8/2/2019 Forum Zakażeń 2012-3(1)-31–36

http://slidepdf.com/reader/full/forum-zakazen-2012-31-3136 1/1

Praca poglądowa

Forum Zakażeń 2012;3(1):31–36© Evereth Publishing, 2012

Jolanta Sarowska1 | Zuzanna Drulis-Kawa2 | Irena Choroszy-Król1

Zakażenia wywoływane przez pałeczki z rodzaju

SalmonellaInfections due to Salmonella

1 Zakład Nauk Podstawowych Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu2 Zakład Biologii Patogenów i Immunologii Uniwersytetu Wrocławskiego

 } Jolanta Sarowska, Zakład Nauk Podstawowych Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, ul. Chałubińskiego 4,50-368 Wrocław, Tel./Fax: (071) 784 00 76, e-mail: jol.sar@wp.pl

Wpłynęło: 16.02.2012Zaakceptowano: 29.02.2012

Streszczenie: Pałeczki Salmonella  enterica subsp. enterica są za-liczane do patogenów odpowiedzialnych za wywoływanie róż-

nych schorzeń u ludzi, od gastroenteritis po bakteriemię. Zarówno

w Polsce, jak również w większości krajów Unii Europejskiej, sero-

war Salmonella Enteritidis jest najczęstszą przyczyną zakażeń u lu-

dzi. W ostatnich latach na całym świecie obserwowany jest wzrost

udziału pozajelitowych zakażeń wywołanych przez te drobno-

ustroje.

Słowa kluczowe: Salmonella | zakażenie

Abstract: The Salmonella  enterica subsp. enterica is a pathogenthat causes a variety of diseases in humans, ranging from gastro-

enteritis to bacteraemia. The Salmonella Enteritidis serotype has

been found to predominate among the nontyphoidal Salmonella 

species responsible for infections in humans both in Poland and

in the majority of European Union countries. An increase in the

participation of  Salmonella species in extraintestinal infections

has recently been observed all over the world.

Key words: infection | Salmonella

Obserwowany jest sezonowy szczyt zachorowań na salmo-nellozy, który w naszym kraju przypada na miesiące letnie:

czerwiec, lipiec i sierpień [9−13].

O właściwościach chorobotwórczych pałeczek  Salmo-

nella, podobnie jak w przypadku innych enteropatogenów,

decyduje ich zdolność adhezji do nabłonka jelitowego. Ad-

hezja przy udziale fmbrii zapobiega mechanicznemu usu-

waniu bakterii ze światła przewodu pokarmowego w na-

stępstwie aktywności perystaltycznej, ułatwiając bakteriom

przetrwanie i kolonizację [14].

Bakterie z rodzaju Salmonella, pozostając w trwałym

kontakcie z komórkami gospodarza, mogą oddziaływaćna nie destrukcyjnie poprzez wytwarzanie toksyn (entero-

toksyna i cytotoksyna), a także dokonywać inwazji innych

tkanek, doprowadzając w sprzyjających warunkach do in-

ekcji o charakterze ogólnym [8, 15].

Wyróżnia się kilka grup objawów chorobowych wystę-

pujących w przebiegu zakażeń spowodowanych pałeczkami

Salmonella. Do najczęściej wywołanych przez nie inekcji

zalicza się dwie podstawowe ormy kliniczne:

– zatrucia pokarmowe (gastroenteritis) − charakteryzujące

się objawami ograniczonymi do przewodu pokarmowe-

go, od średnio ciężkiej do piorunującej biegunki z go-

rączką i różnym stopniem wymiotów;

– tzw. „gorączki durowe” (jelitowe), w których dochodzi

do uogólnienia procesu chorobowego w następstwie

transmisji bakterii z jelit do krwiobiegu.

Gastroenteritis

Gastroenteritis jako najczęstsza postać kliniczna zakażeń

pałeczkami Salmonella, potencjalnie może być wywołana

przez każdy z ponad 2000 serowarów tych bakterii. Dane

Państwowego Zakładu Higieny, przedstawiające sytuację

epidemiologiczną zakażeń bakteryjnych na terenie Pol-

ski, wskazują na dominującą rolę pałeczek Salmonella jako

czynnika etiologicznego zatruć pokarmowych u ludzi, które

Wstęp

Pałeczki Salmonella należą do grupy bakterii jelitowych

i są jedną z głównych przyczyn zakażeń i zatruć pokarmo-

wych pochodzenia bakteryjnego w wielu krajach, w tym

również w Polsce [1−4]. Bakterie należące do serowaru

S. Typhi wywołują dur brzuszny, S. Parathyphi A, B lub C

są czynnikiem etiologicznym durów rzekomych. Są to se-

rowary Salmonella wykazujące tropizm do określonego go-

spodarza – organizmu człowieka, i mają obecnie w Polsce

niewielki udział w zakażeniach [5−7]. Pozostałe serowary 

zaliczane do podgatunku enterica wywołują choroby za-

kaźne określane jako salmonellozy, które są kwalifkowane

do chorób odzwierzęcych (antropozoonozy) [2, 8].