1. Ten ebook zawiera darmowy fragment publikacji "Fiat 126p. May Wielki Samochd" Darmowa publikacja dostarczona przezAgnieszka Penia Copyright by Zote Myli & Aleksander Sowa, rok 2008 Autor: Aleksander Sowa Tytu: Fiat 126p. May Wielki Samochd Data: 05.01.2012 Zote Myli Sp. z o.o. ul. Toszecka 102 44-117 Gliwice www.zlotemysli.pl email: kontakt@zlotemysli.pl Niniejsza publikacja moe by kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wycznie w formie dostarczonej przez Wydawc. Zabronione s jakiekolwiek zmiany w zawartoci publikacji bez pisemnej zgody Wydawcy. Zabrania si jej odsprzeday, zgodnie z regulaminem Wydawnictwa Zote Myli. Autor oraz Wydawnictwo Zote Myli dooyli wszelkich stara, by zawarte w tej ksice informacje byy kompletne i rzetelne. Nie bior jednak adnej odpowiedzialnoci ani za ich wykorzystanie, ani za zwizane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo Zote Myli nie ponosz rwnie adnej odpowiedzialnoci za ewentualne szkody wynike z wykorzystania informacji zawartych w ksice. Wszelkie prawa zastrzeone. All rights reserved.Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

2. Twrcom stron, autorom zdj i wacicielom prezentowanych w ksice samochodw skadam podzikowania za pomoc przy tworzeniu tej publikacji. *** 3. SPIS TRECIWstp.......................................................................................6Pradziadek polskiego Fiata.......................................................9Szesetka...............................................................................17Szeset pidziesitka...........................................................27Wersje seryjne .......................................................................41Bombel...................................................................................61Long.......................................................................................64Kombi....................................................................................66Traction Avant Ryjek..............................................................69Fiat 126p z silnikiem wysokoprnym ....................................73LPT.........................................................................................75Bosmal Trike.........................................................................80Zestaw sportowy Z-1/30.........................................................82Turbinka Kowalskiego...........................................................84Fiat 126p w sporcie motorowym.............................................88Fiat 600 Abarth......................................................................97Szayowozy............................................................................100Maluch Wadera ...................................................................106Colo .....................................................................................108Tuning Malucha.....................................................................111Najciekawsze pomysy..........................................................120Crash-test.............................................................................130Maluch wirtualny..................................................................134Ciekawostki..........................................................................136Humor z Maluchem..............................................................138Sawni ludzie o Fiaciku.........................................................147Mionicy Fiata 126 w Internecie...........................................154I co dalej ...?..........................................................................158Zakoczenie..........................................................................161Kalendarium wydarze w historii Fiata 126..........................164Wybrane dane techniczne.....................................................166Album..................................................................................168 4. W publikacji uyto zdj pochodzcych ze stron internetowych: www.alefiat.pl http://it.wikipedia.org www.sxc.hu www.bosmal.com.plwww.polska-motoryzacja.prv.plwww.tuninguj.com.pl http://auta-prl.prv.plhttp://polskie-auta.pl www.126fan.plwww.caban.pl www.colo.interkontakt.com.pl www.franknature.nl www.benzyna.hg.plwww.mfk126p.pl orazmaluch@op.pl Zdjcia: Anna PrzybyszekPiotr TrzepioaGunther KufnerMichal HanzlikMicha Kondrowski Tomasz Niemczewski Chris Lakin Marcin Kocik Robert Szpunar Pawe Dubiel Ludevt MatukaJakub Sowickioraz autor 5. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 6Aleksander SowaWstpZ pewnoci Drogi Czytelniku zgodzisz si ze mn, e w historiimotoryzacji jest co najmniej kilkadziesit samochodw, ktrewpisay si w jej karty na stae. S to tzw. legendy motoryzacji.Wymienia wszystkich nie bd bo nie jest to tematem tejpublikacji, pozwol sobie wspomnie jedynie takie nazwy, jak FordT, VW Garbus, Renault 5, Alfa Romeo Spider czy Porsche 911.Dlaczego niektre samochody zostaj legendami, a inne nie staj sinimi, chocia byy tak samo wspaniae i niepowtarzalne lub nawetwspanialsze?Natakpostawione pytanietrudno udzielijednoznacznejodpowiedzi. Czasemdecydujewprowadzenienowatorskiegorozwizaniakonstrukcyjnego,czasemrynkowepowodzenie danego modelu, ktry produkowany jest w milionachegzemplarzy, a czasem przeciwnie, decyduje to, e dany modelprodukowany jest w krtkich seriach.Tematem niniejszej publikacji jest jednak Fiat 126p, ktry w mojejopinii jest samochodem legendarnym. Wiem, e dua cz Polakwumiechnie si dobrotliwie na tak wypowiedziane przeze mniezdanie, a Ci bardziej odwani postukaj si palcem w czoouzewntrzniajc w ten sposb swj stosunek do mojej opinii. Bymoe dla nas, mieszkacw kraju pomidzy Odr a Bugiem, Fiat126p nie jest niczym niezwykym, ale tylko kaszlakiem, maluchem,fiacikiem,toczydekiem,kompresorem,malaczem,parchem,kaszlordem, sprark, brzeszczotem, cianiakiem, prykaczem,predatorkiem, kurduplem, karem, a nawet dupowozem czykurwikolandem... albo po prostu maym Fiatem, a nie adn tam Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 6. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 7Aleksander Sowalegend... ale ja jestem uparty. Aby nie by upartym jak osio,opowiem Ci, dlaczego tak twierdz. I ta ksika jest wanie o tym.Polska ostatnimi czasy staje si coraz popularniejszym krajem dlamieszkacw innych krajw. Wielu np. Anglikw przyjeda doPolski i dla nich nasz kraj jest tak samo egzotyczny jak dla nasWyspy Brytyjskie. O ile dla mnie, i pewnie te dla Ciebie SzanownyCzytelniku, widok pdzcego ulic kaszlaka nie jest niczymniezwykym, a jazda po lewej stroniedrogi jest szaleniezadziwiajca, to dla Anglikw Maluch jest widokiem niecodziennym,interesujcym i wzbudzajcym ciekawo. Pisz tu o Anglikachdlatego, e wanie jeden z nich zreszt bezwiednie uwiadomimi, e Fiat 126p jest samochodem legendarnym. Ot ten Brytyjczykprzyjecha do naszego kraju jako tzw. native speaker uczy nasanglosaskich wyrae, zostawiajc w kraju pitrowych autobuswi herbaty zamiast Teleexpresu, swoj ukochan i Mini Morisa.Dowiedziaem si tego, kiedy niechccy podsuchaem jego rozmowtelefoniczn z ukochan z Anglii. Wtedy usyszaem, jak w kilkuCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 7. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 8Aleksander Sowapierwszych zdaniach rozmowy mwi jej z wypiekami na twarzy, eon ju jedzi Maluchem, tym polskim Mini... Uwiadomi mi wanieto, e Fiat 126p jest samochodem niebanalnym, wyjtkowymi powoli staje si legend. Kiedy zestawiem sobie jego sowa z tym,co uytkownicy Fiata 126 z tym autem wyczyniaj, zrozumiaem, eten samochd jest fenomenem... i postanowiem ten fenomenopisa... fenomen 126p. Fiat 126p jest bowiem samochodem tysicamoliwoci. Jest legend, tyle tylko, e nie zdajemy sobie do kocaz tego sprawy. Dla nas to tylko Maluch, jednak Europa i wiat to nietylko my...Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 8. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 9Aleksander SowaPradziadek polskiego FiataZacznijmy od pocztku. Powiesz Czytelniku jeli troszk na ten temat wiesz, e mamy rok1972. Ot nie... Zacznijmy od prawdziwychkorzeni. Sigaj one przed II wojn wiatow.Zgodnie z tym, o czym mwi Karol Darwin,protoplast Fiata 126p bya Myszka, czyliToppolino. Na kilka lat przed tym jak Hitler,Stalin i pozostali przewrcili wiat do grynogami, Fabbrica ltaliana Automobili Torino,czyli FIAT opracowa pod okiem DanteGiacosa i rozpocz produkcj samochodu, ktry w moim odczuciujest z zaoenia pradziadkiem Fiata 126. Inynier Dante Giacosa tozdecydowanie jeden z najwybitniejszych woskich konstruktorwsamochodowych i to z jego konstrukcji czerpali i czerpi nadalinspiracj do swoich dzietacy stylici, jak:Pininfarina, Frua,Moretti, Vignale czyZagato. Giacosa wanieopracowa wikszoz nowoczesnychkonstrukcji FIATa przedi po drugiej wojniewiatowej. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 9. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 10Aleksander SowaTak powstaa Myszka, pradziadek bohatera naszej historii. Niestetyostateczna cena Toppolino przekroczya zakadan i wyniosa 8.900lirw.Prototyp pradziadka Fiata 126 wyjecha po raz pierwszy na drog nawasnych koach 7 padziernika 1934 roku i podczas swojegopierwszego przejazdu osign imponujc szybko maksymaln - 82 km/h. Egzemplarz seryjny Fiata 500 po raz pierwszy znalaz si na woskich ulicach dnia 15 czerwca 1935 roku. FIAT nazwa go 500-tk, ale nazwa ta identycznie jak w przypadku Fiata 126 nie przyja si, bowiem tak jak Fiat 126 by o wiele bardziejCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 10. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 11Aleksander Sowapopularny w Polsce jako Maluch, tak ten samochodzik sta siToppolino (czyli Myszk), a nie Fiatem 500.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 11. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 12Aleksander SowaSamochd ten napdzany czterocylindrowym silnikiem chodzonymciecz, o pojemnoci zaledwie 569 cm i mocy 13 KM umieszczonym zprzodu i napdzajcym koa tylne. Rozwija maksymaln prdkodo 85 km/h i zuywa rednio 6 litrw paliwa na 100 km.Wyposaony by rwnie w 50-litrowy baganik.Auto produkowanoprawie przez szereglat do 1957 roku,rwniewczasiewojny.Toppolino okaza siprawdziwym sa-mochodem, chociaspartasko wyposa-onym, (szczeglniew przypadku wersjipodstawowej czyli ekonomica) i dwumiejscowym, poniewatyln awk trudno nazwa byo siedzeniem. Szyby w drzwiach byy nieruchome, a w cigu 18 lat produkcji dokonano jedynie 3 nieznacznych modyfikacji. Tamy montaowe opucio 520 000 Myszek, czy nawet Myszek Miki jak mwili na ten samochd Wosi. Ciekawostk jest fakt, e niewielk seritych autek z gotowych elementwtuprzedwojn zmontowano wWarszawie.Po zakoczeniuprodukcjiMyszki, powsta kolejny Fiat 500, tym razemCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 12. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 13Aleksander SowaNuova, nazwany bambino. Bambino (czyli dziecko albo chopczyk)by ju nie tylko zaoeniowym, ale take konstrukcyjnymprotoplast 126, bowiemposiadadwucylindrowy silnikczterosuwowy o pojemnoci 479, a potem 499 cm, chodzonyoczywicie powietrzem. Na drogi wyjechao prawie 3 miliony tychsamochodw, w tym nawet w wersji kombi z silnikiem 700 cm.Autko byo z zaoenia czteroosobowe i znacznie nowoczeniejsze odpoprzednika. Pierwszy Cinquecento mia jednostk napdowo mocy 16,5 KM umoliwiajc osiganie prdkoci maksymalnej95 km/h przy rednim zuyciu paliwa 4,5 l na 100 km. W 1965pojawia si unowoczeniona 500 oznaczona liter F. W porwnaniuz modelem wczeniejszym najwaniejsze rnice to m.in. drzwiosadzone na zawiasach.Fiat 500 Nouva zwany Bambino.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 13. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 14Aleksander SowaTeraz umieszczone zostay na przedniej krawdzi, powikszonaszyba przednia, silnik wzmocniony o okoo 1 KM (499,5 cm3) bezzwikszenia prdkoci maksymalnej, ale za to wysze o okoo 1 l na100 km zuycie paliwa. Kolejna modernizacja samochodu przyniosanow nazw - Fiat 500 Lusso. Zwikszono w nim powierzchnieoszklone i zmodernizowano wntrze. Pierwszy raz te zastosowanonowoczesne ogumienie radialne. Ten model Fiata produkowany byod 1968 do czasu wypuszczenia na rynek nastpcy bohatera tejpublikacji - Fiata 126, cho przez krtki okres samochody te byyprodukowane rwnolegle.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 14. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 15Aleksander SowaW tym czasie Fiat 500 oznaczanyby jako Rinovata. Fiat 500 Rotrzymajusilnik,ktrymontowano po nieznacznychmodyfikacjach w Fiacie 126.W pocztkowej fazie produkcji Fiat 126 odziedziczy kilka elementwz Toppolino 500 przednie fotele, kierownic, lampy, reflektoryi kierunkowskazy. Na pocztku lat siedemdziesitych pojawiy siw Polsce pogoski o podjciu przez wadze partyjne i pastwowedecyzjio budowietaniego,popularnego samochodu[...],zastanawiano si nad ksztatem i parametrami technicznymi nowegoFiacika. Wszyscy wiedzieli, zgodnie z zaoeniami, e ma bynieduy, prosty w obsudze, tani w eksploatacji, a jednoczeniepojemny czteroosobowy.Jesieni 1972 r po prezentacji na salonie samochodowym w Turyniew Cassino wyprodukowano pierwsz parti 100 samochodwFiat 126. Rozpoczto produkcj modelu Fiat 126 sukcesywniezastpujc poprzednika. W stosunku do Fiata 500 R model 126prezentowa si zewntrznie o wiele nowoczeniej, a w jegokonstrukcji dokonano szeregu modyfikacji i ulepsze, z ktrychnajwaniejsze to: cakowicie inna stylistyka nadwozia i wntrza,silnik o zwikszonej pojemnoci do 594 cm o mocy 23 KM, cozaowocowao znacznie lepszymi osigami; zastosowanie skrzynibiegw z synchronizacj biegw od II IV biegu. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 15. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 16Aleksander SowaPojawi si take dwuobwodowy ukad hamulcowy, kolumnakierownicy dzielona, przeniesienie zbiornika paliwa spod klapytylnej pod kanap i polepszenie widocznoci przez zwikszeniepowierzchni oszklonych. Taka jest historia dziadka bohatera tejpublikacji. Uznaem, e jest na tyle wana dla Fiata 126, aby o niejnapisa.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 16. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 17Aleksander SowaCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 17. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 18Aleksander SowaTuning MaluchaFiat 126p bdc przezpewienczasnajpopularniejszymsamochodem, zapisa si w polskiej wiadomoci na stae. Pozaprzestaniu produkcji, a nawet wczeniej ceny rynkowe tegosamochodu plasoway go w grupie najtaszych samochodw, o ilenie by wanie tym najtaszym. Bardzo wielu modych ludzi weszow posiadanie tego pojazdu, ktry dla nich by pierwszym w yciusamochodem.Prostota konstrukcji, stosunkowo niedrogie czci, dostpnozamiennikw oraz ogromne moliwoci ulepsze i modyfikacji tegopojazdu stay si czynnikami, ktre zawayy na tym, e przez dugiczas Maluch by samochodem najczciej zmienianym i ulepszanymCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 18. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 19Aleksander Sowaw Polsce. Tuning Malucha sta si dla wielu - szczeglnie modychludzi, czsto mieszkacw wsi i maych miasteczek (ale nie tylko),dla osb o mniej zasobnym portfelu, ale za to z wielkim sercem,umiejtnociami, samozaparciem - wielk pasj. Powstao tysice, jeli nie setki tysicy Fiacikw jedynych w swoim rodzaju, ktrych opisanie zajoby setki stronic, ale byoby wietnym tematem na osobn publikacj. Samochodzik modyfikowano z rnymskutkiem, czasem niestety opakanym... co doskonaleokrela termin wiejski tuning. Na szczcie bardzo wieluposiadaczy tego autka zmodyfikowao swoje samochody, tworzcczasem niemal dziea sztuki, a na pewno indywidualne, bardzociekawe egzemplarze. W rozdziale niniejszym postaram si przedstawi najciekawsze moim zdaniem modyfikacje tego samo- chodu, o jakich udao mi si uzyska informacje. Pierwsz i najwaniejsz grup zmian, jakim waciciele Fiatw 126p poddawali swoje pojazdy by tzw. tuningoptyczny, obejmujcy zmiany wygldu nadwozia samochodu orazjego wntrza. To tutajnajczciejdokonywano fatalniewygldajcych upiksze, ktre szpeciy same samochody, jaki drogi, parkingi, place i mam nadziej, e sumienia ich oprawcw.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 19. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 20Aleksander SowaOczywicie to, co waciciel zrobizeswoim samochodemjestwyrazem jego gustu i smaku, a ten,jakwiadomo jestkwestiindywidualn i nie podlegadyskusji. Na szczcie wieleprzerbek sprawio, e samochodywygldaj duolepiej. Donajczciejspotykanychzmianw wygldzie Maluszka nale: przyciemnianie szyb foli, zmianaszkie kierunkowskazw nabiae lub nainnykolor(np. przyciemnienie) oraz tzw. brewki, czyli nakadki na reflektorywywoujce tzw. efekt bad look, ktry mona uzyska rwnieinaczej, np. przez modyfikacj klapy baganika.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 20. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 21Aleksander SowaKolejn grup zmian s zmiany w oblachowaniu samochodu. Klapasilnika przy uyciu szpachli zostaje najczciej zmodyfikowana tak,aby jej profil sta si cakowicie paski. Czsto spotykan zmian sCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 21. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 22Aleksander Sowarwnie spoilery i lotki oraz kupowane w sklepach czy na aukcjachinternetowych specjalnie przygotowane wloty powietrza do komorysilnika, ktre na pewno nie pomagaj w wydajniejszym chodzeniu,niemniej prezentuj si czsto bardzo ciekawie. Aukcje internetowe,w szczeglnoci za serwis Allegro.pl, oferuj bardzo duy wybrtakich czci. Zmiany lakieru s rzadko spotykan modyfikacj, zewzgldu na koszt materiau; niemniej wywouj czasem bardzodobre efekty.Pozostae zmiany wygldu zewntrznego Fiacika wynikaj ju raczejz idcych o wiele dalej modyfikacji mechanicznych, o czym niecopniej. Druga powana grupa zmian optycznych, jakim uytkownicy Fiata 126p poddaj swoje bolidziki, to modyfikacje wntrza, ktre s tak bardzo rnorodne, e mniemam, i napisanie o nich zajoby mi mniej wicej tyle samo czasu, ile powieciem na napisanie tej ksieczki. Pozwol sobie tylko wymieni te najczciej spotykane:wymiana tarcz zegarw na biae lub inne - specjalnie wykonanesamodzielnielub kupione,wymianasiedzeprzyczymw zdecydowanej wikszoci na kubekowe z czteropunktowymipasami bezpieczestwa. Wszelkiego rodzaju wymiany tapicerki,dywaniki aluminiowe czy welurowe.Wan grup s systemy naganiania tzw. car audio, cho akuratkonstrukcyjnie Maluch nie jest najlepszym samochodem do tegotypu przerbek.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 22. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 23Aleksander Sowa Trzeci grup modyfikacji s wszelkiego rodzaju zmiany mecha- niczne, obejmujce przede wszyst- kim podnoszeniemocysilnika (tzw. rasowanie), uzyskiwane przez zwikszanie stopnia sprania, zmianyw ukadziedolotowym(strumienice), ukadzie paliwowym (magnetyzery, wymiana dysz),wydechowym (sportowe tumiki) i ukadzie rozrzdu (sportowe wakirozrzdu, waki in. witka).Bardzopopularn modyfikacjjest kompleksowaprzerbkaSzaya 1, nazwana tak od nazwiska jej pomysodawcy, wspomnianegowczeniej Krzysztofa Szaykowskiego.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 23. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 24Aleksander Sowa By on zawodnikiem uprawiajcym odlat szedziesitych sporty motorowe. Pocztkowo jako ulowiec i zawodnik motocrossu, nastpnie zaj sisportem samochodowym, startujcna takich samochodach jak: Trabant, Fiat 1300, Renault 5 Alpine, Fiat 125p Monte Carlo i oczywicie Fiat126p. Modyfikacja jegoautorstwa zakada zwikszenie, niewielkim nakadem kosztw, mocy jednostki napdowej Maluszka do 28 30 KM. Szaya 1 obejmuje planowanie gowicy o 2,4 mm (zwikszenie stopniasprania) bez poprawiania jejksztatu,wywiercenie kilku otworw w puszce filtra powietrza, czyli tzw.dodmuch, zmiana faz rozrzdu przez przesunicie waka rozrzduw lewo o 8 stopni i zmiana ustawienia zaponu. W przerbce tejstosuje si zabieg zmniejszajcy mas koa zamachowego (staczaniedo wieca). Ostatni faz zmian jest odpowiednia regulacja ganika.Na potrzeby sportu motorowego wykonuje si jeszcze bardziejskomplikowane modyfikacje jednostki napdowej podnoszce mocsilnika do 40 45 KM kosztem radykalnego skrcenia ywotnoci,dlatego te w samochodach przystosowanych do codziennejeksploatacji stosuje si czciej przeszczepy silnikw. Najczciejs to zmodyfikowane jednostki napdowe innych Fiatw (903 i 1100cm), ale rwnie Zastawy i innych samochodw.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 24. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 25Aleksander Sowa Wraz z modyfikacjami jednostki napdowej konieczne staj si zmiany w zawieszeniu, ukadzie hamulcowym i wzmocnienia kons- trukcji. Najczciej zawieszenie jest obnianei utwardzaneprzez zmian charakterystyki tumienia amortyzatorw i odcicie od 0,5 do 1,5 zwoju spryny w zawieszeniu tylnym oraz wyprostowanie pira resoru w zawieszeniu przednim. Standardowe hamulce bbnowe czsto s zastpowane hamulcami tarczowymi adaptowanymi od innych samochodw.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 25. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 26Aleksander SowaUytkownicy samochodu wymieniaj standardowe obrcze stalowena obrcze ze stopw lekkich (Opel Corsa GSI) albo te wikszeo jeden cal obrcze od BISa. Cao modyfikacji zamykaj wszystkiezmiany dostosowujce auto do przepisw zawodw, w ktrychsamochd ten startuje, a wic: klatka bezpieczestwa, zmniejszeniemasy samochodu itp.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 26. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 27Aleksander SowaNajciekawsze pomysyWrozdziale tym chciabym Czytelnikowizaprezentowanajciekawsze modyfikacje samochodu, ktry jest tematem tejpublikacji. Zaczn od chyba najciekawszego z mojego punktuwidzenia, bowiem nie do, e zamontowano w nim silniko pojemnoci prawie 2 litrw, to jest to silnik z turbosprark i dotego wysokoprny. Z informacji, do jakich dotarem, wynika, eauto to powstao na Wgrzech, gdzie wbrew pozorom nasz Fiacik niejest wcale niecodziennym zjawiskiem na drogach.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 27. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 28Aleksander SowaNiestety niewiele mog na temat tego samochodu napisa, poza tym,e przerbka nie okazaa si nadzwyczaj udana (pod wzgldemtrwaoci), bowiem samochd zaopatrzony w t popularn jednostknapdow koncernu Volkswagen o ogromnej mocy nie wytrzymaobcie i po prostu rozpad si, prawdopodobnie na skutek duychwibracji ogromnego turbodiesla. Ale za to jak jedzi!Kolejnym silnikiem o duej mocy, jaki udao si z powodzeniemzamontowa w karoserii Fiata 126p, bya jednostka o pojemnoci1800 cm. Jest to zmodyfikowany motor z VW Corrado 1,8z dodatkow sprark mechaniczn (G60). Jeli mylisz, e to art,to od razu rozwiej Twoje wtpliwoci. To nie jest art. Zdjciekomory silnikowej samochodu, ktre widzisz poniej to fotografiakomory silnika tego autka. Auto zostao wykonane niemale odpodstaw przez Zbigniewa Bryzka z Koszalina. Skrzynia biegwpochodzi z Audi 80 (jednego z pierwszych modeli) i pozwala naosignicie mocy okoo 300 KM. Aby napd by we waciw stron,Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 28. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 29Aleksander Sowaskrzynia zamontowana jest do gry nogami i w odpowiedni sposbuszczelniona oraz odpowietrzona. Do wykonania posi posuy wanapdowy duego Fiata... odpowiednio skrcony i pospawany. Koaskadaj si z magnezowych felg o szerokoci 9 cali oraz opono rozmiarach 175 (przd) i 235 ty, R 13. W przednich koach kryjsi tarcze hamulcowe o rednicy 260 mm.Zawieszenie zostao obnione o 5 cm, a cae nadwozie o 15 cm; resorpochodzi z Malucha, zwrotnice rwnie, przy czym zwrotniceobracaj si na 8 oyskach igiekowych; pomidzy koami znajdujesi chodnica silnika. Zawieszenie tylne to zmodyfikowane wahaczeMalucha. Najbardziej kontrowersyjnym tematem dotyczcym tegosamochodu s osigi. Wedug waciciela samochd ten osiga 300KM i w 4 sekundy przypiesza do 100km/h, osigajc prdkomaksymaln ograniczon elektronicznie do 250 km/h. SawomirJatczak, jedynie z pomoc syna, zbudowa Fiacika z silnikiemo pojemnoci 1,7 l pochodzcym ze stu czterdziestokonnej AlfyRomeo.Budowa auta zaja konstruktorowi cae 2 lata. Silnik jestumieszczony centralnie, przedtyln osi,zbiornikipaliwapowdroway pod siedzenia kierowcy i pasaera. Samochd mawentylowane hamulce tarczowe od Alfy, tak jak i skrzyni biegw.Samochd zosta poddany zmianom tak, aby uzyska moliwienajmniejsz mas - szyby s z poliwglanu. Z zewntrz Fiacik nierni si prawie od standardowego Malucha z 1987 roku. To byojedno z zamierze twrcy. Prawdziwe emocje zaczynaj si dopierokiedy usyszymy dwik silnika. Samochd jest zdolny przyspieszaw 5,5 sekundy do prdkoci 100 km/h i w 18 sekund do 200 km i jestw stanie osiga wysze prdkoci. Osigi autka s ogromniezaskakujce dla kierowcw innych aut, niezdajcych sobie sprawy, eCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 29. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 30Aleksander Sowaw miejscu standardowego silnika drzemie prawie szeciokrotniemocniejsza jednostka. Samochd by prezentowany w TV Polsat.Rafa Chrzan postawi na zupenie inn konstrukcj. Do swojegoFiacika z 1989 roku wstawi kompletny ukad napdowy odsamochodu Zastawa (1116 cm) i dodatkowo wyposay silnikw turbin. Samochd zosta przebudowany kompleksowo. Oprczzmianyjednostki napdoweji oczywistychprzerbekdostosowujcych nadwozie do nowego napdu (metalowa rama)i imprezsportowych,wjakich mia wystartowa (klatkabezpieczestwa) zastosowano hamulce tarczowe od FSO Caro.Przednie zawieszenie tozawieszenieMalucha jedyniez utwardzonym i duszym o 12 cm resorem oraz wymienionymiamortyzatorami na tylne od Fiacika. Zawieszenie z tyu skada si zkolumn McPeschona od Zastawy z amortyzatorami i odpowiednioskrconymi sprynami od Poloneza Trucka. O 14 cm zwikszononadkola. W ukadzie kierowniczym zdecydowano si wprowadzitzw.szybkiukad kierowniczyozmniejszonymskoku.Szedziesieciokonny silnik zapewnia ogromne wraenia z jazdywraz z prawie neutralnym prowadzeniem; niemal jak kard.Konstruktorem samochodu przedstawionego na zdjciu poniej jestznany tuner z Bydgoszczy - Jerzy witek, za jego kierowcw Mistrzostwach Polski Rallycrossu - Pawe Melwiski. Pojazd ten,bdcy cigle z wygldu przynajmniej Fiatem 126, jest doprawdyjedyny w swoim rodzaju. Mona by uzna, e jest to idealnaprezentacja reklamowa moliwoci warsztatu, w ktrym gozbudowano. Trzeba jednoczenie przyzna, e auto ma ogromnechmoliwoci. Przepisy techniczne rallycrossu w Polsce dopuszczajbardzo daleko idce modyfikacje silnikw (z seryjnej konstrukcjipochodzi musi jedynie kadub silnika), ukadw napdowych,a nawetnadwozia.Twrcytego Maluszkapostanowili toCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 30. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 31Aleksander Sowawykorzysta. Silnik jest wic zbudowany na bazie kaduba odseryjnego 126, ale o pojemnoci skokowej 1000 cm (tak by byzgodny z przepisami klasy, w ktrej startuje), zastosowano w nimchodzenie ciecz i gowic z czterema zaworami w kadymcylindrze! Wewntrz kaduba mieci si wykonany specjalnie wakorbowy o wikszym skoku, co w poczeniu z odpowiedniodobranymi tokami daje wspomnian pojemno litra. Cylindry,a przynajmniej ich uebrowanie, pochodz z seryjnego Malucha.Gowica jednak pochodzi od czterocylindrowego Forda, ale zostaaskrcona o poow. Gowica jest chodzona ciecz z elektrycznpomp, natomiast uebrowanie cylindrw jest chodzone typowo,tzn. przez wymuszony dmuchaw pd powietrza. Za zasilanieodpowiedzialny jest dwuprzelotowy ganik Weber. Drugim pokadubie silnika i w zasadzie jedynym seryjnym elementem okazujesi zwyky, przerywaczowy ukad zaponowy. Jednostka ta osigamoc maksymaln ok. 90 KM przy ok. 6500 obr/min, zamaksymalny moment obrotowy przy 4500 obr/min. Nie jest to wicjednostka szczeglnie (patrzc na pozostae konstrukcje stosowanew wyczynie) wysilona. Mimo tego, wobec niewielkiej masy caegoauta, zapewnia mu nieprzecitne osigi: przypieszenie od 0 do 100km/h w 8,5 sekundy. Dla lepszej trakcji i pewnego zachowania siprzy prawie seryjnej konstrukcji zawieszenia, powikszono rozstawk o okoo 140 -180 mm. Wntrze samochodu jest typowe dlainnych aut startujcych w rallycrossie, czyli pozbawione wszelkichzbdnych w czasie zawodw elementw i wyposaone tak, jak mwio tym przepisy (w plastikowe szyby oraz pokrywy). Masa samochoduwynosi 570 kg. Ukad napdowy oraz przeoenia, dobrane docharakterystyki silnika i torw, s prawie seryjne, poza sterowaniemskrzyni biegw.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 31. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 32Aleksander SowaOkazuje si, e pomimo trudnoci technicznych (silnik chodzonypowietrzem) do Fiata 126p da si z powodzeniem zamontowainstalacj zasilania gazem LPG. Najwaniejszym problemem jestkonieczno stosowania w instalacji elementu odpowiedzialnego zazmian cinienia LPG na zblione do atmosferycznego. Zadanie tospenia parownik, zwany rwnie reduktorem. Nie byoby nictrudnego, gdyby nie fizyka. Podczas rozprania gazu ochadza si onznacznie. W samochodach z ukadem chodzenia ciecz, parownikjest podczony do ukadu i ogrzewa si od ciepa ukadu. W Maluchu zastosowane jest cho- dzenie ciecz, wobec czego ogrza- nie parownika w typowy sposb jest niemoliwe. Podejmowanie prb ogrzewania parownika ciepem ukadu wydechowego, cho czasem praktykowane,jest zabronioneprzez prawo i adna stacja diagnostyczna takiego samochodu niedopuci do ruchu ze wzgldw bezpieczestwa. Drugim rozwizaniempozostaje wykorzystanie do ogrzewania, ciepa pochodzcego z ukadusmarowania silnika lub te specjalnej instalacji wodnej chodzonej odukadu wydechowego. Ponadto kolejnym problemem, moe nie tyletechnicznym, co legislacyjnym; jest sam zbiornik LPG i jegousytuowanie. W niedalekiej przeszoci dziaao w Polsce kilkazakadw, ktre montoway instalacje LPG do Maluchw legalnie, poczym zabrano im licencj na tego typu monta. Dlatego te znane sprzypadki montowania LPG w Maluchu. LPG w Maluchu rodzi wieleproblemw: moc zmniejszy si do ok. 19 20 KM, konieczna bdziezmiana homologacji pojazdu, obnia si trwao gowicy od 30 do 60ty. km, a zuycie paliwa LPG waha si w granicach 7-8 /100 km, cojest jedynym pozytywnym skutkiem caej modyfikacji, nie liczcCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 32. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 33Aleksander Sowakorzyci dla rodowiska naturalnego. Skoro poruszyem tematrodowiska naturalnego, przedstawi Ci jedn z najciekawszych moimzdaniem modyfikacji Fiacika. Jest to samochd Fiat 126 BISz napdem cakowicie ekologicznym. Zbudowaa go, a cilejzmodyfikowaa Fiata 126p Bis, niemiecka firma AutoSol w 1993 roku,a obecny waciciel Gunther Kufner kupi go w 1995 roku i jedzi nimdo 2004 roku. Caa bateria (zesp akumulatorw) way okoo 270 kg.Napd stanowisilnik 3-fazowyasynchronicznyonapiciumidzyfazowym rwnym 144 V (fazowe 85 V) i ok. 8 kW mocy. Jest tooczywicie konstrukcja posiadajca wiele wad charakterystycznychdla samochodw w peni elektrycznych, budowanych wspczenie,czyli o relatywnie maym zasigu, waciwie niepozwalajcym nazwyk, codzienn eksploatacj; duej masie wasnej pojazdui w zwizku z tym z pogorszonymi osigami oraz nierozwizanymproblemem utylizacji zuytych baterii. Pamita naley, e nie jest tojednak konstrukcja fabryczna, na powstanie ktrej wydano miliony,a jedynie konstrukcja eksperymentalna, dowodzca jednak istnieniawielkich moliwoci. Twrcy udowadniaj, e naprawd mona wielenawet w poczciwym Maluchu. Waciciel warsztatu samochodo- wego w odzi przy ulicy Torfowej, pan Stanisaw Jasica zmodyfikowa Fiata 126p dostosowujc go do swoich potrzeb w zimie. Efektem jego pracy jest Fiacik widoczny na zdjciu, ktregopieszczotliwie nazwa Bobkiem zapewne z racjigabarytw. Prace nad t przerbk zajy wacicielowi okoo2 tygodni. Pierwszym etapem prac byo skrcenie karoserii przezodcicie fragmentu podogi i dachu w miejscu, gdzie znajdoway siCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 33. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 34Aleksander Sowafotele przednie, nastpnie trzeba byo zmodyfikowa drzwi i botniki.Wraz ze skrceniem dugoci powstaa konieczno skrcenia linkisprzga, gazu i linek zmiany biegw. W pierwotnym zamylekonstruktora mia to by kabriolet, ale ze wzgldu na podstawowezadanie, jakie mia spenia czyli odnieanie, zapada decyzja, ebyoby szalestwem odniea kabrioletem, cho oczywicie Bobeknie osiga znacznych prdkoci jedc na drugim biegu. W przedniejczci samochodu zamontowany jest lemiesz puga, ktry moe bypodnoszony i opuszczany. W samochodzie siedzi si na kanapie, ktrakiedy bya tylna... teraz jednak brakuje fotela kierowcy i pasaera.Samochd zuywa okoo 5 litrw paliwa na godzin pracy.Nieprzewidzianym zastosowaniem Malca stao si holowanie innychpojazdw o masie nawet do 2,5 tony. Twrc innego, bardzociekawego samochodu na bazie Fiata 126p, jest Marcin Witkowskiz firmy Martex. Samochd jest zbudowany ciekawie, dobrzewykonany, wzbudza zainteresowanie. Jest to Fiat 126p MilitaryPickup, posiadajacy podnoszon tyln skrzyni adunkow - pak.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 34. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 35Aleksander SowaPaka podnoszona jest automatycznie na siownikach - nie rcznie,wystarczytylko wcisn odpowiedniguzik. Fiat 126p jestsamochodemtysica moliwocii napisanie owszystkichmodyfikacjach, jakie wykonali (lub jakich si dopucili) posiadaczetego uroczego autka jest niestety niemoliwe. Przekracza tomoliwoci autora i moliwoci objtociowe niniejszej publikacji.Przy tworzeniu tego tekstu wybraem te przerbki, ktre sinaprawd wyrniaj. Te, o ktrych miaem informacje i ktrychzdjcia mogem Czytelnikowi przedoy zdjcia. Jestem pewien, eoprcz tych kilku niezwykych samochodw, o ktrych napisaemtutaj istniej dziesitki, jeli nie setki innych wcale nie mniejciekawych, interesujcych i wartych opisania. By moe, jeli ksikata bdzie cieszy si zainteresowaniem Czytelnika, doczeka si cigudalszego, a kolejne wydania bd uzupeniane o informacjedotyczce innych, wartych przedstawienia przerbek.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 35. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 36Aleksander SowaCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 36. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 37Aleksander SowaCiekawostkiFiat 126p znalaz przerne zastosowania. Uytkownicy tego autkanajczciej modyfikuj swoje pojazdy tak, by mogy speniapowierzone im zadania. Poniej prezentuj kilka interesujcychzdj, pochodzcych z zasobw sieci internetowej, bez ustalonegorda. Fiacik jest samochodem, ktry yje cigle w naszejwiadomoci pod rnymi postaciami.Poniej, Czytelniku, s na to dowody.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 37. FIAT 126 P DARMOWY FRAGMENT Zote Myli str. 38Aleksander SowaCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Aleksander Sowa 38. Dlaczego warto mie pen wersj? Poznaj sekrety "Malucha", zaimponuj znajomym wiedz i zabawnymi anegdotami! Dowiedz si, dlaczego tylko niektre samochody przechodz do legendy i starzejc si, staj si coraz bardziej cenne... Poznaj fenomen najpopularniejszego polskiego samochodu XX wieku! Uzyskaj odpowiedzi na nurtujce Ci by moe pytania: * Dlaczego ten samochd nie jest zwykym pojazdem i co zadecydowao o ogromnym sukcesie Fiata 126p? * Co kryje si pod tajemniczymi nazwami Bombel czy Long? * Jak samochd zmienia si przez lata? * Czym by Bosmal Trike i wiele innych pojazdw zbudowanych w oparciu o projekt Fiata 126p? * Dlaczego tak wielu uytkownikw samochodw uwaa Malucha za auto kultowe? * Jaki by pradziadek polskiego Fiata? ...i wiele innych. Ta publikacja to obowizkowa pozycja dla fanw motoryzacji, napisana lekko, z humorem i dobrym pirem. Swoimi przeyciami i spostrzeeniami na temat tego samochodu dziel si m.in. Micha Listkiewicz, Marek Niedwiedzki, Janusz Korwin-Mikke, Magdalena Zawadzka, Janusz Kulig i wielu innych. "Fiat 126p - May Wielki Samochd" to gratka dla mionikw motoryzacji, ktrzy chc jeszcze lepiej zrozumie i pozna istot fenomenu "Malucha". Prawdziwym smaczkiem s dowcipy o Maluchu, ktre potrafi rozbawi do ez. Co wicej, ksika jest bogata w fotografie, co powoduje, e czyta si j z przyjemnoci. Pozwl autorowi zarazi Ci pasj do "Malucha".Pen wersj ksiki zamwisz na stronie wydawnictwa Zote Myli http://www.zlotemysli.pl/prod/6356/fiat-126p-maly-wielk i-samochod-aleksander-sowa.htmlPowered by TCPDF (www.tcpdf.org)