1

Program poprawy efektywności wychowania i sprawowanej opieki nad uczniami w zakresie występujących w szkole

zagroŜeń utworzono na polecenie Zachodniopomorskiego Kuratora Oświaty w Szczecinie.

Według ankiet przeprowadzonych w Zespole Szkół w Widuchowej w trakcie przeglądu i oceny szkół, najczęściej

pojawiające się w naszej szkole zagroŜenia to:

• Gnębienie uczniów młodszych i słabszych (w szkole podstawowej)

• Nękanie psychiczne pomiędzy uczniami

• Bójki rówieśnicze

• Agresja słowna w relacjach uczeń – uczeń, uczeń – nauczyciel (pracownik szkoły)

• Palenie papierosów

• Wandalizm

2

I. CELE PROGRAMU:

Cele główne:

1. Zminimalizowanie zjawiska przemocy w szkole, a przede wszystkim: • ograniczenie indywidualnych zachowań agresywnych wśród uczniów • ograniczenie agresji fizycznej oraz słownej, stosowanej wobec rówieśników oraz pracowników szkoły

/wulgaryzmy/. • ograniczenie niszczenia mienia szkolnego

2. Zminimalizowanie zjawiska palenia papierosów na terenie szkoły. 3. Podjęcie jednolitych oddziaływań wychowawczych, wzmocnienie dyscypliny na przerwach i lekcjach

Cele szczegółowe:

Pracownicy Szkoły: • Uświadomienie konieczności znajomości oraz bezwzględnego przestrzegania obowiązujących procedur w

sytuacjach zagroŜeń. Działanie „jednym frontem”. • Budowanie dobrej atmosfery w klasie i szkole. • Podniesienie umiejętności wychowawczych nauczycieli. • Budowanie poczucia, Ŝe wszyscy jesteśmy wychowawcami.

Uczniowie:

• Kształcenie umiejętności społecznych i emocjonalnych. • Integracja zespołu klasowego. • Uświadomienie potrzeb alternatywnego spędzania czasu wolnego. • Kształtowanie potrzeby zdrowego stylu Ŝycia.

Rodzice:

• Poszerzanie wiedzy dotyczącej rodzajów, źródeł przemocy i agresji. • Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze złością. • Kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów.

3

• Motywowanie rodziców do współpracy ze szkołą poprzez podejmowanie wspólnych działań.

II. ADRESACI PROGRAMU

Adresatami programu są:

� Uczniowie, � Nauczyciele i inni pracownicy szkoły, � Rodzice.

III. CZAS REALIZACJI PROGRAMU

Kwiecień 2007 – czerwiec 2008

4

IV. DZIAŁANIA NA RZECZ WZMOCNIENIA POZYTYWNYCH POSTAW UCZNIÓ W.

I. PODNOSZENIE ŚWIADOMOŚCI NEGATYWNYCH ZACHOWAŃ

Adresat - Ucze ń:

1. Realizacja na godzinach wychowawczych tematyki dotyczącej: • zjawiska agresji i przemocy. • stosowania uŜywek, a szczególnie palenia

papierosów.

2. Wyszukiwanie oraz wykorzystywanie treści zawartych w programach nauczania poszczególnych przedmiotów dotyczących negatywnych zachowań.

IV-V.2007

Na bieŜąco

Wychowawcy, pedagog, pielęgniarka szkolna Wszyscy nauczyciele

Zajęcia dostosowane

do poziomu kształcenia z wykorzystaniem wybranych zajęć

programów „Spójrz inaczej”, „Trzy koła”, „Jak Ŝyć z ludźmi”,

„Saper”, „Dziękuję, nie” itp.

Adresat - Nauczyciel:

1. Szkolenie nauczycieli w zakresie umiejętności wychowawczych oraz sposobów reagowania w sytuacjach trudnych

a) Udział w zewnętrznych formach doskonalenia organizowanych przez ośrodki kształcenia nauczycieli.

b) Udział w szkoleniowych radach

pedagogicznych.

Według terminów ustalonych przez organizatora szkolenia

V.2007

Wszyscy nauczyciele

5

Tematyka szkoleń wynikająca z zapotrzebowania: - Umiejętność radzenia sobie z uczniami stwarzającymi problemy wychowawcze. - Umiejętność rozwiązywania problemów wychowawczych w szkole. - Budowanie sieci wsparcia w przeciwdziałaniu niepoŜądanym zachowaniom występującym wśród dzieci i młodzieŜy.

Adresat – Rodzic:

1. Warsztaty szkoleniowe dla rodziców: � Przyczyny, mechanizmy i formy przemocy. � Jak radzić sobie ze złością

� Odpowiedzialność rodziców w świetle prawa. Prawne konsekwencje stosowania przemocy i agresji.

IX.2007

X.2007

III.2008

J. Wac, M. Sosińska

Pedagog i psycholog PPP M. Sosińska Pracownicy KW Policji w Szczecinie

Podczas ogólnego zebrania z rodzicami –

scenariusz w załączeniu

II. DZIAŁANIA EDUKACYJNE

1) Zajęcia warsztatowe w ramach godzin wychowawczych dotyczące zapobiegania:

• Agresji słownej i fizycznej • Stosowania uŜywek, a szczególnie

palenia papierosów. /warsztaty umiejętności/

Raz w miesiącu –

do VI.2008

Wychowawcy, pedagog,

Zajęcia dostosowane do poziomu kształcenia z wykorzystaniem wybranych zajęć programów „Spójrz inaczej”, „Trzy koła”, „Jak Ŝyć z ludźmi”, „Saper”, „Dziękuję, nie” itp.

6

2) Zajęcia socjoterapeutyczne dla uczniów

notorycznie przejawiających postawę agresywną (słowną i fizyczną)

Cały czas realizacji

programu

J. Wac/ wychowawcy, pedagog

O włączenie ucznia do zespołu wnioskuje wychowawca, pedagog, rodzic

3) Zajęcia profilaktyczne dla uczniów

notorycznie stosujących uŜywki, a szczególnie palących papierosy na terenie szkoły.

Cały czas realizacji

programu

pedagog

O włączenie ucznia do zespołu wnioskuje wychowawca, pedagog, rodzic

4) Realizacja autorskiego programu „Barwy

emocji” jako zajęć dodatkowych: • w klasach Ia,IIIa,IIIb SP • w klasach IIb, IIIa, III SP • w klasach Ia,Ib

IV – VI.2007 IX – XI.2007 I – III.2008

J. Wac/ wychowawcy

W załączeniu program zatwierdzony Uchwałą 2/2007 RP z dnia 21.I.2007

5) Międzyklasowy konkurs na plakat „Stop

przemocy”.

IV. 2007

Pedagog/ wychowawcy

6) Zbudowanie szkolnego muru przeciwko

przemocy z „cegiełek” wykonanych przez poszczególne klasy.

IV. 2007

Pedagog/ wychowawcy

7

7) Powołanie „Sądu Rówieśniczego”.

Wypracowanie zasad działania. Rozstrzyganie konfliktów.

V.2008

• Praca przez cały

czas realizacji programu

Samorząd Uczniowski, M. Sosińska,

J.Wac

8) Stworzenie dla uczniów gazetki szkolnej:

„Moje prawa i moje obowiązki. Odpowiedzialność prawna”

IX. 2007

Samorząd Uczniowski

9) Szkolny konkurs literacki - „Wyraź z całej

mocy, swój sprzeciw wobec przemocy”.

II. 2008

K.Wierzchowska E.Jaroszyńska M. Przygoda/

poloniści, opiekun koła literackiego

W kategoriach klas I – III SP, IV – VI SP I – III gimnazjum

10) Obchody Pierwszego Dnia Wiosny pod

hasłem „Zmęcz się, a nie bij”.

III.2008

M.Sosińska, J.Wac, wychowawcy, Pracownicy Policji

11) Międzyklasowy konkurs na antyreklamę

palenia tytoniu.

IV.2008

Pedagog,

wychowawcy

8

12) Festyn rodzinny – podsumowanie

działań w ramach programu.

VI.2007 VI.2008

J.Wac, M. Sosińska, Wychowawcy,

Rada Rodziców

13) Alternatywy spędzania czasu wolnego.

Organizacja zajęć pozalekcyjnych. � Zajęcia sportowe (SKS, kombat) � Kawiarenka internetowa � Koło wokalne � Koło taneczne � Koło plastyczne � Ekologiczni Detektywi � Koła przedmiotowe: polonistyczne,

matematyczne, historyczne,przyrodnicze, regionalne, biologiczno – chemiczne, fizyczne, geograficzne

� Zajęcia wyrównawcze

2007/2008

Dyrektor/ opiekunowie kół

III. BUDOWANIE ZESPOŁU KLASOWEGO

1. Zajęcia integracyjne w klasach I Gimnazjum

IX,X.2008

Pracownicy PPP w Gryfinie, pedagog, wychowawcy

Po 2 godziny w kaŜdej klasie

9

2. Realizacja programu adaptacyjnego w

klasach III SP

II półrocze 2006/2007

J. Berowska M. Łuszcz

W załączeniu program zatwierdzony Uchwałą 20/2005 RP z dnia 15.IX.2005

3. Opracowanie programu adaptacyjnego dla

klas rozpoczynających etap edukacyjny (dla klas I SP i I Gimnazjum)

V,VI.2007

Powołany zespół

4. Realizacja programu adaptacyjnego dla klas

rozpoczynających etap edukacyjny (dla klas I SP i I Gimnazjum)

IX.2007

Wychowawcy klas

5. Rozpoznanie środowiska i stosunków

panujących w grupach uczniów poprzez obserwacje, ankiety, metody socjometryczne.

IX, X.2007

Wychowawcy klas

IV. INTERWENCJE

1. Konsekwentne stosowanie obowiązujących w

szkole procedur postępowania w sytuacjach zagroŜeń.

W razie potrzeby

Wszyscy pracownicy szkoły

10

2. Kierowanie uczniów na zajęcia

specjalistyczne:

� Terapeutyczne (ofiary i sprawcy przemocy i ich rodzice)

� socjoterapeutyczne

W razie potrzeby

W razie potrzeby

Wychowawca, szkolny, pedagog/ PPP lub placówki wsparcia dziennego

Szkolny socjoterapeuta

VI. EWALUACJA PROGRAMU

1. Podsumowanie po zakończeniu kaŜdego

działania.

Na bieŜąco - po kaŜdym działaniu

Wszyscy nauczyciele,

rozmowy, wymiana uwag, spostrzeŜeń

2. Diagnoza końcowa � ankieta skierowana do uczniów i rodziców � rozmowy z pracownikami szkoły � analiza dokumentacji szkolnej (dokumentacja

pedagoga, wychowawców, dzienniki lekcyjne) w celu zbadania skuteczności podjętych działań

VI.2008

M. Sosińska, wychowawcy

Omówienie wyników na radzie pedagogicznej oraz na zebraniu z rodzicami.

11

V. SZKOLNE PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH TRYDNYCH

Zasady ogólne:

1. Wszystkie sprawy drobne pojawiające się po raz pierwszy, rozstrzygamy w klasie na płaszczyźnie uczeń – uczeń, uczeń – nauczyciel, uczeń – wychowawca

2. Jeśli to samo zdarzenie wystąpi po raz drugi interweniujemy u pedagoga , który wspólnie z wychowawcą decyduje o podjęciu dalszych kroków.

3. Na takiej płaszczyźnie rozwiązujemy: - kłótnie, sprzeczki między uczniami, - niekulturalne zachowanie, - szarpaniny, bójki ( nie pobicia ) - niewielkie zniszczenia.

Jeden raz dajemy uczniowi szans ę na popraw ę i naprawienie szkody. 4. Wszystkie działania agresywne:

- pobicia - kradzieŜe - wandalizm - wymuszania

zgłaszamy wychowawcy, pedagogowi szkolnemu i dyrekcji szkoły, którzy wspólnie podejmują decyzję o środkach zaradczych:

- rozmowa z uczniem - rozmowa z rodzicami - zwołanie zespołu wychowawczego - zgłoszenie na policję.

12

Zasady szczegółowe – szkolne procedury post ępowania:

PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU STOSOWANIA PRZEMOCY RÓWIE ŚNICZEJ (GNĘBIENIE, NĘKANIE, BICIE)

1. W sytuacjach zachowania agresywnego ze strony ucznia nauczyciel będący świadkiem zdarzenia zobowiązany jest do natychmiastowego odizolowania sprawcy od ofiary i przerwania aktu przemocy.

2. W razie wyŜszej konieczności nauczyciel wysyła innego ucznia w celu sprowadzenia w miejsce zajścia drugiej osoby dorosłej (dyrektora szkoły, innego nauczyciela, wychowawcy klasy, pedagoga szkolnego, itp.).

3. Nauczyciel zapewnia bezpieczeństwo i ewentualną konieczną pomoc medyczną wszystkim uczestnikom zajścia. 4. O zaistniałej sytuacji nauczyciel powiadamia wychowawcę klasy, a w przypadku nieobecności wychowawcy – sam

podejmuje dalsze działania. 5. Nauczyciel sporządza notatkę słuŜbową z przebiegu zdarzenia i przekazuje wychowawcy ucznia, która pozostaje w

teczce wychowawcy. 6. Wychowawca klasy podejmuje kontakt z rodzicami (prawnymi opiekunami) ucznia powiadamiając o zaistniałej

sytuacji. 7. O przebiegu zdarzenia wychowawca powiadamia pedagoga lub psychologa szkolnego oraz dyrektora szkoły. 8. W sytuacji niemoŜności przerwania agresji ze strony ucznia lub przewidywania kontynuacji zachowań agresywnych

pedagog, psycholog, wychowawca klasy lub dyrektor zobowiązany jest do natychmiastowego wezwania do szkoły przedstawiciela policji i niezwłocznego powiadomienia o tym fakcie rodziców (prawnych opiekunów) ucznia.

9. Wychowawca klasy wraz z pedagogiem szkolnym przeprowadza ze sprawcą zajścia rozmowę dyscyplinującą, z której sporządzić naleŜy notatkę słuŜbową.

10. W przypadku wystąpienia powtarzających się aktów agresji ze strony tego samego ucznia wychowawca klasy (pedagog lub psycholog szkolny) zobowiązany jest do podjęcia współpracy z instytucjami wspierającymi pracę szkoły: Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną w Gryfinie, Komisariatem Policji.

11. O wszystkich podejmowanych działaniach naleŜy na bieŜąco informować rodziców (prawnych opiekunów) ucznia w formie pisemnej.

12. Zespół wychowawczy zobowiązany jest do analizy tych zachowań uczniów w trakcie posiedzeń zespołu w celu wypracowywania jednolitych oddziaływań wychowawczych.

13

Środki zaradcze:

• Rozmowy z pedagogiem. Udział w zajęciach socjoterapeutycznych. • Skierowanie ucznia do PPP w celu przeprowadzenia diagnozy przyczyn takiego zachowania.

PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU ZNISZCZENIA MIENIA SZKOLNEGO I CUDZEJ W ŁASNOŚCI.

1. Interwencja świadka zdarzenia – powstrzymanie sprawców. 2. W przypadku braku moŜliwości ustalenia sprawcy/sprawców, rozmowa z wszystkimi osobami mogącymi się

znajdować w miejscu zdarzenia, podjęcie czynności mających na celu ustalenie sprawcy/sprawców. 3. Wezwanie rodziców. 4. W przypadku duŜej szkody obligatoryjne wezwanie policji. 5. Wszczęcie procedur prawnych mających na celu wyciągnięcie konsekwencji materialnych wobec rodziców

sprawców lub odpracowanie szkody. 6. ObniŜenie oceny zachowania.

Środki zaradcze:

• Rozmowy z pedagogiem. Udział w zajęciach socjoterapeutycznych.

PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU STOSOWANIA PRZEZ UCZNIA AGRESJI SŁOWNEJ /WULGARYZMY/

Etap pierwszy:

1. Rozmowa z nauczycielami w celu wyjaśnienia powodu agresji (wyjaśnia nauczyciel, świadek zdarzenia).

2. Wpisanie uwagi do dziennika.

14

3. Powiadomienie wychowawcy.

Etap drugi (brak poprawy):

1. Rozmowa w obecności wychowawcy ( nauczyciel, świadek i uczniowie ).

2. Powiadomienie rodziców.

3. Skierowanie na rozmowę z pedagogiem.

4. Wpisanie uwagi do dziennika.

Etap trzeci (eskalacja):

1. Rozmowa z dyrektorem w obecności rodziców

2. Wpisywanie uwag w dzienniku.

3. W przypadku braku poprawy i wyczerpania przez szkołę wszystkich środków oddziaływań uczeń otrzymuje naganę dyrektora, moŜna wnioskować o przeniesienie do innej klasy.

Środki zaradcze

• Pogadanki o kulturze słowa i zachowaniu na lekcjach wychowawczych.

PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYMUSZANIA, ZASTRASZANIA

1. Rozmowa z uczniem wychowawcy i pedagoga szkolnego. Uświadomienie uczniowi jakie kroki zostaną podjęte jeśli sytuacja się powtórzy.

2. Przy powtórnym wymuszaniu / zastraszaniu: • zgłoszenie dyrekcji

15

• wezwanie rodziców 3. Jeśli sytuacja nadal się powtarza:

• wezwanie rodziców • zgłoszenie na policję • o konsekwencjach decyduje wychowawca wraz z pedagogiem szkolnym i dyrekcją szkoły.

Środki zaradcze:

• Rozmowy z pedagogiem. Udział w zajęciach socjoterapeutycznych.

PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU PRZYŁAPANIA UCZNIA NA PALENIU PAPIEROSÓW

Nauczyciel, który na terenie szkoły przyłapie ucznia na paleniu papierosów, zobowiązany jest powiadomić o tym fakcie wychowawcę klasy pedagoga szkolnego oraz dyrektora szkoły.

1. Wychowawca klasy informuje o zdarzeniu rodziców ucznia.

2. Uczeń przyłapany otrzymuje pisemną uwagę do dziennika.

3. Uczeń przyłapany drugi raz otrzymuje to co wyŜej oraz dodatkowo przygotowuje gazetkę ścienną na temat szkodliwości palenia papierosów.

4. Uczeń przyłapany trzeci raz na paleniu papierosów dodatkowo przygotowuje referat w formie pisemnej na temat szkodliwości nikotyny i przedstawienie go w wyznaczonej klasie.

5. Uczeń przyłapany po raz kolejny otrzymuje karę z pkt 3,4 oraz zostaje zgłoszony na policję.

Uczeń, który zostanie przyłapany na paleniu papierosów poza szkołą zostaje potraktowany wg pkt 1-5

16

Środki zaradcze:

• Przygotowanie gazetki ściennej na temat szkodliwości papierosów. • Przygotowanie referatu w formie pisemnej oraz zaprezentowanie go uczniom wyznaczonej klasy. • Udział w 2 – godzinnych zajęciach profilaktycznych prowadzonych przez pedagoga.

PROCEDURY POWIADAMIANIA RODZICÓW LUB PRAWNYCH OPIEKUNÓW UCZ NIA O TRUDNYCH SYTUACJACH WYCHOWAWCZYCH .

1. Wychowawca klasy powiadamia telefonicznie, osobiście lub pisemnie rodziców lub prawnych opiekunów o trudnych sytuacjach wychowawczych, korzystając z danych osobowych zapisanych w dzienniku lekcyjnym.

2. Wychowawca sporządza notatkę słuŜbową z powiadomienia rodziców w dzienniku lekcyjnym oddziału w rubryce „Kontakty wychowawcy z rodzicami”.

3. W przypadku nieobecności wychowawcy naleŜy zachować obowiązującą w szkole drogę słuŜbową (wychowawca, pedagog, dyrekcja).

4. W sytuacji zgłoszenia przez rodziców lub prawnych opiekunów zmiany miejsca pobytu na okres dłuŜszy niŜ jedna doba, wychowawca zobowiązany jest spisać z rodzicami oświadczenie o zmianie miejsca ich pobytu wraz z telefonem i adresem kontaktowym.

5. W przypadku braku informacji od rodziców o zmianie miejsca ich pobytu, opieka nad dzieckiem w szczególnie trudnych sytuacjach wychowawczych zostanie przekazana odpowiednim instytucjom.

Dodatkowe uwagi skierowane do nauczycieli:

� Rzetelne prowadzenie dyŜurów na przerwach. � Reagowanie na negatywne zachowania uczniów oraz na ich skargi i uwagi: � Wprowadzenie zeszytu dyŜurów, w którym wpisywani będą uczniowie łamiący obowiązki

17

� Konsekwentne stosowanie kar i nagród wyszczególnionych w Statucie Szkoły: opracowanie listu nagannego, wprowadzenie apeli - raz w miesiącu na godzinach wychowawczych.

� Ograniczenie wypuszczania uczniów w trakcie lekcji, szczególnie uczniów stwarzających problemy wychowawcze – kontrolować czas nieobecności.

� Rozwiązywanie wszystkich konfliktów i problemów do końca – nie zostawiamy spraw nierozwiązanych. � Sprawdzanie stanu klasy po zajęciach – kaŜdy nauczyciel ma obowiązek sprawdzić stan klasy po kaŜdej

lekcji i natychmiast reagować na stwierdzone przypadki dewastacji.

Stworzony program powinien by ć realizowany przez wszystkich pracowników szkoły na zajęciach lekcyjnych, przerwach, zaj ęciach pozalekcyjnych, wycieczkach. Tylko jednolite oddziaływania gwarantuj ą efekty jego realizacji.

Program zatwierdzony Uchwał ą nr 4/2007 Akceptacja Organu Prowadz ącego

Rady Pedagogicznej Zespołu Szkół

w Widuchowej z dnia 26.04.2007.

Widuchowa, 27.04.2 007r