Fundusze Europejskie w Polsce, nr 31

FunduszeEuropejskiew PolsceISSN 1899-783X • egzemplarz bezpłatny

w w w . f u n d u s z e e u r o p e j s k i e . g o v . p l

BIUL

ETYN

INFO

RMAC

YJNY

Nr 3

1 •

wrz

esie

ń 20

13

Nowa perspektywa 2014-2020

Europa to My!

POMOC ZWROTNA Z FE – POMYSŁ NA DOBRY START

Na okładce: fot. Shutterstock

Fundusze Europejskie w Polsce Biuletyn wydawany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego • ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa • tel. +48 22 273 74 00 • e-mail: [email protected] – www.funduszeeuropejskie.gov.plKolegium redakcyjne: Ewa Duszczyk, Maciej Gałaj, Kamil Gaweł, Magdalena Hajkowska, Aleksandra Huryń, Maciej Kolczyński, Monika Ociepka, Izabela Krasowska, Krzysztof Maszewski, Anita Pachucka, Marcin Piłka, Iwona Prószyńska, Aleksandra Reduch, Sylwia Rubin-Krukowska, Aneta Rudalska, Monika Sieradzan, Mateusz Stypułkowski, Judyta Szóstakowska, Maja Wańczycka-Gawdzik, Marta Borowska (Publikator), Jarosław Żukowski (Publikator) • Realizacja: Publikator Sp. z o.o. • ul. Cieszyńska 3A, 15-425 Białystok • Redakcja: Katarzyna Hryniewicka, Arkadiusz Kaczanowski, Urszula Koronczewska, Beata Michalik, Anna Raducha-Romanowicz, Anna Sołomiewicz • Projekt graficzny i skład: Bogdan Falkowski, Piotr Szachowicz • Zdjęcia nieopisane: archiwum MRRPublikacja współfinansowana jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013.

Spis treści Ê Pomoc zwrotna z FE

2 FunduszeEuropejskiew formiepomocyzwrotnej

4 Rolainstrumentówfinansowychw RPO 7Pomoczwrotnanainnowacje10 Funduszdlakreatywnych12Wsparciedlaekonomiispołecznej14 W PolsceWschodniejłatwiejo pożyczki

Ê FE w latach 2014-2020

16Musimymądrzeinwestować18 Wymiarterytorialnyw politykachrozwoju20ZIT–nowenarzędziepolitykispójności

Ê FE na czasie

22WsparcieMRRdlaprojektówhybrydowych26Zbudujswójregioni bawsięz nami!27Radzimy,jakkorzystaćz funduszy

Ê FE z bliska

28Transgranicznebadanianoworodków30NowiEuroliderzy31MapaDotacjiUE32Eurokorzyści–podzielsięswojąhistorią34Europatomy!

Ê Raport

36Postępwewdrażaniuunijnychfunduszy

mailto:[email protected]

http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl

1Fundusze Europejskie w PolsceFundusze Europejskie w Polsce

Tematem przewodnim aktualnego wydania naszego Biuletynu jest pomoc zwrotna z Funduszy Europejskich m.in. w postaci pożyczek lub poręczeń. Jest to druga, obok dotacji, forma pomocy kierowana do podmiotów zainteresowanych wsparciem z Unii. I chociaż większość z Państwa z terminem pomocy zwrotnej zapewne nie spotyka się zbyt często, to jej znaczenie, jeśli chodzi o unijne wsparcie, szybko wzrasta. Wynika to także z faktu, że środki na dotacje w kończącej się perspektywie finansowej 2007-2013 zostały już praktycznie rozdzielone. W tym kontekście unijne pożyczki i poręczenia świetnie wypełniają ofertę wsparcia, jaką dają Fundusze Europejskie.

Mechanizmy pomocy zwrotnej uruchomiono w większości programów operacyjnych. Można z nich korzystać np. w ramach Programu Innowacyjna Gospodarka, który oferuje tzw. kredyt technologiczny przeznaczony dla innowacyjnych przedsiębiorców. Od 2009 roku przyznano już ponad 700 takich kredytów. Młode firmy z Polski Wschodniej mogą korzystać natomiast ze specjalnego projektu, w którym pożyczki i poręczenia kierowane są nawet do przedsiębiorców nieposiadających jeszcze historii kredytowej. Tego typu wsparciem objęte zostały w ramach Programu Kapitał Ludzki także podmioty ekonomii społecznej, czyli wszelkiego typu spółdzielnie (np. pracy, niepełnosprawnych) czy organizacje pozarządowe, których działalność zorientowana jest na cele społeczne, a nie ekonomiczne. Omówienie możliwości uzyskania pomocy zwrotnej znajdą Państwo na kolejnych stronach Biuletynu.

Nowością w tym wydaniu jest dział poświęcony Funduszom Europejskim w perspektywie na lata 2014-2020. Zawiera on informacje o postępach prac nad unijnymi dokumentami i projektami nowych programów operacyjnych.

Zapraszam do lektury!

Pożyczki z dofinansowaniem unijnym coraz bardziej popularne

Elżbieta Bieńkowska, Minister Rozwoju Regionalnego

2 Fundusze Europejskie w Polsce

Pomoc zwrotna z FE

Instrumenty zwrotne to wspólna na-zwa różnych sposobów wsparcia

ze środków unijnych kierowanych w główniej mierze do przedsiębior-ców. Należą do nich m.in. pożyczki, mikropożyczki, poręczenia, czy gwa-rancje kredytowe. Tyle że w odróż-nieniu od bezzwrotnych dotacji, po ich wykorzystaniu beneficjent musi unijne fundusze zwrócić. Dzięki temu pieniądze mogą trafić do kolejnych podmiotów potrzebujących wsparcia. Od lepiej znanych dotacji odróżnia je także to, że rozdysponowywane są przez tzw. pośredników finansowych, czyli banki lub fundusze pożyczkowe i poręczeniowe.

Niestety, z badań przeprowa-dzonych przez Związek Banków Polskich, jedynie 6 na 100 bada-nych przedsiębiorców z sektora MSP do tej pory skorzystało z tego typu wsparcia. Warto pracować nad zmianą tego trendu, ponieważ w nowej perspektywie finansowej, unijne wsparcie dla przedsiębior-ców będzie przyznawane w znacz-nym stopniu w formie instrumentów zwrotnych. Natomiast wartość puli pieniędzy na tego rodzaju pomoc w latach 2014-2020, wynieść może nawet 10% całej kwoty przezna-czonej dla Polski. Dla porównania – w kończącej się perspektywie 2007-2013, było to poniżej 2%.

Nad unijnymi środkami z pomocy zwrotnej warto pochylić się dziś jesz-cze z jednego powodu – aktualnie fundusze przeznaczone na dotacje bezzwrotne są już na wyczerpaniu. Instrumenty zwrotne to często jedy-na możliwość, aby firmy mogły sko-rzystać z unijnej pomocy.

Kredyt technologiczny – najpopularniejszyWśród przedsiębiorców z sektora MSP to właśnie kredyt technologiczny jest najpopularniejszą z omawianych w biuletynie formą wsparcia. Dostęp-ny jest on w ramach Działania 4.3 „Kredyt Technologiczny” Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospo-darka. Istotą kredytu technologiczne-go jest przeznaczenie części środków unijnych na spłatę zadłużenia (jest to tzw. premia technologiczna) przed-siębiorstw w bankach komercyjnych. W ramach tego wsparcia, każdy przedsiębiorca może liczyć nawet do 4 mln zł dofinansowania. Musi jednak spełnić konkretne warunki.

Przede wszystkim firma taka musi posiadać zdolność kredytową. Unij-ne wsparcie finansowe w ramach kredytu technologicznego musi być natomiast przeznaczone na realiza-cję inwestycji na zakup i wdroże-nie nowej technologii lub wdroże-nie własnej nowej technologii, oraz uruchomienie na jej podstawie wy-twarzania nowych lub znacząco ulepszonych towarów, procesów lub usług. Od 2009 roku przyzna-no już 717 takich premii, na łączną kwotę ponad 1,8 mld zł.

Z takiej formy wsparcia skorzy-stała np. firma MGGP Aero, wyko-nująca usługi geodezyjne z powietrza. Spółka uzyskała unijne fundusze na projekt „Lotnicza Platforma Telede-tekcyjna”, w ramach którego prze-budowano odpowiednio samolot montując w nim niezbędne sensory. Zakupiono m.in. lotniczy skaner lase-rowy (LiDAR), czyli wysokowydajny dalmierz, który wysyła impulsy i pre-

Fundusze Europejskie w formie pomocy zwrotnejCo kryje się pod hasłem unijnych instrumentów zwrotnych? Komu są dedykowane? Co umożliwiają i na jakich zasadach? Warto znać odpowiedzi na te pytania, ponieważ pomoc zwrotna jest drugą obok dotacji formą wsparcia finansowego z Unii Europejskiej. I to formą, której znaczenie w perspektywie finansowej na lata 2014-2020 zdecydowanie wzrośnie.

Instrumenty zwrotne to wspólna nazwa różnych sposobów wsparcia ze środków unijnych kierowanych w główniej mierze do przedsiębiorców. Należą do nich m.in. pożyczki, mikropożyczki, poręczenia, czy gwarancje kredytowe.

Fot.

Shut

ters

tock

3Pomoc zwrotna z FE

cyzyjnie mierzy teren (umożliwia po-miar do kilkudziesięciu punktów na jeden metr kwadratowy). Wartość in-westycji jakiej dokonało MGGP Aero w ramach kredytu technologicznego to około 5 mln zł, z czego dofinanso-wanie to 1,8 mln zł.

Wsparcie przez regionyPrzedsiębiorcy z sektora MSP czę-sto sięgają także po pomoc finanso-wą w postaci pożyczek i poręczeń z inicjatywy JEREMIE, realizowanej na poziomie regionalnych progra-mów operacyjnych. JEREMIE to je-den z instrumentów finansowych pomocy zwrotnej, który ma na celu przede wszystkim kreowanie aktyw-ności gospodarczej mikro i małych przedsiębiorstw będących najczę-ściej w początkowej fazie działalności. W Polsce pieniądze z mechanizmu JEREMIE docierają do firm z sektora MSP za pomocą dwóch schematów: z udziałem funduszu powierniczego (wykorzystywany w 7 RPO) lub bez udziału funduszu powierniczego (wy-korzystywany w 12 RPO). Aktualnie już ponad 12 tys. polskich przedsię-biorców skorzystało z tanich poży-czek i poręczeń inicjatywy JEREMIE. Można je dostać łatwiej niż kredyt bankowy, a oprocentowanie jest bar-dzo atrakcyjne - nawet 0,3% w skali roku.

Kolejnym obok JEREMIE instru-mentem zwrotnym wdrażanym przez regionalne programy opera-cyjne jest JESSICA. Inicjatywa wspie-ra zrównoważony rozwój obszarów miejskich m.in. poprzez finansowanie projektów z dziedzin infrastruktury miejskiej, dziedzictwa kultury, czy po-mocy dla budynków uniwersyteckich. Projekty realizowane przy wsparciu z inicjatywy JESSICA powinny gene-rować dochód, co pozwoli na odzy-skanie środków i ich ponowne wyko-rzystanie. Aktualnie projekty wykorzy-stujące pieniądze dostępne w ramach instrumentu, wdrażane są w 5 woje-wództwach Polski.

Pożyczki dla firm z Polski WschodniejTakże Program Rozwój Polski Wschodniej umożliwił przedsiębior-com, którzy nie posiadają dodatko-wych zabezpieczeń lub zbyt krót-

ko funkcjonują na rynku, korzystanie z pożyczek na rozwój działalności.

Projekt „Reporęczenia i pożycz-ki szansą na zwiększenie finansowa-nia zewnętrznego MŚP. Instrumenty wsparcia funduszy poręczeniowych i pożyczkowych w Polsce Wschod-niej” cieszy się dużym zaintereso-waniem przedsiębiorców z woje-wództw: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Bene-ficjentem realizującym ten projekt jest Bank Gospodarstwa Krajowego. Udziela on wsparcia zwrotnego insty-tucjom finansowym (funduszom po-ręczeniowym i pożyczkowym, ban-kom i innym operatorom), od których następnie firmy otrzymują wsparcie.

Pożyczki oraz poręczenia udzielane w ramach PO RPW muszą być prze-znaczone, m.in. na finansowanie in-westycji zakupu, budowy lub moder-nizacji obiektów produkcyjno-usługo-wo-handlowych, tworzenie nowych miejsc pracy, czy też wprowadzanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych.

W tym wydaniu biuletynu opisu-jemy funkcjonowanie systemu po-życzek i poręczeń w ramach projek-tu PO RPW, a także przedstawiamy przykłady przedsiębiorców, którzy rozwinęli swoją działalność dzięki nie-mu. Do tej pory wsparcie o warto-

ści 67 mln zł uzyskało 765 firm MSP z Polski Wschodniej.

POKL wspiera działania PESW marcu tego roku rozpoczęto tak-że wypłatę preferencyjnych pożyczek dla podmiotów ekonomii społecznej (PES) w ramach pilotażowego pro-jektu systemowego pt. „Wsparcie in-żynierii finansowej na rzecz rozwoju ekonomii społecznej”, realizowane-go w ramach Działania 1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013. Jego celem jest stworzenie programu wsparcia przedsiębiorstw społecznych prowadzących działal-ność gospodarczą. Realizacji tego celu służy udzielanie preferencyjnych po-życzek na przedsięwzięcia, które mają

wzmocnić pozycję rynkową przed-siębiorstw społecznych. Na pożycz-ki o preferencyjnym oprocentowa-niu (obecnie od 0,875% do 1,75%) oraz maksymalnej wartości 100 tys. zł, przeznaczono środki w wysokości ok. 25 mln zł. Projekt będzie działał do końca czerwca 2015 r. i powinien objąć ok. 250 podmiotów. Każdy po-życzkobiorca może skorzystać z bez-płatnych usług doradztwa, którego celem jest pomoc w efektywnym wy-korzystaniu środków pożyczki.

Więcej o projekcie przeczytają Pań-stwo na kolejnych stronach biuletynu.

Marta Borowska

Wartość puli pie-niędzy na pomoc zwrotną w la-tach 2014-2020, wynieść może nawet 10% całej kwoty przezna-czonej dla Polski. Dla porównania – w kończącej się perspektywie 2007-2013, było to poniżej 2%.

Fot.

Shut

ters

tock


Pomoc zwrotna z FE

Na tę formę wsparcia w obec-nej perspektywie finansowej

przeznaczono 5,2 mld zł, w tym ze środków unijnych 4,3 mld zł. Instru-menty finansowe wdrażane są przede wszystkim w ramach 16 Regionalnych Programów Operacyjnych (4,3 mld zł, w tym środki UE 3,5 mld zł).

W Polsce na obecną chwilę moż-na wyróżnić mechanizmy wspar-cia zwrotnego znane jako JESSICA i JEREMIE. W przypadku inicjaty-wy JESSICA oraz części projektów w ramach inicjatywy JEREMIE dodat-

kowo istnieje fundusz powierniczy, który udostępnia środki pochodzą-ce z RPO wybranym pośrednikom finansowym.

JESSICA – alternatywny sposób na funduszeW obliczu rosnących potrzeb in-westycyjnych przy jednoczesnym zmniejszaniu się dostępnych środków publicznych, niezbędnym staje się po-szukiwanie alternatywnych (niedo-tacyjnych) sposobów wykorzystania dostępnych funduszy. Aby sprostać

potrzebom władz lokalnych i regio-nalnych w 2005 r. Komisja Europej-ska wraz Europejskim Bankiem Inwe-stycyjnym i Bankiem Rozwoju Rady Europy wypracowała formułę nowe-go instrumentu finansowego JESSI-CA (ang. Joint European Support for Sustainable Investment In City Areas – wspólne europejskie wsparcie na rzecz trwałych inwestycji na obsza-rach miejskich), który stał się narzę-dziem pozwalającym na wykorzysta-nie części środków przydzielonych w ramach funduszy strukturalnych na inwestycje w fundusze odnawialne, umożliwiające wielokrotne wykorzy-stywanie przydzielonych środków.

Finansowanie w ramach inicjatywy JESSICAW Polsce w ramach inicjatywy JESSI-CA Europejski Bank Inwestycyjny (HF--EBI) pełni rolę menedżera Funduszu Powierniczego JESSICA w imieniu i na rzecz Instytucji Zarządzających w pię-ciu województwach: mazowieckim, pomorskim, śląskim, wielkopolskim oraz zachodniopomorskim. HF-EBI odpowiedzialny jest przede wszyst-kim za wybór menadżerów Fundu-szy Rozwoju Obszarów Miejskich (FROM), jako instytucji odpowie-

Rola instrumentów finansowych w RPO

Instrumenty finansowe są jednym z narzędzi realizacji polityki spójności w Polsce na lata 2007-2013 i stanowią alternatywną do wsparcia dotacyjnego formę finansowania inwestycji rozwojowych. Wsparcie to ma charakter zwrotny i jest obecnie oferowane z następujących Programów Polityki Spójności: Innowacyjna Gospodarka, Rozwój Polski Wschodniej, Kapitał Ludzki i 16 Regionalnych Programów Operacyjnych w postaci pożyczek, kredytów. Obejmuje również takie produkty jak: poręczenia, czy produkty kapitałowe (seed capital czy venture capital).

JESSICA – WSPIErA rozWóJ PolSkICh mIAStCel inicjatywy JESSICAGłównym celem inicjatywy JESSICA jest wspar-cie w formie finansowania zwrotnego projek-tów w formie pożyczek, gwarancji, wkładów kapitałowych umożliwiające realizację inwestycji związanych z rewitalizacją i rozwojem obszarów miejskich w wymiarze społecznym i ekonomicz-nym. Realizowane w ramach inicjatywy JESSICA projekty muszą mieć charakter dochodowy, co pozwoli na odzyskanie środków i ich ponowne wykorzystanie. Zakres wsparcia w ramach inicja-tywy obejmuje rewitalizację, edukację, kulturę, turystykę, transport, kończąc na odnawialnych źródłach energii.

Dziedziny wsparcia w ramach InicjatywyInicjatywa JESSICA promuje zrównoważony roz-wój obszarów miejskich poprzez wspieranie pro-jektów w dziedzinach dotyczących infrastruktury miejskiej, dziedzictwa lub miejsc istotnych dla kul-tury, zagospodarowywania terenów pod ponow-ną zabudowę, tworzenia nowych lokali komercyj-nych dla sektorów MŚP, IT i/lub B+R. W ramach inicjatywy wpierane są również budynki uniwersy-teckie oraz poprawa wydajności energetycznej.

Beneficjenci inicjatywy JESSICABeneficjenci mogący otrzymać wsparcie finanso-we w ramach inicjatywy JESSICA to: podmioty prywatne, partnerstwa publiczno-prywatne, spół-ki komunalne, jednostki samorządu terytorialne-go oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.

Fot.

Shut

ters

tock

5Pomoc zwrotna z FE

dzialnych za zarządzanie środkami tych funduszy oraz ich inwestowanie w wybrane tzw. projekty miejskie po-przez zwrotne instrumenty finanso-we. W ramach inicjatywy JESSICA rolę Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich dla woj. wielkopolskiego, miast na prawach powiatu woj. po-morskiego oraz dla województwa mazowieckiego pełni Bank Gospodar-stwa Krajowego (BGK). Bank Ochro-ny Środowiska (BOŚ) pełni rolę Fun-duszu Rozwoju Obszarów Miejskich dla województwa śląskiego, dla pozo-stałych miast województwa pomor-skiego oraz dla obszarów poza Szcze-cińskim Obrzarem Metropolitalnym województwa zachodniopomorskie-go. Natomiast dla Szczecińskiego Ob-szaru Metropolitalnego wojewódz-twa zachodniopomorskiego funkcję FROM pełni Bank Zachodni WBK. Podmioty pełniące funkcję FROM ofe-rują inwestorom realizującym projekty miejskie preferencyjne wsparcie finan-sowe w ramach inicjatywy JESSICA realizowanej ze środków dostępnych w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 2007-2013 dla ww. województw. Wartość umów podpisanych z Menadżerem Fundu-szu Powierniczego wynosi 1 107,8 mln zł (904,6 mln środków UE), z czego pożyczki ostatecznym od-biorcom udzielone zostały już we wszystkich województwach (łącznie 42 umowy na kwotę 470,5 mln zł wg stanu na 30.06.2013 r.). Średni obrót środkami wyniósł 42,5% środków przekazanych do Funduszu Powierni-czego. Należy podkreślić, że w tym przypadku znaczny postęp w podpisy-waniu umów z ostatecznymi odbior-cami, odnotowany został w ostatnich miesiącach.

Główną cechą instrumentów zwrotnych jest tzw. recycling środ-

ków, co oznacza, iż inicjatywa ma po-zwolić na ponowne zainwestowanie środków, które wcześniej sfinanso-wały projekty miejskie. Środki prze-kazane FROM mają charakter odna-wialny, co powoduje, że mogą być angażowane w finansowanie projek-tów wielokrotnie. Oznacza to zwięk-szenie efektywności wykorzystania funduszy strukturalnych w regionach, co jest bardzo istotną kwestią biorąc pod uwagę perspektywę ogranicze-nia unijnych środków w kolejnych la-tach. Kolejną korzyścią jest elastycz-ność, polegająca na perspektywie wykorzystania różnych postaci finan-sowania oraz możliwość finansowa-nia projektów generujących dochód. Istotną rolę odgrywa również możli-wość „zlecenia” zarządzania środkami pomocowymi przez przedstawicieli sektora prywatnego i bankowego, co może pozwolić na efektywniejsze za-rządzanie środkami.

Efektem wdrażania inicjatywy jest efekt dźwigni, polegający na zdolności przyciągania sektora prywatnego do projektów realizowanych w ramach zrównoważonego rozwoju obsza-rów miejskich.

JErEmIE – wspólnie z pośrednikiemW ramach regionalnych programów operacyjnych wsparcie dla MŚP jest dostępne m.in. poprzez wykorzysta-nie schematu z tzw. funduszem po-wierniczym. W ramach powyższego schematu środki pieniężne zostają przekazane do wyodrębnionego fun-duszu powierniczego zarządzanego przez wyspecjalizowanego menadże-ra. Następnie powyższe środki trans-ferowane są do MŚP poprzez po-średników finansowych. Schemat ten wykorzystywany jest w ramach sied-miu RPO (Dolnośląskiego, Kujaw-sko-Pomorskiego, Łódzkiego, Mazo-wieckiego, Pomorskiego, Wielkopol-skiego, Zachodniopomorskiego).

PrzykłAdoWA InWEStyCJArEAlIzoWAnA W rAmAChInICJAtyWy JESSICA„mediateka XXI w. w tychach. rewitalizacja obiektu po zespole Szkół municypalnych”

Przedmiot: Projekt zakłada nadanie obiektowi po Zespole Szkół Municypalnych nowych funkcji poprzez budowę nowo-czesnej siedziby Biblioteki Głównej w Tychach, wykorzystującej techniki multimedialne. Część powierzchni użytkowej budynku planuje się przeznaczyć dla mikroprzedsiębiorców.

Beneficjent: Miasto Tychy

Pożyczka JESSICA: 20.253.351,49 zł netto – 60% kosztów kwalifikowanych, które wynoszą 33.755.585,82 zł

Środki własne wnioskodawcy: 8.341.617,29 zł (tj. 577.832,55 zł + podatek VAT w kwocie 7.763.784,75 zł) – 19,81% kosztów całkowitych brutto

Pożyczka uzupełniająca: 13 502 234,33 zł

data podpisania umowy: 10.07.2013 r.

termin zakończenia inwestycji: 31.05.2015 r.

↑Wizualizacja Mediateki XXI w.

↓Mediateka XXI w. w chwili obecnej


Ponadto, w ramach 12 regio-nalnych programów operacyjnych funkcjonuje mechanizm finansowa-nia zwrotnego poprzez wybór po-średników finansowych bezpośred-nio przez instytucję zarządzającą lub pośredniczącą, bez udziału funduszu powierniczego. Taki model wdraża-nia stosowany jest w ramach RPO: Kujawsko-Pomorskiego, Lubelskie-go, Lubuskiego, Małopolskiego, Ma-zowieckiego, Opolskiego, Podkar-packiego, Podlaskiego, Pomorskie-go, Śląskiego, Świętokrzyskiego oraz Warmińsko-Mazurskiego. Natomiast w ramach RPO Woj. Kujawsko-Po-morskiego, Pomorskiego oraz Mazo-wieckiego wdrażane są oba schematy instrumentów finansowych wspierają-cych rozwój sektora MŚP.

Finansowanie w ramach inicjatywy JErEmIEW ramach wszystkich instrumentów wdrażanych w RPO skierowanych do sektora MŚP, zawarto 91 umów o finansowanie projektów, w tym 7 z menedżerem funduszu powierni-czego (gdzie w przypadku 6 umów rolę menadżera funduszu powierni-czego pełni Bank Gospodarstwa Kra-jowego, a w RPO Woj. Kujawsko--Pomorskiego – Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy), a 84 bezpo-średnio z pośrednikami finansowymi, na łączną kwotę 3,2 mld zł (w tym 2,64 mld zł ze środków UE), z cze-go 2,4 mld zł zostało następnie za-kontraktowanych w ramach 21 758 umów z ostatecznymi odbiorcami.

Wsparcie udzielane w ramach JErEmIEWśród odbiorców ww. wsparcia naj-większą grupę stanowią mikroprzed-siębiorcy, tj. aż 84% wszystkich od-biorców (18 191 umów). Jest to zgodne z ideą wdrażania instrumen-tów finansowych, gdyż to właśnie głównie firmy mikro w warunkach rynkowych mają największe proble-my ze skorzystaniem z instrumen-tów komercyjnych. Kolejną grupą odbiorców są małe przedsiębiorstwa z 14% wsparciem. Natomiast śred-nie firmy stanowią jedynie 2% ogółu wspartych firm.

Przykłady dobrych praktyk – firma EtprintJednym z przykładów rozwoju fir-my dzięki wsparciu z instrumentów finansowych jest firma Etprint, która skorzystała z dwóch pożyczek w ra-mach inicjatywy JEREMIE. Pierwszą na kwotę 130 tys. zł wzięła na po-czątku swojej działalności w kwiet-niu 2011 roku. Drugą – 280 tys. zł w marcu 2012 roku. Obie zostały przeznaczone na zakup specjalistycz-nych maszyn poligraficznych drukują-cych etykiety samoprzylepne. Dzięki powyższym inwestycjom, już pierw-szy rok działalności firmy przyniósł 4 mln zł obrotu.

Etprint to firma poligraficzna, spe-cjalizująca się wyłącznie w produkcji etykiet samoprzylepnych. Jej wyroby można wykorzystać do oznakowania większości produktów, które na co dzień znajdziemy w sklepach – żyw-

ności, wszelakich opakowań spożyw-czych i chemii domowej. Etprint pro-dukuje również naklejki rzadko widy-wane przez większość z nas. Są to m.in. oznakowania opakowań zbior-czych, etykiety logistyczne, naklejki znamionowe stosowane na częściach elektronicznych.

Szansa na wzrost w nowej perspektywieMając na uwadze fakt, iż zarówno w perspektywie finansowej 2007-2013, jak i w przyszłej, Polsce przy-padła duża pula środków w ramach polityki spójności, co jest naszym nie-wątpliwym sukcesem, należy pamię-tać, by nie uzależnić się od samych dotacji. Niektóre badania wskazują, że gdyby w 2015 roku skończyły się dla Polski unijne dotacje, to nastąpiłby gwałtowny spadek inwestycji w na-szym kraju ze środków publicznych. W związku z powyższym istotne jest, by środki unijne, które otrzymamy w kolejnej perspektywie finansowej zostały jeszcze lepiej wykorzystane niż w obecnej. Stąd pomysł, by zaan-gażować je w ramach instrumentów finansowych, aby służyły do finanso-wania inwestycji długo po zakończe-niu kolejnej perspektywy finansowej, zaś ewentualne znaczne zmniejsze-nie środków unijnych dla Polski, któ-re może nastąpić po 2020 roku nie powinno oznaczać znacznego ograni-czenia w zakresie możliwości finanso-wania inwestycji w naszym kraju.

maja wańczycka-gawdzik,

marcin piłka

CEl InICJAtyWyJErEmIEGłównym zadaniem instrumen-tów finansowych jest ukierun-kowanie strumienia środków pieniężnych w celu poprawy dostępu mikro, małych i śred-nich przedsiębiorstw do źródeł finansowania projektów umoż-liwiającym ich rozwój na rynku poprzez oferowanie takich pro-duktów jak pożyczki i poręcze-nia. Jest to szczególnie istotne w kontekście istnienia luki ryn-kowej, która wyklucza z dostę-pu do kapitału komercyjnego podmioty nieposiadające odpo-wiedniej historii kredytowej lub stosownych zabezpieczeń.

0

300

600

900

1200

1500

1126,7 mln zł(10 458 szt)

1290,6 mln zł(11 300 szt)

JEREMIE bez FP: 1126,7 mln zł (10 458 szt)

JEREMIE z FP: 1290,6 mln zł (11 300 szt)

50 (1)

250,8

(2506)

342,3

(3316)

458,9

(4280)

533,4

(4945)

636,3

(5957)

704,8

(6683)

794,8

(7508)

864,9

(8155)

954,4(8913)

1028,2 (9606)

30,9 (348) 47,7 (543)98,1 (1137)

129(1493)

233,8 (2690)

371,8 (3374)

536,4 (4648)

699,4(6017)

866,9(7665)

1073,8(9531)

470,5 mln zł(42 szt)

JESSICA: 470,5 mln zł (42 szt)

298,3 (25)

31.XII.2010 31.III.2011 30.VI.2011 30.IX.2011 31.XII.2011 31.III.2012 30.VI.2012 31.III.2013 30.VI.201330.IX.2012 31.XI.2012

222,7 (18)192,3 (12)131,2 (9)95,6 (5)92 (4)91 (3)

Źródło: MRR, Departament Koordynacji Programów Regionalnych i Cyfryzacji

UmoWy z oStAtECznymI odBIorCAmI W rAmACh InStrUmEntóW FInAnSoWyCh

Istotne jest, by środki unijne, które otrzymamy w kolejnej per-spektywie finan-sowej zostały jeszcze lepiej wykorzystane niż w obecnej. Stąd pomysł, by zaangażować je w ramach instru-mentów finanso-wych, aby służyły do finansowania inwestycji długo po zakończeniu kolejnej perspek-tywy finansowej.

7Pomoc zwrotna z FE

Pomoc zwrotna z FE

Kredyt technologiczny, instrument finansowy dostępny w ramach

Działania 4.3 Programu Operacyj-nego Innowacyjna Gospodarka, to najbardziej rozpoznawalna wśród przedsiębiorców forma pomocy zwrotnej w ramach Funduszy Euro-pejskich – takie wnioski przynosi ba-danie przeprowadzone przez KPK CIP przy Związku Banków Polskich* (w okresie od kwietnia do czerwca br.). Wśród przedsiębiorców, którzy znają mechanizmy pomocy zwrotnej, ponad 47% ankietowanych jest też zdania, że to właśnie kredyt techno-logiczny powinien być kontynuowa-ny w nowej perspektywie finansowej na lata 2014-2020. W ich opinii oraz

w ocenie ekspertów finansowych jest to zweryfikowana i skuteczna forma wsparcia innowacji w gospodarce.

kredyt z premiąIstotą kredytu technologicznego jest przeznaczenie części środków unij-nych na spłatę zadłużenia (jest to tzw. premia technologiczna) przed-siębiorstw w bankach komercyjnych – przy czym spłacie podlega jedynie kapitał kredytu. Przedsiębiorca, który podczas zaciągania kredytu w banku złoży prawidłowo wypełniony wnio-sek o przyznanie premii, ma szansę na uzyskanie nawet do 4 mln złotych takiego wsparcia. O przyznaniu pre-mii decyduje Bank Gospodarstwa

Krajowego, który zajmuje się wdra-żaniem Działania 4.3. Od 2009 roku przyznano 717 premii technologicz-nych. W październiku zeszłego roku odbył się ostatni nabór wniosków w ramach PO IG na lata 2007-2013. 23 sierpnia 2013 r. BGK formalnie za-mknął konkurs.

BGK dofinansowuje projekty wdra-żające nowe technologie. Przedsię-biorca może je kupić (w grę wchodziły rozwiązania nie starsze niż 5-letnie) lub wymyślić samodzielnie (i wtedy sta-rać się o fundusze na jej wdrożenie). W ramach inwestycji przedsiębiorca

Pomoc zwrotna na innowacjeDuże i małe przedsiębiorstwa nie zawsze mogą korzystać z tych samych źródeł wsparcia finansowego. Dlatego potrzebny jest jak najszerszy wachlarz sposobów finansowania i dotowania ich działalności. Już dziś wiadomo, że olbrzymie znaczenie w przyszłym rozwoju innowacyjnej gospodarki będą miały mechanizmy zwrotne. W ostatnich latach dwa z nich – kredyt technologiczny oraz fundusze podwyższonego ryzyka – ułatwiły rozwój setkom przedsiębiorstw.

*Źródło:http://zbp.pl/public/repozytorium/wydarzenia/dokumenty/lipiec_2013/wsparcie_biznesu/INFORMACJA_PRASOWA_NT._WYNIKOW_BADA.pdf

krEdyt tEChnologICzny W lICzBACh (StAn nA 1. WrzEŚnIA 2013)

5122

18

56

49

21

23 120

7321

7261

117313

23

7171.863 mld zł

3.6 mld zł

2.6 mln zł

Wspartych projektów

łączna kwota dofinansowania

Całkowita wartość projektów

Średnia wartość premii technologicznej

10 projektów ogólnopol-

skich


może ponieść wydatki związane zaku-pem m. in. niezbędnego sprzętu, bu-dynków, gruntów (dopuszczalne wy-datki są szczegółowo określone). Jed-nak niezależnie od tego, w co inwe-stuje firma, efektem działań musi być wytwarzanie lub świadczenie zupełnie nowych albo znacznie ulepszonych produktów i usług.

made in PolandTaki zupełnie nowy produkt jest dzie-łem firmy RGB Technology z Tymie-nia. Przedsiębiorstwo od lat specja-lizuje się w produkcji wyświetlaczy informacyjnych i reklamowych. Jest liderem na rynku polskim oraz z po-wodzeniem eksportuje swoje wy-roby za granicę. Swoich odbiorców ma m.in. w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Francji, Skandynawii, Niemczech czy na trudnym rynku rosyjskim.

Wsparcie z Działania 4.3 w wyso-kości ponad 782 tys. złotych pomogło uruchomić produkcję nowego typu wyświetlaczy LED (piątej generacji). Firma wprowadziła zaawansowane technologicznie metody sterowania projektowaniem, produkcji i sprzeda-ży. Dokonała też udoskonaleń w sa-mym zakresie wytwarzania produktu: wprowadzono nowatorskie zastoso-wanie polimerów jako obudowy ze-wnętrznej, zaczęto stosować specjal-ne powłoki antyrefleksyjne, czy naj-nowsze scalone sterowniki diod LED. Nowy wyświetlacz produkowany jest w trzech odmianach: wyświetlacza tekstowego, graficznego i wideo.

– Inwestycja przysłużyła się także dwóm aspektom naszej działalności:

poszerzeniu produkcji na eksport oraz polepszeniu szybkości reakcji na zamó-wienia. Teraz możemy znacznie szybciej produkować nasze wyświetlacze, tym samym klient krócej czeka na zamówio-ny produkt. Notujemy w ostatnim czasie niemal 30% wzrost w wartości ekspor-towanych produktów – ocenia Wojciech Małyszewicz, współwłaściciel firmy. Jednocześnie podkreśla, że dzięki in-westycji RGB Technology jest w stanie prowadzić więcej i bardziej dokładne badania nad swoimi wyrobami. Inno-wacyjność w tym przedsiębiorstwie stanowi ważny aspekt działalności: fir-ma posiada bowiem zarejestrowa-ny wzór przemysłowy, patent oraz 3 zgłoszenia patentowe.

Autorskie technologieKredyt technologiczny jest atrakcyjny, bo szansę mają tu duże projekty, takie którym byłoby trudno uzyskać inne dofinansowanie. Na przykład firma Norlys z Nowego Sącza otrzymała 4 mln zł premii technologicznej. Działa-jąca na rynkach międzynarodowych spółka specjalizuje się w produkcji ze-wnętrznych, ściennych i ogrodowych opraw oświetleniowych o wysokiej odporności na warunki atmosferycz-ne. Pieniądze z kredytu przeznaczono na zakup maszyn i urządzeń dla nowo powstałej odlewni ciśnieniowej. To pozwoliło uruchomić autorską, kom-pleksową technologię produkcji.

– W efekcie wdrożyliśmy technolo-giię produkcji innowacyjnych obudów lamp ledowych i opraw oświetleniowych metodą odlewania ciśnieniowego. Tech-nologia ta należy do najbardziej wydaj-

nych i precyzyjnych metod wytwarzania odlewów ze stopów metali nieżelaznych o dużej dokładności wymiarowej, jakości powierzchni i odwzorowania kształtu - opowiada Mieczysław Sułkowski, kie-rownik projektu.

Dzięki temu firma Norlys produ-kuje gotowe lampy działające nawet 40% dłużej (dzięki lepszemu odpro-wadzaniu ciepła). – Oceniamy, że bę-dzie to stanowić znaczącą przewagę konkurencyjną, szczególnie na rynkach zagranicznych – ocenia kierownik projektu. Firma aktualnie realizuje też drugi projekt – również zgłoszony po wsparcie w ramach kredytu techno-logicznego.

Biznes wysokiego ryzykaFirma, aby otrzymać kredyt techno-logiczny, musi spełniać standardy kre-dytów komercyjnych. Jednak młode przedsiębiorstwa innowacyjne, któ-re istnieją dopiero na etapie projektu albo wczesnej realizacji, nie posiadają zwykle wystarczającej do swojego za-potrzebowania zdolności kredytowej.

Remedium na to jest Działanie 3.2 Wspieranie funduszy kapitału podwyż-szonego ryzyka. Projekt realizowany przez Krajowy Fundusz Kapitałowy (KFK) otrzymał łącznie ze środków PO IG prawie 317 mln zł (stan na 7 sierpnia 2013 r.) do zainwestowania w fundusze venture capital (VC). Fun-dusze te wykupują akcje bądź udziały firm, stając się ich współwłaścicielem oraz partnerem biznesowym. Tym samym biorą na siebie część ryzyka związanego z projektem, ale także i potencjalny udział w zyskach.

ICT

Przemysł

Ochrona zdrowia

Oprogramowanie

Inne

64%

12%

12%

8%

4%

InWEStyCJE Wg BrAnży

Wojciech Małyszewicz, współwłaściciel firmy RGB Technology

W ramach projektu wyposażyliśmy świeżo wybudowaną halę pro-dukcyjną w niezbęd-ną infrastrukturę oraz przystosowaliśmy do potrzeb produkcyjnych i administracyjnych ist-niejący budynek. Jed-nak najważniejszy był zakup przeszło 30 ma-szyn i urządzeń przy-śpieszających i auto-matyzujących procesy produkcyjne w naszym zakładzie (min. linia do montażu SMD, robot hermetyzujący ciekłym polimerem, frezarka CNC o stole roboczym 2m x 3m, urządzenie do wytwarzania obu-dów z płyt kompozy-towych). Dodatkowo zakupiliśmy licencję na oprogramowanie wspomagające projek-towanie elektroniki, mechaniki, jak i wspo-magające procesy produkcyjne, magazy-nowe oraz sprzedażo-we. Oceniam, że dzięki tej inwestycji moce produkcyjne w na-szym przedsiębiorstwie zostały zwiększone o 250%.

dzIAłAnIE 3.2 WSPIErAnIE FUndUSzy kAPItAłU PodWyżSzonEgo ryzykA (StAn nA 1. WrzEŚnIA 2013)

Seed

Star-up

Ekspansja

36% 36%

28%

InWEStyCJE Wg FAzy rozWoJU PrzEdSIęBIorStWA

9Pomoc zwrotna z FE

Dotychczas inwestowanie w ta-kie przedsięwzięcia było dla funduszy nieopłacalne i Projekt KFK ma za cel zwiększenie zaangażowania funduszy inwestycyjnych we wspieranie niewiel-kich, ale oryginalnych i perspektywicz-nych projektów (środki zainwestowane przez fundusz kapitałowy w pojedyn-czego mikro-, małego lub średniego przedsiębiorcę nie mogą przekraczać 1,5 mln euro), które do tej pory były pozostawione same sobie.

Do września 2013 roku ze środ-ków KFK skorzystało 15 funduszy inwestycyjnych, które dysponowały kwotami od 29 do 100 mln złotych. Z tych środków udało się wesprzeć 43 przedsięwzięcia o różnym stop-niu rozwoju. Niektóre dopiero mia-ły pojawić się na rynku (faza zasiewu, seed), inne zaczynały już rozwijać swój produkt (faza start-up), a niektó-re już sprzedawały swoje usługi i po-trzebowały środków, by np. sprostać zamówieniom (faza ekspansji).

lista na przyszłośćWśród funduszy korzystających ze środków KFK jest BBI Seed Fund, który inwestuje w siedem projektów z obszaru informatyki, biotechnolo-gii czy technologii materiałowej. Pod swoimi skrzydłami mają jeden z naj-bardziej rozpoznawalnych w branży usług internetowych projektów w Pol-sce – aplikację na telefony Listonic.

Stworzona przez Kamila Janiszew-skiego, Filipa Miłoszewskiego oraz Piotra Wójcickiego aplikacja to mo-bilna lista zakupów. Niewielki, bez-płatny program porządkuje wpisane produkty, podpowiada gdzie są one w promocji oraz, co najważniejsze, pozwala kilku osobom korzystać

z tej samej listy. To proste rozwiąza-nie, które w praktyczny i przydatny sposób wykorzystuje możliwości, ja-kie stwarza nowoczesna technologia mobilna. Aplikacja została już pobra-na ponad 500 tys. razy, a dziś korzysta z niej 80 tys. osób.

Na czym polega jego innowacyj-ność? Ekipa Listonica wymyśliła apli-kację w 2008 roku. W czasie, gdy o smartfonach słyszało niewielu, mo-bilny internet był bardzo drogi, a te-lefon z kolorowym wyświetlaczem i aplikacjami pozostawały luksusem. Autorzy aplikacji przewidzieli, że za ja-kiś czas to telefon stanie się centrum organizującym życie większości z nas. Inwestycja BBI pozwoliła ekipie Listo-nica opłacić programistów oraz zain-westować w działania marketingowe.

Fundusze venture capital wspierają też młodych przedsiębiorców w sta-wianiu pierwszych kroków w bizne-sie. Uczą jak sprzedawać swoje pro-dukty. Podobnie było z BBI Seeds Fund i aplikacją Listonic. - Dzięki nim mieliśmy możliwość spotkać się z dyrektorami i prezesami firm, które potem inwesto-wały w nasze przedsięwzięcie. Znale-zienie pierwszych klientów było częścią planu rozwoju projektu – pozwalało oce-nić, czy nasze działanie ma sens, czy jest na nie zapotrzebowanie, co mamy do zaoferowania i jak przedstawiamy produkt. Dla nas była to wielka pomoc, bo bezpośrednio po studiach, szczegól-nie technicznych, nie jesteś zazwyczaj przygotowany do prowadzenia rozmów biznesowych i negocjacji. Na pierwszych rozmowach z klientami menadżerowie z Funduszu byli naszym wsparciem. Z nimi omawialiśmy potem naszą po-stawę podczas tych spotkań – wspomi-na Kamil Janiszewski.

Twórcy aplikacji swoim pomysłem wyprzedzili mocno epokę aplikacji mobilnych. Niewielka firma, w której pracuje kilka osób, w Polsce nie ma już dużej konkurencji. Współpraca z taki-mi markami jak Orange, mBank czy Mastercard pozwala autorom myśleć o kolejnych, innowacyjnych projek-tach. W tym roku uruchomili aplikację służącą do robienia zakupów. Myślą też już o promowaniu swojego pro-duktu na rynkach zagranicznych.

arkadiusz kaczanowski

Mieczysław Sułkowski, kierownik projektu w firmie Norlys

W ramach naszego projektu zakupiono między innymi najnow-szej generacji maszyny ciśnieniowe, piec do topienia stopów, urządzenia do rafinacji kontroli jakości stopów oraz obróbki powierzchniowej odlewów. Firma uniezależniła się od zewnętrz-nych dostawców odlewów, zyskała możliwość elastycznego reagowania na potrzeby rynku, skróciła terminy dostaw oraz zmniejszyła stany magazynowe. Wysoka jakość odlewów pozwo-liła zmniejszyć koszty poprzez obniżkę liczby braków i zmniej-szenie pracochłonności czynności związanych z ich obróbką. Dysponując własnym zapleczem konstrukcyjno-projektowo-tech-nologicznym i narzędziownią w krótkim czasie jesteśmy w stanie dostarczyć nowe wzory lamp na rynek.

↑ Firma Norlys z Nowego Są-cza otrzymała 4 mln zł pre-mii technologicznej. Pienią-dze z kredytu przeznaczono na zakup maszyn i urzą-dzeń dla nowo powstałej odlewni ciśnieniowej.

Kamil Janiszewski, współtwórca i jeden z założycieli firmy Listonic

Nasza aplikacja istnieje już ponad 4 lata, choć wiele internetowych start-upów nie przetrzy-muje pierwszych dwóch lat. Już zarabiamy więcej, niż wydajemy, nieustannie się rozwijamy, inwestujemy oraz zajmujemy coraz ważniejszą pozycję na rynku usług mobilnych. Jesteśmy

już bardziej samodzielni, ale kiedy zaczynaliśmy swój projekt, wsparcie inwestorów z BBI mocno wpływało na naszą działalność. Przede wszystkim włożyli w ten projekt sporo pieniędzy – dostaliśmy 2 miliony złotych na rozruszanie Listonica. Byliśmy wtedy trzema chłopakami bezpośrednio po studiach i doświadczeniem pierw-szych prac. Dlatego gdy dostaliśmy tych kilka milionów złotych wsparcia, to i tak wciąż przyświecała nam myśl: „dobrze, niech te pieniądze sobie tam będą, a my i tak będziemy robić najtaniej, jak się da”. Starali-śmy się oszczędzać, ale też trzymać jakość. Sprawy strategiczne często konsultowaliśmy z funduszem. Ludzie z BBI, którzy wtedy zajmowali się nami bezpośrednio, zawsze nam pomagali. Nie zdarzyło się nigdy, by padło hasło: „Panowie, nie zrobiliście planu. Zmieniamy Zarząd”.


Pomoc zwrotna z FE

Od 200 tysięcy złotych do nawet 2 milionów złotych – tyle może

otrzymać przedsiębiorca, którego fir-mę można określić mianem innowa-cyjnej. Z punktu widzenia państwa bowiem właśnie takie podmioty są prawdziwym motorem rozwoju go-spodarki. Ich działalność jest jednak zazwyczaj kosztowna, obarczona wy-sokim ryzykiem, a przez to – niezbyt chętnie wspierana przez inwestorów kapitałowych. Jak wykazała przepro-

wadzona przez Ministerstwo Gospo-darki analiza SWOT (www.mg.gov.pl / Fundusze UE / Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka / Działania / Działanie 4,5), w Polsce niewielu po-czątkujących biznesmenów decyduje się na zastosowanie innowacyjnych rozwiązań – właśnie z uwagi na ich ry-zykowność, konieczność dużych na-kładów, trudności w uzyskaniu kapitału zewnętrznego. Konieczne więc oka-zało się wprowadzenie dodatkowe-

go instrumentu wspierania przedsię-biorstw w początkowej fazie rozwoju.

W czerwcu 2013 roku zatwier-dzono kilka zmian w szczegółowym opisie priorytetów Programu Inno-wacyjna Gospodarka. Jedna z nich uzupełnia tę część programu, któ-ra dotyczy wspierania finansowe-go przedsiębiorstw w fazie start-up. Polega ona na utworzeniu i dokapi-talizowaniu Funduszu Pożyczkowego Wspierania Innowacji. Projekt reali-

Fundusz dla kreatywnychCzy Twoja firma stosuje najnowsze technologie? Stara się ulepszać produkt, korzystając z aktualnych wyników badań i nowych koncepcji? Jeśli tak, to – jako przedsiębiorca innowacyjny – możesz dostać pożyczkę w ramach nowo utworzonego Funduszu Pożyczkowego Wspierania Innowacji. Pod warunkiem jednak, że podpisałeś już wstępną umowę z potencjalnym inwestorem, który zdecyduje się dofinansować twoją działalność.

Fot. Shutterstock

11Pomoc zwrotna z FE

zuje Polska Agencja Rozwoju Przed-siębiorczości.

kto może otrzymać pożyczkę?Zgodnie z zasadami Programu In-nowacyjna Gospodarka, pożyczkę może otrzymać przedsiębiorca, który dopiero zamierza rozpocząć sprze-daż produktu – pomoże mu ona w opracowaniu tego produktu (lub usługi) i w pierwszej fazie wprowa-dzania go na rynek. Jeśli biznes jest bardziej zaawansowany i produkt lub usługi sprzedawane są nie dłużej niż 12 miesięcy, przedsiębiorca również może ubiegać się o pożyczkę – na rozszerzenie działalności, zwiększe-nie mocy produkcyjnych lub ulepsze-nie sprzedawanego produktu.

Pilotażem realizowanym przez PARP objęte są mikro- lub małe przed-siębiorstwa, które muszą spełniać określone warunki. Podstawowym z nich jest posiadanie umowy inwe-stycyjnej, podpisanej z co najmniej jed-nym aniołem biznesu lub funduszem kapitału podwyższonego ryzyka typu venture capital, który zobowiązał się zainwestować swój kapitał w danego przedsiębiorcę. Bez znaczenia jest to,

jaką część udziałów w firmie przejmie anioł lub fundusz. Nie może on nato-miast wycofać się z inwestycji przed całkowitym zwrotem przez przedsię-biorcę pożyczonej kwoty. W wyjątko-wych przypadkach PARP może wyra-zić zgodę na przejęcie jego udziałów przez innego inwestora, spełniającego wymogi definicji anioła biznesu lub fun-duszu venture capital.

Przedsiębiorca ubiegający się o pożyczkę musi również przedsta-wić biznesplan, w którym udowad-nia nie tylko innowacyjność przed-siębiorstwa, ale także wykazuje jego potencjalną rentowność. Istotne jest też to, czy wnioskodawca jest w sta-nie zagwarantować trwałość inwe-stycji objętej pożyczką przez co naj-mniej 3 lata od dnia zakończenia jej realizacji, oczywiście w wojewódz-twie, w którym została zrealizowa-na. Wymagany jest także wkład wła-sny w wysokości co najmniej 25% wydatków (nie licząc ewentualnego udziału środków publicznych).

nabór wniosków już rozpoczętoPARP rozpoczęła nabór wniosków z dniem 1 lipca. Wniosek o udziele-

nie pożyczki wypełnia się za pomo-cą formularza w generatorze wnio-sków. Wniosek należy złożyć po-przez zarejestrowanie wersji elek-tronicznej na stronie www.parp.gov.pl, a następnie potwierdzić prawi-dłowość danych zawartych w elek-tronicznej wersji wniosku, przesyła-jąc podpisaną wersję papierową na adres PARP.

Budżet funduszu na udziela-nie pożyczek wynosi: 41 625 000 zł. Pożyczki są udzielane na okres maksymalnie 8 lat – osobom roz-poczynającym działalność, czyli start-upom, i na 6 lat przedsiębior-com już prowadzącym działalność, którzy chcą ją rozwinąć. Ich opro-centowanie jest stałe i wynosi 6,5 proc. przez cały okres finansowa-nia. PARP nie pobiera za nie żad-nych dodatkowych prowizji. Nie wymaga także zabezpieczeń na nieruchomościach czy lokatach, czego zazwyczaj oczekują banki i fundusze pożyczkowe. Przedsię-biorca musi jedynie złożyć weksel in blanco oraz oświadczenie o do-browolnym poddaniu się egzekucji, gdyby nie spłacił długu.

Beata michalik

PomóC rozWInąć SkrzydłA

Bożena Lublińska-Kasprzak, Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości

Pilotaż Funduszu Pożyczkowego Wspierania Innowacji powstał po rozpoznaniu dwóch znaczących barier związanych z inwestycjami w innowacyjne spółki fazy start-up. Po pierwsze: nowo powsta-łe przedsiębiorstwa mają duży kłopot z pozyskaniem finansowania dłużnego z racji braku historii kredytowej, konieczności ustanowie-nia zabezpieczeń na rzecz instytucji udzielającej pożyczki lub kre-dytu. Po drugie: inwestycje w spółki na pierwszym etapie wiążą się z najwyższym poziomem ryzyka inwestycyjnego i pomimo potencjal-nych zysków nie cieszą się zbytnią popularnością wśród inwestorów.

W odpowiedzi na powyższe problemy Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości po serii przeprowadzonych warsztatów i konfe-rencji z inwestorami kapitałowymi, w tym funduszami venture capi-tal, podmiotami zarządzającymi sieciami aniołów biznesu, inkuba-torami przedsiębiorczości i przedsiębiorcami zainicjowała powstanie Funduszu Pożyczkowego, przeznaczając na ten cel 41.625.000 zł. Fundusz został uruchomiony w czerwcu 2013 r. i od samego począt-ku cieszy się dużą popularnością wśród przedsiębiorców i inwesto-rów kapitałowych. Złożonych w systemie informatycznym zostało 66 wniosków o udzielenie pożyczki na łączną kwotę wnioskowanych pożyczek 100.992.376 zł. Obecnie przeprowadzana jest ocena for-malna złożonych wniosków, a pierwsze posiedzenia Komitetu Inwe-stycyjnego planowane są na wrzesień.

Fundusz pożyczkowy udziela pożyczek mikro- i małym przedsiębior-stwom na: uruchomienie działalności przedsiębiorcy, który nie pro-wadzi jeszcze sprzedaży produktów lub usług i nie generuje zysków, na opracowywanie produktu lub usługi i początkowe wprowadzenie ich na rynek oraz wzrost i rozszerzenie działalności przedsiębiorcy, polegające na zwiększeniu mocy produkcyjnych, rozwoju rynku lub opracowywanie produktów lub usług, pod warunkiem, że prowa-dzi sprzedaż nie dłużej niż 12 miesięcy licząc od dnia wystawienia pierwszej faktury sprzedaży produktu lub usługi.

Warunkiem otrzymania pożyczki jest posiadanie umowy inwesty-cyjnej z co najmniej jednym inwestorem kapitałowym, a sama po-życzka oprocentowana jest rocznie w całym okresie trwania umowy na 6,5%. Pożyczka udzielona z PARP nie może przekroczyć kwoty dwukrotności inwestycji dokonanej przez inwestora. Okres spłaty pożyczki wynosi maksymalnie do 8 lat dla pożyczki na uruchomienie działalności oraz do 6 lat dla pożyczki na wzrost i rozszerzenie dzia-łalności i istnieje możliwość udzielenia karencji w spłacie kapitału oraz odsetek.

Wszelkie informacje dostępne są na stronie internetowej Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w sekcji Funduszu Pożyczkowe-go Wspierania Innowacji.

Pilotażem reali-zowanym przez PARP objęte są mikro- lub małe przedsiębiorstwa, które muszą speł-niać określone warunki. Podsta-wowym z nich jest posiadanie umowy inwesty-cyjnej, podpisanej z co najmniej jednym aniołem biznesu lub fun-duszem kapitału podwyższonego ryzyka typu ven-ture capital.


Pomoc zwrotna z FE

Podmioty ekonomii społecznej, których działalność oparta jest

na prymacie celów społecznych nad osiągnięciem zysku ekonomicznego, są pomijane przez instytucje finanso-we. Trudności w uzyskaniu wsparcia finansowego np. pożyczek i kredy-tów znacznie ograniczają szanse na rozwój przedsiębiorstw społecznych. Trudności te są spowodowane m.in. niezrozumieniem specyfiki działalno-ści podmiotów ekonomii społecznej, ale także wysokim ryzykiem związa-nym z kierowaniem akcji pożyczkowej do podmiotów, dla których dochodo-wość przedsięwzięcia ma drugorzęd-

ne znaczenie wobec zysku społecz-nego, np. w postaci zatrudnienia osób z tzw. grup wykluczonych społecznie.

Przed przedsiębiorstwami spo-łecznymi otworzyły się jednak nowe możliwości. Dzięki Pilotażowemu

Programowi Finansowania Podmio-tów Ekonomii Społecznej finansowa-nemu w ramach Programu Opera-cyjnego Kapitał Ludzki (Działanie 1.4) luka kapitałowa (czyli luka między za-potrzebowaniem na zwrotne instru-menty finansowe a ofertą dostępną na rynku) ma zostać zmniejszona, zaś szanse tych przedsiębiorstw w do-stępnie do zewnętrznych źródeł fi-nansowania – wyrównane.

Zgodnie z podpisaną 19 lipca 2012 roku umową o dofinansowanie pro-jektu systemowego, beneficjent sys-temowy, którego rolę pełni Bank Gospodarstwa Krajowego, otrzymał środki na utworzenie funduszu po-wierniczego, z którego Pośrednicy Fi-nansowi będą mogli czerpać kapitał

Wsparcie dla ekonomii społecznejOd 2013 r. podmioty ekonomii społecznej mogą korzystać z preferencyjnych pożyczek i doradztwa gospodarczego z nimi związanego. Jest to możliwe dzięki uruchomieniu pilotażowego projektu realizowanego przez Bank Gospodarstwa Krajowego i współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. To olbrzymia szansa na rozwój i poprawę konkurencyjności m.in. spółdzielni i organizacji pozarządowych, które dotychczas nie miały szans na uzyskanie pożyczek i kredytów.

dEFInICJA EkonomII SPołECznEJ Ekonomia społeczna to tylko jeden ze sposobów określenia działalno-ści gospodarczej, która łączy w sobie cele społeczne i ekonomiczne. Według definicji europejskiej sieci badawczej EMES (European Research Network) za przedsiębiorstwo społeczne uznaje się działalność o celach głównie społecznych (integracja społeczna grup defaworyzowanych, usługi edukacyjne, socjalne). Zyski takich podmiotów są reinwestowa-ne w te cele lub we wspólnotę, a nie w celu maksymalizacji zysku lub zwiększenia dochodu udziałowców czy też właścicieli.

↑ Konsultacje i doradztwo, z jakich będą mogły sko-rzystać podmioty ekonomii społecznej w ramach Dzia-łania 1.4 PO KL, pozwolą na wyrównanie szans tych przedsiębiorstw w dostępie do kapitału zwrotnego.

Aleksandra Muzińska, doradca ds. ekonomii społecznej w Towarzystwie Inwestycji Społeczno -Ekonomicznych SA

Fundusz dla ekonomii społecznej to długo oczekiwany instrument finansowania zwrotnego na polskim rynku. Sektor ten jest dość młody i w sposób szczególny potrzebuje wsparcia, w tym przede wszystkim instrumentów preferencyjnych. Dlatego też reakcje na powstanie projektu są bardzo pozytywne. Odno-towujemy bardzo duże zainteresowanie pożyczkami – również wśród podmiotów nie spełniających wa-runków np. zbyt młodych lub nie prowadzących działalności gospodarczej. Zgłaszają się do nas podmioty o bardzo zróżnicowanych potrzebach. Niektóre przeznaczają pożyczkę na zakup maszyn lub materiałów produkcyjnych, inne – na zakup środków transportu lub adaptację lokalu. Zawsze jednak przedsięwzięcia służą rozwojowi podmiotu poprzez zwiększanie przychodu lub zatrudnienia, a przypadku organizacji po-zarządowych poprzez wzrost zysku, który ma być później reinwestowany w cele społeczne.

Fot. Shutterstock


dystrybuowany w formie pożyczek dla podmiotów ekonomii społecznej. W wyniku przetargu, funkcję Pośredni-ków Finansowych we wszystkich pię-ciu makroregionach, na jakie dokona-no podziału kraju i dostępnej alokacji w związku z realizacją projektu, wy-brane zostało Towarzystwo Inwestycji Społeczno – Ekonomicznych S.A.

W sumie, na realizację projektu systemowego zawartego w Działa-niu 1.4 PO KL, przeznaczono kwotę 30 mln zł (z czego około 25 mln zł może trafić do podmiotów ekonomii społecznej w formie preferencyjnych pożyczek). Według założeń, z poży-czek tych może skorzystać około 250 przedsiębiorstw. Mogą one wyko-rzystać uzyskane wsparcie na rozwój działalności gospodarczej, który ma zaowocować wzrostem przychodów lub wzrostem zatrudnienia.

kto może skorzystaćZ pożyczek mogą skorzystać spół-dzielnie (pracy; inwalidów i niewido-mych, socjalne), organizacje pozarzą-dowe, kościelne osoby prawne lub ich jednostki organizacyjne (jeśli ich cele statusowe obejmują prowadze-nie działalności pożytku publicznego), a także spółki akcyjne, spółki z ogra-niczoną odpowiedzialnością oraz klu-by sportowe, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, a dochód prze-znaczają na realizację celów statuso-wych. Podmioty te mogą ubiegać się o zwrotną pożyczkę w wysokości do 100.000 zł na 100% wysokości kosz-tów projektu, na okres o maksymal-nej długości 60 miesięcy. Maksymalny okres karencji w spłacie kapitału po-życzki wynosi pół roku.

By ubiegać się o pożyczkę podmio-ty ekonomii społecznej muszą spełnić kilka warunków. Przede wszystkim muszą prowadzić działalność gospo-darczą przez co najmniej rok przed złożeniem wniosku. Program kiero-wany jest do przedsiębiorstw mikro i małych, czyli takich które zatrudniają do 50 osób, a których roczny obrót i całkowity roczny bilans nie przekra-cza 10 milionów euro. Poza tym, nie mogą one zalegać w płatnościach zo-bowiązań podatkowych, ani z tytułu opłacania składek emerytalnych.

Co ważne, pożyczka ta udziela-na jest na preferencyjnych zasadach.

Jej oprocentowanie jest stałe, a jego podstawowa wysokość wynosząca 0,5 stopy redyskonta, może zostać dodatkowo zmniejszona do 0,25 w trzech konkretnych przypadkach. I tak, na mniejszy procent liczyć mogą: spółdzielnie socjalne, które w ostat-nim rocznym okresie obrachunko-wym osiągnęły przychody niższe niż 100.000 zł; podmioty, w których nie mniej niż połowa pracowników to osoby niepełnosprawne, bądź ma-jące inne problemy społeczne, np. bezdomni i uzależnieni. Trzecią grupę kwalifikującą się do warunków prefe-rencyjnych stanowią podmioty prze-znaczające co najmniej 10% zysku lub nadwyżki bilansowej na działalność pożytku publicznego.

na jakich zasadachWnioski o pożyczkę rozpatrywane będą w ciągu 10 dni roboczych od momentu dostarczenia kompletnej dokumentacji. Jeśli zostaną rozpatrzo-ne pozytywnie, wypłata środków na-stąpi w ciągu 3 dni od daty podpisa-nia umowy pożyczkowej. Zabezpie-czeniem jest weksel „in blanco” wraz z deklaracją wekslową.

Oprócz pieniędzy, podmioty eko-nomii społecznej w ramach progra-

mu mogą skorzystać z indywidu-alnego doradztwa, którego zakres uzależniony jest od specyfiki dzia-łalności i przeznaczenia pożyczki. Podczas konsultacji, których wymiar nie może przekraczać maksymalnie 30 godzin zegarowych, pracownicy danego przedsiębiorstwa mogą po-szerzać swoją wiedzę nt. księgowo-ści, prawa podatkowego, zarządza-nia zasobami ludzkimi, marketingu i promocji i innych. Pożyczki udziela-ne będą do 30 czerwca 2015 roku, zaś ostateczny termin świadczenia usług doradczych minie 30 września 2015 r. Monitoring projektu zakoń-czy się 5 lat później.

katarzyna hryniewicka

InFormACJE o ProJEkCIEnazwa: Projekt systemowy pt. „Wsparcie inżynierii finansowej na rzecz rozwoju ekonomii społecznej”, realizowany w zakresie Działania 1.4 PO KL

Budżet Projektu: 30 mln zł; środki te pochodzą z EFS (85%) oraz dotacji celowej budżetu państwa (15%), z czego 25 mln zł przeznaczonych zostanie na pożyczki

kto może skorzystać? M.in. spółdzielnie: pracy, inwalidów i niewidomych, socjalne; organizacje pozarządowe; spółki, któ-re działają w formie non-profit

gdzie trzeba się zgłosić? Towarzystwo Inwestycji Społecz-no-Ekonomicznych SA, ul. Okopowa 56, 01-042 Warszawa, www.tise.pl

podlaskie

mazowieckie

warmińsko-mazurskie

lubelskie

podkarpackiemałopolskie

łódzkie

pomorskie

zachodniopomorskie

wielkopolskie

24%

dolnośląskie

opolskie śląskie świętokrzyskie

lubuskie

kujawsko-pomorskie

11%

24%

18%

23%

PodzIAł ŚrodkóW nA kAPItAł PożyCzkoWy dlA PoSzCzEgólnyCh mAkrorEgIonóW


Pomoc zwrotna z FE

Chodzi przede wszystkim o firmy, które chcą inwestować w swój

rozwój, ale nie posiadają odpowied-nich środków finansowych czy zabez-pieczeń o wystarczającej wartości, aby uzyskać pożyczkę. Ze względu na krótką historię kredytową, bądź całkowity jej brak, otrzymanie kredy-tu na standardowych zasadach byłoby dla nich znacznie trudniejsze.

Projekt pn. „Reporęczenia i po-życzki szansą na zwiększenie finan-sowania zewnętrznego MŚP. Instru-

menty wsparcia funduszy poręcze-niowych i pożyczkowych w Polsce Wschodniej”, realizowany w ramach Programu Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW), umożliwia przedsiębior-stwom w Polsce Wschodniej inwe-stowanie w rozwój, co z kolei prze-kłada się na zwiększenie biznesowej aktywności w makroregionie.

Jak to działa?Mechanizm wsparcia funduszy porę-czeniowych i pożyczkowych polega

na udzieleniu przez Bank Gospodar-stwa Krajowego (BGK), beneficjenta PO RPW – zwrotnego wsparcia in-stytucjom finansowym (funduszom poręczeniowym i pożyczkowym, bankom czy innym operatorom ryn-ku finansowego), pełniącym funkcję pośredników finansowych. Następ-nie podmioty te, z przyznanych im środków, udzielają wsparcia ostatecz-nym odbiorcom, czyli mikro, małym i średnim przedsiębiorstwom z Polski Wschodniej.

Warunki udzielania wsparcia na rzecz MŚP ustalane są bezpośred-nio przez pośredników finansowych, którzy dokonują analizy i oceny ryzy-ka kredytowego. Zarówno pożyczki, jak i poręczenia, mogą być udzielane na warunkach rynkowych lub na wa-runkach korzystniejszych niż rynkowe, z uwzględnieniem pomocy de mini-mis. W przypadku pożyczek, odsetki od zaciągniętego kapitału są znacz-

W Polsce Wschodniej łatwiej o pożyczkiW ramach unijnego projektu realizowanego przez Bank Gospodarstwa Krajowego, firmy z pięciu województw Polski Wschodniej – lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego, mają dostęp do środków finansowych na atrakcyjnych warunkach. Do tej pory wsparcie w postaci pożyczek i poręczeń, o łącznej wartości 67,1 mln zł, uzyskało 765 mikro, małych i średnich przedsiębiorców.

komU UdzIElAnE Są rEPoręCzEnIA I PożyCzkIW rAmACh ProJEktU?z proponowanych przez pośredników finansowych rozwiązań może skorzystać przedsiębiorca:

❚❚ zatrudniający od 1 do 250 pracowników;

❚❚ mający obrót roczny w wysokości do 50 mln € oraz posiadający sumę bilansową do 43 mln €;

❚❚ posiadający siedzibę i prowadzący działalność gospodarczą w Polsce Wschodniej (program obejmuje województwa warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie, podkarpackie i świętokrzyskie);

❚❚ oraz nieposiadający wystarczających środków finansowych na realizację projektu czy zabezpieczeń o wystarczającej wartości.

Fot.

Shut

ters

tock

nie niższe niż w przypadku kredy-tów komercyjnych. Natomiast me-chanizm reporęczeń minimalizuje ry-zyko zarówno dla banku komercyjne-go, jak i dla funduszu poręczeniowego.

Na całym systemie ostatecznie korzysta przedsiębiorca, który bez dodatkowych zabezpieczeń (porę-czeń) nie otrzymałby kredytu, czy pożyczki ze względu na krótką hi-storię kredytową, czy też krótki czas działania na rynku.

Przyjazne warunki kredytuProjekt unijny wzbudza ogromne za-interesowanie młodych firm, które widzą w nim szansę na rozwój działal-ności, m.in. poprzez zakup wyposa-żenia (np. restauracji, aptek), maszyn, narzędzi, środków transportu, czy też gruntów pod budowę.

Dzięki projektowi unijnemu otrzy-maliśmy 220 tys. pożyczki na zaku-pienie środków transportu, co wpły-nęło w znacznym stopniu na dyna-miczny rozwój naszej firmy – mówi Tomasz Krajewski z firmy Agronaft w Lidzbarku. – Procedura związa-na z uzyskaniem pożyczki przebiegła szybko i sprawnie. Uważam, że war-to korzystać z tego rodzaju wsparcia dla rozwijającego się biznesu. Z po-życzki udzielonej w ramach projek-tu skorzystała również developerska firma Legar z Działdowa: Wzięliśmy 300 tys. zł pożyczki na rozwój firmy. Kupiliśmy 3 grunty przeznaczone pod

budowę domów wielorodzinnych – tłu-maczy Marcin Keller, Prezes Zarządu firmy Legar. – Jesteśmy bardzo zado-woleni z tej pożyczki ze względu na jej niskie oprocentowanie – około 5 proc. oraz przyjazne warunki kredytu: nie-wiele formalności, prosta forma roz-liczenia w postaci faktur, krótki okres oczekiwania na pieniądze.

Kolejna pula do rozdysponowaniaNa realizację projektu Bank Go-spodarstwa Krajowego z Programu Rozwój Polski Wschodniej otrzymał kwotę 121,3 mln zł. Zostanie ona powiększona jeszcze o 54 mln zł. Obecnie zaangażowanie środków pro-jektu na rzecz pośredników finanso-wych, wynosi 97 proc., tj. 117,9 mln zł, z czego 29 mln zł to umowy re-poręczenia – mówi Jarosław Kała, dyrektor Departamentu Instrumen-

tów Inżynierii Finansowej Banku Go-spodarstwa Krajowego. – Na koniec II kwartału br. bezpośrednie wsparcie uzyskało 765 mikro, małych i średnich przedsiębiorców na łączną kwotę 67,1 mln zł, z czego 52,9 mln zł stanowią środki PO RPW, natomiast 14,2 mln zł to wkład własny pośredników finanso-wych uczestniczących w projekcie.

Aktualnie pośrednicy dysponują jeszcze kwotą 65 mln zł, z czego 57,4 mln zł zostanie przeznaczone na prze-kazanie wsparcia dla MŚP w formie pożyczek, a 7 mln zł zostanie wyko-rzystane na udzielenie gwarancji pod przyznawane przez instytucje finanso-we pożyczki. W odróżnieniu od do-tacji, gdzie środki są wykorzystywane jednokrotnie, reporęczenia i pożyczki są finansowaniem zwrotnym, co ozna-cza, że po zwolnieniu kapitału w mo-mencie spłaty zabezpieczonego kredy-tu środki mogą być użyte ponownie. Jest to więc swojego rodzaju „perpetum mobile” – podkreśla Jarosław Kała. –

Trudno jest mówić o tym, ile pieniędzy zostało jeszcze do rozdysponowania, gdyż środki przeznaczone na realizację projektu można wykorzystywać wielo-krotnie. W miarę uwalnianych środków z jednostkowych inwestycji, BGK będzie dążył do rozdysponowania kolejnej puli środków dla pośredników finansowych, a w konsekwencji do MŚP – dodaje.

urszula koronczewska

WIęCEJ InFormACJIFirmy z Polski Wschodniej zainteresowane uzyskaniem wspar-cia finansowego na rozwój działalności powinny zgłosić się do pośredników finansowych.

Ich dane kontaktowe dostępne są na stronie internetowej: http://www.porpw.com.pl/gdzie-złozyć-wniosek/

zASAdy UdzIElAnIArEPoręCzEń I PożyCzEkPożyczki oraz reporęczenia udzielane w ramach Po rPW muszą być przeznaczone na finansowanie działalności gospodarczej mikro, małego lub średniego przedsiębiorcy, w tym w szczególności na:

❚❚ finansowanie inwestycji polegających m.in. na zakupie, budowie lub modernizacji obiektów produkcyjno-usługowo-handlowych;

❚❚ tworzenie nowych miejsc pracy;

❚❚ wdrażanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych;

❚❚ zakup wyposażenia takiego jak maszyny, urządzenia, aparaty, w tym także zakup środków transportu bezpośrednio związanych z celem realizowanego przedsięwzięcia;

❚❚ oraz inne cele gospodarcze przyczyniające się do rozwoju MŚP.

Pozyskane środki nie mogą być z kolei przeznaczane na:❚❚ pokrywanie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej;

❚❚ cele konsumpcyjne;

❚❚ spłatę innych pożyczek i kredytów zaciągniętych w innych instytu-cjach finansowych;

❚❚ spłatę zobowiązań publiczno-prawnych.

↓Wizualizacja projektu domów wielorodzinnych, które zostaną wybudo-wane przez firmę Legar z Działdowa, na gruntach zakupionych dzięki pożycz-ce w wysokości 300 tys. zł.


Zarówno po-życzki, jak i po-ręczenia, mogą być udzielane na warunkach rynkowych lub na warunkach korzystniejszych niż rynkowe, z uwzględnie-niem pomocy de minimis. W przy-padku pożyczek, odsetki od zacią-gniętego kapitału są znacznie niższe niż w przypadku kredytów komer-cyjnych.

Agnieszka Dawydzikdyrektor Departa-mentu Koordynacji Polityki Struktural-nej MRR


FE w latach 2014-2020

Czego możemy spodziewać się w związku z przyznanymi nam środ-kami na lata 2014-2020?

Po raz kolejny dysponujemy jed-ną z większych alokacji wśród kra-jów członkowskich. Nie możemy więc ulec pokusie wydatkowania ich na projekty, które przynoszą korzyści jedynie doraźne. Musimy dążyć do zainwestowania w te obszary, które staną się kołem zamachowym gospo-darki – pobudzą przedsiębiorczość i innowacyjność, a tym samym da-dzą ludziom nowe szanse i możliwo-ści. Strategię wykorzystania Funduszy Europejskich dla realizacji celów roz-wojowych kraju prezentuje projekt Umowy Partnerstwa, która jest pod-stawowym i jednym z najważniej-szych dokumentów strategicznych na perspektywę 2014-2020. Umowa jest ściśle powiązana zarówno z cela-mi strategii Europa 2020, czego wy-maga od nas Komisja Europejska, jaki i z celami wskazanymi w Strategii Roz-woju Kraju (SRK) oraz dziewięciu zin-tegrowanych strategiach dotyczących różnych obszarów.

Zgodnie z SRK, unijne środki w nowej perspektywie w dużej mierze mają przyczyniać się do zwiększenia kon-kurencyjności polskiej gospodarki.

Tak. Będzie się ona opierać na wsparciu działań proinnowacyjnych i prozatrudnieniowych. Priorytetem będą inwestycje związane z tworze-niem i zastosowaniem nowocze-snych technologii w gospodarce oraz szerszym wykorzystaniem techno-

logii informacyjno-komunikacyjnych. Niemożliwe jest rozwijanie konkuren-cyjnej gospodarki bez odpowiedniej ja-kości kadr. Dlatego też bardzo ważne będą działania związane z kapitałem ludzkim w tym poprawa jakości na-

uczania oraz dostosowanie kwalifikacji do potrzeb nowoczesnej gospodarki, aktywizacja zawodowa grup znajdu-jących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy (głównie kobiety, mło-dzież, osoby 50+), czy ochrona zdro-wia. Konkurencyjność polskiej gospo-darki zwiększać będą także zaawan-sowane inwestycje w infrastrukturę transportową czy energetyczną kraju.

Musimy mądrze inwestowaćPrzed Polską trzecia perspektywa finansowa. W latach 2014-2020 będziemy dysponować ogromną kwotą 72,9 mld euro na realizację polityki spójności oraz 28,5 mld euro na rozwój obszarów wiejskich i dopłaty bezpośrednie. O tym, na co przeznaczone zostaną unijne środki oraz w jaki sposób zostaną rozdysponowane, rozmawiamy z Agnieszką Dawydzik, dyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej MRR.

Priorytetem będą inwe-stycje związane z two-rzeniem i zastosowaniem nowoczesnych technologii w gospodarce oraz szer-szym wykorzystaniem technologii informacyjno--komunikacyjnych. Bardzo ważne będą działania związane z kapitałem ludzkim w tym poprawa jakości nauczania oraz dostosowanie kwalifikacji do potrzeb nowoczesnej gospodarki, aktywizacja zawodowa grup znajdują-cych się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy, czy ochrona zdrowia.

17FE w latach 2014-2020

A jak w nowej perspektywie finanso-wej będą wyglądać kwestie związane z wymiarem społecznym?

Będą one ściśle powiązane ze wspomnianą poprawą konkuren-cyjności polskiej gospodarki. Skupią się na ograniczeniu ubóstwa i wy-równywaniu szans w dostępności do dobrej jakości usług publicznych. W nowej perspektywie zadbamy o wykorzystanie potencjałów roz-wojowych wszystkich regionów oraz objęcie dedykowanym, spe-cjalnym wsparciem tych obszarów, które mają specyficzne i trudne pro-blemy. Działania finansowane z Fun-duszy Europejskich będą adresowa-ne przede wszystkim do grup, któ-re są w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy – młodzieży rozpo-czynającej aktywność zawodową, kobiet powracających do pracy po urlopach macierzyńskich i wycho-wawczych, osób powyżej 50 roku życia. Wyrównywaniu szans pomo-gą także inicjatywy zwiększające do-stępność do dobrej jakości usług pu-blicznych – opieki zdrowotnej, kul-tury czy edukacji. Pomocne w tym będzie wykorzystywanie Internetu, co wymagać będzie odpowiednich szkoleń i zapewnienia infrastruktury sieciowej.

Czy w nowej perspektywie finanso-wej zmienią się zasadniczo obszary wsparcia?

Nie przewiduje się rewolucyj-nych zmian jeśli chodzi o obszary wsparcia. Zmienią się jednak zasa-dy. Każda inwestycja będzie musia-ła być uzasadniona pod kątem jej wpływu na realizację długofalowych celów rozwojowych. Przykładowo: inwestując w badania i rozwój mu-simy zagwarantować wykorzystanie ich wyników w przedsiębiorstwach. Projekty szkoleniowe muszą być zin-dywidualizowane. Modernizacja ter-miczna budynków – jedynie głęboka i po obowiązkowym audycie. Jeżeli dotacje dla przedsiębiorców – to na działania faktycznie zwiększające ich konkurencyjność, tylko w przypad-ku gdy pomoc państwa jest koniecz-na do realizacji tych działań. Łatwiej nie będzie na pewno, ale w dłuższej perspektywie takie podejście z pew-nością przyniesie wymierne korzyści.

Podobno w latach 2014-2020 nastąpi większa niż dotychczas decentraliza-cja zarządzania funduszami.

Tak, to prawda. W obecnej per-spektywie w programach regionalnych znajduje się ok. 37% kwoty z Europej-skiego Funduszu Rozwoju Regionalne-go. W latach 2014-2020 będzie to już ok. 60 %, z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskie-go Funduszu Społecznego tj. ponad 28 mld euro. Podobnie jak w obecnym

okresie programowania, także w no-wej perspektywie każdy samorząd wojewódzki będzie realizował własny program operacyjny, oparty na strate-gii rozwoju województwa. Zwiększe-nie stopnia decentralizacji zarządzania programami operacyjnymi oznacza zwiększenie odpowiedzialności samo-rządów województw za realizację po-lityki rozwoju.

Dziękuję za rozmowę

ProgrAmy krAJoWE rEAlIzoWAnE W PErSPEktyWIE FInAnSoWEJ 2014-2020*❚❚ Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (ok. 24 mld euro) – jego celem będzie wsparcie gospo-

darki efektywnie korzystającej z zasobów i przyjaznej środowisku oraz sprzyjającej spójności teryto-rialnej i społecznej.

❚❚ Wiedza Edukacja rozwój (ok. 3,1 mld euro) – wspierać będzie zatrudnienie i mobilność pracowni-ków, włączenie społeczne i walkę z ubóstwem, inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie, a także wzmacnianie sprawności i efektywności państwa. Program nie będzie miał dużej alokacji, w porównaniu z PO KL w obecnym okresie programowania, ponieważ ok. 75 % Euro-pejskiego Funduszu Społecznego będzie zarządzanych przez regiony.

❚❚ Inteligentny rozwój (ok. 7 mld euro) – zwiększenie innowacyjności gospodarki poprzez wspiera-nie badań naukowych i ich komercjalizacji, współpracę pomiędzy nauką i gospodarką, czy rozwój kadr B+R oraz profesjonalizacja sprzyjających innowacyjności usług instytucji otoczenia biznesu.

❚❚ Polska Cyfrowa (ok. 1,9 mld euro) – jedyna nowość w układzie programów krajowych w porów-naniu z latami 2007-2013. Chodzi w nim m.in. o poszerzanie dostępu do sieci szerokopasmowych, rozwój produktów i usług opartych na technologiach informacyjno-komunikacyjnych; a także więk-sze zastosowanie technologii komunikacyjno-informacyjnych w usługach, np. e-administracja, e-in-tegracja, e-kultura, e-zdrowie.

❚❚ Program dla Polski Wschodniej (ok. 2 mld euro) – wspierane będą obszary zidentyfikowane w Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Polski Wschodniej, tj. innowacyjność, przedsiębior-czość, a także rozwój miast.

Ponadto każdy region będzie realizował swój program operacyjny finansowany zarówno z Euro-pejskiego Funduszu rozwoju regionalnego, jak i Europejskiego Funduszu Społecznego.

↓ Unijne środki w perspek-tywie finansowej na lata 2014-2020 w dużej mierze mają przyczyniać się do zwiększenia konkurencyj-ności polskiej gospodarki. Wpływać na nią będą także zaawansowane inwestycje w infrastrukturę transporto-wą czy energetyczną kraju.

Fot.

Shut

ters

tock

* zgodnie z projektem Umowy Partnerstwa z dnia 12 lipca 2013 r.



Najlepszym dowodem na więk-sze ukierunkowanie na „teryto-

rialność” jest nadanie wymiarowi tery-torialnemu rangi jednej z zasad trakta-towych w Traktacie Lizbońskim, któ-ry stanowi, iż UE „wspiera spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną oraz solidarność między państwami członkowskimi”.

Na poziomie europejskim przeja-wem upowszechnienia idei spójności terytorialnej było przyjęcie w maju 2007 r. Agendy Terytorialnej Unii Eu-ropejskiej – strategicznych ram dla te-rytorialnego rozwoju Europy. Kolej-ny krok to opublikowana przez Ko-misję Europejską (KE) jesienią 2008 r. Zielona Księga w sprawie spójności terytorialnej, która rozpoczęła deba-tę na temat znaczenia tego pojęcia

oraz jego wpływu na kształtowanie polityk rozwojowych. W Polsce ana-logiczna wydaje się być rola przyję-tej przez RM w lipcu 2010 r. Krajo-wej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020. Regiony, miasta, obsza-ry wiejskie (KSRR). Również przyjęta półtora roku później Koncepcja Prze-strzennego Zagospodarowania Kra-ju 2030 (KPZK 2030) wykorzystuje nowe podejście.

Nic więc dziwnego, że podejście terytorialne stało się jedną z głównych zasad programowania funduszy UE na lata 2014-2020. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie Państwu, co kryje się za tym pojęciem oraz jak podejście terytorialne będzie realizowane w ra-mach nowej perspektywy finansowej.

nie tylko granice administracyjnePodejście terytorialne, jako uzupełnia-jące do horyzontalnego, zakłada wie-lowymiarowość procesów rozwojo-wych. Bierze pod uwagę ich społecz-ne, gospodarcze oraz środowiskowe uwarunkowania. Patrząc na obszary, na których procesy te zachodzą, od-chodzi się od ich postrzegania jedynie przez pryzmat granic administracyj-nych i skupia się na indywidualnych

potencjałach, barierach oraz dosto-sowaniu interwencji do ich specyfiki. Stawia przy tym na integrację działań publicznych oraz wielopoziomowy system zarządzania.

Jednym z ostatnich przejawów jego realizacji jest wyodrębnienie w projektowanej Umowie Partnerstwa (UP)1 tzw. obszarów strategicznej in-terwencji państwa (OSI), do których będzie w szczególny sposób adreso-wana polityka regionalna.

Poza OSI, dla zapewnienia osiąga-nia celów wyznaczonych w projekcie UP, instytucje zarządzające programa-mi krajowymi lub regionalnymi mogą wskazać dodatkowe obszary inter-wencji w układzie terytorialnym, któ-re w ich opinii mają szczególne zna-czenie dla prowadzenia procesów rozwojowych.

Instrumenty rozwoju terytorialnego2

Kolejnym dowodem na rosnące zna-czenie terytoriów, tym razem na po-ziomie europejskim, są zapropono-wane przez KE na lata 2014-2020 instrumenty wspierające rozwój te-rytorialny, które mają na celu m.in. lepsze dostosowanie interwencji ze środków europejskich do potrzeb i potencjałów określonych terytoriów.

1 Umowa Partnerstwa określa kierunkiinterwencjiw latach2014-2020trzechpolitykunijnychw Polsce–PolitykiSpój-ności,WspólnejPolitykiRolnejWspólnejPolitykiRybołówstwa.2Poniższezasadyfunkcjonowaniainstru-mentów rozwoju terytorialnego mogąjeszczewymagaćmodyfikacjiw związkuz ostatecznymiprzesądzeniamidotyczą-cymipakietulegislacyjnego,orazwynika-mikonsultacjikrajowych,któreniezosta-łyjeszczesfinalizowane.

Wymiar terytorialny w politykach rozwoju Od wielu lat obserwujemy wzrost roli „podejścia terytorialnego” w rozwoju społeczno-gospodarczym. Pojęcie to pojawia się w wielu dokumentach krajowych i europejskich na zmianę z określeniem „wymiar terytorialny”.

oSI WyodręBnIonEnA PodStAWIE kSrr:❚❚ Polska Wschodnia;

❚❚ miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne;

❚❚ miasta i dzielnice miast wymagające rewitalizacji;

❚❚ obszary wiejskie, w szczególności o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możli-wości rozwojowe;

❚❚ obszary przygraniczne.

Fot. Shutterstock

19FE w latach 2014-2020

zintegrowane Inwestycje terytorialneJednym z takich instrumentów są Zin-tegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT), które umożliwią partnerstwom jednostek samorządu terytorialnego miast oraz obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie realizację wspól-nych przedsięwzięć, łączących finanso-wanie z różnych źródeł – Europejskie-go Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Europejskiego Funduszu Spo-łecznego (EFS). ZIT są doskonałym przykładem podejścia odchodzącego od prymatu sztywnych granic admini-stracyjnych. W Polsce realizować one będą w szczególności zintegrowane działania służące zrównoważonemu rozwojowi obszarów miejskich3.

ZIT mogą być realizowane: ❚❚ w miastach wojewódzkich i na ob-

szarach powiązanych z nimi funk-cjonalnie; ❚❚ w miastach o charakterze regional-

nym i subregionalnym i na obszarach powiązanych z nimi funkcjonalnie; ❚❚ na innych obszarach wymagających

zintegrowanego podejścia pod wa-runkiem, że będzie na nich reali-zowana strategia terytorialna bądź pakt terytorialny4. W dwóch ostatnich przypadkach

decyzja o realizacji ZIT będzie zależa-ła od decyzji Instytucji Zarządzających Regionalnym Programem Operacyj-nym (RPO).

ZIT będą finansowane z podsta-wowej alokacji RPO lub ze środków tzw. rezerwy programowej usta-nowionej na poziomie UP. Projekty komplementarne, wynikające ze Stra-tegii ZIT będą mogły być finansowa-ne ze środków programów zarządza-nych na poziomie krajowym.

Uruchomienie środków na realiza-cję ZIT zależy od spełnienia określo-nych warunków, m.in. zawiązania zin-stytucjonalizowanej formy partnerstwa oraz przygotowania Strategii ZIT. Istot-ne będzie również posiadanie odpo-wiedniej zdolności instytucjonalnej.

3 Zgodnie z projektem regulacji nanową perspektywę finansową (art. 7projektowanego rozporządzenia EFRR)minimum 5% krajowej alokacji EFRRpowinno zostać przeznaczonena roz-wójtychwłaśnieobszarów.4Októrymmowawart.99projektowa-negoRozporządzeniaOgólnego.

Podstawą do dalszych prac nad przygotowaniem ZIT w Polsce bę-dzie, dostępny na stronach MRR, dokument pn. Zasady realizacji Zin-tegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce. W nim oraz na kolejnych stronach biuletynu znajdą Państwo więcej informacji na temat zasad funk-cjonowania tego instrumentu.

rozwój lokalny Kierowany przez Społeczność W okresie 2014-2020 możliwa bę-dzie również realizacja instrumentu pod nazwą Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS), który czer-pie ze stosowanego obecnie w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspól-nej Polityki Rybołówstwa podejścia LEADER. Stosowanie tego instrumen-

tu jest obligatoryjne dla Wspólnej Poli-tyki Rolnej natomiast dobrowolne dla Polityki Spójności i polityki rybołówstwa.

RLKS jest mechanizmem inicjowa-nym i realizowanym przez trójsek-torowe partnerstwa lokalne (lokalni partnerzy społeczni i gospodarczy, mieszkańcy, przedstawiciele władz), poprzez powołanie na określonym terytorium Lokalnych Grup Działania (LGD) oraz opracowanie i realizację lokalnych strategii rozwoju (LSR).

Umowa Partnerstwa przewiduje możliwość realizacji RLKS na różnego

typu terytoriach, przy wykorzystaniu następujących funduszy: ❚❚ EFFROW5 na obszarach wiejskich

lub miejskich z wyłączeniem miast powyżej 20 tys. mieszkańców; ❚❚ EFMR6 na obszarach rybackich;

oraz w zależności od decyzji poszcze-gólnych samorządów wojewódzkich:❚❚ EFS i EFRR (w RPO) na obszarze

całego kraju przy czym na obsza-rach kwalifikujących się do wsparcia z EFFROW i EFMR jako uzupełnie-nie wsparcia tych funduszy.Obszar objęty LSR musi mieć wy-

starczająco duży potencjał absorpcji środków przy jednoczesnym zacho-waniu swojego lokalnego charakte-ru i obejmować co najmniej obszar dwóch gmin.

Więcej o instrumentach rozwoju terytorialnego oraz realizacji wymia-

ru terytorialnego w latach 2014-2020 znajdą Państwo w projekcie Umowy Partnerstwa. Zapraszamy również do śledzenia aktualności na serwisach in-ternetowych MRR.

maciej kolczyński

5 Europejski Fundusz Rolny na rzeczRozwojuObszarówWiejskich.6EuropejskiFunduszMorskiiRybacki.

Fot.

Shut

ters

tock



ZIT będą realizowane na tere-nie miast i powiązanych z nimi

obszarach funkcjonalnych. W związ-ku z tym, jednym z warunków reali-zacji ZIT będzie udokumentowanie chęci współpracy JST służącej reali-zacji wspólnych działań w ramach ZIT. Chęć do współpracy powinna zostać wyrażona zawiązaniem tzw. Związku ZIT.

Wsparcie dla jednostek zaangażo-wanych we wdrażanie ZIT dla miast wojewódzkich zapewnione będzie w krajowym programie operacyj-nym pomocy technicznej. Istotną in-formacją jest fakt, że Program Ope-

racyjny Pomoc Techniczna (POPT 2014-2020) będzie współfinansował działania instytucji odpowiedzialnych za wdrażanie ZIT (w miastach woje-wódzkich) i że instytucje te będą trak-towane podobnie jak inne instytucje wdrażające Fundusze Europejskie. Oznacza to, że z pomocy technicz-nej będzie można finansować katalog kosztów taki jak dla pozostałych in-stytucji (tj. koszty wdrażania, kontroli, audytu, oceny).

mocne strony zItObecnie tj. na etapie przygotowywa-nia ZIT przez miasta można założyć,

że mocne strony Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych polegają przede wszystkim na tym, że:❚❚ pobudzają myślenie samorządów

w kategoriach miasta i jego otocze-nia funkcjonalnego, co daje szansę „zaszczepienia” terytorialnego po-dejścia w praktyce. Dzięki temu, partnerstwa JST z gmin miejskich i powiązanych z nimi funkcjonalnie gmin sąsiadujących mogą identyfi-kować oddolnie wspólne potrzeby dla obszaru realizacji ZIT, ❚❚ sprzyjają porozumiewaniu się po-

nad gminnymi podziałami (także z udziałem partnerów społeczno-

ZIT – nowe narzędzie polityki spójnościZintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) to nowe narzędzie w systemie realizacji polityki spójności w okresie 2014-2020, za pomocą którego realizowane będą strategie terytorialne. Przy pomocy tego instrumentu, partnerstwa jednostek samorządu terytorialnego (JST) miejskich obszarów funkcjonalnych mogą realizować przedsięwzięcia łączące działania finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego.

↑ Umiejętne wdrożenie ZIT może lepiej ukierunkować nie tylko programy regio-nalne, ale i krajowe wspie-rające obszary funkcjonalne miast wojewódzkich. Może np. pomóc w finansowa-niu dużych inwestycji, jak przebudowa infrastruktury transportu publicznego.

Fot. Shutterstock

21FE w latach 2014-2020

-gospodarczych) co może przyno-sić dodatkowe korzyści dla tych JST, np. wspólny patronat nad ważnymi dla partnerów inicjatywami lub sfi-nansowanie przedsięwzięcia, które bez wsparcia budżetem partnera nie byłoby zrealizowane,❚❚ mogą przyczynić się do zwiększe-

nia efektywności polityki rozwo-ju poprzez zintegrowanie różnych instrumentów zarządzanych na poziomie krajowym i regionalnym w obszarze funkcjonalnym danego miasta, co będzie miało przełoże-nie na koordynację i realizację kon-kretnych projektów.

nowy kierunek wsparciaWydaje się, że umiejętne wykorzysta-nie ZIT przez wszystkich uczestników procesu, jakim jest przygotowanie się do wdrażania programów operacyj-nych wspieranych z polityki spójności w latach 2014-2020, może być spo-sobem na przełamanie impasu i nie-chęci współpracy między JST, nie tylko w obszarach funkcjonalnych miast wo-jewódzkich, ale także ich reprezentan-tów – rozumianych przez partner-stwo gmin/powiatów z obszaru reali-zacji ZIT – z władzami regionalnymi.

Ponadto, może to lepiej ukierun-kować nie tylko programy regionalne, ale i krajowe na wsparcie projektów na obszarach funkcjonalnych miast

wojewódzkich. Warto zauważyć, że w tym kierunku zmierzają prace nad zaprojektowaniem programów kra-jowych1, aby ich system wdrażania premiował bądź też wprost wspierał projekty, które nie będą sfinansowa-ne z pieniędzy RPO przeznaczonych na ZIT2, a które uzyskają status stra-tegicznych projektów komplementar-nych. Innymi słowy chodzi o projekty większej skali, których sfinansowanie wymaga dużych nakładów finanso-wych jak np. budowa, przebudowa infrastruktury transportu publiczne-go (sieci szynowych, trolejbusowych czy autobusowych). Tego typu pro-jekty mogą decydować o celowości realizacji uzupełniających się z nimi projektów o „mniejszej skali” jak np. zintegrowane centra przesiadkowe czy ścieżki rowerowe. Wtedy można mówić o prawdziwej integracji pro-jektów. Należy podkreślić jednak, że aby strategiczny projekt komplemen-tarny wskazany przez partnerstwo ZIT uzyskał dofinansowanie z pozio-mu krajowego musi on uzyskać ak-ceptację właściwej IZ programu kra-jowego i spełniać kryteria wyboru projektów. Niemniej jednak istotne jest, że partnerstwa ZIT mają zapew-nione realne szanse na zrealizowanie projektów, które są dla nich najważ-niejsze, gdyż powiązanie systemu re-alizacji ZIT z programami krajowymi tworzy swego rodzaju ciąg logicz-

ny zaplanowanej z góry strategii wy-korzystania funduszy zarządzanych przez marszałka i ministra rozwoju regionalnego.12

daniel Baliński,

redakcja – justyna potiopa

1PrzedewszystkimdotyczytonastępcyPOIiŚorazPOPolskaWschodnia.

2W ramachrezerwyprogramowejusta-nowionejnapoziomieZałożeńUmo-wyPartnerstwa łączne środki służącedofinansowaniu 17 ZIT w obszarachfunkcjonalnych miast wojewódzkich(przeznaczonejakouzupełnieniepod-stawowejalokacjiRPO)wynosząjedy-nieok.4,5%funduszystrukturalnych.

↑ Duże inwestycje prowa-dzone przy wsparciu ZIT, mogą także decydować o celowości realizacji uzu-pełniających je projektów, jak np. budowa ścieżek rowerowych.

← ZIT realizowane będą na terenie miast i powiązanych z nimi obszarach funkcjo-nalnych.

Fot.

Shut

ters

tock

Fot.

Shut

ters

tock


FE na czasie

Projekty podejmowane w ramach PPP dotyczą na ogół szeroko za-

krojonych zadań publicznych o za-sadniczym znaczeniu dla interesu społeczności lokalnych, natomiast dla firm prywatnych nadrzędne kry-terium oceny opłacalności projektu

stanowi przewidywany zysk. Udział środków europejskich i budżeto-wych jest postrzegany jako czynnik zwiększający wiarygodność inwe-stycji, czyli zmniejszający ryzyko dla sektora prywatnego. Jednocześnie, korzyści dla sektora prywatnego to przede wszystkim: stabilny, dłu-goterminowy kontrakt dający nie-zależność od zmian gospodarczych, politycznych i budżetów państwa na kolejne lata.

Wymagające przygotowaniaKluczem do dobrego przygotowa-nia projektu hybrydowego jest wła-ściwe połączenie procesu wybo-ru partnera prywatnego i procesu przygotowania oraz oceny wniosku

ubiegającego się o dofinansowanie. Przygotowując jego realizację nale-ży uwzględnić długi okres weryfiko-wania wniosków o dofinansowanie projektów, w szczególności w przy-padku dużych projektów, które wy-magają dodatkowo oceny eksper-tów JASPERS (inicjatywa powołana i utrzymywana ze środków KE, EBI, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju oraz Banku Creditanstalt für Wiederaufbau) oraz Komisji Eu-ropejskiej. Przygotowanie planu fi-nansowego przedsięwzięcia, któ-re oprócz częściowego finansowa-nia środkami UE zakłada sięgnięcie po kapitał prywatny poprzez PPP, wymaga więc pracy o większym stopniu złożoności i jest obarczone większą liczbą wymagań wynikają-

Wsparcie MRR dla projektów hybrydowychHybrydowe projekty partnerstwa publiczno-prywatnego powstają dzięki połączeniu takich źródeł finansowania inwestycji infrastrukturalnych, jak: środki dotacyjne pochodzące z funduszy Unii Europejskiej (nawet 85% wartości kosztów kwalifikowanych), środki publiczne stanowiące wymagany wkład własny beneficjenta oraz pieniądze przedsiębiorców prywatnych. Te ostatnie, strona prywatna przystępująca do umowy PPP, może wyasygnować z posiadanego już kapitału lub w drodze pozyskania ich z instytucji finansowych specjalnie do określonego celu inwestycyjnego.

↑ Dzięki projektom hybry-dowym powstał kompleks basenów mineralnych w Solcu-Zdroju.

↓

23FE na czasie

cych z regulacji prawnych na pozio-mie europejskim i krajowym. Unij-ne prawo traktuje PPP jako model współpracy zamawiających i wy-konawców, który na szczeblu eu-ropejskim wymaga zastosowania konkurencyjnego i otwartego try-bu wyboru wykonawcy, zgodnie z przepisami dotyczącymi udzielania zamówień publicznych lub konce-sji. Ponadto, hybrydowe przedsię-wzięcia PPP łączą w sobie dodatko-we specyficzne ryzyka związane np. z poziomem dofinansowania, zwro-tem funduszy unijnych, trwałością projektu i znaczących w nim zmian, które wymagają akceptacji KE. Mimo tych wyzwań trzeba podkreślić, że w przypadku projektów hybrydo-wych, powszechniejsze stosowanie partnerstwa publiczno-prywatnego może przynieść znaczne korzyści dla wspólnotowej polityki spójności, zwiększając efekt dźwigni budżetu unijnego.

zapewnić zrównoważony rozwójMinisterstwo Rozwoju Regionalne-go zajmuje się z ramienia admini-stracji centralnej hybrydowymi pro-jektami w formule PPP w ramach realizacji swojego głównego zada-nia: zapewnienia zrównoważonego rozwoju regionalnego kraju. Przy tym korzystanie z funduszy unijnych, wspierane przez MRR przy realizacji projektów PPP, w pełni wpisuje się w nadrzędną zasadę polityki regio-nalnej regulującej działanie tych fun-duszy – tzw. zasadę dodatkowości. Zgodnie z nią, środki przekazywane przez Komisję Europejską z fundu-szy unijnych mają być tylko uzupeł-nieniem funduszy zgromadzonych przez kraj członkowski na dany pro-gram lub projekt, a więc nie mogą ich zastępować.

Dzięki środkom unijnym prze-znaczonym dla Polski w obecnej (2007-2013) i przyszłej perspekty-wie finansowej UE (2014-2020) ry-nek projektów hybrydowych rozwija się i ma pomyślne prognozy, a wy-korzystanie funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności – zdaniem spe-cjalistów – powinno wydatnie wzro-snąć. Środki uzyskiwane z funduszy UE zawsze będą bowiem najatrak-

cyjniejszą formą finansowania inwe-stycji komunalnych tak długo jak tylko będą dostępne. Ponadto, do czyn-ników stymulujących wzrost zainte-resowania i znaczenia PPP dla pod-miotów publicznych (w szczególno-ści szczebla samorządowego) należy zaliczyć przewidywany spadek war-tości nakładów publicznych na dzia-łalność inwestycyjną i moderniza-cyjną. Z punktu widzenia jednostek samorządowych te uwarunkowania nabiorą istotnego znaczenia z uwagi na zaplanowane od 2014 r. wejście w życie nowego modelu kalkulacji dopuszczalnego zadłużenia i deficytu budżetowego.

Coraz więcej projektów hybrydowych!Jak powiedzieliśmy, rynek projek-tów hybrydowych w Polsce zde-cydowanie przyśpiesza. Wg stanu na sierpień 2013 r., w ramach 12 Programów perspektywy finanso-wej 2007-2013 zidentyfikowano 19 projektów hybrydowych, realizo-wanych w różnych modelach PPP, o łącznej wartości 3 995 mln zł. Przeciętna wartość tych projektów wynosi 260 mln zł. Dla porównania – średnia wartość „zwykłej” inwesty-cji PPP, to przeszło 20 mln. zł.

Szesnaście projektów (z 19) o wartości 3 709 mln zł posiada pod-pisane umowy o dofinansowanie i są one najbardziej zaawansowane pod względem wyboru partnera prywat-nego. Kolejne 3 projekty (o wartości 286 mln zł), z uwagi na brak decy-zji dotyczącej przyznania dofinanso-wania, są obecnie w fazie koncep-cyjnej i planowane są do realizacji w ramach trzech Programów Regio-nalnych Województw Pomorskiego, Śląskiego oraz Lubuskiego.

Dziewięć projektów (z 16) o war-tości 2 757 mln zł, związanych jest z sektorem telekomunikacyjnym i stanowi zdecydowaną większość projektów z przyznanym dofinan-sowaniem unijnym. Ich realizacja pozwoli w pełni osiągnąć cele za-kładane w Programie Rozwoju Pol-ski Wschodniej oraz w Programach Regionalnych Województwa Wiel-kopolskiego, Dolnośląskiego, Ma-łopolskiego oraz Mazowieckiego. Pozostałe siedem projektów (z 16)

o wartości 952 mln zł z podpisanymi umowami o dofinansowanie, obej-mują pięć różnych sektorów: gospo-darki odpadami, rewitalizacji, innowa-cji, sportu i rekreacji oraz efektywno-ści energetycznej. Projekty uzyskały dofinansowanie w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko oraz Re-gionalnych Programów Wojewódz-twa Pomorskiego, Śląskiego, Świę-tokrzyskiego i Kujawsko-Pomorskie-go. Wśród nich jeden, jako pierwszy projekt w Europie, skorzystał z nisko-oprocentowanej pożyczki oferowanej ze środków Inicjatywy JESSICA, finan-sowanej w ramach środków zwrot-nych Unii Europejskiej.

Aktualna baza projektówPrzytoczone dane zostały ujęte w opracowanej przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i opublikowa-nej na stronie internetowej Platfor-my Partnerstwa Publiczno-Prywatne-go www.ppp.gov.pl Bazie projektów hybrydowych, która będzie systema-tycznie uaktualniana. Baza zawiera szczegółowe informacje nt. zidenty-fikowanych projektów, w tym: pro-gramu, wartości projektu i wysokości jego dofinansowania, modelu realiza-cji PPP, stopnia zaawansowania jego realizacji, podstawy prawnej wyboru partnera prywatnego, daty zawarcia umowy z partnerem wraz z okresem

Dzięki środkom unijnym przezna-czonym dla Polski w obecnej (2007- -2013) i przyszłej perspektywie finansowej UE (2014-2020) rynek projektów hybry-dowych rozwija się i ma pomyślne prognozy, a wyko-rzystanie fundu-szy struktural-nych i Funduszu Spójności – zda-niem specjalistów – powinno wydat-nie wzrosnąć.

↑W ramach projektów hy-brydowych zrewitalizowany zostanie także Dworzec PKP w Sopocie.


jej realizacji oraz daty zawarcia umo-wy o dofinansowanie.

Wśród projektów wymienionych w Bazie, kilka zostało już zrealizo-wanych i oddanych użytkownikom. Są to np. „Zarządzanie infrastrukturą sportową stoku Dębowiec w Biel-sku-Białej”, „Kompleks mineralnych basenów w Solcu-Zdroju” oraz „Za-rządzanie Sosnowieckim Parkiem Naukowo-Technologicznym”. Przy-pomnijmy, że jednym z wymienio-nych w bazie projektów który uzyskał wsparcie Ministerstwa Rozwoju Re-gionalnego w ramach Platformy PPP był projekt „System Gospodarki Od-padami dla Miasta Poznania” współfi-nansowany ze środków europejskich z Programu Infrastruktura i Środowi-sko 2007-2013. Przez blisko 4 lata otrzymywał on wsparcie doradcze MRR w zakresie partnerstwa pu-bliczno-prywatnego. Wsparcie miało charakter finansowy – zapewniono doradców zewnętrznych w zakresie zagadnień prawnych, ekonomiczno--finansowych, podatkowych oraz technicznych - oraz merytoryczny - pracownicy ministerstwa brali udział w pracach komisji przetargowej.

Co w przyszłości?Realizację projektów hybrydowych powinny w najbliższej przyszłości usprawnić w dużym stopniu nowe regulacje prawne wypracowane przy dużym udziale strony polskiej w projekcie Rozporządzenia Ogól-nego dotyczącego funduszy unij-nych na lata 2014-2020. W toku tych prac MRR, w ramach powo-łanej w styczniu 2011 r. Platformy Partnerstwa Publiczno-Prywatnego (o tym porozumieniu grupującym obecnie 86 podmiotów publicznych pisaliśmy w poprzednim, czerwco-wym biuletynie „Funduszy Europej-skich w Polsce”), aktywnie współ-pracowało z Komisją Europejską, EPEC (Europejskie Centrum Wie-dzy o PPP – wspólna inicjatywa KE oraz EBI) i Inicjatywą JASPERS w za-kresie regulacji unijnych, a obec-nie pracuje nad projektem ustawy, która będzie regulowała na gruncie prawa krajowego zasady wdrażania polityki spójności w latach 2014- -2020.

Nowe regulacje przewidują szczególne podejście do partner-stwa publiczno-prywatnego i sta-

nowią tym samym wypełnienie luki w prawodawstwie unijnym polega-jącej na braku jednej regulacji odno-śnie stosowania tej formuły. Istotą odrębnego rozdziału w rozporzą-dzeniu Ogólnym poświęconego PPP jest:❚❚ uznanie szczególnej specyfiki PPP

poprzez zapewnienie pryma-tu przepisów dla tego trybu nad przepisami o charakterze ogól-nym,❚❚ wprowadzenie do rozporządze-

nia ogólnego definicji PPP, ❚❚ zapewnienie, że beneficjentem

projektu może być podmiot pu-bliczny lub podmiot prywatny,❚❚ zapewnienie możliwości zmia-

ny beneficjenta w trakcie realiza-cji projektu, bez uszczerbku dla przepisów dotyczących trwałości,❚❚ uznanie kwalifikowalności wydat-

ków w przypadku wpłaty refun-dacji UE na rachunek powierniczy, jeśli kontrakt PPP przewiduje po-noszenie przez podmiot publiczny opłat za dostępność, rozłożonych w fazie operacyjnej projektu tj. po zakończeniu okresu kwalifikowal-ności wydatków.

Projekty hybrydowe w Polsce w latach 2007-2013*Lp. Nazwa projektu / etap realizacji Wartość

projektu (mln zł)

Wkład unijny

(mln zł)

Program z jakiego pochodzą środki UE

Tryb wyboru partnera prywatnego

1. Kompleks mineralnych basenów w Solcu-Zdroju / projekt w fazie operacyjnej

16 7 RPO Świętokrzyskie 2007-2013

Ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi

2. Rewitalizacja dworca PKP oraz terenów przydworco-wych w Sopocie / projekt realizowany

96 42 RPO Pomorskie 2007-2013


3. Budowa Wielkopolskiej Sieci Szerokopasmowej i za-rządzanie jej infrastrukturą / projekt realizowany

407 284 RPO Wielkopolskie 2007-2013

Prawo zamówień pu-blicznych (budowa) i Ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi (operator infra-struktury)

4. System Gospodarki Odpadami dla Miasta Poznania / projekt realizowany

725 352 POIiŚ 2007-2013 Prawo zamówień pu-blicznych (dialog konku-rencyjny)

5. Zarządzanie Sosnowieckim Parkiem Naukowo-Tech-nologicznym (SPNT) / projekt realizowany

39 30 RPO Śląskie 2007-2013 Ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi

6. Zarządzanie infrastrukturą sportową stoku Dębowiec w Bielsku-Białej / projekt realizowany

61 45 RPO Śląskie 2007-2013 Ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi

7. Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - woje-wództwo warmińsko-mazurskie / projekt realizowany

317 220 PO RPW 2007-2013 Prawo zamówień publicznych (dialog konkurencyjny)

Pozostała część tabeli na stronie 25

Realizację projek-tów hybrydowych powinny w naj-bliższej przyszło-ści usprawnić w dużym stopniu nowe regulacje prawne wypraco-wane przy dużym udziale strony polskiej w pro-jekcie Rozporzą-dzenia Ogólnego dotyczącego funduszy unijnych na lata 2014-2020.

25FE na czasie

działanie skupione na konkretachPreferowane przez Komisję Euro-pejską kierunki przyszłego wsparcia z funduszy unijnych są zbieżne z ob-szarami szczególnie interesujący-mi dla PPP. Są to obszary związane ze świadczeniem usług publicznych, wymagających wielomiliardowych nakładów, których sektor publiczny z pewnością nie będzie w stanie po-nieść samodzielnie; m.in. transport, ochrona środowiska, energetyka, rewitalizacja i ochrona zdrowia. Dla-tego też Platforma PPP sprofilowała w 2013 r. zakres swojego wsparcia na te sektory.

W ramach zaplanowanych dzia-łań Ministerstwo Rozwoju Regio-

nalnego, przy współudziale przed-stawicieli inicjatywy JASPERS, prze-prowadziło w grudniu 2012 r. nabór projektów PPP w sektorze ochrony zdrowia, a w styczniu 2013 r. nabór w sektorze dróg samorządowych. W ich wyniku wyłonione zostaną przedsięwzięcia pilotażowe, któ-re zostaną objęte kompleksowym wsparciem MRR w procesie wybo-ru partnera prywatnego. Powinny one charakteryzować się najwięk-szym prawdopodobieństwem re-alizacji w modelu PPP i mieć moż-ność ubiegania się o dofinansowanie z UE w nowej perspektywie finan-sowej. Oczekiwanymi rezultatami działań Platformy PPP w tym zakre-sie będą:

❚❚ doradztwo dla promotorów 18 projektów,❚❚ ocena projektów i rekomendacje

co do dalszych działań,❚❚ wzorcowa dokumentacja projek-

towa dla 2 sektorów z możliwo-ścią wykorzystania w innych pro-jektach (dot. analizy ryzyk, podziału zadań między partnerami, zapisów umownych, modeli finansowa-nia projektu, łączenia środków UE i PPP, pomocy publicznej, kwalifiko-walności wydatków w ramach per-spektywy finansowej 2014-2020,❚❚ wypracowywanie rozwiązań sys-

temowych.roBert kałuża

dyrektor departamentu wsparcia projektów

partnerstwa publiczno-prywatnego, mrr

8. Likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci szkieletowej / ogłoszenie na wybór partnera

215 150 RPO Dolnośląskie 2007-2013

Prawo zamówień publicznych (przetarg nieograniczony)

9. Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - woje-wództwo świętokrzyskie / ogłoszenie na wybór part-nera

201 139 PO RPW 2007-2013 Prawo zamówień publicznych (przetarg nieograniczony)

10. Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - woje-wództwo podkarpackie / ogłoszenie na wybór part-nera


11. Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - woje-wództwo podlaskie / ogłoszenie na wybór partnera

251 174 PO RPW 2007-2013 Prawo zamówień publicznych (przetarg nieograniczony)

12. Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - woje-wództwo lubelskie / ogłoszenie na wybór partnera


13. Internet dla Mazowsza / ogłoszenie na wybór part-nera

493 341 RPO Mazowieckie 2007-2013

Prawo zamówień publicznych (dialog konkurencyjny)

14. Małopolska Sieć Szerokopasmowa / przygotowanie projektu

192 64 RPO Małopolskie 2007-2013

Prawo zamówień publicznych (dialog konkurencyjny)

15. Budowa stacji gazowej wysokiego ciśnienia, sieci gazowej średniego ciśnienia relacja Dębowa Łąka - Książki - Jabłonowo Pomorskie wraz z siecią roz-dzielczą średniego ciśnienia na terenie gminy Książki i gminy Jabłonowo Pomorskie - Etap I / ogłoszenie na wybór partnera

8 3 RPO Kujawsko-Pomor-skie 2007-2013


16. Budowa stacji gazowej wysokiego ciśnienia, sieci gazowej średniego ciśnienia relacja Dębowa Łąka - Książki - Jabłonowo Pomorskie wraz z siecią roz-dzielczą średniego ciśnienia na terenie gminy Książki i gminy Jabłonowo Pomorskie - Etap II / ogłoszenie na wybór partnera

8 3 RPO Kujawsko-Pomor-skie 2007-2013


SUMA 3 709 2 325* Tabela zawiera projekty z wybranym partnerem prywatnym lub jego wybór jest na zaawansowanym etapie – według stanu na lipiec 2013 r.

Projekty hybrydowe w Polsce w latach 2007-2013*Lp. Nazwa projektu / etap realizacji Wartość

projektu (mln zł)

Wkład unijny

(mln zł)

Program z jakiego pochodzą środki UE

Tryb wyboru partnera prywatnego

Kontynuacja tabeli ze strony 24


FE na czasie

Gra rozpocznie się 5 paździer-nika 2013 r. w centrum stolicy.

Uczestnicy wcielają się wtedy w go-spodarzy fikcyjnych regionów i roz-poczną rozgrywkę. Zespoły zbiorą się w punkcie startowym, otrzymają pakiety startowe (karty gry, karty do referendum), zapoznają się z zasada-mi gry i na sygnał rozpoczną szwajcar-ską przygodę.

zostań zegarmistrzem swojego regionuPrzed uczestnikami stanie nie lada wyzwanie – rozwój własnego regio-

nu. Zarządzanie komunikacją miej-ską, budowa infrastruktury, badania naukowe, wspieranie kreatywności ekonomicznej mieszkańców stanie się celem każdego zespołu.

Zespoły będą poruszały się po wyznaczonym terenie gry w do-wolnej kolejności wykonując zadania oraz zdobywając fundusze na roz-wój swoich regionów. W wybranym przez siebie momencie (po zdoby-ciu funduszy) gracze odwiedzają spe-cjalnie oznakowane Centra Rozwo-ju, w których decydują o kierunkach rozwoju swojego regionu. Co 30 - 40 minut, również we wspomnia-nych centrach, odbywają się refe-renda, w których gracze zadecydują o specjalnych zasadach występują-cych w grze. Nawiązują one do silnie zakorzenionej w Szwajcarii tradycji demokracji bezpośredniej.

kto może wziąć udziałZapraszamy wszystkich dorosłych chcących w ciekawy i niecodzienny sposób spędzić sobotę. Rejestracja od-bywać się będzie drogą internetową oraz w punkcie startowym gry. Każdy, kto będzie chciał zmierzyć się z wy-zwaniem tworzenia własnego regionu oraz zaznać odrobiny emocji i rywali-zacji znajdzie coś dla siebie.

PunktacjaPodczas rozgrywki za wykonanie każdego z zadań zespół otrzyma fundusze. Zebrane środki drużyna może przeznaczyć na rozbudowę swojego regionu.

Ranking wyświetlany jest na bieżą-co na monitorach w Centrach Roz-woju i bedzie dostępny przez cały czas trwania gry. O zwycięstwie zespołu zadecyduje najwyższa liczba punk-tów, a w przypadku takiej samej liczby punktów – szybsze zakończenie gry.

FinałGra zakończy się po upływie wyzna-czonego czasu, wtedy drużyny zbio-rą się w jednym z Centrów Rozwoju, gdzie odbędzie się ceremonia ogło-szenia wyników i wręczenia nagród. Wygrywa zespół, który najlepiej roz-winął swój region i zdobył najwięcej punktów.

Jest o co walczyć, bo nagrodą bę-dzie lot samolotem nad Warszawą.

Jak nas znaleźć Rozgrywkę będziemy toczyć w cen-trum Warszawy, a polem akcji będzie Ogród Saski. Specjalne stanowiska rozstawione zostaną w pobliżu Naro-dowej Galerii Sztuki Zachęta. Tam też zlokalizowany będzie punkt startowy. Serdecznie zapraszamy do wspólnej zabawy!Szczegóły: www.graszwajcarska.pl

maciej gałaj

Wydarzenie sfinansowane ze środ-ków Szwajcarsko-Polskiego Pro-gramu Współpracy

Zbuduj swój region i baw się z nami!Szwajcarsko-Polski Program Współpracy, czyli tzw. Fundusz Szwajcarski, jest formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Szwajcarię Polsce i 11 innym państwom członkowskim Unii Europejskiej, które przystąpiły do niej w latach 2004-2007. W Ministerstwie Rozwoju Regionalnego zdajemy sobie sprawę, że to trudny i skomplikowany fundusz, którego zawiłości ciężko wytłumaczyć jednym zdaniem dlatego też postanowiliśmy zorganizować grę miejską, która przybliży w przyjazny i lekki sposób jego szczegóły.

Przed uczestnika-mi stanie nie lada wyzwanie - roz-wój własnego re-gionu. Zarządza-nie komunikacją miejską, budowa infrastruktury, badania naukowe, wspieranie kre-atywności eko-nomicznej miesz-kańców stanie się celem każdego zespołu.

27Fundusze Europejskie w Polsce

FE na czasie

❚❚ Marcin z Krakowa: Coraz częściej słyszę, że Fundusze Europejskie to nie tylko dotacje, ale także pożyczki. Dla-czego wprowadzone zostały zwrotne formy finansowania różnych projek-tów? Jakie są zalety pożyczek?

Agnieszka Pogorzelska: Większość beneficjentów preferuje dotacje, po-nieważ pozyskanych pieniędzy nie trzeba zwracać. Otrzymanie dotacji z Funduszy Europejskich nie jest jed-nak procesem prostym. Alternatywą dla dotacji są coraz szerzej stosowa-ne instrumenty zwrotne. W przy-padku pożyczek pieniądz cały czas krąży w gospodarce, co w efekcie powoduje, że w dłuższym okre-sie środki finansowe mogą trafić do większej liczby odbiorców. Benefi-cjenci korzystający z pożyczek stara-ją się je wykorzystywać jak najefek-tywniej, aby obniżyć towarzyszące im koszty. Dzięki temu środki są roz-sądniej wydawane, a ryzyko lepiej skalkulowane. Pożyczki mniej zakłó-cają mechanizmy rynkowe – osoby korzystające z instrumentów zwrot-nych nie są tak bardzo uprzywilejo-wane, jak podmioty uzyskujące do-tacje, gdyż ponoszą koszty związane z uzyskanym wsparciem. Są także mniej korzystne pod względem fi-nansowym – trzeba je zwrócić. Ich warunki spłaty są jednak bardziej ko-rzystne niż w przypadku tradycyjnych kredytów bankowych. Zaletą jest także krótsza i łatwiejsza procedura ich przyznawania niż w przypadku dotacji. Mogą na nie liczyć także fir-my nie posiadające zdolności kredy-towej, a nawet osoby, które dopiero zamierzają zarejestrować działalność gospodarczą. Niedawno zostały tak-że uruchomione pożyczki dla pod-miotów ekonomii społecznej, np. dla organizacji pozarządowych.

Przy staraniu się o pożyczkę najczę-ściej nie są wymagane skomplikowa-ne wnioski i inne dokumenty. Osoba czy instytucja zamierzająca skorzystać z tej formy wsparcia nie musi czekać na termin naboru wniosków, gdyż dokumenty są przyjmowane w trybie ciągłym. Procedura oceny złożonych wniosków jest krótsza, więc można łatwiej ustalić termin rozpoczęcia in-westycji.

❚❚ Krzysztof z Sanoka: Słyszałem, że poza środkami z Funduszy Europej-skich przyznanych Polsce, można ko-rzystać także z inicjatyw wspólnoto-wych. Co to jest, jakie inicjatywy i po co zostały stworzone?

Agnieszka Pogorzelska: Inicjaty-wy wspólnotowe opracowane zo-stały przez Komisję Europejską we współpracy z Europejskim Ban-kiem Inwestycyjnym, który zapew-nia środki na ich realizację. Aktualnie w Polsce funkcjonują trzy inicjatywy wspólnotowe – JEREMIE, JESSICA i JASPERS.

Najbardziej popularną inicjatywą jest JEREMIE. Jest to mechanizm po-zadotacyjnego wsparcia MŚP. Misją inicjatywy JEREMIE jest dostarczanie kapitału na inwestycje dla tych pod-miotów, które nie mają dostępu do bankowych linii kredytowych. Może być ona oferowana w postaci porę-czeń, kredytów, pożyczek oraz fun-duszy typu venture. Do tej pory sie-dem województw zdecydowało się na wdrażanie środków w ramach inicjatywy JEREMIE (z wykorzysta-niem schematu z funduszem powier-niczym) – tj.: dolnośląskie, kujawsko--pomorskie, łódzkie, mazowieckie, pomorskie, wielkopolskie i zachod-niopomorskie. W każdym z nich, fun-dusz powierniczy wybrał Pośredni-

ków Finansowych, którzy następnie udzielają wsparcia przedsiębiorcom. Najczęściej ich rolę pełnią fundusze pożyczkowe, fundusze poręczenio-we oraz banki. Dane tych instytucji można znaleźć na stronach interneto-wych: www.jeremie.com.pl.

Inny charakter ma inicjatywa wspólnotowa JESSICA. Ona rów-nież pozwala na wykorzystanie fun-duszy UE w systemie zwrotnym. Jej zadaniem jest wspieranie rozwoju miast oraz ich rewitalizacji zarów-no w aspekcie ekonomicznym, jak i społecznym. W związku z tym, naj-częściej finansuje rewitalizację obiek-tów miejskich, działania w obszarze kultury, a nawet rozwój odnawial-nych źródeł energii. W Polsce JESSI-CA wdrażana jest tylko w niektórych województwach: wielkopolskim, zachodniopomorskim, śląskim, po-morskim oraz mazowieckim. Sko-rzystanie ze wsparcia na projekty rewitalizacji jest możliwe za pośred-nictwem Funduszy Rozwoju Ob-szarów Miejskich, które dysponują środkami w ramach inicjatywy JES-SICA. Ich dane kontaktowe można znaleźć na stronach internetowych regionalnych programów operacyj-nych (RPO).

Ostatnia inicjatywa – JASPERS – oparta jest na innych założeniach. Oferowane wsparcie ma formę do-radztwa. Celem tej inicjatywy jest wspieranie dużych projektów in-westycyjnych, a tym samym polep-szenie jakości wniosków zatwier-dzanych przez Komisję Europejską. Biuro JASPERS obsługujące benefi-cjentów z Polski znajduje się w War-szawie. Szczegółowe informacje do-tyczące inicjatywy JASPERS dostępne są na stronie internetowej www.ja-spers-europa-info.org.

Radzimy,� jak korzystać z funduszyNa pytania czytelników odpowiada Agnieszka Pogorzelska z Centralnego Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich

Agnieszka Pogorzelska, Centralny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich

Wszyscy zainteresowa-ni mogą uzyskać infor-macje w Centralnym Punkcie Informacyjnym Funduszy Europejskich przy ul. Żurawiej 3/5 w Warszawietel. 22 626 06 32, 22 626 06 33, e-mail: [email protected].

Fot. Shutterstock

http://www.jeremie.com.pl

http://www.jaspers-europa-info.org

http://www.jaspers-europa-info.org


FE z bliska

Celem przedsięwzięcia jest stworzenie międzynarodowe-

go, trans granicznego systemu ba-dań przesiewowych noworodków. Badania mają charakter prewencyj-ny – służą rozpoznaniu schorzeń z grupy wrodzonych wad metabo-lizmu oraz zaburzeń hormonalnych. Do tej pory w Szczecinie przepro-wadzano w 3-4 dobie życia dziecka testy w kierunku 3 chorób – reali-zacja projektu pozwoliła na posze-rzenie zakresu o dodatkowe 11. Ich wczesne wykrycie oraz rozpoczę-cie leczenia zmniejsza śmiertelność wśród noworodków oraz zapobiega poważnym uszkodzeniom wielu na-

rządów. Dzięki tym badaniom będzie można zdiagnozować, a potem wpro-wadzić odpowiednią terapię u dzieci, które nieleczone byłyby skazane na bardzo poważne następstwa choro-by. Odpowiednie leczenie pozwoli im cieszyć się pełnią życia – podkreśla kierownik projektu, dr hab. Maria Giżewska z Kliniki Pediatrii, Endo-krynologii, Diabetologii, Chorób Metabolicznych i Kardiologii Wieku Rozwojowego SPSK nr 1 Pomor-skiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.

Rocznie przebadanych zostanie około 18 000 dzieci, z czego u 40-50 zostanie przeprowadzona diagnosty-

Transgraniczne badania noworodkówDzięki transgranicznej współpracy, noworodki z obszaru polsko-niemieckiego pogranicza są poddawane badaniom służącym wykryciu 14 chorób genetycznych. Projekt „Pomerania” regionem modelowym ds. współpracy transgranicznej w zakresie badań przesiewowych noworodków dofinansowano z programu współpracy transgranicznej Polska-Meklemburgia-Pomorze Przednie-Brandenburgia.

↑ Uczestnicy I polsko-niemiec-kiego spotkania chorych z PKU i ich rodzin (Szczecin, 17-18 listopada 2012 roku).

↓ Specjalna bibuła do badań przesiewowych, na którą w 2-3 dobie życia pobiera się krew z piętki każdego noworodka.

29FE z bliska

ka weryfikująca rozpoznanie, a lecze-nie może być konieczne w około 20 przypadkach. Dodatkowo, wczesne rozpoznanie choroby u noworod-ków pozwala również na udzielenie rodzicom porady genetycznej i okre-ślenie ryzyka powtórzenia się scho-rzenia u przyszłego rodzeństwa.

owocna współpracaProjekt jest dobrym przykładem mię-dzynarodowej współpracy nauko-wej, wspieranej przez programy Eu-ropejskiej Współpracy Terytorialnej. Oprócz Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego (PUM) w Szczecinie, po stronie polskiej uczestniczy w nim In-stytut Matki i Dziecka w Warszawie. Niemieccy partnerzy to Uniwersytet im. Ernesta Maurycego Arndta oraz Klinika Uniwersytecka w Greifswal-dzie. Kooperacja przyczynia się do poszerzenia spektrum wykrywanych chorób – placówki wzajemnie uzupeł-niają się, część badań przeprowadzana jest w ośrodku w Greifswaldzie, część w Pracowni Badań Przesiewowych SPSK nr 1 PUM w Szczecinie. Prób-ki krwi, na których przeprowadzane są testy specjalistyczną metodą tande-mowej spektrometrii mas, przesyłane są kurierem do Greifswaldu, a dostęp-ne już po kilku godzinach wyniki badań przekazywane są drogą elektroniczną do Szczecina. W sytuacjach nagłych

ma miejsce natychmiastowy kontakt telefoniczny i e-mailowy, a zagrożony noworodek jest kierowany na bada-nia specjalistyczne i ewentualne lecze-nie do Kliniki Pediatrycznej w szcze-cińskim szpitalu. Projekt ma również zadania edukacyjno-dydaktyczne – seminaria i wykłady na temat badań przesiewowych noworodków zosta-ły włączone do programu nauczania pediatrii na Wydziale Lekarskim PUM.

Dodatkowo, w ramach projektu, pro-wadzone są szkolenia dla neonatolo-gów oraz spotkania polskich i niemiec-kich chorych z Euroregionu Pomera-nia oraz ich rodzin.

Projekt otrzymał ponad 2,1 mln euro dofinansowania z Europejskie-go Funduszu Rozwoju Regionalnego, a jego realizacja trwa od grudnia 2011 do czerwca 2014 roku.

aleksandra reduch

← Przyjaźń bez granic – pol-skie i niemieckie dzieci uczestniczące w spotkaniu chorych z PKU i ich rodzin (Szczecin, 17-18 listopada 2012 roku).

↓ Dr hab. Maria Giżewska i mali pacjenci z wrodzo-nymi wadami metabolizmu wykrytymi w trakcie realiza-cji projektu.


FE z bliska

Już po raz piąty Ministerstwo Roz-woju Regionalnego postanowiło

nagrodzić osoby, które wykorzystu-jąc Fundusze Europejskie, prowadzą różnorodne przedsięwzięcia i zmie-niają życie swoich lokalnych spo-łeczności. Kandydatem w konkursie mógł zostać niemal każdy, kto przy-czynił się do powstania i realizacji projektów, służących rozwojowi re-gionalnemu. Efektywne wspieranie „małych ojczyzn” poprzez wykorzy-stanie Funduszy Europejskich było zatem kluczowym warunkiem, który

należało spełnić, aby ubiegać się o ty-tuł Eurolidera.

W konkursie biorą udział różni beneficjenciDotychczasowi Euroliderzy to osoby zaangażowane w realizację działań z różnorodnych obszarów, w któ-rych możliwe jest uzyskanie wsparcia z funduszy unijnych. Zaliczają się do nich mieszkańcy największych pol-skich miast oraz lokalni działacze ma-łych miejscowości.

Przykładem Eurolidera jest Pani Li-dia Kozieł-Siudut, kierownik Zespo-łu ds. Pozyskiwania Funduszy w Mu-zeum Narodowym w Krakowie. Jej starania o rozwój i popularyzację pol-skiej sztuki zostały docenione przez Kapitułę konkursu w 2012 r., która przyznała jej jedną z głównych na-gród m.in. za udział w realizacji pro-jektu „Remont i modernizacja Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w krakow-skich Sukiennicach”. Równie intere-sującym przykładem jest zaangażo-wanie Pani Joanny Kuchty, kierownika Biura Rozwoju i Inicjatyw Europej-skich, w rozwój gospodarczy i ochro-nę zdrowia w powiecie inowrocław-skim. W 2011 r. przyznano jej tytuł

Eurolidera m.in. za realizację projek-tu „Centrum Radiologii w Inowrocła-wiu”. Euroliderzy pokazują, jak moż-na się przyczynić do rozwoju swoich lokalnych społeczności w efektywny i korzystny dla wszystkich sposób.

Wybór laureatówZgłoszenia do tegorocznej edycji konkursu przyjmowano do 30 wrze-śnia 2013 r. Ogłoszenie listy nomino-wanych nastąpi w listopadzie. Spo-śród 10 najlepszych zgłoszeń kapituła konkursu wybierze trzech laureatów. Dodatkowo, swojego zwycięzcę wy-biorą laureaci poprzednich edycji. Swojego faworyta będą mogli także wskazać Internauci za pomocą an-kiety, która zostanie udostępniona na stronie konkursu. Wszyscy zwycięz-cy otrzymają nagrody w wysokości 8 000 zł. Ogłoszenie wyników oraz wręczenie nagród planowane jest na grudzień.

Zapraszamy do odwiedzenia strony konkursu oraz do oddawa-nia głosów na swoich kandydatów: www.eurolider.gov.pl.

tekst opracowany przez departament

inFormacji, promocji i szkoleń mrr

Nowi Euroliderzy Trwa piąta edycja konkursu „Eurolider”. W grudniu poznamy zwycięzców.

↑ Dzięki zaangażowaniu Pani Lidii Kozieł-Siudut – Eurolidera 2012 – w pozyskanie środków z FE, możliwe było prze-prowadzenie remontu i modernizacji Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w krakowskich Sukien-nicach.

↓ Eurolider 2012, Pani Jolanta Kopeć z UM w Piotrkowie Trybunal-skim, zaangażowana była w realizację aż 26 projektów współfinan-sowanych z FE. Dzięki nim w dużym stopniu zmianie uległa infra-struktura miasta.

Fot. Muzeum Narodowe w Krakowie

Fot.

UM w

Pio

trko

wie

Tryb

unal

skim

31Fundusze Europejskie w Polsce

FE z bliska

W naszym kraju jest coraz wię-cej inwestycji, korzystających

z unijnych dotacji. Zwiększa się licz-ba prywatnych przedsiębiorstw, par-ków technologicznych i obiektów in-frastruktury komunikacyjnej. Natural-ną konsekwencją tych procesów jest wzrastająca liczba statystyk i danych. Jak najłatwiej opisać wszystkie obsza-ry, w których wykorzystano Fundusze Europejskie? Od października 2007 r. internauci mogą korzystać z serwi-su Mapa Dotacji UE – największego zbioru informacji o projektach dofi-nansowanych z unijnego budżetu.

W kwietniu 2013 r. serwis zo-stał przebudowany i wzbogacony o nową szatę graficzną. Strona po-wstała z myślą o osobach, które ce-nią sobie przejrzystą i estetyczną for-mę portali internetowych. Zwięk-szyła się liczba dostępnych na niej funkcji. Oprócz pełnienia roli wyszu-kiwarki, strona pozwala na porów-nywanie wartości dofinansowanych projektów w poszczególnych wo-jewództwach i powiatach. Projek-ty zostały szczegółowo podzielone

pod względem takich kryteriów, jak tematy dotacji (nauka, infrastruktu-ra, turystyka, etc.) czy ich lokaliza-cje. Podział został uproszczony po to, aby wszyscy użytkownicy mogli bez przeszkód korzystać ze strony i odnaleźć poszukiwany projekt. Naj-ważniejsze jest jednak to, że internau-ci mają możliwość współtworzenia mapy. Każdy może opisać wybrane przez siebie projekty, a nawet opubli-kować ich zdjęcia. Wystarczy znaleźć wybraną inwestycję i wypełnić elek-troniczny formularz.

Mapa Dotacji UE stanowi nie tylko cenne źródło informacji. Potencjal-ni beneficjenci i osoby, które chcia-łyby dowiedzieć się jak najwięcej o Funduszach Europejskich mogą z niej korzystać, aby poznać dotych-czas zrealizowane projekty i tym sa-mym ocenić wartość swoich pomy-słów. Osoby zainteresowane tym, jak zmienia się ich najbliższa okolica, mogą porównać swój region z inny-mi. Dziennikarze i publicyści mogą z kolei wykorzystać stronę jako bazę danych o FE w Polsce.

Aktualnie liczba zaprezentowanych projektów wynosi ponad 175 tys. Mapa Dotacji UE jest regularnie uzu-pełniana i aktualizowana.

Zapraszamy do zapoznania się z Mapą Dotacji UE dostępną pod ad-resem: www.mapadotacji.gov.pl.

tekst opracowany przez departament

inFormacji, promocji i szkoleń mrr

Mapa Dotacji UENowa odsłona internetowej Mapy Dotacji UE jest już dostępna. Dzięki niej każdy może uzyskać informacje na temat projektów współfinansowanych z Funduszy Europejskich w Polsce. Zobacz na mapie jak Polska zmienia się dzięki funduszom!

↑Muzeum Fryderyka Cho-pina w Warszawie – do-finansowane ze środków Programu Infrastruktura i Środowisko.

↓ Na stronie www.mapadotacji.gov.pl wyszukać można dowolną inwestycję współfinansowa-ną z Funduszy Europejskich.

Fot. MRR


FE z bliska

Wielu Polaków podchodzi z re-zerwą do możliwości sko-

rzystania z funduszy unijnych. Część z nich uważa, że nie mogą sami sięgać po dotacje, inni nie zauważają projek-tów realizowanych w ich najbliższej okolicy. Celem konkursu „Euroko-rzyści – podziel się swoją historią” jest szukanie zwykłych ludzi, których co-dzienne życie zmieniło się dzięki pro-jektom dofinansowanym z Funduszy Europejskich. Poprzez historie zgło-szone do konkursu chcieliśmy poin-formować Polaków, że nasze człon-kostwo w Unii Europejskich przynosi korzyści nam wszystkim.

Druga edycja konkursu rozpoczęła się w czerwcu i potrwa do paździer-nika br. Każdy kto chciał podzielić się swoimi doświadczeniami na temat zmian, jakie zaszły w jego życiu lub otoczeniu za sprawą Funduszy Euro-pejskich mógł do 25 lipca br. zgłosić swoją historię do konkursu. Spośród nadesłanych zgłoszeń, Jury Konkursu wyłoniło 10 finalistów. Kolejny krok należał do internautów. Do 24 wrze-śnia mogli oni oddawać głosy na swo-je ulubione historie. Trzy najpopular-niejsze i najlepiej ocenione zgłoszenia zostały oddane pod głosowanie Jury. Zwycięzcę konkursu poznamy na po-czątku października 2013 r. w progra-mie Dzień Dobry TVN.

Główną nagrodą w konkursie jest wycieczka po stolicach europejskich. Otrzyma ją osoba, której historia zo-stanie najwyżej oceniona przez in-ternautów i Jury. Dodatkowo Jury nagrodzi pięciu głosujących, którzy przesłali najlepsze uzasadnienia od-danych przez siebie głosów. Każdy z nich otrzyma nagrodę pieniężna w wysokości 2504 zł brutto.

dziesięciu najlepszych11 sierpnia na stronie internetowej konkursu pojawiła się lista dziesięciu historii, które zdaniem Jury najlepiej prezentują korzyści, jakie przynoszą

Fundusze Europejskie. Dzięki temu zostały one zakwalifikowane do finału. Poniżej przedstawiamy krótkie opisy, które odzwierciedlają różnorodność nadesłanych zgłoszeń:❚❚ Pan Roman Głaz znalazł się w trud-

nej sytuacji po tym, jak trafił do sze-rokiego grona bezrobotnych. Po-mimo wyższego wykształcenia i dużego doświadczenia zawodo-wego trudno mu było odnaleźć się na rynku pracy. Korzystając z unij-nych dotacji, założył własną firmę, zajmującą się instalacją kolektorów słonecznych. Teraz jest specjalistą w dziedzinie ekologicznej, odna-wialnej energii, a w pracy pomaga mu najbliższa rodzina.❚❚ Pani Monika Raczyńska jest pra-

cownikiem Galerii Książki w Oświę-cimiu. Instytucja ta powstała dzięki dofinansowaniu z Funduszy Euro-pejskich. W swoim zgłoszeniu opi-sała liczne atrakcje, które oferuje to miejsce, takie jak: warsztaty kompu-terowe, restauracja, kino lub bawial-nia dla dzieci. Praca w tak ciekawym miejscu jest dla niej wielkim źródłem satysfakcji. ❚❚ Pani Urszula Chilko jest emeryto-

waną nauczycielką i pedagogiem. Bardzo liczyła na możliwość opie-ki nad swoim małym wnukiem, ale sama nie zastąpiłaby mu towarzy-stwa rówieśników. Dzięki skorzy-staniu z unijnych dotacji mogła za-łożyć Klubik Malucha, w którym zajmuje się nie tylko bliską jej oso-bą, ale także innymi dziećmi, które są za małe, aby trafić do zwykłego przedszkola. ❚❚ Pani Ewa Zając-Sołowianowicz

jest baletnicą, która rozwinęła swoją karierę poza granicami kraju. Po po-wrocie do Polski przez wiele lat nie mogła znaleźć pracy związanej z jej umiejętnościami. Sytuację zmieniła budowa Opery w Białymstoku, do-finansowanej z Funduszy Europej-skich. Nowy obiekt nie tylko uroz-

Eurokorzyści – podziel się swoją historiąŻycie każdego może się zmienić dzięki Funduszom Europejskim. Konkurs „Eurokorzyści – podziel się swoją historią” daje szansę zaprezentowania takich historii mieszkańcom całej Polski.

↓ Budynek Ope-ry i Filharmo-nii Podlaskiej w Białymstoku

33FE z bliska

maicił życie kulturowe miasta, ale także zapewnił Pani Ewie i jej mę-żowi – również zajmującemu się tańcem – wymarzoną pracę.❚❚ Pani Anna Maria Odbierzychleb

na co dzień uczy przysposobienia obronnego w tarnowskim liceum. Jej prawdziwą pasją jest jednak ra-townictwo medyczne. Aby zdobyć odpowiednie kwalifikacje skorzy-stała z unijnych dotacji. Teraz ma szanse robić to, o czym zawsze marzyła. Trzy razy w tygodniu re-alizuje się jako ratownik medyczny w pogotowiu, w Dąbrowie Tar-nowskiej. ❚❚ Dla Pani Marty Meszko-Stępień

pomoc unijna była kropką nad „i” przy podjęciu decyzji o własnej re-stauracji. W realizacji przedsięwzię-cia pomogła jej pożyczka (z prefe-rencyjnym oprocentowaniem 3% w skali roku) w wysokości 50.000 zł w ramach projektu „Pożyczki dla przedsiębiorczych” współfinanso-wanego ze środków Unii Europej-skiej. Kwota ta stanowiła część in-westycji, ale to właśnie tej części jej brakowało, aby rozpocząć biznes w wymarzonym kształcie. Stworzy-ła ciepłe miejsce, do którego wraca-ją ludzie, zapraszają swoje rodziny, świętują ważne momenty jak np. chrzciny, czy śluby.❚❚ Pan Michał Majewski opisał histo-

rię osiedla, na którym mieszka od dzieciństwa. Dawniej była to oko-lica, która miała opinię najbardziej niebezpiecznego osiedla w mie-ście. Po remoncie, dofinansowa-nym ze środków unijnych jej wi-zerunek uległ zmianie. Pojawiły się nowe boiska, ścieżki rowerowe, nowe latarnie, zainstalowano mo-nitoring. Zmiany wpłynęły nie tylko na efekt wizualny, ale także na za-chowanie mieszkańców. Na ścia-nach budynków nie pojawiało się nowe graffiti. Miejscowa młodzież zaczęła rozładowywać swoją ener-gię na nowym boisku lub na rowe-rach i deskorolkach. Ludzie prze-stali się bać, że po wyjściu z domu ktoś ich okradnie czy pobije, co więcej można zauważyć, że coraz więcej młodych par z dziećmi wy-biera to miejsce na swój dom.❚❚ Pani Aleksandra Matczak – po 17

latach pracy w zawodzie pielęgniar-

ki musiała podnieść swoje kwalifika-cje zawodowe, aby utrzymać się na rynku pracy. Ukończyła studia pomostowe finansowane z Fundu-szy Europejskich. Jest przekonana, że powrót na uczelnię, poznanie nowych ludzi, a przede wszyst-kim zdobycie wiedzy i nowych do-świadczeń uchroniło ją przed ru-tyną, w którą popadła. Zobaczyła swój zawód w nowym świetle oraz to, jak wiele z siebie może jeszcze zaoferować małym pacjentom przebywającym w szpitalu. ❚❚ Pan Paweł Mikulski docenił zmiany,

jakie zaszły w Olsztynie za sprawą Funduszy Europejskich. Cieszy się, że jego dzieci mają dostęp do wielu atrakcji i zajęć. M.in. korzystają ze sztucznego, oświetlonego lodowi-ska z muzyką, chodzą na koncerty do nowo wybudowanej filharmo-nii, korzystają z pływalni szkolnej a także uczestniczą w szkoleniach dofinasowanych ze środków unij-nych. Ale przede wszystkim cie-szy się, że w Olsztynie zbudowano nowoczesne ogródki jordanow-skie, bo teraz ma gdzie przyjemnie spędzić czas z rodziną. Według nie-go postęp, jaki dokonał się na jego oczach jest imponujący i sprawił, że zatarły się już różnice między Pol-ską a „Zachodem” .❚❚ Pan Waldemar Stochla wraz z gru-

pą znajomych uruchomił pierwszą

w kraju spółdzielnię socjalną dzia-łającą w obszarze sportu. Unij-ne wsparcie pozwoliło im zmienić życiową pasję do sportów walki w miejsce, w którym realizują się zawodowo. Pomimo stosunkowo krótkiego okresu działalności mają na swoim koncie przykłady pozy-tywnego wpływu treningów na odbudowywanie prawidłowych relacji młodych ludzi ze społeczeń-stwem. Jak pisze, sporty walki są idealną płaszczyzną dla realizacji za-dań resocjalizacyjnych. Pozwalają osiągnąć cele, których realizacja jest o wiele trudniejsza lub nawet nie-osiągalna za sprawą innych dyscy-plin sportu. Treningi w grupie uczą współpracy oraz budują więzi spo-łeczne, natomiast sparingi pozwa-lają zbudować wiarę we własne możliwości, asertywność szacunek do przeciwnika oraz kształtują nie-powtarzalną zdolność do radzenia sobie ze stresem.

mateusz stypułkowski

↓Miejska Biblioteka Pu-bliczna – Galeria Książki w Oświęcimiu

PromoCJA konkUrSUKonkurs „Eurokorzyści – podziel się swoją historią” to wspólny projekt Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i TVN. Nadsyłane zgłoszenia mogliśmy na bieżąco śledzić w krótkich reporta-żach podczas emisji programu Dzień Dobry TVN i Dzień Dobry Wakacje. Zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej www.eurokorzysci.tvn.pl, na której znajdą państwo zarówno historie nominowane w tym roku, jak i te z poprzednich edycji konkursu.

Celem konkursu „Eurokorzyści – podziel się swoją historią” jest szu-kanie zwykłych ludzi, których codzienne ży-cie zmieniło się dzięki projektom dofinansowanym z Funduszy Euro-pejskich.


FE z bliska

Akcja „Europa to My. Pokaż jak Fundusze Europejskie zmieni-

ły Twoje miejsce” to konkurs, który pokazał, jak wiele zmieniało się w na-szym bliskim otoczeniu dzięki Fundu-szom Europejskim. Swoją miejsco-wość do konkursu mógł zgłosić każ-dy. Wystarczyło przesłać opis i zdjęcia interesującego miejsca, rozwijającego

się dzięki unijnym dotacjom. Do kon-kursu wpłynęło blisko 600 zgłoszeń wraz z opisami i zdjęciami – tworzą-cymi obraz dokonanych zmian. Spo-śród nadesłanych zgłoszeń jury wyło-niło finałową dziesiątkę, na którą gło-sowali internauci.

Przystań wodna w Ślesinie, w wo-jewództwie wielkopolskim, okazała się być najbardziej popularna. Zagło-sowało na nią ponad 24 tysiące in-ternautów. Jej budowa była możliwa dzięki współfinansowaniu ze środków unijnych.

– Dzięki środkom z UE w 2008 roku pojawił się pomysł budowy przystani wodnej w Ślesinie. Wiele osób powąt-piewało czy oby na pewno jest to nam potrzebne. (…) Dziś przystań, którą wszyscy potocznie nazywają „mariną”, stała się centrum turystyki wodnej nie tylko Ślesina ale całego powiatu koniń-skiego – to fragment zwycięskiego zgłoszenia nadesłanego przez pana Marka Rogowskiego. W nagrodę w zwycięskiej miejscowości odbył się Ogólnopolski Dzień Funduszy Euro-pejskich, gwiazdy polskiej muzyki za-grały wielki koncert, a pan Marek wy-grał bon na podróż swoich marzeń.

Wielki finał w ŚlesinieDzień Funduszy Europejskich rozpo-czął się o godzinie 12.00 i już na sa-mym początku przyciągnął tłumy za-interesowanych. Na gości, w specjal-

nie przygotowanym w pobliżu sceny Miasteczku Europejskim, czekały licz-ne atrakcje. Miasteczko odwiedziło ponad 20 tys. zwiedzających. Mogli się oni zapoznać ze stoiskiem zwycię-skiego Ślesina oraz pozostałych fina-listów konkursu: Wałczem, Kutnem, Jarocinem, Owidzem, Inowrocła-wiem, Rudą Śląską, Kostrzynem nad Odrą, Karpaczem oraz Pałecznicą. We wszystkich finałowych miejsco-wościach zostały zrealizowane pro-jekty z Funduszy Europejskich. Na miejscu byli też konsultanci Punktu In-formacyjnego Funduszy Europejskich, którzy udzielali informacji, jak działają unijne fundusze. Atrakcją miasteczka były autografy gwiazd. Dużą popular-nością cieszyły się także konkursy, gry i zabawy związane z Funduszami Eu-ropejskimi. Dla tych, którzy odwiedzili wszystkie finałowe stoiska czekały nie-spodzianki.

Przez cały dzień na scenie odby-wały się próby artystów. O godzi-nie 18.25 pojawili się tam wspólnie: De Mono, Blue Café, Pectus, Varius Manx, Mezo, Kasia Wilk, Rafał Brzo-zowski oraz Bartek Grzanek. Artyści przedstawili największe europejskie przeboje. Publiczność została przy-witana utworem Dogonię lato. Na scenie pojawił się też zwycięzca kon-kursu, który podziękował za oddane głosy. Mieszkańcy Ślesina mieli oka-zję wysłuchać klasycznych przebojów

Wielki konkurs „Europa to my” rozstrzygnięty. Internauci oddali ponad 53 tys. głosów na najciekawsze projekty dofinansowane z Funduszy Europejskich. Wygrał Ślesin. 31 sierpnia br. odbył się tam Dzień Funduszy Europejskich, którego finałem był wielki telewizyjny koncert z udziałem muzycznych gwiazd, m.in. Blue Cafe, De Mono, Mezo oraz Pectus.

↓Wielki koncert w Ślesinie otworzył wspólny występ artystów występujących tego wieczoru na scenie. Poniżej: Przystań wodna w Ślesinie – powstała dzięki unijnemu dofinan-sowaniu.

35

muzyki popularnej z ponad czterech dekad, takich jak (I can’t get no) Satis-faction legendarnej grupy rockowej The Rolling Stones czy Rolling In the deep piosenkarki Adele. Publiczność entuzjastycznie przyjęła także utwory U2 i Abby. Dodatkową atrakcją były fragmenty krótkich felietonów pre-zentujących finałową dziesiątkę kon-kursu „Europa to My”. Część Euro-pejska został zakończona wspólnym wykonaniem utworu One Way.

Oprócz świetnych występów, wra-żenie robiła oprawa wizualna sceny oraz nagłośnienie. Wystarczy przej-rzeć posty internautów, aby przeko-nać się, że nikt nie wyszedł z koncertu rozczarowany. Koncert transmitowa-ła Telewizyjna Jedynka, TVP Polonia oraz Radio Zet.

Promocja akcji„Europa to My” to wspólna akcja Radia Zet, TVP 1 oraz Ministerstwa

Rozwoju Regionalnego, realizowana od maja do sierpnia br. Zaangażo-wali się w nią artyści: Blue Cafe, De Mono, Mezo oraz Pectus, którzy byli ambasadorami akcji. Na antenie Radia Zet i TVP 1 zachęcali do zgłaszania się do konkursu, głosowania na najlepszy projekt oraz zapraszali na Dzień FE i wielki koncert.

Szeroka kampania promocyjna pro-wadzona była w Telewizyjnej Jedynce – ponad 700 tys. widzów co tydzień oglądało felietony z finałowych miej-scowości (można je teraz zobaczyć na stronie www.europatomy.pl), dodat-kowo emitowane były spoty i zwiastu-ny koncertu. W Dniu Funduszy Euro-pejskich specjalne reportaże pojawiły się także w Teleexpressie.

Ponad 1,4 mln słuchaczy Radia Zet słuchało każdego z 30 reportaży pre-zentujących finałową dziesiątkę. Do-datkowo emitowano spoty i zwiastu-ny radiowe promujące akcję.

Specjalnie obrandowany w logo akcji samochód promocyjny – pa-trol „Europa to My” – odwiedził 40 miejscowości, gdzie promował konkurs, a w dalszym etapie zapra-szał na wielki finał do Ślesina. Swój udział w promocji akcji „Europa to My” miały także największe polskie portale internetowe: wp.pl, onet.pl oraz google.pl.

Więcej na stronie konkursu: www.europatomy.pl.

AleksAndrA Huryń

MAteusz stypułkowski

FE z bliska

↑ Koncert gwiazd nie był jedyną atrakcją tego dnia – w specjalnie przygotowa-nym na tę okazję Miasteczku Europejskim można było za-poznać się ze stoiskiem zwy-cięskiego Ślesina, jak i innych finalistów konkursu.

↓ Atrakcje tego dnia zgro-madziły setki mieszkańców Ślesina i okolic. A podczas samego koncertu, na wszyst-kich szczególne wrażenie zrobiły – oprócz występów – także oprawa wizualna i świetne nagłośnienie.

←W Miasteczku Europej-skim można było zdobyć autografy wszystkich artystów biorących udział w koncercie. A oprócz tego, zapoznać się z materiałami promocyjnymi prezentują-cymi wszystkich dziesięciu finalistów konkursu.


Raport

Wydatki rozliczone przez benefi-cjentów we wnioskach o płat-

ność od początku wdrażania progra-mów do końca czerwca 2013 prze-kroczyły 152 mld zł. Oznacza to wy-korzystanie alokacji na lata 2007-2013 na poziomie 54% (wzrost o 5 punk-tów procentowych w stosunku do po-ziomu płatności z końca 2012 roku).

Uruchamiamy także kolejne pro-jekty – w okresie od stycznia do czerwca 2013 r. podpisano z bene-ficjentami 6 tysięcy umów o dofinan-sowanie. Dofinansowanie ze środ-

ków unijnych dla tych inwestycji to ponad 10 mld zł. W sumie od 2007 roku podpisaliśmy z beneficjenta-mi ponad 86 tys. umów o wartości 245 mld zł. Tym samym rozdyspo-nowaliśmy ok. 87% środków UE na lata 2007-2013. Jednocześnie nale-ży zauważyć, że po uwzględnieniu inwestycji z list projektów indywi-dualnych, wartość zaangażowanych środków UE stanowi blisko 93% alokacji przewidzianej dla Polski w tej perspektywie finansowej.

najwięcej dla transportuNajwiększym obszarem pod wzglę-dem wielkości udzielonego wspar-cia jest sektor transportu. Ponad 1/3 wartości wszystkich projektów to in-westycje w infrastrukturę transporto-wą. Najwięcej środków inwestowa-nych jest w budowę i modernizację dróg oraz linii kolejowych, a także na rozwój nowoczesnego transpor-tu miejskiego. Znaczne wsparcie kie-

rowane jest także do sektora B+R oraz na rozwój innowacji i przedsię-biorczości. Wartość projektów w tym obszarze to ok. 42 mld zł (17% war-tości wszystkich projektów). Ze środ-ków tych skorzystało wiele przedsię-biorstw, uczelni wyższych i jednostek naukowych. Kolejnym istotnym ob-szarem są inwestycje w kapitał ludz-ki. W tym zakresie wsparcie przezna-czane jest na podnoszenie kwalifikacji pracowników, integrację społeczną oraz tworzenie nowych miejsc pracy. Łączna wartość projektów współfi-nansowanych z Europejskiego Fundu-szu Społecznego przekracza 37 mld zł. Znacznymi środkami wspieramy także inwestycje mające na celu po-prawę stanu środowiska naturalnego (ok. 24 mld zł). Dzięki nim powstają m.in. nowoczesne systemy odpro-wadzania ścieków i gospodarowania odpadami. Realizowanych jest także wiele inwestycji związanych z energią ze źródeł odnawialnych.

magdalena hajkowska

Postęp we wdrażaniu unijnych funduszyOd 2007 roku do 30 czerwca 2013 r. podpisaliśmy z beneficjentami ponad 86 tys. umów o wartości 245 mld zł. Tym samym rozdysponowaliśmy ok. 87% środków UE na lata 2007-2013.

EFEkty FUndUSzy UE 2007-2013❚❚ 10,5 tys. km dróg

❚❚ 25 tys. wspartych przedsiębiorstw

❚❚ 298 tys. utworzonych miejsc pracy

❚❚ 1,3 tys. wspartych uczelni i jednostek naukowych

❚❚ 1,6 tys. utworzonych lub unowocześnionych laboratoriów

❚❚ 350 inwestycji w odnawialne źródła energii

❚❚ 41 tys. km sieci Internetu szerokopasmowego

❚❚ 390 oczyszczalni ścieków

stan na koniecII półrocza 2012

0 20 40 60 80 100

wydatki rozliczone pozostało do rozliczenia zgodniez podpisanymi umowami

wolna alokacja

134 916 99 123 42 690

stan na koniecI półrocza 2013 38 09892 468152 371

stan na koniecI półrocza 2012

77 090101 931106 400

Źródło: KSI SIMIK, dane dla programów krajowych i regionalnych (bez uwzględnienia programów EWT)

PoStęP WE WdrAżAnIU FUndUSzy EUroPEJSkICh – dAnE nArAStAJąCo, W mln zł

Ponad 1/3 war-tości wszystkich projektów to inwestycje w in-frastrukturę transportową. Najwięcej środ-ków inwestowa-nych jest w budo-wę i modernizację dróg oraz linii kolejowych, a tak-że na rozwój nowoczesnego transportu miej-skiego.

PozIomo• faza rozwojowa firmy poszukującej najlepszego dla siebie modelu bizne-sowego • może być cyfrowe, zwalcza je PO IG • duża zbiorowość społeczna, może być informacyjne • może być stróż lub biznesu • jedna z najdłuż-szych rzek na Ziemi, płynie w Afryce • popularny wśród przedsiębiorców rodzaj kredytu, dostępny w ramach PO IG • nazwa projektu FNP, który wspiera kobiety w ciąży pracujące na-ukowo • skrót nazwy punktu, któ-ry udziela informacji o unijnych do-tacjach • nazwa opisywanej w tym wydaniu biuletynu mapy • inaczej epopeja • autor słynnego „Procesu” • skrótowa nazwa inicjatywy wspie-rającej w formie finansowania zwrot-nego m.in. rozwój polskich miast • pi-semne zlecenie wypłacenia określonej kwoty • japoński sport narodowy, znany od początku VIII wieku

PIonoWo• rodzaj własności, obejmuje np. wła-sności przemysłowe lub podlegają-ce pod prawo autorskie • żaglowiec promujący Polskę dzięki środkom z Programu Innowacyjna Gospodar-ka • język niewielkiej grupki społecz-nej, żargon, slang • bardzo moc-ny napar z herbaty • to właśnie do nich kierowana jest największa część środków PO IG • hasło PO IG: Dota-cje na... • stop żelaza z węglem • po-życzkowy, wspiera innowacje, projekt realizuje PARP • polski wynalazek, bohater kampanii PO IG, „pomaga” w biurze • zasięg działania PO IG • skrótowa nazwa funduszu inwe-stującego w venture capital • dzięki dotacji z Programu Innowacyjna Go-spodarka na tej rzece powstanie szlak kajakowy o łącznej długości 250 km

FUnDUsZoWa JOLKa

Litery z pól ponumerowanych od 1 do 18 utworzą rozwiązanie

5 9

6

11

1

Ł T

T

T

TT

T

T

Ę

Ł

Ó

7

16

3

15

2

10

1318

12

4

814

17

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

Rozwiązanie krzyżówki (hasło) prosimy przesłać na adres: [email protected] do 15 listopada 2013 roku. Spośród prawidłowych odpowiedzi wybrane zostaną trzy, których autorzy otrzymają nagrody (gadżety promocyjne Programu Innowacyjna Gospodarka).rozwiązanie krzyżówki z biuletynu nr 30:Spośród osób, które przesłały poprawne hasło „Unia wspiera na starcie” nagrodę (gadżety promocyjne) otrzymały: Joanna misiak, Ewa dmytryk i Beata dębowska. Gratulujemy!

ZagaDka logicznaStatek kosmiczny Europe wylądował na planecie Pix.– Kapitanie, według naszych informacji, planetę tę zamieszkują dwa ga-tunki inteligentnych obcych – powiedział pilot Mars. – Są to prawdziaki i bredziaki. Mówią tym samym językiem i są praktycznie nie do odróż-nienia pod względem fizycznym.– Jak zatem można je rozróżnić? – zapytał Kapitan.– Jedyną metodą jest sposób ich odpowiedzi na pytania: prawdziaki zawsze mówią prawdę, a bredziaki zawsze kłamią.– Cicho, ktoś idzie w naszą stronę!Po chwili kapitan i pilot Mars zauważyli zbliżających się do nich trzech obcych. – Witajcie na planecie Pix – powiedział jeden z nich. – Witajcie – odpowiedział Kapitan. – Pilocie Mars, to chyba idealny mo-ment, abyśmy sprawdzili do jakiego gatunku należy każdy z nich.

– Oczywiście, Kapitanie – odparł Mars. – Powiedz mi – zwrócił się do Pierwszego z kosmitów – do którego z ga-tunków należy Drugi?– Do bredziaków – odparł.– Tak… Mars postanowił pytać dalej. Zwrócił się zatem do Drugiego z obcych:– Czy Pierwszy i Trzeci należą do różnych gatunków?– Nie.– Trzeci, do jakiego gatunku należy Drugi?– Do prawdziaków.– Niewiele nam powiedzieli… – stwierdził Kapitan.– To prawda… Do jakiego gatunku należy każdy z trójki kosmitów?

Prawidłową odpowiedź prosimy przesłać na adres: [email protected] z dopiskiem ZAGADKA LOGICZNA do 15 listopada 2013 roku. Spośród prawidłowych odpowiedzi wylosowane zostaną trzy, które otrzymają nagrody.

mailto:[email protected]

Ministerstwo Rozwoju Regionalnegoul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa, tel. +48 22 273 74 00e-mail: [email protected] strony internetowe:www.mrr.gov.plwww.funduszeeuropejskie.gov.plwww.euroman.gov.pl

Dołącz do nas na Facebooku!

www.facebook.com/FunduszeEU

Fundusze Europejskie w Polsce, nr 31

Documents

Transcript of Fundusze Europejskie w Polsce, nr 31