"Granice mojego języka są granicami mojego świata".

/cyt. z "Traktatu logiczno - filozoficznego" Ludwika Wittgensteina/

Zaburzenia treści:

• zaburzenia procesu uogólniania i abstrakcji

• brak logiki w budowanych tekstach

• nieprawidłowości w ukierunkowaniu myślenia (schizofazja)

Objawowa klasyfikacja zaburzeń mowy

według Leona Kaczmarka -cz. 1

Objawowa klasyfikacja zaburzeń mowy według Leona Kaczmarka -cz. 2Zaburzenia języka (formy językowej):- niemota

- afazja

- alalia

- agramatyzm

- przejęzyczenia (lapsus)

Objawowa klasyfikacja zaburzeń mowy według Leona Kaczmarka -cz. 3

Zaburzenia substancji:a) w płaszczyźnie suprasegmentalnej (akcent, tempo, rytm, melodia):- jąkanie- rynolalia (nosowanie)- mowa bezkrtaniowców- afonia- bradylalia (zwolnione tempo mowy)- tachylalia (b. szybkie tempo mówienia)- giełkot (mowa bezładna - tachylalia + chaotyczny sposób językowego formułowania myśli)b) w płaszczyźnie segmentalnej (głoski):- dyslalia- dysortofoniac) w płaszczyźnie supra- i segmentalnej:- palatolalia (rynolalia+ dyslalia złożona)- mutyzm (zamilknięcie)

PODZIAŁ DYSLALII ZE WZGLĄDU NA NIEPRAWIDŁOWĄ REALIZACJĘ POSZCZEGÓLNYCH GŁOSEK-cz.1

W obrębie dyslalii  wyodrębniamy następujące wady wymowy:

• sygmatyzm - nieprawidłowa realizacja głosek dentalizowanych (=głosek trzech szeregów: ś,ź,ć,dź; s,z,c,dz; sz,ż,cz,dż );

W ramach sygmatyzmu wyróżnia się następujące

sposoby realizacji dźwięków:

1. deformacje (mówimy wtedy o sygmatyzmie właściwym), 2. substytucje (parasygmatyzm), czyli zastępowanie jednych głosek dentalizowanych innymi, realizowanymi prawidłowo.

3. elizje (mogisygmatyzm), czyli głoski dentalizowane nie są w ogóle realizowane

PODZIAŁ DYSLALII ZE WZGLĄDU NA NIEPRAWIDŁOWĄ REALIZACJĘ

POSZCZEGÓLNYCH GŁOSEK-cz.2

• Sygmatyzm właściwy (=sigmatismus,=seplenienie) czyli deformacje są wynikiem zmiany miejsca artykulacji głosek, co powoduje zniekształcenie ich brzmienia. W zależności od miejsca, w którym jest realizowana wadliwa artykulacja, wyróżnia się różne typy seplenienia:

międzyzębowe (= sigmatismus interdentalis), boczne: prawoboczne i lewoboczne (=s. lateralis), przyzębowe (s. addentalis), wargowo-zębowe (labio-dentalis), świszczące (s. stridens), itd.

PODZIAŁ DYSLALII ZE WZGLĄDU NA NIEPRAWIDŁOWĄ REALIZACJĘ POSZCZEGÓLNYCH GŁOSEK-cz.3

Parasygmatyzm (= parasigmatismus) Najczęściej obserwuje się następujące substytucje: szereg szumiący  sz, ż, cz, dż  zastępowany szeregiem

syczącym  s, z, c, dz (szafa→safa; czapka →capka) szeregi  syczący i szumiący s, z, c, dz; sz, ż, cz, dż

zastępowane przez  szereg ciszący ś, ź, ć, dź (sanki → sianki; czapka → ciapka)

spółgłoski dentalizowane trące  s, z, ś, ź, sz, ż  mogą też być zastępowane przez przytarte  c, dz, ć, dź, cz, dż (zima → cima)

spółgłoski dentalizowane dźwięczne mogą być zastępowane przez odpowiednie bezdźwięczne (koza →kosa, żyto →szyto)

PODZIAŁ DYSLALII ZE WZGLĄDU NA NIEPRAWIDŁOWĄ REALIZACJĘ POSZCZEGÓLNYCH GŁOSEK-cz.4

• rotacyzm -  deformacja (=nieprawidłowa realizacja) głoski r ; najczęściej spotykamy rotacyzm języczkowy (=uvularny)- wibruje języczek (uvula)

• pararotacyzm –substytucja (=zastępowanie głoski inną głoską) głoski r (rak→ lak)

• kappacyzm -  deformacja głoski k ;• parakappacyzm- zastępowanie głoski k inną głoską (kot →tot);• gammacyzm -  deformacja głoski g;• paragammacyzm- zastępowanie głoski g inną głoską (guma →duma);• lambdacyzm -  deformacja głoski l;• paralambdacyzm- zastępowanie głoski l inną głoską (lampa → jampa);• betacyzm - deformacja głoski b ;• parabetacyzm- zastępowanie głoski b inną głoską (bałwan →wałwan);• mowa bezdźwięczna -  realizacja głosek dźwięcznych bezdźwięcznie, bez drgań

wiązadeł głosowych, np. g  → k (guma →kuma); b → p (bałwan →pałfan). Przyczyną bezdźwięczności jest zwykle zaburzenie słuchu fonemowego, tj.nieróżnicowanie dźwięków o tym samym miejscu artykulacji.Przy mowie bezdźwięcznej z reguły występuje obniżenie napięcia mięśniowego: wargi i policzki są wiotkie, głos jest cichy, monotonny, bezbarwny.