitives”, t. 11, redaktor naczelny Violetta Koseska-Toszewa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2011, ss. 344,

6. „Slavia Meridionalis”, t. 11, Problematyczne dziedzictwo osmańskie, redaktor naczelny Grażyna Szwat-Gyłybowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2011, ss. 362.

4.5. CZASOPISMA NAUKOWE POD REDAKCJĄ PRACOWNIKÓW IS PAN, WYDANE PRZEZ INNE PODMIOTY

39

1. Etnolingwistyka, nr 23, redaktor naczelny Jerzy Bartmiński, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2011,

2. East European Politics and Societies, nr 25, redaktor naczelny Irena Grudzińska-Gross, Wydawca Sage Publisher, New York 2011,

3. Homo Historicus. The Annual of Anthropological History, nr 3, redaktor naczelny Aleksander Smalanczuk, European Humanities University, Wilno 2011.

III. NAGRODY PRZYZNANE PRACOWNIKOM IS PAN

Prof. dr hab. Wiesław Boryś i prof. dr hab. Hanna TaborskaNagroda Prezesa Rady Ministrów „Za wybitne osiągnięcia naukowe i artystyczne” – opracowanie Słownika etymologicznego kaszubszczyzny, t. I-VI, Warszawa 1994-2010, nadana przez Prezesa Rady Ministrów

Prof. dr hab. Wojciech BursztaNagroda Rektora za rok akademicki 2010/2011 za wyróżniającą działalność akademicką wyrażającą się w osiągnięciach naukowych, dydaktycznych i organizacyjnych, nadana przez Rektora SWPS w Warszawie

Dr Anna KotłowskaNagroda III stopnia za osiągnięcia naukowe, nadana przez Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Dr Helena KrasowskaOdznaczenie – Zasłużony dla Kultury Polskiej, nadane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Dr hab. Katarzyna Osińska, prof. IS PANTeatralna książka roku 2010, Nagroda za książkę "Teatr rosyjski XX wieku. Kontynuacje, zerwania, transformacje", nadana w 2011 roku przez Sekcję Krytyków ITI (Międzynarodowego Instytutu Teatralnego)

Prof. dr hab. Irena SawickaVajza Dardane - nagroda za osiągnięcia w dziedzinie albanologii i zasługi organizacyjne, nadana przez Uniwersytet w Prishtinie, Kosowo

40

IV. TYTUŁY I STOPNIE NAUKOWE UZYSKANE PRZEZ PRACOWNIKÓW IS PAN ORAZ NADANE PRZEZ

RADĘ NAUKOWĄ IS PAN

Tytuł profesora nauk humanistycznych nadano Joannie Tokarskiej-Bakir

Data nadania tytułu przez Prezydenta RP: 24 grudnia 2010, data odebrania nominacji: styczeń 2011.

Stopień doktora habilitowanego uzyskały:

Joanna NowakData: 1.03.2011Tytuł książki habilitacyjnej: Duchowe piętno społeczeństw. Złożoność i przeobrażenia polskiej refleksji nad narodem w XIX wieku, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2008, ss. 376Recenzenci: prof. dr hab. Janusz Mucha, prof. dr hab. Zdzisław Mach, prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński, prof. dr hab. Jerzy SzackiZakres nadanego stopnia naukowego: doktor habilitowany nauk humanistycznych z zakresu kulturoznawstwaPlacówka, w której uzyskano stopień naukowy: Wyższa Szkoła Psychologii Społecznej w Warszawie

Katarzyna OsińskaData: 14.06.2011Tytuł książki habilitacyjnej: Teatr rosyjski XX wieku wobec tradycji. Kontynuacje, zerwania, transformacje, Wydawnictwo słowo obraz/terytoria, Gdańsk 2009, ss. 378Recenzenci: prof. dr hab. Izabella Malej, prof. dr hab. Maria Prussak, prof. dr hab. Małgorzata Leyko, prof. dr hab. Dariusz Kosiński Zakres nadanego stopnia naukowego: doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwaPlacówka, w której uzyskano stopień naukowy: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Filologiczny

Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskali:

Marcin Fastyn Data: 17.06.2011Tytuł pracy doktorskiej: Stylistyka leksykalna utworów nurtu groteskowo-ludycznego S. Lema w przekładzie na język bułgarskiPromotor: prof. dr hab. Małgorzata KorytkowskaRecenzenci: dr hab. Anna Bednarczyk, prof. UŁ, prof. dr hab. Piotr FastZakres nadanego stopnia naukowego: doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwaPlacówka, w której uzyskano stopień naukowy: Wydział Filologiczny Uniwersytetu Łódzkiego

Sylwia SiedleckaData: 15.11.2011

41

Tytuł pracy doktorskiej: Poganki i intelektualistki - bohaterki Błagi Dimitrowej w poszukiwaniu źródeł tożsamościPromotor: dr hab. Grażyna Szwat-Gyłybowa, prof. IS PANRecenzenci: dr hab. Celina Juda, prof. dr hab. Zdzisław DaraszZakres nadanego stopnia naukowego: doktor nauk humanistycznych w zakresie kulturoznawstwaPlacówka, w której uzyskano stopień naukowy: Uniwersytet Warszawski Wydział Polonistyki, Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej

Wojciech SosnowskiData: 18.04.2011Tytuł rozprawy doktorskiej: Tendencje analityczne we współczesnym języku polskim i rosyjskim Promotor: prof. dr hab. Violetta Koseska-ToszewaRecenzenci: prof. dr hab. Irena Maryniakowa, dr hab. Dorota Urbanek, prof. UWZakres nadanego stopnia naukowego: doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwaPlacówka, w której uzyskano stopień naukowy: Instytut Slawistyki PAN

Urszula WróbelData: 12.07.2011Tytuł pracy doktorskiej: Wlepki jako wypowiedź werbalno-obrazkowa funkcjonująca na obszarze środków komunikacyjnych wielkich miast PolskiPromotor: prof. dr hab. Jerzy DumaRecenzenci: dr hab. Elżbieta Janus, prof. UKSW, dr hab. Anna Zielińska, prof. IS PANZakres nadanego stopnia naukowego: doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwaPlacówka, w której uzyskano stopień naukowy: Instytut Slawistyki PAN.

V. PRZEWODY DOKTORSKIE I HABILITACYJNE

1. PRZEWODY DOKTORSKIE OTWARTE PRZEZ RADĘ NAUKOWĄ IS PAN

Mgr Michał Kozdra, Pojęcia aksjologiczne w dyskursie publicznym współczesnej Rosji na temat jej tożsamości kulturowej, promotor: dr hab. Anna Zielińska, prof. IS PAN przewód otwarty w IS PAN 26.10.2009.

Mgr Anita Pietrzak-Michałowska, Charakterystyka określoności syntagm binominalnych w perspektywie przekładu z języka polskiego na język bułgarski, promotor: dr hab. Roman Roszko, prof. IS PAN, przewód otwarty w IS PAN 23.01.2006.

Mgr Marta Wojewódzka, Język familijny w kontekście dwujęzyczności na Sokólszczyźnie, promotor: dr hab. Anna Zielińska, prof. IS PAN, przewód otwarty w IS PAN 20.06.2011.

42

2. PRZEWODY DOKTORSKIE DOKTORANTÓW ORAZ ABSOLWENTÓW STUDIUM DOKTORSKIEGO IS PAN OTWARTE POZA

INSTYTUTEM SLAWISTYKI PAN

Mgr Longin Graczyk, Tożsamość poza terytorium. Mniejszości marginalne etnicznie w Polsce jako społeczności Sieci, promotor: prof. dr hab. Wojciech Burszta, przewód otwarty na UAM, Wydział Historyczny, 16 marca 2006 r.

Mgr Olga Gronowska, Obraz Bułgara i Bułgarii w czasopiśmie „Fiłosovski pregled” (1929-1943), promotor: dr hab. Jolanta Sujecka, prof. IS PAN, przewód otwarty na UW, Wydział Polonistyki, 6 czerwca 2006 r.

Mgr Justyna Kraszewska, Pogranicze kulturowe. Świadectwa pamięci w pismach Jarosława Iwaszkiewicza (promotor: prof. dr hab. Andrzej Szpociński, przewód otwarty w Collegium Civitas w 2009 r.

Mgr Anna Łazar, Dyskursy emancypacyjne w ukraińskiej kulturze w latach 1991-2004 na wybranych przykładach i ich recepcja w Polsce, promotor: prof. IS PAN dr hab. Aleksandra Hnatiuk, przewód otwarty na Wydziale Polonistyki UW w Instytucie Kultury Polskiej, 18 listopada 2008 r.

3. PRZEWODY DOKTORSKIE PRACOWNIKÓW IS PAN OTWARTE POZA INSTYTUTEM SLAWISTYKI PAN

Mgr Jakub Banasiak, Przejawianie się kategorii określoności/nieokreśloności w procesach nominalizacyjnych (na przykładzie bułgarskich i polskich zdań wyrażających relację przyczynowo-skutkową), promotor: prof. dr hab. Małgorzata Korytkowska, przewód otwarty na Uniwersytecie Łódzkim, Wydział filologiczny, 23 września 2011 r.

Mgr Wojciech Mądry, Nekropolie Piastów, promotor: dr hab. prof. IS PAN Ryszard Grzesik, przewód otwarty w Instytucie Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 6 grudnia 2010 r.

4. OTWARTE PRZEWODY HABILITACYJNE

Dr Mariola Jakubowicz

Przewód habilitacyjny otwarty w IS PAN 20.06.2011, książka habilitacyjna: Drogi słów na przestrzeni wieków, Prace Slawistyczne „SLAVICA” 131, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2010, ss. 374.

Dr Lilla Grzelak

Przewód habilitacyjny otwarty na Wydziale Polonistyki UW 10.10.2011, książka habilitacyjna: Bracia Słowianie. Wizje wspólnoty a rzeczywistość, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2011, ss. 344.

43

Publikacje rozpraw zaplanowanych jako habilitacyjne

Anna Engelking, Kołchoźnicy. Antropologiczne studium tożsamości wsi białoruskiej przełomu XX i XXI wieku, wyd. FNP (książka w druku)

VI. WSPÓŁPRACA Z MIĘDZYNARODOWYM ŚRODOWISKIEM NAUKOWYM

1. WYKAZ WSPÓLNYCH PROJEKTÓW BADAWCZYCH W RAMACH PROTOKOŁÓW O WSPÓŁPRACY MIĘDZY PAN I ZAGRANICZNYMI AKADEMIAMI

ORAZ INNYMI PLACÓWKAMI NAUKOWYMI

BiałoruśInstytut Języka i Literatury im. Janki Kupały i Jakuba Kołasa NANB w Mińsku; 2011-2013 - Badania dialektologiczne w zakresie języka polskiego i białoruskiego (dr Veranika Kurtsowa, dr Małgorzata Ostrówka)- Bibliografia językoznawstwa slawistycznego (prof. Hienadź Cychun, dr Zofia Rudnik-Karwatowa) Instytut Filozofii NANB w Mińsku; 2011-2013- Kultura katolików na Białorusi w rejonach pogranicza wyznaniowo-językowego (Grodzieńszczyzna, Ziemia Brzeska), Instytut Filozofii NANB, (dr Irina Michiejewa, dr Ewa Golachowska)- Pogranicze białorusko-polskie: zagadnienia ochrony dziedzictwa kultury duchowej, Instytut Filozofii NANU (dr Irina Michiejewa, dr Ewa Golachowska)

BułgariaInstytut Języka Bułgarskiego BAN w Sofii; 2009-2011- Kwantyfikacja czasu i aspektu w języku naturalnym na bazie Gramatyki konfrontatywnej bułgarsko-polskiej (prof. Vasil Rainov, prof. dr hab. Violetta Koseska-Toszewa)

Instytut Matematyki i Informatyki BAN; 2009-2011- Semantics and contrastive linguistics with a focus on a Bulgarian-Polish electronic dictionary (prof. Ludmiła Dimitrova, prof. dr hab. Violetta Koseska-Toszewa)

Centrum Cyrylometodejskie BAN w Sofii; 2009-2011- Kulturowo-religijne i filozoficzne aspekty średniowiecznych literatur słowiańskich i ich współczesne projekcje (prof. Slavia Barlieva, dr hab. Grażyna Szwat-Gyłybowa, prof. IS PAN)

Instytut Studiów Folklorystycznych BAN w Sofii; 2009-2011;

44

- Identyfikacje, stereotypy i mity w kulturze polskiej i bułgarskiej w warunkach wielokulturowości (dr hab. Katia Michailova, dr hab. Szwat-Gyłybowa, prof. IS PAN)

ChorwacjaInstytut Filozofii - Uniwersytet w Zagrzebiu; 2011-2013- Polsko-chorwackie stosunki polityczne i kulturalne 1848-1945 (prof. dr Damir Agićić, dr Agnieszka Gucka)

CzechyInstytut Języka Czeskiego CzAN w Pradze; 2009-2011- Bibliografia językoznawstwa slawistycznego (dr Jana Papcunova, dr Zofia Rudnik-Karwatowa) - Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI w. (dr Albena Rangelova, dr Zofia Rudnik-Karwatowa)

LitwaInstytut Języka Litewskiego LAN w Wilnie; 2011-2013- Bałtyckie i słowiańskie dialekty i ich rozwój w perspektywie badań nad kontaktem językowym (prof. dr Danguolé Mikuléniné, dr hab. Anna Zielińska, prof. IS PAN)- Badania w zakresie leksykografii przekładowej litewsko-polskiej (prof. dr Jolanta Zabarskaite, prof. IS PAN dr hab. Zofia Sawaniewska-Mochowa)

ŁotwaInstytut Języka Łotewskiego ŁAN w Rydze; 2009-2011- Pogranicze językowe i kulturowe łotewsko-słowiańskie (dr hab. Ilga Jansone, dr Małgorzata Ostrówka)

Macedonia Macedońska Akademia Nauk i Sztuk; 2010-2012- The Continuation and Discontinuation as a research problem in Macedonian, Balkan and European Cultural Context. The Balcan Image of the World (akad. prof. dr Vitomir Mitevski, dr hab. Jolanta Sujecka, prof. IS PAN)- Informacja bibliograficzna z zakresu językoznawstwa slawistycznego (dr hab. Milica Mirkulovska, dr Zofia Rudnik-Karwatowa) - Slavic Projections of Europe. Reality and Conceptions (Słowiańskie projekcje Europy. Realia i wyobrażenia) (prof. Kata Kulavkova, dr. Lilla Grzelak)

RosjaInstytut Słowianoznawstwa RAN w Moskwie; 2011-2013- Bibliografia językoznawstwa slawistycznego (dr Oksana Ostapczuk, dr Zofia Rudnik-Karwatowa)

Instytut Literatury Światowej RAN; 2011-2013- Literatura rosyjska pierwszego trzydziestolecia XX w.: spojrzenie ze strony Polski i Rosji (dr Natalia Gusieva, dr hab. Grażyna Bobilewicz, prof. IS PAN)

RumuniaKatedra Slawistyki Uniwersytetu w Bukareszcie; 2010-2012- Polacy i Rumuni: stereotypy – mity i rzeczywistość (prof. dr hab. Constantin Geambaşu, dr Helena Krasowska)

45

SłowacjaInstytut Językoznawstwa Ĺ. Štúra SAN w Bratysławie; 2010-2012- Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI wieku (dr Ján Bosak, dr Zofia Rudnik-Karwatowa)

UkrainaInstytut Językoznawczo-informatyczny NANU; 2009-2011- Polsko-ukraiński słownik elektroniczny (prof. Vitalii Rusanivskyi, prof. dr hab. Violetta Koseska-Toszewa)

WęgryMuzeum i Instytut Historii Wojskowości; 2011-2013- Trzy legendy św. Stefana – wydanie łacińsko-polskie (dr László Veszpremy, dr hab. PAN Ryszard Grzesik, prof. IS PAN)

2. NOWE TEMATY WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ NA LATA 2012-2014 ZŁOŻONE W BWZ PAN

Ukraina:- Baza terminologii lingwistycznej podstawowych (uniwersalnych) kategorii semantycznych, Ukrainian Linguistic – Informational Fund Ukrainian National Academy of Sciences, (prof. Volodymyr Shirokov, prof. dr hab. Violetta Koseska)

- Zachowanie narodowej tożsamości w kontekście międzykulturowego dialogu: doświadczenie polskie i ukraińskie, Instytut Narodoznawstwa Narodowej Akademii Nauk Ukrainy (dr Lyudmila Bulhakova, dr Helena Krasowska)

Łotwa:- Związki kulturowo językowe polsko-łotewskie i łotewsko-polskie, Instytut Języka Łotewskiego Uniwersytetu Łotewskiego w Rydze (dr Ilga Jansone, dr Małgorzata Ostrówka)

Bułgaria:- Tekst biblijny w literaturach południowosłowiańskich od średniowiecza do czasów nowoczesnych (funkcje, recepcja, interpretacje), Instytut Literatury BAN (prof. dr hab. Raya Kuncheva, dr hab. Grażyna Szwat-Gyłybowa, prof. IS PAN)- Bułgarsko-polska leksyka porównawcza, Instytut Języka Bułgarskiego BAN (prof. Vasil Rainov, prof. dr hab. Violetta Koseska)- Nazwy wartości społecznych w języku polskim i bułgarskim w ujęciu diachronicznym – porównanie dróg rozwoju, Cirillo-Metodian Research Centre at BAS, (dr Petya Kostadinova, dr Beata Żurek) - Badania historyczno-typologiczne słownictwa bułgarskiego i polskiego (słowa z inicjalnym ch- (błg. H), Instytut Języka Bułgarskiego BAN (dr Hristina Deykova, dr Mariola Jakubowicz)- Identyfikacje, stereotypy i mity w kulturze polskiej i bułgarskiej w warunkach wielokulturowości, Instytut Etnologii i Studiów Folklorystycznych wraz z Muzeum Etnograficznym BAN (dr hab. Katia

46

Michailova, dr hab. Szwat-Gyłybowa, prof. IS PAN)

Czechy:- Badania nad paralelami semantycznymi w językach słowiańskich, Instytut Języka Czeskiego ANRCz (dr hab. Helena Karlíková, dr Mariola Jakubowicz)- Przenikanie dyskursu filozoficznego do literatur słowiańskich, Instytut Slawistyki ANRCz (dr hab. Helena Ulbrechtová, dr Krzysztof Kowalewski)- Relacje między czeską i polską kulturą tradycyjną w ramach świata słowiańskiego, Instytut Etnologii ANRCz (dr hab. Jaroslav Otčenášek, prof. dr hab. Zbigniew Greń)

Macedonia:- Miejsce fonetyki macedońskiej w słowiańskim i bałkańskim świecie językowym, Research Center for Areal Linguistics Macedonian Academy of Sciences and Arts (akad. Zuzanna Topolińska, prof. dr hab. Irena Sawicka)

3. WSPÓŁPRACA MIĘDZY IS PAN I ZAGRANICZNYMI PLACÓWKAMI NAUKOWYMI NA PODSTAWIE UMÓW MIĘDZY INSTYTUTAMI

Umowa o współpracy naukowej między Instytutem Serbołużyckim (Serbski institut z. t. / Sorbisches Institut e. V., Budyšin/Bautzen (RFN) i Instytutem Slawistyki PAN w Warszawie na lata 2009-2013.Instytut Serbołużycki i IS PAN współpracują w zakresie slawistyki ze szczególnym uwzględnieniem języka, literatury i kultury Serbów na Łużycach Górnych i Dolnych.

Umowa o współpracy zawarta między Białoruskim Uniwersytetem Państwowym i Instytutem Slawistyki PAN na lata 2009-2014.Umowa dotyczy badań slawistycznych.

Umowa o współpracy naukowej między Instytutem Filozofii Narodowej Akademii Nauk Białorusi w Mińsku i Instytutem Slawistyki PAN na lata 2010-2013.Umowa dotyczy badań w dziedzinie nauk humanistycznych.

Umowa o współpracy naukowej między Kobe City University of Foreign Studies i Instytutem Slawistyki PAN na lata 2010-2015.Umowa dotyczy badań w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych ze szczególnym uwzględnieniem slawistyki.

Umowa na czas nieokreślony między Instytutem Etnologii Akademii Nauk Republiki Czeskiej w Pradze i Instytutem Slawistyki PAN o wzajemnej współpracy na polu naukowym, wymianie informacji naukowych (w tym wybranych czasopism i publikacji). Do pierwszych konkretnych zadań należeć będzie wydanie specjalnego numeru czasopisma „Český lid”, którego autorami będą pracownicy naukowi IS PAN (2013 rok) oraz uczestnictwo strony polskiej w czeskim projekcie Slovnik termínů slovesného folkloru.

47

4. WSPÓŁPRACA PRACOWNIKÓW IS PAN Z ZAGRANICZNYMI INSTYTUCJAMI NAUKOWYMI BEZ ZAWARTEGO OFICJALNEGO POROZUMIENIA

Prof. dr hab. Bartmiński Jerzy, dr Bielińska-Gardziel Iwona, prof. dr hab. Hanna Popowska-Taborska, dr Dorota Pazio-Wlazłowska, dr hab. Roman Roszko, prof. IS PAN, dr Danuta Roszko, dr Beata Raszewska-Żurek - współpraca z Uniwersytetem Karola w Pradze, Rosyjską Akademią Nauk w Moskwie, Serbską Akademią Nauk w Belgradzie, Akademią Nauk i Państwowym Uniwersytetem w Mińsku w temacie: Językowy obraz świata Słowian i ich sąsiadów na tle porównawczym (2008-2014)

Prof. dr hab. Jerzy Bartmiński - współpraca z Friedrich-Schiller-Uniwersytät Jena w zakresie tematu: "Normen und Wertbegriffe in der Verstaendigung  zwischen Ost- und Westeuropa" (2008-2011)

Prof. dr hab. Zbigniew Greń - współpraca z Ustav pro jazyk cesky AV CR, temat: Gramatyka komunikacyjna języka czeskiego dla Polaków (2011-2016)

Dr Katarzyna Kotyńska - współpraca z Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie w związku z tematem: Obraz Lwowa w XX i na początku XXI w.: przemiany, spory, mity

Dr Helena Krasowska - współpraca z Uniwersytetem w Berdiańsku, Ukraina, temat: Fenomen pograniczy kulturowych: współczesne tendencje (2008-2014)

Dr hab. Katarzyna Osińska, prof. IS PAN - współpraca z Centre National de la Recherche Scientifique – ARIAS, Paris w zakresie tematu: Les communautés artistiques au XX siècle

Dr hab. Roman Roszko, prof. IS PAN, dr Danuta Roszko - współpraca z Uniwersytetem w Dyneburgu (Łotwa), Uniwersytetem w Szawlach (Litwa), Uniwersytetem Witolda Wielkiego w Kownie (Litwa). Współpraca związana jest z tematyką gwarową i tworzeniem korpusów równoległych

Dr Joanna Roszak - współpraca z Peter Lang Verlag, Guardini Stiftung, Berlin, temat: Polnische Dichtung des 20. und 21. Jahrhunderts. Eine Landkarte der Poesie (2011-2012)

Dr Zofia Rudnik-Karwatowa, mgr Jakub Banasiak - współpraca z Instytutem Języka Bułgarskiego BAN, temat: Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI w. (2010-2011)

Dr Zofia Rudnik-Karwatowa - współpraca z Instytutem Łużyckim (Serbski institut z.t. Sorbisches Institut e.V.) w Budziszynie - temat: Bibliografia językoznawstwa slawistycznego

- Instytutem Slawistyki Uniwersytetu w Tartu – temat: Bibliografia językoznawstwa slawistycznego

- Wydziałem Języków Obcych Uniwersytetu Moskiewskiego im. M. Łomonosowa – temat: Bibliografia językoznawstwa slawistycznego (od 1993)

48

Prof. dr hab. Aleksander Smalanczuk - współpraca z Instytutem Badań Historycznych Białorusi EHU, Wilno, Tawarzystwem Białaruskaj Szkoły, Grodno, temat: Grodzieński palimpsest: historia społeczna Grodna (od 2008)

- współpraca z Lietuvos Istorijos Institutas, Wilno Instytut Badań Historycznych Białorusi EHU, Wilno, temat: Białorutenika w archiwach i bibliotekach Litwy (od 2009)

- współpraca z Konrad Adenauer Stiftung, Niemcy, Instytutem Badań Historycznych Białorusi EHU, Wilno, temat: Bielaruski sajt wusnaj historyi (2011-2012)

- współpraca z Lietuvos Istorijos Institutas, Wilno, Instytutem Historii PAN, Muzeum Historii Polski, temat: Dialog pamięci kulturowych w przestrzeni ULB (Ukraina, Litwa, Białoruś) (2011-2012)

Prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir - współpraca z Culby Davis Center for Historical Studies, Princeton University, USA

Dr Krzysztof Zalewski, współpraca z Austriacką Akademią Nauk w zakresie tematu: Suedosteuropa der Regionen

5. WYJAZDY ZAGRANICZNE I WIZYTY NAUKOWE W IS PAN

W 2011 r. w ramach wymiany bezdewizowej PAN IS PAN zrealizował 25 wyjazdów badawczych do 12 krajów: Bułgarii, Białorusi, Czech, Chorwacji, Litwy, Łotwy, Macedonii, Rumunii, Ukrainy i na Węgry.

Na konferencje i wyjazdy badawcze finansowane przez IS PAN wyjechało 18 osób.

W ramach wymiany bezdewizowej PAN, w 2011 IS PAN gościł 26 pracowników naukowych z Bułgarii, Białorusi, Czech, Czarnogóry, Litwy, Rosji, Rumunii, Ukrainy i Węgier.

Od połowy października 2010 roku do polowy stycznia 2011 roku odwiedził Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk dr Joerg Zinken z wydziału Psychologii Uniwersytetu Portsmouth w Wielkiej Brytanii. Pobyt dr Joerga Zinkena odbywał się w ramach grantu brytyjskiego 'Arts and Humanities Research Council'.

6. UDZIAŁ W GREMIACH NAUKOWYCH

Międzynarodowy Komitet SlawistówKomisja Bibliografii Lingwistycznej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów (dr Zofia Rudnik-Karwat: przewodnicząca)Komisja Etnolingwistyczna przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów (prof. dr hab. Jerzy Barmiński: przewodniczący, dr Iwona Bielińska-Gardziel: członek, prof. dr hab. Hanna Taborska: członek)Komisja Etymologiczna przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów (prof. dr hab. Hanna Taborska: członek)

49

Komisja Fonetyki i Fonologii przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów (prof. dr hab. Irena Sawicka: przewodnicząca)Komisja Ibero-Slawistyczna przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów (dr Lilla Grzelak: członek)Komisja Słowotwórcza przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów (dr Zofia Rudnik-Karwat: członek)Komisja Socjolingwistyczna przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów (prof. dr hab. Zbigniew Greń: członek)

Europejska Federacja Narodowych Instytucji na rzecz Języka (European Federation of National Institutions for Language) EFNIL (prof. dr hab. Jerzy Barmiński: członek Komitetu Narodowego ds. współpracy)

Hrvatska akademija znanosti i umjetnosti (Chorwacka Akademia Nauk i Sztuk), Zagreb (prof. dr hab. Wiesław Boryś: członek korespondent)

Executive Scientific Council in Research Field Cultural-Historical Heritage and National Identity of BAS (dr hab., prof. IS PAN Grażyna Szwat-Gyłybow: członek rady)

INTERNATIONALE D`ÉTUDES DU SUD-EST EUROPÉEN (AIESEE) (prof. dr hab. Irena Sawicka: delegat do prezydium AIESEE, dr hab., prof. IS PAN Jolanta Sujecka: przewodnicząca Polish Commission of Balkan Culture and History)

Międzynarodowa Komisja Bałkanologiczna Językoznawcza (prof. dr hab. Irena Sawicka: członek)

Międzynarodowa Komisja ds. Historii i Kultury Bałkanów (prof. dr hab. Irena Sawicka: członek)

Międzynarodowa Asocjacja Białorutenistów (dr Mirosław Jankowiak: członek komitetu, prof. dr hab. Aleksander Smalianczuk: członek zarządu)

Euroazjatycka Akademia Nauk w Mińsku (prof. dr hab. Jerzy Bartmiński: członek)

Światowa Rada Badań nad Polonią (dr Helena Krasowska: członek)

International Society for Dialectology and Geolinguistics (SIDG) (dr Małgorzata Ostrówka: członek, prof. dr hab. Jadwiga Zieniukowa: członek)

International Society for Iberian-Slavonic Studies CompaRes (dr Lilla Grzelak: członek)

O Centro de Literaturas e Culturas Lusófonas e Europeias pertence à Faculdade de Letras de Lisboa (CLEPUL) ( dr Lilla Grzelak: członek)

Spissky dejepisny spolok (dr hab. prof. IS PAN Ryszard Grzesik: członek)

Medieval Chronicle Society (dr hab. prof. IS PAN Ryszard Grzesik: członek, dr Anna Kotłowska: członek)

Maćica Serbska (Budysin/Bautzen - Niemcy) (prof. dr hab. Jadwiga Zieniukowa: członek)

50

Czesko-Polskie Towarzystwo Naukowe (prof. dr hab. Zbigniew Greń: członek Prezydium)

Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Białystok-Grodno (prof. dr hab. Aleksander Smalianczuk: członek zarządu)

Towarzystwo Kulturalno-Oświatowe "Odrodzenie" w Berdiańsku (Ukraina) (dr Helena Krasowska: członek honorowy)

Instytut Wielkiego Księstwa Litewskiego, Kowno (prof. dr hab. Aleksander Smaliańczuk: członek zarządu)

Polska Akademia Umiejętności (prof. dr hab. Jerzy Bartmiński: członek korespondent, prof. dr hab. Wiesław Boryś: członek korespondent)

Komitety i komisje PAN

Komitet Słowianoznawstwa PAN (prof. dr hab. Zbigniew Greń: członek Prezydium, dr Zofia Rudnik-Karwat: sekretarz naukowy, prof. dr hab. Hanna Taborska: członek honorowy i członek prezydium)

Komisja Dialektologiczna przy Komitecie Językoznawstwa PAN (prof. dr hab. Iryda Grek-Pabisowa, prof. dr hab. Hanna Taborska: członek, dr hab. prof. IS PAN Anna Zielińska: członek)

Komisja Etnolingwistyczna przy Komitecie Językoznawstwa PAN (prof. dr hab. Jerzy Bartmiński: przewodniczący, dr Iwona Bielińska-Gardziel: członek, prof. dr hab. Zbigniew Greń: członek, dr hab. prof. IS PAN Anna Zielińska: członek, prof. dr hab. Jadwiga Zieniukowa: członek)

Komisja Dydaktyczna Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN (prof. dr hab. Jerzy Bartmiński: członek)

Komisja Bizantynologiczna przy Komitecie Nauk o Kulturze Antycznej PAN (KNoKA) (dr Anna Kotłowska: członek)

Komisja Bałkanistyki przy Oddziale PAN w Poznaniu (dr hab. prof. IS PAN Ryszard Grzesik: członek, dr Agnieszka Gucka: członek, dr Anna Kotłowska: członek, dr hab. prof. IS PAN Jolanta Sujecka: członek)

Komisja Slawistyczna przy Oddziale PAN w Poznaniu (dr hab. prof. IS PAN Ryszard Grzesik: członek, dr hab. prof. IS PAN Elżbieta Kędelska: członek, dr Arleta Łuczak: członek)

Komitet Nauki o Kulturze przy I Wydziale PAN (prof. dr hab. Wojciech Burszta: członek, prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir: członek)

Komitet Nauk Etnologicznych PAN (prof. dr hab. Jerzy Bartmiński: członek)

51

Komisja Dziejów Czech i Stosunków Polsko-Czeskich Komitetu Nauk Historycznych PAN (dr Krzysztof Kowalewski: członek)

Pracownicy Instytutu Slawistyki PAN są członkami następujących polskich towarzystw naukowych, instytutów naukowych oraz fundacji, a także innych gremiów (układ alfabetyczny):

Archiwum Etnograficzne przy ISNS UWFundacja SlawistycznaGdańskie Towarzystwo NaukoweGrupa Samokształceniowa przy Kole Inicjatyw Studenckich Studentek/ów Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych UWInstytut Biografistyki PolonijnejInstytut Europy Środkowo-WschodniejInstytut im. Oskara Kolberga w PoznaniuInstytut KaszubskiŁomżyńskie Towarzystwo im. Wagów w ŁomżyPolskie Towarzystwo BiałorutenistycznePolskie Towarzystwo HistorycznePolskie Towarzystwo JęzykoznawczePolskie Towarzystwo KulturoznawczePolskie Towarzystwo LudoznawczePolskie Towarzystwo SocjologicznePoznańskie Towarzystwo Przyjaciół NaukPracownia Interdyscyplinarnych Badań Eurazjatyckich UJStowarzyszenie im. Stefana ŻeromskiegoTowarzystwo Naukowe Societas Scientiarum Klukoviana et JablonovianaeTowarzystwo Naukowe Warszawskie

VII. REFERATY I WYKŁADY WYGŁOSZONE ZA GRANICĄ

1. REFERATY WYGŁOSZONE NA KONFERENCJACH ZA GRANICĄ

Prof. dr hab. Jerzy Bartmiński

- Wortsemantik im Spannungsfeld zwischen Sakularisierung und (Re)sakralisierung der offentlichen Diskurse, Berlin, Niemcy 4-7 X 2011, ref.: Zur Nützlichkeit des Kanonbegriffs für die Arbeit am Wörterbuch der west- und osteuropäischen Werte – wie kann man den (nationalen? europäischen) Kanon der Werte rekonstruieren?;

- Pogranicze językowe i kulturowe - perspektywy badawcze, Mińsk, Białoruś 18-19 XI 2011, ref.: Parateksty na pograniczu polsko-ukraińskim;

52

Dr Nicole Dołowy-Rybińska

- XIII International Conference on Minority Languages, Flensburg, Niemcy 22-25.06.2011, ref.: Ethnic Institutions for the Young (the case of Sorbs and Kashubs);

Dr Anna Engelking

- I międzynarodowy kongres badań nad Białorusią, Kowno, Litwa 23-25.09.2011, ref.: Z problematyki tożsamości zbiorowej wsi białoruskiej przełomu XX i XXI wieku. Obserwacje antropologa;

Prof. dr hab. Zbigniew Greń

- Cestina v pohledu synchronnim a diachronnim. Stolete koreny Ustavu pro jazyk cesky, Praga, Czechy 1-3.06.2011, ref.: Navrh komunikacni mluvnice cestiny pro Polaky;

Dr Grudzińska-Gross Irena

- Comparative Diasporas: Politics and Culture, Antwerpia, Belgia 5.05.2011, ref.: The End of Literary Exile: Czesław Miłosz and Joseph Brodsky;

- Sots-Speak: Regimes of Language Under Socialism, Princeton University, USA 20-22.05.2011, komentator referatów w sesji;

- Times and Places of Czeslaw Milosz, Wilno, Litwa 28.06.2011, ref.: Milosz on Violence;

- Milosz and America, New Haven, Conn, USA 5.11.2011, ref.: Miłosz, War and America;

Dr Lilla Grzelak

- Meġunarodna naučna konferencija. Makedonskiot identitet: literatura, jazik, istorija, kultura, Skopje, Macedonia 7-8.11.2011, ref.: "Veda Slovena" kako dokument na slovenskata svest. Evropskiot kontekst i sopstvenata tradicija;

- Makedonija niz vekovite, Skopje, Macedonia 11-12.11.2011, ref.: Маkedonskiot pat kon nezavisnost na stranicite na spisanja "Makedonsko dviženje" i "Makedonski glas";

Dr hab. Ryszard Grzesik, prof. IS PAN

- Slovensko a Chorvátsko. Historické paralely a vzťahy (do roku 1780), Bratysława, Słowacja 20-24.06.2011, ref.: Great Moravia as a Basis of the Central-European Medieval Historical Tradition;

- The Medieval Chronicle. VIth International Congress, Pécs, Węgry 25-29.07.2011, ref.: Some Remarks on the Hungarian-Polish Chronicle;

Dr Mariola Jakubowicz

- Meždunarodnaja naučnaja konferencija „Sovremennaja slavistika i naučnoe nasledie Samuila Borisoviča Bernštejna”, Moskwa, Rosja 15-17.03.2011, ref.: Rekonstrukcija praslavjanskogo značenija v leksikografičeskoj Praktiker;

- Čeština v pohledu synchronním a diachronním (Stoleté kořeny ÚJČ), Praga, Czechy 1-3.06. 2011, ref.: Z problemów rozwoju semantycznego;

- Etymologické symposion Brno 2011, Teorie a empirie v slovanské diachronní jazykovědě, Brno, Czechy 6-8.06.2011, ref.: V poiskach principov rekonstrukcii praslavjanskogo značenija;

53

- Mižnarodna naukova konferencija „Akademik Oleksandr Mel'ničuk i sučasne movoznavstvo", Kijów, Ukraina 13-14.10.2011, ref.: Rozwój semantyczny na warsztacie etymologa;

Dr Mirosław Jankowiak

- Russkije sewerozapadnyje i bełoruskije gowory w kontekste dialektologii, areal'noj lingwistiki i tipologii, St. Petersburg, Rosja 24-25.11.2011, ref.: Belaruskije gowory Łatgalii - perexodnyje ili smeszannyje;

Prof. dr hab. Violetta Koseska

- Bilingual Digital Bg-Pl Dictionary - Recent Advances, Bulgarian-Polish Workshop, Sofia, Bułgaria 18-20.06.2011, ref.: Семантични класъфикатори в електроничен българско-полски речник) (autorzy referatu: Violetta Koseska, Joanna Satoła-Staśkowiak);

- MegaLing ‘2011 - Horyzonty lingwistyki przekładowej i technologii lingwistycznych, (MegaLing’2011. Горизонти прикладної лінгвістики и лінгвістичних технологій), Kijów, Ukraina 26-30.09.2011, ref.: Teopeтичеcкиe и мeтoдологические аспекты создания польско-болгарско-русского словаря, (autorzy referatu: Violetta Koseska, Joanna Satoła-Staśkowiak, Maksim Duszkin);

- Proceedings of the Sixth International Conference NLP, Multilinguality SLOVKO’2011, Bratysława, Slowacja, 20 -22.10.2011, ref.: Bulgarian-Polish-Lithuanian Corpus – Recent Progress and Application (autorzy referatu: Ludmiła Dimitrova, Violetta Koseska, Danuta Roszko, Roman Roszko);

Dr Kotłowska Anna

- 22nd International Congress of Byzantine Studies, Sofia, Bułgaria 22-27.08.2011, ref.: The Book of Eparch. Some Remarks Concerning Constantinople’s Corporations;

- Medieval Chronicle, Pécs, Węgry, 25-29.07.2011, ref.: Eusebius of Caesarea in the Legenda sancti Emerici ducis. A Reappraisal;

Dr Helena Krasowska

- Kajndliwśki czytannia, z nahody 145-ricznyci dnia narodżennia R.F. Kajndla, Czerniowce, Ukraina 29.04.2011, ref.: Strukturalni naslidky Miżnarodnoho folklornoho festywalu "Bukowynśki Zustriczi" na pidstawi ukrajinśkych oczewydciw (autorzy referatu: Helena Krasowska, Magdalena Pokrzyńska);

- Świat relacji polsko-rumuńskich, Suczawa, Rumunia 8-10.09.2011, ref.: Czy istnieje język bukowiński?

- Studiile slave în context European, Bukareszt, Rumunia 7-8.10.2011, ref.: Sytuacja socjolingwistyczna Rumunów na Bukowinie północnej;

- Kobiety w nauce, Paryż, Francja 21-24.11.2011, ref.: Osiągnięcia Ewy Rzetelskiej-Feleszko (1932-2009) w zakresie światowej slawistyki;

Prof. dr hab. Viara Maldjieva

54

- УНИВЕРСИТЕТЪТ – АКАДЕМИЧНА КАРТА НА СВЕТА, Plovdiv, Bulgaria, 3-5. 11.2011, ref.: Човещина, човещинка - български феномен? (върху материал от полски, руски и български корпуси)(Covestina, covestinka - balgarski fenomen?);

Dr hab. Dorota Krystyna Rembiszewska, prof. IS PAN

- Konferencja: Polijas un Baltijas kultūras sakari (Polsko-bałtyckie związki kulturowe), Daugavpils, Łotwa 27-28. 10.2011, ref.: O niektórych polonizmach w łotewskich gwarach łatgalskich;

Dr Joanna Roszak

- Rilke heute, Bratysława, Słowacja 18.03.2011, ref.: „Mit dem Gedicht und durch das Gedicht – Anamnesis!”. Rilke, Celan und Krynicki;

Dr Danuta Roszko

- Sociolinguistic Dialectology: Investigations of Baltic Dialects. INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE, Kaunas, Łotwa 21-22.10.2011, ref.: Lenkijos lietuvių tautinis sąmoningumas;

Dr hab. Roman Roszko, prof. IS PAN

- Sociolinguistic Dialectology: Investigations of Baltic Dialects. International Scientific Conference, Kaunas, Łotwa 21-22.10.2011, ref.: Корпус литовского говора в Польше и двуязычный литовско-польский корпус;

- Міжнародна наукова конференція MegaLing'2011 ГОРИЗОНТИ ПРИКЛАДНОЇ ЛІНГВІСТИКИ І ЛІНГВІСТИЧНИХ ТЕХНОЛОГІЙ, Kijów, Ukraina 26-30.09.2011, ref.: Лексические средства гипотетической модальности в польском и литовском языках.

Сравнение результатов (а) традиционного подхода к сопоставляемым языкам и (б) исследований с использованием двуязычного польско-литовского корпуса;

- Sociolinguistic Dialectology: Investigations of Baltic Dialects. International Scientific Conference, Kaunas, Łotwa 21-22.10.2011, koreferat dot. badań Zespołu lingwistyki korpusowej i semantyki IS PAN;

Dr Zofia Rudnik-Karwatowa

- Čeština v pohledu synchronním a diachronním (stoleté kořeny ÚJČ), Praga, Czechy 1-3.06. 2011, ref.: Kierunki zmian w słowiańskiej terminologii językoznawczej;

Prof. dr hab. Irena Sawicka

- Balkan linguistics as/vs eurolinguistics (Commission for Balkan Linguistics), Iasi, Rumunia 19-20.09.2011, ref.: On methodology of areal linguistic studies;

- 30 vjet e Seminarir nderkombetar per gjuhen, letersine dhe kulturen shqiptare, Prishtina, Kosovo 26-27.08.2011, ref.: Mbi metodologjine e studimeve areale;

- Shqipja dhe gjuhet e Ballkanit, Prishtina, Kosovo 10-11.11.2011, ref.: Lidhjet fonetike te shqipes ne kontekst ballkanik;

Prof. dr hab. Aleksander Smalanczuk

55

- Archiw wusnaj historyi. Raboczy seminar, Mińsk, Białoruś, 10-11.09.2011, ref.: Wusna historyja i kultura pamiaci u Biełarusi;

- Instytut Istoryi Ukrainy na złami epoch, u swetli tradycyi ta peretworeń. 75 rokiw instytucyonalnohu buttia, Kijów, Ukraina 20-21.10.2011, ref.: Homo sovieticus i biełaruskaja postsawieckaja historyjahrafija;

- Idei, kancepcyi, palitycznyja prajekty: krajowy ruch Biełarusi i Litwy u XIX i XX stahoddzi, Mińsk, Białoruś 24.11.2011, ref.: Stan wywuczennia krajowaha ruchu;

- Dwa narodowe toposy w stosunkach litewsko-polskich: "okupacja Wilna" i "Wilno jako stolica Kresów", Wilno, Litwa 15.12.2011, ref.: "ULB" (Ukraina, Litwa, Biełaruś) – dyjałoh histarycznaj pamiaci;

Dr hab. Grażyna Szwat-Gyłybowa, prof. IS PAN

- Места на паметта. Емоции и страсти, Sofia, Bułgaria 3-4. 11.2011, ref.: Изобретени емоции и практическия разум. Казусът – „България”

2. WYKŁADY I REFERATY WYGŁOSZONE NA ZAPROSZENIE ZAGRANICZNYCH INSTYTUCJI NAUKOWYCH

Prof. dr hab. Jerzy Bartmiński - ref. Założenia programu EUROJOS Instytut Slawistyki Uniwersytetu w Bonn , Niemcy, 12-14.04.2011

- ref. Problemy językowego obrazu świata, Serbska Akademia Nauk, Belgrad, Serbia, 22-27 IX 2011

- ref. Styl potoczny jako centrum systemu stylowego, Państwowy Uniwersytet w Mińsku, Mińsk, Białoruś, 14 XI 2011

- ref. Jak zmienia się stereotyp Niemca w Polsce? Państwowy Uniwersytet w Mińsku, Mińsk, Białoruś, 15 XI 2011

- ref. Polski antropokosmos ludowy, Państwowy Uniwersytet w Mińsku, Mińsk, Białoruś, 16 XI 2011

- ref. Folklor między archiwum, estradą i telewizją, Państwowy Uniwersytet w Mińsku, Mińsk, Białoruś, 17 XI 2011

Dr Nicole Dołowy-Rybińska, ref. Ethnic and cultural identification strategies and young people from autochtonous minorities: the cases of the Kashubs in Poland and Sorbs in Germany, Mercator Institute for Media, Languages and Cultures, Aberystwyth, Walia, Wielka Brytania, 21.10.2011

Dr Ewa Golachowska, ref. Zróżnicowanie językowe Podlasia, Białoruski Uniwersytet Państwowy, Mińsk Białoruś, 11 XI 2011

Dr Irena Grudzińska-Gross, ref. Women and Solidarity, Yale University, Slavic Department, USA, 17.02.2011

- ref. Czesław Miłosz: The Mind of a Great poet, British Library, Londyn, Anglia, 23.10.2011

56

Dr Katarzyna Kotyńska, ref. Żydowski Lwów w literaturze: zapomnienie, powrót, rekonstrukcja, Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej, Lwów, Ukraina, 28.06.2011

Dr Helena Krasowska, ref. Metody badawcze terenów wielonarodowościowych, Berdiański Uniwersytet Zarządzania i Biznesu, Berdiańsk, Ukraina, 10.05.2011

Dr hab. Katarzyna Osińska, prof. IS PAN - ref. Voprosy tradycyi v russkom teatre XX veka, Institut iskusstvoznanija, Moskwa, Rosja, 11.03.2011

- ref. Mesto khudozhnika v polskom teatre vtoroj poloviny XX veka, Fakultet zhurnalistiki MGU, Moskwa, Rosja, 15.11.2011

Dr Sylwia Siedlecka, ref. Bulgarian literature and ideology after 1944, University of Chichester, Chichester, Wielka Brytania, 4-6.02.2011

VIII. KONFERENCJE I INNE WYDARZENIA NAUKOWE ORGANIZOWANE PRZEZ IS PAN

1. KONFERENCJE MIĘDZYNARODOWE

Łużyczanie i inne mniejszości językowe, kulturowe i etniczne, Warszawa 10-11.03.2011. Współorganizatorzy: Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej UW; Instytut Slawistyki PAN w Warszawie; Towarzystwo Naukowe Warszawskie; Sorbisches Institut e.V. Bautzen; Institut fur Sorabistik. Universitat Leipzig (prof. dr hab. Jadwiga Zieniukowa, dr Nicole Dołowy-Rybińska, mgr Itoya Bożena)

Space and memory: Warsaw-Berlin-Tel Aviv, Warszawa, 21-23.03.2011. Współorganizatorzy: Institut für Slavistik der Universität Potsdam, Niemcy; Institut für Slawistik der Humboldt-Universität zu Berlin, Niemcy; Instytut Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego; Polsko-Niemiecka Fundacja na rzecz Nauki (prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir, dr Irena Grudzińska-Gross, dr Joanna Roszak, mgr Anna Zawadzka)

Tożsamość wobec wielojęzyczności, Warszawa 5-6.04.2011. Współorganizatorzy: Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej UW, Fundacja Slawistyczna (dr Ewa Golachowska, dr hab. Anna Zielińska, prof. IS PAN)

Konferencja Międzynarodowa pt: Sots-Speak: Regimes of Language Under Socialism, Princeton, New Jersey (USA), 20-22.05.2011. Współorganizatorzy: Slavic Department, Princeton University (dr Irena Grudzińska-Gross)

57

Lubelska pieśń ludowa na tle porównawczym, Lublin 27-29 VI 2011. Współorganizator: Wojewódzki Ośrodek Kultury w Lublinie (prof. dr hab. Jerzy Bartmiński)

Wspólne bułgarsko-polskie zasoby elektroniczne - "Bilingual Digital Resources on the Web - Recent Advances", Polish-Bulgarian Workshop. Współorganizator: Instytut Matematyki i Informatyki BAN, Warszawa 3 i 13 10.2011 (prof. dr hab. Violetta Koseska, dr hab. Roman Roszko, prof. IS PAN, dr Danuta Roszko, dr Joanna Satoła-Staśkowiak, dr Maksim Duszkin)

Wielojęzyczne słowniki. Teoria i metodologia, Warszawa 27.10.2011 (prof. dr hab. Violetta Koseska, dr hab. Roman Roszko, prof. IS PAN, dr Danuta Roszko, dr Joanna Satoła-Staśkowiak, dr Maksim Duszkin)

Haradzienski palimpsest: asoba, hramadstwa, dziarżawa u XVI-XX stahoddzi, Grodno, Białoruś 5-6. 11.2011. Współorganizatorzy: Instytut Badań Historycznych EHU, Wilno, Tawarystwa Biełaruskaj Szkoły, Grodno (prof. dr hab. Aleksander Smalanczuk)

The Image of Russia in the Balkans, Warszawa 7-9.11.2011. Współorganizatorzy: Instytut Badań Interdyscyplinarnych "Artes Liberales" Uniwersytet Warszawski; JMR UW; Instytut Slawistyki PAN; ASSOCIATION INTERNATIONALE D`ÉTUDES DU SUD-EST EUROPÉEN (AIESEE) POLISH COMMISSION OF BALKAN CULTURE AND HISTORY (dr hab. Sujecka Jolanta, prof. IS PAN)

2. KONFERENCJE KRAJOWE

Ale musicale3, Poznań 16.04.2011. Współorganizator: Instytut Filologii Polskiej UAM, Poznań (dr Roszak Joanna)

Twórczość słowna w perspektywie antropologicznej: media, gatunki, praktyki, Warszawa 16.06.2011. Współorganizator: Instytut Kultury Polskiej UW (dr Nicole Dołowy-Rybińska)

Przypadki pana von K., przypadki pana A. Seminarium naukowe w 200. rocznicę śmierci Heinricha von Kleista i 100. rocznicę urodzin Jeana Amery'ego, Poznań 13.12.2011. Współorganizator: Instytut Filologii Polskiej UAM, Poznań (dr Roszak Joanna)

IX. STYPENDIA NAUKOWE

1. ZAGRANICZNE

58

Dr Katarzyna Kotyńska, Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej, Lwów, Ukraina - stypendium badawcze (20.06-4.07 i 12-26.09 2011)

Dr Paweł Kowalski, Uniwersytet w Lublanie (Univerza v Ljubljani), Słowenia - Stypendium na pobyt w zagranicznym ośrodku naukowym w ramach "Seminarium języka słoweńskiego" (4.07.2011 - 15.07.2011)

Mgr Agnieszka Pluwak (doktorantka IS PAN). Trzymiesięczne stypendium Fundacji Kościuszkowskiej International Computer Science Institute przy Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley

Prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir, Shellom Culby Davis Center for Historical Studies, Princeton University, USA – Fellowship (wrzesień 2011- czerwiec 2012)

2. KRAJOWE

Dr Nicole Dołowy-Rybińska, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej – Stypendium START (12 miesięcy)

Mgr Anna Jawor, Stypendium Rektora – Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie (12 miesięcy)

Dr Anna Kotłowska, Kwerenda biblioteczna w Rzymie – Fundacja z Brzezia Lanckorońskich (kwiecień 2011)

Dr Anna Kotłowska, Stypendium Ministra dla wybitnych młodych naukowców – Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (36 miesięcy)

Dr Paweł Kowalski, Stypendium doktoranckie – Uniwersytet Łódzki (12 miesięcy)

X. UPOWSZECHNIANIE I PROMOCJA NAUKI

1. OTWARTE ZEBRANIA NAUKOWE INSTYTUTU SLAWISTYKI PAN

Zebrania naukowe Instytutu Slawistyki PAN prowadzone przez dr hab. Grażynę Bobilewicz, prof. IS PAN mają charakter otwarty dla środowisk humanistycznych. W roku 2011 wygłoszono referaty:

Dr hab. Katarzyna Osińska, prof. IS PAN, Awangarda wobec tradycji w teatrze radzieckim lat dwudziestych-trzydziestych XX wieku

Dr Ewa Golachowska, Dystrybucja funkcjonalna języków używanych przez katolików diecezji grodzieńskiej

59

Dr Damian Pałka, Pogrom kielecki, czyli historiografia na manowcach

Prof. wizytujący dr Irena Grudzieńska-Gross, Josif Brodski i Zbigniew Herbert

Dr Nicole Dołowy-Rybińska, Animacja kultury na Łużycach i jej wpływ na tożsamość etniczną młodzieży. Relacja z badań terenowych

Prof. dr hab. Zbigniew Greń, Parametry socjolingwistyczne w badaniach językowych na pograniczu

Prof. dr hab. Hanna Taborska, O pracy etymologa

Prof. dr hab. Kwiryna Handke, Nazewnictwo miejskie jako przedmiot badań naukowych

2. WYKŁADY, WARSZTATY, WYSTAWY

Prof. dr hab. Jerzy Bartmiński

- Prezentacja programu "Folklor między archiwum a estradą" na Festiwalu Nauki w Lublinie. 19.09.2011.

Dr Anna Engelking

- Prowadzenie i udział w dyskusji panelowej "Polacy na współczesnej Białorusi" zorganizowanej przez Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie (15.11.2011).

Dr Ewa Golachowska

- Wygłoszenie referatu "Szlacheckość zatopiona w słowach”. Referat przygotowany dla Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego i wygłoszony na spotkaniu otwartym dla szerokiej publiczności (19.11.2011).

Mgr Barbara Grunwald-Hajdasz

- Prezentacja tomu 6: Österreichische Literatur - Literatur aus Österreich wspólnie z wydawcą tomu prof. dr hab. Stefanem H. Kaszyńskim, omówienie specyfiki literatury niemieckojęzycznej powstającej w Austrii oraz przedstawienie założeń wyboru tekstów na Majówce z Austrią w Austriackim Ośrodku Kultury UAM w Poznaniu (24.05.2011).

Dr Mirosław Jankowiak- Pokaz slajdów i wykład "Nieznana Syberia. Kraina Buriatów w obiektywie" w Ratusza Urzędu Miasta Legionowo. Zaprezentowanie slajdów z międzynarodowej ekspedycji polsko-rosyjskiej (Ural-Syberia-Buriacja) oraz przybliżenie słuchaczom wiedzy z zakresu historii, kultury i życia codziennego na temat tego obszaru. Przybliżenie dziejów Polaków na Syberii (Perm, Irkuck, Zabajkale).

Mgr Anna Jawor

- Udział w cyklu popularyzującym naukę „Wędrujące Kino Filmu Etnograficznego” (w SWPS). Projekt jest efektem współpracy z Polskim Instytutem Antropologii w Warszawie oraz Royal Anthropological Institute w Londynie, polega na projekcji raz w miesiącu unikatowych filmów etnograficznych, prezentujących dorobek klasyków antropologii. Celem cyklu jest popularyzowanie nauki, wzbogacanie wiedzy z zakresu antropologii kultury, a tym samym propagowanie idei tolerancji wobec „innych”.

60

Zapoznanie się z dziedzictwem klasycznej antropologii może też pomóc oswoić się z trudnymi czasami, w jakich przyszło nam żyć obecnie, kiedy – za sprawą globalizacji, mobilności, sieci – doświadczamy szeroko pojętej wielokulturowości na co dzień i będąc „u siebie”. Wydarzenie jest otwarte dla całej społeczności SWPS, a także wszystkich chętnych spoza uczelni.

Dr Anna Kotłowska

- Wykład „Państwo rzymskie wobec pierwszych chrześcijan. Dramat nieporozumienia” w ramach sesji popularnonaukowej: „Quo vadis Henryka Sienkiewicza i jego adaptacje filmowe”, która jest częścią programu „Tydzień Książki Historycznej” organizowanego przez Publiczną Bibliotekę Pedagogiczną w Gnieźnie i Wyższą Szkołę Humanistyczno-Menedżerską ‘Milenium’.

Dr Helena Krasowska- Współredaktor strony internetowej www.bukowina.org.ua Strona internetowa: Bukowina Wieloetniczna jest projektem Koła Miłośników Ziemi Bukowińskiej w Berdiańsku na Ukrainie południowo – wschodniej prowadzona pod patronatem Polskiego Kulturalno-Oświatowego Towarzystwa „Odrodzenie”. Strona ta zawiera informacje o życiu naukowym i kulturowym dotyczącym tematyki bukowińskiej.- Udział w dwóch promocjach książki: Polacy Berdiańska: dokumenty, fakty, komentarze – 1) w Pałacu Staszica dzięki instytucjom: Senat Rzeczypospolitej Polskiej Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile Polskie Kulturalno-Oświatowe Towarzystwo „Odrodzenie” w Berdiańsku; 2) na Uniwersytecie Rzeszowskim z udziałem itd. Rektora itd. dr itd. Stanisława Uliasza.- Współtworzenie strony internetowej Fundacji Slawistycznej – Fundacja Slawistyczna upowszechnia naukę poprzez zamieszczanie na stronach internetowych wszystkich działań Fundacji.

Mgr Wojciech Mądry

- Wykład w poznańskim Kole Przewodników PTTK im. Marcelego Mottego pt.: „Wielkopolskie nekropolia piastowskie”.

Dr hab. Katarzyna Osińska, prof. IS PAN

- Udział w projekcie (kuratorka programu specjalnego) „Teatr polski w Moskwie” przygotowanym przez Instytut Adama Mickiewicza i Festiwal Teatralny „Złota Maska” w Moskwie. W ramach w/w projektu został przygotowany program specjalny pod nazwą „Polskij i russkij teatr: mify, istorija, pamjat’/zabvenie”.

- Prowadzenie obrad okrągłego stołu na temat „Polskij i russkij teatr: mify, istorija, pamjat’/zabvenie” (dyskusja odbyła się w dwóch częściach; pierwsza poświęcona była obecności mitów w teatrach obu krajów; druga – problematyce Holokaustu w polskim teatrze oraz pamięci Wojny Ojczyźnianej w teatrze rosyjskim) z udziałem: itd. itd. Dariusza Kosińskiego, Grzegorza Niziołka, Borisa Dubina, a także: Natalii Jakubowej, Krzysztofa Warlikowskiego, Grzegorza Laszuka, Konstantina Bogomołowa, Maksima Kuroczkina, Jeleny Grieminy i ze specjalnym udziałem Adama Pomorskiego i Wojciecha Ziemilskiego. Materiały okrągłego stołu w Internecie:

61

http://theoryandpractice.ru/videos/236-znachenie-istoricheskikh-syuzhetov-i-obshchestvennykh-mifov-v-rusckom-i-polskom-teatre-chast-1 oraz:http://theoryandpractice.ru/videos/258-znachenie-istoricheskikh-syuzhetov-i-obshchestvennykh-mifov-v-rusckom-i-polskom-teatre-chast-2

- Wygłoszenie w Kinie Iluzjon prelekcji poprzedzającą pokaz filmu Nikity Michałkowa „Niedokończony utwór na pianolę” (1976) poświęconej adaptacji utworów Czechowa w filmach Nikity Michałkowa w ramach cyklu „Kino/Teatr” przygotowanego przez Filmotekę Narodową i Teatr Narodowy.

- Odczyt w Centrum Scenografii Polskiej w Katowicach na temat „Motywy hiszpańskie w sztuce Tadeusza Kantora”, przygotowany na zaproszenie Centrum Scenografii Polskiej, Oddziału Muzeum Śląskiego z okazji wystawy „Szalony Hidalgo w świecie utopii”, prezentującej motywy hiszpańskie w dziełach scenografów polskich.

- Wykład „Nie tylko infantki i żołdacy. Inspiracje hiszpańskie Tadeusza Kantora” w Muzeum Narodowym w Krakowie. Wykład był jednym z wydarzeń towarzyszących wystawie „Skarby Korony Hiszpańskiej” prezentowanej w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie.

- Merytoryczne przygotowanie projektu i opieka kuratorska (wraz z kuratorką i koordynatorką dr Katarzyną Kacprzak) nad projektem „South/East Partnership. Moskwa-Warszawa/Wrocław-Madryt”. Projekt został zrealizowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznanych w związku z polską prezydencją. Partnerzy projektu: Teatr Polski we Wrocławiu, Teatro Espanol w Madrycie, Cineteca – Matadero, Instituto Cervantes, Fundacion Transicion Espanola, Festiwal NET w Moskwie, Kinotieatr Pionier, instytuty kultury polskiej w Madrycie i Moskwie. Założenia projektu zostały wyłożone na stronie internetowej: http://www.sep-tpl.com/ W ramach projektu odbyły się dwie debaty publiczne w Madrycie (z udziałem m. in. Luis’a Alberto de Cuenca, Iriny Prochorovej, Beaty Stasińskiej, José Maria Faraldo, Mariny Dawydowej, Chemy de la Pena, Katarzyny Osińskiej), debata w Moskwie (z udziałem Daniiła Dondureja, Juana Antonio Hormigón Blánqueza, Mariny Dawydowej, Katarzyny Osińskiej), pokazy filmów polskich i rosyjskich – w Madrycie oraz polskich i hiszpańskich – w Moskwie; prezentacja twórczości Pawła Demirskiego i Moniki Strzępki w Moskwie; pokazy spektaklu „Sprawa Dantona” w reż. Jana Klaty w Madrycie.

- Prowadzenie spotkania z reżyserem Andriejem Chrżanowskim (Rosja) w Madrycie – w ramach projektu „South/East Partnership”. W debacie udział wzięli: Katarzyna Osińska, Marina Dawydowa, Chema de la Peña, poświęcona ona była roli teatru i kina w demokratycznych przemianach w Polsce, Hiszpanii i Rosji.

- Udział w dyskusji „Teatr i kino w czasach przemian” – Institut Strielka, Moskwa w ramach projektu „South/East Partnership”. Uczestnicy dyskusji: Katarzyna Osińska, Daniił Dondurej i Juan Antonio Hormigón Blánquez; prowadzenie: Marina Dawydowa. Dyskusja poświęcona była obecnej sytuacji w teatrze i kinie w Polsce, Rosji i Hiszpanii.

- Prezentacja książki „Teatr rosyjski XX wieku wobec tradycji. Kontynuacje, zerwania, transformacje”. Prezentacja książki autorstwa Katarzyny Osińskiej odbyła się w Rosyjskiej Akademii Sztuki Teatralnej w Moskwie dla studentów i wykładowców tej uczelni. Prezentację prowadziła dr Natalia Jakubowa.

Dr hab. Dorota Rembiszewska, prof. IS PAN

62

- Wygłoszenie referatu: „Gwary mazurskie w XIX-wiecznych ankietach Georga Wenkera” na zebraniu Wydziału I Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

- Prowadzenie cyklicznego spotkania promującego najnowsze publikacje regionalne z Podlasia –organizowanego przez Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów i Miejską Bibliotekę Publiczną w Łomży, na którym odbywa się promocja wydawnictw regionalnych z Polski północno-wschodniej.

- Wykład: „Nazwy dziecka nieślubnego w gwarach polskich i dawnej polszczyźnie” – wygłoszony dla studentów w Instytucie Slawistyki Zachodniej i Południowej Uniwersytetu Warszawskiego.

- Moderowanie prezentacji archiwów na II Pikniku Archiwalnym. Prowadzenie i moderowanie prezentacji placówek archiwalnych działających w Warszawie, które występowały na II Pikniku Archiwalnym zorganizowanym przez Archiwum PAN.

- Wygłoszenie referatu: „Wkład Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów w badanie i popularyzację historii regionalnej”. Referat wygłoszony na Spotkaniu pokoleń w kręgu kultury ziemiańskiej w Muzeum Przyrodniczym w Drozdowie.

Dr Joanna Roszak

- Jurorka konkursu im. K. K. Baczyńskiego w Łodzi.

- Jurorka XX Konkursu Poetyckiego dla Dzieci (Centrum Sztuki Dziecka).

- Zorganizowanie seminarium „A to Słowianie właśnie” z udziałem pracowników nauki (Instytut Slawistyki PAN, UAM) i uczniów licealnych w dzień patronów Słowian Publiczne Liceum Zakonu Pijarów w Poznaniu.

- Udział w spotkaniu dotyczącym tłumaczeń (wraz z Marcinem Kurkiem) – w ramach festiwalu Poznań wzywa – prezentacja własnych przekładów (Brigitte Eisenreich, Paul Celan, Li Young Lee), dyskusja o przekładach.

- Prowadzenie spotkania z Katarzyną Leszczyńską – o książce M. Mehr, Oskarżona, księgarnia Bookarest.

- Prezentacja opowieści dla dzieci „Niezbędnik hodowcy mrówkojada” ,Malta Poznań Festival.

- Spotkanie wokół książki „Nienasycenie. Kafka w oczach filozofów” – organizacja i prowadzenie spotkania z Arkadiuszem Żychlińskim i Łukaszem Musiałem w Austriackim Ośrodku Kultury w Poznaniu.

Dr Danuta Roszko

- Współprowadzenie Klubu dyskusyjnego „Forum” w Płocku – tematy: 1) Kultura wczesnych Słowian (a Bałtowie); 2) wielokulturowość na terenach Rzeczypospolitej (mniejszość etniczna romska); 3) Koreferat „Mniejszość litewska w Polsce i mniejszość polska na Litwie”; 4) Koreferat „Szkoły litewskie w Polsce i szkoły polskie na Litwie w roku szkolnym 2010/2011.

Dr hab. Roman Roszko, prof. IS PAN

- Wykład „O dziejach ludów w słowie uwięzionych. Słowianie na przestrzeni wieków” (Dom Darmstadt w Płocku). Ukazanie zawartych w leksyce indoeuropejskiej treści, które wiele wnoszą do dziejów ludów

63

europejskich, szczególnie Słowian, o których nie można dowiedzieć się w zachowanych kronikach (greckich, italskich, hetyckich itd.).

- Współprowadzenie Klubu dyskusyjnego „Forum” w Płocku – tematy: 1) wielokulturowość na terenach Rzeczypospolitej; 2) Koreferat „Mniejszość niemiecka, kaszubska, ukraińska i białoruska w Polsce”; 3) mniejszości narodowe i etniczne w Polsce; 4) Koreferat „Mniejszości narodowe i etniczne – dane statystyczne”.

- Otwarcie wystawy fotograficznej „Złote karty bułgarskiego średniowiecza” (POKiS Płock).

Dr hab. Zofia Sawaniewska-Moch, prof. IS PAN

- Udział w panelu dyskusyjnym na temat dziedzictwa kultury szlachecko-ziemiańskiej na Kujawach. Dyskusja w gronie przedstawicieli różnych dziedzin na temat kultury materialnej i duchowej warstwy ziemiańskiej, połączona z prezentacją materiałów fotograficznych. Miejsce: Akademicka Przestrzeń Kulturalna, Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy.

Prof. dr hab. Irena Sawicka

- Promocja numeru pisma „Czas kultury” poświęconemu kulturze albańskiej – udział w publicznej dyskusji na temat transformacji w kulturze i świadomości albańskiej.

- Wystawa współczesnego malarstwa albańskiego „Ogród marzeń”, Galeria miejska, Bydgoszcz. W trakcie wystawy odbył się cykl wykładów na temat kultury albańskiej i dyskusji, w których uczestniczyłam jako ekspert. Z tej okazji udzieliłam również wywiadu dla Radia Pomorza i Kujaw.

Dr Sylwia Siedlecka

- Opieka kuratorska i naukowa nad cyklem "Wyłącz System", zorganizowanym przez warszawski Dom Spotkań z Historią z okazji odzyskania przez Polskę niepodległości w 1989 roku. Tematy w cyklu: „Jarocin-rekonstrukcje”; „Trzeci obieg kultury w Peerelu”; „Trójmiejska Scena Alternatywna”. Spotkania z twórcami, animatorami kultury, historykami, dziennikarzami, rozmowy o nowych publikacjach książkowych i filmach związanych z tematem trzeciego obiegu i kontrkultury w Peerelu.

- Cykl spotkań autorskich i dyskusji z okazji wydania w listopadzie b.r. tomu "Mówi Warszawa" (współautorstwo Sylwia Siedlecka), wyd. Muzeum Powstania Warszawskiego, Wydawnictwo Trio, Instytut Stefana Starzyńskiego. Promocja wiedzy historycznej z uwzględnieniem problemów lokalnych stolicy współcześnie (m.in. indywidualna inicjatywa "Mówi Bródno" na temat historycznego oraz współczesnego Bródna, z udziałem dziennikarzy, historyków, pisarzy i artystów).

- Udział w debacie międzynarodowej z udziałem pisarzy europejskich na XVIII Festiwalu Książki w Budapeszcie – „Migracja i emigracja, ekspaci, pisarze autochtoniczni i napływowi. Hybrydyzacja literatury europejskiej”. Uczestnicy spotkania: Clare Azzopardi, Helen Cross, Jean-Michel Guenassia, Jean Portante, Alexandra Salmela, Sylwia Siedlecka, Németh Gábor i Bán Zsófia.

- Udział w dyskusji panelowej o młodej literaturze europejskiej z udziałem europejskich pisarzy – debiutantów na Europejskim Festiwalu Debiutantów w Budapeszcie. Uczestnicy: Barbara Aschenwald (Austria), Simon Froehling (Szwajcaria), Tadej Golob (Słowenia), Jan Němec (Czechy), Amy Sackville (Wielka Brytania), Alexandra Salmela (Finlandia), Gaia Rayneri (Włochy), Sylwia Siedlecka (Polska), Szvoren Edina (Węgry), Katarina Tholtová (Słowacja), Ivan Dimitrov (Bułgaria), Christos Argyrou (Cypr), Noemí González Sabugal (Hiszpania), Jean-Michel Guenassia (Francja), Lasse Ernst (Dania),

64

Vasco Luís Curado (Portugalia), Esther Kinsky (Niemcy), Adina Rosetti (Rumunia), Olja Savičević Ivančević (Chorwacja), Franca Treur (Holandia).

- Organizacja, opieka merytoryczna, prowadzenie i promocja medialna cyklu spotkań ze świadkami epoki okresu Peerelu: „Bardowie Peerelu – Jacek Kleyff” w Domu Spotkań z Historią. Tematem jednego ze spotkań była twórcza biografia Jacka Kleyffa, z którym Sylwia Siedlecka rozmawiała m.in. o Salonie Niezależnych, kulturze popularnej Peerelu, cenzurze i scenie muzycznej w drugim obiegu.

Mgr Anna Zawadzka- Organizacja cyklu pokazów pt.: "Żydokomuna" – 1) cykl pokazów: w Gdańsku (organizator: Centrum Społeczne "Młodych Socjalistów"); 2) w Warszawie (organizator: Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów); 3) w Łodzi (organizator: Świetlica "Krytyki Politycznej"); 4) w Krakowie (organizator: Centrum Kultury Żydowskiej, Fundacja Judaica); 5) w Poznaniu (organizator: "Recykling Idei"). Pokaz filmu dokumentalnego "Żydokomuna" (reż. Anna Zawadzka, produkcja: Archiwum Etnograficzne UW) i dyskusja po pokazie na temat stereotypu "żydokomuny". - Wykład inaugurujący IX edycję Feministycznej Akcji Letniej: "Od drugiej płci do żadnej płci".- Udział w Seminarium "Fala za falą czyli morze feministycznych tematów" na temat podstaw teorii feministycznych w ramach IX edycji Feministycznej Akcji Letniej (3x210min). Przegląd zagadnień podjętych przez feminizm i Gender Studies. Konstruowanie płci, relacje między kobietami, prywatne/polityczne, rynek seksualny, terror piękności, praca kobiet, opresja i opór, patriarchat i matriarchat, różnica i równość, uniwersalizm czy partykularyzm, reforma czy rewolucja - dyskusja nad trafnością i aktualnością wybranych wątków myśli feministycznej.

Dr hab. Anna Zielińska, prof. IS PAN

- Wykład pt.: „Rdzenni mieszkańcy województwa lubuskiego urodzeni przed 1945 r.” w ramach programu naukowego „Nowa Marchia. Wspólne korzenie” w Bibliotece Miejskiej w Gorzowie Wlkp.

Dr Beata Raszewska-Żurek

– Udział w redakcji ogólnosłowiańskiego słownika internetowego „Universalní Slăvianskí Slovar´” powstałego z inicjatywy Slavic Christian Society w Toronto w Kanadzie jako społeczna działalność slawistów z różnych krajów.

3. POPULARYZACJA NAUKI W MEDIACH

Dr Iwona Bielińska-Gardziel- Wystąpienie w Radio Lublin w audycji poświęconej zagadnieniom języka i kultury (o językowym obrazie ZIMNA w języku polskim, analizując znaczenia dosłowne i metaforyczne), 13 i 20.11.2011.

Dr Nicole Dołowy-Rybińska- Wystąpienie w Radio dla Ciebie w audycji poświęconej stypendystom programu START FNP.- Wystąpienie w Programie 3 Polskiego Radia w audycji "Raport o stanie świata" dotyczące problematyki zagrożonych języków.

65

- udział w filmie nakręconym z okazji 20-lecia Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Dr Lilla Grzelak- Udział w audycji radiowej PR II, poświęcona jugosłowiańskiej części Bałkanów. Wyjaśnienie pojęcia kocioł bałkański.

Dr hab. Ryszard Grzesik, prof. IS PAN- Dwa wywiady dla programu informacyjnego Ośrodka Regionalnego Telewizji Polskiej w Poznaniu "Teleskop" TVP-Info - kwestia dawności stosunków polsko-węgierskich oraz z okazji Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej.

Prof. dr hab. Kwiryna Handke- Wywiad o książce "Dzieje Warszawy nazwami pisane" dla Radia Polskiego dla Zagranicy.

Dr Mirosław Jankowiak- Dwie audycje radiowe w radiu WNET – na temat: Łatgalia jako regionie wielokulturowym oraz o Polakach zamieszkujących Łotwę.

Dr hab. Katarzyna Osińska, prof. IS PAN- Udział w dwóch audycjach – II program Polskiego Radia – 1) audycji przygotowanej z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru na temat wydarzeń związanych z realizacją projektu „Teatr polski w Moskwie” oraz książki „Teatr rosyjski XX wieku wobec tradycji. Kontynuacje, zerwania, transformacje” (w związku z przyznaniem książce nagrody ITI); 2) o założeniach i realizacji projektu „South/East Partnership”.

Dr Joanna Roszak- Udział w audycji kulturalnej w II programie Polskiego Radia – udzielenie wywiadu o redagowanej powieści „Malina” Ingeborg Bachmann.

Prof. dr hab. Jadwiga Zieniukowa- Udzielenie wywiadu dla Redakcji "Tygodnika Powszechnego" – na temat języków zagrożonych, tj. o wybranych językach mniejszościowych (kaszubskim, językach łużyckich i germańskim języku wilamowskim w Polsce).- Udzielenie wywiadu grupie badawczej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego - na temat wieloetnicznej i wielowyznaniowej społeczności Łodzi w pierwszej połowie XX w. (na podstawie wspomnień własnych i przekazu rodzinnego).

Dr hab. Anna Zielińska, prof. IS PAN-Wywiad dla telewizji regionalnej TV4 „Zielona Góra” na temat badań nad tożsamością regionu.

66

4. PUBLIKACJE

Dr Anna Engelking - "Co nie leży na wierzchu", rozmowa z prof. Barbarą Engelking-Boni – wywiad udzielony czasopismu "Academia", nr 1 (25), 2011, s. 40-43.- "What Lies Beneath the Surface", Interview with Prof. Barbara Engelking-Boni – wywiad udzielony czasopismu "Academia", nr 1 (25), 2011, s. 40-43.

Dr Lilla Grzelak- Wywiad z językoznawcą prof. Ireną Maryniakową - opublikowanie wywiadu na stronie IS PAN http://www.ispan.waw.pl/content/view/731/1/lang,pl_PL.ISO8859-2/

- Opracowanie informacji dotyczących projektu badawczego realizowanego pod kierunkiem prof. Violety Koseskiej-Toszewej "Gramatyka konfrontatywna bułgarsko – polska" – i opublikowanie na Portalu Wiedzy PAN. http://www.portalwiedzy.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=590:gramatyka-konfrontatywna-bugarsko-polska-violetta-koseska-toszewa-edytor-naukowy&catid=61:prace-badawcze-wyniki-zastos&Itemid=81

- Opracowanie dot. efektów badań prof. H. Popowskiej-Taborskiej i Z. Borysia "Słownik etymologiczny kaszubszczyzny" – i opublikowanie na Portalu Wiedzy PAN. http://www.portalwiedzy.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=595:sownik-etymologiczny-kaszubszczyzny-&catid=61:prace-badawcze-wyniki-zastos&Itemid=81

- Omówienie badań nad toponimią miejską w książce prof. Kwiryny Handke "Dzieje Warszawy nazwami pisane" – i opublikowanie na stronie IS PAN. http://www.ispan.waw.pl/content/view/787/1/lang,pl_PL.ISO8859-2/- „Kompleks dobrze widziany”. Rozmowa z macedońską pisarką Lidiją Dimkovską. http://www.pk.org.pl/artykul.php?id=493.

- Wywiad z prof. Zuzanną Topolińską, lingwistką związaną w przeszłości z IS PAN, obecnie akademikiem MANU - opublikowanie wywiadu na stronie PAN. http://www.portalwiedzy.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=673:wywiad-z-prof-zuzann-topolisk&catid=119:wiadomoci-biece&Itemid=566

Prof. dr hab. Kwiryna Handke

- artykuły varsawianistyczne do miesięcznika "Stolica" – Znaki życia, Miodowa czy Miodownikowska, Archeologia językowa – Powązki i Szczęśliwice; Archeologia językowa – Wyględów i Szopy; Archeologia językowa – Włochy, Okęcie, Opacz, Raków, Skorosze, Zbarz; Reklamowa sztuka dla sztuki; Powtórka z historii.

Mgr Anna Jawor

67

- Regularne publikowanie recenzji książek naukowych w piśmie „Forum Akademickie” – popularyzowanie nauki poprzez recenzowanie książek naukowych.

Dr hab. Grażyna Szwat-Gyłybowa, prof. IS PAN- The Somewhat Outdated and Seemingly Avant-Garde Nature of the Ongoing Discourse on Interdyscyplinarity - in: The Humanities Today and the Idea of Interdisciplinary Studies, ed. B. Bokus, Warszawa 2011, s. 300-302.

Prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir- Korczaka portret niesentymentalny, tekst w "Gazecie Wyborczej" z 1/7/2011, http://wyborcza.pl/1,76842,9853339,Korczaka_portret_niesentymentalny.html - recenzja z książki Joanny Olczak-Ronikerowej pt. Korczak. Autobiografia.- Oko Eco, tekst w "Gazecie Wyborczej", http://wyborcza.pl/1,76842,10575055,Oko_Eco.html - recenzja książki Umberto Eco pt. Cmentarz w Pradze.- Czarni myśliwi czyli polowaneczko, tekst w piśmie internetowym Narodowego Instytutu Audiowizualnego:, dwutygodnik.com, http://www.dwutygodnik.com/artykul/2671-czarni-mysliwi-czyli-polowaneczko.html recenzja książki Christiana Ingrao pt. Czarni myśliwi. Brygada Dirlewangera- Biało czerwone i czarne, tekst w "Gazecie Wyborczej".http://wyborcza.pl/1,76842,10642562,Bialo_czerwone_i_czarne.html - recenzja książki Małgorzaty Szejnert pt. Dom żółwia.- Grzejnik jako wola i wyobrażenie, tekst w piśmie internetowym Narodowego Instytutu Audiowizualnego: dwutygodnik.com, http://www.dwutygodnik.com/artykul/2740-grzejnik-jako-wola-i-wyobrazenie.html – recenzja z książki Michela Houllebecqa pt. Mapa i terytorium.- Historia jako księgowość kreatywna, tekst w piśmie internetowym Narodowego Instytutu Audiowizualnego:, dwutygodnik.com, http://www.dwutygodnik.com/artykul/1956-historia-jako-ksiegowosc-kreatywna.html – recenzja z książki Jana Tomasz Grossa pt. Złote żniwa.- Egzekutor z Grossem w tle, tekst w piśmie internetowym Narodowego Instytutu Audiowizualnego:, dwutygodnik.com, http://www.dwutygodnik.com/artykul/1922-egzekutor-z-grossem-w-tle.html – recenzja z książki Stefana Dąbskiego pt. Egzekutor.- Spowiedź farmazona, tekst w piśmie internetowym Narodowego Instytutu Audiowizualnego:, dwutygodnik.com, http://www.dwutygodnik.com/artykul/1706-spowiedz-farmazona.html – recenzja z książki Claude'a Lanzmanna pt. Zając z Patagonii.- Pisarz walczy z prezydentem Czeczenii, tekst w "Gazecie Wyborczej”, http://wyborcza.pl/1,76842,9106381,Pisarz_walczy_z_prezydentem_Czeczenii.html – recenzja z książki Jonathana Littela pt. Czeczenia. Rok III.

XI. STUDIUM DOKTORANCKIE IS PAN

68

Kierownik: dr hab. Anna Zielińska, prof. IS PANSekretarz: dr Mirosław Jankowiak

W roku akademickim 2010/2011 studiowało 13 osób. Na pierwszy rok studiów w październiku 2010 zostało przyjętych czworo nowych doktorantów. W roku akademickim 2010/2011 doktoranci wystąpili z referatami na trzech konferencjach oraz prezentowali swoje dokonania naukowe na sesji doktoranckiej w IS PAN w kwietniu 2011. Doktoranci biorą udział w pracach statutowych Instytutu Slawistyki, uczestniczą w zebraniach naukowych oraz seminariach.

Projekty tematów prac doktorskich doktorantów IS PAN (przed otwarciem przewodu)

Mgr Emilia Borkowska, Rosyjska tożsamość w postradzieckiej rzeczywistości społeczno-kulturowej (opiekun naukowy: dr hab. Katarzyna Osińska, prof. IS PAN),

Mgr Aneta Czarnecka, Zmiany językowe obserwowane w prasowych nekrologach warszawskich w okresie powojennym (opiekun naukowy: prof. dr hab. Zbigniew Greń),

Mgr Dariusz Dębecki, Język religii a język kultury konsumpcyjnej XXI wieku. Desakralizacja i lingwistyczna opozycja sacrum-profanum (opiekun naukowy: dr Dorota Pazio-Wlazłowska),

Mgr Katarzyna Hosaniak, Przemiany mitu Europy Środkowej w dyskursie elit przełomu XX i XXI wieku (opiekun naukowy: prof. dr hab. Wojciech Burszta),

Mgr Karolina Kwiecińska, Językowy obraz Afryki w wybranych polskich reportażach (opiekun naukowy: prof. dr hab. Zbigniew Greń),

Mgr Karolina Likhtarovich, Turystyka a nowa lokalność w warunkach wielokulturowości. Analiza wybranych przykładów z pogranicza polsko-białoruskiego (opiekun naukowy: dr Anna Engelking),

Mgr Aneta Majewska-Foder, Symbolika krwi w bułgarskiej prozie memuarystycznej końca XIX i początku XX wieku (opiekun naukowy: dr hab. Grażyna Szwat-Gyłybowa, prof. IS PAN,

Mgr Piotr Majewski, Wizje narodu wśród macedońskich elit politycznych – kulturoznawcza interpretacja dyskursu narodowościowego (opiekun naukowy: prof. dr hab. Wojciech Burszta),

Mgr Maria Makarowa, Żydzi polscy w Birobidżanie: studium językowo-kulturowe (opiekun naukowy: dr hab. Zofia Sawaniewska-Moch, prof. IS PAN),

Mgr Alicja Podbielska, Dyskurs pamięci o polskich Sprawiedliwych (opiekun naukowy: prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir),

Mgr Ewa Popławska, Językowy stereotyp Niemca w mediach (opiekun naukowy: prof. dr hab. Jerzy Bartmiński),

Mgr Agnieszka Pluwak, Zastosowanie ontologii informatycznych do semantycznej analizy języka polskiego na podstawie aplikacji FrameNet (opiekun naukowy: prof. dr hab. Violetta Koseska-Toszewa),

69

Mgr Franciszek Rapacki, Zagadnienia tożsamościowe Słowaków i Ukraińców rumuńskiego Banatu (opiekun naukowy: dr hab. Joanna Nowak, prof. IS PAN),

Mgr Joanna Szepietowska, Motyw cierpienia i ofiary w literaturze bułgarskiej XIX wieku (opiekun naukowy: dr hab. Grażyna Szwat-Gyłybowa, prof. IS PAN),

Mgr Aleksandra Topiłko-Wiśniewska, Kategoria apelu w języku czeskim (opiekun naukowy: prof. dr hab. Zbigniew Greń),

Mgr Katarzyna Włodarska, Akwizycja języka ojczystego i akwizycja języka obcego (opiekun naukowy: prof. dr hab. Zbigniew Greń),

Mgr Anna Zalewska, Kategoria inności w kulturze ludowej (opiekun naukowy: prof. dr hab. Zbigniew Greń),

Mgr Robert Zawisza, Obraz śmierci i współczesne obrzędy pogrzebowe ludności polskiej na Łotwie na przykładzie Łatgalii (opiekun naukowy: dr Anna Engelking).

XII. BIBLIOTEKA INSTYTUTU SLAWISTYKI PAN IM. ZDZISŁAWA STIEBERA

W 2011 roku księgozbiór Biblioteki IS PAN powiększył się o: - 222 wol. książek - 2 wol. broszur - 604 wol. czasopism

- 3 jedn. zbiorów specjalnych. W tym samym czasie frekwencja czytelnicza wyniosła 766 zarejestrowanych osób (w tym 268 pracowników naukowych).Ogółem księgozbiór BIS PAN liczy na dzień 31 grudnia 2011 r.: - 94 362 wol. druków zwartych - 29 295 wol. czasopism - 886 jednostek zbiorów specjalnych. Skatalogowano w systemie HORIZON (stan na 02.01.2012): - 14 599 wol. książek i broszur (+ 8 CD) (12 155 opisów) - 36 546 zeszytów czasopism (974 opisy).

XIII. SLAWISTYCZNY OŚRODEK WYDAWNICZY

70

1. PUBLIKACJE NAUKOWE WYDANE W SLAWISTYCZNYM OŚRODKU WYDAWNICZYM IS PAN

Czasopisma

1. „Acta Baltico Slavica”, t. 35, redaktor naczelny Iryda Grek-Pabisowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy , Warszawa 2011, 370 s. 21,5 ark.

2. „Cognitive Studies Études Cognitives”, t. 11, redaktor naczelny Violetta Koseska-Toszewa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy , Warszawa 2011, 344 s., 19 ark.

3. „Slavia Meridionalis, t. 11, redaktor naczelny Grażyna Szwat-Gyłybowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy , Warszawa 2011, 370 s., 21,5 ark.

4. „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa”, t. 38, redaktor naczelny Wojciech Józef Burszta, Jacek Serwański, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy , Warszawa 2011, 238 s. 19 ark.

5. „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa”, t. 39, redaktor naczelny Wojciech Józef Burszta, Jacek Serwański, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy , Warszawa 2011, 257 s. 20 ark.

6. „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, t. 46, redaktor naczelny Kwiryna Handke, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy , Warszawa 2011, 300 s., 16,5 ark.

Monografie

7. Lilla Moroz-Grzelak, Bracia Słowianie. Wizje wspólnoty a rzeczywistość, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy , Warszawa 2011, 344 s. 17 ark.

8. Natalia Urbańczyk-Adach, Wariantywność walencji czeskiego czasownika. Konkurencja struktur syntetycznych i analitycznych, Prace Slawistyczne 132, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2011, 203 s., 11 ark.

9. Beata Kubok, Dawne słownictwo gwar cieszyńskich w świetle kontaktów językowych, Język na Pograniczach 39, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2011, 337 s. 24 ark.

10. Grażyna Charytoniuk-Michiej, Obrzęd dziadów w dokumentach i w cyklu Mickiewicza, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2011, 296 s. 15 ark.

Prace zbiorowe

11. Leksykon tradycji bułgarskiej, redakcja naukowa Grażyna Szwat-Gyłybowa, 376 s. 24,5 ark.

12. Konstrukcje i destrukcje tożsamości. Tom I. Wokół religii i jej języka, redakcja naukowa Ewa Golachowska i Anna Zielińska, 294 s. 23 ark.

71

Ogółem 12 tytułów (monografie – 4; prace zbiorowe – 2; czasopisma – 6). Razem 232 arkusze wydawnicze.

XIV. ARCHIWUM NAUKOWE IS PAN

Archiwum naukowe Instytutu Slawistyki PAN działa od roku 2008.

Pracami Archiwum Naukowego kieruje dr hab. Dorota Rembiszewska, prof. IS PAN jako pełnomocnik dyrekcji do spraw archiwum naukowego.

W roku 2011 r. trwały prace nad opracowywaniem spuścizny Ewy Rzetelskiej-Feleszko, będącej przedmiotem tematu statutowego.

Przygotowano wniosek grantowy Komputerowy system ewidencji archiwaliów do Atlasu gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny i Słownika bohemizmów (kierownik projektu Dorota K. Rembiszewska), który otrzymał dofinansowanie w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.

W ramach współpracy z Archiwum PAN Dorota K. Rembiszewska prowadziła prezentację archiwów na II Pikniku Archiwalnym 11.06.2011 zorganizowanym przez Archiwum PAN oraz brała udział w pracach Towarzystwa Rapperswilskiego.

Przewodniczący Rady Naukowej Z-ca Dyrektora Instytutu Slawistyki PAN Instytutu Slawistyki PAN ds. Naukowych

Prof. dr hab. Zbigniew Greń Dr hab. Anna Zielińska, prof. IS PAN

Warszawa, 30.01.2012

72

ZAWARTOŚĆ

I. OGÓLNE INFORMACJE O INSTYTUCIE...............................................................................................................................1

1. MIEJSCE W RANKINGU................................................................................................................................1

2. ZATRUDNIENIE.............................................................................................................................................2

3. KIERUNKI BADAWCZE W INSTYTUCIE SLAWISTYKI PAN................................................................2

4. PION NAUKOWY INSTYTUTU SLAWISTYKI PAN..................................................................................3

II. OSIĄGNIĘTE WYNIKI......................................................................................................................................................................... 6

1. NAJWAŻNIEJSZE OSIĄGNIĘCIA INSTYTUTU SLAWISTYKI PAN......................................................6

1.1. NAGRODA PREZESA RADY MINISTRÓW............................................................................................................7

1.2. ZAKOŃCZENIE WIELOLETNICH PROJEKTÓW O ZNACZENIU MIĘDZYNARODOWYM.........7

1.3. UDZIAŁ W PROJEKTACH MIĘDZYNARODOWYCH......................................................................................9

1.4. ZAGRANICZNE STYPENDIA W ŚWIATOWYCH OŚRODKACH NAUKOWYCH...........................10

1.5. KONFERENCJE WSPÓŁORGANIZOWANE PRZEZ IS PAN.........................................................................11

1.6. ZNACZĄCE PUBLIKACJE WYDAWANE ZARÓWNO W SLAWISTYCZNYM OŚRODKU WYDAWNICZYM IS PAN, JAK I W OFICYNACH ZEWNĘTRZNYCH................................................................13

1.7. WYDAWANIE WYSOKO PUNKTOWANYCH CZASOPISM..........................................................................17

1.8. UZYSKANIE GRANTU Z NARODOWEGO PROGRAMU ROZWOJU HUMANISTYKI NA KONTYNUACJĘ SŁOWNIKA PRASŁOWIAŃSKIEGO NA LATA 2012-2015....................................................17

1.9. AKTYWIZACJA MŁODYCH PRACOWNIKÓW NAUKI...................................................................................18

1.10. DYNAMIKA ZMIAN KADROWYCH.........................................................................................................................19

2. TEMATY STATUTOWE...............................................................................................................................19

2.1. KULTUROWE DZIEDZICTWO SŁOWIAŃSZCZYZNY....................................................................................20

2. 2. TOŻSAMOŚCI NARODOWE I REGIONALNE SŁOWIAN (MITY, IDEE, PAMIĘĆ ZBIOROWA)25

2.3. MNIEJSZOŚCI, POGRANICZA KULTUROWE, RELACJE MIĘDZYKULTUROWE............................28

2.4. LINGWISTYKA W KONTEKŚCIE SPOŁECZEŃSTWA INFORMATYCZNEGO: BADANIA KONFRONTATYWNE, SEMANTYKA, KOGNITYWIZM, LINGWISTYKA KORPUSOWA......................31

73

2.5. NOWOCZESNE SYSTEMY INFORMACJI NAUKOWEJ................................................................................32

2.6 PROBLEMY Z REALIZACJĄ TEMATÓW STATUTOWYCH W 2011 ROKU.......................................33

3. GRANTY............................................................................................................................................................33

3.1. GRANTY NARODOWEGO CENTRUM NAUKI AFILIOWANE W IS PAN................................................33

3.2. UCZESTNICTWO W GRANTACH AFILIOWANYCH POZA INSTYTUTEM SLAWISTYKI PAN34

3.3. GRANTY EUROPEJSKIE....................................................................................................................................................36

4. PUBLIKACJE KSIĄŻKOWE PRACOWNIKÓW IS PAN...............................................................................37

4.1. MONOGRAFIE.........................................................................................................................................................................37

4.2. SŁOWNIKI............................................................................................................................................................................ 38

4.3. TOMY ZBIOROWE...........................................................................................................................................................38

4.4. CZASOPISMA NAUKOWE WYDAWANE PRZEZ IS PAN...........................................................................39

4.5. CZASOPISMA NAUKOWE POD REDAKCJĄ PRACOWNIKÓW IS PAN, WYDANE PRZEZ INNE PODMIOTY............................................................................................................................................................................ 39

III. NAGRODY PRZYZNANE PRACOWNIKOM IS PAN.....................................................................................................40

IV. TYTUŁY I STOPNIE NAUKOWE UZYSKANE PRZEZ PRACOWNIKÓW IS PAN ORAZ NADANE PRZEZ RADĘ NAUKOWĄ IS PAN.................................................................................................................................................. 41

V. PRZEWODY DOKTORSKIE I HABILITACYJNE.................................................................................................................42

1. PRZEWODY DOKTORSKIE OTWARTE PRZEZ RADĘ NAUKOWĄ IS PAN.......................................42

2. PRZEWODY DOKTORSKIE DOKTORANTÓW ORAZ ABSOLWENTÓW STUDIUM DOKTORSKIEGO IS PAN OTWARTE POZA INSTYTUTEM SLAWISTYKI PAN......................................43

3. PRZEWODY DOKTORSKIE PRACOWNIKÓW IS PAN OTWARTE POZA INSTYTUTEM SLAWISTYKI PAN...............................................................................................................................................43

4. OTWARTE PRZEWODY HABILITACYJNE..............................................................................................43

VI. WSPÓŁPRACA Z MIĘDZYNARODOWYM ŚRODOWISKIEM NAUKOWYM....................................................44

1. WYKAZ WSPÓLNYCH PROJEKTÓW BADAWCZYCH W RAMACH PROTOKOŁÓW O WSPÓŁPRACY MIĘDZY PAN I ZAGRANICZNYMI AKADEMIAMI ORAZ INNYMI PLACÓWKAMI NAUKOWYMI.......................................................................................................................................................44

2. NOWE TEMATY WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ NA LATA 2012-2014 ZŁOŻONE W BWZ PAN. . .46

3. WSPÓŁPRACA MIĘDZY IS PAN I ZAGRANICZNYMI PLACÓWKAMI NAUKOWYMI NA PODSTAWIE UMÓW MIĘDZY INSTYTUTAMI...............................................................................................47

4. WSPÓŁPRACA PRACOWNIKÓW IS PAN Z ZAGRANICZNYMI INSTYTUCJAMI NAUKOWYMI BEZ ZAWARTEGO OFICJALNEGO POROZUMIENIA....................................................48

74

5. WYJAZDY ZAGRANICZNE I WIZYTY NAUKOWE W IS PAN.............................................................49

6. UDZIAŁ W GREMIACH NAUKOWYCH...................................................................................................49

VII. REFERATY I WYKŁADY WYGŁOSZONE ZA GRANICĄ..........................................................................................52

1. REFERATY WYGŁOSZONE NA KONFERENCJACH ZA GRANICĄ....................................................52

2. WYKŁADY I REFERATY WYGŁOSZONE NA ZAPROSZENIE ZAGRANICZNYCH INSTYTUCJI NAUKOWYCH......................................................................................................................................................56

VIII. KONFERENCJE I INNE WYDARZENIA NAUKOWE ORGANIZOWANE PRZEZ IS PAN.........................57

1. KONFERENCJE MIĘDZYNARODOWE.....................................................................................................57

2. KONFERENCJE KRAJOWE.........................................................................................................................58

IX. STYPENDIA NAUKOWE............................................................................................................................................................... 59

1. ZAGRANICZNE............................................................................................................................................59

2. KRAJOWE......................................................................................................................................................59

X. UPOWSZECHNIANIE I PROMOCJA NAUKI........................................................................................................................59

1. OTWARTE ZEBRANIA NAUKOWE INSTYTUTU SLAWISTYKI PAN.................................................59

2. WYKŁADY, WARSZTATY, WYSTAWY....................................................................................................60

3. POPULARYZACJA NAUKI W MEDIACH.................................................................................................65

4. PUBLIKACJE.................................................................................................................................................67

XI. STUDIUM DOKTORANCKIE IS PAN......................................................................................................................................69

XII. BIBLIOTEKA INSTYTUTU SLAWISTYKI PAN IM. ZDZISŁAWA STIEBERA.................................................70

XIII. SLAWISTYCZNY OŚRODEK WYDAWNICZY................................................................................................................71

1. PUBLIKACJE NAUKOWE WYDANE W SLAWISTYCZNYM OŚRODKU WYDAWNICZYM IS PAN……………………………………………………………………………………………………………….71

XIV. ARCHIWUM NAUKOWE IS PAN...........................................................................................................................................72

75