Interdyscyplinarny Zespół Badawczy „Badania nad Kulturą Dawną ...

Interdyscyplinarny Zespół Badawczy

„Badania nad Kulturą Dawną”

Wydział Neofilologii UW

http://kulturadawna.uw.edu.pl

Dr hab. Joanna Godlewicz-Adamiec: Badania nad Kulturą Dawną

Więcej o nas

Interdyscyplinarny Zespół Badawczy „Badania nad Kulturą Dawną” powołany jest jako platforma dla koordynacji i stymulowania rozwoju interdyscyplinarnych badań nad dziedzictwem kulturowym Europy w kontekście jej wspólnych średniowiecznych korzeni i spuścizny klasycznej kultury antycznej, ze szczególnym uwzględnieniem współistnienia kluczowych europejskich obszarów językowych.


Nasze zadania

Kultura, literatura i język średniowiecznej Europy, w szczególności wzajemne relacje angielskiego, niemieckiego i francuskiego obszaru językowego

Kultura, literatura i język wieków późniejszych jako kontynuacja tradycji i spuścizny kulturowej wieków średnich i czasów antycznych

Ewolucja gatunków literackich i toposów kulturowych wywodzących się z dziedzictwa literatury dawnej, studia nad eposem, romansem i literaturą heroiczną

Historia idei i myśli europejskiej, ewolucja i ścieranie się chrześcijańskiego dziedzictwa Europy z filozofią oświecenia i współczesnymi prądami intelektualnymi

Formy interakcji pomiędzy różnymi dziedzinami sztuki, w szczególności pomiędzy literaturą, sztukami plastycznymi i muzyką

Formalne aspekty kompozycji literackiej funkcjonujące w obrębie poetyki klasycznej


Obszary badawcze

Kulturowe aspekty twórczości literackiej, zagadnienia dotyczące różnych form kultury, studia nad kulturą ustną, teoria kultury wysokiej i popularnej

Studia nad współczesnymi gatunkami literackimi czerpiącymi z tradycji średniowiecza – na przykład literaturą fantastyczną (m. in. mediewistyczna odmiana fantasy), powieścią filozoficzno-sensacyjną

Adaptacje oraz nowe wersje średniowiecznych i wczesnonowożytnych klasyków w literaturze, filmie, teatrze; a w szczególności badania nad koprodukcjami teatralnymi i filmowymi

Transfer międzykulturowy i pokonywanie bariery kulturowej w epokach dawnych, a także współczesny dialog z przeszłością

Badania (porównawcze) nad rękopisami; paleografia i kodykologia; słowo i obraz w przekazie rękopiśmiennym

Badania typograficzne w ujęciu diachronicznym i synchronicznym; książka jako wytwór kultury materialnej


Obszary badawcze

Przekład literacki tekstów dawnychBadania tekstologiczne i edytorstwo tekstów literackich

wywodzących się z epok dawnychŁacina i języki wernakularne w średniowieczu, studia nad

metryką i wierszem średniowiecznymSzukanie korzeni współczesnej mediewistyki w pracach

dawnych uczonych i erudytówBadania hymnologiczne obejmujące kwerendę,

dokumentację, a także opracowanie właściwych im źródeł rękopiśmiennych i drukowanych

Historia teatru i dramatu włoskiego, a szczególnie komedia dell’arte, i wpływ na rozwój teatru i dramaturgii w różnych krajach


Obszary badawcze

Kierownik Zespołu Badawczegodr hab. Joanna Godlewicz-Adamiec (Instytut Germanistyki UW)

Członkowie Zespołu Badawczegodr hab. Bartłomiej Błaszkiewicz (Instytut Anglistyki UW)dr Maria Błaszkiewicz (Instytut Anglistyki UW)dr hab. Jolanta Dygul (Katedra Italianistyki UW)dr hab. Anna Just (Instytut Germanistyki UW)dr Piotr Kociumbas (Instytut Germanistyki UW)prof. dr hab. Barbara Kowalik (Instytut Anglistyki UW)dr Dariusz Krawczyk (Instytut Romanistyki UW)dr hab. Monika Malinowska (Instytut Romanistyki UW)dr hab. Monika Opalińska (Instytut Anglistyki UW)dr hab. Paweł Piszczatowski (Instytut Germanistyki UW)dr hab. Paweł Rutkowski (Instytut Anglistyki UW)dr Małgorzata Sokołowicz (Instytut Romanistyki UW)dr Anna Wojtyś (Instytut Anglistyki UW)


Kadra

Zespół współpracuje z kilkudziesięcioma pracownikami naukowymi z instytucji naukowych z całej Polski, w badaniach których punkt ciężkości położony jest na szeroko pojętą kulturę dawną i transfer interkulturowy, jak też z zespołami badawczymi i instytucjami naukowymi o podobnym profilu.


Nasi współpracownicy

Logo Zespołu Badawczego „Badania nad kulturą dawną”, powstałego na Wydziale Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego, odwołuje się do różnorodnych odmian pisma charakterystycznych dla tych okresów kultury, które wpisują się w tak zwaną kulturę dawną. Odmiany te stanowią jednocześnie egzemplifikację horyzontalnych i wertykalnych splotów oraz interkulturalnych powiązań, jak też ciągłości tradycji.

Kolory logo Zespołu „Badania nad kulturą dawną” nawiązują do kolorystyki pierwszych druków.

Autorem logo jest dr Piotr Kociumbas.

W logo wyróżnione zostały następujące rodzaje pisma (w kolejności od góry do dołu):


Logo


Eksplikacja wyróżnionych krojów pisma1. MINUSKUŁA KAROLIŃSKA to odręczne pismo średniowieczne, wypracowane w IX wieku w kancelarii Karola Wielkiego. Wzorowali się na niej XV-wieczni twórcy antykwy humanistycznej, będącej prototypem kroju łacińskiej czcionki drukarskiej. Łączyła najlepsze cechy różnych rodzajów pism, będąc odmianą uniwersalną, niezwykle czytelną, sprawdzającą się przy sporządzaniu dokumentów. Do XI wieku przyjęła się w kancelariach całej chrześcijańskiej Europy, zyskując specyficzną, bogatą ornamentykę. Za sprawą minuskuły karolińskiej mówić można o graficznej jednolitości średniowiecznej Europy.

2. FRAKTURA była najbardziej popularną odmianą pisma drukowanego wykorzystywaną na niemieckim obszarze językowym od połowy XVI do początku XX wieku. Frakturę zastosowano między innymi w modlitewniku ilustrowanym przez Albrechta Dürera. Estetyczną pełnię osiągnęła w XVIII wieku.


Eksplikacja wyróżnionych krojów pisma

3. BODONI jest określeniem na szereg klasycystycznych rodzajów pisma antykwy, wywodzących się od Włocha Giambattisty Bodoniego. Należy obok didota i walbauma do najbardziej znanych krojów pisma klasycyzmu. Bodoni inspirował się pracami angielskiego drukarza Johna Baskerville’a, odnowiciela sztuki drukarskiej w XVIII wieku, oraz studiował pisma francuskich drukarzy: Pierre’a Simona Fourniera i Firmina Didota.


Eksplikacja wyróżnionych krojów pisma


Publikacje członków Zespołu

Karły na ramionach olbrzymów – kultura niemieckiego obszaru językowego w dialogu z tradycją?


Publikacje Zespołu Badawczego


Konferencje zorganizowane/współorganizowane


Konferencje aktualnie organizowane

Dni Nauki 2015 – Blok średniowieczny Zespołu „Badania nad Kulturą Dawną”

Prelekcje w ramach bloku zespołu wygłosili: Przemysław Górniak (George R. R. Martin mediewistycznie, lub uwag kilka o mierze (a)historyczności w Świecie Lodu i Ognia), dr Łukasz Neubauer (Roland jako symbol średniowiecznego rycerstwa i niezależności miejskiej), dr hab. Bartłomiej Błaszkiewicz (Wszechświat i przestrzeń w średniowieczu), dr Maria Błaszkiewicz (Ten okropny Eneasz, czyli klasyczna tradycja epicka w średniowiecznej poezji angielskiej) i dr hab. Joanna Godlewicz-Adamiec (Zaskakująca ikonografia średniowiecznych katedr, czyli o koźle i nieczystych małpach).

Koordynator projektu: dr hab. Bartłomiej Błaszkiewicz (IA UW)Dr hab. Joanna Godlewicz-Adamiec: Badania nad Kulturą

Dawną

Działalność popularyzatorska – Dni Nauki 2015

Zespół „Badań nad Kulturą Dawną” współorganizował krótki kurs paleografii i kodykologii. Znajomość dawnego pisma oraz wiedza o materiale, formie i treści rękopisu to podstawa rzetelnych badań źródeł pisanych, prowadząca do ich pogłębionej analizy filologicznej.Kurs składał się z modułu teoretycznego oraz modułu praktycznego, który był realizowany w Zakładzie Rękopisów Biblioteki Narodowej Koordynator projektu: dr hab. Anna Just (IG UW)


Nasze działania


Nasze działania

W dniach 12-15 października 2015 odbył się kurs kodykologii i paleografii zorganizowany przez Uniwersytet Warszawski (Instytut Germanistyki), Uniwersytet Kraju Saary w Saarbrücken (Philosophische Fakultät II, Fachrichtung 4.1. Germanistik) oraz Bibliotekę Narodową w Warszawie (Zakład Rękopisów). W kursie wzięli udział członkowie Interdyscyplinarnego Zespołu Badawczego „Badania nad Kulturą Dawną” na Wydziale Neofilologii UW, pracownicy naukowi, doktoranci i studenci Instytutu Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych UW oraz doktoranci i studenci Instytutu Germanistyki i Instytutu Lingwistyki Stosowanej. Kurs prowadziła prof. Nine Miedema z Uniwersytetu Kraju Saary w Saarbrücken.


Nasze działania


Nasze działania

Na moduł teoretyczny kursu składały się zagadnienia m.in. z zakresu wiedzy o materiale, formie i treści rękopisów średniowiecznych, warsztacie powstawania książki rękopiśmiennej, sposobie budowy i zdobieniach kodeksów, dawnym piśmie (minuskuła karolińska, tekstura) i abrewiaturach. Moduł praktyczny służył zastosowaniu nabytej wiedzy teoretycznej w opisie i czytaniu rękopisów udostępnionych uczestnikom kursu przez Zakład Rękopisów Biblioteki Narodowej. Dzięki uprzejmości p. Sławomira Szyllera w Sali Kariatyd przygotowano dla uczestników kursu m.in. następujące rękopisy: dwa modlitewniki z XV wieku, jeden spisany na pergaminie, Valerius Maximus z XV lub XVI wieku – prawdopodobnie interpretacja Waleriusza Maksymusa autorstwa Heinricha von Mügelna (Heinrich von Mügeln: Valerius-Maximus-Auslegung), dwa słowniki (łacińsko-niemiecki, łacińsko-łaciński).


Nasze działania


Nasze działania

25. Kongres Germanistów w Bayreuth 2016 – prezentacja Zespołu i projektu „Kobieta epok dawnych”Podczas prestiżowego – organizowanego raz na trzy lata – Kongresu Germanistów, który odbędzie się 25-28.09.2016 w Bayreuth, w czasie którego przewidziano ponad 100 interdyscyplinarnych paneli na temat „Erzählen”, zaprezentowany zostanie w ramach panelu „Erzählwelten – seriell, intertextuell, transmedial”, kierowanego przez Prof. Ann Marie Rasmussen (University of Waterloo) i Prof. Markusa Stocka (University of Toronto), Zespół „Badania nad kulturą dawną”, w szczególności projekt „Kobieta epok dawnych”.Koordynatorzy projektu: dr hab. Paweł Piszczatowski (IG UW) i dr hab. Joanna Godlewicz-Adamiec (IG UW)


Nasze osiągnięcia

21. światowy kongres Association Internationale de Littérature Comparée / International Comparative Literature Association (Wiedeń 2016) – panel Interdyscyplinarnego Zespołu Badawczego Tożsamość rizomorficzna? Historia motywów literackich i pamięć kulturowa w przestrzeni kultury europejskiej

Koordynatorzy projektu: dr hab. Paweł Piszczatowki (IG UW) i dr hab. Joanna Godlewicz-Adamiec (IG UW)Dr hab. Joanna Godlewicz-Adamiec: Badania nad Kulturą

Dawną

Nasze osiągnięcia

Kobiety epok dawnychProjekt realizowany przez Interdyscyplinarny Zespół Badawczy „Badania nad Kulturą Dawną” oraz Instytut Germanistyki i Instytut Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego


Nasze projekty kompleksowe

Literatura - konteksty

Projekt międzyuczelniany realizowany przez Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego i Instytut Neofilologii Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowiepod kierownictwem dr hab. Joanny Godlewicz-Adamiec (UW) i dra Tomasza Szybistego (UP Kraków)

http://literatura-konteksty.uw.edu.plDr hab. Joanna Godlewicz-Adamiec: Badania nad Kulturą

Dawną

Nasze projekty kompleksowe

Chcemy stworzyć stałą bazę dla promocji osiągnięć polskiej humanistyki, przede wszystkim interdyscyplinarnych studiów nad językiem, literaturą i kulturą dawną.


Nasze plany i marzenia…

http://kulturadawna.uw.edu.pl


Więcej o nas

Interdyscyplinarny Zespół Badawczy „Badania nad Kulturą Dawną ...

Documents

Transcript of Interdyscyplinarny Zespół Badawczy „Badania nad Kulturą Dawną ...