iadomości - UMCSserwisy.umcs.lublin.pl/wiadomosci/wu 239_net.pdf · która odbyła się w Zielonej...

WF o t o r e l a c j a

PL ISSN 1233-216X

JUBILEUSZWizyta wnuków Marii Curie-Skłodowskiejs. 20–23

KARTKA Z KALENDARZAZ dziejów Organizacji Pomocy Lekarskiej dla Młodzieży Akademickiej w Lublinie (1945–1954)s. 26–28

NAUKA I LUDZIEOtwieramy się na Wschód – Chiny są coraz bliżej, niż myśleliśmys. 34–35

Uniwersyteckie

Miesięczn

ik U

ni w

er s y t e t u M a r i i C

ur i e

- Sk

łod

owskiej

iadomościNr 10/239grudzień2017

Wizyta wnuków MariiCurie-Skłodowskiej na UMCS

Fot. Bartosz Proll10–14.11.2017 r.

Wydawca: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Adres redakcji: pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5, p. 1305, 20-031 Lublin, tel. 81 537 54 19

e-mail: [email protected] www.wiadomosci.umcs.pl

Redakcja: Aneta Adamska, Marcin Gołębiowski, Ewa Kawałko-Marczuk (redaktor naczelny), Katarzyna Kozielewicz

Współpracownicy: Sara Filipiak, Monika Gabryś-Sławińska, Jolanta Jarzyńska, Jerzy Kasprzak, Eliza Komierzyńska-Orlińska, Konrad Koperwas, Wiaczesław

Spis treści

Kostko, Urszula Lewartowicz, Piotr Majewski, Ewelina Mazurkiewicz, Monika Mielko-Remiszewska, Przemysław Mroczek, Aneta Okuń, Elżbieta Olszewska, Sylwia Skotnicka, Krzysztof Trojnar

Okładka: Od lewej: Anne i Pierre Joliot oraz Hélène Langevin-Joliot, fot. Bartosz Proll

Druk: Standruk

Nakład: 630 egz.

Projekt graficzny i skład: Studio DTP Academicon, [email protected], http://dtp.academicon.pl/

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i korekty nadesłanych tekstów. Ma również prawo do wyboru tekstów do publikacji.

WYDARZENIA 4 Z życia Uczelni

14 Na Wydziałach

JUBILEUSZ20 Wizyta wnuków Marii Curie-Skłodowskiej

21 Wizyta prof. Pierre’a Joliot w Zakładzie Biofizyki UMCS

22 Cenna pamiątka po Patronce UMCS

22 Spotkanie z francuskimi muzealnikami

23 Urodziny Marii Curie-Skłodowskiej w Paryżu

24 Wydarzenia kulturalne w hołdzie Patronce UMCS

24 O drzeworycie poświęconym Marii Skłodowskiej-Curie

25 Konkurs na najlepszą pracę dyplomową zw. z Patronką UMCS

KARTKA Z KALENDARZA26 Z dziejów Organizacji Pomocy

Lekarskiej dla Młodzieży Akademickiej w Lublinie (1945–1954)

28 Wspomnienie o prof. Halinie Ludorowskiej (1946–2017)

29 Pamięci o. dr. Stanisława Piotra Kycia – franciszkanina, biologa i filozofa przyrody

30 Dr Adam Gąsiorowski (1940–2017)

NAUKA I LUDZIE31 Czy Polacy są wolni? Relacja z debaty

na Wydziale Politologii

32 „Dobre praktyki w diagnozie psychologicznej w obszarze edukacji – standardy dla poradni”. Doskonalenie kompetencji zawodowych psychologów przy współudziale Instytutu Psychologii UMCS

34 Otwieramy się na Wschód – Chiny są bliżej, niż myśleliśmy

35 Polish Week na Kanagawa University w Jokohamie

36 Ks. Julian Łukaszkiewicz – twórca Domu Polskiego w Wiedniu. Uroczystość okolicznościowa w Domu Polskim

40 Konferencja o wieloznaczności w Zakładzie Lingwistyki Stosowanej – ,,O znaczeniu wieloznaczności w języku i życiu człowieka”

41 Szkolenie certyfikatowe w USA

42 V Międzynarodowy Kongres Pamięci Aleksandra R. Łurii

44 Komisarz Elżbieta Bieńkowska na Wydziale Politologii

45 Konferencja „Dylematy demokracji”

46 Konferencja „Książka w mediach, media w książce”

47 Premiera raportu „Edukacja kulturalna w województwie lubelskim z perspektywy praktyków”

47 Konferencja poświęcona zamówieniom publicznym

48 Międzynarodowa konferencja glottodydaktyczna

49 „Przekład–Język–Kultura” po raz piąty

49 Wieczór autorski Ewy Bechyne - Henkiel

50 Języki – kultury – obrazy świata

51 Wielokulturowy Lublin w Muzeum UMCS

51 Konferencja poświęcona sztuce Lublina

52 Akademia Przedsiębiorczości UMCS

SPRAWY STUDENCKIE53 Listopad w Samorządzie Studentów

54 Młodzi rusycyści z UMCS na Europejskim Festiwalu Studenckim w Bułgarii

55 Forum Młodych Medioznawców i Komunikologów

56 UMCSport – listopad 2017

58 Pokazy fizyczne w Trawnikach

58 Pokazy fizyczne w Zawieprzycach

59 Astronomiczne projekty podczas XIV Lubelskiego Festiwalu Nauki

60 Gospodarka przestrzenna – tylko co dalej?

60 Studentki rusycystyki UMCS w Soczi

61 Seminarium poświęcone starości

62 Konferencja naukowa „Aktywność fizyczna w zdrowym stylu życia młodzieży”

62 Spartakiada UMCS 2017

W ŚWIECIE KSIĄŻEK63 70 lat od wydania pierwszego numeru „Kultury”

64 Budka Suflera na do widzenia

65 Nowy tom w serii „Conrad: Eastern and Western Perspectives”

67 Mroki pamięci

4 • W i a d o m o ś c i U n i w e r s y t e c k i e • g r u d z i e ń 2 0 17 •

W y d a r z e n i a

Z ŻYCIA UCZELNIOpracowanie: Redakcja

rządzania Uczelnią” Lumen 2017 w Warszawie. •14.11

– rektor S. Michałowski spot-kał się z komisarz Elżbietą Bień-kowską, która wzięła udział w de-bacie publicznej „Bezpieczniejsza Polska, bezpieczniejsza Europa, bez-pieczniejsi obywatele” na Wydziale Politologii. •15.11

– rektor S. Michałowski wziął udział w spotkaniu Prezydenta RP z medalistami tegorocznej Zimowej i Letniej Uniwersjady, które odbyło się w Pałacu Prezydenckim;

– prorektor U. Bobryk wzięła udział w spektaklu charytatywnym z cyklu „Znani, a nieznani” pt. 7 razy Lublin w Centrum Spotkania Kultur;

– prorektor A. Bereza uczestniczył w oficjalnym otwarciu nowej fabryki cukierków „Pszczółka” w Lublinie. •16.11

– prorektor U. Bobryk otworzy-ła konferencję „Taniec i awangarda w Europie Środkowo-Wschodniej. Terytoria–źródła–biografie” w ACK UMCS „Chatka Żaka”. •16–17.11

– prorektor A. Orłowska wzięła udział w Forum Jakości 2017, zor-ganizowanym przez Polską Komisję Akredytacyjną i Uniwersytet Peda-gogiczny im. KEN w Krakowie, a po-święconym jakości kształcenia na-uczycieli w szkołach średnich. •17.11

– prorektor U. Bobryk uczestni-czyła w spektaklu Batsheva Dance Company pt. Last work w Centrum Spotkania Kultur w Lublinie;

wacji Województwa Lubelskiego, zor-ganizowanej w ramach Europejskiego Tygodnia Innowacji (6–10.11). •8.11

– prorektor A. Bereza spotkał się z pracownikami naukowymi z oka-zji jubileuszu ich pracy zawodowej, podczas którego wręczył im listy gra-tulacyjne. •9.11

– rektor S. Michałowski uczest-niczył w posiedzeniu Rady Głów-nej Nauki i Szkolnictwa Wyższego;

– prorektor A. Orłowska wzięła udział w Wieczorze Niepodległoś-ciowym w studiu TVP3 Lublin. •10.11

– rektor S. Michałowski i prorekto-rzy U. Bobryk, A. Orłowska i R. Dob-rowolski wzięli udział w koncercie „Madame Curie” z okazji urodzin Pat ronki UMCS;

– prorektor R. Dobrowolski wziął udział w posiedzeniu plenarnym Ko-mitetu Nauk Geograficznych PAN w Warszawie. •10–14.11

– gośćmi naszej Uczelni były wnu-ki Marii Curie-Skłodowskiej – prof. Hélène Langevin-Joliot i prof. Pier-re Joliot. •13.11

– rektor S. Michałowski reprezento-wał UMCS na konferencji „Szanse i za-grożenia mniejszych i średnich uczelni akademickich w świetle proponowa-nej ustawy”. Stanowisko Sieci Uczelni, która odbyła się w Zielonej Górze. •13–14.11

– prorektor A. Orłowska wzięła udział w III konferencji „Liderzy Za-

Kalendarium władz rektorskich1–6.11

– prorektor R. Dobrowolski prze-bywał w Chinach na konferencji „2017 Mogan Mountain Internatio-nal Summit on Green Pharmaceuti-cals”, która odbyła się w Deqing koło Hangzhou. •4.11

– prorektor A. Orłowska wzięła udział w obchodach 150-lecia uro-dzin Pat ronki UMCS na Uniwersyte-cie Dziecięcym. •6.11

– rektor S. Michałowski wziął udział w spotkaniu członków Lu-belskiego Klastra Biotechnologicz-nego. •6–8.11

– prorektor U. Bobryk wzięła udział w uroczystościach zorganizowanych w Paryżu z okazji 150. rocznicy uro-dzin Marii Curie-Skłodowskiej. •7.11

– rektor S. Michałowski uczestni-czył w uroczystości wręczenia Miej-skich Certyfikatów „Szkoła Promują-ca Zdrowie” podczas Festiwalu Szkół Promujących Zdrowie w Szkole Pod-stawowej nr 38 w Lublinie;

– prorektor A. Orłowska uczest-niczyła w uroczystości wręczenia dyplomów stypendystom prezesa Rady Ministrów w Lubelskim Urzę-dzie Wojewódzkim;

– rektor S. Michałowski i prorek-tor A. Orłowska wzięli udział w ot-warciu wystawy „Studenci Wydziału Artystycznego w hołdzie Marii Cu-rie-Skłodowskiej”;

– rektor S. Michałowski i prorektor A. Orłowska wzięli udział w Gali Inno-

• g r u d z i e ń 2 0 17 • W i a d o m o ś c i U n i w e r s y t e c k i e • 5

W y d a r z e n i a

– prorektor R. Dobrowolski wziął udział w Konferencji Kierowników Jednostek Geograficznych pt. „Spoj-rzenie na Ziemię” oraz jubileuszu 40-lecia Wydziału Geografii i Stu-diów Regionalnych UW. •18.11

– rektor S. Michałowski i prorektor R. Dobrowolski wzięli udział w uro-czystościach pogrzebowych dr. Ada-ma Gąsiorowskiego na cmentarzu na Majdanku. •20–25.11

– prorektor A. Orłowska przeby-wała na wyjeździe w Kazachstanie, gdzie spotkała się z ambasadorem RP w Kazachstanie Selimem Chazbijewi-czem i drugim sekretarzem ambasa-dy RP Andrzejem Boberem, prof. Bau-bekiem Samozhurkiem – prorektorem ds. współpracy z zagranicą i inno-wacji Euraasian National Universi-ty L.N. Gumilyovem, prof. Adreiem Filchenką – prorektorem ds. nauki Nazarbayev Univeristy i prof. Isma-ilem Tokbergrnovem – prorektorem

ds. nauki S. Saifullin Kazakh Agro-technical Univeristy. •22.11

– prorektor A. Bereza otworzył III Kongres Dydaktyki Polonistycznej „Polonistyka i świat wartości. Eduka-cja polonistyczna jako wartość” na Ka-tolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. •23.11

– rektor S. Michałowski spotkał się z dyrektorem Szkoły Podstawo-wej im. M. Skłodowskiej-Curie Jolan-tą Mackiewicz;

– prorektor R. Dobrowolski wziął udział w IV Ogólnopolskiej Konfe-rencji Naukowej „Innowacje w prak-tyce” na Arenie Lublin. •24.11

– rektor S. Michałowski otworzył konferencję „Praktyczne aspekty sto-sowania Prawa zamówień publicz-nych po transpozycji zmienionych dyrektyw UE” na Wydziale Ekono-micznym. •

25.11– rektor S. Michałowski otworzył

Bal Przyjaciół i Absolwentów UMCS, zorganizowany przez Fundację Ab-solwentów UMCS;

– prorektor A. Bereza uczestniczył w 41. Sesji Zgromadzenia Ogólne-go Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Lublinie. •27.11

– rektor S. Michałowski wziął udział w Regionalnym Forum Tery-torialnym Województwa Lubelskie-go pt. „Regionalna polityka miejska województwa lubelskiego” w Lubel-skim Centrum Konferencyjnym. •30.11

– rektor S. Michałowski otworzył konferencję „Informatyka w zarządza-niu@metody komputerowe w ekono-mii eksperymentalnej” IwZ’17/CMEE’17 na Wydziale Ekonomicznym, a także spotkanie z ministrem Pawłem Gru-zą, podsekretarzem stanu w Minister-stwie Finansów pt. „Zmiany w pol-skim systemie podatkowym”. •

11 listopada przedstawi-ciele władz publicznych, instytucji i organizacji

oraz kombatanci i mieszkańcy Lub-lina uczestniczyli w obchodach Na-

Święto Niepodległościrodowego Święta Niepodległości 11 Listopada w Lublinie. Nasz Uni-wersytet reprezentowali rektor Sta-nisław Michałowski i prorektor Ar-kadiusz Bereza. •

Fot.

Grze

gorz

Nar

olsk

i

Fot.

Grze

gorz

Nar

olsk

i


W y d a r z e n i a

W związku z obchodami 150. rodziny urodzin Pat-ronki Uczelni, 13 listopa-

da wizytę na UMCS złożyli uczniowie Szkoły Podstawowej im. Marii Curie--Skłodowskiej z Tarnogrodu. Dzieci

Wizyta uczniów ze Szkoły Podstawowej w Tarnogrodzie

odwiedziły Uczelnię w ramach orga-nizowanych przez Uniwersytet Dzie-cięcy UMCS wycieczek „Ty też mo-żesz zostać Skłodowską”.

Uczniowie rozpoczęli wizytę war-sztatami z chemii i matematyki,

a następnie wzięli udział w spot-kaniu z wnukami Patronki UMCS, którzy w ramach obchodów jubi-leuszu 150-lecia urodzin Marii Cu-rie-Skłodowskiej przyjechali do Lublina. •

Konferencja w Singapurze inspiracją do interdyscyplinarnego umiędzynarodowienia kształcenia na UMCS

W dn. 9–13 października w Singapurze odbyła się 6. ASEF Rectors’ Conferen-

ce and Students’ Forum. Do wzięcia udziału w tym międzynarodowym spotkaniu zaproszona została pro-rektor Urszula Bobryk.

Wydarzenie to skierowane jest do osób, które aktywnie kształtują przy-szłe modele kształcenia i angażują się w promowanie wysokiej jakości edukacji w wymiarze międzynaro-dowym. Konferencja jest platfor-mą dyskusji studentów z liderami

uniwersyteckimi i twórcami polity-ki edukacyjnej z ponad 50 państw.

Zaproszenie na ASEF Rectors’ Conference and Students’ Forum to ogromny zaszczyt i wyróżnienie dla naszej Uczelni. Wydarzenie było doskonałą okazją do wymiany po-

Arch

iwum

pry

watn

e


W y d a r z e n i a

glądów nt. znaczenia interdyscy-plinarności i internacjonalizacji dla umacniania pozycji uczelni na współ-czesnym, coraz bardziej zglobalizo-wanym, rynku edukacyjnym – mówi prorektor U. Bobryk, która na kon-ferencji wygłosiła prelekcję nt. roli umiędzynarodowienia i interdyscy-plinarności dla rozwoju Uniwersyte-tu Marii Curie-Skłodowskiej.

Udział w spotkaniu z jednej stro-ny potwierdził słuszność naszych za-łożeń strategicznych dotyczących podejmowania działań w zakresie umiędzynarodowienia kształcenia w UMCS, z drugiej zaś strony stał się asumptem do wkomponowa-

22 listopada w Auli Uni-wersyteckiej na Wy-dziale Prawa i Admini-

stracji odbyła się uroczystość nadania pracownikom UMCS odznaczeń pań-stwowych, resortowych oraz Medali 700-lecia Lublina.

W imieniu Prezydenta Rzeczypo-spolitej Polskiej uroczystego wręczenia odznaczeń państwowych dokonał wo-jewoda lubelski Przemysław Czarnek.

Odznaczenia dla zasłużonych pracowników UMCS

Za zasługi w działalności na rzecz roz-woju nauki Złotym Krzyżem Zasługi została odznaczona dr hab. Anna Żu-kowska, prof. nadzw. – kierownik Za-kładu Pedagogiki Kultury. Złoty me-dal za długoletnią służbę otrzymało 17 pracowników Uniwersytetu, medal srebrny – 30 pracowników, a medal brązowy – 27 pracowników. Medale Komisji Edukacji Narodowej za szcze-gólne zasługi dla oświaty i wychowa-

nia wręczyła Teresa Misiuk, lubelski kurator oświaty. Odznaczenie otrzy-mało 38 pracowników UMCS.

W ramach jubileuszu nadania Lub-linowi praw miejskich pracowników Uniwersytetu uhonorował także pre-zydent Krzysztof Żuk. Prof. Marian Harasimiuk został odznaczony Me-dalem Prezydenta Miasta Lublin, na-tomiast 31 pracowników otrzymało Medale 700-lecia Lublina. •

nia w nasze działania elementów z zakresu kształcenia międzyob-szarowego – podkreśla prorektor

Urszula Bobryk. W tym roku sta-wiamy sobie bardzo jasno określo-ne cele. Na kilku Wydziałach powo-łaliśmy już zespoły, których celem jest opracowanie interdyscyplinar-nych ścieżek kształcenia realizowa-nych w języku angielskim. Pierwsze miejsce naszej Uczelni w kategorii najbardziej umiędzynarodowionych uniwersytetów w Polsce według rankingu Fundacji Perspektywy to prestiżowe wyróżnienie, które zobo-wiązuje nas do działania – konty-nuuje prorektor U. Bobryk.

Ewelina Panas

Arch

iwum

pry

watn

e

Arch

iwum

pry

watn

e


W y d a r z e n i a

28 listopada w Dwor-ku Kościuszków zostało podpi-

sane wstępne porozumienie w sprawie utworzenia Cen-trum Europejskiego w Lubli-nie z udziałem przedstawicieli Uniwersytetu Marii Curie--Skłodowskiej, Urzędu Miasta Lublin, Université de Lorrai-ne z Nancy, Kijowskiego Uni-wersytetu Narodowego im. Tarasa Szewczenki, Czernio-wieckiego Uniwersytetu Naro-dowego im. Jurija Fedkowycza i Podkarpackiego Uniwersy-tetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka.

Centrum będzie miejscem, w którym ukraińscy prawnicy i politolodzy będą zapoznawać się z prawem obowiązującym w Unii Europejskiej i rozwią-zaniami ustrojowymi typo-wymi dla państw członkow-skich UE. Pomagać im w tym będą specjaliści z Lublina i Francji. •

Nasz Uniwersytet, jako czło-nek międzynarodowego kon-sorcjum, otrzymał dofinan-

sowanie dla projektu ACTPHAST 4.0 w programie Horyzont 2020.

UMCS członkiem konsorcjum w programie Horyzont 2020

Projekt ACTPHAST 4.0 przez czte-ry lata będzie finansował wdraża-nie najnowocześniejszych techno-logii fotonicznych. Wsparcie będzie przeznaczone w szczególności dla

małych i średnich przedsiębiorstw, które chciałby wdrożyć nowe, inno-wacyjne technologie, usługi lub pro-dukty z wykorzystaniem technologii światłowodowych. Głównym celem projektu jest stymulowanie wzrostu przychodów i miejsc pracy w przed-siębiorstwach oraz digitalizacja prze-mysłu europejskiego.

UMCS będzie w ramach konsor-cjum pośredniczyć w pozyskiwaniu grantów dla małych i średnich przed-siębiorstw i je współrealizować. •

Wstępne porozumienie ws. utworzenia Centrum Europejskiego w Lublinie

Fot.

Barto

sz P

roll

Fot.

Barto

sz P

roll


W y d a r z e n i a

24 listopada w Ogrodzie Botanicznym rektor Stanisław Michałowski

i wicemarszałek województwa lubel-skiego Grzegorz Kapusta posadzili imiennie sygnowane buki zwyczaj-ne Fagus sylvatica L. z okazji 700-le-cia Lublina. Akcję przygotowały lo-gistycznie dyrektor Ogrodu Grażyna Szymczak i dyrektor Zespołu Lubel-skich Parków Krajobrazowych Justy-na Jędruch.

Drzewa trafiły do Ogrodu Bota-nicznego 16 listopada, tj. w dniu od-bywającej się w Lublinie akcji bez-płatnego przekazania mieszkańcom miasta 700 sadzonek drzew z okazji jubileuszu 700-lecia Lublina. Pomy-

Drzewka na 700 -lecie Lublina

Fot.

Barto

sz P

roll

Fot.

Barto

sz P

roll

słodawczynią przedsięwzięcia była radna Sejmiku Bożena Lisowska, na której wniosek Zarząd Województwa Lubelskiego podjął decyzję o zorga-nizowaniu akcji. Sadzonki przekaza-ła Regionalna Dyrekcja Lasów Pań-stwowych w Lublinie. Wśród drzewek rozdawanych mieszkańcom miasta były sadzonki buka, dębu, sosny, modrzewia i jarzębiny pochodzące ze szkółki kontenerowej „Maryno-pole” położonej na terenie Nadleś-nictwa Gościeradów.

W ten sposób Ogród Botanicz-ny UMCS włączył się w obcho-dy jubileuszu 700-lecia Koziego Grodu. •

Fot.

Barto

sz P

roll


W y d a r z e n i a

W roku akademick im 2016/2017 na naszej Uczelni został utworzo-

ny Własny Fundusz Stypendialny. Jest to forma dodatkowego wspar-cia dla najlepszych studentów wy-różniających się wynikami w nauce oraz szczególnymi osiągnięciami.

1 grudnia w Sali Widowiskowej Inkubatora Medialno-Artystyczne-go różne grupy najzdolniejszych stu-dentów i doktorantów UMCS z rąk rektora Stanisława Michałowskiego i prorektor Urszuli Bobryk odebrały listy gratulacyjne informujące o przy-znaniu stypendiów z WFS.

Stypendium można było otrzymać w jednej z czterech kategorii, za:

Własny Fundusz Stypendialny – wręczenie dyplomów

osiągnięcia naukowe, artystyczne, sportowe oraz społeczne. Zaintere-sowanie było ogromne – aplikowa-ło blisko 230 osób, spośród których nagrodzono 95 najlepszych studen-tów i pięciu doktorantów. Otrzymali oni dofinansowanie w kwocie 4000 zł brutto, które zostanie wypłaco-ne w dwóch transzach (pierwsza – do końca grudnia br., druga – do końca czerwca 2018 r.). Kwota te-gorocznego stypendium wzrosła w porównaniu do pierwszej edycji Funduszu – z 2770 zł na 4000 zł brutto.

Nowością tegorocznej edycji WFS jest szczególne docenienie absolwen-

sportowych o zasięgu krajowym lub międzynarodowym.

Idea utworzenia WFS wiąże się m.in. z głównymi założeniami poli-tyki MNiSW dotyczącymi podnosze-nia jakości kształcenia w uczelniach wyższych, która ma być realizowana m.in. poprzez pozyskiwanie najlep-szych absolwentów szkół ponadgim-nazjalnych. Funkcjonujący w Uczelni Fundusz pomaga przyciągnąć kan-dydatów z najlepszymi wynikami, wyróżnia najlepszych studentów i doktorantów UMCS, podnosi ja-kość kształcenia na kierunkach pro-wadzonych w naszej Uczelni, zwięk-sza aktywność naukową, artystyczną i sportową młodzieży oraz zapewnia wsparcie studentom cudzoziemcom, realizującym kształcenie w UMCS na zasadach pełnej odpłatności za studia. •

tów szkół ponadgimnazjalnych roz-poczynających kształcenie na I roku studiów na naszej Uczelni i jedno-cześnie posiadających osiągnięcia zdobyte jeszcze w szkole. Wśród lau-reatów tego kryterium znalazło się aż 21 studentów I roku.

O stypendia w ramach WFS mo-gli także ubiegać się studenci cu-dzoziemcy realizujący kształcenie na zasadach pełnej odpłatności za studia. Rozszerzeniu uległa także ka-tegoria dotycząca osiągnięć spor-towych, w której stypendia zostały przyznane oddzielnie dla studentów I roku studiów I stopnia i jednoli-tych magisterskich, którzy osiągnęli wysokie miejsca (I–III) w zawodach

Fot.

Barto

sz P

roll

Fot.

Barto

sz P

roll

Fot.

Barto

sz P

roll

Fot.

Barto

sz P

roll

Fot.

Barto

sz P

roll


W y d a r z e n i a

Komunikat z obrad Senatu UMCS – 22 listopadaObradom przewodniczył

rektor Stanisław Micha-łowski. Przed przystąpie-

niem do realizacji porządku Senat uczcił chwilą ciszy pamięć zmar-łych: prof. dr hab. Haliny Ludorow-skiej, dr. Zbigniewa Sudrawskiego, dr. Adama Gąsiorowskiego i Józe-fa Wiktorowicza.

Następnie rektor złożył gratula-cje prof. dr hab. Annie Deryło-Mar-czewskiej i prof. dr hab. Elżbiecie Krzemińskiej za uzyskanie tytułu profesora, a także: prof. dr hab. Barbarze Gawdzik, dr. hab. Stanisła-wowi Lachowskiemu, prof. nadzw., prof. dr. hab. Markowi Majdano-wi, prof. dr. hab. Władysławowi Januszowi, dr. hab. Andrzejowi Ra-domskiemu, prof. nadzw. i prof. dr. hab. Maciejowi Bałtowskiemu z okazji jubileuszu pracy zawodowej.

Rektor poinformował również, że dr Tomasz Bielecki został wybra-ny do Senatu z grupy nauczycieli akademickich ze stopniem nauko-wym doktora i tytułem zawodowym z jednostek ogólnouczelnianych.

Obrady rozpoczęły się od przed-stawienia informacji nt. działalności kolegium rektorskiego od ostatnie-go posiedzenia Senatu. Dotyczyły one m.in.:• prac nad systemem organizacyj-

nym, który zapewni Uczelni bieżą-ce śledzenie osiągnięć, zwłaszcza w zakresie wysoko punktowa-nych publikacji, ale też nagradza-nia osób, które takie publikacje będą posiadały. Niektórzy dzieka-

ni przedstawiają ciekawe inicjaty-wy w tym zakresie;

• ponowienia próby złożenia wnio-sku o MAB – wg otrzymanej oceny zabrakło nam 0,1 punktu do przej-ścia do drugiego etapu;

• trwających prac nad pozyskaniem środków na rozbudowę kampusu zachodniego UMCS. Przesunięte zostały już środki dla Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowe-go na zakup Pałacu Lubomirskich pod Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej RP. Mamy także chętne-go do zakupu budynku Instytutu Psychologii;

• wizyty wnuków Marii Curie-Skło-dowskiej na naszym Uniwersytecie. Program ich pobytu został bardzo dobrze zrealizowany – dla rodziny Patronki wizyta w Lublinie i okoli-cach stanowiła sentymentalną po-dróż w rodzinne strony i była za-razem świetną promocją Uczelni. Wszystkim, którzy angażowali się w organizację tego punktu pro-gramu obchodów jubileuszu 150. rocznicy urodzin Marii Curie-Skło-dowskiej, rektor złożył serdecz-ne podziękowania. Dodatkowo, prorektor Urszula Bobryk i prof. Krzysztof Pomorski wzięli udział w obchodach jubileuszu urodzin Patronki organizowanych w Pante-onie i Instytucie Radiologii w Pa-ryżu. Liczną publiczność zgroma-dził również koncert „Maria Curie” w wykonaniu Haliny Frąckowiak przy akompaniamencie dr. Marka Stefankiewicza;

• aktywnego udziału w dalszych pracach nad nową Ustawą o szkol-nictwie wyższym (Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego, spotkania tzw. sieci uczelni w Zie-lonej Górze);

• nadziei, jakie wiążemy z wizytą na-szej delegacji pod przewodnictwem prorektora Radosława Dobrowol-skiego w Uniwersytecie Techno-logicznym w Zhijang w Chinach – w ramach kontynuacji projektu badań dot. Zielonej Farmacji (Cen-trum w Ecotech-Complex). Podpi-sano umowy dot. realizacji czte-rech projektów badań z zakresu biotechnologii i chemii medycz-nej (mają być finansowane przez rząd chiński). Współpraca obej-mie też wymianę pracowników i studentów;

• udziału prorektor Urszuli Bobryk w VI konferencji rektorsko-studen-ckiej w Singapurze, poświęconej in-terdyscyplinarności w kształceniu;

• przyznanych stypendiów w ramach Własnego Funduszu Stypendialne-go, co szczególnie cieszy – ponad 20 stypendiów otrzymali studen-ci I roku za najlepsze wyniki ma-turalne i sportowe;

• najnowszego raportu „Studenci zagraniczni w Polsce 2017” Fun-dacji Edukacyjnej „Perspektywy”, przedstawiającego aktualne tren-dy w zakresie umiędzynarodowie-nia polskiego szkolnictwa wyższego – nasz Uniwersytet znalazł się na pierwszym miejscu w Polsce w ka-tegorii „umiędzynarodowienie uni-


W y d a r z e n i a

Zgodnie z najnowszym raportem „Studenci zagraniczni w Pol-sce 2017” Fundacji Edukacyj-

nej Perspektywy, przedstawiającym aktualne trendy w zakresie umiędzy-narodowienia polskiego szkolnictwa wyższego, Uniwersytet Marii Curie--Skłodowskiej znalazł się na I miejscu w Polsce w kategorii „Umiędzynaro-dowienie uniwersytetów”, osiągając najwyższy współczynnik umiędzyna-rodowienia – 6,72%.

UMCS zajmuje najwyższą pozy-cję wśród czołowych szkół wyższych w całej Polsce z łączną liczbą 1600 studentów zagranicznych. W bie-żącym roku akademickim naukę na pierwszym roku studiów w murach naszej Uczelni rozpoczęło 670 cudzo-ziemców. Uniwersytet zajmuje rów-nież I miejsce wśród uczelni pub-licznych w kształceniu studentów z Ukrainy (1393 osoby). W zestawie-niu obejmującym studentów z Biało-

UMCS na I miejscu w Polsce w kategorii umiędzynarodowienie

wersytetów”, osiągając tym samym najwyższy współczynnik umiędzy-narodowienia – 6,72%. Z analizy raportu wynika, że UMCS zajmu-je najwyższą pozycję wśród czoło-wych szkół wyższych w całej Pol-sce z łączną liczbą 1600 studentów zagranicznych;

• prac nad nową formułą funkcjono-wania ACK „Chatki Żaka”;

• sportu – świetnie spisują się drugo-ligowi piłkarze ręczni AZS, którzy są liderem rozgrywek; po raz ko-lejny wygraliśmy także rywalizację w województwie lubelskim w ka-tegorii studentów I roku.W kolejnym punkcie porządku ob-

rad senatorowie przyjęli Uchwały ws. stwierdzenia dostosowania pro-fili i programów kształcenia na kie-runkach studiów prowadzonych na UMCS oraz ws. likwidacji studiów stacjonarnych i niestacjonarnych I stopnia na kierunku informacja w e-społeczeństwie.

Senat zajmował się także spra-wą odwołania od oceny okresowej nauczycieli akademickich. Wniosek nie został przyjęty – ocena została utrzymana.

Wśród spraw bieżących znalazły się informacje dot. m.in.: uroczy-stości nadania pracownikom UMCS odznaczeń państwowych, resorto-wych oraz Medali 700-lecia Lubli-na (22.11), koncertu symfonicznego w Filharmonii Lubelskiej z okazji rocznicy urodzin Marii Curie-Skło-dowskiej (24.11), Balu Absolwentów i Przyjaciół UMCS (25.11), zaprosze-nia na uroczyste promocje doktorów habilitowanych i doktorów (13.12) oraz zaproszenia na tradycyjną Wi-gilię Akademicką i koncert świątecz-ny (20.12) i najbliższego posiedzenia Senatu UMCS (20.12).

Aneta AdamskaRzecznik prasowy

NASZE SUKCESY

rusi UMCS uplasował się z kolei na IV miejscu z liczbą 135 studentów, a w kategorii „Wielokulturowość na uniwersytetach” zajmujemy XI pozy-cję wśród czołowych 20 ośrodków akademickich.

Raport „Studenci zagraniczni w Pol-sce 2017” jest cykliczną publikacją pre-zentującą najaktualniejsze dane nt. studentów zagranicznych na polskich uczelniach. Część z nich to ekskluzyw-ne, niepublikowane dane Głównego Urzędu Statystycznego. W raporcie znajdziemy analizy tendencji na pol-skim rynku edukacyjnym i ewolucji w kompozycji grupy studentów obco-krajowców na przestrzeni lat – w róż-nych przekrojach. Raport przygoto-wano w ramach programu promocji polskich uczelni za granicą „Study in Poland”, prowadzonego wspólnie przez Konferencję Rektorów Akademi-ckich Szkół Polskich i Fundację Edu-kacyjną „Perspektywy”. •

1 grudnia w Warszawie miała miejsce II Ogólnopolska Konferencja Akade-micka pt. „Kapitał językowy wyznacznikiem sukcesu na współczesnym rynku pracy”, zorganizowana przez ETS Global. Zaproszono na nią repre-

zentantów centrów językowych szkół wyższych w Polsce, kierujących działania-mi Akredytowanych Ośrodków Egzaminacyjnych i współpracą z ETS Global, a przede wszystkim odpowiadających za jakość kształcenia językowego na swoich uczelniach. Nasz Uniwersytet reprezentowały: mgr Małgorzata Chmie-lewska – dyrektor Centrum Nauczania i Certyfikacji Języków Obcych, mgr Ewa Orłowska – zastępca dyrektora CNiCJO ds. Certyfikacji Języków Obcych oraz mgr Katarzyna Zalewska – koordynator ds. egzaminu TOEIC w CNiCJO.

Za wymierny wkład i zaangażowanie w dotychczasową współpracę z ETS Global, a także zakrojone na szeroką skalę przedsięwzięcia, które zaowocowa-ły wieloma sukcesami przyczyniającymi się do popularyzacji egzaminu TOEIC w UMCS oraz poza Uczelnią, Centrum Nauczania i Certyfikacji Języków Obcych zostało nagrodzone prestiżowym wyróżnieniem oraz imiennymi podziękowa-niami dla reprezentujących CNiCJO UMCS uczestniczek konferencji. •

Wyróżnienie dla CNiCJO UMCS


W y d a r z e n i a

Prof. S.L. Popek odznaczony

15 listopada Narodowe Cen-trum Nauki ogłosiło wy-niki konkursów OPUS 13

i PRELUDIUM 13. Do finansowania zakwalifikowano osiem projektów złożonych przez pracowników i dok-torantów naszej Uczelni.

– Wydział Biologii i Biotechnolo-gii – dr hab. Anna Jarosz-Wilkołazka, prof. nadzw., „Modyfikacja materia-łów biomedycznych inhibitorami en-zymów proteolitycznych” (OPUS 13);

– Wydział Matematyki, Fizyki i In-formatyki – prof. dr hab. Krzysztof Murawski, „Symulacje numeryczne częściowo zjonizowanej, dwupły-nowej atmosfery Słońca” (OPUS 13);

– Wydział Chemii – dr Anna Sia-tecka, „Badanie wpływu starzenia biowęgli na ich właściwości oraz oddziaływanie z zanieczyszczenia-mi organicznymi i nieorganiczny-mi w kontekście ich toksyczności” (OPUS 13);

24 listopada odbyła się Jubi-leuszowa X Gala Przedsię-biorczości 2017, podczas

której przyznano nagrody gospodar-cze prezydenta Miasta Lublin, a także ogłoszone zostały wyniki VIII edycji konkursu na najlepszą pracę dyplo-mową poświęconą tematyce rozwo-ju gospodarczego miasta. Do kon-kursu zgłoszonych zostało 25 prac licencjackich, inżynierskich, magister-

20 października prof. zw. dr hab. Stanisław Leon Popek z Zakładu Psy-

chologii Ogólnej otrzymał od Prezy-denta RP Krzyż Oficerski Orderu Od-rodzenia Polski za twórczy wkład do nauki i sztuki. •

8 nowych projektów dla naszych naukowców

– Wydział Prawa i Administracji• mgr Łukasz Bolesta, „W poszu-

kiwaniu modelu prawnej ochro-ny sygnalisty w miejscu pracy” (PRELUDIUM 13),

• mgr Katarzyna Hanas, „Kon-strukcja normatywna «dobro dziecka» i jej sądowe stosowa-nie” (PRELUDIUM 13);

– Wydział Humanistyczny• dr hab. Joanna Sobiesiak, „Tra-

dycja o zwycięstwie wojsk króla Władysława I pod Mediolanem (1158 r.) jako składnik czeskiej średniowiecznej i nowożytnej pamięci historycznej” (OPUS 13),

• dr hab. Ireneusz Łuć, „Rzymscy oficerowie w randze trybunów w okresie od I w. p.n.e. do III w. n.e. Studium historyczno-prozo-pograficzne” (OPUS 13);

– Wydział Ekonomiczny – prof. dr hab. Maciej Bałtowski, „Zjawisko «powrotu przedsiębiorstw państwo-

Laureaci X Gali Przedsiębiorczościskich oraz doktorskich. Przyznane zo-stały trzy równorzędne wyróżnienia w wysokości 2 tys. złotych oraz płat-ny staż. Wśród nagrodzonych znala-zły się dwie studentki Wydziału Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej.

Justyna Baran-Tatarczak, student-ka kierunku gospodarka przestrzen-na otrzymała wyróżnienie za pracę inżynierską „Kierunki zagospodaro-wania przestrzennego rejonu dwor-

ca kolejowego w Lublinie”, napisaną pod kierunkiem dr. hab. Artura Myny. Wiktoria Tomczyk, studentka kierun-ku geoinformatyka otrzymała płatny staż w Urzędzie Miasta Lublin za pra-cę licencjacką pt. „Wykorzystanie GIS do wyznaczania optymalnej lokaliza-cji wielkopowierzchniowych obiek-tów handlowych na przykładzie mia-sta Lublin”, napisaną pod kierunkiem dr. Łukasza Chabudzińskiego. •

NASZE SUKCESY

wych» we współczesnej gospodar-ce – identyfikacja, charakterystyka, skutki dla teorii ekonomii i polityki gospodarczej” (OPUS 13).

Całkowita kwota przyznanego do-finansowania wynosi 3 284 086 zł. W ramach pozyskanych projektów zostaną sfinansowane dwa etaty na-ukowe oraz pięć stypendiów dla stu-dentów i doktorantów. •


W y d a r z e n i a

NA WYDZIAŁACH

Wydział Artystyczny

WyjazdyW dn. 9–12 listopada dr Krzysztof Stachyra, na zaproszenie prof. Ger-harda Tuceka, dyrektora Institute Therapeutic Sciences & Josef Ressel Center, był gościem V Międzynaro-dowego Kongresu Mozart & Scien-ce „Music for medicine and therapy” w IMC University of Applied Sciences Krems w Austrii. Poprowadził war-sztaty pt. „Dances performed while seated as a form of movement with therapeutic goals”. Pobyt w Austrii służył także omówieniu możliwo-ści współpracy pomiędzy naszymi uczelniami w zakresie wymiany ka-dry i studentów, a także prowadze-nia badań naukowych. •Koncert 7 razy Lublin15 i 28 listopada w gościnnych mu-rach CSK w Lublinie odbyła się szó-sta edycja spektaklu charytatywne-go z cyklu „Znani a nieznani” pt. 7 razy Lublin. Wśród niemal 90 wyko-nawców – aktorów, wokalistów i in-strumentalistów na scenie wystąpi-li pracownicy naukowo-dydaktyczni naszego Uniwersytetu: prof. Iwona Hofman, prof. Zbigniew Pastuszak, prof. Tomasz Woźniak, dr Jacek Sob-czak, dr Piotr Chilimoniuk, ps. Piotr Se-lim. Studenci kierunku jazz i muzyka estradowa: Katarzyna Motyka, Mar-tyna Sabak, Bartek Kawałek i Łukasz Kukiełka mieli swój udział jako woka-liści. Muzykę do spektaklu skompo-nował i był także jej wykonawcą jako lider zespołu dr Tomasz Momot, pra-cownik kierunku jazz i muzyka estra-dowa. Autorem scenariusza, tekstów

piosenek, choreografem i reżyserem 7razy Lublin jest dr hab. Zofia Berna-towicz, prof. nadzw. z Instytutu Mu-zyki. •Cantates Lublinensis24 i 25 listopada po raz drugi od-był się w Lublinie Ogólnopolski Festi-wal Muzyki Chóralnej Cantates Lub-linensis, zorganizowany przez Polski Związek Chórów i Orkiestr Oddział w Lublinie przy współpracy Instytu-tu Muzyki. Przesłuchania konkurso-we odbywały się w sali koncertowej Szkoły Muzycznej I i II st. im. T. Sze-ligowskiego i uczestniczyło w nich 26 chórów z całej Polski. Każdy ze-spół wykonał ok. 15-minutowy pro-gram. Jury w składzie: prof. Ryszard Zimak, prof. Urszula Bobryk, prof. Anna Domańska, prof. Dariusz Dy-czewski podkreśliło wysoki poziom festiwalu i przyznało chórom złote, srebrne i brązowe dyplomy, Grand Prix oraz nagrody specjalne. Laure-atem Grand Prix został Chór Aka-demii Morskiej w Szczecinie, trzy równorzędne nagrody za najlepsze wykonanie utworu kompozytora lu-belskiego otrzymały: Chór Akademii Morskiej w Szczecinie, Chór Kameral-ny SGGW oraz Chór La Musica 16 SP w Lublinie. Ponadto, Jury przyznało Nagrodę dla najlepszego dyrygen-ta (ufundowaną przez Prorektora ds. Studenckich prof. Urszuli Bobryk) dr Sylwii Fabiańczyk-Makuch (Chór Akademii Morskiej w Szczecinie).

W ramach Cantates Lublinensis 2017 odbyły się również: Konkurs dla Kompozytorów Lubelskich (zwy-cięzcą został dr Rafał Rozmus z In-stytutu Muzyki) oraz sesja naukowa „Chóralistyka lubelska okiem chór-mistrza i kompozytora”, zorganizo-wana przez Instytut Muzyki (mo-derator dr hab. Zofia Bernatowicz,

prof. nadzw.) oraz Katedrę Dydak-tyki Muzycznej. Prelegentami byli: dr hab. Mariusz Dubaj, prof. nadzw., mgr Joanna Garbacz, dr hab. Ag-nieszka Szulz-Brzyska oraz dr hab. Zofia Bernatowicz, prof. nadzw.

Na zakończenie festiwalu odbył się koncert Laureata Grand Prix 2016 (Szczygiełki Grandi z Poniatowej pod dyr. Joanny Garbacz) oraz uroczysta Gala Wręczenia Nagród. W finale wzięło udział ok. 1000 osób. Pomy-słodawcą i dyrektorem festiwalu jest dr hab. Monika Mielko-Remiszewska, prof. nadzw., pracownik Zakładu Chó-ralistyki Instytutu Muzyki. •

Wydział Biologii i Biotechnologii

HabilitacjeRada Wydziału Biologii i Biotechnolo-gii na posiedzeniu 29 listopada podję-ła uchwałę o nadaniu stopnia dokto-ra habilitowanego nauk biologicznych w dyscyplinie biologia dr. Sławomi-rowi Dreslerowi, zatrudnionemu na stanowisku adiunkta w Zakładzie Fizjologii Roślin. Dr S. Dresler jako osiągnięcie naukowe wskazał jednote-matyczny cykl sześciu publikacji pod wspólnym tytułem Mechanizmy adaptacyjne populacji Echium vulgare L. zasiedlających składowiska odpadów z wydobycia i przerobu rud galmanowych. Uchwałę popierającą wniosek o nadanie stopnia doktora habilito-wanego dr. S. Dreslerowi przedłoży-ła Komisja Habilitacyjna w składzie: przewodniczący prof. Jerzy Długoń-ski (UŁ), sekretarz dr hab. Agnieszka Zdybicka-Barabas (UMCS), recenzen-ci: prof. Stanisław Gawroński (SGGW), prof. Elżbieta Romanowska (UW), prof. Barbara Tomaszewska (UAM),


W y d a r z e n i a

członkowie: prof. Zofia Piotrowska--Seget (UŚ), dr hab. Halina Dziubiń-ska (UMCS). •Rada Wydziału Biologii i Biotechnolo-gii na posiedzeniu 29 listopada podję-ła uchwałę o nadaniu stopnia dokto-ra habilitowanego nauk biologicznych w dyscyplinie biologia dr Anecie Pta-szyńskiej, zatrudnionej na stanowisku adiunkta w Zakładzie Botaniki i My-kologii. Dr A. Ptaszyńska jako osiąg-nięcie naukowe wskazała jednote-matyczny cykl sześciu publikacji pod wspólnym tytułem Nowe metody identyfikacji Nosema apis i Nosema cera-nae oraz wpływ nosemozy na mikroorganizmy jelitowe pszczoły miodnej. Uchwałę popierającą wniosek o na-danie stopnia doktora habilitowanego dr A. Ptaszyńskiej przedłożyła Komi-sja Habilitacyjna w składzie: przewod-niczący prof. Jerzy Długoński (UŁ), sekretarz dr hab. Mariola Andrejko (UMCS), recenzenci: dr hab. Małgo-rzata Bieńkowska (Instytut Ogrodni-ctwa w Skierniewicach), prof. Mieczy-sława Boguś (Instytut Parazytologii im. W. Stefańskiego PAN w Warsza-wie), prof. Teresa Jakubowicz (UMCS), członkowie: dr hab. Cezary Tkaczuk (Uniwersytet Przyrodniczo-Humani-styczny w Siedlcach), dr hab. Joan-na Czarnecka (UMCS). •Rada Wydziału Biologii i Biotech-nologii na posiedzeniu 29 listopada podjęła uchwałę o nadaniu stopnia doktora habilitowanego nauk bio-logicznych w dyscyplinie biologia dr Barbarze Osiadacz, zatrudnionej na stanowisku adiunkta w Katedra Entomologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Przyrodniczego w Po-znaniu. Dr B. Osiadacz jako osiąg-nięcie naukowe wskazała jednote-matyczny cykl pięciu publikacji pod

wspólnym tytułem Różnorodność biologiczna Aphidomorpha (Hemiptera, Sternorrhyncha) siedlisk kserotermicznych Europy Środkowej. Uchwałę po-pierającą wniosek o nadanie stopnia doktora habilitowanego dr B. Osia-dacz przedłożyła Komisja Habilitacyjna w składzie: przewodniczący prof. Pa-weł Koteja (UJ), sekretarz dr hab. Pa-weł Buczyński (UMCS), recenzenci: prof. Ryszard Szadziewski (Uniwer-sytet Gdański), dr hab. Piotr Skór-ka (Instytut Ochrony Przyrody PAN w Poznaniu), prof. Bernard Staniec (UMCS), członkowie: prof. Piotr Wę-gierek (UŚ), dr hab. Ewa Pietrykow-ska-Tudruj (UMCS). •KonferencjeW dn. 18–19 listopada na Wydziale Biologii i Biotechnologii odbyła się Ogólnopolska Konferencja Nauko-wa Enzymos, której tematyka stano-wi połączenie naukowych dyscyplin wykorzystujących enzymy w bada-niach naukowych i przemyśle. •Wystąpienia10 listopada w ramach posiedze-nia Lubelskich Oddziałów Polskich Towarzystw Naukowych prof. Zyg-munt S. Derewenda z Department of Molecular Physiology and Biolo-gical Physics University of Virginia School of Medicine (USA) wygłosił referat pt. „Badania strukturalne nie-typowego inhibitora kinazy białko-wej RSK2 – czyli co krystalografia może nam pokazać, gdy inne me-tody zawodzą”. •15 listopada w ramach posiedzenia Lubelskich Oddziałów Polskich Towa-rzystw Naukowych prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska (Zakład Wirusolo-gii i Immunologii) wygłosiła referat pt. „The silent human virome”. •

28 listopada w ramach posiedze-nia Lubelskiego Oddziału PTB prof. dr hab. Wiesław Mułenko (Za-kład Botaniki i Mykologii) wygło-sił referat pt. „Grzyby mikroskopijne Tatr, czyli… co wynika z badania hi-storii badań”. •WyjazdyProf. dr. hab. Marka Tchórzew-ski (Zakład Biologii Molekularnej), prof. dr hab. Wojciech Rzeski (Za-kład Wirusologii i Immunologii), dr hab. Joanna Czarnecka (Zakład Ekologii), dr hab. Anny Jarosz-Wil-kołazka (Zakład Biochemii) w dn. 2–6 listopada przebywali w Inno-vation Center of Yangtze River Del-ta Region Green Pharmaceuticals, Zhejiang University of Technology (Chiny) na konferencji „2017 Mogan Mountain International Summit on Green Pharmaceuticals”. •Dr hab. Aneta Ptaszyńska (Zakład Botaniki i Mykologii) w dn. 30 paź-dziernika – 5 listopada przebywała w Agricultural University w Atenach w celu realizacji zajęć szkoleniowych w ramach programu Erasmus. •Dr hab. Małgorzata Wójcik (Zakład Fizjologii Roślin) w dn. 6–10 listopa-da przebywała w Argicultural Uni-versity of Polvdiv (Bułgaria) w ra-mach stażu naukowego •

Wydział Chemii

Doktoraty27 września odbyła się publiczna obro-na rozprawy doktorskiej mgr. Gökhana Demerci. Temat: „Synthesis and charac-terization of monomers and copoly-


W y d a r z e n i a

mers containing halogen atoms for optical fiber technology”. Promotor: prof. dr hab. Barbara Gwadzik. Re-cenzenci: prof. dr hab. inż. Mohamed Bakar (UTH w Radomiu im. K. Puła-skiego), prof. dr hab. inż. Krzysztof Pie-lichowski (Politechnika Krakowska). •13 października odbyła się publiczna obrona rozprawy doktorskiej mgr Ilony Sadok. Temat: „Zastosowanie elektrod modyfikowanych polimerem i metalem w oznaczeniach woltamperometrycz-nych”. Promotor: dr hab. Katarzyna Tyszczuk-Rotko, prof. nadzw. Recenzen-ci: dr hab. Beata Krasnodębska-Ostręga (UW), prof. dr hab. inż. Wojciech Wrób-lewski (Politechnika Warszawska). •16 października odbyła się publiczna obrona rozprawy doktorskiej mgr Karo-liny Gduli. Temat: „Polisiloksany o właś-ciwościach magnetycznych: synteza, charakterystyka i zastosowanie w pro-cesie adsorpcji”. Promotor: prof. dr hab. Andrzej Dąbrowski. Recenzenci: prof. dr hab. inż. Jerzy Choma (WAT), prof. dr hab. Zygmunt Sadowski (Politech-nika Wrocławska). •20 października odbyła się publicz-na obrona rozprawy doktorskiej mgr Katarzyny Bernacik. Temat: „Transfor-macja rutyny w procesie jej ekstrakcji i przetwarzania surowców roślinnych”. Promotor: prof. dr hab. Andrzej L. Da-widowicz. Recenzenci: prof. dr hab. inż. Agata Kot-Wasik (Politechnika Gdańska), prof. dr hab. n. med. Woj-ciech Piekoszewski (UJ). •6 listopada odbyła się publiczna obro-na rozprawy doktorskiej mgr Joanny Matys. Temat: „HS-SPME w ocenie ja-kości olejkodajnych materiałów roślin-nych”. Promotor: prof. dr hab. Barba-ra Gawdzik. Recenzenci: prof. dr hab. dr h.c. Roman Kaliszan (Gdański Uni-wersytet Medyczny), prof. zw. dr hab. Wiesław Wasiak (UAM). •6 listopada odbyła się publiczna obrona rozprawy doktorskiej mgr Yingdi Yan. Temat: „Investigation of implants in aspect of their adhesion to biological materials”. Promotor: dr hab. Aleksan-

dra Szcześ. Recenzenci: dr hab. Paweł Wydro (UJ), dr hab. Jan Zawała (PAN w Krakowie). •WyjazdyMgr Michał Chodkowski, mgr Mag-dalena Szaniawska oraz mgr Anna Taraba (doktoranci Wydziału Che-mii) w dn. 5–8 listopada uczestni-czyli w „49 Symposium on Cataly-sis”, J. Heyrovský Instytute of Physical Chemistry, Academy of Sciences of the Czech Republic, Czechy. •Dr Paweł Mergo (Pracownia Techno-logii Światłowodów) w dn. 14–17 listo-pada uczestniczył w spotkaniu „Kick of Meeting ACTPHAST 4.0” (PR UE H2020), VUB, Belgia. •Dr Paweł Mergo (Pracownia Tech-nologii Światłowodów) w dn. 20– –24 listopada uczestniczył w piątym międzyregionalnym spotkaniu part-nerów projektu BRIDGES, ANKO – Regional Development Agency of Western Macedonia, Grecja. •Prof. dr hab. Emilian Chibowski i dr hab. Aleksandra Szcześ (Zakład Zjawisk Międzyfazowych) w dn. 22– –25 listopada uczestniczyli w ostat-nim spotkaniu sprawozdawczym w ra-mach projektu CoWer, Technise Uni-versitat Darmstadt, Niemcy. •

Wydział Filozofii i Socjologii

Doktoraty11 października odbyła się publicz-na obrona pracy doktorskiej mgr. Pa-wła Wiśniewskiego. Tytuł: „Instytu-cjonalizacja zatrudnienia socjalnego w Polsce”. Recenzenci: prof. dr hab. Mirosław Grawiński (WSP, Warsza-wa) i dr hab. Dariusz Wadowski (KUL). Promotor: dr hab. Stanisław Lachowski, prof. nadzw. (Instytut Socjologii). •SpotkaniaW ramach cyklu wykładów otwar-tych Instytutu Filozofii i programu ba-

dawczego „Wiedza ekspercka a pro-cesy decyzyjne”, realizowanego przez pracowników Wydziału, 20 listopada dr Andrzej Jeznach – biznesmen z wie-loletnim doświadczeniem na rynkach międzynarodowych, właściciel kilku firm, a także członek International Co-ach Federation, autor książek Sztuka życia i Szef, który ma czas, wygłosił wy-kład „Szef, który ma czas, czyli moja fi-lozofia zarządzania. Procesy decyzyjne w nowoczesnej firmie”. Dr A. Jeznach zaprezentował model zarządzania fir-mą, który ma za cel przekazanie praw decyzyjnych pracownikom, a przez to wzrost ich satysfakcji i zaangażowania. Ukazana została fundamentalna rola filozofii w procesie zarządzania firmą oraz model działalności biznesowej jako drogi do samorealizacji i osiąg-nięcia eudajmonii. •KonferencjeProf. dr hab. Marek Hetmański, dr hab. Andrzej Łukasik, prof. nadzw. i dr Mar-cin Rządeczka (Zakład Ontologii i Te-orii Poznania), dr hab. Andrzej Kapu-sta (Zakład Antropologii Kulturowej) oraz dr Barbara Trybulec (Zakład Lo-giki i Kognitywistyki) wygłosili refe-raty podczas Międzynarodowej Inter-dyscyplinarnej Konferencji Naukowej „Idee i społeczeństwo – filozoficz-ne podstawy podejmowania decyzji. W 150. rocznicę urodzin profesora Le-ona Petrażyckiego”, która odbyła się 24 listopada w Rzeszowie. •

Wydział Humanistyczny

Habilitacje24 października Rada Wydziału Filo-logicznego Uniwersytetu Wrocław-skiego nadała dr Anicie Has-Tokarz (Instytut Informacji Naukowej i Bi-bliotekoznawstwa) stopień doktora habilitowanego w zakresie nauk hu-manistycznych, dyscyplina: bibliolo-gia i informatologia. •Doktoraty5 listopada odbyła się publiczna obrona pracy doktorskiej mgr. Pawła

Na W

ydziałach


W y d a r z e n i a

Stefanka. Temat: „Rusyfikacja Esto-nii w XIX i XX wieku”. Promotor: prof. dr hab. Jan Lewandowski (UMCS). Recenzenci: prof. dr hab. Ta-deusz Stegner (Uniwersytet Gdań-ski), prof. dr hab. Grzegorz Błasz-czyk (UAM). •29 listopada odbyła się publiczna obrona pracy doktorskiej mgr Mał-gorzaty Paproty. Temat: „The Welfa-re State in the British Press, 2008––2015: Discursive Constructions of a Concept”. Promotor: dr hab. Zbi-gniew Mazur (UMCS). Recenzen-ci: dr hab. Małgorzata Fabiszak, prof. nadzw. (UAM), dr hab. Adam Głaz, prof. nadzw. (UMCS). •KonferencjeDr Katarzyna Oszust-Polak (Zakład Języka Rosyjskiego) w dn. 4–6 wrześ-nia wzięła udział w Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Innowacyj-ność w uczeniu się i nauczaniu ję-zyków obcych”, zorganizowanej na UWM w Olsztynie. Wygłosiła refe-rat: „PomySłownik, czyli jak uczyć (się) języka rosyjskiego nowocześ-nie i efektywnie”. •W dn. 20–22 września w Zakopa-nem odbyło się XIV Krajowe Forum Informacji Naukowej i Technicznej „Innowacje – Badania naukowe – Technologie w europejskiej prze-strzeni informacyjnej”, zorganizowane przez Polskie Towarzystwo Informa-cji Naukowej. W konferencji wzięli udział pracownicy Instytutu Informa-cji Naukowej i Bibliotekoznawstwa: dr Anita Has-Tokarz i dr Renata Ma-lesa wygłosiły referat „Architektura informacji w ofercie kształcenia In-stytutu Informacji Naukowej i Biblio-tekoznawstwa UMCS w Lublinie – od koncepcji do realizacji”; dr Sebastian Kotuła przedstawił referat „Ograni-czenie zbędnych kliknięć sposobem na oszczędność czasu”. •Dr Anita Has-Tokarz, dr Renata Ma-lesa, dr Grażyna Piechota i mgr Lidia Jarska (Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa) uczestniczyły w konferencji „Digital Cultures”, zor-

ganizowanej przez Instytut Adama Mickiewicza oraz Culture.pl w War-szawie w dn. 25–26 września, oraz w połączonych z konferencją war-sztatach „Innovative libraries” w Bi-bliotece Narodowej, poświęconych zastosowaniu nowych technologii w kulturze i nauce, m.in. udostęp-nianiu zdigitalizowanych zbiorów i działaniu bibliotek cyfrowych. •W dn. 27–29 września dr Katarzy-na Oszust-Polak (Zakład Języka Ro-syjskiego) wzięła udział w XX Mię-dzynarodowej Konferencji Naukowej „Rusycystyka i współczesność” na Uni-wersytecie Śląskim w Sosnowcu. Wy-głosiła referat „Перевод и обучение РКИ – друзья или враги?”. •W dn. 19–21 października dr hab. Petar Sotirow, prof. nadzw. uczestni-czył w XIII Międzynarodowej Kon-ferencji Socjolingwistycznej w Sofii, zorganizowanej przez Międzynarodo-we Stowarzyszenie Socjolingwistyczne i Uniwersytet Sofijski. Prof. P. Sotirow wystąpił z referatem pt. „O kilku przy-padkach asymetrii w zakresie funk-cjonowania leksyki w języku bułgar-skim i polskim”. Był również członkiem komitetu organizacyjnego i podczas konferencji opiekował się liczną gru-pą prelegentów z Polski. •Dr Agnieszka Kościuk-Jarosz (Zakład Kultury Polskiej) wzięła udział w mię-dzynarodowej konferencji naukowej „Karnawalizacja w przestrzeni współ-czesnego miasta”, zorganizowanej przez Katedrę Kulturoznawstwa i Folk-lorystyki Instytutu Polonistyki i Kultu-roznawstwa Uniwersytetu Opolskiego w dn. 20–21 października, podczas której wygłosiła referat pt. „«Karna-wał zaczął swoje panowanie», czyli prasa lokalna o karnawale w prze-strzeni przedwojennego Lublina”. •W dn. 20–21 października dr Kamen Rikev (Zakład Białorutenistyki i Buł-garystyki) uczestniczył w Międzyna-rodowej Konferencji Naukowej pt. X Odczyty Arnaudowe, zorganizo-wanej przez Uniwersytet im. Angela Kancheva w Ruse (Bułgaria). Wygło-

sił referat o bułgarystycznej działal-ności dr. Tsanko Tsaneva, pracownika Instytutu Filologii Słowiańskiej UMCS w latach 1995–2007. W październi-ku dr K. Rikev wziął również udział w panelach dyskusyjnych w ramach dwóch innych konferencji międzyna-rodowych: „Dziedzictwo na pokazie” (Heritage on Display), której organi-zatorem było Regionalne Muzeum Historyczne w Ruse (26 październi-ka), oraz w LVI Konferencji Naukowej Uniwersytetu im. Angela Kancheva w Ruse pt. „Przemysł 4.0. Środowi-sko biznesowe. Jakość życia” (27– –28 października). •Dr Katarzyna Oszust-Polak (Zakład Języka Rosyjskiego) w dn. 13–14 li-stopada uczestniczyła w XVIII Mię-dzynarodowej Naukowej Konferencji Naukowo-Metodycznej z cyklu „Języ-ki słowiańskie na neofilologiach i in-nych kierunkach studiów” na UMCS. Wygłosiła referat: „Niezbędnik dy-daktyka, czyli sprawdzone pomysły na udane zajęcia językowe”. •16 listopada w Instytucie Archeolo-gii odbyły się międzynarodowe war-sztaty z cyklu „Regional and transre-gional interaction between the Baltic and the Mediterranean spheres in the first Millenium BC” – Workshop 4: Economy, production, trade, far distance connections in the Pre-Ro-man Iron Age, zorganizowane we współpracy z Lubelskim Towarzy-stwem Naukowym jako zadanie fi-nansowane w ramach umowy 680P/DUN2017 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczo-nych na działalność upowszechniają-cą naukę. Obrady prowadzili: dr hab. Piotr Łuczkiewicz, prof. nadzw. (Insty-tut Archeologii), prof. dr Oliver Na-koinz (Institut für Ur- und Frühgeschi-chte, Christian-Albrechts-Universität Kiel), prof. dr Per Ole Rindel (Saxo--Instituttet, Københavns Universitet), prof. dr Frank Nikulka (Institut für Vor- und Frühgeschichtliche Archäo-logie, Universität Hamburg), prof. dr Jes Martens (Kulturhistoriskmuse-um, Universitetet i Oslo) oraz dr Va-sile Iarmulschi (Academia de Ştiinţe


W y d a r z e n i a

a Republicii Moldova, Chișinău/In-stitut für Prähistorische Archäologie, Freie Universität Berlin). •W dn. 17–18 listopada br. dr Małgo-rzata Ułanek (Zakład Literatury i Kul-tury Rosyjskiej) wzięła udział w mię-dzynarodowej konferencji naukowej „Rosja w dialogu kultur II. Literatura, język, kultura”, zorganizowana przez Katedrę Filologii Słowiańskiej Uniwer-sytetu Mikołaja Kopernika w Toru-niu. Dr M. Ułanek wygłosiła referat „Oswajanie Berlina: strategie pisar-skie w opowiadaniu Vladimira Na-bokova Przewodnik po Berlinie”. •W dn. 19–23 listopada dr Barbara Niezabitowska-Wiśniewska (Instytut Archeologii) uczestniczyła w między-narodowej konferencji naukowej „Ar-cheology of the Arctic”, która odby-ła się w rosyjskim mieście Salechard (ośrodek administracyjny Jamalsko--Nienieckiego Okręgu Autonomicz-nego) i przedstawiła referat „Mirrors from the Gornoknyasevsk treasure (Ya-mal-Nenets autonomous district, Rus-sia) attempt to interpret” oraz poster „Klementovice. A late Magdalenian settlement in Eastern Poland” opra-cowany przez mgr. Tadeusza Wiśniew-skiego (Instytut Archeologii). •W dn. 21–23 listopada prof. dr hab. Maria Cymborska-Leboda, kierow-nik Zakładu Literatury i Kultury Ro-syjskiej wzięła udział w między-narodowej konferencji naukowej „Новозаветные образы и сюжеты в культуре русского модернизма”, zorganizowanej przez Instytut Li-teratury Światowej im. A.M. Gor-kiego Rosyjskiej Akademii Nauk. Prof. M. Cymborska-Leboda wy-głosiła referat pt. „Евангельский текст и антропология Вячеслава Иванова (сокровенный смысл и художественная инновация)”. •W dn. 22–25 listopada w Lublinie odbył się III Kongres Dydaktyki Po-lonistycznej pod hasłem „Polonisty-ka i świat wartości. Edukacja poloni-styczna jako wartość”, zorganizowany przez Katolicki Uniwersytet Lubelski

przy udziale pracowników Zakładu Edukacji Polonistycznej i Innowacji Dydaktycznych UMCS. Szczegóło-we informacje o Kongresie można znaleźć na stronie: http://kongres-dydaktyki2017.pl. •30 listopada dr hab. Anita Has--Tokarz (Instytut Informacji Nauko-wej i Bibliotekoznawstwa) wzięła udział w pierwszym z planowane-go cyklu spotkań FORUM IBBY „Bi-bliotekarze, nauczyciele i animato-rzy”, zorganizowanym w Warszawie przez Polską Sekcję IBBY. Miało ono na celu integrację środowiska związanego z literaturą dla dzie-ci i młodzieży, wymianę poglądów oraz wypracowanie dróg przyszłej współpracy. •Prof. dr hab. Halina Pelc uczestni-czyła 30 listopada w konferencji na-ukowej „Wielki powrót czyli rok Jana Pocka”, zorganizowanej przez Woje-wódzką Bibliotekę im. H. Łopaciń-skiego w Lublinie i Stowarzyszenie Twórców Ludowych przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wygłosiła referat pt. „Jakże nie kochać… – poezja Jana Po-cka w przestrzeni regionalnej”, po-kazując dwie perspektywy widzenia poezji Jana Pocka. •StypendiaDr Magdalena Dąbrowska (Instytut Kulturoznawstwa) otrzymała trzymie-sięczne stypendium DAAD na bada-nia w Niemczech. Podczas pobytu na Uniwersytecie w Kassel realizować będzie temat badawczy „Animals in the Anthropocene. Multispecies eth-nography of global connections”. Stypendium będzie realizowane od kwietnia do czerwca 2018 r. •

Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki

HabilitacjeRada Wydziału Matematyki, Fizy-ki i Informatyki przeprowadziła po-stępowanie habilitacyjne dr. Piotra

Pawlasa na podstawie osiągnięcia naukowego pt. Modele uporządkowań zmiennych losowych w charakteryzacjach rozkładów prawdopodobieństwa, estymacji i miarach zależności. Recenzenci: prof. dr hab. inż. Lesław Gajek (Instytut Matematyki Politech-niki Łódzkiej), prof. dr hab. Jan Miel-niczuk (Instytut Podstaw Informatyki PAN w Warszawie) i dr hab. Alek-sander Zaigrajew (Wydział Matema-tyki i Informatyki UMK w Toruniu). Na posiedzeniu 27 listopada Rada Wydziału Matematyki, Fizyki i In-formatyki podjęła uchwałę o na-daniu dr. P. Pawlasowi stopnia dok-tora habilitowanego w dziedzinie nauk matematycznych w dyscypli-nie matematyka. Dr hab. P. Paw-las jest zatrudniony na stanowisku adiunkta w Zakładzie Rachunku Prawdopodobieństwa Instytutu Matematyki. •

Wydział Pedagogiki i Psychologii

Doktoraty8 listopada odbyła się publiczna obrona pracy doktorskiej mgr Jo-anny Furmańskiej. Tytuł: „Psycho-społeczne uwarunkowania doświad-czania choroby oraz oceny jakości własnego życia przez pacjentów ze stwardnieniem rozsianym”. Recen-zenci: prof. dr hab. Nina Ogińska--Bulik i dr hab. Michał Ziarko. Pro-motor: prof. dr hab. Teresa Rzepa, promotor pomocniczy: dr Łucja Do-mańska. •WyjazdyDr hab. Stanisława Byra (Zakład Metodologii Nauk Pedagogicznych) i dr hab. Monika Parchomiuk (Za-kład Socjopedagogiki Specjalnej) uczestniczyły w dn. 10–12 paździer-nika w Międzynarodowej Konferen-cji Naukowej pt. „Wspieranie w roz-woju osób z niepełnosprawnością. Wobec pytań i odpowiedzi o do-brostan człowieka”, zorganizowanej przez Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie. Dr hab. S. Byra

Na W

ydziałach


W y d a r z e n i a

i dr hab. M. Parchomiuk wygłosiły w sesji plenarnej referat „Stygmaty-zacja przeniesiona u partnerów osób z niepełnosprawnością ruchową. Pró-ba konstrukcji narzędzia”, w którym zaprezentowały autorskie narzędzie badawcze do pomiaru zjawiska styg-matyzacji przeniesionej (pierwsze na gruncie polskim) oraz wyniki analiz sprawdzających jego właściwości psychometryczne. •

Wydział Politologii

WyjazdyW dn. 30 października – 3 listopada prof. Maria Marczewska-Rytko (Za-kład Ruchów Politycznych) przebywa-ła w Universidade Lusofona w Lizbo-nie. Wyjazd był związany z realizacją grantu „Advancing effective institu-tional models towards cohesive tea-ching, learning, research and writing development” w ramach Akcji COST CA 15221. Spotkanie było poświęco-ne analizie modeli scentralizowanych oraz ich wykorzystania w celu wspar-cia procesów nauczania, uczenia się, prowadzenia badań naukowych oraz pisania prac naukowych na poziomie szkolnictwa wyższego. •WystąpieniaProf. dr hab. Iwona Hofman była gościem obchodów 60-lecia „Ku-riera Lubelskiego”, które odbyły się w ramach Europejskiego Tygodnia Innowacji 8 listopada w Lubelskim Centrum Konferencyjnym. Jubileusz obfitował w ciekawe wydarzenia, np. plebiscyt Top Menadżer. Laureatami w 2017 r. zostali: Grzegorz Dębiec, prezes firmy Transhurt i właściciel galerii Olimp, dr n. med. Marian Przylepa, wieloletni dyrektor Szpita-la Klinicznego nr 4 w Lublinie, Jacek Janiszek, prezes Grupy Azoty Zakła-dów Azotowych „Puławy”.

Ogłoszenie wyników tegorocznej edycji poprzedziła debata pt. „Roz-wój mediów cyfrowych. Sposoby na skuteczną komunikację”, którą mo-derował Dariusz Kotlarz, prezes Pol-

skapress oddział w Lublinie. Uczest-niczyli w niej: prof. Iwona Hofman, dziekan Wydziału Politologii, Sylwia Szewc-Koryszko, redaktor naczelna „Kuriera Lubelskiego”, Wacław Wy-krytowicz, prezes agencji interak-tywnej Truly, Wojciech Pokora, szef redakcji internetowej Radia Lublin. Prof. dr hab. I. Hofman mówiła m.in. nt. wartości informacji, kry-teriów dziennikarstwa poważnego, edukacyjnej roli mediów, etyki jako podstawowego warunku przeciw-działania degradacji dyskursu pub-licznego, konwergencji mediów. •W dn. 9–10 listopada prof. Marek Pietraś uczestniczył w Krakowie w VII Konwencji Polskiego Towarzy-stwa Studiów Międzynarodowych pt. „Myśleć globalnie, działać regional-nie: studia regionalne w perspekty-wie nauki o stosunkach międzynaro-dowych”. W sesji plenarnej wygłosił referat pt. „Nowy regionalizm w teo-riach «głównego nurtu» nauki o sto-sunkach międzynarodowych”. •13 listopada dr Ewelina Podgajna i dr Eleonora Kirwiel (Zakład Myśli Politycznej) zostały zaproszone przez dyrektor Zofię Malinowską oraz Ire-ną Połeć, nauczycielkę historii do Zespołu Placówek Oświatowych w Trawnikach na uroczystość z oka-zji 99. rocznicy odzyskania przez Pol-skę niepodległości. Dr E. Kirwiel wy-głosiła wykład „Twórcy niepodległej Polski”, który spotkał się z dużym za-interesowaniem dzieci i młodzieży.

Była to kolejna wizyta przedstawi-cieli Zakładu Myśli Politycznej w tej szkole. W ubiegłym roku z okazji 98. rocznicy odrodzenia państwa polskie-go wykład „Drogi Polaków do niepod-ległości” wygłosiła dr E. Podgajna. •Prof. dr hab. Iwona Hofman wzięła udział w dyskusji panelowej nt. „Nauki w mediach i komunikacji społecznej. Krystalizacja dyscypliny w Polsce. Tra-dycje, nurty, problemy rezultaty”, zor-ganizowanej w ramach obchodów ju-bileuszu 25-lecia profesury i 75-lecia urodzin prof. dr. hab. Tomasza Goba-na-Klasa. Uroczystość odbyła się 21 li-

stopada w Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania i była połączona z wrę-czeniem Księgi Jubileuszowej. •

Wydział Prawa i Administracji

Doktoraty19 października odbyła się publiczna obrona rozprawy doktorskiej mgr. Pa-wła Szczęśniaka. Temat: „Środki przymusowej restrukturyzacji ban-ku w polskim porządku prawnym”. Promotor: prof. dr hab. Antoni Ha-nusz (UMCS). Recenzenci: dr hab. Anna Jurkowska-Zeidler, prof. nadzw. (UG), dr hab. Patrycja Zawadzka (UWr). •Konferencja24 listopada odbyła się II Ogólnopol-ska Konferencja Naukowa pt. „Spo-łeczne i etyczne dylematy prawa”, zorganizowana przez Zakład Socjolo-gii Prawa wraz z Kołem Naukowym Socjologii Prawa. Zdaniem organiza-torów, debata publiczna charaktery-zuje się mnogością tematów, których specyfika nie pozwala na ich jedno-znaczne określenie w kategoriach dobra i zła. Dotyczy to również wie-lu aspektów prawnych, które bezpo-średnio dotyczą społeczeństwa. Celem konferencji było poddanie pod dysku-sję normatywno-społecznych aspek-tów zagadnień takich jak m.in. kara śmierci, prawo do aborcji i prawo do eutanazji, które wiążą się z wieloma dylematami zarówno natury prawnej i społecznej, jak i etycznej. Uczest-nicy reprezentowali sześć ośrodków naukowych: UMCS, UKSW, UJ, UW, UWr, UŁ. •29 listopada pracownicy i studen-ci Wydziału uczestniczyli w sympo-zjum naukowym pt. „Przebudowa Unii Europejskiej”, podczas którego referaty zaprezentowali prof. Yves Pe-tit i prof. Jean-Denis Mouton z Euro-pejskiego Centrum Uniwersyteckiego z Nancy. Moderatorkami dyskusji były: prof. dr hab. Anna Przyborowska-Klim-czak i dr hab. Beata Surmacz. •


J u b i l e u s z

W skład delegacji wchodzi-li: prof. Hélène Langevin--Joliot, która pracowała

w Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS – Krajowe Cen-trum Badań Naukowych we Fran-cji) i Instytucie Fizyki Jądrowej na Uniwersytecie Paryskim; prof. Pierre Joliot – biolog, profesor Collège de France i członek Francuskiej Akade-mii Nauk, związany zawodowo rów-nież z CNRS; dr Anne Joliot – żona Pierre’a Joliot, biolog; Renaud Huynh – dyrektor Muzeum Curie w Paryżu oraz dr Natalie Pigeard-Micault – hi-storyk z Muzeum Curie w Paryżu.

Goście z Paryża przebywali w Lub-linie w dniach 10–14 listopada 2017 r. 10 listopada uczestniczyli w specjalnym koncercie pt. „Ma-dame Curie”, który odbył się w Sali Widowiskowej ACK UMCS „Chatka Żaka”. Utwory muzyczne zaśpiewa-ła ikona polskiej sceny muzycznej – Halina Frąckowiak, a towarzyszył jej Chór Akademicki UMCS im. Jadwi-gi Czerwińskiej oraz Lubelska Orkie-stra Kameralna pod dyrekcją muzyka i kompozytora dr. Marka Stefankiewi-cza. Po występie członkowie delegacji

z zainteresowaniem obejrzeli jubile-uszową wystawę „Maria Curie-Skło-dowska 1867–1934” przygotowaną przez pracowników Muzeum UMCS.

Gości zabraliśmy także w senty-mentalną podróż po Lublinie i Lu-belszczyźnie – jest to bowiem re-gion silnie powiązany z przodkami Państwa Joliot. Maria, jeszcze jako uczennica, regularnie spędzała waka-cje na Lubelszczyźnie – Skłodowscy byli bowiem właścicielami majątków ziemskich w Kamionce koło Lubar-towa oraz w niedalekich Zawieprzy-cach. Curie-Skłodowska odwiedziła Lublin po raz ostatni w 1930 r. już jako uznana Noblistka. Przypuszcza się, że była to podróż podyktowana wspomnieniami rodzinnymi. Z ini-cjatywy wybitnego pedagoga i dy-rektora gimnazjum Józefa Skłodow-skiego (dziadka Marii) w centrum Lublina stanął nowy gmach Szkoły Wojewódzkiej Lubelskiej. Placówka słynęła z wysokiego poziomu na-uczania, a jej absolwenci zostawali później znanymi naukowcami, pisa-rzami i artystami. Obecnie w tym budynku mieści się Instytut Peda-gogiki UMCS.

11 listopada zagraniczni goście od-wiedzili Instytut Pedagogiki UMCS i mieli okazję zobaczyć dawne miesz-kanie służbowe Józefa Skłodowskie-go. Aktualnie w tym pomieszczeniu mieści się gabinet Dziekana Wydziału Pedagogiki i Psychologii. Następnie członkowie delegacji zwiedzili cen-trum Lublina, spacerowali uliczkami Starego Miasta oraz odwiedzili ar-chikatedrę lubelską. Zobaczyli tak-że wystawy w Muzeum Lubelskim. Szczególnie zainteresowała ich Gale-ria Malarstwa Polskiego XVII–XIX w.

oraz wystawa „Pablo Picasso – wize-runek wielokrotny”.

Goście z Francji odwiedzili również Wydział Artystyczny UMCS, gdzie mogli zobaczyć największy drzewo-ryt w Polsce wykonany przez stu-dentów II roku grafiki. Inspiracją do powstania projektu było zdjęcie wy-konane w 1927 r. podczas V Kon-gresu Solvaya w Brukseli. Fotogra-fia przedstawia najwybitniejszych naukowców XX w. – 29 osób, któ-re zmieniły obraz współczesnej na-uki. Wśród tego zaszczytnego grona znalazła się również, jako jedyna ko-bieta, Maria Curie-Skłodowska. Stu-denci z własnej inicjatywy dodali Noblistce na grafice bukiet kwiatów – w ramach upamiętnienia jubileu-szu 150. rocznicy urodzin Patron-ki. Zagraniczni goście otrzymali od władz Wydziału pamiątkowe wydru-ki przedstawiające drzeworyt.

W niedzielę 12 listopada delegacja pojechała do Kijan. Na tamtejszym cmentarzu znajduje się grobowiec ro-dziny Skłodowskich, gdzie spoczywa m.in. dziadek Marii Curie-Skłodow-skiej – Józef Skłodowski. Następ-nym punktem programu była wizy-ta w Szkole Podstawowej im. Marii Skłodowskiej-Curie w Zawieprzycach. Tam gości przywitali uczniowie, któ-rzy wraz z nauczycielami przedstawili historię placówki oraz związki rodzi-ny Skłodowskich z Zawieprzycami. Goście z Francji odwiedzili także ru-iny zamku w Zawieprzycach i Mu-zeum Broni Białej i Strojów XVII w. Atrakcją był specjalny pokaz przygo-towany przez grupę rekonstrukcyjną oraz przedstawienie procesu wybija-nia monet. Zagraniczni goście skusi-li się nawet na przymierzenie pięk-nych, historycznych strojów.

Wizyta wnuków Marii Curie-Skłodowskiej

W ramach jubileuszu 150. rocznicy urodzin Marii Curie-Skłodowskiej, UMCS gościł najbliższych członków rodziny Noblistki: wnuczkę Hélène Langevin-Joliot oraz wnuka Pierre’a Joliot, którzy w towarzystwie delega-cji z Paryża przyjechali do Lublina na zaproszenie naszego Uniwersytetu.

Fot.

Barto

sz P

roll

Fot.

Barto

sz P

roll

• Pierre Joliot i Hélène Langevin -Joliot


J u b i l e u s z

Po powrocie do Lublina, w Dwor-ku Kościuszków (na terenie Ogrodu Botanicznego UMCS) odbyła się ko-lacja z udziałem władz rektorskich i dziekańskich UMCS oraz zapro-szonych gości. Podczas spotkania wnuki Marii Curie-Skłodowskiej zo-stały odznaczone Medalami 700-le-cia Lublina przez Prezydenta Miasta Krzysztofa Żuka oraz medalami pa-miątkowymi Marszałka Wojewódz-twa Lubelskiego Sławomira Sosnow-skiego. Rektor UMCS prof. Stanisław Michałowski wręczył zagranicznym gościom jubileuszowe statuetki Ma-rii Curie oraz grafiki przygotowa-ne przez Prodziekan Wydziału Ar-tystycznego. Delegacja zwiedziła także Dworek Kościuszków i pozna-ła jego bogatą historię.

13 listopada w Sali Senatu odbyła się konferencja prasowa z udziałem Prorektora ds. Nauki i Współpracy Międzynarodowej prof. Radosława Dobrowolskiego, prof. Krzysztofa Po-morskiego oraz członków delegacji z Paryża. Następnie w auli Instytutu Informatyki UMCS odbyło się spotka-nie otwarte członków rodziny Patronki ze społecznością akademicką naszego Uniwersytetu. W trakcie wydarzenia można było kupić znaczek oraz oka-zjonalną kartkę pocztową, wydane specjalnie z okazji jubileuszu przez Pocztę Polską. Każdy zainteresowany mógł także zobaczyć relację na żywo z tego spotkania – na stronie www.umcs.pl prowadzony był streaming.

Ostatnimi oficjalnymi punktami wizyty delegacji znamienitych gości w Lublinie było spotkanie dyrektora Muzeum Curie w Paryżu z przedsta-wicielami Muzeum UMCS, natomiast prof. Pierre Joliot z żoną uczestniczyli w spotkaniu z młodymi naukowcami i zespołem badawczym prof. Wie-sława Gruszeckiego z Zakładu Bio-fizyki UMCS.

Przypominamy także, że na spe-cjalnie przygotowanej stronie www.urodzinymarii.umcs.pl można znaleźć informacje dotyczące obchodów oraz różne ciekawostki związane z posta-cią Marii Curie-Skłodowskiej, a na stronie www.tv.umcs.pl obejrzeć wi-deorelacje z wydarzeń.

Katarzyna Kozielewicz

Pamiętam, gdy podczas Kon-gresu Fotosyntetycznego w Montpellier w 1995 r. je-

den ze starszych kolegów wskazał mi „gościa” o miłej powierzchow-ności i powiedział: „To jest właśnie Pierre Joliot!”. Znałem i podziwiałem prace prof. Joliot dotyczące wydzie-lania tlenu w procesie fotosyntezy oraz fotosyntetycznego przenosze-nia ładunku elektrycznego i ucie-szyłem się, że wyniki te będę mógł przyporządkować do konkretnej twa-rzy. Taka „ludzka twarz nauki”.

To właśnie Pierre Joliot pokazał w swoim genialnym eksperymen-cie, że gdy oświetlamy chloroplasty bardzo krótkimi, mikrosekundowymi błyskami światła, to cząsteczki tle-nu wydzielają się wydajnie jedynie co czwarty błysk. Oznacza to, że do wydzielenia jednej cząsteczki tlenu odebrane muszą być od wody czte-ry elektrony: po dwa od dwóch czą-steczek. Każdy elektron przy jednym błysku, w jednym centrum reakcji. W swoich badaniach powtarzałem różne warianty tego eksperymentu

wielokrotnie, stosując, między inny-mi, elektrodę tlenową „typu Joliot”, nigdy nie przypuszczając, że Pierre Joliot pojawi się kiedyś w naszym laboratorium w Lublinie i dyskuto-wał będzie z nami wyniki prowadzo-nych przez nas badań. Stało się to możliwe dzięki wizji prof. Krzyszto-fa Pomorskiego, który planując wizy-tę wnuków Marii Curie-Skłodowskiej w naszym Uniwersytecie i znając pasję badawczą naszych Gości, po-stanowił zaproponować Im nie tylko część oficjalną, związaną z rocznicą urodzin naszej wielkiej Patronki, ale również pewien program naukowy.

Prof. Pierre Joliot okazał się niezwy-kle wymagającym dyskutantem, za-interesowanym szczegółami ekspery-mentów oraz ich ogólnym osadzeniem w kontekście najbardziej aktualnych wyzwań poznawczych w obszarze bio-fizyki procesu fotosyntezy. Na miły klimat naszego spotkania wpływa-ła też ogromnie dr Anne Joliot, mał-

Wizyta prof. Pierre’a Joliot w Zakładzie Biofizyki UMCS

Fot.

Barto

sz P

roll

Fot.

Barto

sz P

roll

Fot.

Barto

sz P

roll


J u b i l e u s z

żonka prof. P. Joliot, również uznana specjalistka z „naszej branży”. Nasze przejście do pracowni powitała stwier-dzeniem: „O, jak to miło pooddychać powietrzem z laboratorium”. Koniecz-nie chciała też dowiedzieć się, z któ-rego pryzmatu wyciekło nam światło

W dniach 10–14 listopada 2017 r. w naszym Uniwer-sytecie przebywała grupa

znamienitych gości z Francji. UMCS odwiedzili wnukowie Marii Skłodow-skiej-Curie – prof. Hélène Langevin-Jo-liot i prof. Pierré Joliot. Towarzyszyli im przedstawiciele Musée Curie w Paryżu: Renaud Huynh – dyrektor oraz Natalie Pigeard-Micault – zastępca dyrektora odpowiedzialna za zasoby historyczne. Goście odbyli szereg spotkań z władza-mi Uniwersytetu, obejrzeli wystawę po-święconą 150. rocznicy urodzin Patronki

UMCS, mieli też spotkanie ze społecz-nością akademicką i młodzieżą Lublina.

13 listopada 2017 r. miało miej-sce spotkanie pracowników uni-wersyteckiego Muzeum z dyrekcją Musée Curie w Paryżu, które odby-ło się w Chatce Żaka. Obecni byli, poza gośćmi z Francji, przedstawi-ciele ACK UMCS: Edyta Karczmar-ska – dyrektor, Izabela Pastuszko – zastęca dyrektora oraz pracowni-cy Muzeum UMCS: Dariusz Boruch i Jerzy Kasprzak. Stronie uniwer-syteckiej towarzyszyła dr Maria Ci-

Cenna pamiątka po Patronce UMCS

Spotkanie z francuskimi muzealnikami

odpowiedzialne za tęczowy wygląd kaloryferów w pracowni obrazowania molekularnego. W trakcie naszej dys-kusji Goście doradzili nam przeprowa-dzenie jednego dodatkowego ekspe-rymentu w pomiarach pojedynczych chloroplastów, techniką obrazowania

czasów życia fluorescencji. Prof. Joliot powiedział w żartach, że daje nam na to miesiąc, a potem zabierze się za to sam. W tym miejscu muszę już zakończyć redagowanie tej notatki, bo żarty żartami, ale czas ucieka :).

Wiesław I. Gruszecki

choń – tłumacz, kierownik Pracow-ni Dydaktyki Języków Romańskich.

Panie z ACK UMCS przybliżyły fran-cuskim gościom specyfikę pracy Cen-trum oraz nakreśliły ogólnie plany na przyszłość. Najwięcej miejsca zajęły rozmowy na tematy związane z dzia-łalnością Muzeum. Krótko skreśliliśmy historię uniwersyteckiego Muzeum. Francuscy goście dowiedzieli się, ja-kiego rodzaju artefakty gromadzimy. Pochwaliliśmy się też liczbami. Otóż w zbiorach Muzeum pozostaje blisko 24 tys. obiektów, a od 1980 r., czyli

13 listopada podczas spotkania wnuków Ma-rii Curie-Skłodowskiej ze społecznością aka-demicką UMCS nasz Uniwersytet otrzymał

wyjątkowy prezent. Przedstawicielka Muzeum Marii Cu-rie w Paryżu dr Natalie Pigeard-Micault przekazała na ręce Prorektora ds. Nauki i Współpracy Międzynaro-

dowej prof. Radosława Dobrowolskiego cenną pamiąt-kę związaną z Patronką UMCS: porozumienie pomię-dzy Marią Curie, Claudiusem Regaud (Instytut Curie) oraz Emilem Roux (Instytut Pasteura). Dokument za-wiera oficjalne pozwolenie na wykorzystanie radu do badań ludzi. •


J u b i l e u s z

7 listopada 2017 r. główne uro-czystości z okazji 150. rocznicy urodzin Marii Curie-Skłodow-

skiej odbywały się w paryskim Pan-teonie – miejscu, w którym spoczywa Polka w dowód uznania za jej zasługi na polu naukowym. Honorowymi goś-ćmi wydarzenia były wnuki Curie-Skło-dowskiej: prof. Hélène Langevin-Joliot oraz prof. Pierre Joliot. W uroczystoś-ciach wzięli także udział przedstawi-ciele Uniwersytetu Marii Curie-Skło-dowskiej: Prorektor ds. Studenckich prof. Urszula Bobryk oraz prof. Krzysz-tof Pomorski z Zakładu Teorii Jądra Atomu. Przemówienia wygłosili przed-stawiciele rządu, miasta Paryża, Dy-rektor Panteonu oraz Ambasador RP.

Obchody 150. rocznicy urodzin Noblistki w Paryżu były podzielo-ne na trzy części. Pierwsza odby-wała się w Panteonie, gdzie miało miejsce uroczyste otwarcie wystawy pt. „Maria Curie – kobieta w Pante-onie”. Ekspozycja została przygoto-wana przez Muzeum Curie w Pary-żu we współpracy z Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie i zaprezentowane są tam oryginal-

ne dokumenty, fotografie, listy oraz sprzęt laboratoryjny, który był uży-wany przez Noblistkę. Wystawa jest dostępna dla zwiedzających do po-czątku marca 2018 r.

O godz. 14 uczestnicy udali się do amfiteatru Instytutu Curie, gdzie dy-rektor Instytutu prof. Thierry Philip przywitał zebranych gości. Następ-nie wystąpili francuscy Ministrowie Szkolnictwa Wyższego i Badań Na-ukowych oraz Zdrowia i Solidarności. Zaprezentowano także filmy o Skło-dowskiej. Po przemówieniach wnu-ków Marii nastąpiła część artystyczna, podczas której Polka Elżbieta Duda, którą przed laty wyleczono w Insty-tucie Curie, odczytała bardzo poe-tyckie listy Marii do jej córki Ireny, przy akompaniamencie wioloncze-li, na której grała jej francuska kole-żanka z Filharmonii Paryskiej. Szcze-gólnie wzruszający był list z opisem spaceru Marii nad Wisłą w czasie jej wizyty w Warszawie w 1921 r., któ-ry obok tekstu francuskiego zawie-rał wstawkę w języku polskim: a ta polska woda ten ma urok w sobie, że kto ją pokocha, nie zapomni w gro

bie, po czym Elżbieta Duda odśpie-wała polską kołysankę Na Wojtusia z popielnika…, do śpiewu której do-łączyli polscy uczestnicy uroczystości.

Po godz. 16 goście przenieśli się do Muzeum Curie, gdzie miał miejsce ostatni punkt obchodów. Na placu znajdującym się na dziedzińcu we-wnętrznym placówki, zwanym Ogro-dem Marii Curie – obsadzonym kwia-tami, krzewami i kilkoma drzewami, ustawiono duży namiot, w którym przybyli goście zostali zaproszeni na elegancki koktajl. Tam też, niedaleko popiersia małżeństwa Curie, odsłonię-to tablicę z napisem, że jest to histo-ryczne miejsce dla europejskiej fizyki.

powołania Muzeum do działalności, zorganizowano blisko 250 ekspozycji.

Następnie rozmowa poszła w kie-runku wzajemnych refleksji na temat codziennej pracy muzealnej. Fran-cuzów interesowała kwestia inwen-taryzacji zbiorów, ich digitalizacji i udostępniania w Internecie. Nasza praktyka ogranicza się niestety tylko do komputerowej inwentaryzacji zbio-rów w oparciu o programy wypraco-wane w Muzeum. Wspólnie skonsta-

Urodziny Marii Curie- -Skłodowskiej w Paryżu

towaliśmy, że tak w Polsce, jak i we Francji muzea nie korzystają z jednego standardowego programu do obsługi. We Francji muzealnicy też borykają się z wieloma problemami wynikający-mi z niedofinansowania sfery kultury.

Muzeum UMCS przygotowało dla francuskich muzealników kilkanaście dokumentów i obrazów w zapisie cy-frowym na CD. Zostały one wręczone w trakcie spotkania. Francuscy goście zadeklarowali pomoc w naszych pro-

jektach dotyczących Marii Skłodow-skiej-Curie oraz ofiarowali publika-cję Autobiographical notes by Marie Curie. The story of my life (1923), wy-daną przez Musée Curie/Institut Cu-rie w 2017 r. Kilka dni po spotkaniu na e-mailowy adres Muzeum nad-szedł obszerny katalog z fotografia-mi z Musée Curie w Paryżu. Kilkana-ście z nich bez wątpienia wzbogaci kolekcję poświęconą naszej Patronce.

Jerzy Kasprzak

Arch

iwum

Krz

yszt

ofa

Pom

orsk

iego

Fot.

Krzy

szto

f Pom

orsk

i

Fot.

Krzy

szto

f Pom

orsk

i

Fot.

Krzy

szto

f Pom

orsk

i


J u b i l e u s z

Urodzinowy spektakl Maria w Chatce Żaka150. rocznicę urodzin Patronki UMCS świętowano także w Akademickim Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka”. 7 listopada 2017 r. w Sali Widowiskowej amatorska grupa ta-neczna „zMYsł”, pod kierownictwem Adrianny Sawczak, przygotowała spektakl biograficzny pt. Maria. Wi-dowisko taneczne opowiadało histo-rię życia, pracy i twórczości Marii Curie-Skłodowskiej. Spektakl dostar-czył licznie zgromadzonej publiczno-ści wielu niezapomnianych wrażeń oraz wzruszeń.

Koncert Madame Curie10 listopada w Chatce Żaka odbył się niezwykły koncert pt. Madame Curie. Utwory muzyczne zaśpiewa-ła ikona polskiej sceny muzycznej – Halina Frąckowiak. Towarzyszył jej Chór Akademicki UMCS im. Jadwigi Czerwińskiej oraz Lubelska Orkiestra Kameralna pod dyrygenturą kompo-zytora dr. szt. Marka Stefankiewicza. Wśród widzów byli m.in. honorowi goście obchodów 150. rocznicy uro-dzin Noblistki – wnuki Marii Curie--Skłodowskiej: Hélène Langevin-Joliot oraz Pierre Joliot, a także przedsta-wiciele władz rektorskich Uczelni.

Koncert symfoniczny w Filharmonii Lubelskiej150. rocznica urodzin Marii Skłodow-skiej-Curie została uczczona muzyką francuskich i polskich kompozyto-rów podczas koncertu symfonicz-nego w Filharmonii im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie 24 listo-pada. Wykonawcami koncertu wraz z Orkiestrą Symfoniczną Filharmo-nii byli soliści lubelscy: prof. dr hab. Gabriela Rzechowska-Klauza – or-gany (Instytut Muzyki) i Michał Klauza – dyrygent (dyrektor arty-styczny Polskiej Orkiestry Radio-wej). W programie koncertu znala-zły się dzieła: Andrzeja Panufnika Heroic Overture, Alexandra Guil-manta Premiere Symphonie pour Orgue et Orchestre op. 42 oraz La Mer – poemat symfoniczny Claude’a Debussy’ego.

Podczas koncertu rektor Stanisław Michałowski wręczył jubileuszowe statuetki Marii Curie prof. Gabrieli Klauzie – z podziękowaniem za wie-loletnią pracę naukową, pedagogicz-ną i artystyczną na naszym Uniwer-sytecie oraz za inicjatywę uczczenia polskiej dwukrotnej Noblistki i Pa-tronki UMCS specjalnym programem muzycznym, a także dr. Janowi Sę-kowi (dyrektorowi naczelnemu Fil-harmonii Lubelskiej) z podziękowa-niem za wieloletnią współpracę obu instytucji na niwie kultury.

Opracowanie: Redakcja

7 listopada 1867 r. urodziła się Maria Skłodowska-Curie — wiel-ka Polka, która jako jedyna ko-

bieta dwukrotnie otrzymała nagrodę Nobla, a zarazem jako jedyny nauko-wiec w historii otrzymała tę nagrodę w dwóch różnych dziedzinach nauki. 150. rocznica urodzin Patronki Uni-wersytetu była dogodną okazją, by

uczcić to wydarzenie w niekonwen-cjonalny sposób. Na Wydziale Arty-stycznym UMCS zrodziła się idea, aby stworzyć wyjątkowe dzieło, które mia-ło być swego rodzaju hołdem złożo-

nym naszej Patronce. W ten sposób powstała niepowtarzalna grafika — naj-większy drzeworyt w Polsce, który pod-kreślił wyjątkowość osoby Marii Skło-dowskiej-Curie i jej wkład w naukę.

Członkowie delegacji UMCS zgod-nie stwierdzają, że ważnym elemen-tem uroczystości w Paryżu było podkreślanie polskich akcentów i odniesienia do korzeni Noblistki – podnoszone także przez francuskich uczestników obchodów.

Podczas wizyty we Francji prof. Krzysztof Pomorski uczestniczył tak-że w konferencji SSNET’17 „Sha-pes and Symmetries in Nuclei: from Experiment to Theory” w Gif-sur--Yvette pod Paryżem, której orga-nizatorem był między innymi Insty-

tut Fizyki Jądrowej w Orsay założony przez Irenę Curie i Fryderyka Jo-liot. Natomiast Prorektor Urszula Bobryk zwiedzała bliźniaczy do na-szego Uniwersytet Piotra i Marii Cu-rie w Paryżu.


Wydarzenia kulturalne w hołdzie Patronce UMCS

O drzeworycie poświęconym Marii Skłodowskiej-Curie

Fot.

Barto

sz P

roll

Fot.

Barto

sz P

roll

Fot.

Barto

sz P

roll

Fot.

Barto

sz P

roll


J u b i l e u s z

Inspiracją do powstania grafiki było zdjęcie wykonane w 1927 r. podczas Kongresu Solvaya w Brukseli. Fotogra-fia przedstawia 29 wybitnych naukow-ców działających w pierwszej połowie XX w., którzy zmienili obraz współczes-nej nauki. Wśród tej wyjątkowej grupy ludzi znalazła się również Maria Skło-dowska-Curie, której postać wyróżnia się, ponieważ jest jedyną kobietą w tym gronie. Fotografia ta stała się swego ro-dzaju ikoną, jednym z najbardziej zna-nych wizerunków Marii Skłodowskiej-Cu-rie, ukazującym jej prawdziwą wielkość.

Pomysłodawcą całego przedsię-wzięcia był kierownik Zakładu Gra-fiki Warsztatowej I prof. Krzysztof Szymanowicz, obecnie dziekan Wy-działu Artystycznego. Wykonania drzeworytu podjęli się studenci dru-giego roku grafiki pod kierunkiem asystenta Karola Pomykały.

Stworzenie grafiki o wymiarach 250 x 520 cm było nie lada wyzwa-niem, a praca nad projektem rozpo-częła się już w październiku 2016 r. Proces tworzenia drzeworytu pole-gał na wycinaniu specjalnymi dłuta-mi rysunku w drewnianym podłożu w taki sposób, aby po wykonaniu odbitki elementy wycięte pozosta-ły białe, zaś niewycięte – czarne.

Aby przenieść zdjęcie na język graficzny, studenci stworzyli pro-

i figur. Za wykonanie postaci samej Marii Skłodowskiej-Curie odpowie-dzialni byli: Hanna Papruha (ryso-wanie), Magdalena Majstrak (wy-cinanie portretu) i Justyna Słoniec (wycinanie figury).

Praca studentów przy tworzeniu grafiki miała duże znaczenie eduka-cyjne. Dała sposobność nie tylko do pogłębienia umiejętności warszta-towych, ale też wiązała się z pobu-dzeniem kreatywności, nauką pra-cy w grupie oraz poznaniem metod promocji w Internecie. Studenci zało-żyli specjalne profile o nazwie „Gra-fika dla Skłodowskiej” na Faceboo-ku i na Instagramie, na których na bieżąco prezentowali postęp prac.

Uroczyste odsłonięcie drzeworytu miało miejsce 14 listopada 2017 r. na Wydziale Artystycznym z udzia-łem władz Uczelni, pracowników, studentów i przedstawicieli mediów.

Karol Pomykała Piotr Majewski

W ramach jubileuszu 150. rocznicy urodzin Marii Cu-rie-Skłodowskiej Uniwer-

sytet jej imienia ogłosił ogólnopolski konkurs na najlepszą pracę dyplomo-wą związaną z życiem, twórczością lub osiągnięciami naukowymi Nob-listki. Zwycięskie prace dyplomowe zostaną wyłonione w dwóch kate-goriach: najlepsza praca licencjacka lub inżynierska oraz najlepsza praca magisterska.

Do konkursu mogą być zgłasza-ne prace dyplomowe ze szkół wyż-szych w całej Polsce, przygotowane i obronione w roku akademickim

2016/2017 lub 2017/2018, jednak nie później niż do końca lipca 2018 r.

Żeby wziąć udział w konkursie, należy wysłać egzemplarz pracy dy-plomowej wraz z oświadczeniem na adres Biura Promocji UMCS oraz jego wersję elektroniczną w pliku nie-edytowalnym na e-mail: [email protected]. Termin nadsyłania prac mija 31 sierp-nia 2018 r.

Serdecznie zachęcamy do uczestni-ctwa w konkursie – każdy student/absolwent ma szansę wygrać wartoś-ciowe nagrody pieniężne. Za najlep-szą pracę licencjacką lub inżynierską

Uniwersytet przygotował gratyfika-cję w wysokości 3000 zł brutto oraz dwa wyróżnienia, każde w wyso-kości 1000 zł brutto. Natomiast za zwycięską pracę magisterską można otrzymać nagrodę główną w wyso-kości 4000 zł brutto oraz dwa wyróż-nienia, każde w wysokości 1000 zł brutto.

Zwycięzców poznamy na uroczy-stej inauguracji roku akademickie-go 2018/2019, która odbędzie się 23 października 2018 r. Regulamin konkursu znajduje się na stronie www.urodzinymarii.umcs.pl.


Konkurs na najlepszą pracę dyplomową zw. z Patronką UMCS

jekt rysunkowy w odpowiedniej skali. Następnie rysunek został przeniesio-ny na specjalną matrycę wykona-ną z płyty mdf o wymiarach 130 x 250 cm. Ze względu na rozmiary gra-fiki, matryca składała się z czterech oddzielnych płaszczyzn o równych wymiarach. Z racji ogromnego for-matu nie było możliwe odbicie gra-fiki za pomocą pras mechanicznych, dlatego trzeba ją było odbić ręcznie.

Studenci, którzy wzięli udział w tym przedsięwzięciu, wykazali się dużą determinacją i cierpliwością. Grupa składała się z 15 osób. Jak w każdej grupie, także w tym wypadku wyło-niło się czworo liderów, którzy swo-ją charyzmą zarażali resztę grupy. Byli to: Magdalena Majstrak, Han-na Papruha, Justyna Słoniec i Anna Skrzyńska. Pozostali studenci to: Mar-tyna Rogóż, Alisa Kokhan, Julia Maj, Krystian Papierz, Tomasz Korczyk, Olga Przemieniecka, Yana Proko-pchuk, Maciej Kędrak, Elżbieta Ku-cio, Maciej Rozwałka i Sonia Klimczyk.

Studenci podzielili się na grupy, a każda z nich była odpowiedzial-na za inny element grafiki. Wyko-nanie projektu składało się z reali-zacji poszczególnych etapów, takich jak: wykonanie projektu, przeniesie-nie projektu na matrycę, rysowanie twarzy na matrycy, wycinanie twarzy Fo

t. Ba

rtosz

Pro

ll


K a r t k a z k a l e n d a r z a

O środek działał na mocy ustaleń pomiędzy ww. wła-dzami, a następnie Statutu

zatwierdzonego przez Ministerstwo Zdrowia i Oświaty w marcu 1945 r. Statut ten obowiązywał do września 1951 r. Wtedy podporządkowano jed-nostkę Ministerstwu Oświaty i zmie-niono nazwę na Organizację Pomocy Lekarskiej dla Młodzieży Akademi-ckiej Środowiska Lubelskiego.

Zarząd Ośrodka składał się z pię-ciu osób wybieranych spośród profe-

sorów Wydziału Lekarskiego UMCS oraz czterech członków: delegata Se-natu UMCS i KUL i przedstawicie-li lubelskich Stowarzyszeń „Bratnich Pomocy”2. W 1946 r. do Zarządu włą-czono delegata świeżo utworzonego Towarzystwa Przyjaciół UMCS. Pierw-szym przewodniczącym Zarządu zo-stał prof. Witold Chodźko.

Działalność Zarządu była bardzo ofiarna wobec problemów lokalowych, budżetowych i wzrastających kosztów utrzymania opieki zdrowotnej3. Leka-

rzem naczelnym w latach 1945–1946 był dr Józef Świtek, a następnie, do roku 1948 – doc. dr Aleksander Gold-schmied. Początkowo, do 1946 r. istnia-ła Rada Nadzorcza, która jednak szyb-ko straciła swój charakter i rozwiązała się. Także kadra lekarska była nielicz-na. Bazę lokalową stanowiły głównie kliniki i szpitale podległe wydziałom zdrowia władz miejskich i wojewódz-kich. Opieką objęto studentów UMCS, a od sierpnia 1945 r. także studentów KUL. Ministerstwo Zdrowia zapewnia-ło finansowanie badań lekarskich stu-dentów oraz leczenia sanatoryjnego bardziej chorych. Przekazywało tak-że samodzielne dotacje na inne dzia-ły, np. we wrześniu 1946 r. 10 000 zł na pomoc lekarsko-dentystyczną4.

Studencka służba zdrowia mogła funkcjonować jedynie dzięki comie-sięcznym dotacjom z Ministerstwa Zdrowia oraz składkom wpłacanym przez studentów. Wysokość składek, np. za Kartę Zdrowia studenta, była co roku ustalana przez „Bratnią Pomoc” KUL i UMCS. Przykładowo w 1946 r. całoroczna opłata wynosiła 150 zł od osoby, a rok później stawka wzrosła do 300 zł. Oprócz tego pozyskiwano subwencje z Ministerstwa Oświaty oraz wsparcie ze strony Towarzystwa Przyjaciół UMCS. Wojewódzki Wy-dział Zdrowia, PCK i organizacje spo-łeczne kierowane przez władze KUL wspierały Służbę dostawami leków. W zestawieniu wpływów i wydatków za rok 1946/1947 można zauważyć, że głównym sponsorem działalności leczniczej był Wojewódzki Wydział Zdrowia oraz składki studentów KUL. Największe wydatki pochłaniały kosz-ty leczenia i wydatki personalne5.

Centralnym zadaniem służby zdro-wia było przeprowadzanie badań (do 1960 r. opieka lekarska nie obejmo-wała pracowników uczelni lubelskich). Badania lekarskie były obowiązko-wym elementem życia studenckie-

Z dziejów Organizacji Pomocy Lekarskiej dla Młodzieży Akademickiej w Lublinie (1945–1954)

1 J. Kozak, Akademicka Służba Zdrowia w Lublinie (1918–1983), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Historia” 40, s. 240.

2 Były to organizacje samopomocowe studentów, które powstawały już w XIX w. Zaj-mowały się udzielaniem pomocy materialnej i oświatowej uboższym i słabszym studen-tom. Pierwsza taka organizacja powstała przy Uniwersytecie Jagiellońskim w 1859 r. „Brat-nia Pomoc” została zlikwidowana w 1950 r. na fali upolityczniania organizacji studenckich.

3 J. Kozak, dz.cyt., s. 243.4 Archiwum UMCS (dalej: AUMCS), Akta Akademickiej Służby Zdrowia w Lublinie (da-

lej: ASZ), sygn. S 4/956.5 Tamże.

Pierwszą formą zorganizowanej pomocy medycznej skierowaną do studentów lubelskich uczelni był utworzony już w marcu, a rozpo-czynający działalność w czerwcu 1945 r. Ośrodek Zdrowia Lubelskich Szkół Akademickich (z siedzibą przy ul. Staszica 14). Powstał z inicja-tywy ówczesnego Prodziekana Wydziału Lekarskiego prof. dr. Tadeu-sza Kielanowskiego w porozumieniu z władzami KUL oraz Wojewódz-kim Wydziałem Zdrowia w Lublinie. Dużą rolę w jego utworzeniu miał także ówczesny Prorektor UMCS prof. dr Konstanty Strawiński1.

• DS „Amor” w 1964 r. Siedziba tzw. Profilaktyka i oddziału szpitalnego Akademickiej Służ-by Zdrowia w Lublinie

Arch

iwum

UM

CS



go, lecz nie zawsze przestrzeganym. Każdy dziekanat wywieszał li-sty imienne osób wraz z podaniem kolejności według wydziałów, w ja-kiej miały odbywać się badania. W razie nie-stawienia się grożono wstrzymaniem wypła-ty świadczeń pomoco-wych. W wypadku ba-dań rentgenologicznych (przeciwgruźliczych) karą mogło być niezaliczenie roku studiów. W dniu prowadzenia badań zawieszano zaję-cia dydaktyczne. Do 1947 r. badania analityczne były bezpłatne, następnie wprowadzono niewielką opłatę. Skom-plikowane badania diagnostyczne oraz sanatoria i wczasy pozagruźlicze także były płatne z kieszeni studenta. Nato-miast bezpłatne były lekarstwa z apte-ki przy ul. Krakowskie Przedmieście 3.

W 1947 r. opieką medyczną obję-tych było ok. 5000 studentów. Ob-sługiwał ich lekarz internista (kierow-nik przychodni zewnętrznej) wraz z 11 specjalistami w zakresie wszyst-kich specjalności lekarskich. Przychod-nia ogólna mieściła się w budynku Miejskiego Ambulatorium Zdrowia przy ul. Krakowskie Przedmieście 20 (do 1949 r. – były to dwa pokoje i ko-rytarz). Tam też przeniesiono siedzibę Zarządu. W latach 1949–1951 główna siedziba mieściła się przy Placu Litew-skim 3 (trzy pokoje na parterze). Woje-wódzka Przychodnia Przeciwgruźlicza znajdowała się przy ul. Wyszyńskie-go 20 (do 1953 r.). Gabinety denty-styczne znajdowały się w budynku KUL (od 1945 r. – następnie utwo-rzono tam przychodnię rejonową dla studentów KUL; Al. Racławickie 14), oraz UMCS przy Placu Litewskim 5 (potem na ul. Lubartowskiej 58). Kan-celaria Główna mieściła się w II Kli-nice Chorób Wewnętrznych UMCS6.

Główny wysiłek medyczny kiero-wano ówcześnie na walkę z choro-bami społecznymi, zwłaszcza z ma-sową w owym czasie gruźlicą. Praca lekarzy była bardzo miernie opłaca-na, natomiast wielką pomocą były dary pochodzące z UNRRY7. Formą pomocy zewnętrznej dla studentów były też paczki żywnościowe przesy-łane m.in. przez CARE (spółdzielnia amerykańskich przekazów pieniężnych dla Europy) w Nowym Jorku. Mimo to poszczególne poradnie pracowa-ły w niezwykle trudnych warunkach. Na ten stan rzeczy wpływały braki w wyposażeniu technicznym poradni, szczupła liczba personelu medycznego i wielka liczba zachorowań na gruźlicę.

W 1947 r. nowym przewodniczą-cym Organizacji Pomocy Lekarskiej został prof. dr Wiesław Hołobut, za-stąpiony w marcu 1948 r. przez prof. dr. Leona Halbana. W tym samym roku Senat UMCS zdecydował, aby objąć opieką lekarską także słucha-czy Uniwersyteckich Kursów Przy-gotowawczych. Składkę roczną za opiekę lekarską ustalono na 200 zł, wyłączając osoby będące członkami Ubezpieczalni Społecznej. We wrześ-niu 1948 r. „Bratnia Pomoc” UMCS zdecydowała o podniesieniu opłaty studenckiej na lecznictwo ponad dwu-krotnie – do 500 zł. Była to opłata

jedynie dla nowo wstę-pujących w mury Uczel-ni. Dla pozostałych opła-ta wynosiła 25 zł. Mimo tego problemem zasad-niczym była ściągalność składek, np. w roku aka-demickim 1949/1950 składkę zdrowotną uiści-ło zaledwie 2034 studen-tów. Oprócz bezpośred-niego leczenia, zwłaszcza gruźlicy, ważnym elemen-tem studenckiej służby zdrowia była profilakty-ka, w tym akcje badania

krwi na odczyn Chediaka oraz szcze-pienia przeciwko durowi brzusznemu.

W 1948 r. nowym lekarzem naczel-nym został dr Jan Kozak (sprawował funkcję aż do 1983 r.). Zastał ciężką sytuację lokalową. Przychodnia ogól-na mieściła się gościnnie w Miejskim Ośrodku Zdrowia i przyjmowała jedy-nie w godzinach 16–19. Odczuwano poważny brak własnej apteki, biura oraz przychodni ogólnej i chorób we-wnętrznych. Z tego względu władze UMCS kierowały pisma do Wojewódz-kiej Komisji Lokalowej o przydział pokoi w zwolnionych pomieszcze-niach8. Ostatecznie w 1951 r. uzyska-no pięciopokojowe lokum w budynku przy ul. Królewskiej 15. Jednocześ-nie UMCS przeznaczył trzy pokoje w DA „C” przy ul. Langiewicza 179.

W 1949 r. pojawiła się potrzeba po-siadania oddzielnego domu akademi-ckiego dla studentów chorych na gruź-licę. Było to związane z dużą liczbą zachorowań i obawiano się, że miesz-kający w kwaterach prywatnych chorzy studenci spowodują zagrożenie epide-miologiczne w mieście. Sprawą zajęły się władze Uczelni, starając się w Mini-sterstwie Oświaty o odpowiednie kre-dyty na budowę nowego obiektu. Pew-nym sposobem walki z chorobą był przymus odbywania badań przed moż-liwością zamieszkania w akademiku.

Problemem dla Organizacji Pomocy Lekarskiej były też osoby, które skoń-czyły studia. Zgodnie ze Statutem absolwenci byli wykluczeni z możli-wości opieki akademickiej, ale licz-ne przypadki łamania przepisów wy-musiły konieczność dokonywania

6 Tamże.7 UNRRA (Administracja Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy i Odbudowy) – organi-

zacja międzynarodowa utworzona w 1943 r. w Waszyngtonie, mająca na celu udzielanie pomocy materialnej na terenach wyzwolonych w Europie i Azji po II wojnie światowej. W Polsce działała do 1947 r.

8 AUMCS, Akta ASZ, sygn. S 4/956.9 J. Kozak, dz.cyt., s. 251.

• Dr Józef Świtek – pierwszy le-karz naczelny OPL

• Dr Aleksander Goldschmied – lekarz naczelny OPL w latach 1946–1948

Arch

iwum

UM

CS

Arch

iwum

UM

CS



przeglądów kartoteki i współpracy na tym polu z dziekanatami. Na stan zdrowia studentów wpływały też wa-runki życia w domach studenckich. Na przykład w 1951 r. UMCS dyspo-nował czterema domami: przy Lesz-czyńskiego, Langiewicza, Skłodow-skiej i Królewskiej oraz pewną liczbą baraków. Problemy z oświetleniem, ogrzewaniem, nadmiernym zagęsz-czeniem oraz komunikacją z admi-nistracją domów nie wpływały do-brze na zdrowotność studentów.

Dopiero w 1952 r., na mocy Za-rządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 17 lipca, Organizacja Po-mocy Lekarskiej została podporządko-wana Wydziałowi Zdrowia Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Lubli-nie jako element ogólnokrajowego podporządkowania opieki lekarskiej nad studentami szkół wyższych wła-dzom miejskim10. Od tego momen-tu widać wzrost wydatków studen-ckich, np. wprowadzono odpłatność za leki (10%, a następnie 30%). Opie-ka nad studentami została zrównana z opieką nad robotnikami zatrudnio-nymi w przemyśle ciężkim. Na pod-

Była promotorem wielu prac magisterskich i dwóch dok-toratów, cenionym wydawcą

i recenzentem. W roku 2016 otrzyma-ła tytuł profesora zwyczajnego, z po-wodu choroby nie mogła jednak ode-brać nominacji profesorskiej osobiście z rąk Prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Halina Ludorowska studiowała fi-lologię germańską na Uniwersyte-cie Adama Mickiewicza w Poznaniu (1964–1969). Następnie pracowała

na macierzystej uczelni, w Filii Uni-wersytetu Warszawskiego w Białym-stoku i na Uniwersytecie Zielonogór-skim. Po obronie doktoratu pt. „Zur Poetik des literarischen Tagebuches in der deutschen Literatur des XX. Jahrhunderts” pod kierunkiem prof. Huberta Orłowskiego (UAM Poznań) podjęła w 1979 r. pracę w Zakładzie Filologii Germańskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Tu zaangażowała się w rozwój na-

ukowy i dydaktyczny Zakładu, zało-żonego w 1974 r. i przekształcone-go wkrótce w Instytut Germanistyki.

Wydana w 1985 r. przekrojowa praca z zakresu teorii powieści pt. Współczesna niemieckojęzyczna powieść dziennikowa po roku 1960 (PWN, Warszawa–Łódź 1985) przyniosła autorce nagrodę indywidualną Ministra Szkolnictwa Wyższego (1986). Halina Ludorowska była również organizatorką ogólnopol-skiej konferencji naukowej „Mit i utopia

stawie wytycznych do Zarządzenia Organizacja została przekształcona w Zespół Leczniczo-Profilaktyczny dla Studentów (dalej zwany Zespołem) i w takiej formie występuje do 1956 r.

Warto na koniec wspomnieć o tzw. Profilaktyku. Z pierwszej połowy 1952 r. zachowały się statystyki do-tyczące przeprowadzonych badań prześwietleniowych, którymi objęto ponad 5300 studentów, z czego 300 miało zmiany chorobowe. W tej sy-tuacji UMCS i Akademia Medyczna w 1953 r. wysunęły prośbę do Mini-sterstwa Zdrowia oraz Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego o przyznanie kredytów na przebudowę ówczesnego DA przy ul. Daszyńskiego (dzisiejsza ul. Kapucyńska). Zespół uzyskał środ-ki na remont i adaptację techniczną, zaś kredyty miały zostać przeznaczo-ne na urządzenie gabinetu lekarskie-go i pokoi mieszkalnych. Miała się tam znaleźć także kuchnia dietetycz-na. Uzyskanie kredytów zależało jed-nak od woli Wydziału Zdrowia WRN,

który nie był chętny na do współpra-cy finansowej. Zaledwie miesiąc po sprawie DA przy ul. Daszyńskiego do-konano zmiany planów i zapropono-wano dwa domy akademickie przy ul. Króla Leszczyńskiego 70A i 70B. Mogły one pomieścić maksymalnie 130 chorych, co jednocześnie mogło wpłynąć negatywnie na zakwatero-waniu osób studiujących w Lublinie12. Problemem były także etaty, na któ-re władze miejskie nie miały pienię-dzy. Natomiast zaletą lokalizacji była bliskość placówki od centrum miasta i budynków uczelni lubelskich.

Ostatecznie Zespół przygotował rozsądny kosztorys zorganizowa-nia półsanatorium, zatwierdzony przez Ministerstwo i w roku 1954 tak potrzebna placówka pod na-zwą „Dom Profilaktyczny” (potocz-nie zwany Profilaktykiem) rozpoczę-ła swoją działalność. Jej powstanie w znaczący sposób zwiększyło moż-liwości lecznicze ASZ w Lublinie.

Adam Borkowski

10 Tamże, s. 248–249.11 AUMCS, Akta ASZ, sygn. S 4/956.

Wspomnienie o prof. Halinie Ludorowskiej (1946–2017)

1 listopada 2017 r. odeszła prof. Halina Ludorowska, wybitna li-teraturoznawczyni i germanistka, badaczka literatury NRD, twór-czości Christy Wolf i Henryka Sienkiewicza, kierownik Zakła-du Współczesnej Literatury Niemieckojęzycznej i Komparatystyki (2012–2017), dyrektor Instytutu Germanistyki i Lingwistyki Stosowa-nej (2015–2017), wspaniały pedagog i wykładowca akademicki. • Prof. Halina Ludorowska

Arch

iwum

Janu

sza

Golca



we współczesnej literaturze niemieckie-go obszaru językowego” (1988) i wy-dawcą tomu pokonferencyjnego Das Mythische und Utopische in der deutschsprachigen Literatur der Gegenwart (Lublin 1991). Zainteresowanie twór-czością wybitnej pisarki niemieckiej Christy Wolf zaowocowało licznymi artykułami w prasie naukowej i w to-mach zbiorowych oraz dwiema książka-mi: Christa Wolf. Das Leben im Tagebuch (Lublin 1996) oraz Bliżej pełni. Późna twórczość Christy Wolf (Lublin 2013).

Ta ostatnia, o symptomatycznym ty-tule, jest próbą oceny całości dorobku literackiego tej ważnej niemieckiej pi-sarki, podjętą dla czytelnika polskiego. Niemal do końca aktywna zawodo-wo Profesor być może współodczu-wała z pisarką-narratorką ostatniego utworu Wolf pt. Stadt der Engel oder The Overcoat of Dr. Freud (Berlin 2010), podsumowującą pod koniec ciężkiej choroby swoje życie twórcze: „Pewna praca jest skończona (...), ale dlaczego brakuje poczucia spełnienia? Znala-złam słowo, którego nieświadomie po-szukiwałam od tygodni: Tymczasem. Tymczasowa praca doszła do prowizo-rycznego końca” (Bliżej pełni, s. 143).

W roku 2006 otrzymała tytuł dok-tora habilitowanego na podstawie rozprawy habilitacyjnej Strategien der Selbstdarstellung in Schriftstellerautobiographien aus der DDR (Lublin 2006), która niedługo potem ukazała się rów-nież w znacznie rozszerzonej wersji po polsku. Książka Adieu, NRD! Biografie pisarzy z perspektywy postenerdowskiej (Lublin 2009) jest, jak wiele innych po-zycji bibliograficznych Pani Profesor, dowodem popularyzatorskiego zamy-słu autorki, dla której polski czytelnik był ważnym odbiorcą analiz literatu-

roznawczych dotyczących literatury niemieckojęzycznej. Analiza tekstów literackich o charakterze dokumentu osobistego w kontekście różnych zja-wisk historycznych, kulturowych i po-litycznych (m.in. cenzura, konformizm, rola pisarza, kultura czytelnictwa, kultu-ra pamięci, dyskurs o Zagładzie, kate-goria pokolenia w literaturoznawstwie) przynosi panoramę najnowszej histo-rii Niemiec i pokazuje kontrowersje wokół ważnych dzieł literackich i po-staw moralno-politycznych pisarzy z byłej NRD. Szczególnie cenne z per-spektywy polskiego czytelnika jest po-średniczenie w dyskursie naukowym współczesnej humanistyki i w tłu-maczeniu terminologii naukowej.

Komparatystyczny profil działalności badawczej prof. Ludorowskiej pojawił się jako istotny element już w jej bada-niach dotyczących prozy diariuszowej (tom zbiorowy Europejska proza diariuszowa, Lublin 1995), jak też w stu-diach nad prozą Henryka Sienkiewicza. Razem z mężem prof. Lechem Ludo-rowskim wydała kilka tomów zbioro-wych dotyczących biografii, twórczości i recepcji Henryka Sienkiewicza (m.in. W stulecie „Krzyżaków” Henryka Sienkiewicza, Kielce 2000, Sienkiewicz – pamięć i współczesność, Lublin 2003 czy

Sienkiewicz w lustrze biografa, Lublin 2009), parę kolejnych ukazało się we współredakcji prof. Zdzisławy Mokra-nowskiej (m.in. Sienkiewicz – pamięć i współczesność, Lublin 2003; Recepcja twórczości Sienkiewicza, Lublin 2005 czy Henryk Sienkiewicz – twórczość, Lub-lin 2006). Tak ważne dla Pani Profesor komparatystyczne ujęcie literatur(y) znalazło również swój wyraz w pro-gramie naukowym kierowanego przez nią Zakładu Współczesnej Literatury Niemieckojęzycznej i Komparatystyki.

Prof. H. Ludorowska była człon-kiem Stowarzyszenia Germanistów Polskich, Towarzystwa im. Henryka Sienkiewicza i Towarzystwa Bibliote-ki Publicznej im. Hieronima Łopaciń-skiego. Jako wykładowca akademicki była niezwykle życzliwą i skromną osobą. Przykładała wagę do trady-cyjnej relacji uczeń–mistrz i służyła wszelką pomocą młodym koleżankom i kolegom z Instytutu, swoim dokto-rantom i magistrantom. Prowadziła różnorodne zajęcia literaturoznawcze, dbając zawsze o podnoszenie pozio-mu wiedzy i oczytania studentów.

8 listopada 2017 r. pożegnaliśmy wspaniałego człowieka – śp. profesor Halinę Ludorowską. Cześć Jej pamięci.

Anna Pastuszka

Odszedł w wieku 86 lat w Krakowie, 4 paździer-nika 2017 r., w dniu wspo-

mnienia św. Franciszka z Asyżu.Ojciec Stanisław Piotr Kyć uro-

dził się 2 kwietnia 1931 r. w Porąb-

Pamięci o. dr. Stanisława Piotra Kycia – franciszkanina, biologa i filozofa przyrody

• Prof. Halina Ludorowska wśród uczestników konferencji „Zum Transitorischen in der Li-teratur”, wrzesień 2014 r.

Arch

iwum

aut

ora

ce w powiecie olkuskim jako syn Fi-lipa i Katarzyny z d. Domagałów. Po ukończeniu szkoły podstawowej i średniej w wieku 17 lat wstąpił do Zakonu Braci Mniejszych Franciszka-nów Konwentualnych.

Po odbyciu nowicjatu rozpoczął studia seminaryjne. Studiował naj-pierw filozofię w Gnieźnie w la-tach 1950–1952, a później teologię w Krakowie w latach 1952–1956. W roku 1953 złożył śluby wieczy-



ste, a w roku 1955 przyjął święce-nia kapłańskie. W latach 1956–1961 studiował równolegle filozofię ści-słą w Katolickim Uniwersytecie Lu-belskim i biologię w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lubli-nie. Pracę magisterską z fizjologii roślin obronił w roku 1961 w Ka-tedrze Fizjologii Roślin UMCS pod kierunkiem prof. Adama Paszew-skiego. Bezpośrednio po studiach został skierowany do Klasztoru oo. Franciszkanów w Legnicy. Wykładał tam do roku 1972 biologię i chemię w Niższym Seminarium Duchownym. W tym samym czasie podjął studia doktoranckie z zakresu fizjologii roślin w Uniwersytecie Wrocławskim. Pracę doktorską obronił w 1968 r., uzyskując dyplom doktora nauk przyrodniczych.

W latach 1969–1971 prowadził zajęcia z biologii ogólnej w Akade-mii Teologii Katolickiej w Warsza-wie, a w latach 1976–1977 pełnił funkcję kierownika Zakładu Biologii Ogólnej KUL. Wykładał także filo-zofię chrześcijańską w KUL i filozo-fię przyrody w Wyższym Semina-rium Duchownym Franciszkanów w Krakowie.

Ojciec Piotr Kyć pełnił także wiele odpowiedzialnych funkcji zakonnych. Był Asystentem Prowincjonalnym

9 listopada 2017 r. zmarł Adam Gąsiorowski, doktor nauk przy-rodniczych, biolog specjalizu-

jący się w zakresie antropologii fi-zycznej i genetyki człowieka, autor nowatorskich badań linii papilarnych (dermatoglifów) dłoni i stóp, lekko-atleta, trener; zawodowo związa-ny z UMCS od 1965 r. jako pracow-nik naukowy i dydaktyczny Katedry Antropologii, a od 1979 do 2005 r. Katedry i Instytutu Archeologii Wy-działu Humanistycznego; prowadził ćwiczenia ze studentami także na

innych Wydziałach Uczelni oraz na obecnym Uniwersytecie Przyrodni-czym w Lublinie; po zakończeniu pracy w UMCS prodziekan Wydziału Fizjoterapii Wyższej Szkoły Społecz-no-Przyrodniczej im. W. Pola w Lubli-nie; autor blisko 70 prac naukowych, w tym trzech książek.

Przez ponad 30 lat prowadził zaję-cia fizjoterapeutyczne oraz z rehabi-litacji narządów ruchu dla pracowni-ków Uczelni, ich dzieci i studentów; wspomagał potrzebujących zgłasza-jących się do Niego z całej Polski. Aktywny działacz społeczny, m.in. przewodniczący Zarządu Lubelskie-go Oddziału Polskiego Towarzystwa Antropologicznego oraz członek Rady Zakładowej Związku Nauczycielstwa Polskiego UMCS, Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” UMCS i Zarzą-

du Pracowniczej Kasy Zapomogo-wo-Pożyczkowej UMCS; wolonta-riusz Fundacji Szlachetne Zdrowie, a także Przewodniczący Rady Fun-dacji Fuga Mundi; w 2009 r. jeden z założycieli i członek Zarządu Sto-warzyszenia Kresowa Akademia Sma-ku w Lublinie.

W 2015 r. dr Gąsiorowski prze-szedł rozległy udar, który odebrał Mu sprawność fizyczną i zdolność mówienia. Pomimo zastosowanej rehabilitacji ruchowej i logopedycz-nej, nie udało Mu się powrócić do samodzielności. Odszedł oddany lu-dziom, niezwykle życzliwy człowiek.

Wspomnienie poświęcone Adamo-wi, przygotowane przez Instytut Ar-cheologii, ukaże się w kolejnym nu-merze „Wiadomości Uniwersyteckich”.

Urszula Kurzątkowska

i Przewodniczącym Komisji Pro-wincjonalnej ds. Formacji i Nauki, a także piastował stanowisko Rekto-ra w Wyższym Seminarium Duchow-nym w Krakowie. W roku 1996 zo-stał asystentem ds. misji. Od 1998 r. przebywał w Krakowie, pełniąc obo-wiązki sekretarza ds. animacji misyj-nych. Redagował pisma poświęcone misjom franciszkańskim. O. Piotr Kyć działał również w Ruchu Ekologicz-nym św. Franciszka z Asyżu (REFA). Ponadto, rozwinął na całą Polskę wa-kacyjne duszpasterstwo w ramach spływów kajakowych.

Ojciec dr Stanisław Piotr Kyć zwią-zany był z UMCS nie tylko poprzez studia biologiczne, ale również jako pracownik naukowy. Przez szereg lat, uzyskując zgodę Rektora UMCS, pro-wadził badania naukowe z zakresu

procesów fotosyntezy w Zakładzie Fizjologii Roślin. Uczestniczył także w seminariach interdyscyplinarnych Zakładu, głosząc referaty z szeroko pojętych zagadnień biochemicznych i fizjologicznych. Znany był z docie-kliwości w śledzeniu doniesień na-ukowych, skrzętnie gromadząc lite-raturę tematyczną. Brał także czynny udział w kongresach i zjazdach na-ukowych w wielu krajach świata. Zawsze dzielił się swoimi spostrze-żeniami i krytycznie przedstawiał nowości naukowe.

Dla pracowników Zakładu Fizjo-logii Roślin i wielu osób z dawne-go Wydziału Biologii i Nauk o Zie-mi UMCS był punktem odniesienia z uwagi na szeroką wiedzę przyrod-niczą i filozoficzną, ale także zatro-skanie o drugiego człowieka.

Służył zawsze radą i pomocą i był oparciem dla potrzebujących. Nie-przypadkowo więc, wstępując do za-konu, wybrał sobie imię Piotr. Zawsze zwracaliśmy się do o. Piotra – „Prze-wielebny”, co jakby Go żenowało, ale kwitował to swoistym uśmiechem…

Był dobrym, skromnym, szlachet-nym człowiekiem,

Bardzo będzie nam Go brakowało!Zbigniew JóźwikJóźwiczówka II,

Dzień Zaduszny 2017 r.

Dr Adam Gąsiorowski (1940–2017)

Źród

ło: w

ww.

franc

iszka

nie.

pl

• O. Stanisław Piotr Kyć


N a u k a i l u d z i e

W debacie wzięli udział: Henryka Strojnowska (Kongres Kobiet), prof.

dr hab. Iwona Hofman (Dziekan Wy-działu Politologii UMCS), Klaudia Wa-ryszak-Lubaś, dr hab. Jan Sowa (Uni-wersytet Warszawski), dr Krzysztof Żuk (Prezydent Miasta Lublin) oraz red. Edwin Bendyk („Polityka”), peł-niący rolę moderatora.

Zaproszeni rozmówcy skupili się na omówieniu wielości podejść do kate-gorii wolności oraz ich aksjomatycz-ności, co skutkuje brakiem wspólnej opowieści narodowej. „Wolność jest pewną dyspozycją do robienia pew-nych rzeczy, które można robić wte-dy, kiedy ma się do tego środki. (…) Jeżeli nie będzie równości, nie będzie solidarnego poparcia dla wolności” – stwierdził dr hab. Jan Sowa, otwiera-jąc panel dyskusyjny. Jego wątpliwo-ści podzielili pozostali goście, którzy zwrócili uwagę na brak spójności po-między publicznie przywoływanymi przymiotami wolności a ich rzeczy-wistą reprezentacją.

Prof. dr hab. Iwona Hofman odnio-sła się do niezbędnego zbioru przy-miotów, które ochronią ideę wolno-ści przed trywializacją, w tym przed spłyceniem do roli popularnego fra-zesu. Wskazując na rozwarstwienie

pomiędzy sferą ideową a sferą ma-terialną niepodległości, uwypukliła znaczenie dyspozycji społecznych oraz globalności omawianego prob-lemu. Zauważyła również, że celem Polaków poszukujących wspólnej narracji powinny być: pogłębiona diagnoza obserwowanych podzia-łów i wykluczeń, odnalezienie oraz upowszechnienie w codziennym ży-ciu wartości znoszących szeroko ro-zumiane bariery, odwołanie się do autorytetów, których opinia będzie istotna i akceptowana przez różne środowiska.

O kluczowej roli analizy życia spo-łecznego mówiła też Henryka Stroj-nowska. Przewodnicząca Kongresu Kobiet zachęcała do przeprowadzenia trudnej i bolesnej rozmowy dotyczą-cej błędów transformacji, w tym (jak to metaforycznie określiła) odkrycia widm chocholego tańca, z którymi zmagamy się od 1989 r. Bez pogłę-bionego dialogu niemożliwe jest roz-poczęcie ogólnonarodowej „terapii”, a następnie przejście w fazę kreacji – budowania nowej wizji wolnej Polski.

Z kolei Krzysztof Żuk zwrócił uwa-gę na aktywność społeczną jako współczesną determinantę realiza-cji prawa do wolności. Wskazywał, że na niepodległość nie można pa-

trzeć jak na kategorię historyczną oraz niezbywalne dobro. Jako Pola-cy powinniśmy bowiem, na drodze kompromisu i akceptacji dzielących nas różnic, budować wspólną płasz-czyznę do działania na rzecz siebie oraz najbliższego otoczenia, ale tak-że na rzecz wspólnoty obywatelskiej.

Dyskusję uzupełnił głos Klaudii Wa-ryszak-Lubaś, która, odnosząc się do raportów z warsztatów prowadzo-nych przez Amnesty International, wskazała na kluczową rolę młodzie-ży w tworzeniu przyszłego obrazu wolności, równości i solidarności.

Spotkanie zakończyła rozmowa z licznie zgromadzoną publicznoś-cią. Zaproszeni goście odpowiadali między innymi na pytania dotyczące roli kobiet we współczesnym świecie.

Debata została zorganizowana przez Wydział Politologii UMCS, Miasto Lublin oraz Teatr Powszech-ny w Warszawie we współpracy z ty-godnikiem „Polityka” i zamknęła cykl 10 spotkań dyskusyjnych poprzedza-jących Forum Przyszłości Kultury, któ-re odbyło się w dniach 18–19 listo-pada 2017 r. w Warszawie.

Zapis wideo debaty można obej-rzeć na stronie internetowej www.forumprzyszloscikultury.pl.

Karolina BurnoKaliszuk

Czy Polacy są wolni? Relacja z debaty na Wydziale Politologii

W 99. rocznicę powstania Tymczasowego Rządu Ludo-wego Ignacego Daszyńskie-go, 7 listopada 2017 r. na Wydziale Politologii UMCS odbyła się debata pt. „Wol-ność, równość, wyobraźnia. Inna Rzeczpospolita jest moż-liwa”. Jej uczestnicy pochyli-li się m.in. nad problemem braku narracji republikańskiej w życiu publicznym oraz nad zjawiskiem współwystępowa-nia różnych modeli wolności.

Fot.

Sylw

ia S

kotn

icka



W dniach 16–17 listopada 2017 r. na Uniwersytecie Humanistycznospołecz-

nym SWPS odbyła się konferencja adresowana do dyrektorów poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz psychologów zatrudnionych w tychże poradniach, poświęcona standardom edukacyjnej diagnozy psychologicz-nej, pt. „Dobre praktyki w diagnozie psychologicznej w obszarze edukacji – standardy dla poradni”. Patronat honorowy nad konferencją sprawo-wali: Minister Marek Michalak, Rzecz-nik Praw Dziecka oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej. Przewodniczą-cą Komitetu Programowego Konfe-rencji była prof. zw. dr hab. Grażyna Krasowicz-Kupis, Dyrektor Instytutu Psychologii UMCS.

Głównym celem spotkania było przedstawienie „Standardów diagnozy psychologicznej w edukacji” wypra-cowanych w ostatnich latach przez specjalny zespół, początkowo przy Ogólnopolskiej Sekcji Diagnozy PTP

w składzie: Maja Filipiak, dr Katarzy-na Gruszczyńska (doktorantka Instytu-tu Psychologii UMCS), dr Katarzyna Wiejak (długoletni pracownik Instytu-tu Psychologii UMCS), dr Agata Po-tapska oraz prof. zw. dr hab. Grażyna Krasowicz-Kupis, a w fazie końcowej – przy Rzeczniku Praw Dziecka w nie-co rozszerzonym składzie.

Kontekst organizowania konferencji to zmieniająca się rzeczywistość pol-skiej szkoły, która przed wszystkimi pracownikami oświaty stawia nowe wyzwania. Szczególną rolę w procesie organizowania i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej mają psychologowie poradni, dla których jednym z ważnych zadań jest diag-nozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzie-ci i uczniów. Aby diagnoza psycho-logiczna była trafna i rzetelna oraz aby stanowiła odpowiedź na potrze-by rodziców, nauczycieli, wychowaw-ców i specjalistów szkolnych, dla psy-

chologów poradni niezbędne wydaje się stworzenie kanonu dobrych prak-tyk, stanowiących wsparcie w prowa-dzeniu procesu diagnozy.

W celu stworzenia takiego kanonu w ramach Ogólnopolskiej Sekcji Diag-nozy Psychologicznej Polskiego Towa-rzystwa Psychologicznego w 2015 r. powołano Zespół, który pracował nad wstępnym projektem standardów diagnozy psychologicznej w obsza-rze edukacji. Zimą i wiosną tego roku opracowany projekt przeszedł pierw-sze etapy konsultacji w środowisku zawodowym psychologów. W lipcu tego roku Rzecznik Praw Dziecka – głęboko przekonany o sensie prac nad standardami prowadzonych w ramach działań ogólnopolskiej Sekcji Diagno-zy PTP – zdecydował się objąć projekt swoim patronatem. W sierpniu tego roku, na mocy zarządzenia Rzecznika Praw Dziecka Ministra Marka Micha-laka, powołany został przy RPD Ze-spół ds. standardów diagnozy psycho-logicznej w edukacji dla psychologów pracujących w poradniach psycholo-giczno-pedagogicznych i szkołach.

„Standardy diagnozy psychologicz-nej w edukacji” są adresowane do psychologów prowadzących diagnozę dzieci i młodzieży w systemie oświa-ty, czyli pracujących w poradniach psychologiczno-pedagogicznych oraz innych poradniach specjalistycznych, a także przedszkolach, szkołach i in-nych placówkach. Jest to dokument oparty na „Standardach diagnozy psy-chologicznej” Ogólnopolskiej Sekcji Diagnozy Psychologicznej PTP. W pre-ambule uwzględniono etyczne aspekty diagnozy psychologicznej, odwołujące się do podstawowych zasad etycznych pracy psychologa, a także dodatko-wo uwzględniono fakt, że w proce-sie diagnozy uczestniczy dziecko, co niesie ze sobą absolutną koniecz-ność dostosowania procedur do wie-ku i poziomu rozwojowego, ale tak-że ewentualnej niepełnosprawności.

Diagnoza psychologiczna w obsza-rze edukacji prowadzona jest przede wszystkim w publicznych i niepub-licznych poradniach psychologiczno--pedagogicznych (w tym specjalistycz-nych) oraz placówkach edukacyjnych, do których uczęszcza dziecko (przed-

„Dobre praktyki w diag-nozie psychologicznej w obszarze edukacji – standardy dla poradni”Doskonalenie kompetencji zawodowych psychologów przy współudziale Instytutu Psychologii UMCS

Fot.

Kata

rzyn

a W

ieja

k



szkole, szkoła, ośrodki specjalistyczne). W przypadku diagnozy wykonywa-nej dla potrzeb edukacji, cele diag-nozy psychologicznej (w tym podział kompetencji diagnostycznych między psychologiem szkolnym a specjalistą pracującym w poradni psychologicz-no-pedagogicznej) zależą od miejsca jej przeprowadzania i są ściśle powią-zane z przepisami MEN regulujący-mi pracę poradni psychologiczno-pe-dagogicznych oraz szkół. Przepisy te jednak nie dotyczą samego procesu diagnozowania, stąd potrzeba wspar-cia w formie standardów.

Diagnozowanie dzieci i młodzieży w poradniach psychologiczno-peda-gogicznych jest prowadzone przede wszystkim w celu określenia indywidu-alnych potrzeb rozwojowych i eduka-cyjnych oraz indywidualnych możliwo-ści psychofizycznych dzieci i młodzieży, wyjaśnienia mechanizmów ich funk-cjonowania w odniesieniu do zgła-szanego problemu, wskazania spo-sobu rozwiązania tego problemu.

W procesie diagnozy psychologicz-nej szczególnie ważne jest przestrze-ganie praw dziecka oraz praw klienta. Prawa klienta są w zawodzie psycho-loga zdefiniowane przez zasady etyki zawodowej i częściowo przez prawo. Do podstawowych praw klienta, w tym niepełnoletniego, należą: prawo do do-browolności, prawo do ochrony prywat-ności i prawo do wyników diagnozy.

Standardy diagnozy psychologicznej w edukacji mają z założenia wspierać dobre praktyki w tym zakresie i struk-turalizować proces wnioskowania diag-nostycznego na wszystkich jego eta-pach. Zgodnie z współczesnym nurtem praktyki psychologicznej opartej na dowodach empirycznych (EBPP), stan-dardy promują diagnozę opartą na ta-kich właśnie dowodach. Praktyka ta polega na „integrowaniu najlepszych dostępnych dowodów empirycznych z biegłością praktyczną w kontekście indywidualnych właściwości klienta, jego preferencji i kultury, z której po-chodzi” (Stemplewska-Żakowicz, s. 44).

W konstruowaniu standardów op-arto się na modelu diagnozowania w edukacji (Krasowicz-Kupis, Wie-jak, Gruszczyńska 2014)1 bazującym na trzech podejściach: modelu GAP

(Guidelines for Assessment Proces) opra-cowanym przez zespół międzynaro-dowych ekspertów powołany przez Europejskie Towarzystwo Diagno-zy Psychologicznej (Fernandes-Ba-lesteros i in. 2001)2, procedurze pię-ciu pytań Teresy Szustrowej (1987a, 1987b)3, która choć pierwotnie doty-czyła wywiadu, jak pisze Stemplew-ska-Żakowicz (2005, s. 144)4, „może być uważana za uniwersalny instru-ment metodologiczny, za pomocą którego diagnosta nadaje strukturę swojemu wnioskowaniu dotyczące-mu danych z różnego rodzaju badan diagnostycznych”, oraz modelu diag-nozy Paluchowskiego (2007, 2010)5. Struktura standardów podporządko-wana jest sześciu etapom diagnozy psychologicznej w edukacji, takim jak: rozpoznanie problemu, planowa-nie diagnozy, badanie diagnostycz-ne, opracowanie wyników diagnozy, planowanie i wdrożenie interwencji oraz ocena efektów interwencji i od-roczone badanie kontrolne.

W ramach konferencji, oprócz pre-zentacji standardów, uczestnicy mieli okazję wysłuchać wykładów: Mirosławy Kątnej, Doradcy Rzecznika Praw Dzie-cka, pt. „Realizacja praw dziecka pod-czas procesu diagnozy”, oraz Elżbiety Neroj, koordynatora Zespołu z MEN na temat projektu zmian w standar-dach diagnozy w poradniach psycho-logiczno-pedagogicznych, nad który-mi obecnie pracuje MEN („Działania zmierzające do standaryzacji pracy diagnostycznej poradni psychologicz-no-pedagogicznych”). Prof. dr hab. Grażyna Krasowicz-Kupis i dr Kata-rzyna Gruszczyńska przedstawiły też historię powstawania standardów oraz

wyniki konsultacji środowiskowych prowadzonych w czerwcu i lipcu br.

Ponadto, uczestnicy wzięli udział w warsztatach specjalistycznych do-tyczących m.in.: uzyskiwania zgo-dy na badania, formułowania kon-traktu z dzieckiem i z opiekunem, superwizji diagnostycznej, obecno-ści rodzica podczas badania psycho-logicznego dziecka i konstruowania raportu oraz formułowania informa-cji zwrotnej dla dziecka i opiekuna

Konferencja została zaplanowana w taki sposób, by stworzyć ramy dla dyskusji nad ostatecznym kształtem standardów diagnozy psychologicz-nej dla psychologów zatrudnionych w poradniach psychologiczno-peda-gogicznych. Wynika to z przekona-nia, że tylko wspólna środowiskowa dyskusja umożliwi stworzenie stan-dardu realizowania usług diagno-stycznych, stanowiącego efektywne połączenie teoretycznych, akademi-ckich wymogów stawianych profe-sjonalnej diagnozie psychologicznej z wymaganiami wynikającymi z etycz-nych i zawodowych regulacji psy-chologów oraz ze statutowych za-dań realizowanych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne.

Organizatorzy i autorzy standar-dów mają nadzieję, że wypracowa-ny w toku konferencji kanon dobrych praktyk będzie wspierał codzienną praktykę diagnostyczną w poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Po-wstałe regulacje będą też wdrożone w proces kształcenia psychologów na UMCS, co pozwoli na lepsze przygo-towanie absolwentów tego kierunku do wymogów rynku pracy.

Grażyna KrasowiczKupis

1 Krasowicz-Kupis, G., Wiejak, K., Gruszczyńska, K. (2014). Katalog metod diagnozy rozwoju poznawczego dziecka na etapie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Warszawa: IBE.

2 Fernandes-Balesteros, R., De Bruyn, E.E., Godoy, A., Hornke, L.F., Ter Laak, J., Vizcarro, C., Westhoff, K., Westmeyer, H., Zaccagnini, J.L. (2001). Guidelines for the assessment process (GAP): A proposal for discussion. European Journal of Psychological Assessment, 17, 187–200.

3 Szustrowa, T. (1987a). Tematyka wywiadu. W: T. Szustrowa (red.), Swobodne techniki diagnostyczne (s. 69–80). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Szu-strowa, T. (1987b). Analiza i interpretacja danych z wywiadu i obserwacji. W: T. Szustrowa (red.), Swobodne techniki diagnostyczne (s. 90–111). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersyte-tu Warszawskiego.

4 Stemplewska-Żakowicz, K. (2011). Diagnoza psychologiczna. Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Gdańsk: GWP.

5 Paluchowski, W.J. (2001). Diagnoza psychologiczna. Podejście ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Paluchowski, W.J. (2007). Diagnoza psychologiczna. Proces – narzędzia – standardy. War-szawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.



G łównym organizatorem wydarzenia był Zhejiang University of Technology,

Collaborative Innovation Center of Yangtze River, Delta Region Green Pharmaceuticals, a do grona współ-organizatorów zaproszono Uniwersy-tet Marii Curie-Skłodowskiej w Lubli-nie. Podczas dwudniowej konferencji, której hasłem przewodnim było „Fo-refront and development of Green Pharmaceutical & Sustainable De-velopment”, wygłoszono 23 refera-ty w sześciu sesjach tematycznych. Czynny udział mieli w niej członko-wie naszej delegacji, głosząc refera-ty plenarne: „Dyeing properties and biological activity of colour compo-unds synthesized by fungal lacca-se” (dr hab. Anna Jarosz-Wilkołazka, prof. nadzw.; Zakład Biochemii); „Fa-culty of Biology and Biotechnology UMCS, Lublin, Poland – the center of innovation and novelty” (dr hab. Joanna Czarnecka; Zakład Ekologii, Prodziekan ds. Badań Naukowych

i Współpracy z Zagranicą); „Protein biosynthesis and protein engineering from basic science to applications in medical biotechnology” (prof. dr hab. Marek Tchórzewski; Zakład Biologii Molekularnej); „In vitro biological activity evaluation of different com-pounds of natural and synthetic ori-gin” (prof. dr hab. Wojciech Rzeski; Zakład Wirusologii i Immunologii).

Podczas uro-czystej gali ot-wierającej kon-ferencję wszyscy członkowie dele-gacji UMCS zo-stali wyróżnieni tytułem „Hono-red Profes sor of Overseas Exerti-se Introduc tion Center for Green Pharmaceuticals Discipline Inno-vation” na lata 2017–2021.

Niezwykle ważnym elementem wi-zyty w Zhejiang University of Tech-nology, kluczowym z punktu widze-nia przyszłych kontaktów naukowych pomiędzy uczelniami, było podpisanie czterech umów partnerskich na realiza-cję projektów badawczych w zakresie wykorzystania metod biologii moleku-lanej do wytwarzania biopestycydów i miglitolu, biosyntezy lakazy oraz opra-cowania i doskonalenia metod kon-troli poziomu metali ciężkich w su-rowcach zielarskich wykorzystywanych w tradycyjnej medycynie chińskiej.

Podczas pobytu w Deqing mieli-śmy również okazję zwiedzić laborato-ria w okazałym, nowo wybudowanym Centrum Zielonej Farmacji Collaborati-ve Innovation Center of Yangtze River, Delta Region oraz zlokalizowane w tym samym budynku muzeum, prezentu-jące produkty – efekt pracy naukow-ców z Zhejiang University of Techno-logy. Najciekawsze było to, że zostały wyeksponowane na tle prac plastycz-nych artystów związanych z Uniwersy-tetem, obrazy najczęściej prezentowały

W dniach 1–6 listopada 2017 r. delegacja UMCS w składzie: Prorektor ds. Nauki i Współpracy Międzynarodo-wej prof. dr hab. Radosław Dobrowolski i czterej pracownicy Wydziału Biologii i Biotechnologii: dr hab. Anna Jarosz-Wilkołazka, prof. nadzw., dr hab. Joanna Czarnecka, prof. dr hab. Marek Tchórzewski oraz prof. dr hab. Wojciech Rzeski uczestniczyli w międzynarodowej konferencji naukowej „2017 Mogan Mountain Internatio-nal Summit on Green Pharmaceuticals”, która odbyła się w Deqing koło Hangzhou, we wschodnich Chinach.

Otwieramy się na Wschód –Chiny są bliżej, niż myśleliśmy

• Delegacja UMCS podczas obrad

Arch

iwum

aut

orów

Arch

iwum

aut

orów

• Uczestnicy wyjazdu do Hangzhou na tle planu najnowszego kam-pusu Zhejiang University of Technology w Deqing. Od lewej: prof. W. Rzeski, prof. A. Jarosz-Wilkołazka, prof. R. Dobrowolski, prof. Weike Su, dr hab. J. Czarnecka i prof. M. Tchórzewski



W dniach 13–16 listopada 2017 r. na Kanagawa Uni-versity odbywał się tzw.

tydzień polski pt. „Poland and the Eu-ropean Union”. Na zaproszenie orga-nizatorów w wydarzeniu, które swo-ją obecnością uświetnił Ambasador Polski w Japonii dr hab. Jacek Izydor-czyk, wzięli udział naukowcy z trzech polskich ośrodków akademickich – Uniwersytetu Ekonomicznego w Po-znaniu, Uniwersytetu Ekonomiczne-go we Wrocławiu oraz Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Dr Paweł Pasierbiak wygłosił prez-entację pt. „Membership in the Eu-

Polish Week na Kanagawa University w Jokohamie

ropean Union. Polish experience in selected areas of the economy”. Po-nadto, w czasie pobytu odbyły się wykłady dla studentów japońskich dotyczące procesów rozwoju gospo-darki światowej oraz regionu Azji Wschodniej, a także prelekcje za-chęcające studentów do realizacji części studiów w Polsce.

Dr Paweł Pasierbiak, jako koordy-nator programów międzynarodowych na Wydziale Ekonomicznym, prowa-dził także rozmowy z prof. Matoba Akihiro (Dyrektor Centrum Między-narodowego) oraz Panem Takahashi Hiroaki dotyczące warunków ne-

gocjowanej umowy między UMCS i Kanagawa University. Prawdopo-dobnie od kolejnego roku akade-mickiego studenci UMCS będą mo-gli wyjechać do Japonii, a studenci KU będą uczyć się na naszej Uczelni.

Paweł Pasierbiak

Arch

iwum

Paw

ła P

asie

rbia

ka

obiekty badań naukowców. Wyjaśnio-no nam, że w Chinach ogromną uwagę przywiązuje się do harmonijnego łącze-nia różnych aspektów życia, a muzeum jest przykładem synergii nauki i sztuki.

Ostatniego dnia wizyty nasi go-spodarze przygotowali nam ogrom-ną niespodziankę, która po raz ko-lejny przekonała nas, jakie znaczenie ma zachowanie harmonii pomiędzy sztuką i nauką. Zostaliśmy zapro-szeni do pracowni Mistrza prof. He Shuify, zaprzyjaźnionego od 2012 r. z Uniwersytetem Marii Curie-Skłodow-skiej. 13 czerwca 2013 r. przy Cen-trum Edukacji Artystycznej Muzeum He Shuifa zostało otwarte Centrum Promocji UMCS, a kilka miesięcy póź-niej, 6 listopada powołano do życia Centrum Kultury i Sztuki Chińskiej

w UMCS, które mieści się na trze-cim piętrze nowej części Biblioteki Głównej. W lipcu tego roku, pod-czas wizyty gości z Zhejiang Uni-versity of Tech-nology, w Cen-t rum Kultur y i Sztuki Chińskiej w UMCS miał

miejsce wernisaż wystawy „5+1”, na której prezentowano prace dr Zhang Biyun z Zhejiang University of Tech-nology (stąd „1”) oraz pięciu ma-larek z Polski: dr Anny Beaty Ba-rańskiej i dr hab. Marii Sękowskiej (Wydział Arty-styczny UMCS), mgr Ewy Kali-nowskiej-Bajek, dr Magdy Ku-leszy-Fedkowicz i mgr Ewy Wein (ASP Kraków).

Dr Zhan Biyun, która jest uczenni-cą prof. He Shu-ify, towarzyszyła nam podczas wi-zyty w pracowni

Mistrza, zlokalizowanej na 14. piętrze wieżowca w centrum Hangzhou, i po-mogła nam zbliżyć się do tajemnicze-go świata chińskiej sztuki. Prace Mistrza wykonane tradycyjną chińską techni-ką z wykorzystaniem czarnego tuszu wodnego oraz akwareli zawsze prezen-tują motywy roślinne oraz ptaki. Mie-liśmy okazję zobaczyć, jak powstaje jeden z obrazów, dla którego inspira-cją były kwitnące żółte oraz czerwone chryzantemy. Wypiliśmy również z Mi-strzem znakomitą czerwoną herbatę.

Po kilkunastu godzinach lotu, 6 li-stopada, wysiedliśmy z samolotu w Warszawie. Teraz czekamy na wie-ści z nie tak już odległych Chin.

Joanna Czarnecka, Radosław Dobrowolski

• Mistrz He Shuifa przy pracy

Fot.

Joan

na C

zarn

ecka

Fot.

Joan

na C

zarn

ecka

• Sztuka i nauka w Centrum Zielonej Farmacji Collaborative Inno-vation Center of Yangtze River



U roczystość prowadził dyrektor Stacji Naukowej PAN w Wied-niu prof. dr hab. Bogusław

Dybaś. Uczestniczyli w niej: Monika Szmigiel-Turlej – chargé d’affaires a.i. Ambasady RP w Wiedniu, reprezen-tujący Polską Akademię Umiejętno-ści w Krakowie: prof. Andrzej Mą-czyński i prof. dr hab. Jan Ostrowski (dyrektor Zamku Królewskiego na

Wawelu), prof. Stanisław Filipowicz, członek rzeczywisty PAN – dziekan I Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN, dr Mieczysław Grabianowski – dyrektor Gabinetu Prezesa PAN oraz przedstawiciele Po-lonii wiedeńskiej. Odsłonięcia tabli-cy w holu Stacji poświęconej Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk dokonali prof. Bo-

gusław Dybaś, chargé d’affaires Mo-nika Szmigiel-Turlej, prof. Jan Ostro-wski oraz prof. Stanisław Filipowicz.

Uroczystość została poprzedzona wykładem prof. dr. hab. Grzegorza Ja-nusza z Zakładu Praw Człowieka Wy-działu Politologii UMCS pt. „Ksiądz Julian Antoni Łukaszkiewicz (1857––1937). Twórca Domu Polskiego”.

Prezentacja sylwetki ks. J. Łukasz-kiewicza związana jest z mijającą w bieżącym roku 160. rocznicą uro-dzin i 80. rocznicą śmierci kapłana, który szczególnie zapisał się w histo-rii Polaków w Wiedniu, gdzie prowa-dził nie tylko działalność duszpasterską, ale także organizatorską i społeczną w latach 1901–1920.

Ksiądz Julian Łukaszkiewicz szcze-gólnie interesował się dziećmi z ro-dzin polskich. Ubolewał, że nie mają one możliwości nauki języka polskie-go ani też katechezy w języku pol-skim. Już od września 1902 r. włączył się do działalności Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Robotników i Robot-nic „Ojczyzna” i utworzył w 1903 r. szkółkę niedzielną dla dzieci, w któ-rej nauczał religii, a zachęceni przez niego studenci polscy uczyli języka polskiego, historii Polski oraz polskich pieśni narodowych i ludowych. Od 1904 r. uczestniczył także w działal-ności Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. W porozumieniu ze studen-tami prowadzącymi naukę w szkółce „Ojczyzny” w 1904 r. powołane zo-stało w ramach struktur Towarzystwa Szkół Ludowych Koło Akademickie TSL (od 1905 r. Koło Mieszane TSL), które-go celem było prowadzenie nauki dla dzieci polskich. W lokalu Stowarzysze-nia Akademickiego „Ognisko”, w któ-rym były lepsze warunki lokalowe, a ponadto działała biblioteka i czytel-nia, utworzona została nowa szkółka.

W dniu 26 września 2017 r. w Domu Polskim w Wiedniu od-była się uroczystość wmurowania tablicy pamiątkowej po-święconej Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk, a ufundowanej przez Polską Akademię Umiejętności.

• Tablica ufundowana przez Polską Akademię Umiejętności

Fot.

Mal

wina

Talik

/ww

w.vi

enna

pan.

org

Ks. Julian Łukaszkiewicz – twórca Domu Polskiego w WiedniuUroczystość okolicznościowa w Domu Polskim



Ks. J. Łukaszkiewicz stał się jed-nym z najaktywniejszych członków Koła, obejmując funkcję wicepreze-sa. Niewielka aktywność pozostałych członków władz Koła Mieszanego TSL spowodowały, że ks. Łukaszkiewicz z goryczą wspominał, iż to prezesi stowarzyszeń często utrudniają pracę oświatową wśród dzieci, nie docenia-jąc jej i uznając za zbędny wydatek. Za namową posła Tomasza Szajera po-stanowił założyć w ramach TSL włas-ne Koło i objąć jego kierownictwo. 2 lutego 1907 r. odbyło się zebra-nie założycielskie Koła TSL im. Króla Sobieskiego, które wkrótce uzyska-ło zatwierdzenie statutu. Przewod-niczącym został ks. J. Łukaszkiewicz. W dniu 28 lipca 1908 r., na bazie Koła Mieszanego TSL, powstała samodziel-na organizacja: Polskie Towarzystwo Szkoły Ludowej w Wiedniu, której prze-wodnictwo objął sam ks. Łukaszkie-wicz. Nowe stowarzyszenie powstało na bazie trzech współpracujących ze sobą kół TSL, które prowadziły szkół-ki dla dzieci w III, II oraz VIII Dzielnicy Wiednia. Były to: Koło im. Króla So-bieskiego, Koło im. Królowej Jadwigi oraz Koło im. Św. Stanisława Kostki.

Jeszcze przed powstaniem PTSL na posiedzeniu Koła TSL im. Kró-la Sobieskiego w dniu 29 maja 1907 r. ks. Łukasz-kiewicz wysunął propozycję bu-dowy Domu Pol-skiego, który miał zaspokoić potrze-by organizacyjne i oświatowe Po-lonii Wiedeńskiej. Nie była to nowa inicjatywa, gdyż już pod koniec XIX w. w środo-wisku skupionym wokół Towarzy-stwa Biblioteki Polskiej w Wied-niu postanowiono o budowie takie-go miejsca. Zawią-

zano w 1891 r. komitet społeczny oraz zebrano nawet na ten cel 200 zł reń-skich. Inicjatywa ks. Łukaszkiewicza wywołała swoistą burzę w środowi-sku polskim w Wiedniu. Z jednej stro-ny środowisko Biblioteki Polskiej uzna-wało się za jedynego uprawnionego inicjatora budowy Domu Polskiego. Z drugiej strony wiele osób uznawało pomysł za mrzonkę, która doprowadzi inicjatorów do bankructwa i skompro-mituje środowisko polskie.

Ks. J. Łukaszkiewicz nie przejął się zbytnio zastrzeżeniami i wykorzy-stując pomysł dr. Henryka Monata przedstawiony w 1906 r. na posie-dzeniu Związku Polaków „Strzecha”, aby wybudować lub nabyć budynek i użytkować go na zasadach kamie-nicy czynszowej, dokonał stosownej kalkulacji. Sprzyjającą okolicznoś-cią była w owym czasie spekulacja nieruchomościami w Wiedniu, gdyż obciążone hipoteką budynki można było korzystnie nabyć lub sprzedać. Z emisji obligacji (po 100 koron każ-da) zebrano 16 300 koron. Na ze-braniu Koła TSL im. Króla Sobieskie-go 12 lutego 1908 r. zrezygnowano z budowy nowego budynku, a po-

stanowiono ostatecznie nabyć bu-dynek obciążony hipotecznie. Kosz-ty utrzymania budynku oraz spłata zadłużenia miały być pokrywane z opłat czynszowych, co było częstą w owym czasie praktyką w Wiedniu.

Ks. Łukaszkiewicz zdecydował się zakupić kamienicę z oficyną położo-ną w III Dzielnicy na parceli o po-wierzchni 1109 m2 przy Boerhaave-gasse 25. O wyborze tego budynku zadecydowało dogodne położenie tuż przy linii tramwajowej i bliskość kościoła polskiego przy Rennwegu, a także znaczna liczba Polaków za-mieszkałych w III Dzielnicy. W tej Dzielnicy działało także najsilniej-sze Koło PTSL im. Króla Sobieskie-go W dniu 11 grudnia 1908 r. Pol-skie Towarzystwo Szkoły Ludowej nabyło nieruchomość od małżeń-stwa Samuela i Karoliny Steiner za cenę 160 tys. koron. Na kwotę za-kupu składał się łączny dług hipo-teczny na nieruchomości w kwocie 125 tys. koron, przejęty przez PTSL, kwota 20 tys. koron z funduszu im. Floriana Ziemiałkowskiego przekaza-na za zgodą baronowej Heleny Zie-miałkowskiej, a służąca początkowo na utrzymanie szkółki w Kole TSL im. Króla Sobieskiego, oraz 15 tys. koron uzyskanych z obligacji. Administra-cją budynku zajął się nieodpłatnie sam ks. Łukaszkiewicz, który w ciągu ośmiu lat spłacił 40 tys. zadłużenia. Mimo że z powodu spadku wartości korony oraz odsetek dług pozostał na wysokim poziomie 120 tys. ko-ron, to jednocześnie wzrosła wartość nieruchomości do 200 tys. koron.

Uzyskanie własnego obiektu było niewątpliwie sukcesem osobistym ks. Łukaszkiewicza, zwłaszcza, że re-alizacja inicjatywy Domu Polskiego nastąpiła w ciągu półtora roku od jej podjęcia. W 1912 r. ks. Łukaszkie-wicz sprowadził do Wiednia siostry służebniczki z Dębicy, które osiedli-ły się w Domu Polskim. Początkowo zajęły się one pracą z dziećmi w zor-ganizowanej przez ks. Łukaszkiewicza ochronce, a od 1913 r., po uzyska-niu stosownych uprawnień peda-gogicznych, także nauką w szkółce. Jako ciekawostkę można tu wskazać,

• Ks. Julian Łukaszkiewicz

Źród

ło: w

ww.

wiki

pedi

a.or

g



że spowiednikiem zakonnic był ks. August Hlond – późniejszy prymas Polski i kardynał.

Przewidując możliwość zaistnienia trudnej sytuacji w działalności sto-warzyszeń, ks. J. Łukaszkiewicz po-stanowił zabezpieczyć przyszły byt Domu Polskiego. W trakcie walne-go nadzwyczajnego zgromadzenia PTSL 27 maja 1914 r. postanowio-no rozwiązać Towarzystwo, a na ba-zie majątku PTSL utworzyć funda-cję. Wykonując tę uchwałę, Zarząd Główny i Rada Nadzorcza PTSL na posiedzeniu 19 grudnia 1916 r. po-wołały Fundację Dom Polski. Akt fundacyjny został zatwierdzony przez Namiestnictwo Dolnej Austrii 4 maja 1917 r. Prezesem Fundacji Dom Polski został ks. Łukaszkiewicz.

W czasie pierwszej wojny świa-towej Dom Polski stał się miej-scem opieki i pomocy dla licznych uchodźców z terenu Galicji. Udzie-lano tu pomocy prawnej, lekarskiej, prowadzono kursy zawodowe. We-dług zapisów ks. Łukaszkiewicza, bezpośrednio z różnych form po-mocy udzielanej w Domu Polskim w 1914 r. skorzystało 1785 osób, w 1915 r. – 2384 osoby, w 1916 r. – 1860 osób i w 1917 r. – 930 osób. Siostry służebniczki, których w czasie wojny przebywało w Domu Polskim

20, udzielały się z pomocą w szpita-lach, opiekowały się rannymi żołnie-rzami, a także prowadziły kilka ta-nich kuchni dla uchodźców z Galicji.

Ks. Julian Łukaszkiewicz w kwietniu 1920 r. powrócił na stałe do Polski, a prezesem Fundacji został Izydor Sta-bryła. Decyzją Kuratorium ks. Łukasz-kiewiczowi nadany został tytuł „Zało-życiela i Dożywotniego Honorowego Prezesa Fundacji”. Do Polski powróci-ła w latach 1918–1920 też część osób z władz Fundacji. Do czasu wyjazdu ks. Łukaszkiewicza, który całą swoją energię organizacyjną poświęcał Do-mowi Polskiemu, Fundacja działała bez większych problemów. Przewidu-jąc różne okoliczności związane ze skut-kami wojny, w §19 Aktu fundacyjnego określono, że w przypadku rozwiązania Fundacji lub niemożności prowadzenia dalszej działalności jej cały majątek, czyli faktycznie nieruchomość przy Bo-erhaavegasse 25, zostanie przekazany Polskiej Akademii Umiejętności w Kra-kowie. Rozmowy w tej sprawie prowa-dzone były między Fundacją a Aka-demią od czerwca 1918 r. PAU jeszcze przed formalnym przyjęciem obiektu nosiła się jednak z zamiarem sprzeda-ży nieruchomości i zleciła pośredniko-wi w Wiedniu rozeznanie w sprawie sprzedaży. Z korespondencji wynika, że wartość Domu Polskiego wyceniano

w 1920 r. na wiedeńskim rynku nie-ruchomości na kwotę 650 tys. koron.

Zamiar sprzedaży przez PAU Domu Polskiego i to jeszcze przed jego for-malnym przejęciem wywołał rozgo-ryczenie w środowisku Polonii wie-deńskiej oraz interwencję u posła RP w Wiedniu. Ostatecznie porozu-mienie w sprawie udało się osiąg-nąć w 1931 r., kiedy to na podstawie Suplementu do Aktu fundacyjnego utrzymano zarządzanie Domem Pol-skim przez Fundację, zaś liczba człon-ków Kuratorium Fundacji została ograniczona z 17 do 5. W skład Ku-ratorium wchodził z urzędu każdo-razowy poseł RP lub osoba przez niego wyznaczona, dwóch człon-ków wyznaczonych przez kierow-nika Konsulatu RP w Wiedniu oraz dwóch przedstawicieli PAU, którzy nie musieli zamieszkiwać w Wied-niu. W suplemencie zatwierdzonym 3 listopada 1931 r. przez Bundes-kanzleramt wyraźnie podkreślano, że członkowie mianowani musieli być narodowości polskiej oraz wy-znania rzymskokatolickiego.

Po Anschlussie Austrii stowarzyszenia i instytucje polskie zostały objęte prze-pisami III Rzeszy. Dom Polski funkcjo-nował do wybuchu wojny i we wrześ-niu 1939 r. został przejęty przez władze III Rzeszy, a następnie na podstawie rozporządzenia o organizacjach pol-skiej grupy narodowej w Rzeszy Nie-mieckiej z 27 lutego 1940 r. został skonfiskowany. W 1941 r. Dom Polski został sprzedany osobie prywatnej. Po zakończeniu drugiej wojny światowej stowarzyszenia polskie w Wiedniu, przy wsparciu ambasady polskiej, podjęły próbę odzyskania Domu Polskiego.

Po wielu zabiegach, głównie dyplo-matycznych, ale też i sądowych, uda-ło się w 1959 r. odzyskać Dom Pol-ski. Pierwsze posiedzenie Kuratorium odbyło się 6 marca 1959 r., z tym, że uprawnienia PAU przejęła Polska Akademia Nauk. Warto podkreślić, że członkiem Kuratorium był w la-tach 70. XX w. pracownik naszego Uniwersytetu – prof. dr hab. Włady-sław S. Kucharski z ówczesnego Mię-dzyuczelnianego Instytutu Nauk Poli-tycznych (obecnie Wydział Politologii).

Fot.

Mal

wina

Talik

/ww

w.vi

enna

pan.

org

• Uroczystość w Sali im. Króla Jana III w Domu Polskim. W pierwszym rzędzie od lewej: prof. dr hab. Jan Ostrowski, dr Mieczysław Grabianowski (Dyrektor Gabinetu Prezesa PAN), prof. dr hab. Stanisław Filipowicz, członek rzeczywisty PAN, Monika Szmigiel-Turlej, prof. dr hab. Andrzej Mączyński i Danuta Nemling (prezes Związku Polaków „Strzecha” w Au-strii w latach 1988–1992)



W dniu 25 stycznia 1991 r. w od-remontowanym ze środków PAN Domu Polskim rozpoczęła działal-ność Stacja Naukowa PAN – jedna z kilku tego typu placówek zagranicz-nych PAN. W ten sposób Fundacja, kończąc organizacyjnie działalność w 1980 r., zrealizowała zaplanowany przez ks. Łukaszkiewicza cel określo-ny w §19 Aktu fundacyjnego.

Ks. Julian Łukaszkiewicz po powro-cie do Polski osiadł początkowo w By-tomiu, gdzie włączył się do działal-ności plebiscytowej. Następnie był dyrektorem Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Lisko-wie k. Kalisza. Pełnił obowiązki dyrek-tora i nauczyciela języka polskiego i historii szkoły w Grudziądzu, gdzie także kierował Archiwum Miejskim.

Po powrocie do Polski cały czas in-teresował się Domem Polskim oraz organizacją nauczania dla dzieci pol-skich w Wiedniu. Utrzymywał z częś-cią pozostałych w Wiedniu rodzin polskich kontakty listowne, zwłasz-cza z rodziną Alexandra Stanisza. Świadczy o tym obfita koresponden-cja zachowana w archiwum. Interwe-niował m.in. w PAU oraz u władz pol-skich w związku z planami sprzedaży Domu Polskiego przez Akademię.

Po przejściu na emeryturę osiadł w rodzinnym Rzeszowie. W archi-wum rzeszowskim zdeponował pry-watne archiwum oraz znaczną część dokumentacji stowarzyszeń polskich w Wiedniu. W dalszym ciągu udzie-lał się społecznie. Z okazji 50. rocz-nicy kapłaństwa zakupił 8 września 1931 r. dwie morgi ziemi w Rzeszo-wie, przeznaczając je na zakład wy-chowawczy dla „zaniedbanych chłop-ców”, prowadzony następnie przez misjonarzy saletynów.

Na zakończenie kilka słów o ks. Ju-lianie Łukaszkiewiczu jako człowieku. Był osobą zaangażowaną w utrzyma-nie polskości, którą jednoznacznie wią-zał z katolicyzmem. Dzisiaj zapewne jego poglądy mogłyby być uznane za nacjonalistyczne, ale działał on w okre-ślonych realiach braku państwowości polskiej i zagrożenia polskiej substan-cji narodowej, które dostrzegał zwłasz-cza na obczyźnie. Jako człowiek był

osobą trudnego charakteru, apodyk-tyczną i nietolerancyjną. Poświęcając wiele swojego czasu i energii, a także prywatnych środków finansowych dla realizacji dzieła podtrzymania polsko-ści, tego samego oczekiwał również od innych, a nie uzyskując zrozumie-nia dla swoich racji, po prostu rozsta-wał się z ludźmi, z którymi przyszło mu pracować, i szukał osób, które mo-gły razem z nim ofiarnie realizować tę misję. W efekcie pozostawał w cią-głym konflikcie ze znaczną częścią śro-dowiska polskiego, które w Wiedniu było pluralistyczne pod względem politycznym i nie wszystkim odpo-wiadało oparcie pracy wśród Polonii wyłącznie na zasadzie narodowo-re-ligijnej. Ale także pozostawał w spo-rze ze środowiskiem duchowieństwa polskiego w Wiedniu; spór z siostra-mi nazaretankami przyczynił się do upadku szkółki polskiej w II Dzielni-cy. Był też skonfliktowany z księżmi zmartwychwstańcami, którym zarzucał brak zainteresowania katechezą dzieci w języku polskim, a także likwidację polskich nabożeństw w najstarszym kościele wiedeńskim św. Ruprechta – na podstawie rozporządzenia cesa-rza Ferdynanda z 1841 r. opuszczony kościół św. Ruprechta został przekaza-ny polskiemu duchownemu z pensją 600 zł reńskich rocznie. W 1900 r. koś-

ciół św. Ruprechta wraz z pensją prze-jęli księża zmartwychwstańcy, którzy ze względu na stan kościoła zdecydo-wali się ograniczyć polską posługę tyl-ko do kościoła na Rennwegu. Tego ks. Łukaszkiewicz nie mógł długo wyba-czyć, traktując księży zmartwychwstań-ców prawie jako osobistych wrogów.

Był jednocześnie ks. Julian Łukasz-kiewicz człowiekiem czynu, który nie tylko potrafił zrażać innych, ale prze-de wszystkim zarazić ich swoim en-tuzjazmem i pomysłami. W efekcie wiele polskich dzieci w Wiedniu mo-gło uczyć się języka polskiego i kul-tywować polskie tradycje narodowe. Jako człowiek czynu ks. Łukaszkiewicz często najpierw podejmował działa-nie, a następnie starał się je zalega-lizować formalnie. W efekcie, gdyby nie jego upór, nie tylko nie powstało-by kilka szkółek, bibliotek oraz stowa-rzyszeń polskich w Wiedniu, ale prze-de wszystkim mało prawdopodobne byłoby podjęcie wyjątkowo śmiałej decyzji o zakupie budynku i utwo-rzeniu Domu Polskiego. Jest on ewi-dentnym śladem polskiej działalności w Wiedniu i to niekoniecznie polity-ków czy arystokracji, ale jak to kiedyś mawiano, osób z niższych warstw spo-łecznych, które motywował do pracy narodowej ks. Julian Łukaszkiewicz.

Grzegorz Janusz

• Wystąpienie prof. dr. hab. Grzegorza Janusza

Fot.

Mal

wina

Talik

/ww

w.vi

enna

pan.

org



Konferencja o wieloznaczności dedykowana była semantycz-nym aspektom języka, ale jako

interdyscyplinarne spotkanie nauko-we zgromadziła nie tylko semantyków i językoznawców, ale też filozofów ję-zyka, logików, literaturoznawców czy specjalistów translacji. Nie zabrakło też treści religioznawczych, glottodydak-tycznych oraz tych związanych z szero-ko rozumianym pojęciem wieloznacz-ności, co pokazuje, że jest to pojęcie ważne nie tylko dla językoznawców, ale na przykład również dla przedsta-wicieli nauk medycznych czy przyrod-niczych. Nawiązujemy w tym miejscu do znakomitych wystąpień zaproszo-nych gości: prof. dr hab. Teresy Kulik z Uniwersytetu Medycznego w Lub-linie, prof. dr. hab. Jerzego Demetra-ki-Paleologa z Uniwersytetu Przyrod-niczego w Lublinie oraz prof. dr. hab. Henryka Kardeli z naszej Uczelni.

Prezentacje oraz referaty w języku polskim wygłosiło 19 prelegentów. Oprócz wspomnianych ośrodków na-ukowych reprezentowane były po-nadto: Katolicki Uniwersytet Lubel-ski Jana Pawła II, Uniwersytet Adama

Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersy-tet Warszawski, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Biel-sku-Białej oraz Uniwersytet Gdański.

Uczestników przywitali: pomy-słodawca i organizator konferencji dr Marcin Mizak oraz dr hab. Jaro-sław Krajka, prof. nadzw. z Zakła-du Lingwistyki Stosowanej, a Pro-dziekan Wydziału Humanistycznego UMCS dr hab. Irmina Wawrzyczek, prof. nadzw. dokonała oficjalnego otwarcia spotkania.

Pierwszy wykład poświęcony był znaczeniu słowa zdrowie. Prof. T. Ku-lik w ciekawy i przystępny sposób przedstawiła wieloaspektowość i dynamizm tego pojęcia na prze-strzeni wieków. Niezwykle interesu-jące okazało się wystąpienie prof. dr. hab. J. Demetraki-Paleologa, któ-ry w żywiołowej prezentacji opisy-wał wieloznaczność m.in. w językach profesjonalnych, w żartach słownych i w reklamie. Zwrócił uwagę na to, że warto studiować wieloznaczność, aby wyrażać się jednoznacznie. Prof. H. Kardela poruszył temat mode-

li kognitywnych i teorii dyskursu Teuna van Dijk’a, podając przycią-gające uwagę przykłady z życia po-litycznego i publicystki. Wystąpie-nie zostało zakończone zajmującą dyskusją, podczas której rozważono rolę nadawcy i adresata w dyskursie oraz samą istotę dyskursu.

Trudno w niewielu słowach opisać pozostałe, również ciekawe i dające do myślenia wystąpienia. Nie zabra-kło też elementów humorystycznych. Dr Reinhold Utri zwrócił uwagę na dwuznaczność obecną w grach słow-nych, które dla niego jako obcokra-jowca mieszkającego w Polsce ma duże znaczenie. Jak dokończyć znane polskie powiedzenie „Co dwie gło-wy…”? Otóż powiedzieć można „Co dwie głowy TONIE jedna”.

Każde wystąpienie dostarczało istotnych spostrzeżeń i wniosków na temat wieloznaczności w obrębie nie tylko językoznawstwa, ale też i w in-nych dyscyplinach naukowych. Nie-mal każda prezentacja kończyła się wymianą zdań i uwag lub dyskusją, którą uczestnicy mogli kontynuo-wać podczas przerw na poczęstunek.

Po ostatnim odczycie nt. wielo-znaczności, przynależności i poszu-kiwania tożsamości prof. dr hab. Je-rzy Żmudzki z Zakładu Lingwistyki Stosowanej w imieniu organizato-rów podziękował uczestnikom za udział w obradach i dokonał za-mknięcia konferencji. Podczas ostat-niego wspólnego posiłku uczestni-cy ponownie dzielili się wrażeniami i nawiązywali nowe kontakty i zna-jomości, które, być może, okażą się ważne w ich życiu i pracy naukowej.

Organizatorzy – pracownicy Zakła-du Lingwistyki Stosowanej – dr Mar-cin Mizak oraz dr Jolanta Knieja bardzo dziękują wszystkim za przy-bycie i uczestnictwo w konferencji. Podziękowania kierują też do mgr Katarzyny Brzyskiej, która zajęła się oprawą graficzną, mgr Małgorzaty Karpińskiej z sekretariatu lingwisty-ki stosowanej oraz studentów dru-giego roku lingwistyki stosowanej za pomoc podczas spotkania.

Monika Kalitka, Michał StefaniukStudenci lingwistyki stosowanej

Fot.

Mich

ał S

tefa

niuk

21 października 2017 r. odbyła się druga konferencja naukowa z cyklu AL (Applied Linguistics) SEMANTICA pt. ,,O znaczeniu wieloznaczności w języku i życiu człowieka”. Pierwsza odbyła się 27 maja 2017 r. i poświęcona była zagadnieniom fonetycznym w języku.

Konferencja o wieloznaczności w Zakładzie Lingwistyki Stosowanej – ,,O znaczeniu wieloznaczności w języku i życiu człowieka”



Projekt był realizowany jako grant współfinansowany przez Senat Rzeczypospolitej Pol-

skiej w ramach zadania publiczne-go „Współpraca z Polonią i Polaka-mi w roku 2017”. To już drugie takie szkolenie w tym roku, a jednocześnie kontynuacja wieloaspektowej współ-pracy glottodydaktyków lubelskich z Centralą Polskich Szkół Dokształ-cających (CPSD) w Nowym Jorku.

Głównym celem naszego działa-nia było udzielenie wsparcia nauczy-cielom polonijnym w USA przygo-towującym się do organizowania egzaminów certyfikatowych z języ-ka polskiego jako obcego/drugiego we własnym ośrodku egzaminacyj-nym. To ważne zadanie dla Polonii amerykańskiej w obliczu transfor-macji systemu poświadczania zna-jomości języka polskiego, dającej ośrodkom lokalnym możliwość two-rzenia centrów certyfikatowych. CPSD w Nowym Jorku to jedyna placów-ka w Stanach Zjednoczonych mają-ca uprawnienia do przeprowadza-nia takich egzaminów. Obecnie nasz drugi Partner za oceanem – Zrzesze-nie Nauczycieli Polskich w Ameryce (ZNP) z siedzibą w Chicago – ocze-kuje na uzyskanie takich uprawnień i mamy nadzieję, że w przyszłym

roku podobne szkolenia odbędą się już w obydwu ośrodkach.

W zajęciach uczestniczyło ponad 20 nauczycieli szkół polonijnych spełniających wymagania stawia-ne członkom komisji egzaminacyj-nych. Wykładowcy lubelscy uczest-niczyli również jako goście honorowi w odbywającym się w tym czasie ju-bileuszu 100-lecia polskiej parafii św. Cyryla i Metodego oraz 25-lecia Pol-skiej Szkoły Dokształcającej przy tej-że parafii. W uroczystościach wzięli udział pierwszy polski biskup w NJ ks. Witold Mroziewski i Konsul Gene-ralny RP w NJ – Maciej Golubiewski.

Szkolenie dla egzaminatorów prowadzili pracownicy CJKP UMCS w Lublinie: dr hab. Anna Dunin--Dudkowska, prof. nadzw. – Dyrek-tor Centrum i jednocześnie członkini Państwowej Komisji ds. Poświad-czania Znajomości Języka Polskie-go jako Obcego przy Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz członkowie Zespołu Autorów Zadań i Egzaminatorów oraz Weryfikato-rów i Wizytatorów przy Państwowej Komisji: dr Grażyna Przechodzka (koordynator prac) i dr Bartłomiej Maliszewski. Uczestnicy warsztatów bardzo wysoko ocenili przydatność i efektywność szkolenia, dołącza-jąc prośbę o ich kontynuację w na-stępnym roku. W przyszłości ośrodki lokalne będą starały się o uzyska-nie samodzielności w organizowa-niu i sprawdzaniu prac egzamina-cyjnych, muszą zatem odpowiednio przygotować lokalnych nauczycieli do sprawowania funkcji egzamina-torów. CPSD i ZNP mają nadzieję, że uda im się przeprowadzić kolej-ny egzamin certyfikatowy w maju/czerwcu 2018 r.

Działania nasze wpisują się w sze-roki nurt wieloletniej współpracy CJKP UMCS z polonijnymi środo-wiskami oświatowymi w Stanach Zjednoczonych. Oprócz szkolenia w czerwcu 2017 r., przeprowadzili-śmy dwie amerykańskie edycje stu-diów podyplomowych dla nauczy-

cieli języka polskiego jako obcego (2008–2009 i 2009–2010), w któ-rych wzięło udział ponad 110 słucha-czy, zaś w latach 2013, 2015 i 2016 warsztaty metodyczno-psycholo-giczne dla nauczycieli polonijnych i warsztaty językowe dla młodzieży szkół polonijnych (każdorazowo dla ok. 200 osób).

Anna DuninDudkowska

Szkolenie certyfikatowe w USA

Fot.

Bartł

omie

j Mal

iszew

ski

Fot.

Bartł

omie

j Mal

iszew

ski

Fot.

Bartł

omie

j Mal

iszew

ski

• Szkolenie dla egzaminatorów prowadzi dr Grażyna Przechodzka

• Podpisanie umowy partnerskiej przez dr Dorotę Andrakę – Pre-zesa CPSD w Nowym Jorku

• Uczestnicy szkolenia w trakcie sprawdzania prac

W dniach 13–21 listopada 2017 r. pracownicy Cen-trum Języka i Kultury Polskiej dla Polonii i Cudzoziemców UMCS we współpracy z Fun-dacją Akademickiego Cen-trum Kultury UMCS „Chatka Żaka” przeprowadzili szkole-nie dla kandydatów na człon-ków komisji egzaminacyjnych, przeprowadzających państwo-we egzaminy certyfikatowe z języka polskiego jako ob-cego w Nowym Jorku wraz z warsztatami językowymi dla młodzieży szkół polonijnych.



A leksander R. Łuria (1902– –1977) był wybitnym rosyj-skim naukowcem, twórcą no-

woczesnego podejścia w rozumieniu relacji mózg–umysł (psychika), uzna-wanym współcześnie za jedną z czoło-wych postaci światowej neuropsycho-logii. W 1974 r. A.R. Łuria otrzymał tytuł doktora honoris causa UMCS.

V Międzynarodowy Kongres Pa-mięci A.R. Łurii odbył się w gościn-nych salach Uralskiego Federalne-go Uniwersytetu im. Borysa Jelcyna (URFU) w Jekaterynburgu. Został zorganizowany przez: Rosyjskie Mi-nisterstwo Nauki i Edukacji, Rosyj-ską Akademię Edukacji, Uralski Fe-deralny Uniwersytet im. B. Jelcyna, Moskiewski Uniwersytet Państwowy im. M.W. Łomonosowa we współpra-cy z wieloma stowarzyszeniami, m.in. Russian Psychological Association, American Psychological Association, Institute of Vygotsky in Portugal, In-ternational Society of Applied Neu-ropsychology (ISAN). W Kongresie wzięli udział przedstawiciele jedno-stek naukowo-badawczych i klinicz-nych z 20 krajów świata, w tym m.in. z Indii, Brazylii, USA, Kanady, Francji, Hiszpanii, Portugalii, Izraela, Meksy-ku czy Australii. Polskę reprezento-wały dr hab. Ewa M. Szepietowska, prof. nadzw., dr hab. Aneta R. Bor-kowska, prof. nadzw. oraz dr Beata

Daniluk z Zakładu Psychologii Kli-nicznej i Neuropsychologii UMCS.

Czterdzieści lat po śmierci Alek-sandra R. Łurii jego sposób myśle-nia oraz podejście do badania zacho-wania człowieka są wciąż aktualne i zyskują nowych zwolenników. Te-oria dynamicznej lokalizacji funk-cji psychicznych pozwoliła bowiem zrozumieć i wyjaśnić działanie ludz-kiego mózgu jako systemu (całości), zaś propagowane przez Łurię podej-ście syndromologiczne (jakościo-we) w analizie objawów uszkodze-nia mózgu umożliwiło wyjście poza ułomności, których doświadczają chorzy, i zwrócenie uwagi również na zachowane u nich możliwości.

Konferencja była okazją do dysku-sji koncentrujących się wokół klasycz-nych tez A.R. Łurii oraz sprzyjała wy-mianie myśli na temat ich nowego zastosowania w różnych obszarach psychologii. W dwóch sesjach plenar-nych, 12 sesjach tematycznych, sześ-ciu warsztatach oraz sesji wyjazdowej uczestniczyło ponad 500 przedstawi-cieli różnych dyscyplin – psychologów, pedagogów, lekarzy, logopedów i lin-gwistów. Tak liczne uczestnictwo wie-

lu specjalistów odzwierciedla trwałość nurtu określanego jako łurianizm (lurianism), łączącego klasyczną i nowo-czesną neuropsychologię.

Podczas uroczystego otwarcia Kon-gresu głos zabrali przedstawiciele wie-lu psychologicznych stowarzyszeń i instytucji, m.in. A. Ardila (American Psychological Association), J. Quin-tino-Aires (Vygotsky Institute, Por-tugal), J.M. Glozman (International Society of Applied Neuropsychology – ISAN, Rusia), K. Anauate (Center for the Integration of Neuropsychology and Psychology in Brasil – CINAPSI). Prof. Janna Glozman otrzymała wyróż-nienie Polskiego Towarzystwa Neuro-psychologicznego „The Architect of Polish Neuropsychology 2017”.

W pierwszym dniu Kongresu te-matyka wykładów plenarnych kon-centrowała się wokół kierunków roz-woju współczesnej neuropsychologii w oparciu o model A.R. Łurii. Pod-kreślano również trwały wkład ro-syjskiego uczonego w rozwój świa-towej psychologii, zwracając uwagę na nowatorstwo, a zarazem stałą ak-tualność Jego koncepcji funkcjono-wania ludzkiego mózgu i umysłu.

V Międzynarodowy Kongres Pamięci Aleksandra R. Łurii

W dniach 13–16 październi-ka 2017 r. w Jekaterynbur-gu (Rosja) odbył się The Fifth International Luria Memorial Congress „Lurian Approach in International Psychological Science”, w którym uczestni-czyli przedstawiciele Insty-tutu Psychologii UMCS.

Źród

ło: h

ttps:/

/luria

-con

gres

s.urfu

.ru



W kolejnych dniach wykłady rea-lizowane były w 12 sekcjach tema-tycznych. W sekcji „A.R. Łuria: życie, praca i psychologia historyczno-kul-turowa” problematyka referatów do-tyczyła m.in. powiązań mentalizacji i kultury; łuriowskiej teorii ewolucji umysłu; psychologii klinicznej dziecka i kultury; rozwoju koncepcji wyższych funkcji psychicznych w łuriowskiej neuropsychologii czy też społecz-no-historycznego podejścia do psy-chiki. Wykłady drugiej sekcji „Neu-ropsychologia w XXI wieku: kierunki i metody. Aktualny stan i perspekty-wy rozwoju neuronauk” poświęcone były m.in. nowym metodom diag-nozy neuropsychologicznej; zaburze-niom pamięci w chorobie Hunting-tona; procesom hamowania i uwagi u dzieci z ADHD, ODD i z auty-zmem; mózgowym mechanizmom afektywnej fluencji słownej; seman-tycznym aspektom asymetrii uwagi czy też neuropsychologii kwantowej.

W sekcji 3 „Rehabilitacja neuro-psychologiczna” omawiano m.in. za-sady rehabilitacji chorych z poura-zową afazją w oparciu o metodykę A.R. Łurii; zastosowanie eyetrackin-gu w rehabilitacji osób z agnozją wzrokową; skuteczność skojarzonej neurorehabilitacji i psychoterapii pa-cjentów z zaburzeniami funkcji wy-konawczych; zastosowanie technik komputerowych w rehabilitacji de-ficytów poznawczych, a także rolę języka w neuropsychologicznej re-habilitacji pacjentów z zaburzenia-mi neurorozwojowymi.

Podczas sekcji 4 „Rozwój idei A.R. Łurii w neurolingwistyce” porusza-no zagadnienia analizy narracji osób z AD; oceny funkcji językowych w afa-zji; mózgowych mechanizmów gene-rowania czasowników i rzeczowników; neurolingwistycznych badań monolo-gów dzieci w młodszym wieku szkol-nym oraz nowego podejścia do bada-nia deficytów komunikacji werbalnej. Zwrócono również uwagę na powią-zania między poglądami A.R. Łurii a lingwistyczną teorią Jakobsona.

W sekcji 5 „Łuriowskie podejście do diagnozy i rehabilitacji osób cho-rych psychicznie, somatycznie i star-szych” znalazły się wykłady poświę-

cone m.in. relacji pamięci werbalnej i depresji u seniorów; zaburzeniom pamięci u osób uzależnionych od al-koholu; rejestracji ruchów gałek ocz-nych w badaniu deficytów funkcji wykonawczych; deficytom poznaw-czym w depresji endo- i egzogen-nej. W dwóch sekcjach poświęconych (neuro)psychologii rozwojowej, edu-kacji, psychologii organizacji i neu-ropsychologii różnic indywidualnych omawiano model asymetrii półkulo-wej i ekspozycji na stres w sytuacji oceny; zaburzenia uczenia się dzieci z ADHD; zastosowanie metod kom-puterowych w ocenie funkcji wyko-nawczych u nastolatków; wzajemne relacje między inteligencją a proce-sami przetwarzania informacji; psy-chosemantyczne podejście do bada-nia woli; badania nad lateralizacją u adolescentów z Arktyki czy też za-burzenia rozwoju dzieci z padaczką.

W sekcji 8 „Łuriowskie podejście w psychofizjologii i neurofizjolo-gii” znalazły się referaty poświęco-ne m.in. neurofizjologicznym wskaź-nikom zaburzeń poznawczych dzieci z ADHD; cechom potencjału wy-wołanego P300; neurofizjologii za-chowań przestępczych; badaniom psychologicznych i psychofizjolo-gicznych wskaźników stresu u spor-towców, a także zastosowaniu me-tody biofeedback w kompleksowej terapii pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów.

Pozostałe sekcje tematyczne doty-czyły: psychologii osobowości (m.in. zagadnienia wandalizmu; odpowie-dzialności jako cechy zintegrowa-nej osobowości), wczesnego rozwo-

ju dzieci (m.in. kwestie identyfikacji płciowej we wczesnym rozwoju; re-lacje dziecko–rodzice jako czynnik kształtujący rozwój dziecka); wspo-magania dzieci z zaburzeniami ucze-nia się (badania poświęcone m.in. aktywności mózgu studentów o róż-nych kompetencjach poznawczych czy funkcjom wykonawczym dzie-ci uczonych techniką Montessori). Ostatnia sekcja była zorganizowa-na przez młodych naukowców. Oma-wiano w niej neuropsychologiczne skutki patologii jąder wzgórza, cha-rakteryzowano wzorce EEG w wiru-sowym zapaleniu mózgu, porusza-no też zagadnienie percepcji czasu u młodych osób z depresją.

W ramach warsztatów prezentowa-ne były: komputerowe metody oceny neuropsychologicznej dzieci w wie-ku 6–9 lat; gry jako techniki korek-cyjne zaburzeń uczenia się u dzieci; wsparcie dzieci z różnymi formami dy-sontogenezy; relacje dziecko–rodzic jako czynnik kształtujący poznawczy i emocjonalny rozwój u małych dzieci; problemy diagnozy rozwoju dzieci; za-stosowanie bajek w diagnozie i tera-pii dzieci; praktyki (metody) myślenia wizualnego. Ostatni wykład plenarny poświęcony był neuropsychoanalizie z zaakcentowaniem wkładu A.R. Łurii w integrację podejścia psychodyna-micznego i neuropsychologicznego. W ramach Kongresu zorganizowano również uroczystą sesję wyjazdową w oddalonym o 250 km Kisegach, gdzie w trakcie II wojny światowej mieszkał i pracował A.R. Łuria.

Organizatorzy zadbali nie tylko o stronę merytoryczną, ale też o to,

Arch

iwum

aut

orów



Tematem rozmowy z publicznoś-cią była „Bezpieczniejsza Pol-ska, bezpieczniejsza Europa,

bezpieczniejsi obywatele”. Na wstę-pie komisarz optymistycznie stwier-dziła, że „obecnie Europa jest w zu-pełnie innym miejscu niż trzy lata temu. Wtedy byliśmy w rozsypce. Paradoksalnie, po brexicie, jeste-

śmy bardziej prounijni, wzmacnia-my więzi”. W swoim krótkim wystą-pieniu skoncentrowała się na tematach związanych z gospodarką, przemy-słem i obronnością, w szczególności w kontekście nowopowstałego Euro-pejskiego Funduszu Obronnego UE. Ten nowy instrument finansowy ma wspierać tworzenie wspólnych pro-jektów obronnych firm zbrojeniowych państw członkowskich. W dwóch ko-lejnych latach na ten cel UE przezna-czy około 590 milionów euro, a po 2020 r. planuje ponad 1,5 mld rocznie.

Jak zaznaczyła komisarz Bieńkow-ska, „Europa musi stać się gwarantem bezpieczeństwa. Z funduszu wspie-rane będą wspólne badania nauko-we w dziedzinie obrony i wspólny rozwój zdolności obronnych. Będzie mieć on zatem przełomowe znacze-nie dla strategicznej autonomii UE oraz konkurencyjności przemysłu obronnego w Europie, w tym dla wielu MŚP i spółek o średniej kapi-talizacji wchodzących w skład łań-cucha dostaw europejskiego prze-mysłu obronnego. Przemysł obronny jest ogromnym atutem Europy, pra-

cuje w nim prawie pół miliona lu-dzi. Obroty tego przemysłu sięgają ponad 1 mld euro”.

W sesji pytań i odpowiedzi mó-wiono o udziale Polski w stałej współpracy w dziedzinie obronno-ści (PESCO), funkcjonowaniu ryn-ku wewnętrznego i przemysłu UE. W kwestii współpracy wojskowej komisarz wyjaśniła, że działania UE nie będą się dublowały z działania-mi NATO, a pieniądze z budżetu UE zostaną przeznaczone wyłącznie dla państw członkowskich. Szczególnie podkreśliła ogromną wagę rynku wewnętrznego i fakt, że jego po-tencjał ciągle nie jest należycie wy-korzystany. W dyskusji pojawiły się także kwestie przyszłości górnictwa węglowego w Polsce i perspektyw rozwoju PZL-Świdnik.

Po zakończeniu spotkania prezy-dent Lublina Krzysztof Żuk wręczył Elż- biecie Bieńkowskiej Medal 700-lecia Lublina. Przebieg spotkania był trans-mitowany online, a obecnie jest do obejrzenia na stronie: https://www.youtube.com/watch?v=M6x3-7CFhfs

Andrzej Dumała

Komisarz Elżbieta Bieńkowska na Wydziale Politologii

14 listopada 2017 r. w auli Wydziału Politologii UMCS odbyło się spotkanie z komi-sarz ds. rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczo-ści i MŚP Elżbietą Bieńkow-ską, zorganizowane w ra-mach Dialogu Europejskiego – inicjatywy Komisji Europej-skiej prowadzonej od 2012 r., mającej na celu rozbudzenie debaty na tematy europejskie-go bezpieczeństwa. Była to pierwsza wizyta urzędującego członka Komisji Europejskiej na Wydziale Politologii UMCS.

aby uczestnicy, zwłaszcza goście z za-granicy, mogli poznać historię i kultu-rę Jekaterynburga. Każdy gość spoza Rosji mógł liczyć na opiekę studen-tów lingwistyki stosowanej, którzy służyli wsparciem w rozwiązywaniu drobnych codziennych problemów. Przydzielona naszej polskiej grupie 19-letnia Daria mówiła płynnie w ję-zyku angielskim, włoskim i… chiń-skim. Jedno popołudnie poświęco-no zwiedzaniu najciekawszych miejsc Jekaterynburga i okolic.

Jekaterynburg to największe, nie-mal dwumilionowe miasto położo-ne u stóp Uralu. Bardzo znane z dra-matycznego faktu, iż to właśnie tam bolszewicy zamordowali rodzinę Ro-manowów – ostatniego cara Rosji, jego żonę i pięcioro dzieci. W miej-

scu, gdzie odbyła się egzekucja, wy-budowano cerkiew, na pamiątkę nazwaną „Cerkiew na krwi”. Za mia-stem, w brzozowym lesie znajduje się Ganina Yama – kompleks cerkwi także poświęconych rodzinie carskiej. Tam bowiem zwłoki zamordowanych zosta-ły wrzucone do kopalnianych szybów.

W ramach poznawania nowszej hi-storii i współczesności pokazano nam główną arterię komunikacyjną – ale-ję im. Lenina, z górującym nad głów-nym placem pomnikiem wodza rewo-lucji oraz centrum biznesowe miasta, gdzie znajduje się nowoczesny kom-pleks budynków nazwany „Centrum Jelcyna”. Rosjanie pamiętają i doce-niają, że były prezydent Rosji Borys Jelcyn pochodził z Jekaterynburga i tu ukończył studia.

Atrakcją wieczoru było podziwia-nie nocnej panoramy Jekaterynburga z tarasu widokowego na 52. piętrze jednego z najwyższych budynków w mieście. Ciekawostką jest nazwa budynku „Wysocki”, nadana na cześć słynnego rosyjskiego barda Włodzi-mierza Wysockiego. W. Wysocki tyl-ko raz pojawił się w Jekaterynburgu i niestety miasto go nie zachwyci-ło. W naszej opinii, panorama roz-świetlonego miasta była urzekająca.

Niezależnie od bogactwa progra-mowego nasze uznanie zdobyła zna-komita organizacja i atmosfera. Z za-interesowaniem będziemy śledzić wiadomości o kolejnym Kongresie.

Beata DanilukAneta R. Borkowska

Ewa M. Szepietowska



W dniach 26–27 październi-ka 2017 r. w Wiśle mia-ła miejsce konferencja

naukowa „Dylematy demokracji”, zorganizowana przez Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uni-wersytetu Śląskiego oraz Uniwersy-tet Szkoła Wyższa Psychologii Spo-łecznej. Było to drugie spotkanie w ramach zapoczątkowanego w 2016 r. cyklu „Dyskusje o demokracji”. Wzięło w nim udział ponad 50 politologów, socjologów, psychologów i prawni-ków z 15 uniwersytetów i ośrodków badawczych w Polsce. Wśród uczest-ników znaleźli się pracownicy Zakładu Systemów Politycznych Wydziału Po-litologii UMCS: prof. dr hab. Bożena Dziemidok-Olszewska, prof. dr hab. Marek Żmigrodzki, prof. dr hab. Woj-ciech Sokół, dr hab. Małgorzata Po-dolak, dr Marta Michalczuk-Wlizło oraz dr Monika Kowalska.

Organizatorzy zaproponowali bar-dzo interesującą formułę obrad. Każ-de z wystąpień wybitnych przedsta-wicieli nauk społecznych uzupełniane było koreferatem, w którym inny ba-dacz prezentował krytyczne spojrze-nie na przedmiotową problematykę i wnioski prezentowane przez swo-jego poprzednika.

Obrady, które uroczyście rozpo-częli przedstawiciele organizatorów: dr hab. Agnieszka Turska-Kawa (Uni-wersytet Śląski) oraz dr hab. Mikołaj Cześnik (Uniwersytet SWPS), otwo-rzył wykład dr. hab. Rafał Glajcara pt. „Wyzwania dla demokracji środ-kowoeuropejskich w drugiej deka-dzie XXI wieku”. Koreferat wygłosił zaś dr hab. Robert Alberski, prof. nadzw. (Uniwersytet Wrocławski). Kolejnym prelegentem sesji plenar-nej był prof. dr hab. Andrzej Anto-szewski, który odniósł się do pojęcia demokracji nieliberalnej, analizując jej przyczyny i konsekwencje. Te-mat rozważań kontynuował w kry-tycznym wystąpieniu dr hab. Pa-

weł Laidler, prof. nadzw. (UJ), który szeroko analizował pojęcie demo-kracji nieliberalnej, uwzględniając obecną sytuację w Stanach Zjedno- czonych.

Następnie głos zabrał prof. dr hab. Radosław Markowski, który zaprezen-tował problemy pomiaru jakości de-mokracji. Koreferentem był dr hab. Wojciech Sokół, prof. nadzw. (UMCS). Pierwszy dzień obrad wieńczyło wystąpienie „Voting Populist or Just Voting for Populists? A Comarative Analysis of Populist Attitudes and Vote Choice in Central and Ekstern Europe”, które przedstawił dr Ben Stanley, zaś koreferentem był dr hab. Andrzej Kondratowicz (Uniwersytet SWPS).

Kolejnego dnia obrady prowadzo-ne były w czterech panelach, podzie-lonych na dwie równoległe tury. Wy-stąpienia koncentrowały się wokół problematyki głosowań klasowych, samoidentyfikacji wyborców polskich partii politycznych w latach 2011–2015, polaryzacji w debatach i gło-sowaniach parlamentarnych, badań ilościowych i jakościowych demokra-cji. Uczestnicy prezentowali również wyniki badań dotyczących: strategii rywalizacji programowej partii poli-tycznych na Facebooku, zagadnienia

korzystania z mediów a identyfika-cji partyjnej, stereotypowego uwa-runkowania percepcji kobiet w po-lityce, nowych partii politycznych w Polsce, Czechach i na Słowacji czy instytucji referendum we Włoszech i Grecji.

Bardzo przyjazna i miła atmosfe-ra stworzona przez organizatorów sprzyjała nie tylko pogłębionej dys-kusji naukowej, ale także zacieśnianiu więzów koleżeńskich między uczestni-kami. Kolejna edycji konferencji z cy-klu „Dyskusje o demokracji” zapla-nowana jest na październik 2018 r.

Marta MichalczukWlizło

Konferencja „Dylematy demokracji”

Fot.

Agni

eszk

a M

agdz

iarz

-Orło

wska

Fot.

Agni

eszk

a M

agdz

iarz

-Orło

wska

Fot.

Agni

eszk

a M

agdz

iarz

-Orło

wska



O rganizatorzy postawili sobie za cel wymianę doświad-czeń pomiędzy przedsta-

wicielami wielu dyscyplin, przede wszystkim bibliologii i informato-logii, ale także literaturoznawstwa, medioznawstwa, kulturoznawstwa, językoznawstwa oraz praktykami zajmującymi się książką i/lub media-mi. Zastanawiano się nad miejscem książki we współczesnej przestrzeni medialnej, a także charakterem (sub-stytucyjnym, komplementarnym, czy może kolizyjnym?) wzajemnych relacji pomiędzy słowem drukowa-nym a innymi mediami.

Wyróżnione obszary problemowe, takie jak: status książki we współczes-nej przestrzeni medialnej, proble-my metodologiczne i terminologicz-ne w kontekście badań nad książką w zmediatyzowanej kulturze, ewo-lucja książki jako środka przekazu (książka elektroniczna, interaktywna, konwergencyjna, sieciowa, hybrydo-wa etc.), jej obecność w prasie, radiu, telewizji, kinie, Internecie, media spo-łecznościowe jako przestrzeń funkcjo-nowania tegoż medium czy jej recep-cja w kulturze medialnej, okazały się na tyle interesujące, że spotkały się z dużym oddźwiękiem w całej Polsce.

W obradach wzięło udział oko-ło 50 przedstawicieli ośrodków na-ukowych, bibliotek, nauczycieli, stu-dentów i doktorantów oraz osób związanych z mediami z całej Polski. Organizatorów bardzo ucieszył licz-ny udział przedstawicieli lubelskich bibliotek naukowych i publicznych.

Najszerzej reprezentowane było środowisko naukowe bibliologów i informatologów. W konferencji,

obok gospodarzy, udział wzięli pra-cownicy naukowi siedmiu ośrodków akademickich kształcących w tym za-kresie (Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UWr, Instytut Informacji Naukowej i Biblioteko-znawstwa UJ, Instytut Nauk o In-formacji Uniwersytetu Pedagogicz-nego im. KEN w Krakowie, Katedra Bibliologii i Informatologii UŁ, In-stytut Bibliotekoznawstwa i Infor-macji Naukowej UŚ, Wydział Dzien-nikarstwa, Informacji i Bibliologii UW i Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii UMK w Toruniu). Swo-je referaty zaprezentowali również poloniści, kulturoznawcy oraz pra-cownicy lokalnych mediów.

Konferencję otworzyła, w imieniu nieobecnej z powodu choroby Dy-rektor Instytutu prof. dr hab. Marii Judy, dr Anita Has-Tokarz. Powitała zgromadzonych Gości oraz przekazała życzenia owocnych obrad. Swoje sło-wa powitania za jej pośrednictwem przekazały również władze Wydzia-łu Humanistycznego: dr hab. Ro-bert Litwiński, prof. nadzw. oraz prof. dr hab. Małgorzata Karwatowska, którym obowiązki służbowe nie po-zwoliły osobiście uczestniczyć w sesji.

W ciągu dwóch dni obrad wygło-szono 28 referatów. Tematyka wy-stąpień wygłoszonych pierwszego dnia konferencji koncentrowała się na problemach metodologicznych na-uki o książce, różnych formach funk-cjonowania książki w prasie, radiu i telewizji (m.in. na analizie związków książki i prasy, prezentowaniu książ-ki na antenie radiowej i telewizyjnej, problemach prawnych tego zagad-nienia, książce jako „bohaterze” fil-

mu, miejscu literatury w lubelskich mediach, mechanizmach działania telewizyjnej promocji książki), prze-mianach, jakim ulega rynek wydaw-niczy pod wpływem nowych techno-logii, sposobach promocji literatury oraz relacjach pomiędzy tą ostat-nią a nowymi, cyfrowymi mediami.

W drugim dniu konferencji prob-lematyka referatów dotyczyła głów-nie obecności i form funkcjonowa-nia książki w Internecie, zagadnień kształcenia młodzieży w dobie no-wych mediów, zmian zachodzących w sposobach czytania i czytelnikach („ekranowy” czytelnik) oraz proble-matyki obecności książki w serwi-sach społecznościowych.

Organizatorów cieszy fakt, że w konferencji jako słuchacze licznie uczestniczyli przedstawiciele lubelskie-go środowiska bibliotekarzy. Nieoce-niona okazała się pomoc studentów, zarówno przedstawicieli Koła Nauko-wego Infobrokeringu i Nowych Tech-nologii „InfoHunters”, jak i kierunku architektura informacji. Ich zaanga-żowanie niewątpliwie przyczyniło się do pozytywnego odbioru spotkania.

Podsumowując dwudniowe obrady, prof. dr hab. Jadwiga Woźniak-Ka-sperek zwróciła uwagę na bogactwo i aktualność poruszanej problematy-ki. Według niej szczególną wartoś-cią konferencji, oprócz zapoznania się z wynikami najnowszych badań, była możliwość wymiany doświad-czeń pomiędzy praktykami i teore-tykami książki oraz spojrzenie na nią z różnych perspektyw badawczych. Na koniec skierowała słowa podzię-kowania do organizatorów.

Ci ostatni są przekonani, że prob-lematyka, wokół której oscylowała konferencja, jest na tyle interesują-ca, że będzie kontynuowana pod-czas kolejnych spotkań.

Renata MalesaInstytut Informacji Naukowej

i Bibliotekoznawstwa

Konferencja „Książka w mediach, media w książce”

W dniach 12–13 października 2017 r. w Instytucie Informa-cji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UMCS odbyła się ogólno-polska interdyscyplinarna konferencja naukowa „Książka w me-diach, media w książce. Korespondencje i transpozycje”.



W dniach 6–7 września 2017 r. w Centrum Spotka-nia Kultur w Lublinie odbył

się I Kongres Kultury Województwa Lubelskiego, w którym wzięli udział pracownicy Instytutu Socjologii UMCS – dr hab. Agnieszka Kolasa-Nowak, prof. nadzw. i mgr Andrzej Stawicki. Jednym z punktów omawianych pod-czas Kongresu była tematyka edukacji kulturalnej w województwie lubelskim. Pracownicy UMCS zaprezentowali wy-niki Diagnozy stanu edukacji kultural-nej w województwie lubelskim, prze-prowadzonej w roku 2017 przez zespół badawczy w składzie: dr hab. Agniesz-ka Kolasa-Nowak, dr Aleksandra Koł-tun i mgr Andrzej Stawicki. Badanie zostało zrealizowane w ramach pro-jektu Młodzi LUBią Kulturę, będącego częścią programu Bardzo Młoda Kul-tura organizowanego przez Narodowe Centrum Kultury. Jego celem jest pod-niesienie poziomu edukacji kultural-nej w Polsce m.in. poprzez rozpozna-nie głównych słabości tego obszaru, a także mocnych stron i potencjałów.

Dzięki diagnozie udało się zidenty-fikować głównych aktorów zajmują-

cych się edukacją kulturalną w wo-jewództwie, określić główne deficyty stanowiące barierę rozwoju, rozpoznać potrzeby instytucji i organizacji zajmu-jących się edukacją kulturalną, a tak-że znaleźć mocne strony, które można wykorzystać podczas stymulowania rozwoju edukacji kulturalnej.

W trakcie Kongresu Kultury miała miejsce premiera raportu z diagnozy, który był dystrybuowany w formie

24 listopada 2017 r. od-była się w Lublinie konferencja współ-

organizowana przez Urząd Zamó-wień Publicznych i Uniwersytet Ma-rii Curie-Skłodowskiej pt. „Praktyczne aspekty stosowania Prawa zamówień publicznych po transpozycji zmienio-nych dyrektywy UE”. Wzięło w niej udział ok. 200 uczestników systemu zamówień publicznych.

Spotkanie otworzył prof. dr hab. Stanisław Michałowski, Rektor UMCS,

witając zebranych oraz składając po-dziękowania na ręce Prezes Małgorza-ty Stręciwilk za możliwość współpra-cy przy organizacji tego wydarzenia, tak potrzebnego dla wymiany do-świadczeń i wniosków z mijające-go właśnie pierwszego okresu dzia-łania znowelizowanych przepisów ustawy Pzp. Następnie gości powi-tała dr Małgorzata Kamieniecka, Prodziekan Wydziału Ekonomiczne-go UMCS, będącego gospodarzem miejsca spotkania.

Głos zabrała także Małgorzata Stręciwilk, Prezes Urzędu Zamówień Publicznych, dziękując również Wła-dzom Uczelni za inicjatywę, która po-zwoli udzielić wsparcia zamawiającym w ich praktyce udzielania zamówień publicznych w warunkach znoweli-zowanych regulacji. Pani Prezes wy-głosiła prelekcję dotyczącą praktycz-nych doświadczeń wynikających ze stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych po wdrożeniu do polskiego systemu prawnego dy-rektyw unijnych.

Następnie uczestnicy wysłucha-li prelekcji prof. dr hab. Jolanty Szołno-Koguc (UMCS) na temat „Za-sad dokonywania wydatków pub-

Premiera raportu „Edukacja kulturalna w województwie lubelskim z perspektywy praktyków”

publikacji książkowej wśród uczestni-ków wydarzenia. Raport będzie do-stępny również na stronie internetowej projektu Młodzi LUBią Kulturę (http://edukacjakulturalna.lubelskie.pl/diag-noza) w wersji elektronicznej. Upo-wszechnianie wiedzy na temat edukacji kulturalnej jest jednym z priorytetów projektu, gdyż zgodnie z przyjętym za-łożeniem podniesienie poziomu eduka-cji kulturalnej nie może odbyć się bez podniesienia świadomości na temat jej znaczenia w życiu społecznym oraz na temat trudności, jakie napotykają osoby zaangażowane w jej realizację.

Podczas spotkania dr hab. Agniesz-ka Kolasa-Nowak, prof. nadzw. wy-głosiła wykład, w ramach którego zaprezentowała słuchaczom główne wnioski i rekomendacje płynące z ba-dania diagnostycznego. Drugiego dnia Kongresu mgr Andrzej Stawicki wziął udział w panelu dyskusyjnym, pod-czas którego omawiano problema-tykę edukacji kulturalnej z perspek-tywy ekspertów – zarówno badaczy, jak i praktyków zajmujących się edu-kacją i animacją kultury.

Andrzej Stawicki

• Dr hab. Agnieszka Kolasa-Nowak, prof. nadzw. podczas prezentacji wyników badania

Fot.

Doro

ta B

iela

k

Konferencja poświęcona zamówieniom publicznym



licznych”. Zagadnienia czynności przygotowaw-czych dotyczących po-stępowań o zamówienie publiczne, w tym pla-nu zamówień, zespołu projektowego i ogłosze-nia, były przedmiotem prelekcji dr. Tomasza Budzyńskiego (UMCS). Z kolei aktualne roz-wiązania oraz praktykę w zakresie uwzględnia-nia aspektów społecz-nych w zamówieniach publicznych przedstawiła Katarzyna Ołdak-Bu-łanowska z Departamentu Unii Eu-ropejskiej i Współpracy Międzyna-rodowej UZP.

Podział zamówienia na części, jego dokumentowanie oraz wymagania i praktyka w tym zakresie były przed-miotem wystąpienia Zastępcy Kan-clerza ds. Ogólnych UMCS Ryszarda Sołowieja. O tym, jak uniknąć błę-dów w konstruowaniu przez zama-

Języka i Kultury Rosyjskiej UMCS. W tym roku formuła lubelskiej konfe-rencji została rozszerzona o inne ję-zyki słowiańskie. Oprócz rusycystów do udziału w niej zostali zaprosze-ni specjaliści w dziedzinie nauczania języków: ukraińskiego, białoruskie-go i bułgarskiego. Do przygotowań konferencji włączyły się również inne Zakłady: Białorutenistyki i Bułgary-styki oraz Filologii Ukraińskiej.

Konferencja odbywała się pod pa-tronatem honorowym Rektora UMCS prof. dr. hab. Stanisława Michałow-skiego. Patronat medialny nad przed-sięwzięciem objęły: TVP 3 Lublin, Radio Lublin oraz „Kurier Lubelski”.

W imieniu organizatorów konfe-rencję uroczyście otworzył dr Leszek Mikrut (kierownik Pracowni Glotto-dydaktyki). Został również odczyta-ny list gratulacyjny nadesłany przez Marszałka Województwa Lubelskie-go Sławomira Sosnowskiego.

Obrady odbywały się w sali ob-rad Rady Wydziału oraz w Centrum Języka i Kultury Rosyjskiej UMCS. W programie konferencji znalazły się wystąpienia polskich oraz zagra-nicznych specjalistów na temat róż-norodnych aspektów nauczania ję-zyków słowiańskich jako obcych, np. wykorzystania nowoczesnych tech-nologii, metod aktywizujących, roli języków-pośredników, metod pro-jektowych, specyfiki nauczania po-szczególnych języków. Odbyła się również prezentacja nowego pod-ręcznika do nauki języka rosyjskie-go dr Anny Pado – Беседа (Wydaw-nictwo Draco, 2017).

Zarówno goście konferencji, jak i or-ganizatorzy zwrócili uwagę na wyso-ki poziom wszystkich referatów, inte-resującą dyskusję i owocną wymianę doświadczeń specjalistów. W niedale-kiej przyszłości planowany jest druk materiałów konferencyjnych. Mamy nadzieję, że tak jak poprzednie pub-likacje będą się cieszyły dużą popu-larnością wśród rusycystów.

Elwira MichalskaCentrum Języka i Kultury Rosyjskiej

W dniach 13–14 listopada 2017 r. odbyła się XVIII Międzynarodowa Konfe-

rencja Naukowo-Metodyczna „Języki słowiańskie na neofilologiach i innych kierunkach studiów” («Славянские языки на неофилологиях и других университетских специальностях»), zorganizowana przez Instytut Filo-logii Słowiańskiej UMCS (Pracow-nia Glottodydaktyki) oraz Centrum

wiających wymagań w zakresie po-legania na potencjale podmiotów trzecich, mówił Bogdan Artymowicz, Dyrektor Departamentu Prawnego UZP. Następnie praktyczne aspek-ty stosowania przesłanek wyklucze-nia wykonawców z postępowania o zamówienie publiczne przedstawił dr Mariusz Filipek. Prelekcją zamyka-jącą obrady konferencji było wystą-pienie Dyrektora Bogdana Artymo-wicza na temat zmian treści umowy

w oparciu o przesłan-ki art. 144 ust. 1 usta-wy Pzp oraz praktycz-nych rozwiązań w tym zakresie.

Spotkanie stworzyło możliwość dokonania oceny i podsumowania funkcjonowania znowe-lizowanych przeszło rok temu przepisów ustawy Pzp, ale również okazję do zasygnalizowania pla-nowanych w przyszłości

zmian związanych np. z elektroniza-cją zamówień publicznych oraz nową ustawą. Uczestnicy konferencji sko-rzystali z możliwości wyjaśnienia wąt-pliwości interpretacyjnych związanych z praktycznym stosowaniem prze-pisów. Wymiana doświadczeń oraz wskazanie dobrych praktyk powin-ny stanowić cenne wsparcie dla za-mawiających w procesie udzielania zamówień publicznych.

Urząd Zamówień Publicznych

Międzynarodowa konferencja glottodydaktyczna

Fot.

Elwi

ra M

ichal

ska

Fot.

Mich

ał C

aban



W dniach 27–28 paździer-nika 2017 r. odbyła się V konferencja naukowa

z cyklu „Przekład–Język–Kultura”, której organizatorami byli pracownicy Zakładu Języka Rosyjskiego Instytutu Filologii Słowiańskiej – prof. dr hab. Roman Lewicki i dr hab. Edyta Ma-nasterska-Wiącek. Spotkanie jest sta-łą już platformą wymiany poglądów naukowców reprezentujących różne nurty badań nad przekładem, różne metodologie i neofilologie.

Tegoroczne wydarzenie zintegro-wało rusycystów, anglistów i romani-stów z Lublina, Warszawy, Łodzi, Gdań-ska, Bydgoszczy i Krakowa. Motywem przewodnim dyskusji stał się przekład uwarunkowany typologicznymi i ga-tunkowymi cechami tekstu. Badacze podjęli problem translacji tekstu poe-tyckiego, naukowego, prasowego, dy-plomatycznego, literackiego (gatunek fantasy, literatura dziecięca, powieść postmodernistyczna).

Konferencję swoją obecnością uświetnili cenieni teoretycy przekła-du z różnych ośrodków, m.in. prof. dr hab. Anna Bednarczyk (UŁ), dr hab. Alicja Pstyga, prof. nadzw. (UG) i prof. dr hab. Krzysztof Hejwowski (UW). Lu-belskie środowisko przekładoznawców

tak wielu cierpień. […] To prawdzi-we silva rerum – inkrustowane klej-notami rzadkiej dziś tak, rozległej, obejmującej wiele dziedzin od as-tronomii, historii sztuki po botani-kę i ornitologię – erudycji Autor-ki” – pisze w bardzo interesującym wstępie do tomu Wiesława Sołtys. I trudno po lekturze tomu, który do-starcza tak wielu wzruszeń i przeżyć, z tą opinią się nie zgodzić.

Wieczór – jak zwykle – zgromadził fanów i wiernych przyjaciół Poetki, a wiersze z najnowszego tomu wraz z Autorką czytał i wieczór prowa-dził piszący te słowa.

Jacek Brzeziński

reprezentowali pracownicy Zakładu Ję-zyka Rosyjskiego IFS – prof. dr hab. Roman Lewicki (twórca konferencji, au-tor licznych prac przekładoznawczych, w tym monografii Zagadnienia lingwistyki przekładu, 2017), dr hab. Edyta Manasterska-Wiącek, dr Ewa Białek oraz dr Magdalena Mitura z Zakładu Językoznawstwa Romańskiego, a także dr Małgorzata Wideł-Ignaszczak (KUL).

Pokłosiem konferencji będzie kolej-ny tom w ramach serii wydawniczej „Przekład–Język–Kultura” (red. R. Le-wicki), która jest obecna w obiegu naukowym, czego wyrazem są liczne cytowania i wzmianki odnoszące się do zawartych w niej artykułów (tom czwarty ukazał się w 2015 r.). Seria

„Zazdrościć trzeba świeżości spoj-rzenia, spontanicznych uniesień i młodzieńczych zachwytów Poet-ce, która w długim życiu doznała

20 października 2017 r. w auli CJKP UMCS mieliśmy przyjemność

uczestniczyć w wieczorze autorskim Ewy Bechyne-Henkiel, która po swo-im debiucie poetyckim w 2010 r. (Pod białą różą) i po wydaniu kolej-nych poetyckich tomów w latach 2012–2014 z różą w tytule zapre-zentowała swój najnowszy – szósty już – zbiór wierszy pt. Pod różą lawendową. Jak zwykle na stronie ty-tułowej Autorka przypomina nam, że pod różą (łac. sub rosa) znaczyło: w dyskrecji, w zaufaniu, w tajemni-cy. Taką przynajmniej wykładnię daje W. Kopaliński w Słowniku symboli.

Wieczór autorski Ewy Bechyne - Henkiel

znalazła się także w wykazie publika-cji periodycznych w najnowszej an-tologii Polska myśl przekładoznawcza, wydanej w Wydawnictwie UJ (2013).

Wszystko to bardzo cieszy i świad-czy o tym, że prezentowany przez au-torów naszej serii sposób uprawiania przekładoznawstwa zyskał uznanie, a konferencja organizowana przez lu-belski ośrodek ma swoje stałe miejsce wśród ogólnopolskich spotkań teore-tyków i praktyków przekładu. Uzu-pełnieniem konferencji był spacer po lubelskim Starym Mieście (dotychcza-sowym miejscem spotkań naukow-ców był Kazimierz Dolny nad Wisłą).

Ewa BiałekEdyta ManasterskaWiącek

Fot.

Wia

czes

ław

Kost

ko

„Przekład–Język–Kultura” po raz piąty

Fot.

Mag

dale

na M

itura



W dniach 16–18 listopada 2017 r. na Wydziale Hu-manistycznym odbyła się

konferencja „Languages – Cultures – Worldviews. Translational and Com-parative Perspectives” (LCW2017, Języki – kultury – obrazy świata. Ujęcia tłumaczeniowe i porównaw-cze), współorganizowana przez Za-kład Lingwistyki Kulturowej w In-stytucie Anglistyki (dr hab. Adam Głaz, prof. nadzw. i dr Konrad Żyśko) oraz Zakład Lingwistyki Stosowa-nej w Instytucie Germanistyki i Lin-gwistyki Stosowanej (dr Agnieszka Hajnos i dr Rafał Augustyn). Po-trzebę takiego spotkania rozpozna-no sześć lat wcześniej, w roku 2011, kiedy podczas odbywającej się rów-nież w Lublinie konferencji „Języko-wy obraz świata czy językowe obra-zy światów?” prof. James Underhill (wówczas Grenoble, obecnie Rou-en, Francja) zwrócił uwagę, iż rekon-strukcja językowego obrazu świata powinna wziąć pod uwagę również wpływ tekstów tłumaczonych na ję-zyk i kulturę docelową.

Był to jeden z motywów przewod-nich konferencji LCW2017, do udzia-łu w której zaproszono kilkunastu językoznawców, tłumaczy i kryty-ków przekładu z dziewięciu krajów. Byli to: Roslyn Frank (Uniwersytet Iowa, USA), Elżbieta Tabakowska (Uniwersytet Jagielloński), Monika Adamczyk-Garbowska (UMCS), John Leavitt (Université de Montreal, Ka-

nada), James Underhill (Université Normandie, Rouen, Francja), Car-sten Levisen (Uniwersytet w Roskilde, Dania), Susan Erdmann, Barbara Ga-wrońska Pettersson i Stephen Doug - herty (Uniwersystet Agder w Kri-stiansand, Norwegia), Taras Shmi-her (Uniwersytet Iwana Franki we Lwowie), Marko Pajević (Uniwersy-tet w Tartu, Estonia) i Nigel Arm-strong (Uniwersytet w Leeds, Wiel-ka Brytania). Wystąpiło też czworo doktorantów zajmujących się prob-lematyką przekładu w kontekście kultury: Patrycja Karpińska i Jędrzej Olejniczak (Uniwersytet Wrocławski), Justyna Tomczak-Boczko (Uniwersy-tet Adama Mickiewicza w Poznaniu) i Anna Wyrwa (UMCS).

Z przyczyn losowych w konferen-cji nie wzięło udziału czworo zapro-szonych badaczy, którzy jednakże

wnieśli swój wkład, przesyłając abs-trakty planowanych wystąpień: Eli-za Pieciul-Karmińska (UAM w Po-znaniu), Jerzy Bartmiński (UMCS), Sean O’Neill (Uniwersytet Oklahoma, USA) i Piotr Blumczyński (Uniwersy-tet Queens w Belfaście). W progra-mie przewidziano dużo czasu na dys-kusję, a szczególnym jego punktem była dyskusja panelowa prowadzo-na przez Jamesa Underhilla z udzia-łem Elżbiety Tabakowskiej, Barbary Gawrońskiej Pettersson, Johna Lea-vitta i Marko Pajevića.

Trudno o pełną i syntetyczną oce-nę konferencji tuż po jej zakończe-niu, jednak jej niezwykle wysoki po-ziom (w ocenie zarówno uczestników, jak i przysłuchujących się i biorą-cych udział w dyskusjach gości) daje nadzieję na wypracowanie w mię-dzynarodowym gronie spójnej kon-cepcji analizy wpływu tłumaczeń na język i kulturę docelową. Służyć ma temu m.in. planowany tom zbierają-cy wygłoszone referaty, mający uka-zać się w prestiżowym wydawnictwie zagranicznym.

Organizatorzy konferencji dziękują za pomoc Justynie Mandziuk, uczest-niczce I roku studiów doktoranckich na kierunku Doctoral Studies in Lite-rature and Linguistics oraz Katarzynie Brzyskiej, która opracowała oprawę graficzną i zapewniła obsługę wideo. Obrady można było śledzić na żywo na facebookowym profilu Instytutu Anglistyki – tam też dostępne są na-grania referatów i dyskusji oraz moż-na obejrzeć galerię zdjęć.

Adam Głaz, Instytut Anglistyki

Języki – kultury – obrazy świata

Arch

iwum

Inst

ytut

u An

glist

yki

Arch

iwum

Inst

ytut

u An

glist

yki



22 listopada 2017 r. Mu-zeum UMCS przygoto-wało wernisaż wystawy

pt. „Uroki i przejawy wielokulturowo-ści Lublina”. Projekt zrealizowany zo-stał w ramach obchodów 700-lecia Miasta Lublina. Gwoli przypomnie-nia, jest to trzecia inicjatywa związa-na z jubileuszem Lublina. Pierwsza, zatytułowana „Lublin w poezji”, mia-ła miejsce w maju 2017 r., następna – „Lublin – inne spojrzenie” odbyła się we wrześniu 2017 r.

„Uroki i przejawy wielokulturowo-ści Lublina” to rezultat twórczej ak-tywności trojga artystów, notabene absolwentów Wydziału Artystyczne-go UMCS. Swoje wizje malarskie na wystawie zaprezentowali: Agniesz-ka Mitura, specjalizująca się w szta-lugowym malarstwie olejnym, oraz małżeństwo Marta i Marek Andało-wie, pracujący w technice pastelowej. Prace tych artystów pokazują detale miasta oraz klimat wielu kultur, które przez lata funkcjonowały w Lublinie

Tematyka spotkania objęła szero-kie spektrum dorobku artystyczne-go Lublina na przestrzeni dziejów. Wiele miejsca poświęcono zagad-nieniom architektury i urbanistyki w kluczowych momentach rozwo-ju miasta: w okresie średniowiecza, w czasach nowożytnego rozkwitu miasta, a szczególnie w czasach kształtowania się tkanki architek-tonicznej na wzorach późnego re-nesansu i manieryzmu (tzw. typ lubelski). Następnie omawiano roz-planowanie miasta w XVIII w. oraz okres późnego modernizmu, przy-padający na pierwsze dekady po za-kończeniu drugiej wojny światowej, kiedy to wyłonił się obecny kształt urbanistyczny miasta. Ponadto, re-feraty poświęcone były rozmaitym przykładom malarstwa i rzeźby w Lublinie, działalności artystów

rodzimych i napływowych oraz ak-tywności artystów i krytyków lubel-skich poza Lublinem. Przedstawiciele 22 ośrodków badawczych i insty-tucji, w tym z Poznania, Warszawy, Torunia i Krakowa, zaprezentowali 37 referatów.

Ze strony Instytutu Sztuk Pięknych konferencję przygotowali pracownicy Zakładu Historii Sztuki: dr hab. Ewa Letkiewicz, prof. nadzw., dr hab. Jerzy Żywicki oraz niżej podpisa-ny. Nieoceniony wkład w organi-zację wydarzenia miała dr Barbara Niścior, sekretarz konferencji. Ot-warcie uświetniło wystąpienie prof. dr hab. Urszuli Bobryk, prorektor UMCS ds. studenckich. Pokłosiem spotkania będzie publikacja nauko-wa, której wydanie zaplanowane jest na 2018 r.

Piotr Majewski

W związku z obchodami ju-bileuszu 700-lecia nada-nia prawa miejskiego Lub-

linowi środowisko historyków sztuki z Instytutu Sztuk Pięknych UMCS, we współpracy z Instytutem Historii Sztu-ki KUL oraz Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu im. Adama Mickie-wicza w Poznaniu, zorganizowało ogólnopolską konferencję naukową pt. „Sztuka Lublina. Od średniowie-cza do współczesności”. Odbyła się ona w dniach 26–27 października 2017 r. w Centrum Spotkania Kul-tur. Z uwagi na wyjątkowe okolicz-ności konferencji patronat nad wy-darzeniem objął prezydent miasta Lublin dr Krzysztof Żuk oraz rekto-rzy obu uniwersytetów lubelskich – prof. dr hab. Stanisław Michałowski, rektor UMCS oraz ks. prof. dr hab. Antoni Dębiński, rektor KUL.

Konferencja poświęcona sztuce Lublina

obok siebie, ale też przenikały się nawzajem, two-rząc niepowta-rzalny duch miasta wielu kultur.

Każdy z tych ar-tystów maluje zu-pełnie inaczej i to w sposób, który jednoznacznie określa ich postawę i oso-bowość twórczą. Łączy ich jednak na tyle dużo, by przekonać się, że ich twór-czość wyrasta z tego samego źródła, przebiegała podobną drogą, tyle że każde z nich na swój sposób nadaje swojej twórczości możliwie wyrazisty kształt własnego widzenia i pojmo-wania świata.

Takie postawy nie rodzą się ad hoc, formują się przez lata artystycznej prak-tyki. Pierwszym krokiem do kształto-wania się takiej postawy są studia. Jak wyżej wspomniano, wszyscy troje koń-czyli Instytut Wychowania Artystyczne-go/Wydział Artystyczny UMCS i sama

Uczelnia, jej profesorowie, koledzy, at-mosfera przez nich tworzona, wtopiona przy tym w atmosferę Lublina z jego bogactwem różnych kultur w tle, zo-stawiła trwały ślad, a raczej wyzna-czyła artystyczną drogę na przyszłość.

Wystawa „Uroki i przejawy wielo-kulturowości Lublina” jest dostępna w holu Biblioteki Głównej UMCS do 22 grudnia 2017 r.

Jerzy Kasprzak

Wielokulturowy Lublin w Muzeum UMCS



W październiku 2017 r. rozpoczęła funkcjonowanie Akademia Przedsiębiorczości UMCS, będąca wspólną inicjatywą Wydziału Ekonomicznego i Biura Rozwoju Kompetencji.

Celem Akademii jest wy-kształcenie przez Uniwer-sytet Marii Curie-Skłodow-

skiej w Lublinie profesjonalistów gotowych do realizacji swoich po-mysłów biznesowych, a także do pełnienia roli liderów w instytucjach i przedsiębiorstwach.

Akademia Przedsiębiorczości UMCS jest nowatorskim programem kreo-wania przedsiębiorczości, ukierunko-wanym na kształtowanie kompeten-cji oraz rozwój postaw i zachowań przedsiębiorczych w środowisku aka-demickim UMCS. Jest on adresowany do studentów, doktorantów, absol-wentów i pracowników UMCS, któ-rzy uczestnicząc w profesjonalnych warsztatach prowadzonych przez do-świadczonych trenerów, mają możli-wość zdobycia i rozwinięcia kompe-tencji w dziedzinie przedsiębiorczości.

Warsztaty odbywają się w ramach dwóch programów rozwojowych – Akademii Liderów i Akademii Bi-znesu. Uczestnicy pierwszego z nich mogą wziąć udział w następujących szkoleniach: „Style przywództwa a typy osobowości… – w poszuki-waniu naturalnego stylu przywódz-twa” – szkolenie w oparciu o model MBTI, „Budowanie zespołu i efektyw-na współpraca w zespole” – trening pracy zespołowej dla menadżerów, „Inteligencja emocjonalna dla lide-

rów” – trening inteligencji emocjo-nalnej w oparciu o model EQ i 2.0, „Budująca komunikacja dla liderów… czyli jak chcieć razem pracować” – szkolenie w nurcie NVC, „Trafne de-cyzje. Interdyscyplinarny warsztat do-skonalenia kompetencji eksperckich”.

Osoby biorące udział w Akademii Biznesu mogą korzystać z następują-cych warsztatów: „Własna firma – od pomysłu do realizacji”, „25 sposobów na zarabianie w biznesie”, „Marke-ting i sprzedaż w praktyce”, „Wpro-wadzenie do zarządzania projektami”.

Członkowie społeczności akade-mickiej mogą również uczestniczyć w cotygodniowych spotkaniach mentoringowych z praktykami bi-znesu, które odbywają się na Wy-dziale Ekonomicznym w ramach wykładu ogólnouniwersyteckiego „Przedsiębiorczość dla początkują-cych”. Dotychczas gośćmi prowa-dzącego wykład byli: Kamila Kruk (coach, współwłaścicielka dwóch spółek, redaktor naczelna wydawni-ctwa „Osmpower”, autorka książek z tematyki biznesu i rozwoju osobi-stego), Katarzyna Skoczek (doradca biznesowy, specjalista ds. zarządza-nia zasobami ludzkimi, przedsiębior-ca, współwłaścicielka firmy dorad-czo-rekrutacyjnej Tobea), Jarosław Duda (Business Developer, Interim Manager, doradca biznesowy, eks-

pert oceniający i opiekun startupów w platformach startowych), Marcin Kęćko (Zastępca Dyrektora Wydzia-łu Strategii i Obsługi Inwestorów Urzędu Miasta Lublin), Jacek Lipski (ekspert ds. tworzenia zintegrowa-nych strategii komunikacji marketin-gowej, content marketingu i social media marketingu, mentor w AIP Lublin, bloger), Tomasz Małecki (Pre-zes Zarządu Lubelskiego Parku Na-ukowo-Technologicznego), Michał Pukacz (Członek Zarządu i Koor-dynator w Polskim Klastrze Badań i Rozwoju Internetu Rzeczy, Co-Or-ganizer w Startup Weekend Lublin i Aula Polska Lublin), Marcin Sta-chyra (CEO i współzałożyciel firmy

Nexbio), przedstawiciele Banku Go-spodarstwa Krajowego.

Ponadto, uczestnicy Akademii Przed-siębiorczości UMCS otrzymują dostęp on-line do biblioteki gier kompetencyj-nych firmy SKILLGEN. Mają możliwość korzystania z niej w dowolnym miejscu i czasie, pod warunkiem posiadania dostępu do Internetu oraz komputera osobistego i rozwijania swoich kom-petencji w obszarach: efektywności osobistej, efektywności zespołu, psy-chologii zarządzania oraz sprzedaży.

Planowane jest systematyczne po-szerzanie oferty Akademii, m.in. o re-alizację projektów doradczych na zlecenie przedsiębiorstw i instytu-cji przez interdyscyplinarne zespoły zadaniowe złożone z członków spo-łeczności akademickiej.

Więcej informacji na temat Akade-mii Przedsiębiorczości UMCS można znaleźć pod adresem: www.akade-mia.umcs.pl.

Bartłomiej TwarowskiKierownik Merytoryczny Akademii

Przedsiębiorczości UMCS

Akademia Przedsiębiorczości UMCS

Fot.

Arka

dius

z Wro

nows

ki

Fot.

Arka

dius

z Wro

nows

ki


S p r a w y s t u d e n c k i e

Szkolenia z praw i obowiązków studenta

Komisja Dydaktyki i Jakości Kształcenia we współpracy z Samorządami Wydziałowy-

mi przeprowadziła cykl szkoleń skie-rowanych do studentów pierwsze-go roku. Ich celem było zapoznanie uczestników z zasadami obowiązu-jącymi na Uczelni oraz podstawowy-mi prawami i obowiązkami studenta. Nowi żacy mieli okazję zgłębić swoją wiedzę dotyczącą umowy pomiędzy Uczelnią a studentem, ubezpieczenia zdrowotnego, stypendiów, a także se-sji zaliczeniowo-egzaminacyjnej. •Ubezpieczenie NNWWychodząc naprzeciw potrzebom na-szych kolegów, Samorząd Studentów zorganizował akcję promującą ubez-pieczenia studentów od następstw nieszczęśliwych wypadków na rok akademicki 2017/2018. Na Wydzia-łach: Ekonomicznym, Politologii, Pe-dagogiki i Psychologii oraz w Insty-tucie Fizyki na jeden dzień stanęły stoiska, przy których możliwe było opłacenie składki. To sprawa szcze-gólnie istotna dla studentów, którzy w tym roku akademickim będą od-bywać praktyki zawodowe, zajęcia laboratoryjne lub zajęcia terenowe i mają obowiązek posiadania takie-go ubezpieczenia. •Międzynarodowy Dzień Studenta15 listopada na Wydziale Ekonomicz-nym obchodzony był Międzynarodo-

wy Dzień Studenta. Samorząd Stu-dentów przeprowadził z tej okazji konkurs, w którym można było wy-grać mnóstwo niespodzianek. Dla studentów, którzy wykazali się wie-dzą i kreatywnością, sponsorzy przy-gotowali vouchery do najciekawszych miejsc w Lublinie. Nie zabrakło tak-że gadżetów UMCS. •Studenckie Maratony Filmowe16 listopada odbyło się pierwsze w tym roku akademickim spotka-nie z filmem organizowane przez Ko-misję Kultury. Cała idea Studenckich Maratonów Filmowych narodziła się trzy lata temu. Od tamtej pory wy-darzenie cieszy się dużą popularnoś-cią. Tym razem podczas seansu mie-liśmy okazję przenieść się do świata superbohaterów, gdzie zderzyły się postaci Marvela oraz DC. •Spotkanie informacyjne z Camp Leaders21 listopada na Wydziale Ekonomicz-nym odbyło się spotkanie informa-cyjne z Camp Leaders, skierowane do osób, które marzą o wyjeździe do Ameryki. Organizatorzy przybliżyli zebranym, na czym polegają wyjaz-dy typu Work & Travel do USA, Ka-nady i Nowej Zelandii. Dodatkową zachętą dla zainteresowanych były historie uczestników zeszłorocznych wyjazdów. •Spartakiada UMCS 201724 listopada w Centrum Kultury Fi-zycznej odbyła się kolejna edycja Spartakiady UMCS. Zgodnie z tra-dycją zawody sportowe były skie-rowane do studentów pierwszego roku, którzy rywalizowali ze sobą w pięciu dyscyplinach: futsal, boc-cia, siatkówka, tenis stołowy i pły-wanie. Podczas wydarzenia odbyły się zajęcia fitness, takie jak power fitness, trening obwodowy oraz stretching. •

Efekty prac zespołów projektowychPraca zespołów projektowych utworzo-nych w ramach rekrutacji do Samorzą-du Studentów powoli dobiega końca. Zadaniem wszystkich uczestników było stworzenie projektu i jego samodziel-na realizacja. Efektem tych działań były wydarzenia takie jak „Pokaż Marii swój talent” oraz „Ten student brzmi znajo-mo”. Przedsięwzięcia te miały formę konkursu, a ich celem była dobra za-bawa oraz integracja społeczności stu-denckiej. W grudniu odbędą się kolej-ne i zarazem ostatnie trzy wydarzenia: „Kocham Cię UMCS”, „Jeden z UMCS” oraz „Try to get out”. •

Aleksandra Szastak

Dni są coraz krótsze, a tem-peratury za oknem coraz niż-sze. Jesienna aura nikomu nie sprzyja. Ale nie w Samorzą-dzie Studentów! Tutaj każdy ma ręce pełne roboty. Studen-ci nie próżnują – chcą się roz-wijać, organizować, działać...

Listopad w Samorządzie Studentów

Fot.

Zaka

z Zdj

ęcio

wani

aFo

t. Za

kaz Z

djęc

iowa

nia

Fot.

Zaka

z Zdj

ęcio

wani

aFo

t. Za

kaz Z

djęc

iowa

nia

• „Pokaż Marii swój talent”

• „Ten student brzmi znajomo”



Głównym organizatorem Fe-stiwalu była Fundacja „Rus-skij Mir”, zaś rolę koordy-

natora ze strony lubelskiego ośrodka akademickiego pełniło Centrum Języ-ka i Kultury Rosyjskiej UMCS. Już po raz trzeci ta sześciodniowa impreza, w której udział wzięły drużyny żaków studiujących język rosyjski z całej Euro-py, odbywała się na bułgarskim czar-nomorskim wybrzeżu w miejscowości Kamczija, w przepięknym i rozległym Kompleksie Sanatoryjno-Uzdrowisko-wym, tuż przy ujściu rzeki Kamcziji do morza.

Kamczija powitała w sumie 25 grup z 17 europejskich krajów, w tym – po raz pierwszy – dwie ekipy z Azji. W skład reprezentacji UMCS weszli studenci rusycystyki I i II stopnia: Wik-toria Staszkiewicz, Iga Jaśkowiak, Jo-anna Jędra, Wioletta Magdziak, Anna Spryszyńska, Ewelina Pawlas, Pauli-na Piech oraz Piotr Gontaruk. Opie-kunem był pracownik Instytutu Filo-logii Słowiańskiej dr Leszek Mikrut (Pracownia Glottodydaktyki).

Studenci przyjechali nad Morze Czarne, aby zaprezentować swój po-ziom znajomości języka rosyjskiego oraz wiedzę w zakresie m.in. literatu-

ry i kultury Rosji. Większość festiwalo-wych zmagań została poświęcona ży-ciu i twórczości Aleksandra Puszkina, gdyż to właśnie jemu został dedyko-wany w Rosji i na świecie rok 2017.

Późnym wieczorem 11 września miała miejsce artystyczna prezenta-cja wszystkich drużyn, poprzedzona demonstrowaniem przez każdą ekipę narodowych strojów, napojów, przy-smaków i piosenek, jak również ma-cierzystej uczelni i miasta.

Kolejnego dnia w uroczystym ot-warciu Festiwalu w Sali Koncerto-wo-Kinowej „Czernomorskij”, oprócz przedstawicieli Fundacji „Russkij Mir” – dyrektora wykonawczego Władimi-ra Koczina i dyrektora Władimira Li-tarienki, wziął również udział Konsul Federacji Rosyjskiej w Warnie oraz delegaci bułgarskich lokalnych władz samorządowych i organizacji spo-łecznych. Dyrektor Fundacji „Trwa-ły Rozwój Bułgarii” Stanka Szopo-wa podkreśliła znaczenie zarówno samego Festiwalu Studentów Rusy-cystów, Fundacji „Russkij Mir”, jak i przede wszystkim – języka rosyj-skiego, którego po pewnym okresie stagnacji uczy się coraz więcej osób nie tylko w Europie.

Po obejrzeniu literacko-poetyckiej kompozycji poświęconej twórczości autora Eugeniusza Oniegina, któ-rą przygotowali studenci Moskiew-skiego Uniwersytetu Państwowego im. Michała Łomonosowa, drużyny przystąpiły do pierwszego zadania konkursowego. Zawodnicy demon-strowali scenki dramatyczne przy-gotowane na podstawie utworów Puszkina, deklamowali wiersze rosyj-skiego poety, fragmenty jego poema-tów, śpiewali pieśni ze słowami za-czerpniętymi z Puszkinowskich strof. Reprezentant UMCS Piotr Gontaruk zaprezentował własną interpretację wiersza Dźwignąłem pomnik swój, nie trudem rąk ciosany. Następnie zorga-nizowano wieczór pieśni bardowskiej pt. „Śpiewaj, gitaro dźwięczna”, któ-rego gwiazdą był syberyjski bard Bro-nisław Malinowski. Wszystkie grupy w trybie pozakonkursowym prezen-towały rosyjskie pieśni bardowskie.

Trzeciego dnia Festiwalu odbywały się przesłuchania drużyn, biorących udział w imprezie, w ramach kon-kursu muzycznego. W ciągu maksy-malnie pięciominutowego występu należało zaprezentować rosyjski ro-mans, piosenkę ludową lub estrado-wą. Mógł to być również taniec albo wykonanie rosyjskiego utworu mu-zycznego na dowolnym instrumen-cie. Ciężar odpowiedzialności za wy-stęp lubelskich studentów wzięła na siebie Wiktoria Staszkiewicz, wykonu-jąc szlagier Anny Pugaczowej pt. Milion purpurowych róż (Milion ałych Roz). Już po kilku taktach publicz-ność zaczęła śpiewać wraz z Wikto-rią, świetnie się bawiąc.

Tego dnia odbyły się jeszcze dwa konkursy. Pierwszy z nich był turniej znajomości twórczości Aleksandra Puszkina. Ośmioosobowe drużyny w ściśle oznaczonym czasie zaznacza-ły na wcześniej otrzymanych matry-cach właściwe odpowiedzi, wybierając je spośród wariantów pojawiających się na wielkim ekranie lub formuło-wały swoje warianty w oparciu o de-

Młodzi rusycyści z UMCS na Europejskim Festiwalu Studenckim w Bułgarii

Jak co roku grupa studentów filologii rosyjskiej z Instytutu Filologii Sło-wiańskiej UMCS udała się na Europejski Festiwal Studentów Rusycystów „Przyjaciele, wspaniałe są nasze przyjaźnie!”. VI edycja tego niepowta-rzalnego przedsięwzięcia odbywała się w dniach 11–16 września 2017 r.

• Otwarcie Festiwalu. Przed kompleksem „Czernomorskij”

Fot.

Lesz

ek M

ikru

t



w Poznaniu. W listopadowym spot-kaniu udział wzięli zaproszeni nesto-rzy: prof. dr hab. Dorota Gołębniak, prof. dr hab. Wanda Krzemińska, dr hab. Tomasz Misiak, dr hab. Mi-chał Gołowacki oraz członkowie Za-

monstrowane ilustracje. Drugi był turniej rosyjskich przysłów i powie-dzonek. Kolejnym punktem progra-mu był „Kapustnik show”, czyli nie-wielkie amatorskie przedstawienia, scenki dramatyczne, głównie o cha-rakterze satyrycznym. Reprezentanci UMCS zademonstrowali scenkę sytua-cyjną pt. „Nachalny student”, która – jak było to do przewidzenia – wywoła-ła salwę śmiechu wśród publiczności.

Kolejny, a zarazem przedostatni już dzień VI Europejskiego Festiwalu Stu-dentów Rusycystów był w dużej mie-rze dniem wycieczkowo-rekreacyjnym. Uczestnicy autokarami przewiezie-ni zostali do Warny, aby tam wziąć udział w uroczystym pochodzie uli-cami miasta. Wszyscy nieśli swe fla-gi narodowe oraz tabliczki z nazwa-mi kraju i uczelni. Pochód studentów z 15 europejskich państw oraz Chin i Turcji odbył się centralną ulicą mia-sta w rytmie muzyki marszowej, wy-konywanej przez idącą w czole po-chodu orkiestrę dętą. W ten sposób prawie 250-osobowa grupa dotarła do Parku Nadmorskiego. Tam wszyst-kim drużynom rozdane zostały duże,

P rof. dr hab. Iwona Hofman uczestniczyła w inauguracji Forum Młodych Medioznaw-

ców i Komunikologów, które zorgani-zowano w Collegium Da Vinci, SWPS w Poznaniu 10 listopada 2017 r.

Forum powołano uchwałą walne-go zjazdu Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej w 2016 r. Jego przewodniczącą jest dr Kata-rzyna Kopecka-Piech. Aktywność młodych badaczy różnych dyscy-plin nauki jest współczesnym wa-runkiem rozwoju i umiędzynaro-dowienia szkolnictwa wyższego, co doceniają gremia decyzyjne, zaczy-nając od Ministerstwa Nauki i Szkol-nictwa Wyższego i Polskiej Akademii Nauk. Funkcjonowanie FMMiK opie-ra się na seminariach i warsztatach, których trzecią edycję zorganizowano

rządu PTKS. Główne problemy dys-kutowane podczas seminarium to: metodologia badań jakościowych, komunikacja liczbowa, „wędrujące pojęcia” w badaniach społecznych i humanistycznych, organizacja pro-jektu badawczego.

Podczas inauguracji Forum została wręczona nagroda Doktorat’17 przy-znawana przez PTKS od dziewięciu lat. Otrzymała ją dr Monika Korna-cka-Grzonka (UŚ), która pod kierun-kiem prof. dr. hab. Mariana Gieru-li przygotowała rozprawę pt. „Rola mediów lokalnych w społeczności Śląska Cieszyńskiego”. Poza dyplo-mem dr Monika Kornacka-Grzonka otrzymała dofinansowanie książki wydanej na bazie doktoratu. Dy-plom otrzymał również promotor.

Przemysław Grzonka

wypełnione helem balony, a na nich młodzi ludzie napisali flamastrami swe życzenia skierowane do przyszło-ści. Na umówiony sygnał 27 białych balonów wzbiło się w niebo. Uczest-nicy mieli również czas, aby bliżej za-poznać się z osobliwościami przepięk-nej morskiej stolicy Bułgarii.

Piątek, 15 września, był finałowym dniem Festiwalu. Do południa na pla-ży przeprowadzone zostały ostatnie już dyscypliny konkursowe stanowiące połączenie zawodów sportowych i za-bawy. Po obiedzie na uroczystej cere-monii zamknięcia Festiwalu dyrektor Oddziału Centrów Fundacji „Russkij Mir” Władimir Litarienko podkreślił, że priorytetowe zadanie imprezy – wielkie święto studentów uczących się języka rosyjskiego, nawiązywanie podczas niego nowych znajomości i przyjaźni, radość ze wspólnej zaba-wy – to wszystko zostało osiągnięte. Główna nagroda Festiwalu – wspa-niała wycieczka nad Jezioro Bajkał na trasie Moskwa–Irkuck, połączona ze zwiedzaniem Włodzimierza, Suzdalu, Niżnego Nowgorodu, Jekaterynbur-ga, Tomska, Nowosybirska i innych

starych rosyjskich miast – przyzna-na została przez jury konkursowe ekipie z Rumunii. Drużyna z Uni-wersytetu Marii Curie-Skłodowskiej nagrodzona została za aktywny udział w przeprowadzeniu VI Europejskie-go Festiwalu Studentów Rusycystów „Przyjaciele, wspaniałe są nasze przy-jaźnie!”. Z urokliwej czarnomorskiej Kamcziji studenci filologii rosyj-skiej wrócili więc z niewielką tarczą!

Całość zakończyła część artystycz-na, w trakcie której talenty prezen-towali zarówno studenci kilku ekip, jak i gwiazda bułgarskiej estrady – Greta Ganczewa. Natomiast wieczo-rem w „Bułgarskiej Gospodzie” odbył się koncert współczesnej bułgarskiej muzyki estradowej i ludowej.

Jesteśmy przekonani, że udział w międzynarodowym festiwalu stu-denckim w sposób znaczący wpłynął na poziom wiedzy studentów rusy-cystów z UMCS, przyczynił się rów-nież do promocji Alma Mater i Wy-działu Humanistycznego na arenie międzynarodowej.

Elwira MichalskaLeszek Mikrut

Forum Młodych Medioznawców i Komunikologów

Fot.

Prze

mys

ław

Grzo

nka



ciwy rytm. Trzy zwycięstwa w trzech listopadowych występach sprawiają, że są już na piątym miejscu w 1. Lidze Futsalu Mężczyzn (Grupa Południowa). Zawodnicy prowadzeni przez trenera Artura Gadzickiego zaczęli miesiąc od wygranej w hali Globus z Komprachci-cami (7–2). Następnie udali się do Ło-dzi, gdzie pewnie pokonali Malwee Łódź 2–6. Natomiast w dziewiątej ko-lejce okazali się lepsi od Futsalu Nowi-ny, z którym rozprawili się u siebie 5–2.

Nieco gorzej radziły sobie siatkarki LUK AZS UMCS Lublin. W czterech

meczach zwyciężyły tylko raz, ale to była bardzo ważna wygrana. Po po-rażkach z Jarosławiem, Proszowicami i Tomaszowem Lubelskim, LUK zna-lazł się niebezpiecznie blisko strefy spadkowej. Jednak w ostatnim me-czu miesiąca zawodniczki prowadzo-ne przez trenera Jacka Rutkowskiego przerwały złą serię i pokonały przed własną publicznością Jedynkę Sie-wierz 3–1, odskakując od rywalek, które przed tą kolejką były bezpo-średnio za drużyną lubelską w tabeli.

Co poza rozgrywkami ligowymi? Dwa zwycięstwa i jeden remis to bi-

lans futsalistów AZS UMCS Lublin pod-czas turnieju eliminacyjnego do Mło-dzieżowych Mistrzostw Polski w Futsalu U-20. Dzięki niemu, akademicy pew-nie wywalczyli awans do finałów, któ-

Z bardzo dobrej strony pokazali się koszykarze KU AZS UMCS Lublin. Tre-ner Przemysław Łuszczewski i spółka zanotowali komplet zwycięstw. Roze-grali trzy pojedynki i wszystkie z nich kończyły się wygraną lublinian, odpo-wiednio z Rosą II Radom (82–77), So-kołem Ostrów Mazowiecka (60–78) oraz Hutnikiem Warszawa (81–90). Z bilansem 7:3 nasza ekipa znajdu-je się na piątym miejscu w tabeli 2. Ligi Koszykówki Mężczyzn (Grupa B).

Świetnie spisywali się nasi szczy-piorniści. Zawodnicy prowa dzeni przez trenera Patryka Mali szew-skiego pewnie wygrali dwa mecze, jakie przyszło im rozegrać w minio-nym miesiącu. Najpierw pokonali przed własną publicznością Szczy-piorniaka Dąbrowa Białostocka 26––22, a następnie okazali się lepsi w spotkaniu derbowym przeciw AZS--AWF Warszawa (31–26). Te rozgrywki są bardzo udane dla KU AZS UMCS Lublin. Dzięki dobrej postawie, po siedmiu kolejkach, z sześcioma zwycięstwami na koncie i tylko jedną porażką są liderami 2. Ligi Piłki Ręcznej Mężczyzn (Grupa 3).

Skoro jesteśmy przy piłce ręcznej, trzeba podkreślić, że także dla pań to był naprawdę udany czas. MKS AZS UMCS Lublin rozegrał trzy mecze – wszystkie zakończyły się zwycięstwa-mi drużyny trenera Patryka Maliszew-skiego. Wygrana z SPR JKS Jarosław (27–21) była pierwszą od zwycięstwa z Krapkowicami w inauguracyjnej se-rii gier, co miało miejsce 24 września. Jak się okazało, listopadowe przeła-manie stało się impulsem do następ-nych zwycięstw. Kolejny triumf MKS odniósł w starciu z Olimpią-Beskid Nowy Sącz. Mecz trzymał w napię-ciu do ostatniej sekundy. Ostatecznie to gospodynie mogły cieszyć się po ostatniej syrenie. Lublinianki wygrały 27–26. Zawodniczki z Koziego Grodu pokazały, że na wyjeździe także po-trafią punktować. W spotkaniu siód-mej kolejki pokonały w stolicy WKPR Wesoła Warszawa 25–30. Miesiąc za-kończyły na piątym miejscu w tabeli 1. Ligi Piłki Ręcznej Kobiet (Grupa B).

Jak burza idą również futsaliści KU AZS UMCS Lublin. „Dziki” po nienaj-lepszym początku sezonu złapały właś-

Tylko dwa spotkania rozegrały nasze Pszczółki. Bilans to 1:1. W meczu wyjazdowym ósmej

kolejki Basket Ligi Kobiet przeciwko aktualnym wicemistrzyniom kraju, Wiśle Can-Pack Kraków, podopiecz-ne trenera Wojciecha Szawarskiego uległy po ambitnej walce 75–66. W ostatni weekend miesiąca Pszczół-ka Polski-Cukier pojechała do Sied-lec, gdzie zmierzyła się z PGE MKK Siedlce. Lublinianki wygrały ten mecz 68–80. Listopad zakończyły na ós-mym miejscu w tabeli.

UMCSport – listopad 2017

Listopad za nami. Rozgryw-ki ligowe trwają w najlep-sze! Drużyny KU AZS UMCS Lublin mają za sobą lepsze i gorsze występy. Oprócz nich, mogliśmy obserwować także starty naszych zawod-ników na innych imprezach, które odbyły się w minionym miesiącu. Przypomnijmy so-bie, co takiego się wydarzyło.

Fot.

Mich

ał P

iłat

Fot.

Mich

ał P

iłat

Fot.

Mich

ał P

iłat

Fot.

Mich

ał P

iłat



re odbędą się w dniach 15–17 grudnia w Łęczycy. Futsaliści z Koziego Grodu to srebrni medaliści z ubiegłego roku.

Ze świetnej strony pokazał się bob-sleista KU AZS UMCS Lublin – Mate-usz Luty. Tylko 0.11 sekundy zabrakło dwójce bobslejowej Mateusz Luty (KU AZS UMCS Lublin)/Krzysztof Tylkow-ski (Flota Gdynia), aby stanąć na po-dium podczas pierwszego weekendu zmagań w Pucharze Europy, które odbyły się w norweskim Lilleham-mer. Co nie udało się w Skandyna-wii, wyszło za naszą zachodnią gra-nicą. Sportowcy wygrali zmagania Pucharu Europy w niemieckim Alten-bergu. Nigdy wcześniej żadna pol-ska ekipa nie stanęła na najwyższym stopniu podium zawodów tej rangi.

W dniach 25–26 listopada odbyły się kolejne zawody pływackie z cy-

klu Arena Grand Prix Puchar Polski. Tym razem zawodnicy rywalizowali w Poznaniu. Reprezentanci KU AZS UMCS Lublin zajęli aż siedem miejsc w pierwszej trójce. Najlepiej spośród ekipy lubelskiej wypadł doświadczo-ny Konrad Czerniak, który trzykrot-nie kończył zmagania jako pierwszy, a raz jako drugi. W wyścigach na 50 i 100 metrów stylem motylkowym uzyskał minima na Mistrzostwa Eu-ropy (basen krótki) w Kopenhadze. Dobrze wypadły zawodniczki KU AZS UMCS Lublin. Julia Adamczyk zaję-ła drugie miejsce w rywalizacji na 400 metrów stylem zmiennym oraz trzecie na dystansie o połowę krót-szym. Wiktoria Samuła zajęła trze-cią lokatę podczas zawodów na 100 metrów klasykiem.

Lubelska Uniwersjada 2017 za nami! Zawody toczyły się w kilku konkurencjach – zarówno indywidu-alnych, jak i zespołowych. Pierwsze miejsce w klasyfikacji drużynowej za-jął KU AZS UMCS Lublin. Stawką była także przepustka na Ogólnopolski Fi-nał Igrzysk Studentów Pierwszego

Roku, który w ostatni weekend mie-siąca odbył się w Lublinie. Lubelskie środowisko AZS, w którym byli tak-że przedstawiciele Uniwersytetu Ma-rii-Curie Skłodowskiej, w klasyfikacji generalnej zajęło czwarte miejsce. Na słowa uznania z pewnością zasługu-je występ drużyny futsalowej (AZS UMCS Lublin) prowadzonej przez tre-nera Tomasza Bieleckiego, która sięg-nęła po złoto. Nasi zawodnicy pew-nie wygrali turniej, zwyciężając we wszystkich swoich spotkaniach. Brą-zowy medal w zmaganiach kobiet na ergometrze wioślarskim (kategoria lekka) zdobyła Alicja Pęcak (UMCS).

O sporym sukcesie może też mó-wić fotograf KU AZS UMCS Lublin – Michał Piłat, który zdobył pierwsze miejsce w ogólnopolskim Konkursie Fotografii Sportowej. Nagrodę ode-brał w sobotę (18 listopada) podczas uroczystej gali w Szczecinku. Zdjęcie na miarę pierwszego miejsca pocho-dzi jeszcze z Głównych Mistrzostw Polski w Pływaniu, które odbyły się w Lublinie w dniach 18–21 maja bie-żącego roku. Michał na co dzień jest studentem drugiego roku studiów magisterskich na kierunku animacja kultury na Wydziale Pedagogiki i Psy-chologii UMCS.

Kamil Wojdat

Fot.

Mich

ał P

iłat

Fot.

Mich

ał P

iłat

Fot.

Mich

ał P

iłat

Fot.

Mich

ał P

iłat



7 listopada 2017 r., w ramach obchodów 150. rocz-nicy urodzin Marii Skłodowskiej-Curie, przedsta-wiciele Koła Naukowego Studentów Fizyki (KNSF)

wraz z mgr. Pawłem Wnukiem i mgr. Krzysztofem Kiszcza-kiem przeprowadzili pokazy fizyczne w Zespole Placówek Oświatowych im. Marii Skłodowskiej-Curie w Trawnikach.

Po uroczystej akademii z okazji święta Patronki star-sze dzieci zostały zaproszone na wyczekiwaną z nie-cierpliwością część – pokazy fizyczne.

Głównym celem pokazów było wyjaśnienie podsta-wowych praw fizyki, które występują wokół nas. Spe-cjalnie dobrane doświadczenia pozwoliły na zapre-zentowanie wybranych praw fizyki poprzez aktywne uczestnictwo w demonstracjach. Dzieci miały okazję zobaczyć, że wrząca woda wcale nie musi być gorąca, a piłeczka w strumieniu powietrza potrafi lewitować. Jednak największe zainteresowanie wzbudziły podusz-kowiec oraz „rakieta odrzutowa” zrobiona z butelki. Na koniec każdy mógł poczuć się jak bohater Gwiezd-nych Wojen, trzymając „miecz świetlny” ze świetlówki.

Paulina Kłos

24 listopada 2017 r. człon-kowie Koła Naukowe-go Studentów Fizyki

(KNSF) pod okiem mgr. Krzyszto-fa Kiszczaka i mgr. Pawła Wnuka prowadzili pokazy fizyczne w Szko-le Podstawowej im. Marii Skłodow-skiej-Curie w Zawieprzycach. Miejsco-wość ta może poszczycić się bogatą historią, również związaną z rodziną Patronki naszej Uczelni. Na cmenta-rzu w Kijanach znajduje się grobo-wiec rodziny Skłodowskich.

Natychmiast po wejściu do szkoły goście zostali powitani przez uśmiech-niętych uczniów, którzy z chęcią po-magali w przygotowaniach do po-kazów. Odbyły się one zaraz po uroczystej akademii.

Przygotowane pokazy pozwoli-ły zrozumieć dzieciom, jak „dzia-ła” świat, m.in. jak zmiana ciśnienia wpływa na otaczające nas rzeczy, dlaczego balony latają, jak powsta-je mgła oraz że nie wszystkie bańki mydlane są okrągłe.

Arch

iwum

Wyd

ziału

Mat

emat

yki,

Fizy

ki i

Info

rmat

yki

Arch

iwum

Wyd

ziału

Mat

emat

yki,

Fizy

ki i

Info

rmat

yki

Arch

iwum

Wyd

ziału

Mat

emat

yki,

Fizy

ki i

Info

rmat

yki

Arch

iwum

Wyd

ziału

Mat

emat

yki,

Fizy

ki i

Info

rmat

yki

Pokazy fizyczne w ZawieprzycachPo skończonych pokazach dzię-

ki życzliwości pracowników szko-ły podstawowej goście mogli zwie-dzić podziemia mieszczące się przy szkole, dowiedzieć się wielu informa-cji na temat Zawieprzyc oraz Marii Skłodowskiej-Curie.

W imieniu organizatorów poka-zów pragniemy podziękować gospo-darzom za tak miłe przyjęcie i życz-liwą atmosferę.

Natalia Kwiatek

Pokazy fizyczne w Trawnikach



Mgr Łukasz Tkaczyk – ab-solwent geografi i UMCS, który od 2012 r. kieruje

projektami podczas Festiwalu z ra-mienia Wydziału Nauk o Ziemi i Go-spodarki Przestrzennej, wraz z Ag-nieszką Ciuł, studentką geografii i geoinformatyki oraz mgr. Macie-jem Derejskim, absolwentem fi zy-ki i informatyki zrealizowali w tym roku kolejne projekty. W gronie tym podczas LFN organizatorzy wystąpi-li już po raz trzeci.

28 września 2017 r. w auli Wydzia-łu Nauk o Ziemi i Gospodarki Prze-strzennej UMCS miały miejsce trzy edycje projektu „Kosmiczna wędrów-ka po gwiazdozbiorach”. Każda skie-rowana była do innej grupy odbior-ców, dzięki czemu projekt ten cieszył się dużym zainteresowaniem zarówno uczniów lubelskich szkół, jak i osób dorosłych. Podczas prelekcji autorzy omawiali najciekawsze konstelacje wraz z szeregiem obiektów, które w danym gwiazdozbiorze się znaj-dują. Ponadto, przedstawiono spo-soby obserwacji tych obiektów. Każ-dy mógł nauczyć się, w jaki sposób odnaleźć na niebie mgławicę bądź inny interesujący go obiekt.

Astronomiczne projekty podczas XIV Lubelskiego Festiwalu Nauki

Agnieszka Ciuł omówiła gwiazdo-zbiór Kasjopei, Herkulesa, Smoka, Lutni i szereg innych gwiazdozbiorów ze szczególnym uwzględnieniem roz-poznawania ich wśród gwiazd, a tak-że liczne ciekawe historie związane z tymi konstelacjami. Łukasz Tkaczyk skupił się na omówieniu gwiazdozbio-rów Tarczy, Strzelca i Węża, rejonu nieba szczególnie ciekawego nauko-wo, w którym znajduje się centrum naszej galaktyki oraz bardzo liczne jasne i różnorodne ciała niebieskie. Zostały omówione gromady gwiazd, szereg mgławic, obszarów, w których powstają młode gwiazdy. W drugiej części prelegent przedstawił planety, które przemieszczają się na tle róż-nych gwiazdozbiorów wraz z instruk-cją, jak odnaleźć Wenus, Jowisza czy Saturna w ciągu najbliższego miesią-ca. Prelekcja o gwiazdozbiorach obej-mowała także pokaz, w jaki sposób na przestrzeni tysięcy lat przemiesz-czały się gwiazdy i wyobrażenia, jak będą wyglądać gwiazdozbiory w da-lekiej przyszłości.

Maciej Derejski podczas omawiania gwiazdozbiorów skupił się na okre-śleniu fi zycznych aspektów najcie-kawszych obiektów w gwiazdozbio-rach Wielkiej Niedźwiedzicy, Byka i Oriona. Podczas omawiania Wiel-kiej Mgławicy Oriona zaznaczył, że można wypatrzeć ją na niebie już gołym okiem oraz zaprezentował procesy powstawania gwiazd tam zachodzące.

30 września 2017 r. odbył się Pik-nik Naukowy na Placu Litewskim. Łukasz Tkaczyk wraz z Agnieszką Ciuł zrealizowali projekt „Astrono-miczne krajobrazy”. Zaprezentowa-ny został szereg zdjęć astronomicz-nych Łukasza Tkaczyka. Prelegenci opowiadali o fotografi i przez tele-

skop, o obserwacjach ciekawych de-tali na powierzchni Księżyca, różnych konfi guracjach plam na tle Słońca, zaćmieniach i tranzytach planet na tle tarczy Słońca. Projekt ten był częś-ciowo połączony z geologicznym projektem „Niezwykłe Tatry – geo-logia, formy, górnictwo” Beaty Wy-pych – studentki geografi i UMCS. W ramach projektu o górskiej te-matyce odbył się pokaz tatrzańskich skał łącznie z obserwacją skał przez mikroskop.

Projekty Łukasza Tkaczyka, Ag-nieszki Ciuł i Macieja Derejskiego były współorganizowane przez Od-dział Lubelski Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. Na zakoń-czenie Pikniku Naukowego atrakcją była obserwacja Księżyca za pomocą aparatu z dużym zoomem oraz wy-konanie serii zdjęć Srebrnego Globu.

Łukasz Tkaczyk

W dniach 24–30 września 2017 r. w Lublinie miał miejsce XIV Lu-belski Festiwal Nauki. Cieszył się dużym zainteresowaniem, a wśród atrakcji znalazły się także projekty o tematyce astronomicznej.

• Zdjęcie w tle: Księżyc pod-czas zakoń-czenia Pikniku Naukowego, fot. Łukasz Tkaczyk

• Agnieszka Ciuł podczas pokazu zdjęć i okularów astronomicznych

• Od lewej: Agnieszka Ciuł, Łukasz Tkaczyk i Maciej Derejski

Fot.

Mar

cin K

ozie

ł

Fot.

Łuka

sz T

kacz

yk

Fot.

Beat

a W

ypyc

h



24 października 2017 r. odbyła się pierw-sza w roku akademi-

ckim 2017/2018 Studencka Debata „Gospodarka przestrzenna w teorii i praktyce”. W nowym cyklu spot-kań, który zatytułowany został „Go-spodarka przestrzenna – i co dalej?”, poruszane były zagadnienia dotyczą-ce przyszłości absolwentów tego kie-runku oraz możliwości rozwoju ich ka-riery. W pierwszym spotkaniu udział wzięli studenci UMCS, KUL oraz UP.

Organizowana z inicjatywy dr Da-gmary Kociuby debata prowadzona była przez absolwentkę kierunku go-spodarka przestrzenna – Agatę Kuź-mińską, pracującą obecnie w firmie Pracownia Miejska z Konina. Jak pod-kreślała prelegentka: „Naszą misją jest współtworzenie miast, które inspirują, leczą, włączają i rozwijają się w zrów-noważony sposób. Naszą silną stroną są badania nad przyszłością i uspo-łecznianie procesów miejskich. Rozu-miemy technologię w mieście. Jeste-śmy firmą-ideą, jeśli czytujecie Jerzego Hausnera. Wspólnie z mieszkańca-mi, samorządami i firmami w całym kraju zmieniamy miasta na lepsze”.

W dniach 14–22 października 2017 r. odbył się XIX Świa-towy Festiwal Młodzieży

i Studentów w Soczi, zorganizowany przez Światową Federację Młodzieży Demokratycznej (WFDY) i między-narodowe organizacje studenckie. Miał służyć integracji młodych ludzi z całego świata, umocnieniu więzi oraz promowaniu współpracy mię-dzynarodowej. Impreza miała także umożliwić spotkanie młodych liderów z różnych dziedzin: działaczy kultury i nauki, dziennikarzy, informatyków, inżynierów, przedstawicieli organiza-cji młodzieżowych, samorządów stu-denckich, przedsiębiorców, przede wszystkim zaś wszystkich młodych ludzi uczących się języka rosyjskie-go i zafascynowanych kulturą Rosji.

Tak mówią o sobie, a kim są? W zespole Pracowni znajdziemy peł-nych energii i zapału młodych eks-pertów z różnych dziedzin, których łączy jedno – chęć zmian na lepsze. Są oni autorami pierwszego w Pol-sce foresightu – czyli innowacyjne-go sposobu przewidywania zmian zachodzących we współczesnych miastach, których zidentyfikowanie ułatwia władzom świadome plano-wanie ich rozwoju.

SKNP „SmartCity” nawiązało współ-pracę z Agatą Kuźmińską w ramach prac przy projekcie Foresight Lublin 2050 prowadzonym przez jej firmę. Zafascynowani reprezentowanym przez zespół Pracowni Miejskiej in-nowacyjnym sposobem myślenia, po-prosiliśmy Agatę o uchylenie rąbka tajemnicy i wskazanie przepisu na suk-ces. Oczywiście takiego przepisu nie otrzymaliśmy – gdyż jeden nie istnie-je. Istnieją jednak pewne kroki, które mogą nam go ułatwić. Zdradzę dwa z nich. Po pierwsze, z uwagi na in-terdyscyplinarność gospodarki prze-strzennej, wśród mnogości dziedzin musimy znaleźć coś, co interesuje nas najbardziej – nikt nie może być eks-

pertem we wszystkim. Mamy zatem starać się być ekspertami w tym, czym czujemy się najlepiej. Po drugie, nie możemy bać się pukać do drzwi, za którymi znajduje się nasza wymarzo-na praca. Jeżeli nie uda się za pierw-szym razem, to nie znaczy, że nie mo-żemy próbować do skutku – metoda „na trutnia” została sprawdzona przez samą Agatę i zadziałała. Studentom przedstawiona została przykładowa lista firm, gdzie absolwent gospo-darki przestrzennej mógłby się odna-leźć – niektóre z nich były zaskocze-niem. Zaproponowana została również inna ścieżka – własna działalność.

W trakcie spotkania Agata Kuźmiń-ska podzieliła się ze studentami cen-nymi wskazówkami, które pomogły spojrzeć na rynek pracy z innej per-spektywy. Nie były to bowiem tylko uniwersalne i teoretyczne porady, lecz podparte wieloletnią praktyką doświadczenie. Był to tylko wstęp do rozważań o ścieżkach kariery absol-wenta gospodarki przestrzennej. Wnio-skując z wysokiej frekwencji uczest-ników, takie spotkania są potrzebne. Będziemy informować o kolejnych.Dorota Wolińska, SKNP „SmartCity”

W Festiwalu wzięło udział ponad 20 000 uczestników i 5000 wolon-tariuszy ze 150 krajów z całego świa-ta, w tym również i z Polski. Instytut Filologii Słowiańskiej UMCS reprezen-towały studentki rusycystyki: Monika Borys i Paulina Piech. Zaproszenie do uczestnictwa w Festiwalu dla stu-dentów UMCS zostało przesłane przez Fundację „Russkij Mir” na adres Cen-trum Języka i Kultury Rosyjskiej UMCS. Fundacja pokryła koszty przelotu oraz pobytu w Soczi studentek z Lublina.

Uroczyste otwarcie Festiwalu od-było się 14 października w Moskwie, natomiast główne imprezy odbywa-ły się w Parku Olimpijskim w Soczi. Program był bardzo bogaty i zróżni-cowany. W ciągu zaledwie siedmiu dni odbyły się setki różnorodnych

przedsięwzięć, np. konferencji, pane-li dyskusyjnych, imprez kulturalnych i sportowych. Ponadto, na terenie miasteczka akademickiego były or-ganizowane programy interaktyw-ne, rozrywkowe i sportowe, które pomagały młodym uczestnikom za-wierać nowe znajomości. Zwieńcze-niem Festiwalu była uroczysta cere-monia zamknięcia 21 października.

Jednym z punktów programu było spotkanie w Rosyjskim Międzynarodo-wym Uniwersytecie Olimpijskim w So-czi 17 października, zorganizowane przez Fundację „Russkij Mir” i RMUO. 90 uczestników ŚFMiS (w szczególno-ści delegatów Międzynarodowego Fe-stiwalu Młodzieży „Друзья, прекрасен наш союз” / „Wspaniałe są nasze przy-jaźnie!”, którego trzy ostatnie edycje

Gospodarka przestrzenna – tylko co dalej?

Studentki rusycystyki UMCS w Soczi



Dane demograficzne coraz wi-doczniej wskazują na starze-nie się całego świata, jednak

najdynamiczniej procesy te zacho-dzą w państwach wysokorozwinię-tych. Obecnie na świecie żyje prawie 9,0% osób w wieku powyżej 65 lat. Do 2050 r. liczba seniorów zwiększy się do 1,6 mld, co będzie stanowiło jedną szóstą ludności, a średnia długość życia zwiększy się o prawie osiem lat (współ-cześnie średnia długość życia na świe-cie to 68,6 lat, a w połowie obecnego stulecia będzie to 76,2 lat). W niedale-kiej przyszłości zwiększy się też liczba sędziwych seniorów, czyli po 80. roku życia (obecnie sędziwych seniorów na świecie jest 126,5 mln, a do 2050 r. będzie ich prawie trzy razy więcej).

W kontekście starzejącego się społeczeństwa ważna wydaje się inicjatywa, która miała miejsce 7 li-stopada 2017 r. na Wydziale Peda-gogiki i Psychologii UMCS. Spot-kanie, którego organizatorem było Koło Naukowe Studentów Pracy So-cjalnej działające przy Zakładzie Pra-cy Socjalnej pod przewodnictwem dr hab. Marty Czechowskiej-Bielu-gi, dotyczyło specyfiki okresu sta-rości oraz postaw wobec seniorów.

Wydarzenie pt. „Starość zaczyna się wtedy, kiedy miejsce marzeń zaj-mują wspomnienia – młodzież o sta-rości” miało charakter seminarium naukowo-dydaktycznego. Omówio-no tematykę starości, którą uznano za bardzo ważną i aktualną kwestię społeczną. W programie znalazły dwa interesujące wykłady na temat wieku sędziwego. Poza tym studen-ci zajmujący się organizacją przed-sięwzięcia opracowali raport z ba-dań własnych dotyczących stosunku

uczniów lubelskich szkół ponad-gimnazjalnych do osób starszych.

Gośćmi seminarium byli m.in.: Dzie-kan Wydziału Pedagogiki i Psycholo-gii prof. dr. hab. J. Kirenko, Prodzie-kan ds. Studenckich dr. M. Kuśpit, Kierownik Zakładu Pracy Socjalnej dr. hab. A. Kanios, prof. nadzw. oraz dr. H. Kachaniuk, a także studenci.

Na wstępie dr. H. Kachaniuk z Uni-wersytetu Medycznego w Lublinie, któ-ra od wielu lat współpracuje z Zakła-dem Pracy Socjalnej UMCS, wygłosiła interesujący wykład pt. „Jacy możemy być w starości? – postawy wobec sta-rości”. Studenci poznali wiele interesu-jących aspektów dotyczących starości, takich jak np. pozytywne i negatyw-ne cechy charakteru seniorów, barie-ry do pokonania w codziennym życiu, choroby, z jakimi najczęściej muszą się zmagać, oraz jak osoby starsze są po-strzegane przez nasze społeczeństwo.

Następnie mgr A. Herman, który jest opiekunem medycznym w Domu Pomocy Społecznej dla Osób Niepeł-nosprawnych Fizycznie w Lublinie, za-prezentował wykład pt. „Praca z oso-bami starszymi – teoria i praktyka”, w którym podzielił się m.in. swoimi doświadczeniami z pracy z osobami starszymi, trudnościami, z którymi musiał się zmagać, oraz wymienił spo-soby na ich efektywne pokonywanie. Przybliżył również ich nastawienie do pracowników ośrodka oraz atmosfe-rę, jaka w nim panuje. Mgr A. Her-man poszerzył świadomość zgroma-dzonych na temat motywacji, dzięki której jego podopieczni byli zdol-ni do pokonywania barier życia co-dziennego, poprzez m.in. rehabilitację.

W dalszej części seminarium stu-denci Koła Naukowego Pracy Socjal-

nej przedstawili raport z przeprowa-dzonej diagnozy postaw społecznych uczniów szkół ponadgimnazjalnych wobec osób starszych w Lublinie. Ba-dania odbyły się w ramach projek-tu współfinansowanego ze środków z Grantu Władz Rektorskich UMCS w Lublinie na semestr letni roku aka-demickiego 2016/2017. Pomiar został przeprowadzony za pomocą sonda-żu diagnostycznego, a narzędziem badawczym był autorski kwestiona-riusz ankiety, opracowany przez Koło Naukowe Studentów Pracy Socjalnej. W badaniach wzięło udział ponad 100 uczniów szkół ponadgimnazjalnych.

Spotkanie zorganizowane przez Koło Naukowe Studentów Pracy So-cjalnej pozwoliło na dostrzeżenie w zjawisku starzenia się nie tylko ne-gatywnych, ale również pozytywnych stron. Pozytywnym zaskoczeniem dla zgromadzonych były wyniki badań własnych studentów. Pokazały one, że stosunek uczniów szkół ponad-gimnazjalnych wobec osób starszych znacząco się różni od panujących ak-tualnie stereotypów na ten temat. Młodzież wykazała się zrozumieniem, empatią i ciepłem w stosunku do osób w wieku podeszłym. Ich my-ślenie nie było standardowe, a każ-dy z ankietowanych w różny sposób interpretował zasady współżycia spo-łecznego z seniorami. Zdecydowana większość badanej młodzieży wyka-zywała chęć niesienia pomocy oso-bom starszym. Dyskusja prowadzona podczas seminarium pozwala sądzić, że młodzież wykazuje się szacunkiem do seniorów, a ich postawy są nie-jednokrotnie dalekie od stereotypów.

Martyna Stajek, Agata DziedzicStudentki pracy socjalnej

Seminarium poświęcone starości

odbyły się bułgarskim kurorcie nad-morskim niedaleko Warny – Kamczi-ja) dowiedziało się o możliwości na-uki, formach wypoczynku i turystyce kulturowej, przedstawiono także edu-kacyjny potencjał Dalekiego Wschodu, Północno-Zachodniego regionu Rosji. Młodzież z uwagą wysłuchała również

profesora Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego im. M.W. Łomonosowa – Władimira Jelistratowa o osobliwoś-ciach „rosyjskiego charakteru” („Рус-ский характер: что в нём главное?”).

Studentki rusycystyki wyrażają głę-boką wdzięczność i wyrazy uznania Fundacji „Russkij Mir”, jak również

Dyrektor CJKR dr Swietłanie Szasz-kowej za umożliwienie im uczest-nictwa w XIX Światowym Festiwa-lu Młodzieży i Studentów w Soczi.

Elwira Michalska Centrum Języka i Kultury Rosyjskiej

Współpraca: Monika Borys Paulina Piech



Tegoroczna edycja Spartakiady UMCS odbyła się 24 listopada. Od 8:00 do 14:30 w Centrum

Kultury Fizycznej UMCS zawodnicy ścierali się w rozgrywkach w pięciu dyscyplinach: futsal, piłka siatkowa, boccia, tenis stołowy oraz pływanie.

Wysoka frekwencja oraz zacieka-wienie studentów Spartakiadą zasko-czyło samych organizatorów. Zawody cieszyły się bowiem dużym zainte-resowaniem wśród środowiska aka-demickiego oraz mediów. Jest to fe-nomen, biorąc pod uwagę fakt, że uczestnikami mogą być wyłącznie studenci rozpoczynający edukację na naszym Uniwersytecie. Widow-nia także nie zawiodła – przybyło wiele osób niebiorących czynnego udziału w wydarzeniu, ale kibicują-cych swoim kolegom i koleżankom.

Po walce o miano najlepszych sportowców wśród młodych studen-tów wyłoniono najlepsze zespoły, a także najlepszych zawodników w dyscyplinach indywidualnych. Po wyrównanej rywalizacji wyniki pre-zentują się następująco:• Boccia: miejsce I – Kamil Korszeń,• Piłka siatkowa: miejsce I –

KMWTW, miejsce II – GP Harna-sie, miejsce III – Nosacze UMCS,

• Tenis stołowy kobiet: miejsce I – Mir-jana Głaz, miejsce II – Karolina Reda, miejsce III – Kateryna Tkachuk,

• Tenis stołowy mężczyzn: miej-sce I – Maciej Krasucki, miejsce II – Bartłomiej Przybysławski, miej-sce III – Jakub Drwal,

• Pływanie kobiet: miejsce I – Olga Kucharska,

• Pływanie mężczyzn: miejsce I – Ja-kub Januszanis, miejsce II – Siar-hei Yeudaliuk, miejsce III – Mate-usz Wiejak,

• Futsal mężczyzn: miejsce I – FC FIR, miejsce II – RKS, miej-sce III – FC Gliniana.W rozgrywkach drużynowych

w futsalu wyróżniono także najlepsze-go bramkarza oraz najlepszego strzel-ca, natomiast w siatkówce wskazano najlepszą zawodniczkę i najlepszego

zawodnika rozgrywek. Na zwycięzców czekały atrakcyjne nagrody, m.in. sprzęt sportowy oraz gadżety UMCS.

Poza rozgrywkami odbyły się także zajęcia fitness, które trwały od godzi-ny 13:00 do 14:30 i były podzielone na trzy bloki ćwiczeń: power fitness, trening obwodowy oraz stretching. Udział w zajęciach wzięło ponad 80 osób, co sprawiło, że sala była wy-pełniona po brzegi. Po każdym bloku odbywał się krótki konkurs, w którym wyłoniono najbardziej wytrzymałe studentki. Na wszystkich uczestników czekały symboliczne upominki.

Wachlarz możliwości był duży, więc każdy mógł znaleźć na Spartakiadzie UMCS coś dla siebie, zadbać o roz-wój własnych pasji i aktywnie spę-dzić czas w miłym towarzystwie. Stu-denci mogli liczyć także na jeszcze jeden profit – udział w zawodach dawał możliwość odrobienia nie-obecności na zajęciach z wychowa-nia fizycznego. Na szczęście medycy zabezpieczający zawody nie musieli interweniować, obyło się bez poważ-nych kontuzji. Jedyne, co pozostało wśród studentów, to uśmiech na ich twarzach oraz satysfakcja z przeła-mania własnych słabości.

Klaudia Bryk

W dniu 27 października 2017 r. w Sali Audyto-ryjnej Ecotech-Complex

UMCS odbyła się I Konferencja Naukowa pt. „Aktywność fizyczna w zdrowym stylu życia młodzieży”. Inicjatorem i organizatorem spotka-nia było Centrum Kultury Fizycznej UMCS. W uroczystym otwarciu udział wzięła prof. dr hab. Urszula Bobryk – Prorektor ds. Studenckich UMCS.

Konferencji przewodniczył prof. dr hab. Janusz Kirenko – Dziekan Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS, który wygłosił wykład plenar-

ny pt. „Zdrowie a edukacja”. W czę-ści teoretycznej wygłoszono siedem referatów o tematyce nawiązującej

do różnych aspektów zdrowia i ak-tywności fizycznej młodzieży akade-mickiej. Następnie w panelu prak-tycznym, który odbył się w obiektach sportowych Centrum Kultury Fizycz-nej UMCS, przeprowadzono sześć sesji treningowych w formie war-sztatów, w których prezentowano nowoczesne formy ruchu stosowa-ne w zajęciach wychowania fizycz-nego studentów UMCS. Konferencja ciszyła się dużym zainteresowaniem zaproszonych gości oraz studentów naszego Uniwersytetu.

Krzysztof Krawczyk

Spartakiada UMCS 2017Zawody sportowe dla stu-dentów pierwszego roku jak co roku przyciągnę-ły tłumy. Zawodnicy przez prawie siedem godzin walczyli o miano najlep-szych sportowców Spar-takiady UMCS 2017.

Konferencja naukowa „Aktywność fizyczna w zdrowym stylu życia młodzieży”

• Od lewej: dr Krzysztof Krawczyk, prof. Janusz Kirenko, dr Tomasz Bielecki

Arch

iwum

CKF

UM

CS


W ś w i e c i e k s i ą ż e k

P rof. dr hab. Iwona Hofman, Dziekan Wydziału Politologii UMCS zainicjowała dwudnio-

we obchody, witając przybyłych go-ści oraz podkreślając wyjątkowość pisma podczas lat jego wydawania oraz współcześnie. Słuchaczy powi-tali także dr Krzysztof Żuk, Prezy-dent Miasta Lublin oraz prof. dr hab. Stanisław Michałowski, Rektor Uni-wersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. W pierwszym dniu spotkania mia-ła miejsce promocja albumu Kultura – narodziny pisma będącego reprin-tem pierwszego numeru. Należy za-znaczyć, że dopełnieniem albumu są teksty autorstwa Marka Żebrowskie-go, Pawła Kłoczowskiego oraz Stani-sława Mancewicza, w których przy-bliżone zostały m.in. realia powstania i wydawania „Kultury”. Podczas de-

baty głos zabrali również Wojciech Sikora, prezes Stowarzyszenia Insty-tut Literacki Kultura, wspomniani wcześniej M. Żebrowski, S. Mance-wicz oraz Andrzej Peciak z Instytu-tu Książki. Odczytane zostały ponad-to listy od prof. Krzysztofa Pomiana oraz Dariusza Jaworskiego, dedyko-wane uczestnikom spotkania.

Rozmówcy odnosili się do okolicz-ności powstania „Kultury” i trudnych losów osób zaangażowanych w wy-dawanie pisma. Dyskutowano tak-że o specyfice paryskiej „Kultury”, podkreślano dużą rolę wydawnictwa w trudnych dla Polski czasach.

Uroczystości 70-lecia pierwsze-go wydania „Kultury” zbiegły się z 17. rocznicą śmierci Redaktora oraz kolejną edycją przyznania Nagrody im. Jerzego Giedroycia. Laureatką

W dniach 14–15 września 2017 r. w Lublinie odbyło się spotkanie z okazji 70. rocznicy ukaza-nia się pierwszego numeru paryskiej „Kultury”, redagowanej przez Jerzego Giedroycia. W wyda-rzeniu zorganizowanym przez Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura, Instytut Książki, Muzeum Lubelskie oraz Wydział Politologii UMCS wzięli udział badacze, dziennikarze oraz osoby zaintereso-wane tematyką pisma i polskiej emigracji. Dyskutowano o fenomenie paryskiej „Kultury”, specyfi-ce zarządzania pismem, charyzmie Redaktora, a także nieprzemijającej aktualności Jego myśli.

70 lat od wydania pierwszego numeru „Kultury”

tegorocznej odsłony została Joanna Krakowska za książkę PRL. Przedstawienia. Zwieńczeniem wieczoru była emisja fragmentu filmu Kim był Jerzy Giedroyc w reżyserii A. Marka Drążewskiego.

W drugim dniu w Sali Rady Wy-działu Politologii UMCS odbył się panel pt. „Fenomen paryskiej «Kul-tury»”. W rozmowie moderowa-nej przez prof. I. Hofman udział wzięli: Bogumiła Berdychowska, prof. Rafał Habielski, prof. Marek

Fot.

Just

yna

Mag

uś

Fot.

Just

yna

Mag

uś



Napisanie książki o zespole muzycznym jest przedsię-wzięciem nader trudnym.

Sprawia to przede wszystkim brak materiałów archiwalnych, jak rów-nież ulotność zjawiska. Jak można oddać atmosferę koncertów i wyko-nanie utworów? Szczęśliwie są pły-ty, ale nagrania audiowizualne po-chodzą dopiero z ostatniego okresu działalności Budki. Po raz pierwszy zostali pokazani w filmie Marka Pi-wowskiego Przepraszam, czy tu biją w 1977 r.

Jednakże Sawic przyjął bardzo dobrą konstrukcję pracy: muzyka–miasto–ludzie i ten schemat po-wtarza przez cały okres listnienia grupy. Książka jest swego rodza-ju wywiadem-rzeką z muzykami

lubelskich szkół: basista Janusz Pę-dzisz i gitarzysta Krzysztof Brozi. Ten ostatni w niedalekiej przyszło-ści został studentem, a później pro-fesorem UMCS. To byli założyciele Budki stanowiący jej pierwszy skład w roku akademickim 1969–1970.

Oficjalnie okres ten w historii ze-społu nazywany jest prehistorycz-nym, ale fani nazywają ten czas „Arcusowskim”, bowiem zespół wy-stępował najczęściej w środowisko-wym klubie studenckim „Arcus”. Co interesujące, Budka nagrywała swoje utwory dla radia akademi-ckiego (wtedy to było Studenckie Studio Radiowe „Radio Akademi-ckie”) na magnetofonie Jerzego Jani-szewskiego. Utwory cieszyły się du-żym zainteresowaniem, zespół był

Budka Suflera była lubelskim zespołem rockowym istniejącym w latach 1969–2014. I co najbardziej interesują-ce, formacja osiągnęła sukces i utrzymywała się na polskim rynku muzycznym przeszło 40 lat, zawsze prezentując dobrą muzykę i dobre teksty. Omawiana publikacja autorstwa Jarosława Sawica przedstawia historię kapeli.

Budka Suflera na do widzenia

i ludźmi związanymi z Budką. Po-nadto, swoje spostrzeżenia autor poparł imponującą kwerendą pra-sową. Uniknął w ten sposób infan-tylizacji problemu, bo ludzie mó-wią tylko co chcą powiedzieć. Przez karty książki przewija się mnóstwo osób związanych z muzyką, głów-nie rockową, ale nie tylko. Znajdu-jemy także odniesienia do szeroko pojętej kultury lubelskiej.

Budka Suflera była nie tylko zja-wiskiem lubelskim, ale i UMCS-ow-skim. Jej twórcy to studenci nasze-go Uniwersytetu, zaczynający studia w 1969 r.: frontman Krzysztof Cu-gowski studiował prawo, perkusista Jacek Grün – polonistykę, a klawi-szowiec Witold Odorowicz – mate-matykę. Uzupełniali ich uczniowie

Kornat, prof. Zdzisław Kudelski oraz kpt. ż.w. Józef Gawłowicz. W dys-kusji pojawiły się m.in. wątki ak-tualności myśli Jerzego Giedroycia i refleksje na temat specyfiki życia w Maisons-Laffitte.

W kolejnej części uroczystości od-było się wręczenie Stypendium im. Leopolda Ungera. Laureatami piątej edycji zostali: Kaja Puto, Tadeusz Ko-lasiński, Magdalena Idem, Martyna Siudak oraz Natalia Kurek. Przewod-nicząca Kapituły prof. I. Hofman pod-kreśliła bardzo wysoki poziom wnio-sków oraz wyraziła swoje uznanie dla aktywności dziennikarskiej wy-różnionych osób. Podczas wręcze-nia nagród obecni byli m.in. Moni-ka i Marek Ungerowie (honorowi przewodniczący Kapituły), Jarosław i Jolanta Kurscy, Marian Turski oraz Wojciech Sikora.

Magdalena Pataj



W swojej książce Maisonnat proponuje nowatorskie ujęcie twórczości Conra-

da, którego podstawę stanowi psy-choanalityczna teoria Lacana. Klu-czowym elementem tego ujęcia jest koncepcja głosu tekstu, który desta-bilizuje głos narratora. Koncepcja ta wychodzi od połączenia pojęć narra-tologicznych z kategoriami Lacanow-skiej psychoanalizy, które reprezentuje triada: Realne – Symboliczne – Wy-obrażeniowe. Maisonnat łączy głos

z Realnym, natomiast tekst z Symbo-licznym. Pojęcie głosu tekstu odnosi się do tych elementów tekstu, które należą do porządku językowego, sty-listycznego, narracyjnego, ideologicz-nego, zmysłowego i nieświadomego. W części pierwszej autor omawia te-oretyczne podstawy swoich dalszych rozważań nad twórczością Conrada. Punktem wyjścia dla konceptualiza-cji autora był zapis zmagań Conra-da z ograniczeniami i oporem języ-ka i poszukiwanie takiego języka,

który precyzyjnie przekazuje wraże-nia, doświadczenia. Maisonnat zwra-ca uwagę na obecność i „funkcję” obcych języków w jego tekstach, zwłaszcza istotną rolę języka fran-cuskiego. Głos tekstu przejawia się w złożonych strukturach narracyj-nych, które są źródłem ironii niepo-zwalającej ani autorowi, ani teksto-wi narzucać interpretacji.

W kolejnych pięciu częściach książ-ki Maisonnat, omawiając najwybit-niejsze lub najistotniejsze w rozwoju

W serii „Conrad: Eastern and Western Perspectives”, wydawanej pod redakcją naukową prof. dr. hab. Wiesława Krajki, kierownika Zakładu Studiów Conradoznawczych Instytutu Anglisty-ki UMCS, ukazała się w 2017 r. monografia pt. Joseph Conrad and the Voicing of Textuality autor-stwa Claude’a Maisonnata, znanego i cenionego badacza twórczości Conrada, emerytowanego profesora Uniwersytetu Lumière-Lyon 2 we Francji. Stanowi ona 26. tom serii i została opublikowa-na w Wydawnictwie UMCS, Lublin w dystrybucji Columbia University Press, New York.

Nowy tom w serii „Conrad: Eastern and Western Perspectives”

rozpoznawalny i popularny wśród studentów. Niestety z tych utwo-rów zachował się tylko jeden Blue George’a Maxell’a (autorem słów był student polonistyki Aleksan-der Migo).

Należy żałować, że nie ma utwo-ru zatytułowanego bodaj Blues dla Profesora. Tak uczczonym naukow-cem był filozof prof. Łubnicki. Postać znana wielu pokoleniom studentów. Sprawiał to nie tylko jego autorytet naukowy i pewna surowość podczas egzaminów, o których krążyły le-gendy, ale także wyróżniający go ubiór. Profesor od wczesnej jesieni do późnej wiosny chodził w tzw. pi-lotce, w znoszonym zielonkawym płaszczu. Kto raz zobaczył profeso-ra, ten go nie zapomniał. Blues był utworem instrumentalnym i w pew-nym momencie muzyka się urywała i Cugowski swoim „brudnym” gło-

sem wykrzykiwał: Narcyz, Narcyz. Bo prof. Łubnicki tak miał na imię.

I jeszcze jedna uwaga. Adam Si-korski, pierwszy tekściarz zespo-łu przedstawiony został jako stu-dent KUL-u i w dodatku J. Sawic

włożył mu w usta wypowiedź, jak to z członkami grupy poetyckiej „Samsara” poznał się na Studium Wojskowym (s. 195–196). Pomijam okoliczność taką, iż w PRL-u studen-ci KUL-u nie mieli obowiązkowego szkolenia wojskowego. W rzeczy-wistości Sikorski był studentem hi-storii na naszej Uczelni i w 1972 r. napisał pod kierunkiem prof. Zyg-munta Mańkowskiego pracę magi-sterską „Kształtowanie się koncep-cji modelu Polski Ludowej w latach 1942–1945”.

Książka, chociaż nietania – warta jest swojej ceny.

Zbigniew Zaporowski

Jarosław Sawic, Budka Suflera: memu miasto na do widzenia. Muzyka/miasto/ludzie, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2017, ss. 768.



artystycznym teksty Conrada, analizu-je, w jaki sposób głos tekstu wyraża w języku to, co nieświadome. Część druga obejmuje te powieści Conrada, których tłem jest Daleki Wschód – Szaleństwo Almayera, Wyrzutek, Lord Jim, Zwycięstwo, i w których poja-wia się największa różnorodność ję-zyków. Autor zwraca uwagę na ty-pową dla Conrada wielość języków obcych w jego tekstach i stawia tezę, że wiąże się to z kwestią tożsamo-ści. W analizie Szaleństwa Almayera Maisonnat opiera się na założeniu, że podmiot wypowiedzi zajmuje po-zycję analogiczną do pozycji Conra-da, co stanowi punkt wyjścia dla tezy, że właśnie język angielski pozwala podmiotowi na skonstruowanie włas-nej tożsamości, jako że zarówno jest źródłem środków artystycznego wy-razu, jak i pozwala na uporanie się ze swoją innością. W Wyrzutku ba-dacz zwraca uwagę na to, jak język Conrada kształtuje reakcję czytelni-ka na tekst za pośrednictwem głosu tekstu. Jednak, jak twierdzi Maison-nat, powieść nie jest udana, gdyż re-prezentacja rzeczywistości przesłania obecność Realnego.

W omówieniu Lorda Jima Maison-nat skupia się na niejasnym ontolo-gicznym statusie pamięci, która ma naturę tekstu i istnieje poprzez tekst. Tym, co rzuca się w oczy podczas lektury Conrada, jest nieobecność w jego twórczości bezpośrednich odniesień do polskiego pochodze-nia. Jednak Maisonnat dowodzi, że polskość Conrada jest obecna w jego utworach w ogromnym stopniu właś-nie w formie pamięci o tym, co za-pomniane i zepchnięte do pod-świadomości. Zwycięstwo należy do późniejszej fazy pisarstwa Conrada, gdy, w opinii krytyków, nastąpiło osłabienie jego twórczych sił. Maison-nat zauważa ten proces w niekonse-kwentnym, chwiejnym funkcjonowa-niu głosu tekstu, nad którym często dominuje głos narratora artykułujący ideologiczne preferencje. Odwołując się do Lacanowskich pojęć Symbo-licznego i Realnego, autor analizu-je postać Heysta i jego klęskę jako niezdolność do konstrukcji podmio-towości i przezwyciężenia stagnacji.

W części trzeciej Maisonnat skupia się na utworach morskich Conrada takich jak Murzyn z załogi ‘Narcyza’, Tajfun, U kresu sił i Młodość, zwraca-jąc przy tym uwagę na pojawiające się w tych tekstach odniesienia au-tobiograficzne. W Murzynie z załogi ‘Narcyza’ centralną kwestią jest obec-ność wielości głosów w powieści, co zwraca uwagę na zagadnienie repre-zentacji w tekście literackim i moż-liwość uchwycenia w narracji tego, co jest nieobecne. Analizując obra-zowanie w Tajfunie, autor dochodzi do wniosku, że podkreśla ono bez-radność języka wobec prawdy i sta-nowi element strategii dekonstruk-cji oraz sugeruje, że głos narratora ma charakter prowizorycznej inter-pretacji. Maisonnat podkreśla mo-dernistyczny charakter opowiada-nia U kresu sił jako tekstu, który nie gwarantuje żadnej pewności, że sta-nowi przekaz niepodważalnej jedno-znacznej prawdy. Fundamentalną rolę odgrywa w narracji mowa pozornie zależna, która funkcjonuje jako na-rzędzie głosu tekstu i poprzez któ-rą ujawnia się złudzenie, wokół któ-rego kapitan Whalley buduje swoją podmiotowość.

Za kluczowy tekst w twórczości Conrada Maisonnat uznaje Młodość, w którym po raz pierwszy pojawia się postać Marlowa w roli narratora. Autor dostrzega w rozwoju bardziej złożonych form narracji w Młodości poszukiwanie przez Conrada własne-go artystycznego głosu. Maisonnat interpretuje Tajemnego wspólnika, uznawanego za jedno z najwybitniej-szych opowiadań Conrada, jako za-pis konfliktu przeciwstawnych dążno-ści, które zmieniły podejście Conrada do swojego pisarstwa. Te sprzeczne „impulsy” to dążenie do uporząd-kowania, jasności, dominacji jednej perspektywy w postaci głosu trze-cioosobowego narratora oraz kobie-cy głos dwuznaczności i anarchii, w którym autor widzi głos tekstu, a który podważa kontrolę pisarza nad własnym tekstem.

W części czwartej dominują teks-ty, w których istotna jest relacja mię-dzy ideologią a głosem uniemożli-wiającym ingerencje ideologiczne

na poziomie narracji. W ten spo-sób obecność głosu tekstu podwa-ża ukryte ideologiczne założenia jak np. w Nostromo czy obnaża impe-rialistyczne idee w Jądrze ciemności i Placówce postępu. Jako kontekst dla interpretacji Placówki postępu służą wewnętrzne konflikty Conrada związane z lojalnością wobec Wiel-kiej Brytanii jako nowej ojczyzny, a zarazem ze świadomością moral-nego niebezpieczeństwa akceptacji imperializmu. Opowiadanie to sta-nowi próbę odpowiedzi Conrada na wątpliwości i komplikacje jego no-wej sytuacji. Protagoniści, Kayerts i Carlier, reprezentują ideologię im-perializmu, a ich śmierć symbolizu-je krytyczną postawę Conrada. Za-razem stanowią oni obraz Innego w samym Conradzie i odzwiercied-lają jego uczestnictwo w dyskursie imperializmu.

Maisonnat określa Jądro ciemności mianem jednego z najważniejszych tekstów literatury europejskiej. Con-rad podważa w nim mit oświecenia, który leży u podstaw imperializmu, pokazując, że oświecenie i blask są uwarunkowane obecnością grozy i ciemności. Głos tekstu przejawia się w Jądrze ciemności w braku konklu-zji i niemożliwości domknięcia zna-czeń w narracji Marlowa i tym sa-mym staje się źródłem emancypacji spod przemocy ideologii. Maisonnat koncentruje się na konflikcie dyskur-su modernistycznego i dyskursu ro-mansu w Nostromo. Odwołując się do Lacanowskiej koncepcji podmiotu, autor wskazuje na dominację dyskur-su modernistycznego, która realizuje się poprzez dekonstrukcję podmio-towości postaci Nostroma, a także narracji, na którą składa się wielość punktów widzenia. Głównym tema-tem powieści W oczach Zachodu jest kwestia języka, jego zdolności do kształtowania rozumienia rzeczywi-stości i narzucania dyskursu, a tak-że brak metajęzyka, który mógłby stanowić instrument komunikowania prawdy absolutnej. Maisonnat dowo-dzi, że wbrew powszechnym inter-pretacjom stawiającym Conrada na pozycji konserwatysty obecność gło-su tekstu w narracji powieści stwa-



Stanisław Leon Popek urodził się w 1936 r. w Korytynie w po-wie cie hrubieszowskim, w cza-

sie wojny i okupacji jako dziecko mieszkał w Majdanie Nowym koło Wojsławic w powiecie chełmskim.

Narrator opowiadania Obrazki z dzieciństwa otwierającego Mroki pamięci (a jest nim Stanisław Leon Popek) stwierdził – cytuję – „już jako człowiek dorosły, będąc zawodowym psychologiem, zachowałem stosun-kowo świeżą pamięć z trudnego cza-su lat dziecinnych (inni nazywają to fenomenem)”.

Dziś profesor zwyczajny doktor ha-bilitowany Stanisław Leon Popek jest wybitnym uczonym i psycho-logiem zajmującym się psychologią

Mroki pamięci. Opowiadania. Eseje są dwudziestą książką literacką Stanisława Leona Popka. Jej genezę, treść i ponadczasowe przesłanie nie sposób jest omawiać bez znajomości choć-by najmniejszych faktów z życia oraz twórczości naukowej i artystycznej ich autora.

Mroki pamięci

różnic indywidualnych, psychologią zdolności, twórczości i sztuki. Jest wybitnym pisarzem, poetą, eseistą i krytykiem literackim oraz wybit-nym artystą plastykiem.

W wydanej w 2013 r., liczącej 480 stron, księdze jubileuszowej pt. Barwy twórczości, dedykowanej Wiel-ce Szanownemu Panu Profesorowi, Drogiemu Jubilatowi Stanisławowi Leonowi Popkowi, dziekan Wydzia-łu Pedagogiki i Psychologii UMCS prof. dr hab. Ryszard Bera napisał:

Mijające 55 lat pracy twórczej i naukowej to czas wytężonej działalności mierzonej wybitnymi dziełami artystycznymi i pracami naukowymi oraz aktywnej pracy organizatorskiej służącej dobru wspólnemu. (…) Z peł

nym przekonaniem mogę stwierdzić, że jest Pan współczesnym Człowiekiem Renesansu – Wielkim humanistą, wrażliwym i kreatywnym twórcą – pisarzem, poetą i malarzem, wybitnym psychologiem i pedagogiem, wychowawcą wielu pokoleń studentów, Człowiekiem bez reszty oddanym Uniwersytetowi Marii CurieSkłodowskiej oraz naszemu Wydziałowi Pedagogiki i Psychologii. Stanowi Pan Profesor niedościgniony wzór humanisty, twórcy oraz naukowca. Jesteśmy dumni, że posiadamy taką perłę w naszym środowisku akademickim.

Potwierdzenie tej opinii znajdziemy w licznych wypowiedziach recenzen-tów prac naukowych i artystycznych Pana Profesora. Jan Koling nazywa

rza dystans i podważa hegemonię ideologicznych dyskursów zarówno konserwatywnych, jak liberalnych i humanistycznych.

W części piątej główną oś rozwa-żań autora stanowi kwestia kobieco-ści w świecie zdominowanym przez mężczyzn w tekstach Conrada: po-wieści Tajny agent oraz w opowiada-niach Idioci, Amy Foster i Uśmiech fortuny. W opowiadaniu Idioci główny temat to odkrywanie determinujące-go wpływu rodzinnego dziedzictwa na podmiotowość i tożsamość. Con-rad metaforycznie zmaga się tu z po-szukiwaniem własnej artystycznej toż-samości zarówno na poziomie języka, gdzie krzyżowały się wpływy polskie-go i francuskiego, jak i w konfronta-cji z własnymi literackimi mistrzami, m.in. Flaubertem i Maupassantem.

Amy Foster to jedyny tekst (oprócz Księcia Romana), w którym pojawia się nawiązanie do polskości poprzez bohatera o polsko brzmiącym imie-niu. Główny temat opowiadania, wy-siłek asymilacji do obcego języka,

może wskazywać na to, że Conrad dramatyzuje swoje niepokoje zwią-zane z podwójną tożsamością Po-laka i pisarza tworzącego w języku angielskim. Maisonnat odwołuje się do Lacanowskiego pojęcia jouissance, aby uchwycić autonomię Alice, bohaterki Uśmiechu fortuny, wobec męskiego świata języka i wyobra-żeń o potędze męskości. Konfron-tacja narratora z Alice to spotkanie z Realnym, które ukazuje się jako ko-bieca jouissance bohaterki, ale także pozwala mu dostrzec jego wewnętrz-ną nieuświadamianą przemoc. Ma-isonnat uznaje Tajnego agenta za powieść o anarchistycznym poten-cjale kobiecości, a w takiej perspek-tywie Winnie awansuje na centralną postać. Autor interpretuje powieść jako tekst, który przeciwstawia się patriarchalnej ideologii. W polifo-nicznym efekcie, jaki wywołuje na-gromadzenie stylistycznych tropów, ujawnia się głos tekstu, poprzez któ-ry kobiecość ukazuje swoją destabi-lizującą moc.

Monografia Claude’a Maisonna-ta przynosi nowe istotne rozwiązania teoretyczne do badań nad twórczoś-cią Conrada, jak np. kluczowa kon-cepcja głosu tekstu, a także pozwala czytelnikom zapoznać się z punktem widzenia badacza wywodzącego się z francuskiej tradycji literaturoznawczej, kładącej duży nacisk na perspektywę psychoanalityczną. Zaprezentowane interpretacje podkreślają dynamiczny charakter głosu tekstu, który dokonu-jąc sublimacji tego, co nieświadome w językową formę, stawia czytelnika wobec fascynującej tajemnicy, jaką jest tekst literacki. Wiedzę o Conradzie wzbogaca też uwzględnienie ważnej roli języka francuskiego w dojrzewa-niu artystycznym pisarza. Bogactwo metodologicznych rozwiązań, szerokie konteksty kulturowe, połączenie wy-rafinowanych teoretycznie interpreta-cji z biograficznymi wątkami obiecują wartościową, stojącą na najwyższym poziomie naukowym, a zarazem przy-kuwającą uwagę lekturę.

Katarzyna Sokołowska



27 doktorów i niezliczonego wprost grona magistrów. Wydał 16 tomów poezji, jeden tom opowiadań i trzy powieści. Zorganizował 50 wystaw indywidualnych w kraju i zagranicą.

Mroki pamięci. Opowiadania. Eseje są piątym tomem prozy Stanisława Leona Popka mają charakter opowie-ści autobiograficznej. Z wydanymi w latach 2008–2015 opowiadania-mi Sny z wieży milczenia i powieś-ciami Dwunaste skrzypce, Oczy ikony, Naznaczony Syberią tworzą cykl epicki, będący kontynuacją i roz-winięciem, a jednocześnie zwień-czeniem, ukoronowaniem jego do-tychczasowych osiągnięć twórczych w wymiarze literackim, plastycznym i naukowym. Mocnymi akcentami ar-tystycznymi i ideowymi wpisują się do książnicy naszej wielkiej literatu-ry narodowej, wyrosłej z najtragicz-niejszych doświadczeń narodu pol-skiego, z jego trudnej, dramatycznej historii obejmującej okres od II woj-ny światowej po czasy współczesne.

Miejscem akcji są miejscowości po obu stronach Bugu, na Kresach Wschodnich, na Lubelszczyźnie, do-skonale znane autorowi z okresu dzieciństwa i młodości. Bohatera-mi opowiadań są autentyczni ludzie, mieszkańcy Lubelszczyzny, ludzie Kre-sów II Rzeczypospolitej. Nie są to postacie fikcyjne, lecz ludzie z krwi i kości, od wieków związani z tą zie-mią, ściśle wypełniający treść książ-ki prawdą historyczną, prawdą włas-nego życia oraz osobistą, rodzinną i narodową tragedią Polaków.

Tragedią tych ludzi była wojenna i powojenna codzienność, wypełnio-na obawą o przeżycie, o los swoich najbliższych, troską o elementarne pożywienie, wiarą w zwycięstwo, przekonaniem, że śmierć i męczeń-stwo ich najbliższych, znajomych, przyjaciół i sąsiadów nie były na-daremne, że przyniosą upragnioną wolność i niepodległość.

Autor świetnie rekonstruuje świa-domość i odtwarza psychikę tych ludzi, np. ośmioletniego chłopca (a jest nim sam Stanisław Leon Po-pek) w opowiadaniu Obrazki z dzieciństwa, przeżywającego tragiczne wydarzenia z lat wojny i okupacji

w możliwie największym skrócie, na dorobek Pana Profesora, odznaczane-go wielokrotnie za twórczość nauko-wą i artystyczną najwyższymi nagro-dami i odznaczeniami państwowymi (m.in. Krzyżami Oficerskim i Kawa-lerskim Orderu Odrodzenia Polski) oraz sześcioma nagrodami artystycz-nymi, np. Złotym Wawrzynem Litera-ckim, medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis oraz siedmioma nauko-wymi (np. jest międzynarodowym Mistrzem Pedagogii). Szczegółowy wykaz nagród i odznaczeń oraz ty-tuły dzieł Pana Profesora znajdziecie Państwo na ostatniej stronie okład-ki Mroków pamięci.

Stanisław Leon Popek jest auto-rem siedmiu monografii naukowych wznawianych wielokrotnie, 300 roz-praw i artykułów oraz redaktorem naukowym 26 książek, promotorem

Stanisława Leona Popka artystą wielkiej klasy (…), postacią renesansową, rzadko spotykaną we współczesnym świecie (…), stawiając go wśród naj-wybitniejszych psychologów obec-nych czasów. Halina Ewa Olszew-ska nazwała Profesora człowiekiem o wielu talentach (…), wybitnym erudytą, (…) eseistą o uznanym dorobku naukowym i artystycznym, a Tade-usz Grygiel – Artystą Piękna, Dobra i Prawdy.

Prof. dr hab. Kazimierz Pospiszyl uważa Stanisława Leona Popka za wybitnego uczonego, znawcę mechanizmów ludzkiej twórczości, któ-ry w utworach literackich jak nikt do tego czasu kreśli psychologiczny i społeczny obraz kształtowania się sylwetki twórczej swoich bohaterów.

Nie rozwijając powyższych wy-powiedzi, spójrzmy statystycznie,



(w tym ukraińskie mordy dokony-wane na Polakach); Olgi z tytuło-wego opowiadania Mroki pamięci; Julki z opowiadania Wiry; partyzan-ta Mietka z opowiadania Szubak. Prawda wyłania się po latach; Mar-ka i jego rodziców z opowiadania Podrzutek czy Siwego z opowiada-nia Naznaczony Syberią.

Mówiąc inaczej, Stanisław Leon Popek wykorzystuje i łączy w Mrokach pamięci w „jedną całość”, „jak nikt do tego czasu”, wiedzę psycho-loga, mistrzostwo artystyczne pisa-rza i artysty malarza, tworząc dzieło literackie wybitne, odnoszące się do najbardziej żywotnych spraw i prob-lemów współczesnej Polski. Jest to także dokument historyczny i zbele-tryzowana, uartystyczniona rozpra-wa naukowa z psychologii człowieka, doskonałe studium psychologiczne wszystkich, nawet epizodycznych postaci występujących w tej książ-ce, jak i w całym przedstawionym powyżej cyklu.

Galeria tych postaci jest zdumie-wająca i barwna, tak różnorodna i wielowątkowa, że nie sposób ich wszystkich wymienić, a ich osobowo-ści, charakterystyki i złożonej proble-matyki omówić nawet w najobszer-niejszym szkicu.

Stanisław Leon Popek nie oce-nia swych bohaterów, nie komen-tuje współczesności, na przeszłość nie patrzy przez pryzmat historii, ale poprzez osobiste losy ludzi, do-puszczając ich do głosu i czyniąc ich odtwórcami wydarzeń, w któ-rych uczestniczyli. Ukazuje ich mi-łość i przywiązanie do ziemi rodzin-nej, do Polski wolnej i niepodległej, do tradycji religijnej z wieloma tra-gicznymi konsekwencjami natury mo-ralnej, społecznej i politycznej (np. walki partyzanckie, konflikt polsko--ukraiński i ludobójstwo UPA, prze-śladowania żołnierzy AK po 1944 r.) zarówno w okresie wojny i okupa-cji, jak i w czasach powojennych.

Podstawową formą literacką tej książki jest monolog autentycznych bohaterów opowiadań. I narratora, którym, co potwierdzają fakty z ży-cia autora, jest Stanisław Leon Po-pek. W akcji i czasie tych opowiadań,

w ukazywaniu postaci i wydarzeń, w narracji nie ma fikcji literackiej. Formy wypowiedzi poszczególnych postaci i narratora są jednocześnie wspomnieniem i dokumentem hi-storycznym minionej i współczes-nej rzeczywistości.

Są subiektywnym spojrzeniem bohaterów tych opowiadań na wy-darzenia, ludzi i świat, historyczny i współczesny, ich niepodważalną wartością jest mówienie prawdy. Z ich wypowiedzi poznajemy ludzi, którzy zostali zamordowani, ale prze-de wszystkim, którzy ocaleli, przeżyli hitlerowską zagładę i ludobójstwo ze strony ukraińskich nacjonalistów, zbrodnie i gwałty sowieckich żoł-nierzy, prześladowania przez ube-ków, wywózki na Sybir, mimo że wielokrotnie stawali twarzą w twarz z oprawcami i śmiercią. Ich monolog jest refleksją o życiu, o ich relacjach ja–świat, ci ludzie nie potrzebują żadnej rehabilitacji, niczego nie upraszczają, nie wygładzają, mówią tak, jak było naprawdę. Dramatyzuje te wypowiedzi narracja i formy dia-logowe, którymi Stanisław Leon Po -pek uzupełnia osobowości i cha-rakterystyki psychologiczne swoich bohaterów.

Dramatycznie brzmią odniesienia do współczesności. Oto fragment rozmowy narratora z Panem Wojcie-chem (staruszkiem) na temat wojny i dokonywanych zbrodni:

– Właśnie także taki może być człowiek. Nie ma najgorszej rzeczy, sprawy, czynu, żeby nie znaleźli się wśród ludzi ochotnicy do ich wykonywania. Ba! Nawet mogą konkurować z sobą w solidarności… Wystarczy wyrobić w tych ludziach przekonanie, że tylko oni są osobnikami postawionymi najwyżej, że wszyscy inni to podludzie. Podludzie to ci innej rasy, innej narodowości, innej wiary w tego samego Boga, a nawet gorsi dlatego, że są gorsi, według czyjejś intencji, mimo że są synami i córkami tego samego narodu, tej samej Ziemi Matki – podsumowałem na koniec.

– Oj, to tak jakbym słuchał przemówienia pewnego Pana w naszym kraju, a także jego ministrantów w programie „Jedynki”. Toż

to już prawie hasła faszystowskie i nacjonalistyczne. O Boże, czego ja dożyłem na moje stare lata – niemal ze łzami w oczach wypowiedział Pan Wojciech.

W opowiadaniu Sztubak. Prawda wyłania się po latach… Stanisław Leon Popek stwierdził: W intencji piszącego te słowa nigdy nie było najważniejsze tworzenie zapisków historii, co raczej poszukiwanie odpowiedzi najistotniejszych z psychologicznego punktu widzenia – Kim tak naprawdę bywa człowiek? Jakie intencje kierują zachowaniami ludzkimi? Oczywiście ważne jest to, aby nie fałszować faktów.

Przeraża skala ludobójstwa, zbrod-ni, okrucieństwa i bestialstwa ukra-ińskich nacjonalistów ukazana w tej książce. Ola, matka narratora opo-wiadania Urodzony w łozinach po-wie do syna:

Nagle zostaliśmy zaskoczeni przez pijaną gromadę mężczyzn i kobiet z widłami, kosami i nożami w rękach… Byłam w tym czasie kilkadziesiąt metrów od leśniczówki (…).

Babcię wyciągnięto z domu i przywiązano do drzewa, a twojego tatę skrępowano jakimś drutem, a następnie wybrano najszersze deski (…) i zabito go gwoździami między tymi deskami jak w trumnie. (…) na moich oczach przepiłowano te deski, razem z tatą, który cierpiąc, wydawał nieludzkie jęki. W pierwszej chwili chciałam tam pobiec, ale sparaliżowana przerażeniem nie mogłam wykonać najmniejszego ruchu. W tym czasie gromada kobiet uczyniła koło i zaczęła tańczyć, trzymając się za ręce. Na koniec to właśnie te rozbawione kobiety rozpruły cały brzuch mojej mamie, a twojej babci… Zaprzężono konie do wozu, (…) załadowano wszystko to, co stanowiło jakąś wartość, a więc meble, garnki, produkty żywnościowe. Świnie i krowy popędzono luzem przed siebie. Na koniec podpalono wszystkie budynki.

I jeszcze cytat z opowiadania Mroki pamięci, który wymaga wprowa-dzenia. Wyjaśniam. Bohaterowie opowiadania: Olga i Janek byli ko-chającym się małżeństwem – pol-sko-ukraińskim. Ona była Polką, on – Ukraińcem. Mieli ośmiomiesięczne



dziecko – Mikołajka. Historię tę Olga opowiada swojej siostrzenicy:

– Co się takiego stało? – zapytałam. Najpierw milczał, wreszcie z tru

dem wyjąkał coś takiego:– Oni wydali rozkaz! Oni nakaza

li uśmiercić wszystkich Polaków, nawet żony i to w pierwszej kolejności, jeżeli ta żona jest z pochodzenia Polką, mężów, jeżeli ten mąż jest Polakiem… Nakazali bezwzględnie wypełnić ten rozkaz do jutrzejszego wieczora…! Musisz z Mikołajkiem uciekać i to jeszcze tej nocy!

Zdrętwiałam na te słowa. Poczułam w głowie straszny szum, a następnie zawrót. Usiadłam na brzegu łóżka, wzięłam na ręce dziecko z kołyski i tak, nie wiem jak długo, siedziałam, nie mogąc wydusić z siebie jakiegokolwiek słowa. Wreszcie wyrzuciłam z siebie łkając:

– Nigdzie nie pójdę! Jeżeli mam zginąć razem z Mikołajkiem, to niech zginę z twojej, a nie z wrogiej ręki!

– Czyś ty oszalała?! – zakrzyczał Janek. Musisz zabrać ze sobą najpotrzebniejsze dla siebie i dla dziecka rzeczy i rozkazuję ci, abyś jak najszybciej uciekała. Wielu ludziom zza tamtej strony rzeki udaje się przedostać na zachód, na bezpieczniejsze tereny …

– A ty?! – zapytałam.– Ja zostanę i powiem im, że wy

konałem ten potworny rozkaz…!Trudno powiedzieć, dlaczego ule

głam i bez słowa zaczęłam pakować koszulki, pieluszki, mleko w butelce, suchary z pszennej mąki.

Zawiązałam to wszystko w lniany woreczek zawieszony na mojej szyi. Podobnie przywiązałam sobie od przodu Mikołajka i tak okryta dużą ciepłą chustą stanęłam po raz ostatni na progu naszego domu… Janek nas przytulił i ze łzami w oczach powiedział: – Idź do swoich! Może przynajmniej wy ocalejecie…

Opowiadanie kończy się tragicz-nie, zresztą jak wszystkie pozostałe w tym tomie. Mimo heroicznej walki Olgi o życie Mikołajka, umiera on na zapalenie płuc. Janek za niewykona-nie rozkazu zostaje bestialsko zamor-dowany przez kolegów Ukraińców.

Opowiadanie to jest kluczem do zrozumienia głębi psychologicznej

i patriotycznego, humanistyczne-go, internacjonalistycznego prze-słania Mroków pamięci, ukazują-cych jedno z najtragiczniejszych wydarzeń dziejowych naszego na-rodu, jego kresową i syberyjską dyskryminację i martyrologię, gehennę, jakiej nie doświadczy-ły żadne inne narody Europy. Są hołdem, jednym z najpiękniejszych w naszej literaturze, złożonym przez Stanisława Leona Popka Polkom i Polakom z Kresów Wschodnich, wywożonym na Syberię (opowiadanie Naznaczony Syberią), bestialsko gwał-conym i mordowanym przez ban-derowców (opowiadania Wiry, Urodzony w łozinach) za ich heroizm i bohaterstwo, ich miłość, godność, patriotyzm i poświęcenie, za to, że zmuszani do niewolniczej pracy, mal-tretowani psychicznie i fizycznie, obronili siebie, swoich najbliższych i Polskę.

Chwałą tą i czcią Stanisław Leon Popek obdarza też Ukraińców, któ-rzy jak Janek z opowiadania Mroki pamięci nie ulegli banderowskiemu nacjonalizmowi, płacąc za to cenę najwyższą – życiem.

W polskiej literaturze współczes-nej, mimo dziesiątków, jeżeli nie se-tek książek poświęconych kresowej i syberyjskiej martyrologii Polaków, rzadko spotkać można utwory, któ-re w sposób tak prosty, jak robi to Stanisław Leon Popek, a jednocześ-nie psychologicznie doskonały, udo-kumentowany historycznie, ukazują Polki i Polaków w roli matek i żon, córek i synów, ojców i mężów, doj-rzewających charakterologicznie, piękniejących duchowo, wzboga-cających się psychicznie, niezłom-nych i nieustraszonych, znanych z imienia i nazwiska, tworzących niepowtarzalną atmosferę uczucio-wą i patriotyczną tej książki, wyno-szącej ich godność bohaterek i bo-haterów narodowych.

Jan Paweł II w liście skierowanym do zwierzchników kościołów w Pol-sce i Ukrainie napisał: W 60 lat od tamtych smutnych wydarzeń w sercach większości Polaków i Ukraińców utwierdza się coraz bardziej potrzeba głębokiego rachunku sumienia. To

przesłanie polskiego papieża moc-nymi akcentami pobrzmiewa w opo-wiadaniach Stanisława Leona Pop-ka. Najpełniej wyraża je zakończenie opowiadania Mroki pamięci. Ukra-iniec Janek, skazany na śmierć za niewykonanie rozkazu zamordowa-nia swej żony Polki i ośmiomiesięcz-nego synka, mówi do swego ukra-ińskiego oprawcy: Strzelaj albo rąb! Prawdziwej miłości człowiek nie dotyka niczym. Tylko składa na jej ręce najpiękniejsze kwiaty…!

W zakończeniu książki Zamiast epilogu Stanisław Leon Popek umieszcza opowiadanie pt. Testament dla kotki, oparte o relację Stanisława Ł. Pod datą 5–7 kwietnia 2013 r., w 70 lat od tamtych smutnych wydarzeń, pi-sze: Miłość bardzo często łączy się z cierpieniem.

Zdanie to, o symbolicznej, wielo-znacznej wymowie, jak cała ta książ-ka, uzmysławia nam, że miłość nie tylko wzmacnia więzi między ludź-mi, daje im siłę przetrwania, ale jest aktem wzięcia na siebie pełnej od-powiedzialności za życie drugiego człowieka, za losy swojej ojczyzny. Nieco przewrotny tytuł tego prologu Testament dla kotki (o imieniu Julka) niczego tu nie zmienia. Miłość jest drogą prowadzącą człowieka do czło-wieka, jest niezbędnym warunkiem prowadzącym do pełni człowieczeń-stwa. Autentyczna miłość sytuuje się poza złem, wojną i zbrodnią. Czło-wiek podlega nieuchronnemu działa-niu miłości, czasu i przemijania. Mi-łość jest przeciwieństwem śmierci, ma moc ocalającą, rozjaśniającą mroki pamięci.

Spotkanie z myślą pedagogiczno--artystyczną Stanisława Leona Popka zawartą w tej książce i jej historycz-nym, humanistycznym przesłaniem stanowi doskonałą okazję do przepro-wadzenia dialogu pojednania, o któ-re domagał się św. Jan Paweł II, bo w sercach większości Polaków i Ukraińców, m.in. dzięki takim książkom jak Mroki pamięci Stanisława Leo-na Popka, utwierdza się coraz bardziej potrzeba głębokiego rachunku sumienia.

Gorąco polecam Państwu tę książkę.Zbigniew Waldemar Okoń

Fot. Bartosz Proll22.11.2017 r.

Wręczenie odznaczeń pracownikom UMCS

Najpiękniejszych Świąt Bożego Narodzenia,

wypełnionych radością i miłościąoraz wszelkiej pomyślności

w nadchodzącym roku 2018.

Prof. Stanisław Michałowski Rektor UMCS

Zapraszam na uroczysteSpotkanie Noworoczne

7 stycznia 2018 r. o godz. 16.00,które odbędzie się w Sali Widowiskowej

Inkubatora Medialno-ArtystycznegoACK UMCS „Chatka Żaka”.

iadomości - UMCSserwisy.umcs.lublin.pl/wiadomosci/wu 239_net.pdf · która odbyła się w Zielonej...

Documents

Transcript of iadomości - UMCSserwisy.umcs.lublin.pl/wiadomosci/wu 239_net.pdf · która odbyła się w Zielonej...