Zagadnienia do opracowania

1) Gospodarowanie nieruchomościami Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego1.co to jest cel publiczny?

Celami publicznymi w rozumieniu ustawy są: 1) wydzielanie gruntów pod drogi publiczne, drogi rowerowe i drogi wodne, budowa,

utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji;

1a) wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie; 1b) wydzielanie gruntów pod lotniska, urządzenia i obiekty do obsługi ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść, oraz budowa i eksploatacja tych lotnisk i urządzeń;

2) budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń;

2a) budowa i utrzymywanie sieci transportowej dwutlenku węgla;

3) budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania;

4) budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego;

5) opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;

5a) ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady oraz miejsc i pomników upamiętniających ofiary terroru komunistycznego;

6) budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych i obiektów sportowych;

2.jakie nieruchomości wchodzą w skład zasobu nieruchomości publicznych?1) zasób nieruchomości Skarbu Państwa; 2) gminne zasoby nieruchomości; 3) powiatowe zasoby nieruchomości; 4) wojewódzkie zasoby nieruchomości.

3.zasada prawidłowej gospodarki nieruchomościami publicznymi - na czym polega?Polega na obowiązku gospodarowania zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki – czynności faktyczne i prawne takie jak:

1. zachowywanie nieruchomości w stanie niepogorszonym2. korzystanie z nieruchomości zgodnie z jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem3. wykonywanie czynności prawnych związanych z ustaleniem i zachowaniem stanu własności4. procesy planowania dot. nieruchomości5. racjonalne decyzje dot. obrodu nieruchomościami

4.postępowanie przetargowe a bezprzetargowe – porównaj

5.zasada jawności obrotu – na czym polega?Właściwy organ sporządza i podaje do publicznej wiadomości wykaz nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży, do oddania w użytkowanie wieczyste, użytkowanie, najem lub dzierżawę. Wykaz ten wywiesza się na okres 21 dni w siedzibie właściwego urzędu, a ponadto informację o wywieszeniu tego wykazu podaje się do publicznej wiadomości przez ogłoszenie w prasie lokalnej oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, a także na stronach internetowych właściwego urzędu.

6.zasada ekwiwalentności świadczeń – na czym polega?Art. 15 – Przy zamianie pomiędzy SP lub JST a osobą fizyczną lub prawną W przypadku nierównej wartości zamienianych nieruchomości dopłata w wysokości różnicy wartości zamienianych nieruchomości Wyjątek art. 14 - sprzedaż / zamiana pomiędzy SP a JST – może być za cenę niższą bądź bez konieczności dopłaty

2) Użytkowanie wieczyste1.co to za forma prawna władania rzeczą? kto może ustanowić, na czyją rzecz, na jaki okres, jaki jest

zakres uprawnień użytkownika wieczystego?Prawo rzeczowe regulowane przez kodeks cywilny (księga druga, tytuł II) oraz ustawę o gospodarce nieruchomościami

Wg KC: Zasadniczo dotyczy gruntów stanowiących własność JST i ich związków oraz gruntów Skarbu Państwa położonych w miastach i poza miastami, gdy są związane z zadaniami miasta w MPZP

Może dotyczyć też innych gruntów SP i JST, gdy przepisy odrębne tak wskazują Wg UGN: Może dotyczyć wszystkich gruntów SP i JST z wyjątkiem nieruchomości, co do

których nie stosuje się przepisów UGN (np. nieruchomości rolne SP) Może ustanowić na rzecz na okres 99 lat ( nie krócej niż 40) W granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez

umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może

swoim prawem rozporządzać.

2.jaki jest tryb ustanowienia użytkowania wieczystego a jaki tryb zniesienia?

3.jakie są obowiązki użytkownika wieczystego względem podmiotu publicznego?Użytkownik wieczysty uiszcza opłatę pierwszą oraz roczną – kc + art. 71 + art. 64 (płatne do 31 marca)

wysokość opłaty procentowo od wartości nieruchomości – pierwsza od 15% do 25%; roczne od 0,3 % do 3% w zależności od celu

możliwość udzielenia bonifikaty dla osób niemajętnych aktualizacja opłaty rocznej – nie częściej niż raz na 3 lata – w zależności od zmiany

wartości nieruchomości na wniosek lub z urzędu Gdy nie dotrzymano terminu zagospodarowania lub zabudowy – można ustalić dodatkowe

opłaty roczne (można również rozwiązać użytkowanie wieczyste) Wysokość dodatkowej opłaty rocznej - 10% wartości nieruchomości i dalsze 10% za

każdy kolejny rok niedotrzymania terminu

3) Trwały zarząd1.co to za forma prawna władania rzeczą? kto może ustanowić, na czyją rzecz, na jaki okres, jaki jest

zakres uprawnień podmiotu obejmującego nieruchomość w trwały zarząd? prawna forma władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną (państwową lub

samorządową) nie posiadającą osobowości prawnej Trwały zarząd nie należy do ograniczonych praw rzeczowych Na okres oznaczony lub nieoznaczony Może ustanowić właściwy organ na rzecz jednostki organizacyjnej ???? Jednostka organizacyjna, na rzecz której ustanowiono trwały zarząd, ma przede wszystkim

prawo do korzystania z nieruchomości w celu prowadzenia działalności należącej do zakresu jej działania, a w szczególności do dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu prawa budowlanego, za zgodą organu nadzorującego, oraz do oddania nieruchomości w najem, dzierżawę lub użyczenie

2.jaki jest tryb ustanowienia trwałego zarządu a jaki tryb zniesienia?

3.jakie są obowiązki podmiotu obejmującego nieruchomość w trwały zarząd względem podmiotu ustanawiającego?

Opłaty za trwały zarząd – co do zasady analogicznie jak przy użytkowaniu wieczystym stawki 0,1% do 1% w zależności od celu trwałego zarządu + możliwość bonifikaty

np. na cele mieszkaniowe, charytatywne, opiekuńcze, siedzibę organów władzy itd. aktualizacja nie częściej niż raz na rok, w zależności od wartości nieruchomości

4) Prawo pierwokupu (ustawa o gospodarce nieruchomościami)1.komu przysługuje prawo pierwokupu?Gminie

2.w jakich okolicznościach przysługuje a w jakich jest wyłączone?Prawo pierwokupu nie przysługuje m.in. gdy

1. nieruchomość znajduje się na terenach rolnych/leśnych2. sprzedaż nieruchomości lub użytkowania wieczystego następuje na rzecz osób bliskich sprzedawcy3. sprzedaż odbywa się między osobami prawnymi tego samego kościoła/związku wyznaniowego4. własność/użytkowanie wieczyste ma charakter odszkodowania za utratę własności nieruchomości5. własność/użytkowanie wieczyste zostało ustanowione w drodze zamiany

Przysługuje prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży m.in.1. niezabudowanej nieruchomości nabytej uprzednio przez sprzedawcę od SK albo jednostki

samorządu terytorialnego2. prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej nieruchomości gruntowej3. nieruchomości przeznaczonej w planie miejscowym na cele publiczne4. nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków

3.jaki jest tryb skorzystania z prawa pierwokupu?

5) Podział nieruchomości1.kto dokonuje podziału nieruchomości?

Dokonuje się na podstawie decyzji wójta, burmistrza, prezydenta zatwierdzającej projekt podziału

Podziału można dokonać z urzędu jeżeli jest to: niezbędne do realizacji celów publicznych nieruchomość gminna nie została oddana w użytkowanie wieczyste

2.z czyjej inicjatywy?Podziału dokonuje się na wniosek i koszt osoby, która ma w tym interes prawny

3.w jakim trybie?

4.jakie przesłanki muszą zaistnieć dla dokonania podziału?

6) Scalenie i podział nieruchomości Dotyczy sytuacji scalenia nieruchomości i ich ponownego podziału na działki gruntu Gdy obszar znajduje się na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania

przestrzennego nie dotyczy gruntów rolnych i leśnych

1.kto dokonuje scalenia i podziału nieruchomości?Gmina - Uchwałę o scaleniu i podziale nieruchomości podejmuje rada gminy

2.z czyjej inicjatywy?Właściciele/użytkownicy wieczyści są uczestnikami postępowania o scalenie i podział nieruchomości

3.w jakim trybie? Powierzchnię każdej nieruchomości objętej scaleniem i podziałem pomniejsza się o

powierzchnię niezbędną do wydzielenia działek gruntu pod nowe drogi lub pod poszerzenie dróg istniejących.

Pomniejszenie to następuje proporcjonalnie do powierzchni wszystkich nieruchomości objętych scaleniem i podziałem oraz do ogólnej powierzchni działek gruntu wydzielonych pod nowe drogi i pod poszerzenie dróg istniejących.

4.jakie przesłanki muszą zaistnieć dla dokonania podziału?

7) Wywłaszczenie nieruchomości (wywłaszczenie przez pozbawienie prawa) - Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

1.kiedy można wywłaszczyć nieruchomość?Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.

2.jakie nieruchomości można wywłaszczyć?Nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

3.jaki organy są właściwe w sprawie wywłaszczenia?Starosta

4.w jakim trybie następuje wywłaszczenie?

8) Ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości (wywłaszczenie przez ograniczenia prawa)1. kiedy można wywłaszczyć nieruchomość?

2. jakie nieruchomości można wywłaszczyć?

3. jaki organy są właściwe w sprawie wywłaszczenia?

4. w jakim trybie następuje wywłaszczenie?

9) Odszkodowanie za wywłaszczenie1. kto ustala odszkodowanie w przypadku wywłaszczenia?

Starosta 2. jaka jest wartość odszkodowania?

Musi odpowiadać wartości wywłaszczonego prawa (własności lub innego prawa rzecz.) lub wartości poniesionej szkody wg stanu z dnia wydania decyzji (wartość rynkowa)

Przy określeniu wartości bierze się pod uwagę następujące czynniki: rodzaj położenie sposób użytkowania stopień wyposażenie infrastruktury technicznej stan zagospodarowania Jeśli wywłaszczenie powoduje wzrost wartości nieruchomości wysokość odszkodowania

określa się według przyszłego sposobu użytkowania Odszkodowaniem może być także nieruchomość zamienna z zasobu nieruchomości SP lub JST (w

zależności od tego na czyją rzecz nastąpiło wywłaszczenie) – ew. z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (w porozumieniu z Prezesem ANR)

W razie różnicy w wartości nieruchomości dopłata pieniężna Przeniesienie własności w dniu uprawomocnienia decyzji o wywłaszczeniu

3. w jakiej formie może nastąpić odszkodowanie?Zapłata odszkodowania następuje jednorazowo, w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu podlega wykonaniu

4. w jaki sposób chronione są interesy osoby sąsiadującej z nieruchomością wywłaszczaną?

10) Zwrot wywłaszczonej nieruchomości1.kiedy przyjmuje się, że nieruchomość stała się zbędna dla podmiotu publicznego?

Nieruchomość uznaje się za zbędną na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu, jeżeli: 1) pomimo upływu 7 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, nie rozpoczęto prac związanych z realizacją tego celu albo 2) pomimo upływu 10 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, cel ten nie został zrealizowany.

2.w jakim terminie i w jakim trybie może nastąpić zwrot nieruchomości uznanej za zbędną?Możliwość żądanie zwrotu nieruchomości przez właściciela/spadkobiercę

w przypadku otrzymania zawiadomienia o zamiarze zmiany celu – 3 miesiące od zawiadomienia

gdy nieruchomość stała się zbędna z uwagi na upływ czasu – bezterminowo Gdy cel zrealizowano na części nieruchomości – można żądać zwrotu pozostałej części

3.jakie są konsekwencje zwrotu nieruchomości wywłaszczonej?

Przy zwrocie właściciel zwraca uzyskane: odszkodowanie nieruchomość zamienną (jeśli była)

W przypadku zwrotu nieruchomości, ustają inne prawa rzeczowe, które istnieją na nieruchomości

11) Opłata adiacencka

1. w jakich okolicznościach może być ustalone opłata adiacencka?opłata ustalona w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanym budową urządzeń

infrastruktury technicznej z udziałem środków publicznych (max. 50% różnicy wartości nieruchomości)

(opłata ustalona w związku ze scaleniem i podziałem nieruchomości gdy nastąpił wzrost wartości nieruchomości (max. 50% różnicy wartości nieruchomości)

3) opłata ustalona w związku z podziałem nieruchomości 1. gdy istniał plan miejscowy + 2. gdy na wniosek + 3. nastąpił wzrost wartości nieruchomości (max. 30% różnicy wartości nieruchomości)

2. w jakim terminie i w jakim trybie ustala się wysokość opłaty adiacenckiej? Ustalenie i wysokość opłaty adiacenckiej zależą od wzrostu wartości nieruchomości Ustalenie opłaty adiacenckiej następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego,

określającej wartości nieruchomości

3. jaka jest wysokość opłaty adiacenckiej?

Konkretną wysokość stawki procentowej opłaty adiacenckiej ustala rada gminy uchwałą Nałożenie opłaty adiacenckiej następuje przez wójta… w drodze decyzji administracyjnej

4. w jakim trybie ustala nakłada się obowiązek uiszczenia opłaty adiacenckiej przez konkretnego właściciela nieruchomości?

Wydanie decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie do 3 lat od dnia: stworzenia warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń

infrastruktury technicznej albo od dnia stworzenia warunków do korzystania z wybudowanej drogi, jeżeli w dniu stworzenia tych warunków obowiązywała uchwała rady gminy

w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne

Przy podziale i scaleniu nieruchomości: Terminy i sposób wnoszenia opłat adiacenckich ustala wójt, burmistrz albo prezydent

miasta, w drodze ugody z osobami zobowiązanymi do ich zapłaty, przez podpisanie protokołu uzgodnień.

W razie niedojścia do ugody, o terminie i sposobie zapłaty rozstrzyga rada gminy, podejmując uchwałę o scaleniu i podziale nieruchomości.

Termin ustalony w uchwale nie może być krótszy niż termin wybudowania urządzeń infrastruktury technicznej (w związku z uchwałą o scaleniu i podziale).