GINĄCY GŁOS LUDU

CZYLI O POTRZEBIE

OCHRONY DZIEDZICTWA

KULTUROWEGO WSI

Zadaniem każdego pokolenia jest zabezpieczenie i najpełniejsze poznanie

dziedzictwa kulturowego swego narodu

oraz wiarygodne udostępnienie go społeczeństwu,

m.in. dla jego edukacji i budowania tożsamości kulturowej.

Andrzej M. Wyrwa 2012

„CHŁOPI”

WŁADYSŁAW STANISŁAW

REYMONT(1867-1925)

Powieść pisana w latach 1901–1908,

opublikowana w formie książkowej w

latach 1904-1909,

za którą w 1924 roku zdobył

Nagrodę Nobla

MINIONY OBRAZ WSI

OSKAR KOLBERG1814 - 1890

ETNOGRAF, KOMPOZYTOR,

CZŁONEK

AKADEMII UMIEJĘTNOŚCI

Jako pierwszy w polskiej etnografii

zebrał i usystematyzował według

regionów rodzimą kulturę ludową w

monumentalnym dziele wydawanym w

latach 1857-1890,

pt. „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia,

mowa, podania, przysłowia, obrzędy,

gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce”

oraz pracy "Obrazy Etnograficzne"

WIDOKI WSI POLSKIEJ XIX WIEKU W MALARSTWIE

J. Chełmoński Bociany, 1900

M. Sadowska - Majewska

T. Axcentowicz, Gęsiarka

J. Chełmoński, Jesień

W. Tetmajer, Zagroda w Bronowicach

A. Wierusz, Powrót z jarmarku

„Gdy gaśnie pamięć ludzka zaczynają

mówić kamienie”

Podstawowym zadaniem

ochrony dziedzictwa jest

m.in..:„ - SPRAWOWANIE OPIEKI NAD ZABYTKAMI

(informowanie o wartościach i treściach

gromadzonych zbiorów)

- BADANIA NAUKOWE (uczenie się)

- NAUCZANIE (dydaktyka, edukacja,

wychowanie)

- POPULARYZACJA WIEDZY

(upowszechnianie podstawowych wartości

historii)

USTAWA

z dnia 23 lipca 2003 r.

o ochronie zabytków i opiece nad

zabytkami

USTAWA O OCHRONIE ZABYTKÓW

... Ochronie i opiece podlegają, bez względu na

stan zachowania:

1)zabytki nieruchome będące, w

szczególności:

a) krajobrazami kulturowymi,

b) układami urbanistycznymi, ruralistycznymi i

zespołami budowlanymi,c) dziełami architektury i budownictwa, (…)

2) zabytki ruchome będące, w

szczególności:

a)dziełami sztuk plastycznych, rzemiosła

artystycznego i sztuki użytkowej, (…)

g) wytworami sztuki ludowej i rękodzieła oraz

innymi obiektami etnograficznymi (…)Patrz też: Ustawa o muzeach:

Dz.U. 1997 Nr 5, poz. 24, ze

zmianami Pełny tekst ustawy: Dz. Ustaw 2003, nr 162, poz. 1568

Skanseny

Muzea

MUZEA I SKANSENY

ETNOGRAFICZNE

NA ZIEMIACH POLSKICH

Wzgórze wiatraczne

w Wielkopolskim Parku EtnograficznymPatrz Ustawa o muzeach: Dz.U. 1997 Nr 5, poz. 24 ze

zmianami i Narodowy Instytut Muzealnictwa

PRZESTRZENIE KRAJPOBRAZOWO –

PRZYRODNICZE

WSI I ICH OTULINY

DOLINA NOTECI

DRAWSKO n/Notecią

- historyczne początki wsi XIII w.

Okolice Wielenia n/Notecią

Widok doliny Noteci w rejonie Drawska n/Notecią

Okolice Wielenia n/Notecią

ZABYTKOWE PRZESTRZENIE URBANISTYCZNE WSI I MIASTECZEK

ŁEKNOOsada z X w., miasto 1370-1888, obecnie wieś.

Układ urbanistyczny z ok. 1548 roku

TARNOWO PAŁUCKIE

osada z XII w. w układzie niezmienionym od ok. XV w.

obecnie przebudowywana

TARNOWO PAŁUCKIE

KOŚCIÓŁ ŚW. MIKOŁAJA

najstarszy kościół drewniany w Polsce

ZABYTKOWE PRZESTRZENIE SAKRALNE WSI

KAPLICZKI, FIGURY I KRZYŻE PRZYDROŻNEPrzykłady z ziemi kieleckiej i mazowieckiej

Fot. Wg: l. Żmijewski, T. Jędrysiak

SZTUKA LUDOWA

I FOLKLORYZM

Ze zbiorów Wielkopolskiego Parku Etnograficznego

FORMY POPULARYZACJI

WIEDZY

o historii i dziedzictwie wsi polskiej

- wykłady naukowe i popularnonaukowe omawiające życie w

dawnej i współczesnej wsi,

- wystawy i plenerowe rekonstrukcje animujące życie na wsi,

- rekonstrukcje ważnych wydarzeń historycznych z życia danej

wsi i szkolna edukacja regionalna „Moja Mała Ojczyzna”

- festyny, jarmarki, targi wiejskie, połączone m.in. z „festiwalem

dawnych smaków”,

- wycieczki przyrodniczo-krajoznawcze,

- wiejska turystyka kulturowa,

- agroturystyka,

- publikacje popularnonaukowe, naukowe,

- i inne

Wielkopolski Park EtnograficznyKULTYWOWANIE TRADYCJI LUDOWEJ

WSI WIELKOPOLSKIEJ

MARZANNA

Imprezy plenerowe:

- powitanie wiosny

- żywy skansen

- pożegnanie lata

i inne

Prezentacja dawnych rzemiosł

i twórców ludowych

Wielkopolski Park EtnograficznyANIMACJE ŻYCIA W XIX-WIECZNEJ WSI WIELKOPOLSKIEJ

zapomniane zajęcia domowe i zawody

Zapomniane zawody

Zajęcia domowe

książki dla dzieci, książki

popularnonaukowe i naukowe ,

plakaty, filmy, foldery, prezentacje

multimedialne i inne

PROMOCJA

dziedzictwa kulturowego wsi

patrz m.in. : http://www.lednicamuzeum.pl i inne strony internetowe muzeów

WYDAWNICTWA NAUKOWEomawiające dziedzictwo kulturowe wsi

wybór

… DROGAMI KULTUROWYMI W ZAGINIONY ŚWIAT WSI

Zdjęcia:

M. Jóźwikowska, A. Ziółkowski, P. Namiota, A.M. Wyrwa, L. Żmijewski, T. Jędrysiak;

opracowanie map, plakatów: W. Kujawa; materiały ze zbiorów Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy -

WPE; zbiorów Gminy Drawsko, autora i internetu.

Opracowanie: A.M. Wyrwa ©

© MPPnL

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

J. Chełmoński, Babie lato, 1875