Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok...

13
Folia Philosophica 32

Transcript of Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok...

Page 1: Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria

FoliaPhilosophica

32

Page 2: Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria

NR 3161

Page 3: Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria

FoliaPhilosophica

32

pod redakcjąPiotra Łaciaka

Wydawnictwo Uniwersytetu ŚląskiegoKatowice 2014

Page 4: Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria

Redaktor serii: FilozofiaDariusz Kubok

Redaktor naczelnyPiotr Łaciak

Rada RedakcyjnaAndrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), TomaszKubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria Popczyk(estetyka), Wojciech Kaute (filozofia polityki), Krzysztof Szymanek (logika)Sekretarz: Agnieszka Wesołowska

Rada ProgramowaHeinrich Badura (Wiedeń), Gerhard Banse (Karlsruhe), Józef Bańka (Ka-towice), Ľubomír Belás (Prešov), Stanisław Borzym (Warszawa), CzesławGłombik (Katowice), Jan Hartman (Kraków), Adam Jonkisz (Bielsko-Biała),Andrzej Kiepas (Katowice), Jerzy Kopania (Białystok), Nicanor UrsuaLezaun (San Sebastian), Iwona Lorenc (Warszawa), Leon Miodoński(Wrocław), Robert Piłat (Warszawa), Jan Štěpán (Olomouc), StefanSymotiuk (Lublin), Jan Zouhar (Brno)

Zespół RecenzentówIwona Alechnowicz-Skrzypek, Bolesław Andrzejewski, Pavel Fobel,Agnieszka Kijewska, Leszek Kopciuch, Jan Krokos, Radosław Kuliniak,Anna Latawiec, Vladimír Leško, Andrzej Lorenz, Marek Maciejczak, ArturMordka, Andrzej Papuziński, Zlatica Plašienková, Jacek Rąb, TadeuszSzubka, Włodzimierz Tyburski, Ryszard Wiśniewski, Kazimierz Wolsza

Publikacja będzie dostępna — po wyczerpaniu nakładu — w wersji internetowej:

Central and Eastern European Online Librarywww.ceeol.com

Instytut Filozofii Uniwersytetu Śląskiegowww.folia.philosophica.us.edu.pl

Page 5: Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria

Spis treści

Studia z historii filozofii

Jacek Surzyn: Ontologiczny dowód na istnienie Boga. Immanuel Kanti Anzelm z Canterbury . . . . . . . . . . . . . 13

Tomasz Kubalica: Metafizyka krytyczna Ottona Liebmanna . . . 47Tomasz Mróz: Wiktor Potempa (1887—1942) — badacz Platona rodem

z Górnego Śląska . . . . . . . . . . . . . . . 65

Epistemologia

Andrzej J. Noras: Pojęcie samoświadomości w filozofii świadomościPaula Natorpa . . . . . . . . . . . . . . . . 87

Anna Musioł: Neokrytyczna gnoseologia szkoły marburskiej. UjęciePaula Natorpa . . . . . . . . . . . . . . . . 107

Piotr Łaciak: Husserl a problem istnienia świata . . . . . . 129Aleksander R. Bańka: Josepha Maréchala badania nad psychologią

doświadczenia mistycznego a problem empirycznego determinizmu 157Marta Ples-Bęben: Gastona Bachelarda psychoanaliza umysłu nauko-

wego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175Hanna Wojtczak: Johannes Buridans Kategorienlehre [Jana Burydana

nauka o kategoriach] . . . . . . . . . . . . . . 197

Page 6: Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria

Antropologia, etyka

Dariusz Kubok: Postęp, pycha, pokora: Ksenofanes z Kolofonua Hezjod . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215

Marek Drwięga: Człowiek w filozofii Jana Patočki i Józefa Tischnera 233Elżbieta Cieciera: Na drogach człowieczeństwa — filozofia Henryka

Elzenberga . . . . . . . . . . . . . . . . . 265Agnieszka Wesołowska: Fenomenologiczne wątki filozofii dramatu . 289Aleksander Kopka: Pytanie o gościnność w filozofii Jacques’a Derridy 319Agnieszka Turoń-Kowalska: Sceptyczna postawa Leszka Kołakowskie-

go wobec filozofii chrześcijańskiej . . . . . . . . . . 337

Noty o Autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . 367

6 Spis treści

Page 7: Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria

Table of contents

Studies in history of philosophy

Jacek Surzyn: Ontological argument for the existence of God. Imma-nuel Kant and Anselm of Canterbury . . . . . . . . . 13

Tomasz Kubalica: Critical metaphysics of Otto Liebmann . . . . 47Tomasz Mróz: Wiktor Potempa (1887—1942) — Upper Silesia-born

Plato scholar . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

Epistemology

Andrzej J. Noras: The concept of consciousness in Paul Natorp’s phi-losophy of consciousness . . . . . . . . . . . . . 87

Anna Musioł: Neo-Kantian gnoseology of Marburg School. Paul Na-torp’s view . . . . . . . . . . . . . . . . . 107

Piotr Łaciak: Husserl and the problem of the existence of world . . 129Aleksander R. Bańka: Joseph Maréchal’s studies in psychology of

mystical experience and the problem of empirical determinism . 157Marta Ples-Bęben: Gaston Bachelard’s psychoanalysis of scientific

mind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175Hanna Wojtczak: Johannes Buridans Kategorienlehre [Jean Buridan’s

knowledge on categories] . . . . . . . . . . . . . 197

Page 8: Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria

Anthropology, ethics

Dariusz Kubok: Progress, hubris, humbleness: Xenophanes of Colo-phon and Hesiod . . . . . . . . . . . . . . . 215

Marek Drwięga: Man in philosophy of Jan Patočka and Józef Tisch-ner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233

Elżbieta Cieciera: On the roads of humanity — Henryk Elzenberg’sphilosophy . . . . . . . . . . . . . . . . . 265

Agnieszka Wesołowska: Phenomenological threads of the philosophyof drama . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289

Aleksander Kopka: The question about hospitality in Jacques Derrida 319Agnieszka Turoń-Kowalska: Leszek Kołakowski’s sceptical attitude

towards Christian philosophy . . . . . . . . . . . 337

Notes on Authors . . . . . . . . . . . . . . . . 367

8 Table of contents

Page 9: Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria

Inhaltsverzeichnis

Geschichtsphilosophische Studien

Jacek Surzyn: Ontologischer Gottesbeweis. Immanuel Kant und An-selm von Canterbury . . . . . . . . . . . . . . 13

Tomasz Kubalica: Otto Liebmanns kritische Metaphysik . . . . 47Tomasz Mróz: Wiktor Potempa (1887—1942) — ein in Oberschlesien

geborener Platonforscher . . . . . . . . . . . . . 65

Epistemologie

Andrzej J. Noras: Der Begriff des Selbstbewusstseins in der Bewusst-seinsphilosophie von Paul Natorp . . . . . . . . . . 87

Anna Musioł: Neokritische Gnoseologie der Marburger Schule. PaulNatorps Auffassung . . . . . . . . . . . . . . . 107

Piotr Łaciak: Husserl und das Problem der Existenz der Welt . . 129Aleksander R. Bańka: Joseph Maréchals Forschungen über die Psycho-

logie der mystischen Erfahrung und das Problem des empirischenDeterminismus . . . . . . . . . . . . . . . . 157

Marta Ples-Bęben: Gaston Bachelards Psychoanalyse des wissen-schaftlichen Geistes . . . . . . . . . . . . . . . 175

Hanna Wojtczak: Johannes Buridans Kategorienlehre . . . . . 197

Page 10: Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria

Anthropologie, Ethik

Dariusz Kubok: Fortschritt, Hochmut, Demut: Xenophanes von Ko-lophon contra Hesiod . . . . . . . . . . . . . . 215

Marek Drwięga: Ein Mensch in der Philosophie von Jan Patočka undJózef Tischner . . . . . . . . . . . . . . . . 233

Elżbieta Cieciera: Auf den Wegen der Menschlichkeit — die Philo-sophie von Henryk Elzenberg . . . . . . . . . . . 265

Agnieszka Wesołowska: Phänomenologische Fäden der Philosophiedes Dramas . . . . . . . . . . . . . . . . . 289

Aleksander Kopka: Die Frage nach der Gastfreundlichkeit in der Phi-losophie von Jacques Derrida . . . . . . . . . . . 319

Agnieszka Turoń-Kowalska: Kritische Einstellung Leszek Kołakow-skis zu christlicher Philosophie . . . . . . . . . . . 337

Autorenverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . 367

10 Inhaltsverzeichnis

Page 11: Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria

Noty o Autorach

Jacek Surzyn, dr hab., adiunkt w Zakładzie Historii FilozofiiStarożytnej i Średniowiecznej Instytutu Filozofii UniwersytetuŚląskiego.

Tomasz Kubalica, dr, adiunkt w Zakładzie Historii FilozofiiNowożytnej i Współczesnej Instytutu Filozofii UniwersytetuŚląskiego.

Tomasz Mróz, dr hab., adiunkt w Zakładzie Historii FilozofiiInstytutu Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Andrzej J. Noras, prof. dr hab., prodziekan ds. nauki WydziałuNauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego, kierownik ZakładuHistorii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej Instytutu FilozofiiUniwersytetu Śląskiego.

Anna Musioł, dr, absolwentka studiów doktoranckich na WydzialeNauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego.

Piotr Łaciak, prof. UŚ dr hab., profesor nadzwyczajny w ZakładzieHistorii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej Instytutu FilozofiiUniwersytetu Śląskiego.

Aleksander R. Bańka, dr, adiunkt w Zakładzie Logiki i Metodolo-gii Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego.

Marta Ples-Bęben, dr, adiunkt w Zakładzie Historii FilozofiiNowożytnej i Współczesnej Instytutu Filozofii UniwersytetuŚląskiego.

Page 12: Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria

Hanna Wojtczak, dr hab., adiunkt w Zakładzie Historii FilozofiiStarożytnej i Średniowiecznej Instytutu Filozofii UniwersytetuŚląskiego.

Dariusz Kubok, prof. UŚ dr hab., dyrektor Instytutu Filozofii Uni-wersytetu Śląskiego, profesor nadzwyczajny w Zakładzie HistoriiFilozofii Starożytnej i Średniowiecznej.

Marek Drwięga, prof. dr hab., kierownik Zakładu Etyki InstytutuFilozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Elżbieta Cieciera, mgr, doktorantka w Instytucie Filozofii Uniwer-sytetu Śląskiego.

Agnieszka Wesołowska, dr, adiunkt w Zakładzie AntropologiiFilozoficznej i Filozofii Cywilizacji Instytutu Filozofii Uniwersyte-tu Śląskiego.

Aleksander Kopka, mgr, doktorant w Instytucie Filozofii Uniwer-sytetu Jagiellońskiego.

Agnieszka Turoń-Kowalska, mgr, asystent w Zakładzie TeoriiPolityki i Myśli Politycznej Instytutu Nauk Politycznych i Dzienni-karstwa Uniwersytetu Śląskiego.

368 Noty o Autorach

Page 13: Folia Philosophica - wydawnictwo.us.edu.pl · Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria

RedaktorMałgorzata Pogłódek

Projektant okładkiGrzegorz Nowak

Redaktor technicznyBarbara Arenhövel

KorektorMirosława Żłobińska

ŁamanieEdward Wilk

Copyright © 2014by Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Wszelkie prawa zastrzeżone

ISSN 0208-6336ISSN 1231-0913(wersja papierowa)

ISSN 2353-9445(wersja elektroniczna)

WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

ul. Bankowa 12B, 40-007 Katowicewww.wydawnictwo.us.edu.ple-mail: [email protected]

Wydanie I. Nakład: 100 + 50 egz. Ark. druk. 23,25.Ark. wyd. 26,0. Papier offset. kl. III, 90 g

Cena 40 zł (+ VAT)Druk i oprawa: „TOTEM.COM.PL Sp. z o.o.” Sp.K.

ul. Jacewska 89, 88-100 Inowrocław