Implikacje obniżki stóp procentowych NBP –zagrożenia i szanse dla sektora banków spółdzielczych

Prowadzący: Leszek Bednorz, Piotr Mielus, Tomasz Mironczuk

25 maja 2020

Główne zagadnienia

• Zmiana stóp NBP – implikacje decyzji NBP na rynek po dwóchmiesiącach COVID-19

• Obserwacje rynku depozytów na bazie WKF (Wskaźnik KosztuFinansowania)

• Możliwe dalsze scenariusze, zmiany strukturalne

• Zachowanie rynku związane z dostosowaniem instrumentów stópprocentowych

Temat specjalny

Obligacje i kredyty o stałej stopie procentowej - możliwości zabezpieczenia się przed dalszymi zmianami stóp procentowych• Aspekty, które są ważne w analizie instrumentów o stałej stopie

procentowej

• Kredyty o stałej stopie procentowej

• Obligacje o stałej stopie procentowej (obligacje Skarbu Państwa, PRF,korporacyjne i JST)

• Omówienie możliwości inwestycyjnych i głównych ryzyk i szans z tymzwiązanych

Uwagi wstępne– dostępność prezentacji

Prezentacja z webinarium będzie dostępna na stronie

www.irf.org.pl

(zakładka aktualności)

lub przez BODiE

Obszary zarządzania stopami procentowymi w banku

Kluczowe obszary:

• Wiedza merytoryczna

• Obserwacje otoczenia/bazy danych

• Narzędzia: raporty ryzyka, polityka zarządzania cenami,

Warunki skutecznego zarządzanie stopami procentowymi:

• Poprawne i zrozumiałe raporty ryzyka stóp procentowych i płynności

• Polityka cenowa

• Umowy z klientami

Uwagi wstępne – Projekt WKF

WKF – Wskaźnik Kosztu Finansowania (więcej informacji na irf.org.pl)

Cel projektu:

• stworzenie bazy danych o rzeczywistych cenach po jakich są zawierane transakcje depozytowe z klientami banków

• przygotowanie narzędzia do wsparcia zarządzania banków w zarządzaniu kosztem pozyskania finansowania i zarządzania ryzykiem stóp procentowych

• opracowanie wskaźnika referencyjnego do stosowania w umowach finansowych, który będzie:

✓ spełniał wymogi regulacyjne – zgodność z Rozporządzeniem BMR

✓ odzwierciedlał ekonomikę funkcjonowania banków

✓ zrozumiały dla klientów

Zmiana stóp procentowych NBP

Implikacje dla rynku depozytowego

Ujemna realna stopa procentowa w Polsce

Źródło: IRF na podstawie danych GUS, Refinitiv

Ostatnie dane dot. marży odsetkowej pochodzą sprzed wybuchu pandemii COVID-19 w Polsce

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

20

10

-12

-01

20

11

-05

-01

20

11

-10

-01

20

12

-03

-01

20

12

-08

-01

20

13

-01

-01

20

13

-06

-01

20

13

-11

-01

20

14

-04

-01

20

14

-09

-01

20

15

-02

-01

20

15

-07

-01

20

15

-12

-01

20

16

-05

-01

20

16

-10

-01

20

17

-03

-01

20

17

-08

-01

20

18

-01

-01

20

18

-06

-01

20

18

-11

-01

20

19

-04

-01

20

19

-09

-01

20

20

-02

-01

Marża odsetkowa w sektorze banków spółdzielczych

Marża odsetkowa netto w bankach spółdzielczychRentowność kredytów w bankach spółdzielczychKoszt depozytów w bankach spółdzielczych

Źródło: IRF na podstawie danych KNF Uwaga: ostatnie dostępne dane z lutego b.r.

WKF jako źródło codziennej informacji cenowej

Źródło: IRF

0,40

0,50

0,60

0,70

0,80

0,90

1,00

1,10

1,20

1,30

1,40

1,50

1,60

1,70

1,80

1,90

Wskaźnik Kosztu Finansowania

WKF 1M WKF 3M WKF 6M WKF 1Y

1. cięcie RPP 2. cięcie RPP

Zmiana struktury pasywów sektora bankowego

Im niższe stopy, tym wyższy udział depozytów bieżących

Źródło: IRF na podstawie danych NBP

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

30%

35%

40%

45%

50%

55%

60%

65%

70%

sty-

05

sie-

05

mar

-06

paź

-06

maj

-07

gru

-07

lip-0

8

lut-

09

wrz

-09

kwi-

10

lis-1

0

cze-

11

sty-

12

sie-

12

mar

-13

paź

-13

maj

-14

gru

-14

lip-1

5

lut-

16

wrz

-16

kwi-

17

lis-1

7

cze-

18

sty-

19

sie-

19

mar

-20

Udział depozytów bieżących i ich średnie oprocentowanie

Udział CA (lewa oś) Stawka CA (prawa oś)

Uwaga: ostatnie dostępne dane z marca b.r.

Potencjalne działania zabezpieczające rentowność banków

Powszechnie dostępne dane są opóźnione i bardzo ogólne

Źródło: IRF na podstawie danych KNF, NBP, Refinitiv

0,50

0,70

0,90

1,10

1,30

1,50

1,70

1,90

2,10

2,30

2,50

01

.20

18

02

.20

18

03

.20

18

04

.20

18

05

.20

18

06

.20

18

07

.20

18

08

.20

18

09

.20

18

10

.20

18

11

.20

18

12

.20

18

01

.20

19

02

.20

19

03

.20

19

04

.20

19

05

.20

19

06

.20

19

07

.20

19

08

.20

19

09

.20

19

10

.20

19

11

.20

19

12

.20

19

01

.20

20

02

.20

20

03

.20

20

04

.20

20

Średniomiesięczny koszt depozytów wg różnych źródeł

WKF 3M WIBOR 3M NBP_DET 1-3M NBP_PRZ 1-3M KNF_ALL KNF_BS

WKF na tle innych danych rynkowych

Źródło: IRF na podstawie danych NBP i Refinitiv

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

WKF 3M na tle innych danych danych rynkowych

REF NBP WKF 3M WIBOR 3M

Dane po seminarium BODiE 4 maja

WIBOR reaguje natychmiast, ceny depozytów z opóźnieniem

Źródło: IRF na podstawie danych Refinitiv

-0,60

-0,40

-0,20

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

Zmiana różnicy pomiędzy WKF a WIBOR dla poszczególnych terminów

WKF-WIB 1M WKF-WIB 3M WKF-WIB 6M WKF-WIB 1Y

1. cięcie RPP 2. cięcie RPP

Krzywa kosztu jest nadal powyżej stanu sprzed COVID-19

Źródło: IRF na podstawie danych Refinitiv

-0,60

-0,40

-0,20

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1M 3M 6M 1Y

Różnica pomiędzy WKF a WIBOR dla poszczególnych terminów

13 marca 19 marca 10 kwietnia 20 maja

Miara potencjalnych strat banków

-0,30

-0,20

-0,10

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

2020-02-03 2020-03-03 2020-04-03 2020-05-03

Średnia różnica WKF vs WIBOR dla terminów od 1M do 1Y

OKRES SPREAD

przed 13.03 -0,25%

16.03-17.04 +0,19%

po 20.04 +0,06%

MAX +0,33%

MIN -0,27%

Średnia utrata wyniku odsetkowego wyniosła:• w pierwszym miesiącu

pandemii 44bp• w drugim miesiącu

pandemii 31bp

Potencjalna zmiana polityki Rady Polityki Pieniężnej

Łukasz Hardt - Członek RPP (wypowiedzi do mediów 12-14 maja 2020):

• W sytuacji radykalnego wzrostu niepewności, obniżenie kosztu pieniądza niema większego znaczenia dla popytu na kredyt.

• Być może efekt tak istotnej obniżki stopy procentowej jest nawet odwrotny,bo banki reagują na koszty spadku stóp, chociażby zaostrzeniem kryteriówdostępu do kredytów.

• RPP powinna bacznie obserwować efekty już podjętych decyzji i niepodejmować w najbliższym czasie pochopnych działań.

• W strefie euro i w Stanach Zjednoczonych inflacja jest o 2 pkt. proc. niższa niżu nas, również wiarygodność złotego jest mniejsza niż ma to miejsce wprzypadku euro czy dolara. Dlatego nie jest sensowne utrzymywanie u naspoziomu stóp w okolicach przyjętych przez tamtejsze banki centralne.

(cytaty za portalem businessinsider.com.pl)

Komentarze dotyczące polityki banków centralnych

• Należy spodziewać się wzrostu rentowności obligacji oraz bardziej stromychkrzywych obligacji, czyli większej różnicy między obligacjamikrótkoterminowymi i długoterminowymi (Avisha Thakkar, Goldman Sachs).

• Głównym bankom centralnym udało się do tej pory utrzymywać rentownośćobligacji na poziomie zbliżonym do zera, ale inwestorzy zaczynają się martwićo skutki tej polityki.

• Wciąż istnieje ryzyko wybuchu inflacji, gdyż banki centralne weszły na obszarwcześniej nieznany. Przed kilku dniami agencja Bloomberg zamieściłakomentarz zatytułowany „Globalni nabywcy obligacji mogą mieć tylko rokdobrych czasów”.

• Przy pierwszych objawach ożywienia gospodarczego lub wycofania się zdotychczasowej polityki banków sytuacja się radykalnie zmieni. Narośniegroźba inflacji w obliczu globalnego zadłużenia rządów i emisji obligacji,przekraczającej 8 bln USD.

(cytaty za portalem alebank.pl)

Temat specjalny:

Kredyty i obligacje o stałej stopie

• Istotne aspekty w analizie instrumentów o stałej stopie procentowej.

• Kredyty o stałej stopie procentowej.

• Obligacje o stałej stopie procentowej (obligacje Skarbu Państwa, PRF,korporacyjne i JST).

• Możliwości inwestycyjne, główne ryzyka i szanse.

Istotne aspekty w analizie instrumentów o stałej stopie procentowej

Istotne aspekty w analizie instrumentów o stałej stopie procentowej.

1. Horyzont instrumentu: data zapadalności instrumentu

• Ryzyko stóp procentowych (zmiana wartości rynkowej) jest proporcjonalne doczasu jakie pozostaje do zapadalności.

2. Możliwość zabezpieczenia się przed ryzykiem zmiany kosztu finansowanialub zmiany wartości instrumentu

a) Kredyty

• opcja wcześniejszej spłaty kredytu przez klienta

• wyliczenie wartości ekonomicznej z tytułu przedpłaty kredytu

• możliwość stosowania instrumentów pochodnych

b) Obligacje

• płynność rynku obligacji – strony gotowe do zawarcia transakcji

• dostęp do źródeł informacji o cenie obligacji

• możliwość stosowania instrumentów pochodnych

3. Sposób ujęcia w księgach

a) Memoriałowe ujęcie wartości narastających przychodów odsetkowych

b) Sposób prezentacji wyceny rynkowej

Kredyty o stałej stopie procentowej

Kredyty o stałej stopie procentowej,

• Kredyty konsumenckie

• Ustawa o kredycie konsumenckim, Art. 50. (maksymalna prowizja za spłatę)

• Krótkoterminowe kredyty dla przedsiębiorców

• Kredyty inwestycyjne dla przedsiębiorców

• oferowane przez banki komercyjne wraz z instrumentami zabezpieczającymi

• Kredyty hipoteczne

• Ustawa o kredycie hipotecznym

• Art. 29 elementy umowy o kredyt

• Art. 40 (rekompensata dot. przedterminowej spłaty kredytu, powiązanie z kosztem kredytodawcy)

• możliwość dostępu do instrumentów zabezpieczających długoterminowe ryzykostóp procentowych lub finansowania długoterminowego

Obligacje o stałej stopie procentowej

Obligacje o stałej stopie procentowej

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

DS1020

PS0421

PS0721

DS1021

PS0422

WS0922

GPW1022

PS0123

DS1023

PS0424

PS1024

DS0725

DS0726

FPC0427

DS0727

WS0428

WS0429

DS1029

Krzywa rentowności kupna - sprzedaży

K

S

-2,00%

-1,50%

-1,00%

-0,50%

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

DS1020

PS0421

PS0721

DS1021

PS0422

WS0922

PS0123

DS1023

PS0424

PS1024

DS0725

DS0726

DS0727

WS0428

WS0429

DS1029

Krzywa rentowności fixing 21.05 vs 03.03

21.05.2020

03.03.2020

Obligacje o stałej stopie procentowej

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

8,00

9,00

10,00

95,00

100,00

105,00

110,00

115,00

120,00

125,00

130,00

135,00

140,00

145,00

DS1020

PS0421

PS0721

DS1021

PS0422

WS0922

PS0123

DS1023

PS0424

PS1024

DS0725

DS0726

DS0727

WS0428

WS0429

DS1029

Cena sprzedaży vs cena nominału z uwzględnieniem czasu do wykupu

Czas dowykupu

Cenasprzedaży

Cenanominału

SZANSA

Zmiana kuponów odsetkowych dla obligacji zmiennych WZ od 25 maja, notowanych wdużej mierze z dyskontem !

Obligacje o stałej stopie procentowej

Obligacje na rzecz funduszu przeciwdziałania COVID-19

List Emisyjny PFR 1/2020 z dnia 27.04.2020Gwarancja Skarnu PaństwaWartość nominalna 1.000.000 złStopa procentowa : stała 1,375%

List Emisyjny PFR 2/2020 z dnia 08.05.2020Gwarancja Skarbu PaństwaWartość nominalna 1.000.000 złStopa procentowa : stała 1,625%

Treść komunikatu UKNF z dnia 12 maja 2020.

Treść pisma z Ministerstwa Finansów.

Możliwości inwestycyjne, główne ryzyka i szanse

Możliwości inwestycyjne, główne ryzyka i szanse.

RYZYKO ?

Apel Polskiego Związku Firm Deweloperskich o podjęcie działań na rynkuobligacji korporacyjnych – 8 maj 2020.

1. Skup obligacji korporacyjnych – BGK, NBP, PFR – (Pomocowym wykupem powinny zostaćobjęte obligacje wyemitowane przed 10 marca 2020 roku, zapadające w 2020 i 2021 roku.)

2. Odroczenie terminu spłaty przy wykupie – (Ze względu na specyfikę działalnoścideweloperskiej, która opiera się na planowaniu inwestycji, a zarazem sposobu przeznaczenia środków zdużym wyprzedzeniem, rozsądne byłoby przedłużenie terminu wykupu obligacji zapadających w 2020 i2021 roku.)

3. Zawieszenie spłaty - (Alternatywą dla powyższego rozwiązania jest systemowe zawieszenieterminów spłaty, bez interwencyjnego wykupu. Dla utrzymania minimalnej wiarygodności, zawieszenienie dotyczyłoby odsetek, które naliczałyby się w normalnym trybie i byłyby płatne również w okresiezawieszenia.)

4. Mechanizmy wsparcia BGK - (Bank Gospodarstwa Krajowego powinien wdrożyć instrumenty,które pozwolą zabezpieczyć spłatę obligacji zapadających do końca 2021 roku. Taką formą pomocymogłyby okazać się gwarancje udzielane przez BGK jako zabezpieczenie kredytów bankowych na wykupobligacji korporacyjnych.)

Możliwości inwestycyjne, główne ryzyka i szanse.

RYZYKO ?

Rynek wycenia możliwość 1 obniżki stóp procentowych o 25 pb w okresie 3 do 6 miesięcy, jednak wydajesię że ryzyko to się osłabia. (dane na 15 maja 2020)

Możliwości inwestycyjne, główne ryzyka i szanse.

SZANSA / RYZYKO ?

Emisje obligacji komunalnych

Możliwości inwestycyjne, główne ryzyka i szanse.

SZANSA / RYZYKO ?

Emisje obligacji korporacyjnych

Zero Discount Margin - obrazujerentowności sektora powyżejkrzywej stóp procentowych

Możliwości inwestycyjne, główne ryzyka i szanse.

RYZYKO DLA DEPOZYTÓW ?

Obligacje detaliczne – oferta maj 2020

Nazwa Okres Oprocentowanie Okres rozliczeniowy Konstrukcja Inne

OTS0820 3-miesiące 0,50%

DOS0522 2-letnie 1,00% co 12 miesiecy roczna kapitalizacja

TOZ0523 3-letnie 1,10% co 6 miesięcy mnożik 1x WIBOR6M wypłata odsetek

COI0524 4-letnie 1,30% co 12 miesiecymarża 0,75% + inflacja wypłata odsetek

EDO0530 10-letnie 1,70% co 12 miesiecymarża 1,00% + inflacja roczna kapitalizacja

ROS0526 6-letnie 1,50% co 12 miesiecymarża 1,25% + inflacja roczna kapitalizacja

Kontakt

Instytut Rynku Finansowego

E-mail: irf@irf.org.pl

www.irf.org.pl

Tomasz MironczukE-mail: tomasz.mironczuk@irf.org.pl

Piotr MielusE-mail: piotr.mielus@irf.org.pl

Krzysztof GacekE-mail: krzysztof.gacek@irf.org.pl

Marta PenczarE-mail: marta.penczar@irf.org.pl

Leszek BednorzE-mail: leszek.bednorz@irf.org.pl