Muzeum Górnośląskiew Bytomiu

nr 1MaszGdzieBywać

wrzesień–grudzień 2010

inforMator

Portret ze świataEdward Grzegorz Funke

17:00 Wernisaż wystawy Ptaki polskie; wystawę oglądać można do 20.09.

31 października NIEDZIELA

3 września PIĄTEK

11 września SOBOTA

18 września SOBOTA

22 września ŚRODA23 września CZWARTEK

23 października SOBOTA

24 września PIĄTEK25 września SOBOTA

2 października SOBOTA6 październikaŚRODA

9 październikaSOBOTA16 październikaSOBOTA20 październikaŚRODA22 październikaPIĄTEK

4 września SOBOTA

11:00 i 13:00 Ginące zawody – czy dziś można jeszcze spotkać płatnerza?, wstęp wolny, zapisy pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 12710:00 Spotkanie Śląskiego Towarzystwa Entomologicznego 11:30–16:00 malowanie piaskiem (świetlica, gmach główny)16:00–22:00 wykłady, telekonferencja, zajęcia plastyczne 15:30–17:00 Sztuka starożytnej Grecji i Rzymu. Wykłady z historii sztuki – A. Bartków, wstęp wolny (świetlica, budynek główny).

9:30 i 10:30 Opowieści instrumentów - koncert dla dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych, wstęp wolny, zapisy grup zorganizowanych pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127.11:30 Opowieści instrumentów - koncert dla dzieci połączony z warsztatami, wstęp wolny (świetlica, gmach główny).

13:00 Wernisaż wystawy Portret ze świata; wystawę oglądać można do 31.10.

11:30 „Spotkanie z mozaiką”, zajęcia dla dzieci, wstęp wolny, (świetlica, gmach główny), wcześniejsza rezerwacja telefoniczna pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127.15:30–17:00 Sztuka okresu średniowiecza. Wykłady z historii sztuki – A. Bartków, wstęp wolny (świetlica, budynek główny).11:30 Gady świata, zajęcia dla dzieci, wstęp wolny, prosimy o wcześniejszą rezerwację pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127 (świetlica, gmach główny).11:30 Życie w starożytnym Egipcie – świat pozagrobowy, zajęcia plastyczne dla dzieci prowadzone przez Dorotę i Jacka Kuprasów, wstęp wolny (świetlica, gmach główny).15:30–17:00 Między gotykiem a renesansem – malarstwo od XIII-XV w. Wykłady z historii sztuki prowadzenie A. Bartków, wstęp wolny (świetlica, budynek główny).9:30 i 10:30 Sceny dziecięce - koncert dla dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych, wstęp wolny, zapisy grup zorganizowanych pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127.11:00 Sceny dziecięce – koncert dla dzieci połączony z warsztatami, wstęp wolny (sala koncertowa, gmach przy ul. Korfantego 34).

12:00 G. Faure - Kwartet fortepianowy i J. Zarębski - Kwintet fortepianowy w wykonaniu Kwartetu Akademos i Dagmary Niedzieli (fortepian) - koncert w ramach cyklu „Alchemicy dźwięków i słów” (sala koncertowa, gmach przy ul. Korfantego 34).

11:30 „Spotkanie z mozaiką”, zajęcia dla dzieci (świetlica, gmach główny). Wstęp wolny, prosimy o wcześniejszą rezerwację telefoniczną pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127.

terminarz kulturalny

Europejskie Dni Dziedzictwa Kulturowego

MiędzynarodowaNoc

z Księżycem

3 listopadaŚRODA5 listopadaPIĄTEK

6 listopada sobota17 listopada ŚRODA

20 listopada SOBOTA

17 listopada ŚRODA

20 listopada SOBOTA

28 listopada niedziela

4 grudnia SOBOTA

1 grudnia ŚRODA3 grudnia PIĄTEK

5 grudnia NIEDZIELA11 grudnia SOBOTA

12 grudnia NIEDZIELA

27 listopada SOBOTA

15 grudnia ŚRODA

16 grudnia CZWARTEK

16:00 Spotkanie Górnośląskiego Koła Ornitologicznego, wstęp wolny, (świetlica, gmach główny).

10:00 Spotkanie Śląskiego Towarzystwa Entomologicznego 11:30–16:00 malowanie piaskiem (świetlica, gmach główny)16:00–22:00 wykłady, telekonferencja, zajęcia plastyczne 15:30–17:00 Sztuka starożytnej Grecji i Rzymu. Wykłady z historii sztuki – A. Bartków, wstęp wolny (świetlica, budynek główny).

9:30 i 10:30 Opowieści instrumentów - koncert dla dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych, wstęp wolny, zapisy grup zorganizowanych pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127.11:30 Opowieści instrumentów - koncert dla dzieci połączony z warsztatami, wstęp wolny (świetlica, gmach główny).

13:00 Wernisaż wystawy Portret ze świata; wystawę oglądać można do 31.10.

11:30 „Spotkanie z mozaiką”, zajęcia dla dzieci, wstęp wolny, (świetlica, gmach główny), wcześniejsza rezerwacja telefoniczna pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127.15:30–17:00 Sztuka okresu średniowiecza. Wykłady z historii sztuki – A. Bartków, wstęp wolny (świetlica, budynek główny).11:30 Gady świata, zajęcia dla dzieci, wstęp wolny, prosimy o wcześniejszą rezerwację pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127 (świetlica, gmach główny).11:30 Życie w starożytnym Egipcie – świat pozagrobowy, zajęcia plastyczne dla dzieci prowadzone przez Dorotę i Jacka Kuprasów, wstęp wolny (świetlica, gmach główny).15:30–17:00 Między gotykiem a renesansem – malarstwo od XIII-XV w. Wykłady z historii sztuki prowadzenie A. Bartków, wstęp wolny (świetlica, budynek główny).9:30 i 10:30 Sceny dziecięce - koncert dla dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych, wstęp wolny, zapisy grup zorganizowanych pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127.11:00 Sceny dziecięce – koncert dla dzieci połączony z warsztatami, wstęp wolny (sala koncertowa, gmach przy ul. Korfantego 34).

12:00 G. Faure - Kwartet fortepianowy i J. Zarębski - Kwintet fortepianowy w wykonaniu Kwartetu Akademos i Dagmary Niedzieli (fortepian) - koncert w ramach cyklu „Alchemicy dźwięków i słów” (sala koncertowa, gmach przy ul. Korfantego 34).

15:30–17:00 Barok w Polsce i Europie. Sztuka rokoka. Wykłady z historii sztuki – A. Bartków, wstęp wolny (świetlica, gmach główny).

11:30 „Spotkanie z mozaiką”, zajęcia dla dzieci (świetlica, gmach główny). Wstęp wolny, prosimy o wcześniejszą rezerwację telefoniczną pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127.12:00 Wernisaż wystawy Z dziejów techniki wojskowej XX wieku; wystawę oglądać można do końca roku.

15:30–17:00 Odkrycia archeologiczne w Italii i kolejna fascynacja kulturą starożytną – klasycyzm. Wykłady z historii sztuki – A. Bartków, wstęp wolny (świetlica, gmach główny).11:30 Życie w starożytnym Egipcie – życie codzienne i łodzie egipskie ze słomy, zajęcia dla dzieci prowadzone przez Dorotę i Jacka Kuprasów (świetlica, gmach główny). Wstęp wolny.

10:00 Spotkanie Śląskiego Towarzystwa Entomologicznego (świetlica, gmach główny).

11:30 „Sobotnie spotkanie z wiedzą”, zajęcia dla dzieci, wstęp wolny, prosimy o wcześniejszą rezerwację pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127 (świetlica, gmach główny).12:00 Tria fortepianowe Chopina i Schumanna w wykonaniu BMF Trio - koncert z cyklu „Alchemicy dźwięków i słów” (sala koncertowa, gmach przy ul. Korfantego 34).15:30–17:00 Akademizm w malarstwie i rzeźbie. Historycyzm i eklektyzm w architekturze. Wykłady z historii sztuki – A. Bartków, wstęp wolny (świetlica, gmach główny).16:00 Spotkanie Górnośląskiego Koła Ornitologicznego, wstęp wolny, (świetlica, gmach główny).11:30 „Spotkanie z mozaiką”, zajęcia dla dzieci (świetlica, gmach główny). Wstęp wolny, prosimy o wcześniejszą rezerwację telefoniczną pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127.12:00 Koncert muzyki fińskiej w ramach IX Festiwalu Muzyki Nowej (sala koncertowa, gmach przy ul. Korfantego 34).

12:00 Koncert muzyki skandynawskiej w ramach IX Festiwalu Muzyki Nowej (sala koncertowa, gmach przy ul. Korfantego 34).

11:30 „Sobotnie spotkanie z wiedzą”, zajęcia dla dzieci, wstęp wolny, prosimy o wcześniejszą rezerwację pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127 (świetlica, gmach główny).

15:30–17:00 Romantyzm. Wykłady z historii sztuki – Agnieszka Bartków, wstęp wolny (świetlica, gmach główny).

13:00 Wernisaż wystawy Święci - atrybuty i symbole; wystawę oglądać można do 15 lutego 2010 roku.

IX Festiwal Muzyki Nowej

IX Festiwal Muzyki Nowej

terminarz kulturalny

PTAKI POLSKIEUchwycić parę cietrzewi w czasie godów, dzięcioła karmiącego młode w dziupli czy diabelskie spojrzenie krogulca to nie lada sztuka. Fotografia przyrody, to naj-częściej fotografia chwili i detalu.

Wystawa Ptaki polskie organizowa-na jest przez Polskie Stowarzysze-nie Fotograficzne „NIKONA” oraz Muzeum Górnośląskie w Bytomiu w dniach 3–20 września 2010. Auto-rzy prezentowanych fotografii to je-denastu członków Stowarzyszenia. Równocześnie są oni czołowymi fo-tografikami i pasjonatami fotografii przyrody - cierpliwymi, konsekwen-tnymi, zakochanymi w świecie przy-rody. Widać to na prezentowanych fotografiach wielkoformatowych. Znakomite, a często unikatowe uję-cia ukazują wiele gatunków ptaków, w tym także mało znanych.

Autorzy zdjęć: Piotr Chara, Tomasz Grześkowiak, Henryk Janowski, Michał Jastrzęb-ski, Andrzej Jeziorowski, Jacek Kardasiewicz, Sławomir Krajniewski, Tomasz Krupienko, Tomasz Olechno, Paweł Pawlak, Waldemar Woźniak.

Znaleźć tu można ptaki drapież-ne, wróblowate, ptactwo wodne, czaple, rybitwy oraz inne gatunki przedstawione w ich naturalnym środowisku. Warto zauważyć, że wiele z prezentowanych zdjęć jest wyjątkowych i jedynych w swoim rodzaju, gdyż wymagają od foto-grafa długotrwałych przygotowań w oczekiwaniu na ten właściwy mo-ment. Konsekwencją tych działań i zaangażowania jest wystawa, która dla odbiorcy jest ucztą dla zmysłów, a równocześnie świadczy o wyjątko-wej wrażliwości fotografików.

wystawy czasowe

wystawy czasowe

Portret ze świata EDWARD GRZEGORZ FUNKE

Wydaje się, że to nic trudnego zrobić dobre zdjęcie w egzotycznych krajach. A jednak fotografia podróżnicza wymaga specyficznego wyciszenia i pomysłu na czym warto się skupić.

Autor, Edward Grzegorz Funke, fotografią zajmuje się od ponad czterdziestu lat. Jest rzeczywistym członkiem Fotoklubu RP i wiceprezesem Bałtyckiego Towarzystwa Fotograficznego. To doktor nauk technicznych, absolwent Politechniki Gdańskiej i mieszkaniec Koszalina. Uczestniczył w kilkudzie-sięciu wystawach i konkursach fotograficznych - krajowych i zagranicznych. Razem z małżonką Kry-styną, od kilku lat realizują własny projekt fotograficzny - Portret Świata. Pod taką nazwą prowadzą też Autorską Galerię Fotografii.

Wystawa jest plonem wielu podróży Edwar-da Grzegorza Funke z ostatnich dziecięciu lat. Obejmowały one wszystkie kontynen-ty, za wyjątkiem Antarktydy. Na ekspozycję składa się 60 dużych fotografii, wybranych spośród kilku tysięcy zdjęć. Ideą jest by naj-lepiej ukazać różnorodność etniczną i kul-turową mieszkańców naszej planety. Służy temu przedstawienie ich indywidualnych i zbiorowych wizerunków-portretów. Są to reporterskie portrety ludzi - nie zawsze pięknych, ale zawsze prawdziwych.Wystawa miała swoją premierę w roku bie-żącym w Warszawie, a oprócz tego gościła już m.in.w Gliwicach, Bydgoszczy, Kaliszu i Koszalinie. Od 23 września do 31 paździer-nika można ją oglądać w Muzeum Górno-śląskim w Bytomiu. Wernisaż wystawy odbędzie się 23 września o godzinie 13:00. Zapraszamy!

wystawy czasowe

Z dziejów techniki wojskowej XX w.Znany już w starożytnych Chinach proch w Europie został upowszech-niony ok. XIII w. Broń strzelecka to jednak późniejszy wynalazek.

Wystawa jest autorską inicjatywą Działu Historii Muzeum Górno-śląskiego w Bytomiu. To pierwsze tego typu spojrzenie na temat, a pomysł spotkał się z przychylnością w środowiskach związanych z militariami.Ekspozycja poświęcona jest rozwojowi broni strzeleckiej, szcze-gólnie pistoletom maszynowym i karabinom szturmowym. Ta-kie sprofilowanie daje możliwość nietypowego ujęcia tematu i zwrócenia uwagi na konkretne zagadnienia. Eksponaty obej-mować będą głównie okres międzywojenny i II wojny światowej, a dodatkowo też powojenny. Prezentowana broń jest różnorod-na: polska, niemiecka, radziecka, amerykańska, angielska, czeska i inna. Wszystko szczegółowo opisane. Wystawa kierowana jest do tych, którzy interesują się szeroko rozumianą techniką wojsko-wą, szczególnie z ukierunkowaniem na uzbrojenie pojedynczego żołnierza. Jest to temat interesujący zwłaszcza dla różnych grup rekonstrukcyjnych.

Organizacja ekspozycji jest możliwa dzięki współpracy z różnymi muzeami, w oparciu o eksponaty własne i wypożyczenia. Otwarcie odbędzie się 17 listopada 2010 roku o godz. 12:00. Wystawę można oglądać do końca 2010 roku. Zapraszamy.

wystawy czasowe

Święci - atrybuty i symbole

Wystawa pomyślana została jako rodzaj przewod-nika czy klucza, za pomocą którego zwiedzający będzie mógł uzyskać podstawowe informacje na temat wybranych świętych spotykanych każdego dnia w kościołach i kapliczkach. Często te figu-ry i rzeźby wydają się być prawie identycznymi, a jedyną możliwością rozpoznania danej postaci jest znajomość detali ubioru, przedmiotu towa-rzyszącego lub elementu związanego z jej życiem i działalnością (w tym godła czy symbolu).Ekspozycja stanowi też pretekst do pokazania kolekcji religijnego, ludowego malarstwa i rzeźby z przełomu XIX i XX w. To jedne z najciekawszych i najcenniejszych eksponatów w Dziale Etnografii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.

Wystawę oglądać można od 16.12.2010 do 15.02.2011. Na jej otwarcie zapraszamy 16 grudnia o godzinie 13:00 do gmachu głównego muzeum, sala B.

Jak odróżnić św. Franciszka od św. Wojciecha, a św. Klarę od św. Barbary? Warto znać sym-bole i atrybuty poszczególnych świętych oraz

mieć świadomość ich roli.

wystawy czasowe

Galeria Sztuki Współczesnej. Pokaz 4

Wśród różnych form artystycznej wypowiedzi znajduje się malar-stwo, rzeźba, obiekty, instalacje, fotografie, wideo i film oraz rysu-nek. Multimedialny Pokaz 4 obejmuje wszystkie z wymienionych.

Zebrane w poszczególnych sekwencjach prace obrazują szeroko rozumiany nurt sztuki feministycznej (sektor na lewo w gmachu głównym – Jadwiga Sawicka, Zuzanna Janin, Anna Ostoya), akcento-wanie koncepcji sztuki rozumianej jako autoportret artysty, a także zagadnienia związane z problematyką tożsamości (Anna Baumgart, Zofia Kulik, Jerzy Lewczyński), odniesienia do historii sztuki (Józef Robakowski, Dominik Lejman, Włodzimierz Jan Zakrzewski) oraz znaki umowne (Dominiik Lejman, Igor Przybylski, Włodzimierz Jan Zakrzewski, Anna Baumgart).

Szczególną uwagę warto zwrócić na prace:- Józefa Robakowskiego Arnolvideofini 1434–1992 z cyklu „Kino własne – video opowiadania” (1992). Film wideo. Buduje on wizualny dyskurs będący konfrontacją dwóch artystycznych epok na podstawie „cytatów” z Ołtarza Gandawskiego i obrazu Portret Arnolfinich Jana i Huberta van Eycków. Dzieło ulega podwójnej interpretacji; towarzyszący obrazowi filmowemu monolog autorski uzupełnia poznawczy charakter realizacji o elementy osobiste – hołdu złożonego przez przedstawiciela dwudzie-stowiecznej awangardy dla nowatorskiej sztuki braci van Eycków.- Anny Baumgart Mur, z cyklu „Hypothesis of the Stolen Image/ Hipote-za skradzionego obrazu” (2008). Instalacja rzeźbiarska, Inspiracją było tutaj prasowe zdjęcie Reuters/Fotum wykonane 21 sierpnia 1961 roku i przedstawiające uciekinierów z Berlina Wschodniego w dniu, kiedy stolica Niemiec została podzielona murem.

Wystawę można oglądać do końca 2010 roku. Zapraszamy!

wystawy czasowe

Tajemnice placu GrunwaldzkiegoTajemnica intryguje już z samego zało-żenia. A jeśli dodatkowo dotyczy bliskiej nam okolicy, to jej wartość wzrasta. Warto ją odkryć.

Wystawa ta wpisuje się w cykl „Bytom znany i nieznany”. Przygotowana przez Dział Archeologii Muzeum Górnoślą-skiego ekspozycja prezentuje historię jednego z najstar-szych bytomskich placów, który od dawna fascynował hi-storyków i archeologów. To właśnie tutaj przed wiekami stał zamek piastowski, a kilka stuleci później synagoga.W pierwszej sali, poświęconej historii badań archeolo-gicznych prowadzonych na placu, zaprezentowano zabytki odkryte podczas trwania badań – naczynia gliniane, przed-mioty metalowe oraz wyroby ze skóry i drewna. Jest tu tak-że przedstawiona historia zamku bytomskiego, który stał niegdyś w północno-wschodniej pierzei placu. Całość do-pełnia makieta zabudowy średniowiecznego Bytomia.Plac Grunwaldzki zmieniał się na przestrzeni wieków. Moż-na to stwierdzić oglądając przedwojenne pocztówki i foto-grafie placu, które zostały pokazane w pozostałych salach. Tutaj też możemy zapoznać się z historią bytomskich Ży-dów oraz podziwiać piękno synagogi, zaprezentowanej na dużej fotografii. Wystawa przybliża te skomplikowane dzie-je i można ją oglądać do końca 2010 roku w gmachu przy ul. Korfantego 34.

wystawy czasowe

Obszar Warowny „Śląsk”Wystawę można oglądać do końca 2010 roku w gmachu przy ul. Korfantego 34.Zapraszamy!

Po polskiej stronie Śląska znajdowało się niegdyś potężne pasmo warowne, broniące podstawo-wego rejonu przemysłowego II RP przed agresją III Rzeszy. Dzisiaj jest to zabytek polskiej myśli fortyfikacyjnej okresu międzywojennego.

Encyklopedie definiują Obszar Warowny „Śląsk” jako ufortyfikowaną pozycję obronną osłaniającą Górno-śląski Okręg Przemysłowy wchodzący w skład państwa polskiego po podziałach dokonanych po powsta-niach i plebiscycie. Rozbudowa i umacnianie pozycji tego obszaru trwały do momentu wybuchu wojny. Wówczas Obszar Warowny „Śląsk” składał się z 9 silnych punktów oporu przygotowanych do obrony okręż-nej: Nowa Wieś, Tąpkowice, Bobrowniki, Wzgórze 305 – Dąbrówka Wielka, Łagiewniki, Godula, Wzgórze 319 – na zachód od Nowego Bytomia, Szyb Artura – rejon Kochłowic oraz Wzgórze 304 – na południe od Radoszów. Wśród schronów, jakie zostały wybudowane na poszczególnych pozycjach, w zasadzie nie ma dwóch jednakowych. Wybuch wojny spowodował przerwanie prac fortyfikacyjnych. Na wystawie w Mu-zeum Górnośląskim w Bytomiu można zobaczyć makiety schronów, dioramy z punktów oporu Łagiewniki i Bobrowniki, mundury, uzbrojenie i wyposażenie żołnierzy polskich oraz pamiątki po nich – zdjęcia i doku-menty. Atrakcją są elementy wyposażenia schronów bojowych, m.in. różne typy lawet do karabinów ma-szynowych. Szczególnymi eksponatami są pamiątki autentycznych żołnierzy Wojska Polskiego biorących udział w działaniach wojennych w 1939 roku na terenie dawnego województwa śląskiego.

Wykłady z historii sztuki

dzieje się

Historię sztuki można zdawać na ma-turze, ale można się nią też intereso-wać zawodowo czy hobbystycznie. Bez względu na to jaki jest nasz stosunek do zagadnienia, to warto stale posze-rzać tu swoją wiedzę.

Proponowany cykl wykładów otwartych skierowany jest do młodzieży i dorosłych zainteresowanych histo-rią sztuki. Dobór tematów jest szczególnie interesują-cy dla osób chcących zdawać historię sztuki jako jeden z przedmiotów maturalnych oraz zainteresowanych studiami w tym kierunku. Mile widziani są jednak wszyscy sympatycy sztuki oraz osoby chcące posze-rzyć swoją wiedzę.Całościowy program obejmuje najważniejsze zagad-nienia w sztuce od starożytności do współczesnego życia artystycznego. Uwzględniono zarówno sztukę powszechną, jak i sztukę polską, a ich wzajemny sto-sunek jest zrównoważony. Do końca 2010 r. przewidziane są tematy dotyczące starożytności, średniowiecza, renesansu, baroku, oświecenia, historycyzmu i eklektyzmu w architek-turze oraz romantyzmu. Zajęcia, połączone z luźną dyskusją nad poszczególnymi zagadnieniami, pro-wadzi pani Agnieszka Bartków – historyk sztuki.

dzieje się

Europejskie Dni Dziedzictwa

Kongres Kultury Śląska

Muzeum Górnośląskie w Bytomiu w ramach Europejskich Dni Dzie-dzictwa zaprasza 11 września na warsztaty Ginące zawody – czy dziś można jeszcze spotkać płatnerza? O godzinie 11:00 i 13:00 odbędą się dwie edycje warsztatów. Chętnych prosimy o wcześniejsze zapisy pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127 (każda z dwóch grup może liczyć maksymalnie 20 osób). Wstęp jest wolny. Przy okazji uczestnictwa w warsztatach zachęcamy do odwiedzenia wystawy Z życia ludu ślą-skiego XIX i XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem części traktują-cej o targach i jarmarkach, gdzie także przybliżona jest specyfika nie-których ginących zawodów (powroźnictwo, kowalstwo, bednarstwo, plecionkarstwo, garncarstwo). Zaprezentowane są tu oryginalne, naj-bardziej typowe wyroby poszczególnych gałęzi rzemiosł. Na szczególną uwagę zasługują wyroby koronkarskie - koronki koniakowskie, także eksponowane na wystawie. Europejskie Dni Dziedzictwa to wspólna inicjatywa Rady Europy i Unii Europejskiej. Ma na celu promowanie zabytków, regionalnego dziedzictwa, szeroko pojętą edukację histo-ryczną i kulturalną oraz podkreślenie wspólnych korzeni kultury euro-pejskiej. Odbywa się jednocześnie w 49 krajach Europy. W tym roku hasło przewodnie brzmi: Od pomysłu do przemysłu.

Muzeum Górnośląskie w Bytomiu 23 września zaprasza na godzinę 13:00 na wernisaż wystawy Portret ze świata – imprezę towarzyszącą Kongresowi Kultury Śląska. Uczestników tego przedsięwzięcia z pewnością zainteresuje też Galeria Sztuki Współczesnej Pokaz 4 oraz wystawy Z życia ludu śląskie-go XIX i XX wieku i Przyroda Górnego Śląska. Lasy. Wody i mokradła. Kon-gres Kultury Śląska ma cztery podstawowe cele: poznawczy (wielość kultur i podmiotów działających w tym sektorze), integracyjny (mieszkańców wo-jewództwa, środowisk kultury, biznesu), wizerunkowy (kultura, jej sukcesy i znaczenie), zdefiniowanie najważniejszych działań niezbędnych do realiza-cji Strategii rozwoju kultury w województwie śląskim na lata 2006–2020.

I sobota miesiąca to „Spotkanie z Mozaiką” – o godz. 11:30 dzieci, pod opieką rodziców czy dziadków mogą skorzystać z Pracowni Aktywności Twórczej. Tutaj przy-gotować można i zabrać do domu własne dzieło sztuki – mozaikę. Wstęp jest wolny, ale w przypadku two-rzenia własnej mozaiki koszt potrzebnych materiałów wynosi 5 zł. Prosimy o wcześniejszą rezerwację telefo-niczną pod nr tel. 32/ 281-82-94, w. 127. Podobne za-jęcia, sprofilowane pod grupy wiekowe, w poniedziałki proponujemy grupom zorganizowanym. Też konieczna rezerwacja.II sobota miesiąca to „Sobotnie spotkania z wiedzą” – całoroczny cykl zajęć dla dzieci prowadzony przez poszczególne działy Muzeum Górnośląskiego (Archeo-logię, Etnografię, Historię, Przyrodę, Sztukę). Godzina: 11:00-16:00, wstęp wolny.

III sobota miesiąca to „Warsztaty plastyczne” prowadzone przez Dorotę i Jacka Kuprasów. To nietypowy sposób wpro-wadzenia dzieci i młodzieży w tematykę muzeum. Dzięki tym warsztatom muzeum staje się bliższe i od najmłodszych lat „oswajane”. Godzina: 11:30, wstęp wolny.IV sobota miesiąca to warsztaty muzyczne z cyklu edu-kacyjnych koncertów dla dzieci „To jest taki dom zaklęty, w którym grają instrumenty”. To cykl koncertów dla dzieci o nowatorskiej formule, stanowiących połączenie muzyki kameralnej, poezji dla dzieci, oraz warsztatów twórczych i zabaw muzycznych. Godzina: 11:30, wstęp wolny. Projekt współfinansowany przez Śląskie Towarzystwo Muzyczne.

dzieje się

W soboty Muzeum Górnośląskie w Bytomiu przy-gotowało szereg atrakcji dla dzieci i młodzieży w świetlicy muzealnej przy ul. Jana III Sobieskiego 2. Przyjdź i zobacz co Cię czeka!

Sobota w muzeum

dzieje się

W ramach cyklu „Alchemicy dźwięków i słów” Muzeum Górnośląskie w Bytomiu oraz Śląskie Towarzystwo Mu-zyczne zapraszają na koncerty kameralne w wykonaniu Kwartetu Akademos oraz goszczących solistów. W 2010 roku prezentowana jest twórczość i osobowości arty-styczne Fryderyka Chopina oraz jego rówieśnika - Rober-ta Schumanna w 200. rocznicę urodzin. Chopin - będący dziś ikoną polskiej muzyki - jest jedy-nym bezsprzecznie rozpoznawalnym w świecie polskim kompozytorem. Dlatego też głównym celem projektu jest ukazanie poprzez twórczość Chopina jego wpływu na Schumanna i na innych wybitnych twórców tamtych czasów. Wybór Schumanna jest podyktowany nie tylko tym, iż jako rówieśnik Chopina również obchodzi w tym roku 200. rocznicę urodzin, ale przede wszystkim fak-tem, iż jego działalność na polu publicystyki i krytyki mu-zycznej, którą uprawiał na łamach swojego pisma „Neue Zeitschrift fur Musik” pełniła ważną rolę promocyjną i kulturotwórczą oraz stała się dla kolejnych pokoleń źródłem wiedzy i kluczem do zrozumienia genezy wielu zjawisk artystycznych i związków między twórcami tam-tej epoki. Terminy koncertów: 31 października, 28 listo-pada. Wstęp na koncerty: 10 zł.

W ramach IX Festiwalu Muzyki Nowej w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu odbę-dą się dwa koncerty – 5. i 12. grudnia. Każ-dy cykl koncertów, organizowany w ramach poszczególnych edycji festiwalu, koncentru-je się na nieco odmiennych zagadnieniach dotyczących nowych zjawisk w muzyce, w tym m.in. wykorzystania multimediów, technologii informatycznych i interneto-wych w kreowaniu muzyki naszych czasów. Wstęp na koncerty: 10 zł.

Koncerty

Muzyka łagodzi obyczaje, a muzyka poważna dodatkowo uwrażliwia.Zapraszamy.

Kolejna Międzynarodowa Noc z Księżycem będzie miała miejsce 18 września br. Impreza ta ma sympatyków na całym świecie. Z tej okazji Muzeum Górnośląskie w Bytomiu przygotowało sze-reg atrakcji, a wśród nich: krótką prezentację poświęconą księ-życowi, wykłady tematyczne dotyczące interpretacji księżyca w kontakście kulturowym, artystycznym i przyrodniczym (quiz dla dzieci dotyczący wpływu księżyca na zachowania zwierząt). Tego wieczoru dzieci wraz z rodzicami będą mogły wziąć udział w warsztatach plastycznych, podczas których za pomocą różnych technik przedstawią księżyc. Zostanie również udostępnione sta-nowisko komputerowe z możliwością zapoznania się z różnymi programami związanymi z księżycem. Dla wytrwałych proponu-jemy wieczorną obserwację księżyca przez teleskop.

Od godz. 11:30 do 16:00 na pod-świetlanym stole do malowania pia-skiem rodzic wraz z dzieckiem może stworzyć kosmiczny krajobraz – naj-lepsze prace wezmą udział w kon-kursie rozstrzygniętym wieczorem. Wówczas proponujemy również te-lekonferencję z astronomem.

11:30–16:00 malowanie piaskiem

16:00–22:00 wykłady, telekonferencja,

zajęcia plastyczne.

Informacje na www.muzeum.bytom.plZapisy na zajęcia plastyczne i bliższe

informacje: 32/ 281 82 94 wew. 127.

Międzynarodowa Noc

z Księżycem

dzieje się

edukacja

Konkurs Obraz a słowo, czyli literacki opis dzieła malarskiego z kategorią ob-cojęzyczną to autorski projekt pracow-ników Działu Edukacyjnego Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Tegoroczna edycja będzie już siódmą i skierowana jest – jak zwykle – do gimnazjalistów i licealistów. W tym roku w centrum za-interesowania znajdzie się obraz Jacka Malczewskiego Po żniwie. Prace moż-na nadsyłać do 12.02.2011 r. Chętnych do udziału w konkursie zachęcamy do zapoznania się z regulaminem dostęp-nym na stronie internetowej www.mu-zeum.bytom.pl.

Lekcje muzealne organizowane są na wszyst-kich wystawach stałych oraz części wystaw czasowych Muzeum Górnośląskiego. To nie-konwencjonalny sposób poznawania ekspona-tów oraz zaznajamiania się z tematyką muze-alną. Oferta przygotowana przez muzeum jest przystosowana do różnych grup wiekowych. Edukatorzy zainteresują zarówno trzylatków, jak i młodzież szkolną, a nawet osoby doro-słe. Przykładowe tematy lekcji muzealnych to: Opis obrazu z ćwiczeniami literackimi, Smok Wawelski – inscenizacja do obrazu Saturnina Świerzyńskiego Widok Wawelu, czyli wszyst-ko o tematach malarskich, Zabawy i wróżby w wigilię św. Andrzeja, Zwyczaje zimowe na Górnym Śląsku, Historia lasów na Górnym Ślą-sku, Lasy, wody i mokradła – środowiska przy-rodnicze Górnego Śląska.

Zachęcamy do zapoznania się ze szczegółami ofer-ty w specjalnie przygotowanym PDFie, czyli Prostej drodze do fascynacji. Chętnych do udziału w lekcji prosimy o wcześniejsze rezerwowanie dogodnego terminu w Dziale Edukacyjnym osobiście lub tele-fonicznie (32) 2818294. Opłata za przeprowadzenie lekcji to 20 zł od grupy plus 4 zł od ucznia za wstęp na wystawę. Po zajęciach uczniowie mogą zwiedzić pozostałe wystawy.

KonkursObraz a słowo Lekcje muzealne

wystawy stałe

GaleriaMalarstwaPolskiego

Ekspozycja obejmuje zespół obrazów od początku XIX w. do końca lat czterdziestych XX w. Pokazuje najcenniejsze i najciekawsze obrazy znajdujące się w bytomskiej kolekcji, sukcesyw-nie tworzonej od 1945 r. Uwagę zwracają portrety późnego klasycyzmu i związanego ze sztu-ką biedermeieru „realizmu mieszczańskiego” (K. Wojniakowski, K. Szchweikart, A. Rejchan) oraz znaczące przykłady nurtu romantycznego i jego kontynuacji w malarstwie polskim XIX w. (P. Michałowski, A. Grottger). Ponadto poziomem artystycznym wyróżnia się kolekcja malar-stwa realistycznego drugiej połowy XIX w., w której dominują pejzaże, malarstwo rodzajowe, portrety i tematyka historyczno-rodzajowa (J. Szermentowski, J. Chełmoński, M. Gottlieb, W. Gerson, J. Brandt, A. Gierymski, H. Siemiradzki). Prace, reprezentujące główne tendencje obecne w sztuce przełomu XIX i XX w., obejmują nurt symbolistyczny (J. Malczewski, St. Wy-spiański, W. Ślewiński, L. Wyczółkowski) i wczesnoekspresjonistyczny (K. Krzyżanowski, F. Rusz-czyc, G. Gwozdecki, W. Weiss, W. Wojtkiewicz). Ciekawie i bogato prezentowany jest również zbiór malarstwa okresu dwudziestolecia międzywojennego, w tym między innymi prace formi-stów (J. Hrynkowski, L. Dołżycki, T. Czyżewski, Z. Pronaszko), członków „Rytmu” (W. Borowski, R. Malczewski, F. Sz. Kowarski), czy nowatorskie malarstwo „Grupy Krakowskiej” (M. Jarema, L. Lewicki, B. Stawiński). Lata powojenne - do okresu obowiązywania socrealizmu w sztuce polskiej - reprezentują na wystawie m.in. prace T. Kantora, E. Rosenstein, J. Skarżyńskiego.

wystawy stałe

Z życia ludu śląskiego XIX - XX wieku

To ekspozycja etnograficzna prezentującą na-jistotniejsze dziedziny życia społeczności za-mieszkałych na wsiach oraz osiedlach przemy-słowych różnych subregionów Górnego Śląska. Przygotowana z pomysłem, zwraca szczególną uwagę na takie wydarzenia rodzinne jak we-sele, narodziny i początki dorastania dzieci. Przeplatają się one ze zwyczajami dorocznymi oraz znaczącymi w kulturze ludu górnośląskie-go zajęciami gospodarczymi i zawodowymi związanymi ze zmianami pór roku. Specyfikę regionu oraz różnice między kulturą ludową prowincji południowej i północnej po-kazano na przykładzie najbardziej typowych subregionów. Zwrócono uwagę na najbardziej charakterystyczne dziedziny kultury ludowej jak: stroje weselne i wyposażenie młodych, podstawowe zajęcia , np. pasterstwo w Beski-dzie Śląskim i praca w górnictwie w północnej części Górnego Śląska, zdobnictwo strojów czy niektóre zwyczaje ludowe.

Poszczególne części ekspozycji prezentują: Wesele na Górnym Śląsku; Wesele na Pogó-rzu Cieszyńskim; Dziecko; Zwyczaje wiosen-ne; Pierwsze prace wiosenne; Targi, jarmarki i odpusty; Polowe i domowe prace jesienne; Zaduszki; Stroje jesienno-zimowe; Andrzej-ki; Czas wolny od pracy; Górnictwo; Instru-menty muzyczne górniczych orkiestr dętych; Święta Barbara; Ludowa rzeźba w drewnie - postacie patronów; Mikołaje; Tkactwo i drukowanie tkanin; Hafty i koronki; Wigilia w Beskidzie Śląskim; Kolędnicy; Ostatni dzień roku; Ostatki.

Czy życie codzienne może być ciekawe? Tak, zwłaszcza jeśli mówimy o życiu codziennym na-szych dziadków i pradziadków. Wówczas temat ten nabiera szczególnego znaczenia.Zapraszamy!

wystawy stałe

Lasy to pierwsza część stałej wystawy przyrodniczej. Odwzorowano tu wybrane typy środowisk leśnych i zadbano, by wycinki przyrody umieszczone za szybą do złudzenia imitowały te autentyczne. Las liściasty – grąd to między innymi gałęzie rosłego dębu z codziennym życiem drobnych ptaków. To również przedstawiciele różnych gatun-ków owadów - walczące ze sobą jelonki rogacze, szerszenie zgryzające drewno do budowy gniazda i wiele innych.W dioramach przyściennych umieszczono fazy rozkładu drewna. Jest też część z ele-mentami piramidy pokarmowej na przykładzie wybranych gatunków zwierząt. Naj-bardziej okazała jest diorama zimowa z dzikami. Ponad 100-kilogramowy odyniec, w towarzystwie lochy i dwójki młodych, ryje na leśnej drodze w poszukiwaniu po-żywienia.

Przyroda Górnego ŚląskaNie jest wielkim odkryciem stwierdzenie, że przy-roda różni się w różnych częściach świata. Często ta nam najbliższa jest niedoceniana. Warto to zmienić i ją poznawać.

Ważne - eksponaty można dotykać. Tę formę wybrano z myślą m.in. o osobach z upośledzeniem wzroku. Zwiedzanie umilają dobiegające z głośników trele pta-ków leśnych czy odgłosy burzy z piorunami. Ekspozycja oddziałuje na wzrok, słuch i dotyk widza.Wody i mokradła to druga część wystawy. Przy pomocy dioram przedstawiono zachodzące w środowiskach związanych z wodą naturalne procesy, których zaob-serwowanie w przyrodzie jest często bardzo trudne nawet dla specjalisty. Relacje drapieżca-ofiara czy życie rodzinne zwierząt fascynują, jednak trwają zbyt krótko lub są ukryte przed okiem człowieka. Do minimum ograniczono tu opisy, a obraz i dźwięk są głównymi nośnikami informacji.

Książka, katalog, ulotka, plakat – to tylko niektóre z dostępnych wydawnictw. Ciągle pojawiają się nowe, ciekawsze, warte uwagi.

Działy merytoryczne, realizując zadania zgodnie z programem Muzeum Górnośląskiego, wyda-ją szereg publikacji. W większości są one oryginalnymi dziełami o charakterze naukowym i po-pularnonaukowym. Ukazują się przede wszystkim w postaci wydawnictwa ciągłego jakim jest „Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu”. Jest on podzielony na pięć serii według poszcze-gólnych dyscyplin naukowych: Archeologia, Etnografia, Historia, Przyroda, Sztuka oraz dwie serie anglojęzyczne z zakresu entomologii: Annais of the Upper Silesian Museum, Entomology i Monographs of the Upper Silesian Museum. Wydawnictwa mające charakter jednorazowych obejmują m.in. materiały z konferencji naukowych oraz katalogi wystaw i katalogi zbiorów. Do aktualnych wystaw dostępne będą między innymi katalog Pokaz 4 oraz Portret ze świata. Wy-dawnictwa są do nabycia w kasach Muzeum Górnośląskiego. Wszystkie informacje można też znaleźć na stronie internetowej (www.muzeum.bytom.pl) zakładka - wydawnictwa. Wybrane pozycje można zamawiać pisząc maila na adres wryka@muzeum.bytom.pl.

wydawnictwa

Najnowszą publikację wydaną nakładem Muzeum Górnośląskie-go w Bytomiu jest rzeczowy katalog muzealnej kolekcji współ-czesnej sztuki polskiej, który ze względu na liczbę ilustracji można zaliczyć do wydawnictw o charakterze albumowym. Tą najobszer-niejszą z dotychczasowych publikacji, poprzedza esej omawiający kolekcję i krótko charakteryzujący twórczość autorów zamiesz-czonych w katalogu prac. Narrację wzbogacają ilustracje doku-mentujące ekspozycje wystaw artystycznych organizowanych w bytomskim Muzeum na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat. Na 480 stronach zamieszczono ponad 500 doskonałej jakości repro-dukcji wszystkich prac pozyskanych w latach 2003–2009 do kolek-cji sztuki współczesnej Muzeum Górnośląskiego. Reprodukcjom towarzyszą szczegółowe noty katalogowe usystematyzowane w kolejności alfabetycznej nazwisk artystów.Cena publikacji: 150 zł.

Marek Meschnik, Kolekcja współczesnej sztuki polskiej Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Katalog nabytków z lat 2003–2009 / Contemporary Polish Art. Collection of the Upper Silesian Muse-um In Bytom. Catalogue of the 2003–2009 acquisitions, Muzeum Górnośląskie, Bytom 2010.

Zainteresowanie genealogią na Śląsku ma swoją historię, a naj-starsze herbarze powstały już w XVI w. Traktowały o tym już róż-norakie publikacje i artykuły. Książka, którą prezentujemy, jest kompletnym zbiorem bazującym na bogatych materiałach by-tomskich. We wstępie zaprezentowano charakterystykę zbioru bytomskiego, określając jego pochodzenie i stan wykorzystania w dotychczasowych badaniach. Część właściwa pracy składa się natomiast z ułożonych alfabetycznie materiałów prezentujących poszczególne szlacheckie rodziny górnośląskie. Materiały pocho-dzące z tego zbioru z pewnością stanowić będą podstawę do ko-lejnych opracowań na temat szlachty, ale i prac monograficznych poświęconych historii poszczególnych miejscowości. Cena publikacji: 40 zł.

Jerzy Horwat, Zdzisław Jedynak, Zbigniew Kiereś, Szlachta gór-nośląska, Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu – Historia nr 9, Muzeum Górnośląskie, Bytom 2008.

wydawnictwa

biblioteka

Biblioteka muzealna tym różni się od publicznej, że można w niej znaleźć publikacje i katalogi wy-staw z różnych placówek muzealnych na świecie. Ukierunkowana jest na wymianę i archiwizację tego typu wydawnictw.

Biblioteka Muzealna w obecnym kształcie powstała w 1951 roku. Do dziś gromadzi książki i czasopisma głównie z zakresu archeologii, etnografii, historii, przyrody, historii sztuki i muzealnictwa. Księgozbiór udostępniany jest w czytelni, a także w ramach wypożyczeń międzybibliotecznych. Do-stępny jest katalog alfabetyczny i rzeczowy książek, czasopism, map oraz katalogów wystaw. Biblioteka ma charakter prezencyjny - książki są udo-stępniane w czytelni. Udziela się też informacji bibliotecznych i bibliogra-ficznych oraz wykonuje kopie zamówionych materiałów. Czytelnia czynna jest codziennie od poniedziałku do piątku w godz. od 9.00 do 15.00.

Jedną z najcenniejszych książek w zbiorach Muzeum Górno-śląskiego jest Theriotropheum Silesiae, in quo Animalium, hoc est, quadrupedum, reptilium, avium, piscium, insec-torum natura, vis et usus sex libris perstringuntur: Concin-natum et elaboratum… Caspara Schwenckfelda. Jej tytuł w tłumaczeniu to Pomniki zwierzęce Śląska, gdzie omówiono stworzenia, tj. czworonożne, gady, ptaki, ryby i owady. Zo-stała ona wydana w Legnicy, w 1603 roku. Dzięki konserwacji oprawne w skórę z ornamentem na grzbiecie dzieło odzyska-ło dawną świetność.Caspar Schwenckfeld urodził się i zmarł w Gryfowie Śląskim. W 1603 roku opublikował pierwszą regionalną, przedlinne-uszowską klasyfikację zwierząt w Europie dotyczącą fauny Śląska. Jest ona pisana po łacinie, a wykaz poszczególnych gatunków podany jest w porządku alfabetycznym.

CEny bIlETóW:Gmach główny (pl. Jana III Sobieskiego 2)- bilet normalny: 6 zł- bilet ulgowy: 5 zł- bilet grupowy: 4 zł (> 10 osób; opiekunowie - wstęp wolny)- lekcja muzealna: 20 zł + cena biletu grupowego- Karta EURO 26: 4 zł- bilet rodzinny: 12 złGmach przy ul. W. Korfantego 34- bilet normalny: 5 zł- bilet ulgowy: 4 zł- bilet grupowy: 3 zł (opiekunowie - wstęp wolny)- lekcja muzealna: 20 zł + cena biletu grupowego- Karta EURO 26: 3 zł- bilet rodzinny: 10 zł

Kasy biletowe kończą sprzedaż biletów na pół godziny przed zamknięciem Muzeum. W niedziele wstęp na wystawy jest bezpłatny. Bilety na koncerty rozprowadza kasa w godzinach otwarcia wystaw oraz bezpośrednio przed koncertem.

Muzeum czynne: wtorki, czwartki, piątki w godzinach 9.00–15.00; środy 10.00–17.00; soboty 11.00–16.00; niedziele 11.00–15.00.

w pigułce

Muzeum Górnośląskie w Bytomiupl. Jana III Sobieskiego 2 41-902 Bytomtel.: +48 32-281-82-94; +48 32-281-34-01sekretariat@muzeum.bytom.pl

ul. Wojciecha Korfantego 34 41-902 Bytomtel.: +48 32-281-97-33

www.muzeum.bytom.pl

Redakcja informatora: Magdalena Michulec m.michulec@muzeum.bytom.pl; Edyta Cieślik wydawniczy@muzeum.bytom.pl

Nakład 1000ISSN 2082-0968

Muzeum Górnośląskie jest instytucją kulturySamorządu Województwa Śląskiego

Fotografie:Tomasz Kurpienko – str. 4;Edward Grzegorz Funke – str. 1 i 5;Tomasz Szemalikowski – str. 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 19, 20, 22, 23.Ewa Wizner – rysunek str. 11;Witalis Szołtys – str. 16.