Grudzień 2014 Informacja o cenach mieszkań i sytuacji na ... · Analiza sytuacji na rynku...

Grudzień 2014

Informacja o cenach mieszkań i sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w III kwartale 2014 r.

Departament Stabilności Finansowej

Jacek Łaszek

Hanna Augustyniak

Krzysztof Olszewski

Joanna Waszczuk

Informacja o cenach mieszkań i sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w III kwartale 2014

2 Narodowy Bank Polski

Analiza sytuacji na rynku nieruchomości w Polsce w III

kwartale 2014 r. prowadzi do następujących wniosków:

Sektor nieruchomości mieszkaniowych pozostawał zrównoważony. Nastąpił wprawdzie pe-

wien wzrost liczby mieszkań oczekujących na sprzedaż oraz wydłużanie czasu ich sprzedaży, z

drugiej zaś strony odnotowano pewien nieznaczny wzrost cen transakcyjnych na rynkach pier-

wotnych. Zjawiska te mogą być związane z pewnym naturalnym niedopasowaniem oferty

mieszkań do oczekiwań nabywców oraz niedostateczną konkurencją na rynku pierwotnym, nie

należy ich natomiast interpretować jako symptomy narastania nierównowagi o charakterze

strukturalnym. Jednocześnie na rynku nieruchomości komercyjnych, zwłaszcza biurowych,

nadal obserwowano narastającą nierównowagę pomiędzy popytem na przestrzeń a zwiększają-

cą się podażą, wynikająca z realizacji nowych projektów inwestycyjnych. Skutkowało to rosną-

cymi stopami pustostanów.

Ceny transakcyjne m kw. mieszkań na rynkach pierwotnych 16 największych miast wykazy-

wały nieznaczny wzrost. Jednocześnie na rynkach wtórnych ceny m kw. mieszkań były stabil-

ne. We wszystkich miastach ceny na rynku pierwotnym są wyższe niż na rynku wtórnym. Real-

ne średnie ceny transakcyjne m kw. mieszkania na RW (deflowane CPI) wykazywały niewielki

wzrost zarówno w segmencie rynku pierwotnego, jak i wtórnego, do czego przyczyniła się nie-

wielka deflacja cen konsumenta w trzecim kwartale br. Ceny hedoniczne1 na rynku wtórnym

w Warszawie nieco wzrosły, co oznacza, że ceny porównywalnych jakościowo mieszkań wyka-

zywały niewielką tendencję wzrostową. W poprzednich latach w Warszawie ceny hedoniczne

spadały wolniej niż średnie ceny transakcyjne, czyli spadek cen powodowany był sprzedażą

większej liczby mieszkań o niższej jakości (np. słabszej lokalizacji, o gorszym stanie technicz-

nym). Na pozostałych rynkach notowano stabilizację cen hedonicznych. Czynsze najmu wykazu-

ją nieznaczny wzrost.

Dostępności kredytów, jak też mieszkań, praktycznie nie uległy zmianom na co wpłynęły nie-

wielkie wzrosty cen nieruchomości, stabilne stopy procentowe kredytów mieszkaniowych, nie-

wielki wzrost dochodów nominalnych, realnie większy za sprawą zanotowanej deflacji. Średnia

dostępność mieszkania w największych miastach utrzymała się na poziomie 0,82 m kw. za prze-

1 Indeks hedoniczny cen mieszkań odzwierciedla „czystą” zmianę cen, tj. zmianę wynikającą z innych czynników niż różnice

w jakości mieszkań. W niniejszym opracowaniu cena hedoniczna to cena średnia z okresu bazowego mnożona przez indeks

hedoniczny. Cena ta odzwierciedla zatem średni poziom cen ustalonej próby mieszkań z okresu bazowego (stały koszyk

mieszkań), po uwzględnieniu „czystej” dynamiki cen mieszkań, które były sprzedawane w kolejnych okresach. Podawana

w opracowaniu cena hedoniczna informuje więc o tym, ile w kolejnych okresach wynosiłaby średnia cena stałej próby miesz-

kań z ustalonego okresu referencyjnego, biorąc pod uwagę rzeczywistą, „czystą” zmianę cen transakcyjnych. Indeks hedo-

niczny wykorzystywany do wyznaczenia ceny hedonicznej odróżnia się tym od dynamiki średniej ceny czy mediany w pró-

bie, że uwzględnia zmianę jakości sprzedawanych w danym okresie mieszkań, (np. indeks hedoniczny powinien słabiej zare-

agować na zwiększenie liczby mieszkań małych z wyższą ceną m kw. niż wskaźnik ceny średniej lub mediany). Więcej in-

formacji w artykule M. Widłak (2010) „Metody wyznaczania hedonicznych indeksów cen jako sposób kontroli zmian jakości

dóbr”, Wiadomości Statystyczne nr 9.



ciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, tj. była większa o 0,33 m kw.

względem minimum w III 2007 r.

Zwrot z kapitału zainwestowanego w mieszkanie na wynajem kształtuje się obecnie wyżej niż

oprocentowanie lokaty bankowej, czy też rentowność 10 letnich obligacji skarbowych oraz

jest zbliżony do rentowności uzyskiwanej na rynku nieruchomości komercyjnych. Relacja

kosztów obsługi kredytu mieszkaniowego do czynszu najmu nadal umożliwia finansowanie

kosztów kredytu przychodami z najmu. Należy jednak podkreślić, że relacje te mogą i będą się

zmieniać w czasie a inwestycja w mieszkanie charakteryzuje się ponadto niska płynnością i po-

tencjalnie długim czasem wychodzenia, wysokimi kosztami transakcyjnymi na rynku mieszka-

niowym oraz wieloma innymi ryzykami, które mogą znacząco zmienić na niekorzyść rzeczywi-

sty rachunek opłacalności takiej inwestycji.

Akcja kredytowa banków była stabilna. Stan zadłużenia gospodarstw domowych z tytułu kre-

dytów mieszkaniowych nadal rósł, co było konsekwencją stabilnych wypłat kredytów złotowych.

W strukturze walutowej portfeli banków systematycznie spada udział kredytów nominowanych

w walutach obcych, co jest zjawiskiem korzystnym z punktu widzenia stabilności finansowej

i makroekonomicznej. Jest to wynikiem zarówno zaprzestania udzielania tych kredytów, jak

również skracającej się zapadalności (wcześniejsze spłaty i refinansowanie). Udział kredytów

mieszkaniowych uznanych za zagrożone nie przekracza 4%. W strukturze geograficznej kredy-

tów mieszkaniowych udzielanych gospodarstwom domowym widoczny jest długookresowy

trend spadku udziału Warszawy.

Utrzymuje się wysoka rentowność mieszkaniowych projektów inwestycyjnych. Jest to związa-

ne z korzystną dla deweloperów relacją cen mieszkań do spadających od kilku lat kosztów mate-

riałów i robót budowlanych. Szacowana rentowność projektów deweloperskich w budownictwie

mieszkaniowym utrzymuje się jednakże na dobrym poziomie, co potwierdza rozpoczynanie

i wprowadzanie na rynek kolejnych nowych projektów inwestycyjnych. Maleje liczba bankructw

w branży deweloperskiej. Dane finansowe firm deweloperskich wskazują natomiast z reguły na

niską rentowność ich działalności, co znajduje także odzwierciedlenie w notowaniach giełdo-

wych największych spółek z branży.

Rośnie liczba kontraktów na budowę nowych mieszkań oraz liczba mieszkań, których pro-

dukcja jest w toku. Jest to konsekwencją wcześniej rozpoczętych projektów. Wysokie marże zy-

sku i stopy zwrotu z projektów mieszkaniowych powodują, że rośnie liczba wniosków i wyda-

nych pozwoleń na budowę mieszkań, oraz liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto.

Zapas niesprzedanych mieszkań ponownie wzrósł. Podaż tych mieszkań nie jest absorbowana

przez rynek pomimo wzrostu poziomu popytu i zdyskontowania efektu obniżek stóp procento-

wych. W konsekwencji wskaźnik czasu sprzedaży mieszkań na rynku pierwotnym zaczął po-

nownie rosnąć.

Odnotowujemy niewielki, cykliczny spadek liczby mieszkań oddawanych do użytkowania.

Wynika to z dynamiki rynku mieszkań i ma już niewielki wpływ na bieżące procesy gospodarcze



w sferze realnej, gdyż mieszkania te w istotnej części zostały nabyte 2-3 lata temu2. Deweloperzy

w dalszym ciągu dobrze dopasowują strukturę wielkości mieszkań do popytu, w odróżnieniu od

rynku wtórnego, gdzie podaż wynika ze struktury zasobu.

Limity maksymalnych cen m kw. mieszkań dopuszczonych do rządowego programu subsy-

diów MDM zostały podniesione w części dużych miast, tylko w odniesieniu do Gdańska limit

ten uległ obniżeniu. Nowe limity podniosły szacunek rocznej stopy zwrotu z projektów dewelo-

perskich sprzedawanych w ramach tego programu z 10% do 11% w przypadku Krakowa, z 11%

do 13% dla Wrocławia i z 14% do 16% w przypadku Warszawy, natomiast w przypadku Gdań-

ska obniżyły ją z 17% do 15%.

Na rynku nieruchomości komercyjnych obserwowano dalszy powolny spadek wartości nieru-

chomości, co jest odzwierciedlane w spadających wycenach udziałów w funduszach inwestycji

zamkniętych inwestujących w nieruchomości komercyjne w Polsce. Systematycznie notuje się

rosnącą stopę pustostanów na warszawskim rynku biurowym, która wynosi prawie 14%. Po-

mimo wysokiej stopy pustostanów, deweloperzy wciąż budują nowe budynki biurowe.

2 Rynek mieszkań w Polsce był dotychczas rynkiem sprzedaży kontraktów na budowę mieszkań. Kategoria GUS „mieszkania

oddane do użytkowania” jest statystyczną informacją o zakończeniu budowy zgłoszoną przez inwestora powiatowemu or-

ganowi nadzoru budowlanego, który to organ nie zgłosił sprzeciwu - w drodze decyzji, lub na których użytkowanie inwestor

uzyskał pozwolenie w drodze decyzji od organu nadzoru budowlanego.



Ramka 1. Wycena atrybutów nieruchomości komercyjnych w Polsce oraz konstrukcja wskaźnika

ich ceny na podstawie bazy NBP (BaNK)3

Ramka przedstawia wstępne wyniki analizy hedonicznej cen transakcyjnych, która po raz pierwszy

została przeprowadzona dla polskiego rynku nieruchomości komercyjnych. Analiza cen nieruchomo-

ści biurowych i handlowych została wykonana na podstawie danych zbieranych w ramach badania

BaNK Narodowego Banku Polskiego, uzupełnionych o dane z bazy Comparables.pl. Atrybuty bu-

dynków zostały uzupełnione o dane ze stron internetowych właścicieli i zarządców budynków oraz

portali profesjonalnych. W przypadku biur w analizie uwzględniono okres od 1999 r. do połowy 2014

r. (za 2014 r. są to dane wstępne) oraz od 2002 r. w przypadku nieruchomości handlowych. Rynek

biurowy i handlowy analizowane są za pomocą dwóch odrębnych regresji, gdyż po uwzględnieniu

zróżnicowania jakościowego oraz zmian cen w analizowanym okresie obserwuje się stałą tendencję

wzrostu cen w przypadku biur oraz stabilizację w dłuższym okresie w przypadku nieruchomości

handlowych. Nieruchomości komercyjne są silnie zróżnicowane, a liczba transakcji obserwowanych

w poszczególnych latach jest względnie mała. Wykorzystanie podejścia hedonicznego jest zatem po-

trzebne dla dokonania pełniejszej analizy cen transakcyjnych nieruchomości komercyjnych i wyko-

rzystania pozyskanych wyników na potrzeby oceny stabilności systemu finansowego4.

Zgodnie z modelem zaproponowanym przez Fishera5, do estymacji ceny transakcyjnej włączono atry-

buty indywidulanych budynków, w tym ich lokalizację w mieście i w kraju. Zmienne zero-jedynkowe

wychwytujące transakcje zawarte w danym roku (większa częstotliwość danych nie jest możliwa ze

względu na zbyt małą liczbę transakcji w poszczególnych kwartałach lub półroczach), pozwalają

stworzyć indeks hedoniczny cen dla tych dwóch sektorów6.

Za modelowaną zmienną objaśnianą przyjęto logarytm ceny m kw. w euro , gdyż zdecydowana

większość transakcji jest dokonywana w tej walucie, a stosowanie logarytmów pozwala wychwycić

elastyczności cen. Estymowano następujące modele, składające się z części wychwytujące różnice

jakościowe oraz czyste zmiany cen w danym okresie

. Model oczyszcza cenę transakcyjną

każdej pojedynczej nieruchomości z atrybutów hedonicznych i oblicza dla każdego roku czysty przy-

rost cen, wykorzystując zmienne zero-jedynkowe. Modele są szczegółowo rozpisane w tabeli z wyni-

kami.

∑

∑

Wyniki analizy empirycznej (por. tabela R1) potwierdzają, że dynamiki ceny za m kw. powierzchni

biurowej do wynajęcia różnią się istotnie pomiędzy Warszawą a pozostałymi miastami. Silne różnice

poziomów cen występują pomiędzy biurami w Centralnym Obszarze Biznesowym Warszawy (COB)

i poza nim. Istotne znaczenie w wycenie pełni klasa budynku, a pomiędzy budynkami klasy A oraz B

i C (ujętymi razem w analizie) zaznaczają się wyraźne różnice ceny. Kolejnym czynnikiem wpływają-

cym na cenę jest wiek budynku lub modernizacji nieruchomości, gdyż starsze obiekty uzyskują niższe

ceny niż nowsze. Cena za m kw. powierzchni do wynajęcia rośnie również wraz z liczbą miejsc par-

3 Analiza jest kontynuacją analizy tego rynku, przedstawionej w Ramce 2. „Wycena atrybutów nieruchomości komercyjnych jako

punkt wyjścia do szacowania wartości rynku na podstawie bazy NBP (BaNK)” w Raporcie o sytuacji na rynku nieruchomości

mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w 2013 r., NBP. 4 Por. Olszewski, K. (2013). The Commercial Real Estate Market, Central Bank Monitoring and Macroprudential Policy. Review of

Economic Analysis, 5(2), 213-250. 5 Fisher, J., Geltner, D., & Pollakowski, H. (2007). A quarterly transactions-based index of institutional real estate investment perfor-

mance and movements in supply and demand. The Journal of Real Estate Finance and Economics, 34(1), 5-33. 6 Szczegółowy opis metodologii znajduje się w artykule Olszewski i Leszczyński (2014) A Commercial Property Price Index for

Poland.



kingowych. Prawdopodobnie liczba ta idzie w parze z ich ogólnym stanem technicznym oraz archi-

tektonicznym, a więc z bardzo ważnymi czynnikami cenotwórczymi, które nie zawsze są łatwe do

zmierzenia. Bardzo ważne znaczenie dla ceny ma kategoria budynku.

Analiza empiryczna nieruchomości handlowych potwierdza, podobnie jak w przypadku biur, różni-

cowanie cen pomiędzy Warszawą a pozostałymi miastami wojewódzkimi (aglomeracjami). Także

obiekty zlokalizowane w centrach ekonomicznych miast uzyskują znacznie wyższą cenę od tych

znajdujących się na ich obrzeżach. Lokale starsze uzyskują istotnie statystycznie niższe ceny od tych

najnowszych lub ostatnio modernizowanych. W przypadku obiektów handlowych cena za m kw.

spada wraz ze wzrostem przeciętnej powierzchni znajdujących się w nim sklepów oraz jest dodatnio

skorelowana z liczbą miejsc parkingowych w obiekcie. Rozróżnienie obiektów handlowych ze wzglę-

du ich na typ również ma swoje odzwierciedlenie w ich wycenie. Najwyżej są wyceniane centra han-

dlowe.

Do obliczenia ceny hipotetycznej wykorzystano stałą z modelu regresji zsumowaną z wartością

zmiennej dummy a następnie odwrócono tę wartość celem uzyskania wartości nominalnej w danym

roku. Za rok bazowy do obliczenia dynamik przyjęto rok 2004. Ceny hedoniczne nieruchomości han-

dlowych uwzględniają zmieniający się udział Warszawy i pozostałych miast w poszczególnych la-

tach.

Analiza obydwu segmentów rynku wskazuje, że nieruchomości biurowe rozwijały się z inną dynami-

ką w Warszawie i poza nią. W Warszawie obserwuje się w badaniu stałą tendencję wzrostową cen

podczas gdy w pozostałych aglomeracjach ceny są stabilne. Trzeba podkreślić, iż pomimo względnie

stabilnych cen, rynek biurowy wykazał silny boom powierzchni, który doprowadził do znacznej sto-

py pustostanów.

Zmiany cen nieruchomości handlowych wykazywały jednakowe tendencje dla całego rynku w Polsce.

W latach 2004 – 2008 obserwuje się boom na ten segment rynku po czym w kolejnych dwóch latach

zaznacza się spowolnienie, a następnie kolejne odbicie cen do osiągniecia ich krótkookresowego mak-

simum w 2012r. Ostatnie dwa lata badania stanowią spadki cen i ukształtowanie się cen na poziomie

niewiele wyższym od poziomu notowanego w roku bazowym.

Tabela R1 Wyniki estymacji czynników cen transakcyjnych m kw. powierzchni do wynajęcia nieruchomości

biurowych i handlowych w Polsce. Zmienne zero-jedynkowe oznaczono rd.

ln_ceny_mkw_EUR

Nieruchomości biurowe Nieruchomości handlowe

współ-

czynnik

błąd stand. istotność współ-

czynnik

błąd

stand.

istotność

Outside Warszaw -,3172921 ,089939 *** -,3150525 ,0968297 ***

Biura_klasa A ,1595498 ,0548867 *** - -

Office outside of CBD

COB

-,3526939 ,0572225 ***

Nier. handlowa w Cen-

trum

- - ,1984759 ,0675651 ***

Wiek poniżej 5 lat ,2138898 ,0482952 *** ,2491349 ,0735024 ***

Ln pow. do wynajmu -,0134803 ,0365891

Ln pow. przec. Sklepu - - -0,308856 ,031553

Ln sumy miejsc parking. ,0462278 ,0248401 * 0,296668 ,011394 ***

Typ Centrum Handlowe - - ,0916646 ,0717348

rd1999 - Warszawa -,1778575 ,3064132 - -

rd2000 - Warszawa -,2886525 ,1825278 - -

rd2001 - Warszawa -,3771403 ,1666817 ** - -

rd2002 - Warszawa -,3546916 ,1344496 *** - -



rd2003 - Warszawa -,585419 ,1464297 *** - -

rd2005 - Warszawa -,3690778 ,091258 *** - -

rd2006 - Warszawa -,152374 ,1068863 - -

rd2007 - Warszawa ,0905876 ,1033939 - -

rd2008 - Warszawa -,1116122 ,126727 - -

rd2009 - Warszawa -,0798931 ,1688775 - -

rd2010 - Warszawa -,0538968 ,0899643 - -

rd2011 - Warszawa -,122218 ,1046826 - -

rd2012 - Warszawa -,0176588 ,1084537 - -

rd2013 - Warszawa -,0656435 ,1205994 - -

rd2014 - Warszawa ,1452011 ,1935992 - -

rd2002 – poza Warsz. ,2418318 ,0651671 *** - -

rd2005 – poza Warsz. -,1952285 ,1330718 - -

rd2006 – poza Warsz. -,2043151 ,1129562 * - -

rd2007 – poza Warsz. -,2000147 ,116478 * - -

rd2008 – poza Warsz. ,2397631 ,0859445 *** - -

rd2009 – poza Warsz. -,0083305 ,2462728 - -

rd2010 – poza Warsz. ,0627872 ,0474518 - -

rd2011 – poza Warsz. -,3717699 ,1159669 *** - -

rd2012 – poza Warsz. ,1239187 ,0839016 - -

rd2013 – poza Warsz. ,0126396 ,2371602 - -

rd2014 – poza Warsz. -,0159401 ,0798056 - -

rd2002 - - ,2865651 ,3341109

rd2003 - - -,0064781 ,1385451

rd2005 - - ,0944681 ,1704013

rd2006 - - ,3828735 ,1340276

rd2007 - - ,5262377 ,1365059 ***

rd2008 - - ,7891098 ,133479 ***

rd2009 - - ,6709464 ,1802419 ***

rd2010 - - ,3815177 ,1658245 **

rd2011 - - ,4156449 ,1197159 ***

rd2012 - - ,6098364 ,2247684 ***

rd2013 - - ,4431801 ,1559835 ***

rd2014 - - ,3005705 ,2044876

stała 8,015076 ,2894896 7,019554 ,260027

***, **, * istotność statystyczna na poziomie: 1%, 5% lub 10%.

Regresję przeprowadzono metodą najmniejszych kwadratów, łącznie uwzględniono 257 transakcji

nieruchomościami biurowymi oraz 136 nieruchomościami handlowymi; współczynnik determinacji

dla regresji wyniósł odpowiednio 48% i 37%.



Wykres R1 Ceny transakcyjne nieruchomości

biurowych w Warszawie (euro/m kw.)

Wykres R2 Dynamika cen nieruchomości biurowych w

Warszawie (2004=100)

Źródło: NBP. Źródło: NBP.


biurowych poza Warszawą (euro/m kw.)

Wykres R4 Dynamika cen nieruchomości biurowych poza

Warszawą (2004=100)



handlowych w Polsce (euro/m kw.)

Wykres R6 Dynamika cen nieruchomości handlowych w

Polsce (2004=100)

Uwaga: ważenie udziałem liczby transakcji w Warszawie i

poza.

Źródło: NBP.

Uwaga: ważenie udziałem liczby transakcji w Warszawie i poza.

Źródło: NBP.



Poniższe wykresy opisują najważniejsze zjawiska, które wystąpiły na rynku mieszkaniowym w naj-

większych miastach w Polsce w III kwartale 2014 r.7 Wykresy prezentują:

1) ceny mieszkań (wykresy 1–13),

2) dostępność mieszkania, dostępność kredytu, kredytową dostępność mieszkania, opłacalność inwe-

stycji w mieszkanie (wykresy 14−19),

3) wypłaty kredytów mieszkaniowych i stopy procentowe (wykresy 20−28),

4) operacyjną zyskowność mieszkań i projektów deweloperskich, koszty produkcji budowlano-

montażowej oraz sytuację ekonomiczną deweloperów w Polsce (wykresy 29–44),

5) budownictwo mieszkaniowe i rynek mieszkań w Polsce (wykresy 45−57),

6) politykę mieszkaniową w Polsce (wykresy 58-61).

Analiza cen mieszkań, ofertowych, transakcyjnych oraz hedonicznych na rynku pierwotnym i wtór-

nym oraz stawek najmu mieszkań bazuje na danych pozyskiwanych w ramach badania ankietowego

rynku mieszkaniowego Baza Rynku Nieruchomości (BaRN)8. Z kolei w ramach badania ankietowego

rynku nieruchomości komercyjnych Baza Rynku Nieruchomości Komercyjnych (BaNK) zbierane

i analizowane są dane dot. czynszów oraz cen ofertowych i transakcyjnych nieruchomości komercyj-

nych.

W analizach wykorzystano także dane z baz: PONT Info Nieruchomości (PONT), AMRON i SARFIN

Związku Banków Polskich oraz Comparables.pl. Korzystano również z analiz i raportów REAS, Ko-

misji Nadzoru Finansowego (KNF) oraz ze zbiorczych danych kredytowych Biura Informacji Kredy-

towej (BIK). Do analizy strukturalnej rynków wykorzystano dane publikowane przez Główny Urząd

Statystyczny (GUS) oraz wiele opracowań zawierających dane sektorowe.

7 Informacja została przygotowana w Departamencie Stabilności Finansowej na potrzeby organów NBP i wyrażono w niej

opinie zespołu autorskiego. Dokument nie powinien być traktowany jako materiał o charakterze doradczym ani jako podsta-

wa do podejmowania decyzji inwestycyjnych.

8 Por. Program badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2014. Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia

9 sierpnia 2013 r. w sprawie Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej na rok 2014 (Dz. U. z 2013 r. poz. 1159)

pod nr 1.26.09(078). Badanie cen nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w wybranych miastach Polski prowadzone

jest przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego. Wzór formularzy sprawozdawczych został ogłoszony Rozporządzeniem

Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2014 r. w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do

sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych

ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2013 (Dz. U. z 2013 r. poz. 1223). Ponieważ jest to

badanie prowadzone przez NBP, Bank zamieszcza ankiety też na swojej stronie internetowej. W III kwartale 2014 r. zebrano

ok. 87,3 tys. rekordów, w tym ok. 22% dotyczących transakcji oraz 78% dotyczących ofert.



1. Ceny mieszkań transakcyjne, hedoniczne, ofertowe na rynku pierwotnym (RP) i wtórnym (RW)

Wykres 7 Transakcyjne ceny m kw. mieszkań na RP

Wykres 8 Transakcyjne ceny m kw. mieszkań na RW

Uwaga: baza cen mieszkań NBP (BaRN) istnieje od III kw. 2006 r.; opis bazy w raporcie rocznym za 2013 r.;


Wykres 9 Średnia ważona cena m kw. mieszkania,

oferty i transakcje na RP

Wykres 10 Średnia ważona cena m kw. mieszkania,

oferty i transakcje na RW

Uwagi do wykresów 3−13: cena ważona udziałem mieszkań w zasobie rynkowym; dla Warszawy cena średnia, 6M to miasta: Gdańsk,

Gdynia, Kraków, Łódź, Poznań, Wrocław; 10M to miasta: Białystok, Bydgoszcz, Katowice, Kielce, Lublin, Olsztyn, Opole, Rzeszów,

Szczecin, Zielona Góra.


Wykres 11 Relacja średniej ważonej ceny transakcyjnej

m kw. mieszkania − RP do RW

Wykres 12 Relacja średniej ważonej ceny ofertowej do

transakcyjnej m kw. mieszkania na RW


2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

Gdańsk Gdynia Kraków Łódź

Poznań Wrocław Warszawa

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4



2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

11000

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

Warszawa oferta 6M oferta 10M oferta

Warszawa trans. 6M trans. 10M tran.

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

11000

III

200

6

I 2

00

7

III

200

7

I 2

00

8

III

200

8

I 2

00

9

III

200

9

I 2

01

0

III

201

0

I 2

01

1

III

201

1

I 2

01

2

III

201

2

I 2

01

3

III

201

3

I 2

01

4

III

201

4

Warszawa oferta 6M oferta 10M oferta

Warszawa trans. 6M trans. 10M trans.

0,80

0,85

0,90

0,95

1,00

1,05

1,10

1,15

1,20

1,25

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

Warszawa 6M 10M

1,05

1,10

1,15

1,20

1,25

1,30

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

Warszawa 6M 10M



Wykres 13 Indeks średniej ważonej ceny transakcyjnej

m kw. mieszkania na RP oraz realnej względem CPI

(III kw. 2006 r. = 100)

Wykres 14 Indeks średniej ważonej ceny transakcyjnej

m kw. mieszkania na RW oraz realnej względem CPI

(III kw. 2006 r. = 100)

Źródło: NBP, AMRON, GUS. Źródło: NBP, AMRON, GUS.

Wykres 15 Średnia ważona cena transakcyjna m kw.

mieszkania na RW oraz cena korygowana indeksem

hedonicznym

Wykres 16 Cena transakcyjna m kw. mieszkania na

RW korygowana indeksem hedonicznym, w najwięk-

szych miastach


Wykres 17 Średnie ofertowe ceny m kw. nowych kon-

traktów mieszk. na RP na wybranych rynkach

Wykres 18 Średnie ofertowe ceny m kw. mieszkań na

RP w 7 miastach

Uwaga: ceny dotyczą wyłącznie nowych kontraktów, po raz

pierwszy wprowadzanych na rynek.

Źródło: Real Estate Advisory System (REAS).

Uwaga: ceny zbierane ze wszelkich dostępnych źródeł.

Źródło: PONT Info Nieruchomości.

80

90

100

110

120

130

140

150

160

170

180

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

Warszawa RP trans. Warszawa RP trans. defl. CPI

6M RP trans. 6M RP trans. defl. CPI.

10M RP trans. 10M RP trans. defl. CPI

80

90

100

110

120

130

140

150

160

170

180

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

Warszawa RW trans. Warszawa RW trans. defl. CPI

6M RW trans. 6M RW trans. defl. CPI.

10M RW trans. 10M RW trans. defl. CPI

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

Warszawa hed. 6M hed. 10M hed.

Warszawa RW 6M RW 10M RW

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

Gdańsk Kraków Łódź


4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

11000

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

Łódź Kraków Poznań

Trójmiasto Wrocław Warszawa

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

Gdańsk Gdynia Łódź Kraków

Poznań Warszawa Wrocław



Wykres 19 Średnie (ofertowe i transakcyjne) stawki

najmu m kw. mieszkania w 7 miastach

Źródło: NBP.

2. Dostępność mieszkania, dostępność kredytu, kredytowa dostępność mieszkania, opłacalność

inwestycji w mieszkanie

Wykres 20 Dostępny kredyt mieszk. ważony* oraz za-

kumulowany indeks polityki kredytowej mieszkaniowej

banków (ZKPK)

Wykres 21 Kredytowa dostępność mieszkania w m kw.

przy kredycie ważonym*; (m kw./przeciętne wynagro-

dzenie)

Uwaga: ważenie strukturą walutową kwartalnego przyrostu kredytu mieszkaniowego dla gospodarstw domowych; od początku 2012 r.

występują praktycznie wyłącznie złotowe kredyty mieszkaniowe.

Dostępny kredyt mieszkaniowy – miara określająca potencjalny maksymalny kredyt mieszkaniowy; wyrażona jako krotność miesięcznego

wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw na danym rynku z uwzględnieniem wymogów kredytowych banku i parametrów kredytu (tj.

stopa procentowa, okres amortyzacji, minimalne wynagrodzenie jako minimalny dochód po spłacie rat kredytowych).

Kredytowa dostępność mieszkania – miara określająca liczbę metrów kwadratowych mieszkania, które można zakupić z wykorzystaniem

kredytu mieszkaniowego przy przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw na danym rynku (GUS), z uwzględ-

nieniem wymogów kredytowych banku i parametrów kredytu (stopa procentowa, okres amortyzacji, minimalne wynagrodzenie jako mi-

nimalny dochód po spłacie rat kredytowych) przy średniej cenie transakcyjnej mieszkania (40% z RP i 60% z RW) na danym rynku (BaRN).

Znaczenie informacyjne ma tempo zmian indeksu i rozpiętość pomiędzy rynkami.

Indeks ZKPK − zakumulowany indeks zmiany kryteriów polityki kredytowej mieszkaniowej banków; wartości dodatnie oznaczają złago-

dzenie, a ujemne zaostrzenie polityki kredytowej w stosunku do okresu początkowego, tj. IV kw. 2003 r. Opis metody liczenia wskaźnika

w opracowaniu NBP: Sytuacja na rynku kredytowym, wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych, IV kwartał 2014 r.

Źródło: NBP, GUS. Źródło: NBP, GUS.

15

20

25

30

35

40

45

50

55

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

I 20

14

III 2

014

zł /

m k

w.

Gdańsk Gdynia Kraków

Łódź Poznań Warszawa

Wrocław śr. 7M

-7

-6

-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

70

80

90

100

110

120

130

140

150

160

III

200

6

I 2

00

7

III

200

7

I 2

00

8

III

200

8

I 2

00

9

III

200

9

I 2

01

0

III

201

0

I 2

01

1

III

201

1

I 2

01

2

III

201

2

I 2

01

3

III

201

3

I 2

01

4

III

201

4

ind

eks

ZK

PK

liczb

ap

ze

c.

mie

s.

wyn

ag

r.

Gdańsk Gdynia Kraków

Łódź Poznań Warszawa

Wrocław średnia 7M indeks ZKPK

40

60

80

100

120

140

160

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

20

14


Poznań Warszawa Wrocław średnia 7M



Wykres 22 Dostępność mieszkania w m kw. za prze-

ciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw

Wykres 23 Koszty kredytu mieszkaniowego dla kon-

sumenta deflowane CPI lub dynamiką wynagrodzeń

w sektorze przedsiębiorstw

Dostępność mieszkania – miara potencjalnej możliwości zakupu

powierzchni mieszkania w danym mieście w cenie transakcyjnej za

przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw.

Wyraża liczbę metrów kwadratowych mieszkania możliwych do

nabycia przy przeciętnym wynagrodzeniu w sektorze przedsię-

biorstw w danym mieście (GUS), oraz przeciętnej cenie transakcyj-

nej na danym rynku (40% z RP i 60% z RW, NBP).

Uwaga: wartości poniżej 0 oznaczają ujemną realną stopę procentową

dla kredytobiorcy; czerwone linie oddzielają okres braku rządowych

programów wsparcia nabywania mieszkań tj. RNS (obowiązujący do

końca 2012 r.) oraz MDM (rozpoczęty w 2014 r.).

Źródło: NBP, GUS. Źródło: NBP, GUS, BGK.

Wykres 24 Opłacalność wynajmu mieszkania (śr. w 8

miastach) wobec depozytów, kredytów. mieszk., 10-

letnich oblig. skarbowych oraz stopy kapitalizacji nier.

komercyjnych (biur i pow. handlowych)

Wykres 25 Wskaźniki wyceny funduszy inwestycji

zamkniętych na rynku nieruchomości komercyjnych (II

kw. 2008 r. = 100)

Uwaga: wartości powyżej 1 oznaczają większą opłacalność inwe-

stycji w mieszkanie na wynajem osobom trzecim od lokowania

kapitału w innych inwestycjach. Analiza ta nie uwzględnia wyso-

kich kosztów transakcyjnych na rynku mieszkaniowym, amorty-

zacji, przestojów oraz potencjalnie długiego czasu wychodzenia z

takiej inwestycji.

Źródło: NBP, GUS.

Uwaga: w przypadku funduszy Arka BZ WBK oraz Skarbiec wyce-

na dotyczy końca stycznia, kwietnia, lipca oraz października a pre-

zentowana jest jako kwartalna.

Źródło: strony internetowe funduszy inwestycji zamkniętych.

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0,9

1,0

III

200

6

I 2

00

7

III

200

7

I 2

00

8

III

200

8

I 2

00

9

III

200

9

I 2

01

0

III

201

0

I 2

01

1

III

201

1

I 2

01

2

III

201

2

I 2

01

3

III

201

3

I 2

01

4

III

201

4


Poznań Warszawa Wrocław średnia 7

-8%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

I 20

05

III 20

05

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 201

2

III 2

012

I 20

13

III 2

013

I 20

14

III 2

014

nom.st.proc.kred.mieszk.PLN

real.st.proc.kred.mieszk.PLN def. CPI

real.st.proc.kred.mieszk.PLN dla kred.RNS / MDM def.CPI

real.st.proc.kred.mieszk.PLN dla kred.RNS / MDM def.dyn.wynagr.(wyrówn.)

real.st.proc.kred.mieszk.PLN def. dyn.wynagr.(wyrówn.)

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

I 20

14

III 20

14

najem do dep.GD najem do kred.mieszk.GD

najem do obl.5l. najem do kap.nier.kom.

40

60

80

100

120

140

160

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 20

09

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

I 20

14

III 2

014

Skarbiec-Rynku Nieruchomości FIZ

Arka BZ WBK Fundusz Rynku Nieruchomości 2 FIZ

Arka BZ WBK Fundusz Rynku Nieruchomości 1 FIZ

BPH FIZ Sektora Nieruchomości 1

BPH FIZ Sektora Nieruchomości 2



3. Wypłaty kredytów mieszkaniowych, stopy procentowe

Wykres 26 Stan i kwartalne zmiany należności od

gosp. domowych z tytułu kredytu mieszkaniowego po

korektach oraz struktura walutowa przyrostów kwart.

stanu tych należności

Wykres 27 Struktura walutowa stanu należności od

gosp. domowych z tytułu kredytu mieszkaniowego (w

%)


Wykres 28 Kredyty gospodarstw domowych na nie-

ruch. mieszkaniowe (w mld zł, L oś) i wskaźnik kre-

dytów uznanych za zagrożone (%, P oś)

Wykres 29 Średnia zapadalność kredytów na nieru-

chomości mieszkaniowe i komercyjne, ważona warto-

ścią stanu w danym kwartale

Uwaga: należności (kredyty) ze stwierdzoną utratą wartości –

należności z portfela B, w przypadku których zostały stwierdzone

obiektywne przesłanki utraty wartości i spadek wartości oczeki-

wanej przyszłych przepływów pieniężnych (w bankach stosują-

cych MSSF) lub które zostały zaliczone do należności zagrożonych

zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zasad

tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków (w

bankach stosujących PSR).


-100

0

100

200

300

400

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

I 20

04

I 20

05

I 20

06

I 20

07

I 20

08

I 20

09

I 20

10

I 20

11

I 20

12

I 20

13

I 20

14

sta

n

w m

ld z

ł

zm

ian

y k

wart

aln

e w

mld

zł

mieszkaniowe kredyty walutowe po korektach (zm.kw.) (L oś)mieszkaniowe kredyty złotowe (zm.kw) (L oś)stan kredytu mieszkaniowego (P oś)w tym stan kredytu walutowego (P oś)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

I 2

003

I 2

004

I 2

005

I 2

006

I 2

007

I 2

008

I 2

009

I 2

010

I 2

011

I 2

012

I 2

013

I 2

014

walutowe

złotowe

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

0

50

100

150

200

250

300

350

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

mld

zł

Kredyty hipoteczne mieszkaniowe (L. oś)

Wskaźnik kredytów zagrożonych na nieruchomości mieszkaniowe (P oś)

2

4

6

8

10

12

14

16

18

II 2

007

III

2007

IV 2

007

I 2008

II 2

008

III

2008

IV 2

008

I 2009

II 2

009

III

2009

IV 2

009

I 2010

II 2

010

III

2010

IV 2

010

I 2011

II 2

011

III

2011

IV 2

011

I 2012

II 2

012

III

2012

IV 2

012

I 2013

II 2

013

III

2013

IV 2013

I 2014

II 2

014

III

2014

mieszkaniowe - PLN komercyjne - PLN

mieszkaniowe - EUR komercyjne - EUR

mieszkaniowe - CHF komercyjne - CHF



Wykres 30 Nowo podpisane umowy kredytowe: war-

tość i liczba w kwartale

Wykres 31 Struktura geograficzna wartości umów na

nowy kredyt mieszkaniowy w Polsce

Uwaga: dane informują o podpisanych umowach kredytowych, a

nie o faktycznych wypłatach kredytu.

Źródło: ZBP.

Źródło: BIK.

Tabela 2 Szacunek wypłat brutto kredytów mieszkaniowych dla gosp. domowych w Polsce oraz szacunek go-

tówkowych i kredytowych zakupów mieszkań deweloperskich na 7 największych rynkach (w mln zł)

Data

Szacunkowa wypłata kredy-tów mieszka-

nio-wych Polsce

Szacunkowa war-tość transakcji

mieszkaniowych

na RP

w 7 miastach

Szacunek wypłat kredytów wraz z

udziałem własnym na zakup miesz-

kania na RP

w 7 miastach

Szacunek za-kupów gotów-kowych miesz-

kania na RP

w 7 miastach

Szacunkowy udział zaku-pów gotów-

kowych mieszkania na RP w 7 miastach

I 2012 5 354 2 726 917 1 809 0,66

II 2012 8 227 2 783 1 409 1 375 0,49

III 2012 8 032 2 510 1 375 1 134 0,45

IV 2012 7 290 2 839 1 248 1 591 0,56

I 2013 5 566 2 610 991 1 618 0,62

II 2013 7 237 2 899 1 314 1 585 0,55

III 2013 8 703 3 438 1 609 1 828 0,53

IV 2013 8 895 3 947 1 736 2 210 0,56

I 2014 7 466 3 971 1 457 2 514 0,63

II 2014 8 805 3 779 1 719 2 060 0,55

III 2014

8 887 3 848 1 735 2 114 0,55

Uwaga: szacunek opiera się na następujących założeniach: szacunek nowo udzielonych kredytów w Polsce w poszczególnych kwarta-

łach bazował na przyrostach salda kredytów dla gospodarstw domowych skorygowanych o amortyzację kredytów i przepływy pomię-

dzy portfelem walutowym a złotowym, dostępnych w sprawozdawczości NBP. Uwzględniono cały system bankowy oraz SKOK-i.

Szacunkową wartość rynku pierwotnego 7 miast (Gdańsk, Gdynia, Kraków, Łódź, Poznań, Warszawa, Wrocław) obliczono poprzez

przemnożenie średniej ceny mieszkania przez jego średnią wielkość w m kw. oraz liczbę sprzedanych mieszkań (w oparciu o dane

firmy REAS). Na podstawie danych ZBP przyjęto, że wartość nowo udzielonych kredytów na zakup mieszkań na rynkach pierwotnych

7 miast w 2012 r. stanowiła 50% wartości kredytów mieszkaniowych w tych miastach, natomiast pod koniec 2013 r. udział ten wynosił

ok. 57%. Szacunek transakcji gotówkowych stanowi różnicę wartości transakcji na rynku 7 miast oraz wypłat kredytów wraz z udziałem

własnym. 7 miast: Gdańsk, Gdynia, Kraków, Łódź, Poznań, Warszawa, Wrocław.

Źródło: NBP.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

I 2

00

3

III

20

03

I 2

00

4

III

20

04

I 2

00

5

III

20

05

I 2

00

6

III

20

06

I 2

00

7

III

20

07

I 2

00

8

III

20

08

I 2

00

9

III

20

09

I 2

01

0

III

20

10

I 2

01

1

III

20

11

I 2

01

2

III

20

12

I 2

01

3

III

20

13

I 2

01

4

III

20

14

liczb

a w

tys

.

wa

rto

ść w

mld

zł

wartość PLN w tym wartość walutowe

liczba PLN w tym liczba walutowe

-

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

I 2

005

III

200

5

I 2

006

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

mld

zł

Milia

rdy

Warszawa 6 miast 10 miast

pozostała Polska Polska (P oś)



Wykres 32 Stopy procentowe kredytów mieszkanio-

wych dla gospodarstw domowych w Polsce

Wykres 33 Marże bankowe (do WIBOR, LIBOR, EU-

RIBOR 3M) przy nowych kredytach mieszkaniowych

Uwaga: Od 2012 r. kredyty walutowe praktycznie nie były udzie-

lane.

Źródło: NBP.

Uwaga: marżę bankową stanowi różnica między stopą kredytu

mieszkaniowego (wg danych NBP) a LIBORCHF3M lub EURI-

BOR3M lub WIBOR3M.

Źródło: NBP.

Wykres 34 Szacunkowa zyskowność złotowych kredy-

tów mieszkaniowych dla banków w Polsce

Uwaga: przychody i koszty związane z portfelem kredytów

mieszkaniowych. Szacunkowe ROE liczone jest jako skorygowana

marża odsetkowa przy kredytach mieszkaniowych w stosunku do

minimalnego wymaganego kapitału własnego. Minimalny wyma-

gany kapitał własny oszacowany jest na podstawie szacunków

LTV z danych AMRON oraz wymogów kapitałowych dla kredy-

tów mieszkaniowych ustalonych przez KNF. Skorygowana marża

odsetkowa to wynik dodawania wszelkich dochodów oraz odjęcia

wszelkich kosztów. Efektywny koszt finansowania został obliczo-

ny na podstawie stopy WIBOR przez dodanie szacunkowych

kosztów związanych z finansowaniem się banku.

Źródło: NBP, ZBP.

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

I 200

5

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 20

07

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 201

0

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 20

12

I 20

13

III 2

013

I 20

14

III 2

014

PLN nowe CHF nowe EUR nowe

PLN stany CHF stany

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

3,0%

3,5%

4,0%

4,5%

5,0%

I200

5

III 2

005

I200

6

III 2

006

I200

7

III 2

007

I200

8

III 2

008

I200

9

III 2

009

I201

0

III 2

010

I201

1

III 2

011

I201

2

III 2

012

I201

3

III 2

013

I201

4

III 2

014

%PLN-WIBOR3M %CHF- LIBOR3M

%EUR-EURIBOR3M %PLN-st.dep.GD nowe

%PLN-st.dep.GD stany

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

-8%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

IV 2

00

8

II 2

00

9

IV 2

00

9

II 2

01

0

IV 2

01

0

II 2

01

1

IV 2

01

1

II 2

01

2

IV 2

01

2

II 2

01

3

IV 2

01

3

II 2

01

4

Obciążenie kredytów odpisamiEfektywny koszt finansowania kredytówEfektywne oprocentowanie kredytówSkorygowana marża odsetkowa na kredytachROE (P oś)



4. Operacyjna zyskowność mieszkań i projektów deweloperskich, koszty produkcji budowlano-

montażowej oraz sytuacja ekonomiczna deweloperów w Polsce

Wykres 35 Przeskalowane indeksy giełdowe: WIG20

oraz dla dewelop. i firm budow. (II kw. 2007 = 100)

Wykres 36 Liczba upadłości w branżach (stan na ko-

niec września)

Uwaga: dane znormalizowane, II kwartał 2007 r. = 100. WIG dewe-

loperów notowany jest od II kwartału 2007 r.

Źródło: Giełda Papierów Wartościowych.

Uwaga: podział wg pierwszego wpisu w KRS.

Źródło: Coface Poland.

Wykres 37 Udział kosztów bezpośrednich budowy

m kw. pow. użytkowej budynku mieszkalnego (typ

11219 ) w cenie transakcyjnej RP

Wykres 38 Stopa zwrotu z kapitału własnego z projek-

tów inwestycyjnych w największych miastach a rze-

czywista stopa zwrotu firm deweloperskich

Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud. Uwaga: stopa zwrotu z kapitału własnego z typowych, nowo

rozpoczynanych projektów inwestycyjnych przy założeniu bieżą-

cych stóp procentowych, wymogów bankowych i kosztów pro-

dukcji; obliczone wg schematu z aneksu 3 w Raporcie o sytuacji na

rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w 2011 r.

DFD – ROE przeciętnej dużej firmy deweloperskiej (GUS).

Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud, GUS (F01).

9 Budynek (typ 1121) monitorowany przez NBP od II połowy 2004 r.: przeciętny mieszkalny, wielorodzinny, pięciokondygna-

cyjny, z podziemnym garażem oraz pomieszczeniami usługowymi na parterze; konstrukcja tradycyjna (nadziemna część mu-

rowana z cegieł ceramicznych). Przyjęto dla uproszczenia, że koszt budowy m kw. garażu oraz pomieszczeń usługowych jest

zbliżony do kosztu budowy mieszkania w standardzie deweloperskim. Rzeczywista, oparta na kosztach budowy cena m kw.

mieszkania zależy od udziału zewnętrznych powierzchni, odmiennych dla różnych budynków. Przy obliczaniu ceny m kw.

pow. użytkowej mieszkania dla konsumenta przyjęto 20-procentowy udział powierzchni zewnętrznych w stosunku do po-

wierzchni mieszkania i o tę wielkość skorygowano w górę cenę m kw. mieszkania. Dane dostosowano do nowego modelu

deweloperskiego procesu budowlanego, szerzej opisanego w artykule 3 w Raporcie o sytuacji na rynku nieruchomości mieszkanio-

wych i komercyjnych w Polsce w 2011 r.

0

20

40

60

80

100

120

I 2

004

III

200

4

I 2

005

III

200

5

I 2

006

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

20

09

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

II 2

007 =

100

WIG20 WIG-DEW. WIG-BUD.

0

100

200

300

400

500

600

700

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

liczb

a u

pa

dło

śći

firmy budowlane dział.zw.z obsługą r.nieruch.

pozostałe upadłość

30%

35%

40%

45%

50%

55%

60%

II 2

00

8

IV 2

008

II 2

00

9

IV 2

009

II 2

01

0

IV 2

010

II 2

01

1

IV 2

011

II 2

01

2

IV 2

012

II 2

01

3

IV 2

013

II 2

01

4



0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

20%

22%

II 2

00

8

IV 2

00

8

II 2

00

9

IV 2

00

9

II 2

01

0

IV 2

01

0

II 2

01

1

IV 2

01

1

II 2

01

2

IV 2

01

2

II 2

01

3

IV 2

01

3

II 2

01

4

Warszawa Kraków Gdańsk Wrocław

Poznań Łódź DFD



Wykres 39 Warszawa − struktura ceny m kw. pow. uż.

mieszk. na RP (typ bud. 1121 9/) dla konsumenta

Wykres 40 Kraków - struktura ceny m kw. pow. uż.


Uwaga do wykresów 33-38 do II kw. 2008 r. dane wyłącznie roczne.

Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud, REAS.

Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud, REAS.

Wykres 41 Gdańsk − struktura ceny m kw. pow. uż.


Wykres 42 Poznań − struktura ceny m kw. pow. uż.


Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud, REAS. Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud, REAS.

Wykres 43 Wrocław − struktura ceny m kw. pow. uż.


Wykres 44 Łódź − struktura ceny m kw. pow. uż.


Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud, REAS. Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud, REAS.

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

9 000

IV 2

00

4

IV 2

00

6

II 2

00

8

IV 2

00

8

II 2

00

9

IV 2

00

9

II 2

01

0

IV 2

01

0

II 2

01

1

IV 2

01

1

II 2

01

2

IV 2

01

2

II 2

01

3

IV 2

01

3

II 2

01

4

robocizna materiały sprzęt

koszty pośrednie zysk budowlany koszty ogólne

projekt ziemia VAT

skum.zysk dew.brut

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

IV 2

00

4

IV 2

00

6

II 2

00

8

IV 2

00

8

II 2

00

9

IV 2

00

9

II 2

01

0

IV 2

01

0

II 2

01

1

IV 2

01

1

II 2

01

2

IV 2

01

2

II 2

01

3

IV 2

01

3

II 2

01

4



projekt ziemia VAT

skum.zysk dew.brut

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

IV 2

00

4

IV 2

00

6

II 2

00

8

IV 2

00

8

II 2

00

9

IV 2

00

9

II 2

01

0

IV 2

01

0

II 2

01

1

IV 2

01

1

II 2

01

2

IV 2

01

2

II 2

01

3

IV 2

01

3

II 2

01

4



projekt ziemia VAT

skum.zysk dew.brut

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

IV 2

00

4

IV 2

00

6

II 2

00

8

IV 2

00

8

II 2

00

9

IV 2

00

9

II 2

01

0

IV 2

01

0

II 2

01

1

IV 2

01

1

II 2

01

2

IV 2

01

2

II 2

01

3

IV 2

01

3

II 2

01

4



projekt ziemia VAT

skum.zysk dew.brut

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

IV 2

00

4

IV 2

00

6

II 2

00

8

IV 2

00

8

II 2

00

9

IV 2

00

9

II 2

01

0

IV 2

01

0

II 2

01

1

IV 2

01

1

II 2

01

2

IV 2

01

2

II 2

01

3

IV 2

01

3

II 2

01

4



projekt ziemia VAT

skum.zysk dew.brut

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

IV 2

00

4

IV 2

00

6

II 2

00

8

IV 2

00

8

II 2

00

9

IV 2

00

9

II 2

01

0

IV 2

01

0

II 2

01

1

IV 2

01

1

II 2

01

2

IV 2

01

2

II 2

01

3

IV 2

01

3

II 2

01

4

zł / m

kw

.

robocizna materiały sprzętkoszty pośrednie zysk budowlany koszty ogólneprojekt ziemia VATskum.zysk dew.brut



Wykres 45 Przewidywane zmiany cen robót budowla-

no-montażowych (+3M) oraz dynamika kosztów budo-

wy pow. użytkowej budynku mieszk. (typ 1121 9/)

Wykres 46 Koszt budowy m kw. powierzchni użytko-

wej budynku mieszkalnego (typ 1121 9/)

Źródło: NBP na podstawie danych GUS (ankieta dot. koniunktu-

ry), Sekocenbud.

Źródło: NBP na podstawie Sekocenbud.

Wykres 47 Wskaźniki ekonomiczne DFD

Wykres 48 Sytuacja DFD

Źródło: NBP na podstawie GUS (F01). Źródło: NBP na podstawie GUS (F01).

Wykres 49 Wartość zadłużenia deweloperów (banki

komercyjne) oraz zadłużenie firm deweloperskich

z problemami finansowymi

Wykres 50 Wartość transakcji inwestycyjnych (mld

euro)

Uwaga: firmy, których należności zostały zakwalifikowane przez banki do grupy zagrożonych (dotyczy tylko dużych zaangażowań, tj.

pow. 500 tys. zł); począwszy od III kw. 2013 r. oprócz niewielkiego zmniejszenia udziału firm zadłużonych dane mogą różnić się od po-

przednich ze względu na zmiany w sprawozdawczości dużych zaangażowań. Uwaga: dane bez BGK.

Źródło: NBP. Źródło: Comparables.pl

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

I 2

005

III

200

5

I 2

006

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

Przewidywane zmiany cen robót bud.-montaż. (+3M) wg ankiety GUS

Dynamika kw/kw faktycznych kosztów budowy wg Sekocenbud

1 500

1 700

1 900

2 100

2 300

2 500

2 700

2 900

I 20

04

III 2

004

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 20

07

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

I 20

14

III 2

014

Kraków Łódź Poznań Szczecin

Trójmiasto Warszawa Wrocław

05

101520253035404550

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

I 20

14

III 2

014

mld

zł

przychody koszty ogółem wynik netto

0

2

4

6

8

0

20

40

60

80

100

120

140

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

I 20

14

III 2

014

lata

pro

du

kcji

mln

zł

bank ziemi mieszkania

projekty w toku bank ziemi w latach prod. (P oś)

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

02468

10121416182022

I 20

05

III 2

005

I 20

06

III 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

I 20

14

III 2

014

zad

łużen

ie f

irm

z p

rob

lem

am

i w

m

ld z

ł

zad

łużen

ie o

gó

łem

w m

ld z

ł

zadłużenie firm dew. (L oś)

zadłużenie firm dew. z problemami (P oś)

-

1

2

3

4

5

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

IX 2

01

4

Biura Handlowe Magazyny Pozostałe



5. Budownictwo mieszkaniowe i rynek mieszkań w Polsce w wybranych miastach

Wykres 51 Struktura inwestorów w budownictwie

mieszk. w Polsce w trzech kw. w latach w 2011−2014

Wykres 52 Mieszkania oddane do użytkowania

w Polsce, w kwartałach

Źródło: GUS. Uwaga do wykresów 46−48: fioletowym kwadratem zaznaczono

wyłącznie trzecie kwartały.

Źródło: GUS.

Wykres 53 Mieszkania, których budowę rozpoczęto


Wykres 54 Pozwolenia wydane na budowę mieszkań


Źródło: GUS. Źródło: GUS.

Wykres 55 Wskaźnik koniunktury produkcji miesz-

kań w Polsce (mieszkania rozpoczęte minus mieszka-

nia oddane) i pozwolenia na budowę mieszkań

Wykres 56 Liczba mieszkań wprowadzanych na ry-

nek, sprzedanych i znajdujących się w ofercie w 6

największych rynkach* w Polsce

Uwaga: wartości kroczące za kolejne cztery kwartały.

Źródło: NBP, GUS.

*Warszawa, Kraków, Trójmiasto, Wrocław, Poznań, Łódź.

Źródło: REAS.

0

20 000

40 000

60 000

80 000

100 000

120 000

140 000

160 000

20

11

20

12

20

13

20

14

20

11

20

12

20

13

20

14

20

11

20

12

20

13

20

14

oddane rozpoczęte pozwolenia

mie

szk

an

ia

przeznaczone na sprz. i wyn. indywidualne spółdzielcze pozostałe

0

10 000

20 000

30 000

40 000

50 000

60 000

I 2

005

III

200

5

I 2

006

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

mie

szka

nia

w k

wa

rta

le

7 miast pozostała Polska

0

10 000

20 000

30 000

40 000

50 000

60 000

I 2

005

III

200

5

I 2

006

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

mie

szka

nia

w

kw

art

ale


0

10 000

20 000

30 000

40 000

50 000

60 000

70 000

I 2

005

III

200

5

I 2

006

III

200

6

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

mie

szka

nia

w

kw

art

ale


-100

-50

0

50

100

150

200

250

300

IV 2

00

5

II 2

00

6

IV 2

00

6

II 2

00

7

IV 2

00

7

II 2

00

8

IV 2

00

8

II 2

00

9

IV 2

00

9

II 2

01

0

IV 2

01

0

II 2

01

1

IV 2

01

1

II 2

01

2

IV 2

01

2

II 2

01

3

IV 2

01

3

II 2

01

4

mie

szk

an

ia (

w t

ys

.)

wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań

0

10 000

20 000

30 000

40 000

50 000

60 000

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

wprowadzone w kwartale sprzedane w kwartale

oferta na koniec kwartału



Wykres 57 Dostępność kredytowa mieszkania

a mieszkania sprzedane na RP w 7 miastach Polski*

(szacunek popytu i podaży)

*Gdańsk, Gdynia, Łódź, Kraków, Poznań, Warszawa, Wrocław.

Kredytowa dostępność ważona strukturą walutową kwartalnego

przyrostu kredytu mieszkaniowego.

Źródło: NBP na podstawie REAS.

Wykres 58 Miernik dopasowania oferowanych miesz-

kań do popytu* względem powierzchni ≤ 50 m kw., RP

w wybranych miastach Polski

Wykres 59 Miernik dopasowania oferowanych

mieszkań do popytu* względem powierzchni >50 m

kw., RP w wybranych miastach Polski

Uwaga: wykres 52 przedstawia procentowe, krótkookresowe niedopasowanie podaży (oferty deweloperskie mieszkań) i szacunkowego

popytu (transakcje) względem wielkości mieszkania na RP, wg danych z bazy BaRN. Niedopasowanie liczone jest jako relacja udziału

liczby mieszkań o powierzchni użytkowej do 50 m kw., będących w ofercie, do udziału liczby transakcji, których przedmiotem są

mieszkania o powierzchni do 50 m kw. (średnia z 4 ostatnich kwartałów). Wynik dodatni (powyżej czarnej linii) świadczy o nadmiarze

mieszkań o danej wielkości, ujemny natomiast o niedoborze. Wykres 53 jest analogiczny. Wykresy 54-55 są analogiczne, tylko dla RW.


0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 20

08

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 201

1

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 20

13

I 20

14

III 2

014

mkw

.

mie

szkan

ia

mieszkania sprzedane 6M

kredytowa dostępność mieszkania 7M ważona*/ (P oś)

3 okr. śr. ruch. (mieszkania sprzedane 6M)

-70%

-60%

-50%

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

II 2

007

IV

20

07

II 2

008

IV

20

08

II 2

009

IV

20

09

II 2

010

IV

20

10

II 2

011

IV

20

11

II 2

012

IV

20

12

II 2

013

IV

20

13

II 2

014



-70%

-60%

-50%

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

II 2

007

IV

20

07

II 2

008

IV

20

08

II 20

09

IV

20

09

II 2

010

IV

20

10

II 2

011

IV

20

11

II 2

012

IV

20

12

II 2

013

IV 201

3

II 2

014





Wykres 60 Miernik dopasowania oferowanych miesz-

kań do popytu* względem powierzchni ≤ 50 m kw.,

RW w wybranych miastach Polski

Wykres 61 Miernik dopasowania oferowanych

mieszkań do popytu* względem powierzchni >50 m

kw., RW w wybranych miastach Polski


Wykres 62 Szac. czas sprzedaży mieszkań będących w

ofercie na RP w wybranych miastach (l. kwart.)

Wykres 63 Czas sprzedaży mieszkań na RW w wy-

branych miastach Polski (l. kwart.)

Uwaga: czas sprzedaży liczony w kwartałach jako liczba mieszkań

będących w ofercie na koniec kwartału w relacji do średniej sprze-

daży z ostatniego roku.

Źródło: NBP na podstawie REAS.

Źródło: NBP.

6. Polityka mieszkaniowa w Polsce

Wykres 64 Limity maks. cen m kw. na RP w prog. sub-

sydiów rząd. w największych miastach w Polsce

Wykres 65 Limity maks. cen m kw. na RP w prog.

subsydiów rząd. w największych miastach w Polsce

Uwaga do wykr.58-59: czerwone linie oddzielają okres bez rządo-

wych programów wspierania nabywania mieszkań. Źródło: NBP.

Źródło: NBP.

-60%

-50%

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

II 2007

IV 2007

II 2008

IV 2008

II 2009

IV 2009

II 2010

IV 2010

II 2011

IV 2011

II 2012

IV 2012

II 2013

IV 2013

II 2014


Poznań Szczecin Warszawa Wrocław

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

II 2007

IV 2007

II 2008

IV 2008

II 2009

IV 2009

II 2010

IV 2010

II 2011

IV 2011

II 2012

IV 2012

II 2013

IV 2013

II 2014


Poznań Szczecin Warszawa Wrocław

3

4

5

6

7

8

9

IV 2

01

1

I 20

12

II 2

01

2

III 2

012

IV 2

01

2

I 20

13

II 2

01

3

III 2

013

IV 2

01

3

I 20

14

II 2

01

4

III 2

014

Łódź Kraków Poznań Trójmiasto

Warszawa Wrocław 6 rynków

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10II

I 2

006

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

I 20

14

III 2

014

Warszawa śr. 6M śr. 10M

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

Warszawa 6 miast 10 miast

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

I 2

007

III

200

7

I 2

008

III

200

8

I 2

009

III

200

9

I 2

010

III

201

0

I 2

011

III

201

1

I 2

012

III

201

2

I 2

013

III

201

3

I 2

014

III

201

4

Warszawa Kraków Wrocław

Poznań Gdańsk Łódź



Wykres 66 Szacunkowa efektywność deweloperskiej

inwestycji mieszkaniowej (IRR) przy prog. MDM

i bez niego

Wykres 67 Luka limitu rządowych programów subsy-

diów mieszkaniowych względem mediany ceny trans.

m kw. mieszkania na RP

Uwaga: założenie stabilizacji ceny m kw. w IV 2014.

Źródło: NBP.

Źródło: NBP.

9%

10%

11%

12%

13%

14%

15%

16%

17%

18%

19%

20%

I 2014 II 2014 III 2014 IV 2014

Warszawa MDM

Warszawa T RP

Gdańsk MDM

Gdańsk T RP

Kraków MDM

Kraków T RP

Wrocław MDM

Wrocław T RP

-80%

-60%

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

I 20

07

III 2

007

I 20

08

III 2

008

I 20

09

III 2

009

I 20

10

III 2

010

I 20

11

III 2

011

I 20

12

III 2

012

I 20

13

III 2

013

I 20

14

III 2

014



www.nbp.pl

Grudzień 2014 Informacja o cenach mieszkań i sytuacji na ... · Analiza sytuacji na rynku...

Documents

Transcript of Grudzień 2014 Informacja o cenach mieszkań i sytuacji na ... · Analiza sytuacji na rynku...