Fakt i komentarz – podstawowe Fakt i komentarz – podstawowe rozróżnienie we współczesnym rozróżnienie we współczesnym

dziennikarstwiedziennikarstwie

Wstęp do dziennikarstwaWstęp do dziennikarstwa

Kim jest dziennikarz?Kim jest dziennikarz?

Prawo prasowe Prawo prasowe z z 19841984 r., r., art. 7: art. 7: Dziennikarz Dziennikarz toto osoba zajmująca się osoba zajmująca się

redagowaniem, tworzeniem lub redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem przygotowywaniem materiałów materiałów prasowychprasowych, pozostająca w stosunku , pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo zajmująca się pracy z redakcją albo zajmująca się taką działalnością na rzecz i z taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji.upoważnienia redakcji.

Co to jest prasa?Co to jest prasa?

Prawo prasowe Prawo prasowe z z 19841984 r., r., art. 7: art. 7: Prasa to wszelkie publikacje Prasa to wszelkie publikacje

periodyczne ukazujące się nie periodyczne ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, a w rzadziej niż raz do roku, a w szczególności dzienniki i szczególności dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, czasopisma, serwisy agencyjne, biuletyny, programy radiowe i biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe.telewizyjne oraz kroniki filmowe.

Węższe znaczenie – tylko media Węższe znaczenie – tylko media drukowane, gazety, czasopisma itp.drukowane, gazety, czasopisma itp.

Co to jest materiał prasowy?Co to jest materiał prasowy?

Prawo prasowe Prawo prasowe z z 19841984 r., r., art. 7: art. 7: Materiałem prasowym jest każdy Materiałem prasowym jest każdy

opublikowany lub przekazany do opublikowany lub przekazany do opublikowania w prasie opublikowania w prasie teksttekst albo albo obraz o charakterze obraz o charakterze informacyjnym, informacyjnym, publicystycznym,publicystycznym, dokumentalnym dokumentalnym lub innym, niezależnie od srodków lub innym, niezależnie od srodków przekazu, rodzaju, formy, przekazu, rodzaju, formy, przeznaczenia czy autorstwa.przeznaczenia czy autorstwa.

Tekst informacyjny i Tekst informacyjny i publicystycznypublicystyczny

Tekst – szerokie rozumienie: Tekst – szerokie rozumienie: każdy utrwalony przejaw każdy utrwalony przejaw twórczości, dzieło, utwór twórczości, dzieło, utwór (kulturoznawstwo, filozofia).(kulturoznawstwo, filozofia).

Tekst – znaczenie wąskie: utwór Tekst – znaczenie wąskie: utwór pisany, drukowanypisany, drukowany

Rozróżnienie – informacyjny i Rozróżnienie – informacyjny i publicystyczny publicystyczny

Dziennikarstwo to informacjeDziennikarstwo to informacjei komentarzei komentarze Dziennikarz Dziennikarz gromadzi, segreguje, gromadzi, segreguje,

sprawdza wiadomości i komentuje sprawdza wiadomości i komentuje aktualne wydarzeniaaktualne wydarzenia (M. Kunczik) (M. Kunczik)

To, co przynosi nam dzień (dzienni-, To, co przynosi nam dzień (dzienni-, fr. le jourfr. le jour) )

Definicję tą poszerzono o rozrywkę – Definicję tą poszerzono o rozrywkę – zjawisko zjawisko infotainmentinfotainment (ang. (ang. informationinformation + + entertainemntentertainemnt); media ); media „uśmiechające się” (J. Hartley)„uśmiechające się” (J. Hartley)

Dziennikarz to także ten, który Dziennikarz to także ten, który dostarcza rozrywkidostarcza rozrywki

Fakt i komentarz – Fakt i komentarz – fundamentalne rozróżnienie fundamentalne rozróżnienie

Dwa wymiary dziennikarstwa:Dwa wymiary dziennikarstwa: FaktyFakty – opowiadanie świata – opowiadanie świata KomentarzeKomentarze – objaśnianie – objaśnianie

świataświata Zasada oddzielania faktu od Zasada oddzielania faktu od

komentarza, opiniikomentarza, opinii

Fakt i komentarz – dwa Fakt i komentarz – dwa wymiary dziennikarstwawymiary dziennikarstwa

Opowiadanie Opowiadanie świataświata

Gatunki Gatunki informacyjneinformacyjne

Reporter, Reporter, dziennikarz dziennikarz agencyjny, agencyjny, informacyjnyinformacyjny

Objaśnianie Objaśnianie świataświata

Gatunki Gatunki publicystycznepublicystyczne

Publicysta, Publicysta, komentator, komentator, felietonistafelietonista

Fakt i komentarz – stosunek Fakt i komentarz – stosunek do wydarzeń, rzeczywistoścido wydarzeń, rzeczywistości

Konkretny w czasie i Konkretny w czasie i przestrzeniprzestrzeni

Stan rzeczy, wydarzenieStan rzeczy, wydarzenie Rzetelny opis tego, co się Rzetelny opis tego, co się

wydarzyło w określonym wydarzyło w określonym miejscu i czasiemiejscu i czasie

Opis tego, co Opis tego, co rzeczywiste, a nie rzeczywiste, a nie fikcyjnefikcyjne

łac. factumłac. factum – to, co – to, co zostało zrobione; czyn, zostało zrobione; czyn, dziełodzieło

Wymóg aktualności – „na Wymóg aktualności – „na żywo”żywo”

Opinia o fakcie i po fakcie Opinia o fakcie i po fakcie – punkt wyjścia – punkt wyjścia

Opiniotwórczość – Opiniotwórczość – tworzenie opiniitworzenie opinii

Interpretacja zgodna z Interpretacja zgodna z czyimś światopoglądem czyimś światopoglądem

Zwykle o tym, co Zwykle o tym, co aktualne, wyjątkiem aktualne, wyjątkiem ponadczasowe tematy z ponadczasowe tematy z historii i futurologia – historii i futurologia – udzisiejszenieudzisiejszenie

Nie tylko powiedzenie o Nie tylko powiedzenie o tym, co się stałotym, co się stało

Ale także próba Ale także próba odpowiedzi na pytanie – odpowiedzi na pytanie – dlaczego tak się stało, co dlaczego tak się stało, co z tego wynikaz tego wynika

Informacja i publicystykaInformacja i publicystyka

Dominuje Dominuje funkcja funkcja powiadamiającapowiadamiająca

Odpowiedź na Odpowiedź na pytania: co, pytania: co, gdzie, kiedy, gdzie, kiedy, kto, jak?kto, jak?

Funkcja Funkcja oceniająca, oceniająca, perswadującaperswadująca

Próba Próba odpowiedzi na odpowiedzi na pytania: pytania: dlaczego, co dlaczego, co było przyczyną, było przyczyną, jakie będą tego jakie będą tego skutki?skutki?

Gatunki dziennikarskieGatunki dziennikarskie

Informacyjne i publicystyczne - Informacyjne i publicystyczne - zapamiętajmy istotę tego zapamiętajmy istotę tego rozróżnieniarozróżnienia

Zawód dziennikarski definiowany Zawód dziennikarski definiowany przez gatunki, jakie się uprawia – przez gatunki, jakie się uprawia – reporter, publicysta, felietonista, reporter, publicysta, felietonista, eseista, reportażysta itp.eseista, reportażysta itp.

O specyfice i rodzajach tychże O specyfice i rodzajach tychże gatunków będzie mowa na osobnych gatunków będzie mowa na osobnych zajęciach w ramach studiów w IEMiDzajęciach w ramach studiów w IEMiD

Obiektywizm i subiektywizm Obiektywizm i subiektywizm dziennikarskidziennikarski Co to znaczy, Co to znaczy,

że dziennikarz że dziennikarz jest jest obiektywny?obiektywny?

Kiedy powinien Kiedy powinien nim być?nim być?

Czy jest w Czy jest w stanie być stanie być obiektywnym do obiektywnym do końca?końca?

Co to znaczy, Co to znaczy, że dziennikarz że dziennikarz jest jest subiektywny?subiektywny?

Kiedy może Kiedy może wyrazić opinię o wyrazić opinię o faktach?faktach?

W jaki sposób W jaki sposób powinien to powinien to zaznaczyć?zaznaczyć?

Obiektywizm dziennikarski nie Obiektywizm dziennikarski nie jest do końca możliwyjest do końca możliwy

Prawda o rzeczywistości jest wielowymiarowaPrawda o rzeczywistości jest wielowymiarowa Subiektywne zabarwienie wypowiedzi już na Subiektywne zabarwienie wypowiedzi już na

poziomie werbalnympoziomie werbalnym Słowa niosą ze sobą przekaz ideowy (przerywanie Słowa niosą ze sobą przekaz ideowy (przerywanie

ciąży, aborcja, zabicie nienarodzonego dziecka – ciąży, aborcja, zabicie nienarodzonego dziecka – inne definiowanie tego samego faktu) inne definiowanie tego samego faktu)

Natura komunikacji – komunikujemy najpierw Natura komunikacji – komunikujemy najpierw siebie, to kim jesteśmy, a dopiero potem to, co siebie, to kim jesteśmy, a dopiero potem to, co mamy do przekazaniamamy do przekazania

Dziennikarz – obserwator, zawsze umieszczony w Dziennikarz – obserwator, zawsze umieszczony w określonym miejscu i czasie wydarzeń, widzący określonym miejscu i czasie wydarzeń, widzący własnymi oczami, słyszący swoimi uszami, myślący własnymi oczami, słyszący swoimi uszami, myślący własnym umysłemwłasnym umysłem

W praktyce podział na gatunki informacyjne i W praktyce podział na gatunki informacyjne i publicystyczne może być nieostrypublicystyczne może być nieostry

All news are viewsAll news are views

G. GerbnerG. Gerbner

Dążenie do bycia Dążenie do bycia obiektywnymobiektywnym Do jak najbardziej wiernego Do jak najbardziej wiernego

oddania prawdy o oddania prawdy o rzeczywistości rzeczywistości

Jak najmniej własnego zdania Jak najmniej własnego zdania Ukrywanie „ja” autorskiego - Ukrywanie „ja” autorskiego -

intonacja głosu lektora intonacja głosu lektora czytającego wiadomości w czytającego wiadomości w radiu, zachowanie prezentera radiu, zachowanie prezentera dziennika telewizyjnegodziennika telewizyjnego

Subiektywizm publicystySubiektywizm publicysty

Moim zdaniem, myślę że…- wyraźne Moim zdaniem, myślę że…- wyraźne „ja” autorskie„ja” autorskie

Dobry komentator:Dobry komentator: Po pierwsze Po pierwsze obserwatorobserwator, dobrze , dobrze

znający fakt (znający fakt (co się stało?co się stało?)) Po drugie Po drugie myślicielmyśliciel, stawia tezę , stawia tezę

dotyczącą faktu, którą próbuje dotyczącą faktu, którą próbuje udowodnić (udowodnić (dlaczego tak się stało?dlaczego tak się stało?))

Publicystą zostaje się potemPublicystą zostaje się potem

Zwykle to drugi etap kariery dziennikarskiej Zwykle to drugi etap kariery dziennikarskiej po reporterstwiepo reporterstwie

Nie zaczynać od pisania felietonów, ale od Nie zaczynać od pisania felietonów, ale od informacji i reportażyinformacji i reportaży

Liczy się mądrość życiowa, doświadczenie Liczy się mądrość życiowa, doświadczenie i warsztat dziennikarski, dojrzałość, i warsztat dziennikarski, dojrzałość, osobowość, twórcza postawaosobowość, twórcza postawa

Wiedza – dziennikarz szybko zdobywa Wiedza – dziennikarz szybko zdobywa informacje, im więcej dowiedział się o informacje, im więcej dowiedział się o świecie, tym łatwiej przychodzi mu jego świecie, tym łatwiej przychodzi mu jego komentowanie – lepiej rozumie otaczającą komentowanie – lepiej rozumie otaczającą go rzeczywistośćgo rzeczywistość

Nawiedzają go jednak nieuchronne kryzysy Nawiedzają go jednak nieuchronne kryzysy rozumienia rzeczywistościrozumienia rzeczywistości

Dobry dziennikarz to ten, Dobry dziennikarz to ten, kto uprawia ten zawód od kto uprawia ten zawód od

dwudziestu latdwudziestu lat

Marek WawrzynowskiMarek Wawrzynowski

Praca domowaPraca domowa

Za tydzień pierwszy Za tydzień pierwszy numer „Gazety numer „Gazety Mówionej”Mówionej”

Przegląd wydarzeń Przegląd wydarzeń tygodniatygodnia

17 ochotników17 ochotników

Najważniejsze wydarzenieNajważniejsze wydarzenie Kraj:Kraj:

1.1. PolskaPolska2.2. RządRząd3.3. SejmSejm4.4. PrezydentPrezydent

Świat:Świat:5.5. Unia EuropejskaUnia Europejska6.6. RosjaRosja7.7. Stany ZjednoczoneStany Zjednoczone8.8. Inne kraje (Azja, Afryka, Inne kraje (Azja, Afryka,

Australia)Australia)9.9. MazowszeMazowsze10.10. WarszawaWarszawa Kultura:Kultura:

11.11. TeatrTeatr12.12. Kino/DVDKino/DVD13.13. KsiążkaKsiążka14.14. Koncert, płytaKoncert, płyta

15.15. SportSport16.16. GospodarkaGospodarka17.17. KościółKościół

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę

Do zobaczenia za tydzieńDo zobaczenia za tydzień