1

Załącznik nr 1 do uchwały

Nr ……………………./2018

Rady Gminy Podegrodzie

z dnia …………………. 2018 r.

Gmina

Podegrodzie

Projekt założeń do planu zaopatrzenia w

ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe

dla Gminy Podegrodzie na lata 2017 - 2032

Podegrodzie, ……………. 2018 r.

2

SPIS TREŚCI:

1. Podstawa prawna opracowania .............................................................................................. 4

2. Zakres opracowania ................................................................................................................ 5

3. Powiązania dokumentu z dokumentami strategicznymi ........................................................ 5

3.1 Polityka energetyczna na szczeblu międzynarodowym ................................................... 6

3.2 Polityka energetyczna na szczeblu krajowym i lokalnym................................................ 7

4. Charakterystyka ogólna Gminy Podegrodzie ....................................................................... 10

4.1 Położenie Gminy ............................................................................................................ 10

4.2 Klimat ............................................................................................................................. 11

4.3 Obszary prawnie chronione ............................................................................................ 12

4.4 Liczba ludności .............................................................................................................. 12

4.5 Budownictwo ................................................................................................................. 14

4.6 Układ komunikacyjny Gminy ........................................................................................ 18

4.7 Dzialność gospodarcza ................................................................................................... 19

4.8 Rolnictwo i leśnictwo ..................................................................................................... 19

5. Charakterystyka i ocena funkcjonowania systemów energetycznych na obszarze Gminy

Podegrodzie w odniesieniu do aktualnego zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną

i paliwa gazowe ........................................................................................................................ 21

5.1 Zaopatrzenie w ciepło .................................................................................................... 21

5.1.1 Analiza stanu obecnego ............................................................................................... 21

5.1.2 Ocena stanu obecnego ................................................................................................. 24

5.1.3 Plany rozwojowe ......................................................................................................... 25

5.2 Zaopotrzenie w energię elektryczną ............................................................................... 27

5.2.1 Analiza stanu obecnego ............................................................................................... 27

5.2.2 Ocena stanu obecnego ................................................................................................. 28

5.2.3 Plany rozwojowe ......................................................................................................... 29

5.3 Zaopatrzenie w paliwa gazowe ...................................................................................... 30

5.3.1 Stan istniejący – gaz sieciowy ..................................................................................... 30

5.3.2 Stan istniejący – gaz płynny LPG ............................................................................... 31

5.3.2 Kiernki rozwoju ........................................................................................................... 31

6. Prognoza zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe wraz

z zaleceniami i rekomendacjami dla prowadzenia gminnej gospodarki energetycznej

w perspektywie do 2032 roku .................................................................................................. 32

6.1 Prognoza zapotrzebowania na energię cieplną ............................................................... 32

6.2 Prognoza zapotrzebowania na energię elektryczną ....................................................... 34

6.3 Prognoza zapotrzebowania na paliwa gazowe ............................................................... 36

3

7. Działania racjonalizujące gospodarke energią ..................................................................... 36

7.1 Racjonalizacja użytkowania ciepła ................................................................................ 36

7.2 Racjonalizacja użytkowania energii elektrycznej .......................................................... 37

7.3 Racjonalizacja użytkowania paliw gazowych ............................................................... 37

8. Możliwość wykorzystania odnawialnych źródeł energii i racjonalizacja zużycia energii i

paliw ......................................................................................................................................... 37

8.1 Energia wodna ............................................................................................................... 37

8.2 Energia wiatru ................................................................................................................ 38

8.3 Energia słoneczna .......................................................................................................... 39

8.4 Energia biomasy ............................................................................................................ 41

8.5 Energia ze źródeł geotermalnych .................................................................................. 41

9. Stan zanieczyszczenia środowiska gminnego ...................................................................... 42

9.1 Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10..................................................................... 44

10. Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych

........................................................................................................................................... 46

10.1 Przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie ciepła .......................................................... 47

10.2 Przedsięwzięcia racjonalizujące zużycia energii elektrycznej .................................... 48

10.3 Przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie paliw gazowych .......................................... 48

11. Możliwości stosowania środków poprawy efektywności energetycznej w rozumieniu

Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o efektywności energetycznej ..................................... 48

12. Możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii, z

uwzględnieniem energii elektrycznej i ciepla wytwarzanych w instalacjach odnawialnego

źródła energii, energii elektrycznej i ciepła użytkowego wytwarzanych w kogeneracji oraz

zagospodarownia ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych ......................................... 51

13. Współpraca z innymi gminami .......................................................................................... 51

14. Podsumowanie ................................................................................................................... 57

15. Oddziaływanie na środowisko ........................................................................................... 62

15.1 Ochrona ptaków podczas wykonywania prac termomodernizacyjnych...................... 63

15.2 Zakres oddziaływania Projektu założeń na środowisko .............................................. 63

16. Literatura ............................................................................................................................ 63

17. Spis tabel, rysunków i wykresów ....................................................................................... 64

17.1 Spis rysunków ............................................................................................................. 64

17.2 Spis tabel ..................................................................................................................... 65

4

1. Podstawa prawna opracowania

Podstawą prawną opracowania „Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię

elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Podegrodzie” jest Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r.

Prawo energetyczne (t.j. Dz. U. 2018 poz. 755 z późn. zm.). Według tego dokumentu każda

gmina ma obowiązek planowania i organizacji zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i

paliwa gazowe na swoim obszarze. Wójt gminy jest zobowiązany do opracowania „Projektu

założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe”, a Rada Gminy

do uchwalenia założeń tego planu (art. 18 i 19 ww. Ustawy).

Zgodnie z art. 18 ust. 1 powyższej ustawy, do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia

w energię elektryczną, ciepło oraz paliwa gazowe należy:

• Planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe

na obszarze gminy,

• Planowanie oświetlania miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy,

• Finansowanie oświetlania ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie

gminy.

Art. 19 powyższej ustawy nakazuje Wójtowi (Burmistrzowi lub Prezydentowi Miasta)

opracowanie projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa

gazowe. Projekt ten powinien być sporządzany dla całego obszaru gminy, co najmniej na okres

15 lat i być aktualizowany co najmniej raz na 3 lata.

Zagadnienia dotyczące zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz wynikają również

z art. 7 ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. 2017 poz.

1875 z późn. zm.). Według tej ustawy gminy zobowiązane są do zabezpieczenia zbiorowych

potrzeb mieszkańców gminy. Zadania własne obejmują m.in. sprawy ładu przestrzennego,

ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, dróg gminnych, wodociągów

i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania

czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów

komunalnych oraz zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Wszystkie priorytety dokumentu posiadają jeden ważny czynnik – zrównoważony rozwój

energetyki. Dokument systematyzuje i łączy jednocześnie zagadnienia oszczędzania energii

i ochrony środowiska w kontekście działań związanych z energią.

5

W trakcie opracowania „Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną

i paliwa gazowe dla gminy Podegrodzie”, korzystano z szeregu informacji pochodzących

z Urzędu Gminy, dokumentów i opracowań strategicznych udostępnionych przez Gminę,

danych dostępnych na stronie GUS-u oraz ze stron internetowych.

2. Zakres opracowania

Projekt założeń do planu w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Podegrodzie,

odpowiada wymogom art. 19 ust.3 ustawy z dnia 10kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (tj. Dz.

U. 2018 poz. 755 z późn. zm.). Dokument zawiera:

• Ocenę stanu aktualnego i przewidywalnych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię

elektryczną i paliwa gazowe,

• Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw

gazowych,

• Możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii,

z uwzględnieniem energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w instalacjach

odnawialnych źródeł energii, energii elektrycznej i ciepła użytkowanego wytwarzanych

w kogeneracji oraz zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych,

• Możliwości stosowania środków popraw efektywności energetycznej w rozumieniu

ustawy z dnia 15 kwietnia 2011r. o efektywności energetycznej (tj. Dz. U. 2016 poz.

831 z późn. zm.),

• Zakres współpracy z innymi gminami.

Obowiązek posiadania „Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną

i paliwa gazowe” spowodowany jest nie tylko wymogami Ustawy Prawo energetyczne, ale

również względami praktycznymi jakości zarządzenia w gminie.

3. Powiązania dokumentu z dokumentami strategicznymi

Kierunki rozwoju źródeł energii oraz inwestycje planowane do realizacji w ramach Projektu

założeń do planu zaopatrzenia w ciepło wynikają z obowiązujących aktów prawnych,

programów wyższego rzędu oraz dokumentów planistycznych uwzględniających tę

problematykę. W niniejszym rozdziale przedstawiono akty prawne oraz dokumenty regulujące

kwestie racjonalizacji wykorzystania energii oraz rozwoju wykorzystania energii ze źródeł

odnawialnych.

6

3.1. Polityka energetyczna na szczeblu międzynarodowym

Z końcem 2006 roku Unia Europejska zobowiązała się do ograniczenia zużycia energii o 20%

w stosunku do prognozy na rok 2020. Do osiągnięcia tego celu podejmowane są inicjatywy

w zakresie efektywności energetycznej.

Aktualnie obowiązujące dyrektywy dotyczące efektywności energetycznej i wspierania

odnawialnych źródeł energii:

• Dyrektywa 2012/27/UE z dnia 25 października 2012r. w sprawie efektywności

energetycznej.

Dyrektywa ta ustanawia wspólne ramy działań na rzecz promowania efektywności

energetycznej w UE dla osiągnięcia jej celu: poprzez:

➢ Wzrost efektywności energetycznej o 20% (zmniejszenie zużycia energii

pierwotnej o 20%) do 2020r. oraz wskazania drogi dla dalszej poprawy

efektywności energetycznej po tym terminie,

➢ Określa zasady opracowania w celu usunięcia barier na rynku energii oraz

przezwyciężenia nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku,

➢ Przewiduje ustanowienie krajowych celów w zakresie efektywności

energetycznej na rok 2020.

• Dyrektywa 2009/125/WE z dnia 21 października 2009r. ustanawiająca ogólne zasady

ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią.

Dyrektywa ustanawia ogólne zasady wymogów dotyczących ekoprojektu dla

produktów związanych z energią. Proponuje konkretne produkty z uwzględnieniem ich

wpływu na środowisko na całym cyklu życia danego wyrobu od produkcji, poprzez

eksploatację oraz na etapie jego unieszkodliwienia jako odpadu.

• Dyrektywa 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010r. w sprawie charakterystyki energetycznej

budynków. Dyrektywa wskazuje informację na temat wskaźników dla budowli

efektywnych energetycznie, dla przyszłych wymagań dotyczących zero energetycznych

budynków. Celem dyrektywy jest stosowanie ekonomiczne uzasadnionej poprawy

charakterystyki energetycznej budynków na skutek m.in. mniejszego zapotrzebowania

na ciepło do ogrzewania, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody oraz oświetlenia

poprzez stosowanie m.in. technologii wykonania instalacji c.o. i c.w.u., odpowiednio

dobranych materiałów, technik montażu przy odpowiedzialnym i przemyślanym

zastosowaniu wybranych źródeł zasilania.

7

• Dyrektywa 2009/28/WE dnia 23 kwietnia 2009r. w sprawie promowania stosowania

energii ze źródeł odnawialnych.

Celem dyrektywy jest ustanowienie wspólnych ram dla promowania i produkcji energii

ze źródeł odnawialnych.

Polityka klimatyczna UE ma na celu wdrożenie tzw. pakietu klimatyczno-

energetycznego, którego celem jest ograniczenie do 2020 r. emisji gazów cieplarnianych

o 20%, zwiększenie udziału źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym do 20%

oraz podniesienie o 20% efektywności energetycznej.

3.2. Polityka energetyczna na szczeblu krajowym i lokalnym

Krajowy Plan działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski 2014

Przedstawia cel krajowy do 2020 r. jakim jest udział energii ze źródeł odnawialnych

w końcowym zużyciu energii brutto w wysokości 15%, natomiast w zakresie udziału

odnawialnych źródeł w sektorze transportowym na poziomie 10%. Krajowy Plan Działań

dotyczący efektywności energetycznej dla Polski 2014 został przygotowany w związku

z obowiązkiem przekazywania Komisji Europejskiej sprawozdań z wdrażania dyrektywy

2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej, a także na podstawie obowiązku

nałożonego na Ministra Gospodarki na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011r.

o efektywności energetycznej (tj. Dz. U. 2016 poz. 831 z późn. zm.).

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku

Ten dokument został opracowany zgodnie z ustawą Prawo energetyczne. Przedstawia

odpowiedź strategii państwa na temat polskiej energetyki w perspektywie krótkoterminowej

oraz do 2030r.

W ramach zobowiązań ekologicznych Unia Europejska wyznaczyła na 2020r. cele ilościowe,

czyli „3x20%”, tj.: zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do roku 1990,

zmniejszenie zużycia energii o 20% w porównaniu z prognozami dla UE na 2020r., zwiększenie

wykorzystania odnawialnych źródeł energii w transporcie do 10%. W grudniu 2008r. przez UE

został przyjęty pakiet klimatyczno-energetyczny, w którym zawarte są działania inicjowane na

szczeblu krajowym wpisuje się w realizację celów polityki energetycznej określonych na

poziomie Wspólnoty.

8

Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego

Jest to jeden z najważniejszych dokumentów planistycznych województwa. Zawiera działania,

których realizacja jest wypełnieniem zadań określonych przez strategię rozwoju regionu. Cel

generalny zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego to: „Harmonijne

gospodarowanie przestrzenią jako podstawa dynamicznego i zrównoważonego rozwoju

województwa”.

Program Strategiczny Ochrony Środowiska z dnia 27 października 2014r.

Celem głównym tej strategii jest poprawa bezpieczeństwa ekologicznego oraz ochrona

zasobów środowiska dla rozwoju Małopolski. Przyjęto następujące priorytety ekologiczne na

najbliższe lata: poprawa stanu powietrza, poprawa stanu wód i racjonalne gospodarowanie

zasobami wodnymi oraz ochrona przed powodzią, uporządkowanie gospodarki odpadami.

Priorytet 1 Programu odnosi się do Poprawy jakości powietrza, ochrony przed hałasem oraz

zapewnia informacji o źródłach pól elektromagnetycznych i jego celem jest m.in. zmniejszenie

emisji zanieczyszczeń oraz gazów cieplarnianych do powietrza pochodzącego

z indywidulanego ogrzewania mieszkań, z transportu, procesów przemysłowych i energetyki,

a także wzrost poziomu wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Program ochrony

powietrza dla województwa małopolskiego jest elementem strategii poprawy jakości powietrza

w Małopolsce. Dokument wyznacza działania naprawcze, których celem jest osiągnięcie

dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń w powietrzu. Skuteczna realizacja wskazanych

zadań wymaga podejmowania wspólnych zintegrowanych decyzji na szczeblu lokalnym,

regionalnym czy krajowym, by stworzyć warunki prawne, organizacyjne i finansowe

wspierające osiąganie celów. Program ochrony powietrza przygotowywany jest na podstawie

art. 91 ustawy Prawo ochrony środowiska.

Głównymi kierunki działań naprawczych w zakresie ochrony powietrza wyznaczonymi

w Programie jest m.in.:

• Wprowadzenie ograniczeń w użytkowaniu instalacji na paliwa stałe,

• Realizacja gminnych programów ograniczania niskiej emisji (PONE) – eliminacja nisko

sprawnych urządzeń na paliwa stałe,

• Rozbudowa i modernizacja sieci ciepłowniczych zapewniająca podłączenie nowych

użytkowników,

• Rozbudowa sieci gazowych zapewniająca podłączenie nowych użytkowników,

9

• Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w celu obniżenia kosztów

eksploatacyjnych ogrzewania niskoemisyjnego,

• Termomodernizacja budynków oraz wspieranie budownictwa energooszczędnego

w budownictwie mieszkaniowym,

• Wyeliminowanie spalania odpadów oraz ograniczenie spalania pozostałości roślinnych

na powierzchni ziemi,

• Rozszerzenie strefy ograniczonego ruchu oraz ograniczonego płatnego parkowania

wraz z systemem parkingów typu „Parkuj i jedź” (Park&Ride),

• Poprawa organizacji ruchu samochodowego w miastach,

• Utrzymanie dróg w sposób ograniczający wtórną emisje zanieczyszczeń poprzez

regularne mycie, remonty i poprawę stanu nawierzchni dróg,

• Rozwój komunikacji publicznej oraz wdrożenie energooszczędnych i niskoemisyjnych

rozwiązań w transporcie publicznym,

• Rozwój komunikacji rowerowej,

• Wzmocnienie kontroli na stacjach diagnostycznych pojazdów,

• Szczególny nadzór nad działalnością przemysłu w obszarach złej jakości powietrza,

• Samorząd Województwa jako koordynator działań w kierunku poprawy jakości

powietrza,

• Wdrożenie systemu zarządzania jakością powietrza w województwie,

• Edukacja ekologiczna mieszkańców,

• Spójna polityka na szczeblu lokalnym uwzgledniająca priorytety poprawy jakości

powietrza,

• Poprawa warunków przewietrzania miast i ochrona terenów zielonych.

Celem działań naprawczych przedstawionych w Programie Ochrony Powietrza dla

Województwa Małopolskiego jest osiągnięcie na całym terenie do 2023 r. dopuszczalnych

poziomów zanieczyszczeń powietrza dla pyłu zawieszonego (PM10, PM2,5), benzo(α)pirenu

oraz ozonu.

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Podegrodzie

Celem dokumentu jest przedstawienie Planu działań i uwarunkowań, służących redukcji emisji

zanieczyszczeń powietrza ze szczególnym uwzględnieniem emisji pyłów i CO2. Potrzeba jego

przygotowania wynika ze świadomości władz gminy co do znaczenia aktywności w tym

10

obszarze.

Plan gospodarki niskoemisyjnej określa również kierunki rozwoju Gminy Podegrodzie

w zakresie działań inwestycyjnych i nie inwestycyjnych w obszarach: budynki użyteczności

publicznej, budynki mieszkalne i usługowe, transport publiczny i prywatny, oświetlenie,

gospodarka przestrzenne, zamówienia publiczne oraz promocja.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Podegrodzie ma przyczynić się do osiągnięcia

celów Unii Europejskiej określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tj.:

• Redukcji emisji gazów cieplarnianych,

• Zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych,

• Redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie

efektywności energetycznej,

• Do poprawy jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia

jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu i realizowane są Plany

(naprawcze) ochrony powietrza oraz plany działań krótkoterminowych.

Głównym celem realizacji działań wynikających z Planu Gospodarki Niskoemisyjnej jest

poprawa efektywności energetycznej gminy oraz redukcja emisji gazów cieplarnianych

poprzez opracowanie i wdrożenie planu gospodarki niskoemisyjnej.

4. Charakterystyka ogólna Gminy Podegrodzie

4.1 Położenie

Gmina Podegrodzie położona jest na lewym brzegu Dunajca, w centrum pięknej Kotliny

Sądeckiej. Leży na wysokości ok. 340 m n.p.m. Oddalona jest od Nowego Sącza o około 12

km. Graniczy z gminami: Chełmiec, Stary Sącz, Łącko i Łukowica. Gmina Podegrodzie

posiada piękną rzeźbę terenu, leżąc w zalewowej dolinie Dunajca. Otoczona jest przez fliszowe

wzgórza, porozcinane licznymi wąwozami, strumieniami i lasami. Środowisko naturalne

cechuje bogactwo fauny i flory. Tutejsze lasy, łąki, strumienie i wzgórza posiadają naturalny

urok dzikości1. Główną rzeką powierzchniową w rejonie jest Dunajec przepływający wzdłuż

południowo-wschodniej granicy gminy. Zgodnie z podziałem terytorialnym kraju swoim

zasięgiem obejmuje 13 sołectw kolejno: Brzezna, Chochorowice, Długołęka-Świerkla,

Gostwica, Juraszowa, Mokra Wieś, Naszacowice, Olszana, Olszanka, Podegrodzie, Podrzecze,

Rogi, Stadła. Największą powierzchnię zajmuje sołectwo Brzezna i Gostwica natomiast

1 Portal internetowy gminy Podegrodzie: http://www.podegrodzie.pl.

11

najmniejszą Juraszowa.

Rys. 1. Gmina Podegrodzie na tle powiatu (http://www.powiat.nowy-sacz.pl/)

Gmina Podegrodzie zajmuje obszar 64,73 km2, w tym użytki rolne stanowią 66% natomiast

użytki leśne 66% ogółu powierzchni gminy.

4.2 Klimat

Obszar gminy Podegrodzie leży na trasie wędrówek i transformacji mas powietrza o

różnych właściwościach fizycznych. Strefa cyrkulacji charakteryzuje przemieszczanie się

powietrza z zachodu. W ciągu roku napływa tu powietrze polarno-morskie (65%), które zimą

przynosi ocieplenie, częste odwilże, zwiększone zachmurzenie, opady deszczu ze śniegiem lub

deszczu. Latem powietrze polarno-morskie powoduje ochłodzenie, duże zachmurzenie, opady

o charakterze przelotnym, często burzowym2.

2 Por. „Podegrodzie i Gmina Podegrodzka, zarys dziejów”, pod redakcją Feliksa Kiryka, 2014 r.

12

4.3 Obszary prawnie chronione

Na terenie gminy Podegrodzie zlokalizowany jest Południowomałopolski Obszar

Chronionego Krajobrazu, obejmuje on swoim zasięgiem południową część województwa

małopolskiego. Obszar został utworzony ze względu na wyróżniający się krajobraz

o zróżnicowanych ekosystemach. Całkowita powierzchnia wynosi 364 176 ha.

Obszar siedliskowy Natura 2000 Środkowy Dunajec z Dopływami (PLH120088)

obejmuje swoim zasięgiem część doliny rzecznej Dunajca oraz dolne odcinki potoków:

Ochotnica, Kamienica Gorczańska, Słomka. Obszar ten został utworzony w celu ochrony

siedlisk zbiorowisk roślinnych. Całkowita powierzchnia wynosi 7,56 km2.

Obszar siedliskowy Natura 2000 Ostoje Nietoperzy Beskidu Wyspowego

(PLH120052) obejmujący swoim zasięgiem część Beskidów Zachodnich. Obszar został

utworzony dla ochrony kolonii rozrodczych podkowca małego, nocka orzęsionego i nocka

dużego. Ostoje tworzy jedenaście enklaw. Każda z nich obejmuje obiekt lub obiekty, w których

zamieszkują kolonie rozrodcze, i obszary żerowania nietoperzy. Całkowita powierzchnia

wynosi 57,06 km2. Obiektem na terenie naszej gminy jest kościół w Podegrodziu, na strychu

którego stwierdzono kolonie rozrodcze nocka dużego.

Pomnik przyrody lipa drobnolistna „Jana i Marianny” - nr rejestru wojewódzkiego

121014-001 położony przy przydrożnej kapliczce w sołectwie Długołęka Świerkla.

4.4 Liczba ludności

Według danych opublikowanych przez GUS liczba mieszkańców pod koniec 2016 roku

wynosiła 12 959 osób, w tym 6 479 kobiet. Głównym atutem gminy jest duża ilość

mieszkańców w wieku produkcyjnym 7 971 osób. Strukturę liczby ludności w Gminie

Podegrodzie przedstawia rysunek 2, w podziale na wiek przedprodukcyjny, produkcyjny oraz

poprodukcyjny. Przyrost naturalny w 2016 roku był dodatni i wyniósł 106.

13

Rys. 2. Liczba mieszkańców w Gminie Podegrodzie w wieku przedprodukcyjnym,

produkcyjnym i poprodukcyjnym w 2016r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS, Bank Danych Lokalnych

Statystykę ludnościową Gminy Podegrodzie przedstawia tabela nr 1.

Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Ludność 12 258 12 397 12 487 12 589 12729 12 849 12 959

Ludność na km2 189 191 192 194 196 198 199

Saldo migracji 42 35 8 28 29 0x 13

Przyrost

naturalny

95 104 90 70 108 78 106

Urodzenia żywe 81 74 100 74 67 80 90

Zgony ogółem 47 49 50 60 40 70 40

Zameldowania

na pobyt stały

27 32 23 60 30 0x 41

Wymeldowania z

pobytu stałego

27 45 34 48 40 0x 65

0x – wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe (w tym ze względu na wysoki błąd losowy próby w

badaniach reprezentacyjnych np. BAEL albo brak informacji porównywalnych)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS z lat 2010-2016, Bank Danych Lokalnych

Wskaźnik zaludnienia na obszarze Gminy Podegrodzie kształtuje się na poziomie 199 os./km2.

Dla porównania gęstość zaludnienia w województwie małopolskim wynosi 223 os./km2,

a w powiecie nowosądeckim 152 os./km2.

Prognoza liczby ludności

Zgodnie z Prognozą liczby ludności na lata 2014 – 2050 opracowaną przez GUS,

w województwie małopolskim obserwowany będzie okresowy wzrost liczby ludności.

Województwo będzie powiększało liczbę mieszkańców do 2026 r., jednak po okresie wzrostu

wystąpi spadek liczebności populacji. Według prognozy w najbliższych latach

przedprodukcyjnym25%

produkcyjnym62%

poprodukcyjnym13%

przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym

14

w województwie utrzyma się dodatni przyrost naturalny (na obszarach wiejskich aż do roku

2023).

Prognoza liczby mieszkańców w Gminie Podegrodzie na lata 2017 – 2032 przygotowano na

podstawie opracowania GUS „Prognoza dla powiatów i miast na prawie powiatu oraz

podregionów na lata 2014 – 2050”, które dotyczy prognozy ludności.

Prognozę liczby ludności dla Gminy Podegrodzie opracowano na podstawie prognozy liczby

ludności dla powiatu nowosądeckiego. Podczas szacowania wartości przyjęto trendy i prognozy

dla obszarów wiejskich powiatu nowosądeckiego.

Rys. 3. Prognoza liczby ludności w Gminie Podegrodzie w latach 2017 - 2032

Zgodnie z prognozą do 2032 roku przewiduje się stopniowy wzrost liczby ludności na terenie

Gminy Podegrodzie. Trend ten pojawił się również w latach poprzedzających prognozę.

W latach prognozy wzrost liczby ludności związany będzie z przyrostem naturalnym oraz

migracjami wewnętrznymi.

4.5. Budownictwo

Budynki mieszkalne

Według danych GUS za rok 2016 na terenie gminy znajduje się w sumie 3031 mieszkań. Suma

powierzchni użytkowej wszystkich mieszkań na terenie Gminy Podegrodzie to 280 288 m2, co

stanowi 92 m2 powierzchni na jedno mieszkanie. Od 1995 do 2016 roku liczba mieszkań

wzrosła o ok. 68 %.

12000

12500

13000

13500

14000

14500

15000

Licz

ba

lud

no

ści

Rok prognozy

Prognoza liczby ludności

15

Rys. 4. Statystyka mieszkaniowa z lat 1995 – 2016 w gminie Podegrodzie

Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS, Bank Danych Lokalnych

Wskaźniki mieszkaniowe w Gminie Podegrodzie są porównywalne do wskaźników powiatu

nowosądeckiego oraz województwa małopolskiego (tab. 2). W Gminie Podegrodzie w ciągu

ostatnich lat przybywało w gminie kilkadziesiąt mieszkań.

Tab. 2. Zasoby mieszkaniowe województwa i powiatu wg GUS za rok 2016 Wyszczególnienie Mieszkanie Izby Powierzchnia

użytkowa w

tys./m2

Przeciętna

Liczba osób na Powierzchnia użytkowa

w m2

1

mieszkanie

1 izbę 1

mieszkania

na 1 osobę

Województwo

małopolskie

1162663 4554318 90938624 2,91 0,74 78,2 26,9

Powiat

nowosądecki

149224 626430 12800565 3,60 0,86 85,8 23,8

Gmina

Podegrodzie

3031 13064 2800288 4,28 0,99 92,5 21,6

Stan wyposażenia gminy w urządzenia techniczno-sanitarne jest zadowalający. Większość

mieszkań posiada dostęp do wodociągu, łazienki i centralnego ogrzewania, co przedstawia rys.

5.

50000

100000

150000

200000

250000

300000

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

1995 2000 2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

liczba mieszkań powierzchnia mieszkań

16

Rys. 5. Mieszkania wyposażone w urządzenia techniczno – sanitarne w 2016 roku

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS, Bank Danych Lokalnych

Charakterystykę energetyczną budynku można w przybliżeniu oszacować na podstawie

znajomości roku oddania do użytkowania. Zakładając, że budynek został zbudowany zgodnie

z przepisami – w zależności od obowiązujących w tym czasie przepisów budowlanych,

możemy określić orientacyjne jego sezonowe zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania

(Tab.3.).

Tab.3. Charakterystyka budynków wg ich roku oddania do użytkowania Rok oddania budynku do

użytkowania

Podstawowy przepis

dotyczący wymagań

ochrony cieplnej

budynków

Wymagana maksymalna

wartość współczynnika

przenikania dla ścian

zewnętrznych

Przeciętne sezonowe

zapotrzebowanie ciepła

na ogrzewanie

kWh/m2/rok

Do 1966 1,16 – 1,40 240 - 350

1967 – 1985 PN – 64/B-03404

PN-74/B-03404

1,16

1986 – 1992 PN – 82/B-02020

Od 01.01.1983

0,75

1993 – 1997 PN-91/B-02020

Od 01.01.1992

0,55

1998 - 2013 Rozporządzenie:

Warunki Techniczne

jakim powinny

odpowiadać budynki

0,30-0,50

Źródło: M. Robakiewicz, Ocena jakości energetycznej budynków. Wymagania -dane -obliczenia,2004

Obecnie obowiązujące wymagania w zakresie izolacyjności cieplnej budynków określone są w

Warunkach technicznych WT2014 od stycznia 2014r., zgodnie z którymi maksymalny

współczynnik przenikania ciepła dla ścian zewnętrznych wynosi 0,25 W/m2K. Szczegółowe

informacje w tabeli poniżej.

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Wodociąg

Łazienka

Centralne ogrzewanie

Ustęp spłukiwany

17

Tab. 4. Wartości współczynnika przenikania ciepła Uc dla ścian zewnętrznych

Temperatura w

pomieszczeniu

Współczynnik przenikania ciepła UC(max) [W/(m2*K)]

Od 1 stycznia 2014r. Od 1 stycznia 2017r. Od 1 stycznia 2021r.

Przy t i ≥16ºC 0,25 0,23 0,20

Przy 8ºC ≤ t i <16ºC 0,45 0,45 0,45

Przy t i < 8ºC 0,90 0,90 0,90

Źródło: Rozporządzenie Ministra Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013r.

zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich

usytuowanie (Dz.U. z 2013 r., poz. 926)

Najstarsze budynki charakteryzują się murami wykonanymi z cegły wraz z drewnianymi

stropami. W nowych budynkach cechą charakterystyczną jest stosowanie dobrego ocieplenia

przegród budowlanych materiałami termoizolacyjnymi.

Obecnie na terenie gminy część starych budynków została poddana termomodernizacji

i pracom remontowym. Najczęściej wykonywanymi pracami są: ocieplenie ścian szczytowych

i osłonowych, ocieplenie stropodachów, wymiana okien i drzwi, modernizacja instalacji

grzewczej.

Warunki techniczne, jakie powinny spełniać obiekty budowlane w Polsce określa

rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej zmieniające

rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich

usytuowanie. W lipcu 2013 r. zostały określone zmiany do rozporządzenia, które zaczęły

obowiązywać od 1 stycznia 2014r. Zmiana rozporządzenia była konsekwencją przyjęcia

dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010r. w sprawie

charakterystyki energetycznej budynków. Dyrektywa ta nakłada obowiązek poprawy

charakterystyki energetycznej budynków. Poprawa ta może nastąpić na skutek m. in.

mniejszego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody,

odpowiedniego oświetlenia, stosowania materiałów o lepszych parametrach izolacyjności

cieplnej itp. Kraje członkowskie UE, w tym również Polska, zobowiązane są do ustanowienia

przepisów określających standardy energetyczne budynków i ich elementów uwzględniając

aspekty techniczno-ekonomiczne.

Te standardy powinny również spełniać budynki istniejące, które będą poddawane ważniejszej

renowacji. Jest to renowacja, której całkowity koszt przekracza 25% przegród zewnętrznych

budynku wymaga renowacji. Dyrektywa 2010/31/UE umożliwia jednak, aby poprawa

standardu energetycznego budynku istniejącego niekoniecznie oznaczała całkowitą renowację

18

budynku. Może być ona ograniczona tylko do tych elementów, które mają największy wpływ

na poprawę standardu energetycznego budynku i są jednocześnie efektywne ekonomicznie.

W zakresie Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia

5 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny

odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2013r., nr 0 poz. 926) przedstawiono kolejne

etapy dojścia do wymagań izolacyjności cieplnej i innych wymagań związanych

z oszczędnością energii na rok 2021 dla nowo powstających budynków mieszkalnych lub na

rok 2019 dla budynków zajmowanych przez władze publiczne i będące ich własnością.

W tych latach zgodnie z art. 9 dyrektywy 2010/31/UE budynki powinny charakteryzować się

niemal „zerowym zużyciem energii”. Największe zmiany dotyczą stopniowego obniżenia

współczynnika przenikania ciepła ścian zewnętrznych, dachów i stropodachów, podłogi na

gruncie oraz stolarki okiennej i drzwiowej. W rozporządzeniu określono również maksymalne

wartości wskaźnika energii pierwotnej (EP). Nałożono też obowiązek równoczesnego

spełnienia dla każdego nowego budynku parametrów minimalnych dla przegród budowlanych

oraz wymagań związanych z maksymalnym wskaźnikiem EP.

Na terenie Gminy Podegrodzie nowe wymagania dotyczące standardów budynków znajdują

zastosowanie w nowo powstających budynkach lub podczas realizacji prac remontowych

budynków już istniejących.

4.6. Układ komunikacyjny Gminy

Obecnie na terenie gminy Podegrodzie stan dróg uległ znacznej poprawie m. in. poprzez

wybudowanie dwóch obwodnic w ramach realizacji zadań pn.: „Budowa obejścia wsi Brzezna,

Stadła i Podegrodzia po wale przeciwpowodziowym” oraz „Budowa zachodniej obwodnicy

połączenie m. Brzezna z drogą krajową nr 28”, które stanowią ważne rozwiązania

komunikacyjne. Komunikację drogową na terenie Gminy Podegrodzie stanowią:

• Drogi wojewódzkie:

- DW969 – łącząca Nowy Targ ze Starym Sączem i Nowym Sączem.

• Drogi powiatowe (ok. 59,7 km)

- 1542 K Łącko – Naszacowice,

- 1544 K Chełmiec – Naszacowice,

- 1545 K Podegrodzie – Mokra Wieś – Jastrzębie,

- 1546 K Stadła – Długołęka Świerkla – Przyszowa,

- 1547 K Brzezna – Brzezna Litacz – Wysokie,

19

- 1548 K Trzetrzewina – Podrzecze,

- 1549 K Biczyce Dolne – Gostwica.

• Drogi gminne (ok. 215,093 km).

Sieć dróg gminnych zapewnia dojazd do każdej miejscowości. Układ komunikacyjny

uzupełniają w poszczególnych miejscowościach drogi wewnętrzne i lokalne, które pełnią rolę

dojazdową do terenów. Długość dróg gminnych wynosi 215,093 km, natomiast powierzchnia

dróg 574 540,0 m2.

Ruch pasażerski obsługują firmy transportowe prywatnej komunikacji (busy

i autobusy). W 2014 roku w Nowym Sączu zostało zawarte porozumienie międzygminne

pomiędzy Miastem Nowy Sącz, a Gminą Podegrodzie, które określa zasady powierzenia

Miastu Nowy Sącz zadań lokalnego transportu zbiorowego w zakresie wykonywania

regularnego przewozu osób środkami komunikacji miejskiej na terenie gminy – na linii

komunikacyjnej Nowy Sącz – Podegrodzie Osiedle przez Stary Sącz.

4.7. Działalność gospodarcza

W Gminie Podegrodzie intensywnie rozwija się działalność gospodarcza, coraz więcej

jest punktów handlowych, gastronomicznych, rozwijają się usługi transportowe, z zakresu

mechaniki pojazdów, stolarki oraz usług remontowo-budowlanych. Trzon działalności na

terenie gminy stanowią firmy działające w sferze handlu i usług 3 . Do głównych gałęzi

gospodarki w gminie zaliczyć należy przede wszystkim handel i naprawy, budownictwo oraz

działalność produkcyjną. Tabela przedstawia liczbę podmiotów w latach 2013 – 2016.

Liczba podmiotów wg danych GUS

Rok Ogółem Sektor publiczny Sektor prywatny

2013 653 27 626

2014 686 28 658

2015 719 23 696

2016 764 23 741

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS, Bank Danych Lokalnych

4.8. Rolnictwo i leśnictwo

Rodzaje gleb występujące na terenie Gminy Podegrodzie są uwarunkowane przez rodzaj skał

na których zostały utworzone oraz przez warunki glebotwórcze występujące w poszczególnych

3 Portal internetowy gminy Podegrodzie: http://www.podegrodzie.pl

20

obszarach gminy. Na terenie Gminy Podegrodzie można wyróżnić następujące rodzaje gleb:

1. Gleby brunatne – są grupą gleb dominujących na terenie gminy, zajmują one ok. 62%

powierzchni gminy. Powstają na glinach zwałowych oraz piaskach i piaskowcach,

można wśród nich wyróżnić:

• Brunatno-kwaśne – tworzące się na podłożach bogatych w związki fosforu, potasu,

wapnia i magnezu.

• Brunatno – wyługowane – cechują się wyługowaniem górnej części profilu z kationów

zasadowych oraz brakiem zawartości węglanu wapnia, co ogranicza ich żyzność.

Największy obszar zajmują one w Mokrej Wsi – 95%, Olszanie – 82%, Chochorowicach

oraz Długołęce – 80%.

2. Mady – są drugim rodzajem gleb zajmującym najwięcej powierzchni w gminie ok. 25%.

Jest to rodzaj gleb tworzących się w wyniku nagromadzenia się materiałów niesionych

przez wody rzeczne. Mady znajdują się na całym terenie Podrzecza i Stadeł oraz

zajmują ok. 47% Podegrodzia i ok. 22% Brzeznej.

3. Gleby bielicowe – zajmują ok. 13% powierzchni bezleśnej gminy. Występują głównie

w Brzeznej, Juraszowej, Olszance, Podegrodziu, Gostwicy i Długołęce Świerkli. Gleby

bielicowe tworzą się na różnego rodzaju pisakach, dochodzi w nich do procesu

wymywania niektórych związków chemicznych tworzących minerały co nazwane jest

bielicowaniem.

Klasy bonitacyjne

Na terenie Gminy Podegrodzie dominują gleby średniej klasy bonitacyjnej. Według klasyfikacji

glebowej większość użytków rolnych zaliczana jest do III i IV klasy bonitacyjnej i zajmują one

80% powierzchni gminy. Gleby zaliczane do II klasy użytków występują w dolinie Dunajca,

zajmują ok. 3% powierzchni użytków rolnych. Udział gleb V i VI klasy bonitacyjnej nie

przekracza 17% użytków rolnych.

Grunty orne zajmują 3117 ha, co stanowi 48% ogólnego areału w gminie i są najważniejszym

składnikiem całej powierzchni użytków rolnych. Duży odsetek gruntów ornych związany jest

z warunkami przyrodniczymi, a także z rzeźbą terenu, klimatem oraz jakością gleb, które na

ogół sprzyjają gospodarce rolnej.

Najważniejszą gałąź rolnictwa na terenie Gminy Podegrodzie stanowi sadownictwo. Na jej

terenie występują bardzo dobre warunki do rozwoju sadownictwa. Udział sadów w areale

użytków rolnych wynosi 20%, a ogólnie 13% powierzchni gminy. Najwięcej plantacji oraz

21

sadów znajduje się w Olszance, Olszanie, Juraszowej i Rogach.

Trwałe użytki zielone zajmują ok. 6% użytków rolnych. Są to przeważnie tereny, których

rzeźba i stosunki wodne nie sprzyjają uprawie zbóż i roślin okopowych. Są to najczęściej tereny

położone w sąsiedztwie rzek i potoków znajdujących się na terenie gminy oraz wzdłuż Dunajca.

Największe obszary użytków zielonych znajdują się w Brzeznej, Gostwicy i Długołęce –

Świerkli. Liczne łąki i pastwiska występują na obszarze całej gminy, ale nie tworzą

wielkopowierzchniowych skupisk.

Lasy i obszary zadrzewione zajmują stosunkowo niewielką powierzchnię gminy. Lasy zajmują

obszar 1126,2 ha, co stanowi 17,3% powierzchni gminy. Gmina Podegrodzie jest najsłabiej

zalesioną gminą w powiecie nowosądeckim, dla którego średnia wynosi 43,6%. Większe

kompleksy leśnie występują jedynie w Długołęce – Świerkli i Olszanie. Około 60% ogólnej

powierzchni leśnej stanowią lasy prywatne.

5. Charakterystyka i ocena funkcjonowania systemów energetycznych na

obszarze Gminy Podegrodzie w odniesieniu do aktualnego

zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe

W niniejszym rozdziale został opisany aktualny stan zaopatrzenia Gminy w czynniki

energetyczne tj. ciepło, energie elektryczna i gaz oraz plany rozwoju dla poszczególnych

systemów energetycznych.

5.1. Zaopatrzenie w ciepło

5.1.1. Analiza stanu obecnego

System ciepłowniczy na terenie Gminy Podegrodzie, ze względu na rozproszony charakter

osadnictwa, w przeważającej ilości zabudowy zagrodowej i jednorodzinnej, oparty jest na

indywidualnych źródłach ciepła – małych kotłowniach domowych. Dlatego głównym źródłem

energii cieplnej na tym obszarze są zazwyczaj spalane razem węgiel (w tym również miał i

ekogroszek) oraz biomasa (szczapy drewna, pellet itp.). Łącznie zapewniają one aż lekko ponad

80% tej energii na potrzeby ogrzewania budynków zlokalizowanych na terenie Gminy Podegrodzie.

Funkcjonujące w wielu gospodarstwach kotłownie domowe, opalane w dużej mierze węglem, są w

większości przestarzałe i klasyfikujące się w tzw. niskoemisyjne źródła wytwórcze. Emitują one do

atmosfery znaczne ilości gazów SO2, NO2, CO i CO2. Innym istotnym źródłem energii cieplnej jest

gaz – dostarczany do budynków siecią lub w butlach. Inne źródła ciepła, w tym olej opałowy czy

energia elektryczna, mają na tym terenie charakter śladowy.

22

W ostatnich latach Władze Gminy przeprowadziły działania, w wyniku których zmodernizowano

źródła ciepła w części budynków użyteczności publicznej poprzez wymianę starych kotłów

węglowych na nowe, opalane ekogroszkiem lub olejem opałowym. Jednocześnie w wyniku

podobnych działań zamontowano łącznie 12 kolektorów słonecznych do produkcji c.w.u. na

budynkach użyteczności publicznej oraz 70 na budynkach prywatnych.

Struktura zużycia paliw na cele grzewcze wynika z kilku elementów, przede wszystkim paliwa

stałe są paliwami najtańszymi i względnie łatwo dostępnymi na całym omawianym obszarze. Olej

opałowy ze względu na konieczność stosowania nowych pieców oraz jego ceny jest stosowany do

ogrzewania na niewielką skalę.

W poniższej tabeli przedstawiono zużycie poszczególnych nośników energii dla celów grzewczych

na obszarze Gminy Podegrodzie w 2013 roku.

Tab. 5. Energia cieplna i jej źródła na terenie Gminy Podegrodzie Rodzaj nośnika energii Ilość energii końcowej [GJ/rok] Udział

procentowy

Węgiel 4 290 44,5%

Gaz 132 1,4%

olej opałowy 4 957 51,5%

energia elektryczna 253 2,6%

Łącznie 9 633 100,0%

Źródło: Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Podegrodzie

Ogromny wpływ na zużycie energii w ciepłownictwie ma termomodernizacja. Okna

spełniające aktualne normy dotyczące współczynnika przenikania ciepła, ocieplenie ścian czy

stropodachu, pomaga znacznie obniżyć koszty ogrzewania budynku. Ważnym aspektem

wpływającym na energochłonność budynków jest kwestia izolacyjności cieplnej przegród,

określana za pomocą współczynnika przenikania ciepła. Kwestie te opisane zostały jako

maksymalne wartości współczynnika przenikania ciepła, w Rozporządzeniu Ministra

Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim

powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Warto tu podkreślić, że samorządy są

zobligowane do sporządzenia świadectw charakterystyki energetycznej. Świadectwo

charakterystyki energetycznej jest wymagane w przypadku obiektów użyteczności publicznej

– dokładniej budynków o powierzchni użytkowej przekraczającej 250 m2 zajmowanych przez:

organy wymiaru sprawiedliwości, prokuraturę oraz administrację publiczną, w których

obsługiwani są interesanci. W tych budynkach należy ponadto w widocznym miejscu umieścić

kopię świadectwa. Obowiązek jej umieszczenia dotyczy także budynków o powierzchni

23

użytkowej przekraczającej 500 m2, w których są świadczone usługi dla ludności i dla których

wykonano takie świadectwa.

Zapotrzebowanie na działania termomodernizacyjne obliczyć można dokonując analizy

współczynnika przenikania ciepła UC budynków, zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi

obliczania oporu cieplnego i współczynnika przenikania ciepła oraz przenoszenia ciepła przez

grunt. Oblicza się je w odniesieniu do różnicy temperatury zewnętrznej od temperatury

wewnątrz pomieszczenia (min. od wymaganej temperatury obliczeniowej). Wartości te nie

mogą być większe dla poszczególnych rodzajów przegród niż te określone w/w Rozporządzeniu.

Tab. 6. Wartości współczynnika przenikania ciepła Uc ścian, dachów, stropów i stropodachów

dla wszystkich rodzajów budynków. Współczynnik przenikania ciepła Uc(max)

[W/(m2*K)]

Od 1.I.2017 r. Od 1.I.2019 r.

Ściany zewnętrzne:

a). przy ti≥16ºC

b). przy 8ºC ≤ ti<16ºC

c). przy ti<8ºC

0,23

0,45

0,90

0,20

0,45

0,90

Ściany wewnętrzne:

a). przy Δti ≥ 8°C oraz oddzielające pomieszczenia

ogrzewane od klatek schodowych i korytarzy

b). przy Δti< 8°C

c). oddzielające pomieszczenie ogrzewane od

nieogrzewanego

1,00

Bez wymagań

0,30

1,00

Bez wymagań

0,30

Ściany przyległe do szczelin dylatacyjnych o szerokości:

a). Do 5 cm, trwale, zamkniętych i wypełnionych

izolacją cieplną na głębokości co najmniej 20 cm

b). Powyżej 5 cm, niezależnie od przyjętego sposobu

zamknięcia i zaizolowania szczeliny

1,00

0,70

1,00

0,70

Ściany nieogrzewanych kondygnacji podziemnych Bez wymagań Bez wymagań

Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi

poddaszami lub nad przejazdami:

a). przy ti≥16ºC

b). przy 8ºC ≤ ti<16ºC

c). przy ti<8ºC

0,18

0,30

0,70

0,15

0,30

0,80

Podłogi na gruncie:

a). przy ti≥16ºC

b). przy 8ºC ≤ ti<16ºC

c). przy ti<8ºC

0,30

1,20

1,50

0,30

1,20

1,50

Stropy nad pomieszczeniami nieogrzewanymi i

zamkniętymi przestrzeniami podpodłogowymi:

a). przy ti≥16ºC

b). przy 8ºC ≤ ti<16ºC

c). przy ti<8ºC

0,25

0,30

1,00

0,25

0,30

1,00

Stropy nad ogrzewanymi pomieszczeniami podziemnymi

i stropy między kondygnacyjne:

a). przy ti≥8ºC

b). przy ti<8ºC

c). oddzielające pomieszczenie ogrzewane od

nieogrzewanego

1,00

Bez wymagań

0,25

1,00

Bez wymagań

0,25

24

Tab.7. Wartości współczynnika przenikania ciepła Uc okien, drzwi balkonowych i drzwi

zewnętrznych dla wszystkich rodzajów budynków Współczynnik przenikania ciepła Uc(max)

[W/(m2*K)]

Od 1.I.2017 r. Od 1.I.2019 r.

Okna (z wyjątkiem okien połaciowych), drzwi balkonowe

i powierzchnie przeźroczyste nieotwieralne:

a). przy ti≥16ºC

b). przy ti<16ºC

1,1

1,6

0,9

1,4

Okna połaciowe:

a). przy ti≥16ºC

b). przy ti<16ºC

1,3

16

1,1

1,4

Okna w ścianach wewnętrznych:

a). przy Δti≥8ºC

b). przy Δti<8ºC

c). oddzielające pomieszczenie ogrzewane od

nieogrzewanego

1,3

Bez wymagań

1,3

1,1

Bez wymagań

1,1

Drzwi w przegrodach zewnętrznych lub w przegrodach

między pomieszczeniami ogrzewanymi i

nieogrzewanymi

1,5 1,3

Okna i drzwi zewnętrzne w przegrodach zewnętrznych

pomieszczeń nieogrzewanych

Bez wymagań Bez wymagań

Od stycznia 2014 r., współczynnik przenikania ciepła dla okien montowanych w budynkach nie

może przekraczać 1,3 W/m2K, a od stycznia 2017 r. współczynnik ten nie będzie mógł być większy

niż 1,1 W/m2K, natomiast od 2021 r. 0,9 W/m2K. Im współczynnik Uw jest niższy, tym mniej ciepła

ucieka przez okna. Szacuje się, że nieszczelne okna to nawet 25% strat ciepła w budynkach

jednorodzinnych. Należy pamiętać, że nawet prawidłowo wykonane okna nie gwarantują

energooszczędności, ponieważ źle wykonany montaż może spowodować zmarnowanie

energooszczędnego materiału.

5.1.2. Ocena stanu obecnego

Ocenę (diagnozę) stanu aktualnego zaopatrzenia w ciepło na terenie Gminy Podegrodzie

wykonano metodą analizy SWOT.

Mocne strony:

• Przeprowadzona termomodernizacja oraz modernizacja źródeł ciepła (kotły

ekologiczne węglowe, kotły na olej, kolektory słoneczne itp.) w części budynków

użyteczności publicznej;

• Rozpoczęcie procesu montażu urządzeń OZE w budynkach prywatnych;

• Istniejąca świadomość mieszkańców, dotycząca energii słonecznej;

• Obszar Gminy atrakcyjny pod względem produkcji biomasy;

• Bezpieczeństwo energetyczne – dostęp do wielu różnorodnych paliw.

25

Słabe strony:

• Mało efektywne energetycznie systemy ogrzewania w wielu budynkach prywatnych

(stare kotły na paliwa stałe o niskiej sprawności);

• Znaczna emisja szkodliwych substancji z uwagi na nadal częste wykorzystanie paliw

stałych w produkcji energii cieplnej;

• Ograniczone możliwości związane z budową scentralizowanych systemów grzewczych;

• Wiele budynków nadal wymaga termomodernizacji;

• Rozproszona zabudowa utrudniająca wprowadzenie zbiorczych systemów

ciepłowniczych.

Szansa:

• Rozpoczęte działania na rzecz modernizacji źródeł ciepła w budynkach prywatnych

(kolektory słoneczne, pompy ciepła);

• Większa dostępność nowych technologii racjonalizujących zużycie ciepła w

gospodarstwach domowych;

• Propagowanie tzw. „czystych” źródeł energii cieplnej – wzrost świadomości

ekologicznej;

• Wdrażanie nowoczesnych technologii ekoenergetycznych (np. pompy ciepła,

fotowoltaika itp.);

• Propagowanie budownictwa energooszczędnego;

• Pozyskiwanie środków zewnętrznych (kredyty preferencyjne, fundusz NFOŚiGW) na

modernizację systemów grzewczych;

• Termomodernizacja budynków prywatnych i pozostałych budynków użyteczności

publicznej o niskiej efektywności energetycznej (wymiana źródeł ciepła, zewnętrzne

zabiegi termorenowacyjne, wykorzystanie OZE).

Zagrożenia:

• Zanieczyszczenie środowiska – niska emisja pochodząca z palenisk domowych;

• Rosnące ceny proekologicznych nośników energii, w tym głównie gazu ziemnego;

• Mała skala postępu w zakresie budowy sieci gazowej;

• Wysokie koszty inwestycyjne stosowania OZE.

5.1.3. Plany rozwojowe

W przyjętym w styczniu 2017 roku Planie Gospodarki Niskoemisyjnej, władze Gminy

Podegrodzie zaplanowany szereg działań mających na celu ograniczenie zużycie energii

26

cieplnej lub zastąpienie wysokoemisyjnych technologii nowymi czystymi ekologicznie

rozwiązaniami. Przewiduje się, iż dzięki tym działaniom uda się zredukować zużycie energii

cieplnej na tym obszarze o 163,2 GJ/rok.

Gmina stara się o dofinansowanie ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego

Województwa Małopolskiego działań zmierzających do redukcji zużycia energii. Działania te

polegającego na montażu na budynkach mieszkalnych łącznie ok. 165 sztuk kolektorów

słonecznych, paneli fotowoltaicznych i pomp ciepła oraz wymianę starych kotłów w budynkach

mieszkalnych na nowe bardziej ekologiczne źródła ciepła – 110 sztuk (nowoczesne piece

węglowe oraz na biomasę), środki mają pochodzić z Regionalnego Programu Operacyjnego

Województwa Małopolskiego oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej w Krakowie.

Zaznaczyć tu należy, iż kotłownie indywidualne po modernizacji powinny być

systemami bezobsługowymi, sterowanymi przez najnowocześniejszą automatykę. Koszty

eksploatacyjne tego typu pieców powinny ograniczyć się do konserwacji i serwisu, co wpływa

na zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych. Systemy centralnego ogrzewania powinny

pracować w oparciu o regulatory pogodowe, co daje kolejną korzyść, ponieważ urządzenia

natychmiast reagowałyby na zmiany temperatury zewnętrznej. Przyczynia się to do

efektywności pracy systemu. Powstaje w ten sposób oszczędność w stosunku do kotłowni

tradycyjnych w wysokości około 10-30% wyprodukowanej energii. Jednak takie rozwiązania

techniczne dla kotłowni domowych uniemożliwiają spalanie odpadów i dlatego nie są

powszechnie akceptowane przez miejscową ludność.

Wszystkie wymienione działania systemowe na terenie Gminy Podegrodzie możliwe są

do zrealizowania w ramach projektów z zewnętrznym dofinansowaniem w formie dotacji.

Realizacja takich projektów przyczyni się zarówno do ograniczenia kosztów związanych

z ogrzewaniem budynków i produkcją ciepłej wody na cele bytowe, jaki i do ograniczenia

emisji zanieczyszczeń do atmosfery.

27

5.2. Zaopatrzenie w energię elektryczną

5.2.1. Analiza stanu obecnego

Energia elektryczna dostarczana jest do wszystkich zabudowań w gminie i zapewnia

pełne zaopatrzenie.

Dystrybutorem energii elektrycznej na obszarze gminy Podegrodzie jest obecnie Tauron

Polska Energia. Od roku 2018 sprzedawcą energii elektrycznej jest firma Energia Obrót S. A.

Sprzedawcą energii elektrycznej na lata 2016 -2017 było PGE Obrót S. A. Na terenie Gminy

Podegrodzie nie występują zakłady, które produkują energię elektryczną na potrzeby lokalne.

Gmina Podegrodzie zasilana jest ze stacji elektroenergetycznej 110/30/15 kV Stary Sącz

i częściowo ze stacji 110/30/15 kV Łososina (docelowo ze stacji elektroenergetycznej 110/15

kV Chomranice) oraz SE 110/30/15 kV Biegonice.

Na terenie Gminy Podegrodzie znajdują się odcinki napowietrznych linii wysokiego napięcia

110 kV relacji: Naściszowa- Piwniczna, Tarnów – Stary Sącz, Zabrzeż – Gorzków, Łososina –

Gorzków.

Na terenie Gminy Podegrodzie znajdują się 64 stacje transformatorowe.

Stan techniczny sieci elektroenergetycznej określany jest jako dobry, a urządzenia

eksploatowane są zgodnie z przepisami.

Na terenie Gminy Podegrodzie nie określono warunków przyłączenia dla OZE w ciągu

ostatnich dwóch lat.

Przedsiębiorstwo Tauron Dystrybucja S.A. oraz Tauron Sprzedaż S.A. nie przekazały

informacji na temat zużycia energii eklektycznej na terenie Gminy w budynkach mieszkalnych

i usługowych na rok 2016.

Na podstawie ankiet zebranych wśród mieszkańców Gminy Podegrodzie określono zużycie

energii elektrycznej na terenie gminy na poziomie około 17 089,1 MWh w roku 2016 (tab. 8).

Tab.8. Ilość zużytej energii elektrycznej [MWh] przez odbiorców na terenie gminy

Sektor Zużycie energii [MWh]

Budynki mieszkalne 15 120,7 Budynki użyteczności publicznej i usługowe 1 968,4 Razem 17 089,1

Źródło: opracowanie własne

Oświetlenie uliczne

Na podstawie faktur za energię elektryczną oceniono, że w 2016 roku na potrzeby

28

oświetlenia ulicznego zużyto 658,8 MWh energii.

Świadczenia usług na sieci i urządzeniach oświetlenia drogowego w sposób

zapewniający sprawność techniczną, wykonywaniem prac planowych i dodatkowych oraz

całodobową obsługą działania sieci i urządzeń oświetlenia drogowego, usuwaniem

niesprawności punktów świetlnych, na terenie gminy Podegrodzie zajmuje się firma Tauron

Dystrybucja S. A. Na terenie gminy Podegrodzie planowa jest modernizacja oświetlenia

ulicznego na bardziej ekologiczne i nowoczesne tj. energooszczędne. Na terenie gminy

zlokalizowanych jest 658 sztuk opraw świetlnych, będących własnością Tauron Dystrybucja

S.A.

5.2.2. Ocena stanu obecnego

Gmina Podegrodzie posiada system elektroenergetyczny o odpowiednich rezerwach mocy,

gwarantujący bezpieczeństwo i stałość dostaw energii elektrycznej, który podlegał będzie

rozbudowie i modernizacji w celu zaspokojenia wzrastającego zapotrzebowania na energię

elektryczną.

Ocenę stanu aktualnego zaopatrzenia w energię elektryczną na terenie Gminy Podegrodzie

wykonano metoda analizy SWOT.

Mocne strony:

• Dobrze rozwinięta sieć niskiego i średniego napięcia;

• Dobry stan stacji transformatorowych;

• Wystarczająca moc rezerwowa stacji transformatorowych,

• Prawidłowe zarządzanie infrastrukturą dystrybucji;

• Istniejące i budowane instalacje OZE;

• Doświadczenie w przeprowadzeniu modernizacji oświetlenia ulicznego;

• Dogodne warunki do rozbudowy sieci.

Słabe strony:

• System przesyłowy oparty głównie na napowietrzanych liniach;

• Rozproszenie systemu dystrybucji, generujące większe straty w przesyle;

• Brak energooszczędnego systemu oświetlania ulic (LED).

Szanse:

• Rozwój przedsiębiorstwa energetycznego;

• Plany budowy i montażu nowych instalacji OZE;

• Świadomość mieszkańców racjonalizujących zużycie energii elektrycznej;

29

• Urządzenia energooszczędne;

• Wprowadzanie nowych technologii w systemach oświetlenia budynków i ulic, np. LED.

Zagrożenia:

• Wysokie koszty urządzeń energooszczędnych;

• Wysokie koszty urządzeń OZE;

• Niejasne i często zmieniane przepisy prawne regulujące produkcję energii z OZE;

• Konieczność modernizacji sieci SN i nN.

5.2.3 Plany rozwoju

Modernizacja oświetlenia na terenie Gminy Podegrodzie rozpocznie się prawdopodobnie od 1

stycznia 2018 roku.

Zadanie inwestycyjne polegać będzie głównie na wymianie wyeksploatowanych opraw

rtęciowych i sodowych na nowoczesne oświetlenia LED. Wymiana dotyczy 500 sztuk opraw.

Dodatkowo zakłada się dogęszczenie opraw na istniejących liniach w ilości 50 sztuk.

Rzeczywista moc zainstalowanych opraw przeznaczonych do modernizacji wynosi 89,85 kW.

Po modernizacji i zainstalowaniu dodatkowych opraw w ilości 50 sztuk moc systemu będzie

wynosić 31,25 kW. Redukcja zainstalowanej mocy wyniesie 58,60 kW, czyli ponad 65%.

Modernizacja zakłada również wyniesienie szaf oświetleniowych poza teren stacji

transformatorowych wraz z instalacją w szafach układów kompensacji mocy biernej, instalacje

zabezpieczeń przeciwprądowych i układów ograniczających prąd rozruchowy opraw.

Wszystkie oprawy LED wyposażone są w autonomiczne układy redukcji mocy pozwalające na

dodatkowe obniżenie mocy zainstalowanej w późnych godzinach nocnych. Żywotność źródeł

LED zakłada się na 100 000 h (L80B10) zgodnie z Raportem IESNA TM-2180. Ze względu na

odmienne w porównaniu z oprawami sodowymi charakterystyki świetlne opraw LED, w

kosztach modernizacji uwzględniono również wymianę wysięgników.

Wyciąg z Planu rozwoju na lata 2017-2022 w wersji przeznaczonej do udostępniania

zainteresowanym podmiotom w charakterze informacji publicznej – bez informacji niejawnych

lub prawnie chronionych.

30

Tab.9. Lista projektów inwestycyjnych związana z przyłączeniem nowych odbiorców Gmina Nazwa/rodzaj

projektu

inwestycyjnego

Moc przyłączeniowa

(po realizacji

inwestycji) [kW]

Zakres rzeczowy

Przyłącze Rozbudowa sieci

GRUPY PRZYŁĄCZENIOWE IV - VI Podegrodzie Przyłączanie

odbiorców IV,

V i VI gr.

6078 Opracowanie

dokumentacji

techniczno-prawnej.

Budowa 13,76 km

sieci

elektroenergetycznej.

Opracowanie

dokumentacji

techniczno – prawnej.

Budowa stacji

transformatorowych.

Budowa 12,4 km sieci

elektroenergetycznej.

Tab.10. Lista projektów inwestycyjnych związana z modernizacją i odtworzeniem majątku Gmina Nazwa/rodzaj projektu inwestycyjnego Zakres rzeczowy Lata

Podegrodzie Rozdzielnia 110 kV Brzezna 9 pól liniowych + pole sprzęgła z

możliwością rozbudowy Po roku 2022

Stary Sącz,

Podegrodzie

Budowa linii dwutorowej SN 15 kV GPZ

Stary Sącz 82262 – Brzezna, GPZ Stary

Sącz 82262 – Czarny Potok (ist. linia

Stary Sącz – Klęczany)

Linia napowietrzna SN 15 kV dł.

ok. 4,0 km, kablowa SN 15 kV

dł. ok. 0,05 km

Podegrodzie Wymiana słupów SN i izolatorów SN

2017-2022

Podegrodzie Automatyzacja linii SN

Podegrodzie Wymiana przewodów ln SN

Podegrodzie Modernizacja linii napowietrznych SN

Podegrodzie Modernizacja linii kablowej SN

Podegrodzie Modernizacja stacji transformatorowych

SN/nn

Podegrodzie Wymiana słupów nn

Podegrodzie Modernizacja sieci napowietrznych nn

Podegrodzie Wymiana przewodów w sieci nn

Podegrodzie Modernizacja sieci kablowej nn

Podegrodzie Modernizacja sieci nn związana z

przyłączeniem odbiorców

Limanowa,

Podegrodzie

Poprawa wskaźnika niezawodności etap

II – powiązanie pomiędzy st. 7182

(wysokie 4) /linia 30 kV LSS – Rożnów/

a st. 8913 (Brzezna 13) /linia 15 kV NAS

– p. 19/

Budowa linii napowietrznej SN

PAS 70 – 1,3 km

2018

Podegrodzie Powiązanie pomiędzy stacjami tr. 8237

(Szczereż) – 8176 (Czarny Potok 02)

Linia napowietrzna PAS 70

mm2, l=0,55 km, THO – 1 szt.

(słup T74)

2018

2017

Podegrodzie Powiązanie pomiędzy st. 8180 (Gostwica

02) – 8741 (Długołęka 03)

Linia kablowa 15 Kv/120 mm2 –

l=1,35 km, łącznik zwykły Ł – 1

szt.

Rozłącznik sterowany THO – 1

szt. (na słupie nr E75)

2018

Źródło: TAURON Dystrybucja S.A. Kraków

5.3.Zaopatrzenie w gaz

5.3.1. Stan istniejący – gaz sieciowy

W gminie nie występuje sieć gazowa przewodowa. Jedyną formą zaopatrzenia w gaz są butle

gazowe, do nabycia w punktach wymiany butli lub dowożone cysternami. Obecnie trwają

31

rozmowy o ewentualnych możliwościach przeprowadzania trasy gazociągu na terenie Gminy

Podegrodzie i podpięcia do niej mieszkańców.

W celu gazyfikacji niezbędne jest wykonanie kosztem i staraniem gminy koncepcji

programowej gazyfikacji, która określi trasy i średnice gazociągów na podstawie wyliczonego

zapotrzebowania gazu. Podstawą opracowania koncepcji powinien być aktualny plan

zagospodarowania przestrzennego gminy oraz warunki techniczne wydane przez O/PZG na

życzenie gminy.

Przedsiębiorstwo gazownicze zgodnie z obowiązującą Ustawą Prawo Energetyczne i aktami

wykonawczymi do niej, zobowiązane jest do realizacji inwestycji, gdy istnieją techniczne

i ekonomiczne warunki dostarczania paliwa gazowego.

Przed rozpoczęciem każdej inwestycji wykonywana jest analiza ekonomiczna, zaś gazyfikacja

prowadzona jest wówczas, gdy zostanie wykazana jej ekonomiczna opłacalność.

5.3.2. Stan istniejący – gaz płynny LPG

Gaz płynny w gminie Podegrodzie powszechnie stosowany jest przede wszystkim na cele

bytowe do przygotowania posiłków oraz do celów grzewczych i technologicznych.

Dla gospodarstw domowych gaz dostarczany w butlach o pojemności 11 kg. Dla potrzeb

grzewczych i technologicznych gaz magazynowany jest w zbiornikach naziemnych lub

podziemnych.

Dystrybutorami gazu są przedsiębiorstwa znajdujące się na terenie gminy.

Szacuje się, że rocznie zużywa się ok. 250 tys. kg gazu LPG.

5.3.3. Kierunki rozwoju

Zgodnie z zapisami w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Gminy

Podegrodzie ustalone zostały następujące zasady zaopatrzenia w gaz:

• Dopuszcza się budowę gazociągów średniego ciśnienia z wyłączeniem terenów lasów,

gruntów rolnych położonych w terenach przewidywanych inwestycji o znaczeniu ponad

lokalnym oraz gruntów rolnych położonych w terenach przewidywanych pod

lokalizację zbiorników retencyjnych.

• Wzdłuż projektowanych tras gazociągów średniego ciśnienia obowiązują strefy

kontrolowane, których wymogi i wymiary określają przepisy odrębne.

• Nowoprojektowane gazociągi należy prowadzić poza liniami rozgraniczającymi

istniejących i projektowanych dróg. Lokalizowanie ich w obrębie pasa drogowego

32

dopuszcza się za zgodą i na warunkach określonych przez zarządcę drogi.

• Dopuszcza się prowadzenie gazociągów innymi trasami zgodnie z przyjętymi

rozwiązaniami technicznymi.

6. Prognoza zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i gaz wraz

z zaleceniami i rekomendacjami dla prowadzenia gminnej gospodarki

energetycznej w perspektywie do 2032 roku

Zmiany zapotrzebowania na energię w perspektywie do 2032 roku będą wynikiem m.in.

rozwoju budownictwa mieszkaniowego, rozwoju działalności usługowej i przemysłowej oraz

podjętych przez władze gminy szeroko zakrojonych działań w ramach gospodarki

niskoemisyjnej. Rozwój nowego budownictwa mieszkaniowego na obszarze Gminy zależeć

będzie w głównej mierze od potrzeb lokalnej społeczności, co jest zdeterminowane przez szereg

czynników, takich jak m.in. jej zamożność, sytuacja demograficzna, dostępność terenów do

zabudowy, jak również odpowiednia promocja walorów klimatycznych i przyrodniczych gminy.

Przy założeniu sprzyjających warunków inwestycyjnych, możliwa jest również działalność

handlowo-usługowa i przemysłowa.

Przy prognozie potrzeb energetycznych Gminy Podegrodzie wykorzystano prognozy zawarte

w Polityce Energetycznej Polski do 2032 roku, analizy i obliczenia własne oraz dane

statystyczne GUS.

6.1. Prognoza zapotrzebowania na energię cieplną

Dynamika wzrostu zapotrzebowania na energię cieplną ma ścisły związek z dynamiką rozwoju

wzrostu liczby ludności i dążenia do poprawy warunków mieszkalnych, co pociąga za sobą

rozwój budownictwa mieszkaniowego, usługowego i przemysłu na terenie gminy. Stwierdzono,

że w Polsce zapotrzebowanie na energię cieplną w ostatnich latach wykazuje tendencję

spadkową, co związane jest z modernizacją źródeł ciepła poprzez zastępowanie

niskosprawnych pieców węglowych nowoczesnymi kotłami na odnawialne paliwa stałe,

gazowe lub pompy ciepła oraz poddawanie zabudowań termomodernizacji, jak również ogólną

poprawą sprawności urządzeń grzewczych.

Z punktu widzenia odbiorców ciepła, pożądane są działania zmierzające do obniżenia zużycia

ciepła, które w Polsce jest wyższe niż w krajach rozwiniętych. W warunkach klimatu polski

można przyjąć, że budynek jest ciepły, jeżeli zużywa na ogrzewanie ok. 50-60 kWh/m3 energii

w ciągu sezonu grzewczego.

33

Zapotrzebowanie na ciepło wynika z potrzeb budownictwa mieszkaniowego, funkcjonowania

budynków użyteczności publicznej oraz obiektów handlowych, usługowych i zakładów

produkcyjnych, w tym rolniczych.

Zmiany zapotrzebowania na ciepło w perspektywie do 2032 roku będą wynikać

z przewidywanego systematycznego, ale nieznacznego rozwoju Gminy Podegrodzie

związanego z zagospodarowaniem terenów przeznaczonych pod inwestycje budowlane

(mieszkaniowe, handlowe, usługowe) oraz z działań modernizacyjnych istniejącego

budownictwa, związanych z racjonalizacją użytkowania energii, a także podejmowanych

działań związanych z montażem instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii.

Przewidywane są dalsze prace termomodernizacyjne, które mają również na cele poprawę

standardu życia mieszkańców, będą one jednak prowadzone zapewne w oparciu o możliwości

finansowe użytkowników. Natomiast przyrost nowych powierzchni w sektorze budownictwa

niemieszkalnego będzie postępował proporcjonalnie do rozwoju mieszkalnictwa. Zakłada się

również, że nowopowstałe budynki będą energooszczędne, budowane zgodnie z najnowszymi

technologiami. Wzrost zużycia ciepła będzie powodowany w głównej mierze powstaniem

nowych budynków.

W założeniach uwzględniono kontynuację i rozwój działań termomodernizacyjnych

podejmowanych przez Gminę, jak i promowanie podejmowania takich działań wśród

mieszkańców.

Na terenie gminy działania termomodernizacyjne przeprowadzane są w zakresie

dostosowanym do możliwości finansowych mieszkańców. W horyzoncie 2032 roku przewiduje

się dalsze prace termomodernizacyjne, mające na celu również poprawienie standardu życia

mieszkańców. W ślad za źródłami literaturowymi i przykładowej dokumentacji audytów

energetycznych, zakłada się, iż dalsze działania termomodernizacyjne budynków pozwalają na

ograniczenie zużycia energii paliw wykorzystywanych na ogrzewanie o 30-50% do obecnie

wykorzystywanej ilości. Spodziewany efekt zabiegów termomodernizacyjnych to zmniejszenie

zapotrzebowania na energię cieplną w latach 2017 – 2032 w docieplonych budynkach nawet

o kilkanaście procent w stosunku do stanu obecnego. Przyjęto również, że do 2031 roku średnie

zapotrzebowanie mocy na 1 m2 powierzchni będzie wynosić ok. 60 W.

Należy wziąć pod uwagę, że na terenie Gminy Podegrodzie, podobnie jak w pozostałych

rejonach kraju, istnieje potencjał zaoszczędzenia energii cieplnej w budownictwie, a także

wykorzystania odnawialnych źródeł energii. W związku z tym przewiduje się również spadek

energochłonności budynków już istniejących, w wyniku działań termomodernizacyjnych.

34

Przewiduje się zatem, że wzrost zapotrzebowania na ciepło spowodowany nowym budownictwem,

będzie znacząco rekompensowany poprzez działania termomodernizacyjne oraz montaż instalacji

OZE. Istotne znaczenie ma propagowanie działań prooszczędnościowych, a więc zachęcanie do

podejmowania zadań zmierzających do poprawy jakości energetycznej budynków.

Przewiduje się, że do 2032 roku udział najbardziej emisyjnych nośników energii/paliw znacząco

spadnie. Na terenach przeznaczonych pod zabudowę, zgodnie z obowiązującymi trendami,

wprowadzane będą do użytku ekologiczne systemy do zabezpieczenia potrzeb cieplnych. Działania

Władz Gminy powinny być ukierunkowane na termomodernizację oraz zwiększanie udziału paliw

ekologicznych w produkcji ciepła, w tym na rozwój systemu gazowniczego. Zaleca się także

promowanie i zwiększanie pokrycia potrzeb cieplnych, z wykorzystaniem odnawialnych źródeł

energii.

Do roku 2032 dla sektora przemysłu, handlu i usług przewidziano wzrost zużycia energii cieplnej.

Dla budynków użyteczności publicznej zużycie energii cieplnej zmaleje, na co wpływ będzie miała

termomodernizacja budynków.

Zmiany zajdą również w strukturze nośników wykorzystywanych na cele grzewcze. Zmaleje

zapotrzebowanie na węgiel, z uwagi między innymi na zaplanowane w Planie Gospodarki

Niskoemisyjnej Gminy Podegrodzie wymiany starych pieców węglowych na nowe opalane

biomasą, czy montaż pomp ciepła, paneli fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych.

Ponadto należy mieć na względzie fakt, że przeprowadzona prognoza została oparta o dane

szacunkowe, aktualne w momencie opracowywania niniejszych założeń, a rzeczywista wartość

zapotrzebowania powinna być aktualizowana w oparciu o zmieniające się trendy i indywidualne,

bieżące uwarunkowania Gminy.

6.2. Prognoza zapotrzebowania na energię elektryczną

Według uaktualnienia prognozy zapotrzebowania na paliwa i energię do 2032 r., krajowe

zapotrzebowanie na energię elektryczną w perspektywie 2032 r. wzrośnie o ok. 30%

w stosunku do 2010 r. Wzrost ten spowodowany będzie istniejącymi rezerwami transformacji

rynkowej oraz działaniami efektywnościowymi w gospodarce narodowej. Największy wzrost

prognozowany jest w sektorze usługowym – ok.46%, 33% w sektorze gospodarstw domowych

i ok.28% w sektorze przemysłu.

Do czynników kształtujących wielkość zapotrzebowania na energię elektryczną należą:

• aktywność gospodarcza, rozumiana jako wielkość produkcji i usług;

• aktywność społeczna, czyli liczba mieszkań, standard i komfort życia mieszkańców;

• funkcjonowanie obiektów użyteczności publicznej, oświetlenia ulicznego oraz

budynków handlowo usługowych, a także zakładów przemysłowych;

35

• cena, w odniesieniu do możliwości wykorzystania innych nośników energii (np. do

ogrzewania pomieszczeń) oraz oszczędności;

• energochłonność produkcji i usług oraz zużycie energii elektrycznej w gospodarstwach

domowych (energochłonność) do przygotowania posiłków, c.w.u., oświetlenia, napędu

sprzętu gospodarstwa domowego, itp.

Mimo przewidywanego lekkiego spadku liczby mieszkańców Gminy, możliwe jest

zwiększenie zużycia energii elektrycznej, wynikające z coraz większej liczby używanych

urządzeń elektrycznych w gospodarstwach domowych oraz z coraz większego używania

maszyn i urządzeń wyposażonych w silniki elektryczne używane w gospodarstwach rolnych.

Corocznie rośnie zużycie energii elektrycznej na terenie Gminy. Prognozuje się, że tendencja

wzrostowa będzie utrzymywać się również w przyszłości. Wzrost ten uwarunkowany jest

wyposażeniem gospodarstw domowych w odpowiednie urządzenia, stanem sieci elektrycznej

niskiego napięcia i instalacji elektrycznych w budynkach oraz względami ekonomicznymi.

Ponadto należy podkreślić, że wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną wynikać będzie

również z zagospodarowania terenów rozwojowych (pod budownictwo mieszkaniowe

i usługowo-handlowe). Główną przyczyną wzrostu będzie jednak większe zapotrzebowanie

istniejących odbiorców z tytułu zwiększonego wykorzystania sprzętu gospodarstwa domowego

oraz wyższe zużycie energii elektrycznej na cele grzewcze oraz klimatyzacyjne.

Założono, iż zapotrzebowanie na energię elektryczną będzie miało charakter zrównoważony

i w głównej mierze zależne będzie od zmieniającej się liczby mieszkańców.

Mimo wzrostu liczby odbiorników energii elektrycznej u poszczególnych odbiorców oraz

rozwoju cywilizacyjnemu i większą dostępnością do urządzeń i usług działających w branży

energetycznej, prognozuje się, iż zapotrzebowanie na energię będzie wyhamowywane poprzez

zwiększenie świadomości oszczędności energetycznej mieszkańców, w tym stosowanie

rozwiązań energooszczędnych, tj. wymiana żarówek tradycyjnych na energooszczędne

świetlówki kompaktowe, wymiana urządzeń elektrycznych na nowe, bardziej

energooszczędne.

Do dokonania szacunku prognozuje się przyrost związany z nowym budownictwem, a także

zakupem nowego oświetlenia ulicznego oraz spadek skorelowany z podejmowaniem działań

proekologicznych – wymianą oświetlenia na bardziej energooszczędne.

Sukcesywna wymiana oświetlenia ulicznego na technologię LED w ciągu najbliższych lat pozwoli

36

na zmniejszenie kosztów zużycia energii nawet o 40%. Poprzez stosowanie inteligentnych

systemów oświetleniowych, możliwe jest dodatkowe obniżenie kosztów zużycia energii na

oświetlenie uliczne nawet do 60%.

Zaznaczyć również należy, iż coraz większy udział w produkcji energii elektrycznej na obszarze

Gminy będą miały odnawialne źródła energii –uruchomienie Przedszkola Gminnego

w Podegrodziu wybudowanego w technologii pasywnej oraz wyposażenie budynku w system pomp

cieplnych, planowane panele fotowoltaiczne na dachach budynków mieszkalnych oraz

użyteczności publicznych.

Podsumowując wyniki analizy danych o zużyciu energii elektrycznej oraz porównując je

z prognozami demograficznymi, przewiduje się, że zużycie energii elektrycznej będzie oscylowało

wokół obecnego zużycia z niewielką tendencją spadkową na poziome ok. 1,5-2%.

Należy mieć również na względzie fakt, że przeprowadzona prognoza została oparta o dane

szacunkowe, aktualne w momencie opracowywania niniejszych założeń, a rzeczywista wartość

zapotrzebowania powinna być aktualizowana w oparciu o zmieniające się trendy i indywidualne,

bieżące uwarunkowania Gminy.

6.3. Prognoza zapotrzebowania na paliwa gazowe

Na terenie Gminy Podegrodzie nie ma sieci gazowej. Obecnie trwają rozmowy o ewentualnych

możliwościach przeprowadzania trasy gazociągu na terenie Gminy Podegrodzie.

7. Działania racjonalizujące gospodarkę energią

Racjonalizacja zużycia energii to najważniejszy element gospodarki energetycznej. Rozeznanie

potrzeb i zwiększenie świadomości społeczeństwa w tym zakresie powinno stanowić

podwaliny pod nowoczesne zarządzanie energią w gminie. Racjonalizacja zużycia energii

można w skrócie określić jako zwiększenie efektywności energetycznej przy

zminimalizowanych kosztach i obniżonym negatywnym wpływie energetyki na środowisko

naturalne.

7.1 Racjonalizacja użytkowania ciepła

Do najważniejszych działań obniżających koszt produkcji, zapotrzebowanie, zużycie oraz

negatywny wpływ produkcji ciepła na środowisko należą:

• Modernizacja pieców i kotłów węglowych w celu poprawy ich sprawności,

• Termomodernizacja budynków: wymiana stolarki okiennej oraz drzwi, izolacja cieplna

37

ścian zewnętrznych, izolacja cieplna stropów.

• Stosowanie regulatorów zużycia energii,

• Stosowanie termostatów w kaloryferach,

• Modernizacja instalacji w przypadku lokalnych sieci i kotłowni,

• Wsparcie działań energooszczędnych w postaci ulg podatkowych i dofinansowań działań

realizujących gospodarkę cieplną.

7.2 Racjonalizacja użytkowania energii elektrycznej

Działania energooszczędne mogą być prowadzone na wielu poziomach od dostawcy aż

po odbiorcę indywidualnego:

• Modernizacja linii przesyłowych i transformatorów,

• Stosowanie energooszczędnych źródeł światła na poziomie użytkownika domowego,

• Modernizacja sieci oświetlenia ulicznego,

• Racjonalne użytkowanie urządzeń elektrycznych będące efektem właściwej edukacji

społeczeństwa.

7.3 Racjonalizacja użytkowania paliw gazowych

Najważniejszym zadaniem powinno być pobudzenie lokalnego rynku gazu jako paliwa

najbardziej przyjaznego środowisku. Przyczynić się do tego mogą ulgi oraz dofinansowania dla

inwestorów w przypadku planów poprowadzenia gazociągu przez teren gminy.

8. Możliwość wykorzystania odnawialnych źródeł energii i racjonalizacja

zużycia energii i paliw

8.1. Energia wodna

Energetyka wodna wykorzystuje energię wód płynących lub stojących (zbiorniki wodne). Jest

to energia odnawialną i uważana za najczystszą, ponieważ jej produkcja nie wiąże się z emisją

do atmosfery szkodliwych substancji gazowych (CO2, SO2). Każdy milion kilowatogodzin

(kWh) energii wyprodukowanej w elektrowni wodnej zmniejsza zanieczyszczenie środowiska

o ok. 15 Mg związków siarki, 5 Mg związków azotu, 1500 Mg związków węgla, 160 Mg żużli

i popiołów. Jak więc widać wykorzystanie energii wodnej sprzyja ochronie środowiska,

a zwłaszcza ochronie powietrza atmosferycznego. Istotną zaletą elektrowni wodnej jest

możliwość szybkiego wyłączenia lub włączenia do sieci energetycznej. Obecnie Polska

wykorzystuje swoje zasoby hydroenergetyczne jedynie w 12%, co stanowi 7,3% mocy

zainstalowanej w krajowym systemie energetycznym.

38

Potencjał teoretyczny energii wodnej zależny jest od dwóch czynników: spadu i przepływu.

Przepływy ze względu na dużą zmienność w czasie muszą być przyjęte na podstawie

wieloletnich obserwacji dla przeciętnego roku przy średnich warunkach hydrologicznych. Spad

określany jest jako iloczyn spadku i długości na danym odcinku rzeki. Rzeczywiste możliwości

wykorzystania zasobów wodnych są znacznie mniejsze. Związane jest to z wieloma

ograniczeniami i stratami:

• Nierównomierność naturalnych przepływów w czasie,

• Naturalna zmienność spadów,

• Istniejące warunki terenowe (zabudowa),

• Bezzwrotny pobór wody dla celów nie energetycznych,

• Zmienność spadu wynikająca z gospodarki wodnej w zbiornikach,

• Konieczność zapewnienia minimalnego przepływu wody w korycie rzeki poza

elektrownią.

Stosunkowo duże nakłady inwestycyjne na budowę elektrowni wodnej powodują, że celowość

ekonomiczna ich budowy szczególnie dla Małych Elektrowni Wodnych o mocy zainstalowanej

poniżej 5 MW na rzekach o małych spadkach jest często problematyczna. Koszt jednostkowy

budowy MEW, w porównaniu z większymi elektrowniami jest bardzo wysoki. Podjęcie decyzji

o budowie instalacji wykorzystującej energię wodną, musi być poprzedzone analizą czynników

mających wpływ na jej koszt, jak i spodziewanych korzyści finansowych.

Potencjał elektrowni wodnych w Gminie Podegrodzie

W gminie obecnie nie funkcjonują elektrownie wodne. Można natomiast rozważyć budowę

MEW. W celu wyliczenia opłacalności ekonomicznej inwestycji, należy określić roczną

produkcję energii elektrycznej, a także wyliczyć przepływ średni roczny w miejscach

niemonitorowanych.

8.2. Energia wiatru

Elektrownie wiatrowe wykorzystują moc wiatru w zakresie jego prędkości od 4 do 25 m/s. Przy

prędkości wiatru mniejszej od 4 m/s moc wiatru jest niewielka, a przy prędkościach powyżej

25 m/s, ze względów bezpieczeństwa elektrownia jest zatrzymywana.

Realny potencjał ekonomiczny energetyki wiatrowej wynosi 445 PJ (z czego na lądzie 337 PJ,

zaś na morzu – 67 PJ). W ostatnich latach wartość zainstalowanej mocy w elektrowniach

wiatrowych bardzo szybko wzrasta.

39

Na terenie Gminy Podegrodzie nie występują instalacje służące do produkcji energii, które

wykorzystują energię wiatru.

Gmina Podegrodzie leży w strefie energetycznej wiatru mało korzystnej. W granicach gminy

przeważają niekorzystne warunki anemologiczne. Przejawia się to w ok. 45-50% udziale cisz

atmosferycznych i około 80% udziałem dni z wiatrem słabszym niż 2,5 m/s lub ciszą.

Z powodu na ukształtowanie terenu, lokalnie mogą wystąpić warunki do pozyskania energii z

wiatru. W tym celu przed rozpoczęciem inwestycji zaleca się przeprowadzenie badań prędkości

wiatru, aby wyznaczyć „użyteczną” energię wiatru w poszczególnych miesiącach w skali roku.

Rys. 6. Strefy oraz warunki energetyczne wiatru w Polsce

Źródło: IMGW Warszawa

8.3. Energia słoneczna

Słońce jest niewyczerpalnym źródłem energii, którego ilość docierająca do powierzchni Ziemi

w ciągu roku jest wielokrotnie większa niż zbilansowane wszystkie zasoby energii odnawialnej

i nieodnawialnej zgromadzonej na Ziemi. Jest powszechnie dostępnym, całkowicie

ekologicznym (bez emisyjnym) i najbardziej naturalnym z dostępnych źródeł energii. Daje

różnorodne możliwości i sposoby praktycznego jej wykorzystania. W Polsce generalnie istnieją

40

dobre warunki do wykorzystania energii promieniowania słonecznego przy dostosowaniu typu

systemów i właściwości urządzeń wykorzystujących tą energię do charakteru, struktury i

rozkładu w czasie promieniowania słonecznego. Największe szanse rozwoju w krótkim okresie

mają technologie konwersji termicznej energii promieniowania słonecznego, oparte na

wykorzystaniu kolektorów słonecznych. Z punktu widzenia wykorzystania energii

promieniowania słonecznego w kolektorach płaskich najistotniejszymi parametrami są roczne

wartości nasłonecznienia, która wyraża ilość energii słonecznej padającej na jednostkę

powierzchni płaszczyzny w określonym czasie. Roczna gęstość promieniowania słonecznego

w Polsce na płaszczyznę poziomą waha się w granicach 900 – 1200 kWh/m2, natomiast średnie

usłonecznienie wynosi 1600 godzin na rok. Warunki meteorologiczne charakteryzują się bardzo

nierównym rozkładem promieniowania słonecznego w cyklu rocznym. Około 80% całkowitej

rocznej sumy nasłonecznienia przypada na sześć miesięcy sezonu wiosenno - letniego, od

początku kwietnia do końca września, przy czym czas operacji słonecznej w lecie wydłuża się

do 16 h/dzień, natomiast w zimie skraca się do 8 h/dziennie. Najbardziej usłonecznionym

rejonem Polski jest jej południowa część, czyli ok. 50% powierzchni kraju, uzyskuje

napromieniowanie rzędu 1022 – 1048 kWh/m2rok, a wschodnia i północna część Polski – 1000

kWh/m2rok i mniej.

W rzeczywistych warunkach terenowych, wskutek lokalnego zanieczyszczenia atmosfery i

występowania przeszkód terenowych, warunki nasłonecznienia mogą odbiegać od podanych.

Innym parametrem, decydującym o możliwościach wykorzystania energii promieniowania

słonecznego w kolektorach są średnioroczne sumy promieniowania słonecznego.

Dla oszacowania lokalnych zasobów energii słonecznej niezbędne są pomiary nasłonecznienia

powierzchni ziemi. Energię możliwą do pozyskania od promieniowania słonecznego

charakteryzuje nierównomierność rozkładu na tle całego roku. Aby temu zapobiec

najkorzystniejsze byłoby zastosowanie dwóch źródeł jednocześnie. Skutkowałoby to

uzupełnianiem się uzyskanej mocy np. latem przy słabo wiejących wiatrach braki mocy

mogłyby uzupełniać fotoogniwa, a zimą odwrotnie.

Współcześnie energia promieniowania słonecznego wykorzystywana jest do:

• Wytwarzania ciepłej wody użytkowej (w kolektorach słonecznych),

• Ogrzewania budynków systemem biernym (bez wymuszania obiegu nagrzanego

powietrza, wody lub innego nośnika),

• Ogrzewania budynków systemem czynnym (z wymuszaniem obiegu nagrzanego

41

nośnika),

• Uzyskiwania energii elektrycznej bezpośrednio z ogniw fotoelektrycznych.

8.4. Energia biomasy

Zgodnie z definicją zawartą w Ustawie z dnia 20 lutego 2015roku o odnawialnych źródłach

energii biomasa to stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które

ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej i

leśnej oraz przemysłu przetwarzającego ich produkty, oraz ziarna zbóż. Ponadto energia

biomasy może być wykorzystywana również z odpadów przemysłowych czy oczyszczalni

ścieków.

Z uwagi na charakter terenu objętego analizą najbardziej uzasadnione jest wykorzystanie

odpadów z produkcji rolnej, odpadów leśnych, a także możliwość zastosowania do upraw roślin

energetycznych, szczególnie na gruntach ugorowanych i glebach o niskiej przydatności

rolniczej, wraz z wykorzystaniem odpadów zielonych powstających w związku z utrzymaniem

zieleni. W przypadku planowania inwestycji wykorzystującej biomasę niezbędne jest

przeprowadzenie zarówno konsultacji społecznych w społeczeństwie i gminach ościennych, jak

i odpowiedniego wyliczenia potencjału i możliwości zmagazynowania biomasy.

W obiektach mieszkalnych zlokalizowanych na terenie gminy powszechnie stosowane są kotły

na biomasę, w większości drewno lub pelet, w rozproszonej zabudowie mieszkaniowej. W

nowo budowanych obiektach kocioł na biomasę w postaci kominka z płaszczem wodnym,

może z powodzeniem być jednym źródłem energii grzewczej.

8.5. Energia ze źródeł geotermalnych

Najszersze zastosowanie mogą mieć na analizowanym obszarze pompy ciepła z wymiennikami

gruntowymi czy sondami. Instalacja pomp ciepła może być wykorzystywana zarówno w

indywidulanych budynkach mieszkalnych oraz w budynkach użyteczności publicznej czy

osiedlach wielorodzinnych. Schemat działania takiego układu opiera się na sprężaniu i

rozprężaniu czynnika roboczego w instalacji, w trakcie którego pobierana jest energia z

odnawialnego źródła z otoczenia, a także dostarczana częściowo energia elektryczna z zewnątrz.

Jakakolwiek inwestycja powinna jednak być dokładnie scharakteryzowana wraz z uzyskaniem

niezbędnych warunków środowiskowych w celu określenia potencjału i opłacalności

ekonomicznej.

42

9. Stan zanieczyszczenia środowiska gminnego

Zgodnie z Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tj.: Dz.U. z 2017 poz.

519 z późn. zm.), ochrona powietrza polega na zapewnieniu jego najlepszej jakości przez:

a). utrzymanie odpowiedniego poziomu substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych ich

poziomów lub na tych poziomach,

b). zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu, gdy poziomy są przekroczone,

c). zmniejszenie oraz utrzymywanie poziomów substancji znajdujących się w powietrzu,

poniżej poziomów docelowych lub poziomów celów długoterminowych albo co najmniej na

tych poziomach.

Podstawową przyczyną zanieczyszczeń powietrza jest przede wszystkim niska emisja.

Niska emisja polega na wprowadzaniu do środowiska szkodliwych pyłów i gazów na małej

wysokości do ok. 10 m nad ziemią. Niebezpieczne dla zdrowia zanieczyszczenia, powstałe

w wyniku spalania paliw (węgla, drewna i in.) w piecach domowych i małych kotłowniach,

a także benzyny i oleju w silnikach samochodów, gromadzą się na wysokości, na której

oddychamy.

Niska emisja powstaje głównie w wyniku spalania węgla i drewna w starych piecach

domowych i małych kotłowniach, a także podczas spalania benzyny w silnikach samochodów.

Piece, kotły, kominki lub popularne „kozy” opalane paliwem stałym, do którego zaliczamy m.

in.: węgiel i drewno, w znacznej mierze emitują wiele szkodliwych substancji do powietrza, ze

względu na niską temperaturę spalania. Zanieczyszczenia te wprowadzane są do powietrza

nisko nad ziemią i gromadzą się wokół miejsca powstania zwłaszcza tam, gdzie zabudowa jest

gęsta, a przewietrzanie utrudnione.

Znaczące ilości szkodliwych substancji emitowane są szczególnie wówczas, kiedy

wykorzystywane paliwo nie jest dobrej jakości, a system grzewczy jest przestarzały. Nie bez

znaczenia pozostaje fakt, iż kotły, które nie posiadają automatycznego podajnika paliwa,

umożliwiają spalanie odpadów komunalnych. Ilość zanieczyszczeń wzrasta w sezonie

grzewczym i przy bezwietrznej pogodzie.

Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim za 2015 rok została sporządzona przez

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie. Jej zapisy pozwalają określić

stopień zanieczyszczenia strefy małopolskiej, do której zakwalifikowana jest również Gmina

43

Podegrodzie.

Roczna ocena jakości powietrza jest sporządzana w oparciu o art. 89 ustawy Prawo Ochrony

Środowiska (tj.: Dz. U. z 2017, poz. 519 z późn. zm.) z uwzględnieniem dokumentów prawnych

UE.

Ocena jakości powietrza województwa małopolskiego w 2015r. przyjmuje wartości kryterialne

znajdujące się w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012r. w sprawie

poziomów niektórych substancji w powietrzu (tj.: Dz.U. z 2012, poz. 1031 z późn. zm.).

Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń są ujęte w tabelach poniżej.

Tab. 11. Wyniki klasyfikacji stref dla wszystkich zanieczyszczeń uwzględnianych w ocenie

rocznej dokonywanej pod kątem ochrony zdrowia Nazwa

strefy

As BaP C6H6 CO Cd NO2 Ni O3 PM10 PM2,5 Pb SO2

Aglomeracja

krakowska

A C A A A C A A C C A A

Miasto

Tarnów

A C A A A A A A C A A A

Strefa

małopolska

A C A A A A A C C C A A

Źródło: Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2015 roku, WIOŚ Kraków

Tab. 12. Wyniki klasyfikacji stref pod kątem ochrony roślin

Nazwa strefy NOx O3 SO2

Strefa małopolska A C A Źródło: Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2015 roku, WIOŚ Kraków

Klasy stref i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń zanieczyszczeń

przedstawiono poniżej.

Tab. 13. Klasy stref i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń zanieczyszczenia

dla przypadków, gdy dla zanieczyszczenia jest określony poziom dopuszczalny i nie jest

określony margines tolerancji lub osiągnął on wartość zerową

Klasa strefy Poziom stężeń zanieczyszczenia Wymagane działania

A Nie przekraczający poziomu

dopuszczalnego

Utrzymanie stężeń zanieczyszczenia

poniżej poziomu dopuszczalnego oraz

dążenie do utrzymania najlepszej jakości

powietrza zgodnej ze zrównoważonej

rozwojem

C Powyżej poziomu

dopuszczalnego

Określenie obszarów przekroczeń

poziomów dopuszczalnych.

Opracowanie lub aktualizacja programu

ochrony powietrza w celu osiągnięcia

odpowiednich poziomów

dopuszczalnych substancji.

Kontrolowanie stężeń zanieczyszczenia

44

na obszarach przekroczeń i prowadzenie

działań mających na celu obniżenie

stężeń przynajmniej do poziomów

dopuszczalnych. Źródło: Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2015 roku, WIOŚ w Krakowie

Tab. 14. Klasy stref i oczekiwane działania w zależności od poziomów stężeń zanieczyszczenia,

uzyskanych w rocznej ocenie jakości powietrza, dla przypadków, gdy dla zanieczyszczenia jest

określany poziom docelowy

Klasa strefy Poziom stężeń zanieczyszczenia Wymagane działania

A Nie przekraczający poziomu

docelowego

Brak

C Powyżej docelowego Dążenie do osiągnięcia poziomu

docelowego w określonym czasie za

pomocą ekonomicznie

uzasadnionych działań technicznych i

technologicznych.

Opracowanie lub aktualizacja

programu ochrony powietrza, w celu

osiągnięcia odpowiednich poziomów

docelowych w powietrzu. Źródło: Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2015 roku, WIOŚ w Krakowie

Strefa małopolska do której należy Gmina Podegrodzie została zakwalifikowana do klasy A

w odniesieniu do zanieczyszczeń: As, C6H6, CO, Cd, NO2, Ni, Pb, SO2, do klasy C

w odniesieniu do zanieczyszczeń: pyłu zawieszonego PM2,5 oraz PM10 i benzo(α)pirenu, do

klasy D2, ze względu na przekroczenie poziomu celu długoterminowego ozonu oraz do klasy

C1 ze względu na przekroczenie poziomu dopuszczalnego pyłu PM2,5 – II faza obowiązującej

od 2020 roku w odniesieniu do klasyfikacji dla kryterium ochrony zdrowia.

Zgodnie z klasyfikacją dotyczącą kryterium ochrony roślin strefę małopolską zakwalifikowano

do klasy D2, ze względu na przekroczenia poziomu celu długoterminowego ozonu oraz do

klasy C, ze względu na przekroczenie poziomu docelowego ozonu (O3).

9.1 Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5

Rysunki nr 7 i 8 przedstawiają rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 oraz PM2,5 – stężenia

roczne.

45

Rys. 7. Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 – stężenia roczne

Źródło: Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2015 roku, WIOŚ w Krakowie

46

Rys.8. Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 – stężenia roczne

Źródło: Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2015 roku, WIOŚ w Krakowie

10. Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej

i paliw gazowych

Racjonalizacja użytkowania ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych osiągana jest poprzez

poprawę efektywności ekonomicznej wykorzystania nośników energii przy jednoczesnej

minimalizacji ich negatywnego oddziaływania na środowisko. W kolejnych podrozdziałach

przedstawiono możliwości zastosowania działań racjonalizujących użytkowanie ciepła, energii

elektrycznej i paliw gazowych.

47

10.1 Przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie ciepła

Ciepło jest niezbędne do zaspokajania potrzeb energetycznych związanych z ogrzewaniem i

przygotowaniem ciepłej wody użytkowej. Propozycje racjonalizacji zużycia ciepła

przedstawiono zarówno w odniesieniu do źródeł ciepła jak i użytkowania wytworzonej energii

cieplnej.

Propozycje działań – źródła ciepła:

• Promowanie i popieranie przedsięwzięć mających na celu likwidację małych lokalnych

kotłowni węglowych i ich przebudowę pod kątem wykorzystywania paliwa

ekologicznego, w tym przede wszystkim paliw odnawialnych w postaci biomasy,

• Promowanie i popieranie inwestycji budowy źródeł wytwarzających ciepło i energię

elektryczną w skojarzeniu, zasilanych paliwem ekologicznym,

• Analiza możliwości wykorzystania lokalnych odnawialnych źródeł energii na potrzeby

gminy oraz wspieranie wszelkich działań zwiększających zużycie tych zasobów do

produkcji ciepła.

Propozycje działań – użytkowanie ciepła:

• Przedsięwzięcia zwiększające efektywność wykorzystania energii cieplnej w obiektach

gminnych (termomodernizacja budynków, wyposażenie w systemy regulacyjne i

pomiarowe);

• Wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

uwzględniających proekologiczną i energooszczędną politykę państwa i gminy dla

nowoprojektowanych obiektów (np. użytkowanie ekologicznych źródeł energii,

stosowanie energooszczędnych technologii w budownictwie, ekonomicznie

uzasadnione wykorzystanie energii odpadowej);

• Preferowanie na terenach rozwojowych gminy zakładów stosujących nowoczesne

technologie, charakteryzujące się brakiem znaczącego negatywnego wpływu na

środowisko naturalne;

• Wspieranie przedsięwzięć termomodernizacyjnych podejmowanych przez

użytkowników indywidulanych inicjatyw właścicieli budynków i lokali mających na

celu przejście na wykorzystanie w celach grzewczych ekologicznych rodzajów paliw;

• Wykorzystanie wszelkich form energii odpadowej (zgromadzonej w ciepłym powietrzu

wentylacyjnym bądź w wykorzystanej ciepłej wodzie) głównie w dużych obiektach

publicznych,

• Prowadzenie programów edukacyjnych i informacyjnych dotyczących zagadnień

48

związanych z energetyką i efektywnością energetyczną dla mieszkańców gminy.

10.2 Przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie energii elektrycznej

Energia elektryczna w obiektach mieszkalnych i użyteczności publicznej może być

wykorzystywana do zaspokojenia wszystkich potrzeb energetycznych -ogrzewania,

przygotowania ciepłej wody użytkowej, przygotowania posiłków oraz zasilania wszystkich

odbiorników energii elektrycznej (w tym głównie oświetlenia). Propozycje racjonalizacji

zużycia energii elektrycznej odnoszą się przede wszystkim do oświetlenia miejsc publicznych,

ciągów komunikacyjnych oraz pomieszczeń wewnętrznych i przedstawiają się następująco:

• Stosowanie energooszczędnych źródeł światła w obiektach użyteczności publicznej

oraz dążenie do wprowadzenia energooszczędnych technologii do oświetlania miejsc

publicznych i ciągów komunikacyjnych;

• Optymalizacja oświetlenia ulic polegająca na uwzględnieniu rodzaju nawierzchni,

optymalnym rozmieszczeniu latarni ulicznych oraz doborze wysokosprawnych źródeł

światła,

• Wyposażenie układów zasilania w automatykę i sterowanie zarówno włączania jak

i wyłączania oświetlenia obszarów publicznych w zależności od potrzeb i lokalnych

warunków oświetleniowych,

• Dobranie optymalnych parametrów zamówienia energii elektrycznej, minimalizujących

całkowity koszt zakupu energii elektrycznej,

• Stała okresowa kontrola czystości i stanu technicznego oraz regularne prace

konserwacyjne oświetlenia (w tym czyszczenie i konieczne naprawy),

• Sterowanie obciążeniem polegające na przesuwaniu okresów pracy odbiorników

energii elektrycznej na godziny poza szczytem energetycznym, gdzie jest to wykonalne

i uzasadnione.

10.3 Przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie gazu

Gmina Podegrodzie nie jest obecnie zgazyfikowana. Mieszkańcy nie korzystają z gazu

sieciowego, a dodatkowo gazyfikację utrudnia rozproszona zabudowa i uksztaltowanie terenu.

11. Możliwości stosowania środków poprawy efektywności energetycznej w

rozumieniu Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o efektywności

energetycznej

Zgodnie z Ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 roku o efektywności energetycznej jednostka sektora

49

publicznego, realizuje swoje zadania w zakresie efektywności energetycznej, stosując co

najmniej dwa ze środków poprawy efektywności energetycznej.

Środki dotyczące poprawy efektywności energetycznej:

• Umowa, której przedmiotem jest realizacja i finansowanie przedsięwzięcia służącego

efektywności energetycznej,

• Zakup nowego urządzenia, instalacji lub pojazdu, charakteryzujące się niskim zużyciem

energii oraz niskimi kosztami eksploatacji,

• Wymiana eksploatowanego urządzenia, instalacji lub pojazdu na urządzenie, instalację

lub pojazd, o których mowa w pkt 2 lub ich modernizację,

• Nabycie lub wynajęcie efektywnych energetycznie budynków lub ich części albo

przebudowa lub remont użytkowanych budynków, w tym realizacja przedsięwzięcia

termomodernizacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o wspieraniu

termomodernizacji i remontów,

• sporządzenie audytu energetycznego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o

wspieraniu termomodernizacji i remontów eksploatowanych budynków w rozumieniu

ustawy z dnia 7 lipca 1994r. – Prawo budowlane, o powierzchni użytkowej powyżej 500

m2, których jednostka sektora publicznego jest właścicielem lub zarządcą.

Gmina Podegrodzie planuje zastosować co najmniej dwa środki poprawy efektywności

energetycznej w zakresie m.in. termomodernizacja budynków użyteczności publicznej,

instalacji odnawialnych źródeł energii na potrzeby budynków użyteczności publicznej,

wymiana autobusów komunikacji miejskiej na ekologiczne (autobusy EURO 6).

Przedsięwzięcia związane z sektorem prywatnym w zakresie ograniczania zużycia ciepła,

energii elektrycznej i paliw gazowych. Można przyjąć następujące zadania do realizacji:

• termomodernizacja budynków mieszkalnych i usługowych

Działanie związane jest z modernizacją energetyczną budynków mieszkalnych i usługowych

wraz z wymianą źródeł ciepła oraz możliwością zastosowania odnawialnych źródeł energii.

Osiągnięcie powyższego celu będzie wiązało się z wykonaniem następujących prac

termomodernizacyjnych:

➢ ocieplenie ścian zewnętrznych,

➢ ocieplenie ścian wewnętrznych między pomieszczeniami ogrzewanymi

50

i nieogrzewanymi,

➢ ocieplenie dachów, stropodachów, stropów pod nieogrzewanymi poddaszami,

➢ ocieplenie ścian przylegających do gruntu,

➢ wymiana okien i drzwi,

➢ przebudowa systemów grzewczych wraz z wyminą źródła ciepła na nowe urządzenia

grzewcze wykorzystujące paliwa gazowe lub biomasę,

➢ przebudowa systemów wentylacji i klimatyzacji, instalacja systemów chłodzących,

➢ wykorzystanie technologii OZE w budynkach.

Działania te będą wiązały się również m.in. z likwidacją starych kotłów, pieców oraz urządzeń

grzewczych na kotły nowszej generacji:

➢ kotły na węgiel kamienny spełniające wymagania ekoprojektu, które zostały określone

w środkach wykonawczych do dyrektywy 2009/125/WE z dnia 21 października 2009r.

(Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015r. dla kotłów na

paliwa stałe z automatycznym podawaniem paliwa)

➢ kotły na biomasę, które spełniają wymagania dotyczące ekoprojektu, które zostały

określone w środkach wykonawczych do dyrektywy 2009/125/WE z dnia 21

października 2009r. (Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015r.

dla kotłów na paliwa stałe z automatycznym podawaniem paliwa)

Powyższe wymagania reguluje Uchwała nr XXXII/452/17 Sejmiku Województwa

Małopolskiego z dnia 23 stycznia 2017r. w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa

małopolskiego ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje

spalanie paliw. Obowiązek wymiany i instalacji kotłów spełniających wymagania ekoprojektu

został wprowadzony od dnia 1 lipca 2017r.

Gmina Podegrodzie w ramach działania 4.4.3 Obniżenie poziomu niskiej emisji (paliwa stałe)

uzyskała dofinansowanie na wymianę starych pieców na nowe. Całkowity koszt

dofinansowania zadania ze środków RPO WM na lata 2014 – 2020 wyniesie 228 299,99 zł.

Korzyści, które wynikają z realizacji działań dotyczą m.in. zmniejszenia ilości wykorzystanych

paliw. Efektem końcowym będzie poprawa jakości powietrza przez zminimalizowanie emisji

zanieczyszczeń, pyłów i gazów cieplarnianych do powietrza przede wszystkim w okresie

grzewczym.

51

• Instalacja odnawialnych źródeł energii w budynkach mieszkalnych

Przedstawione działanie dotyczy wykorzystania odnawialnych źródeł energii w budynkach

mieszkalnych na terenie Gminy Podegrodzie. Mieszkańcy mogą skorzystać z montażu m. in.

kolektorów słonecznych, pomp ciepła czy instalacji fotowoltaicznych. Instalacja wybranego

odnawialnego źródła energii przez mieszkańca jest szansą na redukcję kosztów modernizacji

źródła ciepła oraz wpłynie pozytywnie na działania proekologiczne stosowane na terenie gminy.

12. Możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów

paliw i energii, z uwzględnieniem energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych

w instalacjach odnawialnego źródła energii, energii elektrycznej i ciepła

użytkowego wytwarzanych w kogeneracji oraz zagospodarowania ciepła

odpadowego z instalacji przemysłowych.

Obecnie na terenie Gminy Podegrodzie nie ma zakładów produkujących ciepło lub energię

elektryczną. Których nadwyżki można zagospodarować. Gmina nie posiada instalacji

przemysłowych, z których można wykorzystać ciepło odpadowe. Nie ma również na terenie

Gminy instalacji produkujących energię elektryczną i ciepło w kogeneracji. Produkcja energii

elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii odbywa się na potrzeby indywidulane.

13. Współpraca z innymi gminami

Konieczność uzgodnienia współpracy z gminami sąsiadującymi w zakresie tematycznym

niniejszego opracowania wynika z Ustawy Prawo energetyczne (art.19, ust. 3, pkt. 4).

Problematyka zapewnia bezpieczeństwa energetycznego nie ogranicza się jedynie do

narzuconych granic administracyjnych gminy.

Gmina Podegrodzie graniczy z następującymi gminami:

• Od południa Gmina Łącko,

• Od zachodu Gmina Łukowica,

• Od południowego wschodu z Gminą Stary Sącz i Miastem Nowy Sącz,

• Od północnego wschodu Gminą Chełmiec,

• Od północy Gmina Limanowa.

Współpraca sąsiadujących ze sobą gmin w zakresie gospodarki energetycznej stanowi

niezwykle istotny aspekt w odniesieniu do zapewnienia lokalnego ładu energetycznego. Część

52

infrastruktury energetycznej ma charakter ponadgminny i wymaga współpracy celem

optymalizacji wszystkich niezbędnych elementów. Z uwagi na to gminy powinny prowadzić

wspólne projekty, propagować zbliżone kierunki racjonalizacji gospodarki energetycznej,

tworzyć stowarzyszenia oraz związki gmin w celu programowania wspólnych, dużych

inwestycji infrastrukturalnych.

Główne płaszczyzny współpracy sąsiadujących gmin są następujące:

• Programowanie inwestycji energetycznych np. OZE, zwiększenie bezpieczeństwa,

infrastruktura sieciowa,

• Promocja proekologicznych nośników energii,

• Współpraca przy zastosowaniu działań z zakresu efektywności energetycznej.

Współpraca z innymi gminami realizowana jest przede wszystkim przez przedsiębiorstwa

energetyczne, które z uwagi na posiadaną infrastrukturę liniową np. ciepłowniczą,

elektroenergetyczną lub gazowniczą oraz jej przebieg koordynują działania z poszczególnymi

samorządami.

Gmina Podegrodzie otrzymała korespondencję zwrotną od następujących Gmin: Miasto

i Gmina Stary Sącz, Miasto Nowy Sącz, Gmina Łukowica, Gmina Chełmiec oraz Gmina

Limanowa.

Poniżej przedstawiono przekazane informacje.

• Miasto i Gmina Stary Sącz

Gmina Stary Sącz posiada „Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną

i paliwa gazowe na lata 2015-2030”. Gmina Stary Sącz z Gminą Podegrodzie nie posiada

powiązań w zakresie pokrywania potrzeb energetycznych, ciepłowniczych i gazowych. Na jej

obszarze nie znajdują się elementy infrastruktury związane z zaopatrzeniem w ciepło, energię

elektryczną i paliwa gazowe, których rozbudowa wymaga uzgodnień z Gminą Podegrodzie.

Gmina Stary Sącz zasilana jest w oparciu o stację elektroenergetyczną 110/SN Stary Sącz,

zlokalizowaną na granicy Miasta Stary Sącz, wyposażoną w dwa transformatory 110/30/15kV

o mocy 16/10/10 MVA oraz 110/15kV o mocy 16 MVA. Energia elektryczną dostarczana jest z

systemu elektroenergetycznego LWN 110 kV Tarnów oraz LWN 110 kV Muszyna. Operatora

53

systemu jest Tauron Dystrybucja S.A. Na obszarze Gminy Stary Sącz nie istnieją lokalne

podmioty będące źródłem energii. Zaopatrzenie w energie cieplną odbiorców z terenu gminy

Stary Sącz realizowane jest z wykorzystaniem lokalnej sieci ciepłowniczej, lokalnych kotłowni,

eksploatowanych w budynkach użyteczności publicznej, budynkach usługowych

i przemysłowych oraz indywidualnych źródeł ciepła eksploatowanych w jednorodzinnych

budynkach mieszkalnych.

W paliwa gazowe Gmina Stary Sącz zaopatruje się poprzez istniejący system grzewczy od PSG

Sp. z o. o. oddział w Tarnowie, Zakład w Jaśle.

Gmina Stary Sącz nie zna elementów infrastruktury zlokalizowanych na terenie Gminy

Podegrodzie, których budowa, rozbudowa lub modernizacja wpłynęłaby na zaopatrzenie

Gminy Stary Sącz w ciepło, paliwa lub energię.

Gmina Stary Sącz dostrzega zasadność podjęcia rozmów i stosownych działań w zakresie

poprawy bezpieczeństwa energetycznego na szczeblu lokalnym.

• Gmina Łącko

Gmina Łącko nie posiada „Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię

elektryczną i paliwa gazowe”, obecnie trwają prace nad w/w projektem.

Gmina Łącko i Gmina Podegrodzie nie są powiązane w zakresie pokrywania potrzeb

ciepłowniczych i gazowych. Gmina Łącko nie posiada sieci ciepłowniczej ani gazowej.

Powiązania Gmin mogą jedynie wystąpić w przypadku pokrywania energii elektrycznej,

ponieważ dostawcą energii elektrycznej dla Gminy Łącko jest firma Tauron.

Na obszarze Gminy Łącko nie ma elementów infrastruktury związanej z zaopatrzeniem

w ciepło, paliwa gazowe lub energię, których budowa lub rozbudowa wymagałaby uzgodnień

z Gminą Podegrodzie.

Dostawca energii elektrycznej dla Gminy Łącko jest firma Tauron, w ciepło i energię gazową

mieszkańcy zaopatrują się we własnym zakresie, ponieważ na terenie Gminy Łącko nie ma

innych podmiotów będących źródłem energii.

Nie przewiduje się, aby budowa, rozbudowa lub modernizacja elementów infrastruktury

w Gminie Podegrodzie będzie mogła mieć wpływ na zaopatrzenie Gminy Łącko w ciepło,

paliwa lub energię.

Jednocześnie Gmina Łącko zgłasza chęć uczestnictwa w rozmowach i podejmie stosowne

działania na szczeblu lokalnym w celu poprawy bezpieczeństwa energetycznego.

• Miasto Nowy Sącz

54

Miasto Nowy Sącz posiada „Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną

i paliwa gazowe dla Miasta Nowego Sącza”. Nie istnieją powiązania Miasta Nowego Sącza

z Gminą Podegrodzie w zakresie potrzeb energetycznych, ciepłowniczych i gazowych. Na

obszarze Miasta Nowego Sącza nie znajdują się elementy infrastruktury związane

z zaopatrzeniem w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, których rozbudowa wymaga

uzgodnień z Gminą Podegrodzie.

Na terenie Miasta Nowego Sącza występuje kilka niezależnych systemów ciepłowniczych,

które zarządzane są przez Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w zakresie

wytwarzania ciepła oraz przesyłania i dystrybucji.

System elektroenergetyczny Miasta Nowego Sącza jest zasilany z Krajowego Systemu

Elektroenergetycznego liniami napowietrznymi 110kV, które zasilają cztery stacje GPZ.

Miasto Nowy Sącz jest bardzo dobrze zgazyfikowane, świadczy o tym wysoki współczynnik

zaspokajania potrzeb cieplnych z systemu gazowniczego. Na terenie miasta sieć gazowa

posiada pewne rezerwy przesyłowe, w związku z czym możliwy jest rozwój systemu gazowego.

Miasto Nowego Sącza oraz gminy sąsiednie połączone są za pomocy infrastruktury technicznej

zaopatrującej gminy w paliwa gazowe, a także energię elektryczną, nie występują powiązane

infrastrukturalne dla systemu ciepłowniczego.

Miasto Nowy Sącz nie zna elementów infrastruktury zlokalizowanych na terenie Gminy

Podegrodzie, które wpłynęłoby na zaopatrzenie jego terenu w ciepło, paliwa i energię.

Współpraca pomiędzy gminami może odbywać się na poziomie przedsiębiorstw

energetycznych, w trakcie opracowania założeń dla Miasta Nowego Sącza wykonano

ankietyzację gmin sąsiednich celem określenia możliwej współpracy międzygminnej

w zakresie: zaopatrzenia w paliwa gazowe i w energię elektryczną, wykorzystanie energii

odpadowej oraz energii odnawialnej, działań zmierzających do obniżenia emisji

zanieczyszczeń.

Współpraca międzygminna razem z przedsiębiorstwami energetycznymi miałaby na celu

zwiększenie bezpieczeństwa dostaw mediów energetycznych do gmin. Współpraca

międzygminna powinna również obejmować wymianę informacji oraz dokonywanie

uzgodnień przy tworzeniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a także

studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gmin terenów znajdujących się

w bliskim sąsiedztwie. Gminy mają możliwość współpracy przy tworzeniu schematów

zarządzania energią cieplną na terenie gminy poprzez wymianę doświadczeń oraz tworzenie

ponadgminnych programów, których celem byłaby eliminacja niskiej emisji na terenach gmin

np. poprzez tworzenie programów likwidowania niskosprawnych źródeł ciepła opalanych

55

węglem czy też promocję odnawialnych źródeł ciepła takie jak kolektory słoneczne lub pompy

ciepła.

• Gmina Łukowica

Gmina Łukowica nie przystąpiła do opracowania „Projektu założeń do planu zaopatrzenia

w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe” oraz na chwilę obecną nie prowadzi działań

zmierzających do sporządzenia powyższego dokumentu.

Na terenie Gminy Łukowica nie ma elementów infrastruktury związanych z zaopatrzeniem

w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, które wymagałyby uzgodnień z Gminą

Podegrodzie w zakresie ich rozbudowy. Również Gmina Łukowica nie posiada informacji, aby

na terenie Gminy Podegrodzie istniały elementy infrastruktury, których budowa, rozbudowa

lub modernizacja mogłaby wpłynąć na zaopatrzenie Gminy Łukowicy w ciepło, paliwa lub

energię.

Na obszarze Gminy Łukowica nie ma podmiotów wytwarzających energię elektryczną oraz nie

posiada źródeł ciepła, które mogłyby być dystrybuowane siecią ciepłowniczą. Gaz ziemny

w Gminie Łukowica dostarczany jest w miejscowości Przyszowa jest dostarczany do kilku

gospodarstw indywidualnych przez Spółkę Akcyjną PGNiG. Planowana jest dalsza rozbudowa

sieci gazowej.

Ponadto Gmina Łukowica jest skłonna do planowania i organizacji zaopatrzenia w ciepło,

energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarach gmin oraz jest otwarta na propozycję

wspólnych inicjatyw w kierunku poprawy bezpieczeństwa energetycznego na szczeblu

lokalnym.

• Gmina Limanowa

Gmina Limanowa zawarła umowę z Firmą ATsys.pl Sp. z o.o. przedmiotem, której jest

opracowanie „Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa

gazowe dla Gminy Limanowa” termin opracowania do 15 grudnia 2017r.

Istnieją powiązania w zakresie potrzeb energetycznych Gminy Limanowa z Gminą

Podegrodzie.

Obszar Gminy Limanowa obsługiwany jest przez Zakład Energetyczny w Limanowej. Energia

elektryczna dostarczana jest z zewnątrz liniami wysokiego napięcia 110 kV, pracującymi

w krajowym systemie sieci wysokich napięć. Gmina nie odczuwa braków energii elektrycznej.

Po obszarze gminy energia rozprowadzana jest sieciami średnich napięć, stanowiącymi ważne

powiązania z wojewódzkim systemem energetycznym.

56

Obecnie Gmina Limanowa jest zgazyfikowania w oparciu o gazociąg wysokoprężny Łąkta –

Słopnice o średnicy 200/300 mm i ciśnieniu 6,3 MPa poprzez stacje redukcyjno – pomiarowe

pierwszego stopnia zlokalizowane w Rupniowie i Limanowej. Program rozwoju gazownictwa

na obszarze byłego województwa nowosądeckiego, na podstawie zbilansowania potrzeb dla

całego rejonu, uwzględniających również wykorzystanie gazu do celów grzewczych

przewiduje potrzebę zwiększenia dostaw gazu i w związku z tym modernizację istniejących

gazociągów pod kątem zwiększenia ich przepustowości.

Do regionalnego systemu gazowniczego włączony jest również gaz eksploatowany

z udokumentowanych złóż, znajdujących się na terenie Gminy Słopnice. Złoża te w ich

obszarze górniczym podlegają ochronie.

Mieszkańcy Gminy Limanowa korzystają wyłącznie z kotłowni domowych.

Gmina nie zna elementów infrastruktury zlokalizowanych na terenie Gminy Podegrodzie,

których budowa, rozbudowa lub modernizacja wpłynęłaby na zaopatrzenie Gminy Limanowa

w ciepło, paliwa lub energie oraz na jej terenie brak elementów infrastruktury związanych

z zaopatrzeniem w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, których rozbudowa wymaga

uzgodnień z Gminą Podegrodzie.

Gmina Limanowa dostrzega zasadność prowadzenia rozmów i stosownych działań w zakresie

zaopatrzenia w paliwa gazowe.

• Gmina Chełmiec

Gmina Chełmiec nie posiada „Projektu założeń do zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną

oraz paliwa gazowe”. Gmina Chełmiec zaopatruje się w energię elektryczną, cieplną i paliwa

gazowe poprzez zewnętrznych dostawców.

Na terenie gminy została wybudowana instalacja fotowoltaiczna o mocy 0,95 MW

w miejscowości Krasne Potockie.

Najpilniejszą potrzebą na terenie Gminy Chełmiec jest rozbudowa sieci gazowej, gdyż ze

względu na zbyt małą przepustowość sieci gazowej, która powoduje, że nie ma możliwości

przyłączyć nowych odbiorców, w tym również gminnych budynków użyteczności publicznej.

W zakresie poprawy bezpieczeństwa energetycznego na szczeblu lokalnym, gmina Chełmiec

dostrzega zasadność podjęcia rozmów i stosowanych działań we współpracy z sąsiednimi

samorządami w tym Gminą Podegrodzie.

57

14. Podsumowanie

Celem polityki energetycznej państwa jest syntetyczne zwiększanie udziału energii ze źródeł

odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycznym kraju. Za zmianami przemawia wiele

czynników, a wśród nich: nadmierne zanieczyszczenia w postaci tlenków siarki, CO, CO2, NO2,

pyłów, powstające podczas spalania węgla, ropy i jej pochodnych oraz malejące zasoby paliw

kopalnych. Powszechnie uznaje się, że Polska nie posiada dużego potencjału energii

odnawialnej, jednak poszczególnie źródła tej energii mogą przyczynić się do wzrostu

bezpieczeństwa energetycznego na szczeblu lokalnym i regionalnym, w tym na terenach o słabo

rozwiniętej infrastrukturze energetycznej, na terenach rolniczych o niskiej jakości gleb, które

mogą być wykorzystane do upraw roślin przeznaczonych do produkcji biopaliw, w rejonach

o dużym bezrobociu, jako nowe możliwości w powstawaniu miejsc pracy.

Samorządy gminne, zgodnie z obowiązującą ustawą Prawo energetyczne, mają obowiązek, a

zarazem prawo kształtowania lokalnej polityki energetycznej. Jako podstawę do działań na

lokalnych rynkach można przyjąć rozwój małych projektów energetycznych opartych na

źródłach odnawialnych, w tym lokalnych zasobach paliw i energii. Inicjatorem takich działań i

twórcą odpowiednich bodźców zachęcających do takich przedsięwzięć powinna być gmina.

Wdrożenie odnawialnych źródeł energii związane jest z poniesieniem, w początkowej fazie

inwestycji, wysokich nakładów finansowych, które są wielokrotnie większe od późniejszych

kosztów eksploatacyjnych. Systemy pozwalające wykorzystać odnawialne źródła energii to

rozwiązania, których rentowność należy rozpatrywać w długim przedziale czasu, ponieważ

niskie koszty eksploatacji zrównoważą wysokie nakłady inwestycyjne w perspektywie kilku

lub kilkunastu lat. Różne sposoby pozyskiwania energii odnawialnej powinny być dodatkowym

źródłem energii rozproszonej. Obecnie, w sytuacji ustawowego obowiązku zakupu energii

elektrycznej ze źródeł odnawialnych i produkowanej w skojarzeniu, poza uwarunkowaniami

ekonomicznymi, teoretycznie nie powinno być innych barier ograniczających rozwój

i funkcjonowanie lokalnej energetyki.

Ze względu na znaczne nakłady początkowe, powstanie nowych instalacji wytwarzających

energię z odnawialnych źródeł, zależny będzie przede wszystkim od aktywności prywatnych

inwestorów, przy merytorycznym i administracyjnym wsparciu lokalnego samorządu.

Źródła odnawialne charakteryzują się:

58

• Minimalnym bądź nawet żadnym wpływem na środowisko,

• Oszczędnością paliw (eliminacja zużycia węgla, ropy i gazu w produkcji energii

elektrycznej),

• Stale odnawiającymi się zasobami energii,

• Stałym kosztem jednostkowym uzyskiwanej energii elektrycznej,

• Stanowią energetykę bardzo elastyczną, wykorzystującą różnorodne lokalne źródła

energii,

• Rozproszeniem na całym obszarze kraju, co rozwiązuje problem transportu energii,

gdyż może ona być pozyskiwana w dowolnym miejscu, co eliminuje również straty

związane z dystrybucją i pozwala uniknąć budowy linii przesyłowych.

Pomimo swoich niewątpliwych zalet odnawialne źródeł energii w najbliższej przyszłości nie

osiągną znacznego udziału w ogólnym bilansie energetycznym. Technologie pozyskiwania

energii słońca, wiatru i innych odnawialnych źródeł będą jedynie uzupełnieniem energetyki

konwencjonalnej, opartej na paliwach kopalnych. Ich udział będzie wzrastał, ale nie przekroczy

kilkunastu procent w całkowitej strukturze zużycia energii. Głównym powodem inwestowania

w odnawialne źródła energii jest ich znikomy wpływ na środowisko naturalne. Pod tym

względem wydają się być idealnym źródłem energii.

Wada technologii OZE jest stosunkowo wysoki stosunek poniesionych kosztów do uzyskanej

mocy. Ponadto, już z definicji jest to źródło energii działające okresowo, uzależnione np. od

pory roku oraz dnia i nocy jak ma to miejsce w przypadku energii słonecznej. W przypadku

konieczności zapewnienia ciągłości dostaw energii z takiego źródła należałoby energię

akumulować w postaci np. podgrzanej wody, skał lub wykorzystywać ją do uzyskania innej

formy energii dającej się łatwo magazynować (wodór, akumulatory elektryczne).

Ze wszystkich źródeł energii odnawialnej najbardziej stabilną i przewidywalną w czasie wydaje

się być energia geotermalna. Charakteryzuje się ona możliwością dostarczania stałego

strumienia energii w ciągu całego roku i jest niezależna od warunków atmosferycznych czy

klimatycznych. Geotermia może być wykorzystywana zarówno do produkcji energii cieplnej

jak i elektrycznej co zwiększa jej zalety. Wadą tej technologii jest konieczność zabezpieczenia

instalacji przed uwolnieniem się szkodliwych gazów i produktów radioaktywnego rozpadu

uranu z geopłynu.

Elektrownie wodne mogą być stałym źródłem energii (elektrownie przepływowe) i okresowe

(elektrownie szczytowo-pompowe). Charakteryzują się wysokimi kosztami inwestycyjnymi.

59

Zaletą dużych elektrowni jest uzyskanie retencji wody i źródła wody pitnej dla miast. W Polsce

charakteryzującej się małymi zasobami wody udział energii elektrycznej uzyskanej z

energetyki wodnej może być różny w poszczególnych latach na co wpływ mają warunki

klimatyczne np. obfite opady lub susza.

Energia cieplna pozyskana ze spalenia biomasy będzie wykorzystywana jedynie jako lokalne

źródło energii. Charakteryzuje się ona możliwością wykorzystywania odpadów leśnych

i rolniczych, które do tej pory były marnotrawione. Zastosowanie biomasy jako źródła energii

wymaga zorganizowania odpowiedniego zaplecza surowców (słoma, drewno). Duże

możliwości wykorzystania biomasy istnieją w rolnictwie, które jest jej głównym producentem.

Spalanie biomasy nie zwiększa ogólnej emisji dwutlenku węgla, gdyż cała jego ilość wydalona

podczas spalania została pochłonięta wcześniej w wyniku procesu fotosyntezy.

Wykorzystanie energii wiatrowej jest możliwe tylko na obszarach charakteryzujących się

wysoką wietrznością. Warunek ten jest konieczny do uzyskania opłacalności inwestycji w

elektrownie wiatrowe. Siłownie wiatrowe wytwarzają jedynie energię elektryczną. Mogą

służyć jako lokalne źródło energii lub być podłączone do krajowej sieci energoelektrycznej.

Energia słoneczna obok wiatrowej charakteryzuje się najmniejszą stabilnością strumienia

energii. Jest silnie uzależniona od pory roku, dnia i nocy oraz od klimatu. Można ją przetworzyć

na energię cieplną w kolektorach słonecznych lub elektryczną w wyniku zastosowania paneli

fotowoltaicznych. Znajduje duże zastosowanie w rolnictwie poprzez wykorzystanie kolektorów

powietrznych do suszenia płodów rolnych. Jest trudna do magazynowania, a w najprostszych

instalacjach przydomowych jej akumulacja jest wręcz niemożliwa ze względu na istotne

zwiększenie kosztów. Technologia pozyskania energii elektrycznej z paneli fotowoltaicznych

jest obecnie najbardziej kosztownym źródłem energii odnawialnej.

Na obszarach, gdzie powszechnie dostępna jest energia z paliw kopalnych odnawialne źródła

energii są rzadko stosowane. Największe zastosowanie technologii OZE będzie na terenach

słabo zaludnionych i trudno dostępnych, gdzie brak jest dostępu do sieci energetycznej.

Sposób zaopatrzenia odbiorców energii cieplnej zlokalizowanych na terenie gminy jest

zróżnicowany i bezpośrednio wynika z charakteru zabudowy i gęstości zaludnienia danego

obszaru. Na terenie gminy funkcjonują kotłownie lokalne oraz źródła ciepła wykorzystywane

wyłącznie przez właścicieli na własne potrzeby oraz piecowy system ogrzewania mieszkań.

W indywidualnym ogrzewnictwie funkcjonują również urządzenia grzewcze o przestarzałej

konstrukcji bez jakiejkolwiek regulacji procesu spalania. Moc indywidualnych i lokalnych

źródeł ciepła jest dostosowywana do potrzeb odbiorców. Budownictwo mieszkaniowe jest

60

największym użytkownikiem ciepła w gminie, jednocześnie posiadającym największe

możliwości redukcji potrzeb cieplnych za pomocą działań termomodernizacyjnych. Biorąc pod

uwagę wiek istniejących zasobów mieszkaniowych, stopień dotychczas przeprowadzonych

działań termomodernizacyjnych przyjęto średnie oszczędności ciepła na poziomie ok. 15% do

2027 roku. Uzyskanie efektów termomodernizacyjnych uzależnione jest przede wszystkim od

zaangażowania oraz możliwości finansowych właścicieli nieruchomości. Wszelkie działania

termomodernizacyjnych są kosztowne, a największe oszczędności i stosunkowo szybki zwrot

zainwestowanych nakładów inwestycyjnych uzyskuje się prowadząc prace w sposób

kompleksowy.

Założono, iż w przeciągu najbliższych lat nie nastąpią gwałtowne zmiany w wymaganej mocy

źródeł ciepła ani w przewidywanym zużyciu energii cieplnej. Na zużycie energii w budynkach

oprócz ich technologii budowy i sprawności źródeł ciepła wpływ ma wiele innych czynników,

m.in. rodzaj stosowanego paliwa, sprawność instalacji wewnętrznej, różne potrzeby cieplne

użytkowników, a także umiejętne zarządzanie energią.

Zadaniem samorządu gminy jest wspomaganie likwidacji, tzw. niskiej emisji, której źródłem

są piece i kotłownie węglowe, na rzecz ekologicznych systemów ogrzewania. popieranie i

promowanie przedsięwzięć indywidualnych właścicieli mieszkań, polegających na

przechodzeniu na ekologiczne czyste rodzaje paliwa np. energię elektryczną, energię

pochodzącą ze źródeł odnawialnych np. kolektory słoneczne. Działania, które można podjąć w

tym zakresie to: stosowanie ulg podatkowych, ułatwienie przepływu informacji o możliwości

uzyskania dotacji lub preferencyjnego kredytu. Dodatkowo warto kształtować racjonalne

postawy użytkowników poszczególnych obiektów oraz wdrażać przedsięwzięcia

niskonakładowe, które również prowadzą do uzyskania oszczędności energii np. ogrzewanie

poprzez montaż zaworów termostatycznych, montaż ekranów grzejnikowych, utrzymanie

niskiej temperatury w pomieszczeniach nieużytkowanych, odpowiednie ustawienie mebli,

wietrzenie pomieszczeń powinno być intensywne, ale przez krótki czas.

Dystrybutorem energii elektrycznej na obszarze gminy Podegrodzie jest obecnie Tauron

Polska Energia. W roku 2015 sprzedawcą energii elektrycznej była firma Energia Obrót S. A.

Sprzedawcą energii elektrycznej na lata 2016 -2017 jest PGE Obrót S. A. Na terenie Gminy

Podegrodzie nie występują zakłady, które produkują energię elektryczną na potrzeby lokalne.

Istniejący system zasilania w energię elektryczną zapewnia bezpieczne pokrycie potrzeb

energetycznych przedmiotowego obszaru. Stopniowy wzrost obciążenia sieci i rozwój

przestrzenny gminy powodują, że rozbudowa sieci średniego i niskiego napięcia oraz stacji

transformatorowych jest niezbędna dla zaspokojenia perspektywicznych potrzeb zasilania.

61

Sukcesywna modernizacja i rozbudowa układu zasilania elektroenergetycznego powinna być

uwzględniona w planach rozwoju zakładu energetycznego jak również uwzględnić rezerwy dla

wzrostu zapotrzebowania w istniejącej zabudowie oraz na nowych terenach przewidzianych do

zainwestowania. W celu zapewnienia wysokiej niezawodności dostaw energii elektrycznej

w przyszłości, proponuje się wykonanie przez Zakład Energetyczny przeglądów sieci

zasilającej SN i nN pod kątem ich przyszłej modernizacji i rozbudowy. Wszelkie działania

związane z reelektryfikacją muszą obejmować nie tylko odnowienie starej infrastruktury, ale

także zwiększenie przepustowości sieci wynikających z przyrostu liczby obecnie stosowanych

i wykorzystywanych odbiorników elektrycznych. Przy modernizacjach i rozbudowie sieci

napowietrznych średniego i niskiego napięcia standardem staje się stosowanie przewodów

izolowanych, których zaletą w stosunku do linii tradycyjnych jest wysoka niezawodność,

mniejsza podatność na zwarcia, duża odporność na uszkodzenia mechaniczne spowodowane

czynnikami zewnętrznymi (anomalie pogody oraz zadrzewienia). Uszkodzenia mechaniczne

linii napowietrznych to jedna z głównych przyczyn powstawania awarii w systemie zasilania

elektroenergetycznego.

Realizacja zamierzeń rozwojowych dotyczących systemów elektroenergetycznych wszystkich

poziomów napięć jest uzależniona jest od stanu gospodarki i kondycji finansowej Zakładu

Energetycznego. Rozwój cieci elektroenergetycznych nie należy do zadań własnych gminy,

zatem wpływ polityki samorządu na rozwój tych systemów jest znikomy, jednak nie bez

znaczenia jest stwarzanie sprzyjających warunków dla poszczególnych inwestycji. Powszechna

świadomość i dostęp do informacji o energooszczędnych urządzeniach elektroenergetycznych

to główny kierunek zracjonalizowania wielkości zużycia energii elektrycznej, a tym samym

ograniczenia jej kosztów. Proces obniżenia wielkości zużycia energii elektrycznej dla celów

komunalno-bytowych będzie w dłuższej perspektywie czasu kompensowany wzrostem zużycia

ze względu na wzrastającą ilość urządzeń elektrycznych w gospodarstwach domowych,

pomimo spadku ich energochłonności.

Obecnie na przedmiotowym obszarze nie funkcjonuje system sieciowego zaopatrzenia w gaz

ziemny wysokometanowy.

Aktualnie gaz sieciowy jest jednym z podstawowych nośników energetycznych przyjaznych

dla środowiska, znajdującym coraz szersze zastosowanie. Używany jest przede wszystkim na

potrzeby bytowe, gospodarcze i przemysłowe. W coraz większym zakresie gaz

wykorzystywany jest jako paliwo stosowane w kotłowniach produkujących ciepło, wypierając

paliwa stale, charakteryzujące się w procesie spalania wysokim stopniem emisji szkodliwych

związków do środowiska naturalnego. Ma to miejsce szczególnie na terenach, gdzie brak jest

62

scentralizowanych źródeł ciepła. Gaz sieciowy jest nośnikiem energetycznym, który określa

wyższy standard wyposażenia w infrastrukturę techniczną, a tym samym wpływa

prorozwojowo dla zasilanego terenu.

Gazyfikacja terenu gminy jest uzależniona od spełnienia łącznie podstawowych warunków

prawnych – gazyfikacja prowadzona jest w przypadku, gdy istnieją techniczne i ekonomiczne

warunki dostarczenia paliwa gazowego), ekonomicznych (wykazanie opłacalności inwestycji

– ekonomika gazyfikacji zależy w znacznym stopniu od wielkości potencjalnych odbiorców

gazu do celów grzewczych) i przede wszystkim technicznych (oddalenie od sieci

magistralnych)oraz społecznych (pozyskanie odpowiedniej liczby odbiorców).

15. Oddziaływanie na środowisko

15.1 Ochrona ptaków podczas wykonywania prac termomodernizacyjnych

Poniżej zacytowana została opinia Ministra Środowiska i GDOŚ dotycząca kratowania

otworów stropodachów: „Stropodach, w którym kiedykolwiek przebywały ptaki, w świetle

przepisów prawa jest siedliskiem ptaków. Zgodnie z opinią Ministerstwa Środowiska oraz

Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (GDOŚ) zakratowanie czy inny sposób zamknięcia

otworów takiego stropodachu, nawet poza sezonem lęgowym, jest niszczeniem siedlisk ptaków.

Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2014r. (tj.: Dz. U. z 2016r. poz. 2134 z późn.

zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016r. w sprawie ochrony

gatunkowej zwierząt (Dz. U. poz. 2183).

Stropodachy stanowią siedliska wielu gatunków ptaków, w tym podstawowe siedlisko jerzyka,

gatunku ściśle chronionego. Niemal z każdego stropodachu korzystały lub korzystały ptaki.

Jakiekolwiek zamykanie otworów wentylacyjnych stropodachu jest niszczeniem siedlisk

ptaków. Dlatego zgodnie z prawem otwory wentylacyjne takiego stropodachy nie mogą być

zakratowane bez zgody Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, nawet po sezonie lęgowym.

Siedliska takie jak szczeliny elewacji nie mogą być oczywiście zachowane w remontowanym

budynku. Inwestor niszcząc te siedliska w czasie remontu jest zobligowany do kompensacji

przyrodniczej, którą powinna mu wyznaczyć RDOŚ.

Zamykanie otworów wentylacyjnych stropodachów nie jest wymagane przez prawo budowlane.

Prawo budowlane wymaga kratowania jedynie przewodów będących częścią systemu

wentylacji lub klimatyzacji budynku (typu wentylacji mieszkań i innych użytkowanych

pomieszczeń). Jest korzystne dla bezpieczeństwa ludzi i ptaków, ponieważ zakratowanie

przewodów kominowych uniemożliwia ptakom wpadniecie do nich (co może skończyć się

63

śmiercią) lub zatkaniem ich gniazd. Otwory wentylacyjne stropodachu nie należą do kategorii

otworów, które prawo budowlane nakazuje kratować lub zabezpieczać w inny sposób przed

dostępem ptaków.”

15.2 Zakres oddziaływania Projektu założeń na środowisko

Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy

Podegrodzie nie wyznacza ram dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco

oddziaływać na środowisko, a realizacja postanowień tego dokumentu, przy przestrzeganiu

odpowiednich procedur bezpiecznego postępowania oraz przepisów bhp, nie powinna

spowodować wystąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi oraz środowiska naturalnego. Ponadto

wszelkie ustalenia zawarte w ww. dokumencie dotyczą obszaru mieszczącego się wyłącznie w

granicach Gminy Podegrodzie. Program w swoich założeniach i celach nie będzie oddziaływał

transgranicznie.

16. Literatura

• Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne

• Dyrektywa 2012/27/UE – w sprawie efektywności energetycznej

• Dyrektywa 2009/125/WE – ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów

dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią

• Dyrektywa 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010r. w sprawie charakterystyki energetycznej

budynków

• Dyrektywa 2009/28/WE o promowaniu energii ze źródeł odnawialnych

• Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski 2014

• Polityka energetyczna Polski do 2030 roku

• Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Podegrodzie

• Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego przyjęty

uchwała Nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia 2003r.

• Program Ochrony Powietrza dla Województwa Małopolskiego przyjęty przez Sejmik

Województwa Małopolskiego.

• www.podegrodzie.pl

• http://stat.gov.pl/-GUS, Bank Danych Lokalnych

• Prognoza liczby ludności w latach 2014-2015, GUS, Departament Badań

Demograficznych i Rynku Pracy, 2014r.

64

• Prognoza dla powiatów i miast na prawie powiatu oraz podregionów na lata 2014-2050,

GUS, 2014r.

• M. Robakiewicz, Ocena jakości energetycznej budynków. Wymagania – dane –

obliczenia. Biblioteka Fundacji Poszanowania Energii, Zrzeszenie Audytorów

Energetycznych, Warszawa 2004r.

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków

technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2002 nr

75 poz. 690)

• Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5

lipca 2013r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim

powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.2013nr 0 poz. 926)

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010r. w

sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz. U. UE L 153 z 18.06.2010, str.

13)

• Statystyczne Vademecum Samorządowca 2015r., Urząd Statystyczny w Krakowie

• crfop.gdos.gov.pl – Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Centralny Rejestr Form

Ochrony Przyrody

• Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie, Rejestr pomników przyrody

powiatu nowosądeckiego

• Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2016 roku, WIOŚ w

Krakowie, kwiecień+ 2017

16. Spisy rysunków, tabel i wykresów

16.1 Spis rysunków

1. Rys. 1. Gmina Podegrodzie na tle powiatu (http://www.powiat.nowy-sacz.pl/) ................. 11

2. Rys. 2. Liczba mieszkańców w Gminie Podegrodzie w wieku przedprodukcyjnym,

produkcyjnym i poprodukcyjnym w 2016r. ............................................................................. 13

3. Rys. 3. Prognoza liczby ludności w Gminie Podegrodzie w latach 2017 - 2032 ................. 14

4. Rys. 4. Statystyka mieszkaniowa z lat 1995 – 2016 w gminie Podegrodzie ....................... 15

5. Rys. 5. Mieszkania wyposażone w urządzenia techniczno – sanitarne w 2016 roku .......... 16

6. Rys. 6. Strefy oraz warunki energetyczne wiatru w Polsce ................................................. 39

7. Rys. 7. Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM10 – stężenia roczne .................................. 45

8. Rys. 8. Rozkład stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 – stężenia roczne ................................. 46

65

16.2 Spis tabel

1. Tab.1. Statystyka ludnościowa Gminy Podegrodzie ............................................................ 13

2. Tab.2. Zasoby mieszkaniowe województwa i powiatu wg GUS za rok 2016 ..................... 15

3. Tab.3. Charakterystyka budynków wg ich roku oddania do użytkowania ........................... 16

4. Tab.4. Wartości współczynnika przenikania ciepła Uc dla ścian zewnętrznych .................. 17

5. Tab.5. Energia cieplna i jej źródła na terenie Gminy Podegrodzie ...................................... 22

6. Tab.6. Wartości współczynnika przenikania ciepła Uc ścian, dachów, stropów i stropodachów

dla wszystkich rodzajów budynków ........................................................................................ 23

7. Tab.7. Wartości współczynnika przenikania ciepła Uc okien, drzwi balkonowych i drzwi

zewnętrznych dla wszystkich rodzajów budynków ................................................................. 24

8. Tab.8. Ilość zużytej energii elektrycznej [MWh] przez odbiorców na terenie gminy.......... 27

9. Tab.9. Lista projektów inwestycyjnych związana z przyłączeniem nowych odbiorców ..... 30

10. Tab.10. Lista projektów inwestycyjnych związana z modernizacją i odtworzeniem majątku

........................................................................................................................................... 30

11. Tab.11. Wyniki klasyfikacji stref dla wszystkich zanieczyszczeń uwzględnianych w ocenie

rocznej dokonywanej pod kątem ochrony zdrowia .................................................................. 43

12. Tab. 12. Wyniki klasyfikacji stref pod kątem ochrony roślin ............................................. 43

13. Tab. 13. Klasy stref i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń

zanieczyszczenia dla przypadków, gdy dla zanieczyszczenia jest określony poziom

dopuszczalny i nie jest określony margines tolerancji lub osiągnął on wartość zerową .......... 43

Tab. 14. Klasy stref i oczekiwane działania w zależności od poziomów stężeń zanieczyszczenia,

uzyskanych w rocznej ocenie jakości powietrza, dla przypadków, gdy dla zanieczyszczenia jest

określany poziom docelowy .................................................................................................... 44