Erzac - produkt zastępczy. Problemy aprowizacyjne I wojny światowej
34
ERZAC – PRODUKT ZASTĘPCZY: PRZYKŁADY ORAZ JEGO ZASTOSOWANIE WOBEC PROBLEMÓW APROWIZACYJNYCH I WOJNY ŚWIATOWEJ (1914-1918) Mgr Paweł Jakubiec
-
Upload
pawel-jakubiec -
Category
Food
-
view
55 -
download
0
Transcript of Erzac - produkt zastępczy. Problemy aprowizacyjne I wojny światowej
ERZAC – PRODUKT ZASTĘPCZY: PRZYKŁADY ORAZ JEGO ZASTOSOWANIE WOBEC PROBLEMÓW APROWIZACYJNYCH I WOJNY ŚWIATOWEJ (1914-1918)
Mgr Paweł Jakubiec
PLAN WYSTĄPIENIA
1. Znaczenie słowa „erzac”. 2. Sytuacja żywnościowa państw
europejskich w okresie I wojny światowej. 3. Przykłady produktów zastępczych oraz ich
zastosowanie. 4. Podsumowanie – co nam zostało w kuchni z tamtego okresu.
*Prezentacja zawiera lokowanie produktu
1. ZNACZENIE SŁOWA „ERZAC”
Erzac – inaczej namiastka jakieś rzeczy, surogat, substytut, ersatz.
Używane w odniesieniu nie tylko do rzeczy materialnych, ale także stanów, czynności, zjawisk – surogat (erzac) rządu narodowego, sprawiedliwości, zastępcza (zapasowa) jednostka wojskowa, surogat nauki, surogat kinoteatru, politycy austriaccy czasu wojny jako surogaci Bismarcka
ZNACZENIE SŁOWA „ERZAC” CD.W języku polskim (prasa, akty prawne) częściej
występowało w tym okresie słowo „surogat”.Przejęcie niemieckiego słowa „ersatz” i jego
spolszczenie „erzac”.Polemika w prasie galicyjskiej w sprawie
używania tego zwrotu:„Kurjer Lwowski” z 19 VIII 1918 r. „Kącik językowy” –
propozycja używania słowa „zastępka” jako bliższego językowi polskiemu, opór wobec stosowania niemieckiego terminu
Kurjer Lwowski” z 24 VIII 1918 r. „Dobry żart tynfa wart”- zastosowanie słowa „oszukanka” lub „oszustka” zamiast erzacu – negatywny stosunek ludności do produkcji i zastosowania surogatów.
2. SYTUACJA ŻYWNOŚCIOWA PAŃSTW EUROPEJSKICH W OKRESIE I WOJNY
Zmiany spowodowane wybuchem wojny Przestawienie gospodarki na cele
wojenne. Spadek produkcji żywności Rekwizycje wojenne Braki i racjonowanie żywności Zastosowanie erzacy.
Kolejka po jedzenie w angielskim mieście Reading.
Kolejka ludności niemieckiej do tzw. działa z gulaszem (goulash gun).
SYTUACJA W GALICJI
Ogromne straty spowodowane działaniami wojennymi i okupacją rosyjską (1914-1915)
Rabunkowa polityka austriacka po odzyskaniu kontroli nad Galicją.
Stopniowe pogarszanie się sytuacji ludności wraz z przedłużającą się wojną.
Niemiecka kartka pocztowa z 1917 r. zawierająca przepis kulinarny w oparciu o kartki żywnościowe
AUSTRIACKI PLAKAT PROPAGANDOWY SŁAWIĄCY PRACĘ LUDZI PRZYGOTOWUJĄCYCH SUROGATY (ERZACE)
Niemieckie plakaty nawołujące do zbierania kasztanów na mąkę oraz pokrzywy do produkcji włókien na ubrania.
Wzrost niezadowolenia społecznego – głodujący na ulicach miasta i zrujnowany sklep w Berlinie 1918 r.
SKĄD MOŻNA CZERPAĆ WIEDZĘ NA TEMAT RODZAJÓW SUROGATÓW (ERZACY)
George Abel Schreiner (1875 - 1942)
Wspomnienia korespondentów wojennych
Książki kucharskie doby wojny:
Przepisy na bezmięsny gulasz, kiełbaski rybne czy jęczmienny chleb
http://www.greatfoodclub.co.uk/wp-content/uploads/mag/2011/10/Screen-shot-2011-10-04-at-07.50.43.png
http://www.greatfoodclub.co.uk/wp-content/uploads/mag/2011/10/Screen-shot-2011-10-24-at-12.30.16.png
PRASA:
Artykuły prasowe zawierające porady kulinarne (jakie rzeczy stosować jako zamienniki innych) Reklamy nawołujące do zakupywania surogatów
(erzacy) np. piwa, octu, herbaty, mieszanki kawowej Komentarze do rozporządzeń władz austriackich Porady czytelników.
ROZPORZĄDZENIA WŁADZ AUSTRIACKICH
Rozporządzenia Urzędu do spraw wyżywienia ludności
Rozporządzenia Ministra Skarbu. Rozporządzenia Ministra i Kierownika Urzędu
do spraw wyżywienia ludności. Rozporządzenia Ministra Handlu.
3. PRZYKŁADY PRODUKTÓW ZASTĘPCZYCH ORAZ ICH ZASTOSOWANIE. Kawa-erzac, substytuty herbaty Sztuczny miód. Chleb wojenny (Kriegsbrot, K-brot) Margaryna Tytoń zastępczy. Bezmięsne mięso. Inne.
ERZACE KAWY ORAZ SZTUCZNY MIÓD
Reklamymargaryny
TYTOŃ ZASTĘPCZY
BEZMIĘSNE MIĘSO
INNE:
Zupy w puszkach, buliony w kostkach. Sacharyna. Sztuczny pieprz. Marchew na wiele sposobów: (zupy, krokiety, puddingi, sałatki, marmolady).
KILKA KULINARNYCH PRZEPISÓW ORAZ SKŁADNIKÓW DO DAŃ. Chleb oszczędny z Kolonii (Kolner sparbrot)
400 g kukurydzy, 350 g mąki jęczmiennej, 100 g mąki ziemniaczanej (lub mąki ryżowej), 200 g zakwasu, 100 g otrąb, 2 łyżeczki dekstryna (lub sody), sól, woda, przyprawy (kminek lub nasiona słonecznika).
Sztuczny miód (Kunsthonig)1 l maślanki, 1 kg cukru, 1 szklanka kaszy manny, szczypta wanilii.
Kotlety serowe (Kasefrikadellen)½ kg ziemniaków, ¼ kg sera, 1 jajko, ⅛ kg mąki. Sól. Pieprz.
Nadziewane naleśniki (Gefüllte Eierkuchen) ¼ kg. Mąki, ⅛ l mleka, 2 jajka, sól. ½ łyżeczki. Proszek do pieczenia.
Wojenne naleśniki (Kriegspfannkuchen) na bazie ziemniaków i sera twarogowego, soli i mleka.
Placek wojenny (Kriegskuchen) ½ kg. ziemniaków, ½ kg mąki pszennej, ½ kg cukru, ¼ kg smalcu. ¼ kg masła, 1 jajko, 1 żółtko, 1 szklanka mleka, ⅛ funta rodzynek.,1 skórka z cytryny, 1 opakowanie proszku do pieczenia.
Ciasto gryczane z zachodnich Prus (Westpreußischer Buchweizenkuchen) 1 funt mąki gryczanej , mleko pół na pół z wodą, sól, proszek do pieczenia
KILKA KULINARNYCH PRZEPISÓW ORAZ SKŁADNIKÓW DO DAŃ. Przepis na kotlety z ziemniaków z wojennej książki kucharskiej z 1916
r.Dwa żółtka jajek zmieszać z dwoma łyżeczkami łoju, popieprzyć, posolić i dodać zielonej pietruszki. Do tego dodać pokrojonego w drobną kostkę solonego śledzia, 400 g ugotowanych dzień wcześniej ziemniaków oraz dwie łyżki mąki. Masę dobrze wymieszać i na blacie formować kotlety. Z całości można zrobić 8-10 kotletów. W tłuszczu smażą się na ładną barwę. Do kotletów pasuje każda sałatka
Zamiennik kapusty kiszonej na brukiew z wojennej książki kucharskiej z 1917 r.Trzy kilogramy umytej i obranej brukwi zetrzeć na kawałki. Wrzucić do wrzącej wody i przez pięć minut gotować. Odcedzić i ułożyć ochłodzone kawałki brukwi w warstwach w kamiennym garnku. Kilogram brukwi posolić 25 g soli. Wymieszać pół litra wody z 125 ml octu, zagotować i ostudzić. Następnie zalać octem brukiew. Garnek przykryć czystym ręcznikiem, na który należy położyć odwrócony dnem talerz obciążony kamieniem. Kiszonka nadaje się do spożycia po 2-3 tygodniach.Napoje:Woda jabłkowa (Apfelwasser) - napój ze skórek jabłkaNapój malinowy schłodzony (Eingekochter Himbeersaft) – napój na bazie soku z malin
4. PODSUMOWANIE- CO NAM ZOSTAŁO W KUCHNI Z TAMTEGO OKRESU. http://www.kommern.lvr.de/media/freilichtmuseum_ko
mmern/dateien/Rezepte_Erster_Weltkrieg.pdf http://www.telegraph.co.uk/foodanddrink/10982324/Fir
st-World-War-food-anyone-for-fish-sausages.html http://www.greatfoodclub.co.uk/blog-my-win-the-war-c
ook-book-menu/#.VSbLuJNqJ9V
NIEKTÓRE PRODUKTY ISTNIEJĄ DO DZISIAJ Kawa zbożowa; bezkofeinowa; na bazie
cykorii czy żołędzi.
NAPOJE (HERBATKI) Z LIŚCI I KWIATÓW INNYCH ZIÓŁ I ROŚLIN
SZTUCZNE MIODY
MARGARYNY
SOJA I ROŚLINY STRĄCZKOWE JAKO SUBSTYTUTY MIĘSA
KONIEC.
Dziękuję Państwu za uwagę.
