UntitledElementy ludyczne i komiczne w Rozmowie mistrza Polikarpa ze mierci
Wprowadzenie Przeczytaj Ilustracja interaktywna Sprawd si Dla nauczyciela
Bibliografia:
O mierci, [w:] Banie, opowieci, gadki przez Oskara Kolberga zebrane, red. O. Kolberg, Warszawa 1998. Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci, [w:] W. R. Rzepka, W. Wydra, Chrestomaa staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocaw 1984. Aron Guriewicz, Problemy redniowiecznej kultury ludowej, tum. Z. Dobrzyniecki, Warszawa 1987. Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci, [w:] Rzepka Wojciech R., Wydra Wiesaw, Chrestomaa staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocaw 1984. Groteska, [w:] Gowiski Micha, Kostkiewiczowa Teresa, Okopie-Sawiska Aleksandra, Sawiski Janusz, Sownik terminów literackich, Wrocaw 1988.
Czy typowe dla redniowiecza ludyczne przedstawienia powicone nieuchronnoci mierci licoway z powag tematu?
Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci to zarówno utwór moralizatorski, jak i satyryczny. Komizm wierszowanych dialogów i liczne sceny obyczajowe z ycia przedstawicieli rónych stanów pozwalay na prezentacj utworu w formie teatralnej. W ten sposób tematyka mierci, podejmowana w kazaniach i teologicznych traktatach, moga wzbudzi ywe zainteresowanie szerokiej publiczno, któr dzisiaj nazwalibymy publicznoci masow. Podane w artobliwej formie proste prawdy, e mierci nie da si oszuka i e nie mona jej przekupi, zmuszay do refleksji.
Twoje cele
Dokonasz analizy i interpretacji fragmentów Rozmowy mistrza Polikarpa ze mierci, wskazujcych na jej przynaleno do kultury ludowej. Wyjanisz powody, dla których autor polskiej wersji dziea wprowadzi zmiany do aciskiego tekstu bdcego wzorcem dla Rozmowy mistrza Polikarpa ze mierci. Ustalisz, na czym polega satyryczny charakter Rozmowy mistrza Polikarpa ze mierci.
ródo: Pixabay, domena publiczna.
Elementy ludyczne i komiczne w Rozmowie mistrza Polikarpa ze mierci
Przeczytaj
Wszytcy ludzie posuchajcie… Trudno dzi oszacowa, ilu ludzi potrafio w redniowieczu pynnie czyta i pisa po acinie. Badacze potwierdzaj, e panowa wówczas powszechny analfabetyzm, który dotyczy nawet ludzi penicych najwysze funkcje (m.in. królów). Tylko niewielki procent spoecznoci europejskiej móg samodzielnie pozna np. rozwaania o mierci. Mimo e jedno z najwaniejszych hase tej epoki – Memento mori! (ac. Pamitaj o mierci!) – dotyczyo wszystkich, nieliczni byli w stanie zapozna si z dzieami teologicznymi lub filozoficznymi, w których podejmowano problemy eschatologiczne.
Aron Guriewicz
“
Danse Macabre – fresk yjcy na przeomie XV i XVI wieku niemiecki drzeworytnik Michael Wolgemut tak zilustrowa wizerunek mierci. Ta ilustracja nie tylko upikszaa dzieo dotyczce m.in. umierania, ale te uatwiaa niepimiennym lub sabo czytajcym w jzyku niemieckim zrozumienie, jaka jest mier ródo: Samuel Leach, licencja: CC BY 2.0, dostpny w internecie: www.flickr.com.
Kultura ludowa Wspóczesna definicja kultury ludowej utosamia j z kultur niszych warstw spoecznych, a nawet z folklorem, zwaszcza wiejskim. W  odniesieniu do redniowiecza rozumienie pojcia kultury ludowej naley znacznie poszerzy. Przyjmuje si, e bya to kultura, któr wspótworzyy róne rodowiska: ubodzy mieszczanie i chopi, lecz take uczeni, urzdnicy, rycerze. Funkcjonowali oni w wiecie, w którym istniay wspólne dla wszystkich wyobraenia dotyczce pewnych zjawisk. Pisanie o nich jzykiem wymagajcym znajomoci terminologii naukowej w naturalny sposób ograniczao grono odbiorców. Zwracanie si do niewyedukowanych grup spoecznych wymagao innego kodu, który uwzgldnia, kim jest zamierzony odbiorca. wiat przedstawiony w dzieach skierowanych do takiego odbiorcy musia operowa konkretem, a unika poj abstrakcyjnych. Ponadto naleao pokazywa rzeczywisto blisk jego dowiadczeniu, tak, któr mona pozna empirycznie. Z tego wzgldu m.in. tre uczonych traktatów przetwarzano na kazania, pieni, modlitwy czy przedstawienia.
ródo: Aron Guriewicz, Problemy redniowiecznej kultury ludowej, tum. Z. Dobrzyniecki, Warszawa 1987, s. 18–19.
Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci moga by takim przedstawieniem odgrywanym na przykocielnym placu (albo wrcz na progu wityni) lub na cmentarzu. Niewykluczone, e towarzyszya kazaniu powiconemu problemom eschatologicznym. Aby dotrze do jak najwikszej liczby ludzi, musiaa by zrozumiaa i atwa w odbiorze, by suchacze w peni pojli, jaka jest mier.
Uczy przez miech Dydaktyczny cel dzie o umieraniu mona byo osign na róne sposoby. Jeden z nich to uczenie przez miech. Polski autor XVwiecznego dialogu mia wiadomo, e nie powinien zniechca potencjalnych widzów (lub czytelników) nadmiernym patosem. Zastosowa wic w swym utworze komizm. Nie jest on tosamy z dobrodusznym humorem. Obszerne fragmenty Rozmowy... maj charakter satyryczny. Anonimowy twórca omieszy przedstawicieli rónych stanów i profesji, by ostrzec przed konsekwencjami nieodpowiedniego (czyli niezgodnego z doktryn chrzecijask) ycia. Omieszaniu okrelonych grup towarzysz tylko dwa wzorce pozytywne – autor z aprobat oceni postpowanie dobrych mnichów oraz bogobojnych dziewic, a wic tych ludzi, którzy za ycia wyrzekaj si przyjemnoci i z pokor znosz cierpienia, aby po mierci otrzyma nagrod w niebie.
Rozmowa... jest wic równoczenie wytworem kultury ludowej redniowiecza, która pozwala nam zrozumie, jak wyobraali sobie mier nasi przodkowie w XV stuleciu, a take dzieem krytycznie ukazujcym ywych.
Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci DE MORTE
“
Mors dicit:
Czemu si tako barzo lkasz? Wrzekomo zdrow, a wdy stkasz! Pan Bog t rzecz tako nosi, Ie go o to barzo prosi,
Magister dicit:
Mia mirci, racz mi wzjewi, Przecz chcesz ludzie ywota zbawi, Czemu tw ask stracili, Za co zego uczynili? […]
Mors dicit:
[…] Karczmarze, co le piwa daj, Nieczsto na mi wspominaj; Jako swe miechy natkaj, W ten czas m kos poznaj: Kiedy nawiedz m szko, Bd jem la w gardlo smo. Jedno si porusz, Wszytki nagle zdawi musz: Naprzod zdawi dziewki, chopce, A si chop po sircu smekce. […]
Majister dicit:
By mi chciaa troch sucha, Chciabych ci nieco pyta: Czemu si lekarze staj, Gdy z twej mocy nie wybawiaj, I te powiedaj, Ee wielik moc zioa maj?
Mors respondit:
Oto kady lekarz faci, Nie pomog jego maci; Poywaj mistrzostwa swego, Poki nietu czasu mego, A poki jest wola Boa, Poty czowiek praw niezboa Nie pomog apoteki, Przeciw mnie adne leki – A wdy umrze kady musi, Kto jich lekarstwa zakusi; Na may czas mog pomoc, I niemocny wemie sw moc. A wdy koniec temu bdzie, Gdy lekarz w mej szkole sidzie, Bowiem przeciw mirtelnej szkodzie Nie najdzie ziela na ogrodzie. Darmo poywasz lubieszczka, Ju ci zgotowana deszczka; Nie pomoe kurzenie pioyna, Gdy przydzie moja godzina; Nie pomog i szewije – Wszytko mir przez ugu smyje. Ja nie dbam o adne ziele, A wdy ju lat przeszo wiele, Gdy poywam swego pastwa, A nie dbam o adne lekarstwa; Swe poczwy nad ludmi stroj, A wdy w jenej mierze stoj. Morz sdzie i podsdki, Zadam jim wielikie smtki. Gdy sw rodzin sdz, Czsto na skazaniu bdz –
(gr. allgoréo – mówi w przenoni, obrazowo) – posta, idea lub wydarzenie, które poza dosownym sensem maj równie stae i umowne znaczenie przenone, w przeciwiestwie do symbolu, przesanie alegorii jest zazwyczaj jednoznaczne. Odczytanie znaczenia alegorycznego wymaga pewnej erudycji wychodzcej poza prost znajomo jzyka, np. kobieta z wag i przepask na oczach jest alegori sprawiedliwoci
animizacja
eschatologia
(gr. eschatos – ostateczny + logos – sowo) cz doktryny religijnej, a take teoria filozoficzna traktujca o  przeznaczeniu i celu ostatecznym wiata, o losach pomiertnych czowieka; w eschatologii chrzecijaskiej podejmowano rozwaania o  rzeczach ostatecznych, a za takie uznawano w redniowieczu: mier, Sd Ostateczny, niebo i pieko
folklor
(ang. folklore) 1. ludowa twórczo artystyczna;
Ale gdy przydzie Sd Boy, Sdzia w miech piszczeli woy: Ju nie pojedzie na roki, Czynic niesprawie otwoki, Co przewraca sdy wierne, Bierzc winy nieumiernie, Bierzc od zostnikow dary, Sprawiajc jich niewiery – To wszytko bdzie wzjawiono I ciko pomszczono. […] ródo: Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci, [w:] W. R. Rzepka, W. Wydra, Chrestomaa staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocaw 1984, s. 268–277.
groteska
hiperbola
ludyczno
(ac. ludus – zabawa, gra) – cecha kultury polegajca na zdolnoci dozaspokajania u ludzi potrzeby rozrywki; funkcj t realizuj róne dziea i gatunki takie jakbajka, farsa, komedia, satyra itp.
personifikacja
porównanie
figura stylistyczna skadajca si z dwu czonów poczonych wyrazami porównujcymi, np. jak, niby, ni, wskazujcymi na podobiestwo pewnych zjawisk lub przedmiotów
satyra
(etrus. satir – mowa, mówi, ac. satura lanx – misa z owocami) utwór literacki omieszajcy lub krytykujcy ukazywane w nim zjawiska, najczciej wady ludzkie, stosunki spoeczne, instytucje; ogó utworów majcych na celu omieszenie, pitnowanie szkodliwych zjawisk, obyczajów, wad, stosunków spoecznych; satyra jest anonimowa, nie uderza w konkretne osoby, operuje wyolbrzymieniem, karykatur, grotesk i ukazuje wiat w krzywym zwierciadle
Ilustracja interaktywna
Polecenie 1
Do której kategorii naley zaliczy Rozmow mistrza Polikarpa ze mierci: rozrywkowej czy dydaktycznej? W odpowiedzi na to pytanie uyj argumentów potwierdzajcych wybór.
Polecenie 2
Czy wedug ciebie przynaleno Rozmowy mistrza Polikarpa ze mierci do kultury ludowej oznacza jednoczenie kwalifikowanie tego utworu do kultury ludycznej? Napisz tekst, w którym wyjanisz to zagadnienie.
Wenceslaus Hollar, Procesja taca mierci ródo: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Sprawd si
wiczenie 1
ródo: Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci, [w:] Wiesaw Wydra, Wojciech R. Rzepka, Chrestomaa staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocaw 1984, s. 268–274.
Wytwory kultury ludowej kierowane byy do rónych grup odbiorców, m.in. do tych, którzy nie posiedli umiejtnoci czytania. Zaznacz te grupy wersów, które wskazuj, e Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci nie jest utworem przeznaczonym wycznie dla odbiorców potraficych czyta.
Przykad o tem chc powiedzie, Suchaj tego, kto chce wiedzie!
– By mi chciaa troch sucha, Chciabych ci nieco pyta.
Wszytcy ludzie, posuchajcie, Okrutno mirci poznajcie! –
– Urza czowieka nagiego Przyrodzenia niewieciego.





wiczenie 2
Szczegóowo opisujc mier, autor pokaza, e nie jest ona bytem abstrakcyjnym. Wska figur stylistyczn, dziki której tak si stao.
alegoria
porównanie
hiperbola
animizacja
personifikacja
Zaznacz poprawne wyrazy lub grupy sów.





zielony
By urza mier w jej postawie.
Gdy si mogli Bogu wiele,
Osta wszech ludzi w kociele,
Urza czowieka nagiego,
Przewizaa gow chust
Jako samojed krzywousta;
Poziewajc skryta zby;
Miece oczy zawracajc,
Goa gowa, przykra mowa,
Wypia ebra i koci,
Grono siecze przez lutoci.
Mistrz widzc obraz skarady,
ote oczy, ywot blady,
Grono si tego przelkn,

ródo: Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci, [w:] Wiesaw Wydra, Wojciech R. Rzepka, Chrestomaa staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocaw 1984, s. 268–269.
wiczenie 5
Mimo powanego tematu Rozmowy..., autor wprowadzi do dziea elementy komiczne. Kto zosta omieszony we fragmencie przedstawiajcym spotkanie mierci i Polikarpa? W swojej odpowiedzi uyj cytatu z utworu.
Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci
“

Grono si tego przelkn, Pad na ziemi, ee stkn. Gdy lea wznak jako wia, mier do niego przemowia.
Mors dicit: Czemu si tako barzo lkasz? Wrzekomo zdrow, a wdy stkasz! Pan Bog t rzecz tako nosi, Ie go o to barzo prosi, Abych ci si ukazaa, Wszytk sw moc wzjawia; Oto ci przed tob stoj, Ogldaj postaw moj: Kademu si tak uka, Gdy go ywota zbawi. Nie lkaj si mie tym razem, I mi widzisz przed obrazem. Gdy przyd, namilejszy, k tobie, Tedy barzo zeckniesz sobie: Zableszczysz na strony oczy, E ci z ciaa pot poskoczy; Rzuc si jako kot na myszy, A twe sirce ciko wdyszy. Otchoce si z miodem tarnek, Gdy przynios jadu garnek - Musisz ji pi przez dziki; Gdy poywiesz wielikiej mki, Bdziesz mie dosy tesnice, Odbdziesz swej mionice. Osta tego wszech, tobie wiel, Przez dziki ci z ni rozdziel. Mow se mn, bo mam dziao,
Gdy si se mn mowi chciao; Widzisz, iem ci robotnica - Czemu ci wzia taka tesnica? Ma kosa wisz, traw siecze, Przed ni nikt nie uciecze. Wsta, mistrzu, odpowiedz, jestli umiesz! Za po polsku nie rozumiesz? Snad ci Sortes nie pomoe, Przelkne si, nieboe! Ju odetchni, nieboraku, Mow ze mn, ubogi aku, Nie boj si dzi mojej szkoy, Nie dam ci czy epistoy.
ródo: Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci, [w:] Wojciech R. Rzepka, Wiesaw Wydra, Chrestomaa staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocaw 1984, s. 268–269.
wiczenie 6
Jaki charakter ma komizm obecny we fragmentach Rozmowy..., w których mier mówi o karczmarzach, lekarzach i sdziach? Czy jest to dobroduszny humor, czy satyra? Napisz na ten temat tekst liczcy co najmniej 80 sów.

wiczenie 7
Jednym z zada utworów takich jak Rozmowa... byo oswajanie widzów ze mierci. Napisz tekst, w którym wyjanisz, na czym polegao to oswajanie.
wiczenie 8
Wyka, e Rozmowa... to utwór o charakterze groteskowym. W tym celu wykorzystaj definicj groteski ze Sownika terminów literackich:
Groteska
ródo: Groteska, [w:] Micha Gowiski, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopie-Sawiska, Janusz Sawiski, Sownik terminów literackich, Wrocaw 1988, s. 173.
“
Autor: Sabina witaa, Anna Grabarczyk
Temat: Elementy ludyczne i komiczne w Rozmowie mistrza Polikarpa ze mierci
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa Zakres podstawowy Treci nauczania – wymagania szczegóowe I. Ksztacenie literackie i kulturowe. 1. Czytanie utworów literackich. Ucze: 1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: staroytno, redniowiecze, renesans, barok, owiecenie, romantyzm, pozytywizm, Moda Polska, dwudziestolecie midzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945– 1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.; 2) rozpoznaje konwencje literackie i okrela ich cechy w utworach (fantastyczn, symboliczn, mimetyczn, realistyczn, naturalistyczn, groteskow); 6) rozpoznaje w tekstach literackich: ironi i autoironi, komizm, tragizm, humor, patos; okrela ich funkcje w tekcie i rozumie wartociujcy charakter; 8) wykazuje si znajomoci i zrozumieniem treci utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowizkowe; 9) rozpoznaje tematyk i problematyk poznanych tekstów oraz jej zwizek z programami epoki literackiej, zjawiskami spoecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje j refleksji; 10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: wiata przedstawionego (fabuy, bohaterów, akcji, wtków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartociuje; 11) rozumie pojcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega ywotno motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; okrela ich rol w tworzeniu znacze uniwersalnych; 14) przedstawia propozycj interpretacji utworu, wskazuje w tekcie miejsca, które mog stanowi argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej; 15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny; 16) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartoci uniwersalne i narodowe; okrela ich rol i zwizek z problematyk utworu oraz znaczenie dla budowania wasnego systemu wartoci. III. Tworzenie wypowiedzi. 2. Mówienie i pisanie. Ucze:
4) zgodnie z normami formuuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, gos w dyskusji; 10) w interpretacji przedstawia propozycj odczytania tekstu, formuuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym wasnego dowiadczenia, przeprowadza logiczny wywód sucy uprawomocnieniu formuowanych sdów; IV. Samoksztacenie. 9. wykorzystuje mulmedialne róda informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny; 10. gromadzi i przetwarza informacje, sporzdza baz danych; Lektura obowizkowa 6) Bogurodzica; Lament witokrzyski (fragmenty); Legenda o w. Aleksym (fragmenty); Rozmowa Mistrza Polikarpa ze mierci (fragmenty);
Ksztatowane kompetencje kluczowe
Cele operacyjne. Ucze:
dokona analizy i interpretacji fragmentów Rozmowy mistrza Polikarpa ze mierci, wskazujcych na jej przynaleno do kultury ludowej; wyjani powody, dla których autor polskiej wersji dziea wprowadzi zmiany do aciskiego tekstu bdcego wzorcem dla Rozmowy mistrza Polikarpa ze mierci; ustalisz, na czym polega satyryczny charakter Rozmowy mistrza Polikarpa ze mierci.
Strategie nauczania:
Formy pracy
rodki dydaktyczne
komputery z gonikami i dostpem do internetu, suchawki; zasoby multimedialne zawarte w emateriale; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda; tekst ze zbiorów Oskara Kolberga O mierci.
Przebieg zaj
Przed lekcj:
1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie si z wierszem Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci.
Faza wstpna
1. Nauczyciel rozdaje uczniom tekst O mierci pochodzcy ze zbiorów Oskara Kolberga.
O mierci By jeden chop bardzo biedny, a tak mu Pan Bóg bogosawi, e mu si cigle dzieci rodziy. Ju te w tej wsi nikt nie chcia stawa w kumy. Wic poszed na granice wsi szuka kumotrów. I spotka na drodze bab jedn, która go pyta:
– Czego chcesz, kumie? – Moja babusiu, nie mog kumotrów dosta do dziecka - odpowiada. – No to ja ci bd trzyma do chrztu.
A bya to mier.
Na chrzciny zeszli si ludzie. Po chrzcinach baba mówi:
“
2. Prowadzcy prosi, aby uczniowie:
wskazali odbiorc tekstu, opisali mier oraz okrelili, na czym polega ludowe jej wyobraenie, okrelili charakter tekstu oraz wskazali jego odbiorc.
3. Nauczyciel weryfikuje, czy uczniowie zauwayli zwizek tekstu z kultur ludow.
4. Podanie tematu zaj.
Faza realizacyjna
1. Uczniowie czytaj teksty umieszczone w emateriale. Tworz notatk w formie mapy myli. Notatka powinna zawiera:
opis wizerunku mierci, cechy komiczne mierci, omówienie postaci Polikarpa, wyjanienie satyrycznego portretowania postaci (nawizanie do 7 grzechów gównych), elementy komiczne, humorystyczne (komizm jzyka, postaci, sytuacji), fragmenty o charakterze groteskowym.
2. Nauczyciel prezentuje uczniom obraz Taczce szkielety, Taniec mierci ródo: licencja: CC BY 4.0, dostpny w internecie: Wellcome Images.
Chop na to przysta i tak robi, jak mu powiedziaa. Dobrze mu si wiodo i wsawi si jako dobry doktor. I trwao to dugie lata. A wreszcie i on sam zacz chorowa i wiedzia, e i jemu take ukae si mier, ale nie wiedzia gdzie, czy w nogach, czy w gowach. Kaza wic sobie zrobi óko na sprynach czy na koowrocie, eby si mogo zaraz obróci, na wypadek gdyby mu mier w gowach stana.
Nareszcie zobaczy j, e podchodzi i kiedy si ku gowie zbliaa, on smyk, i wykrci óko tak, e ona staa w nogach. mier za nim, a on jej umyka. W kocu, po dugiej gonitwie, zniecierpliwiona, apie go za gow i woa: - Mój kumie, nie pomoe krci, wierci, kiej trzeba na tamten wiat lecie!
I udusia go. ródo: O mierci, [w:] Banie, opowieci, gadki przez Oskara Kolberga zebrane, red. O. Kolberg, Warszawa 1998, s. 84.
Prosi uczniów o krótk wypowied na temat zwizku ilustracji z utworem Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci. Po analizie uczniowie wskazuj elementy ludyczne i komiczne w tekcie i okrelaj, jak peni funkcj.
3. Uczniowie wykonuj wybrane przez nauczyciela wiczenia z sekcji „Sprawd si”, które omawiaj wspólnie na forum klasy.
4. Uczniowie przechodz do sekcji „Ilustracja interaktywna”. Wspólnie pracuj na poleceniem 1 i 2.
Faza podsumowujca
1. Na koniec zaj nauczyciel prosi uczniów o odniesienie do nastpujcych zagadnie:
wska i nazwij fragmenty o charakterze satyrycznym, nazwij elementy ludyczne i komiczne; okreli ich funkcje w utworze.
Praca domowa:
Materiay pomocnicze:
powstania Rodzaj tekstu
kultury Kreacja mierci
Krótki opis spotkania
T. Michaowska, Dialog Mistrza Polikarpa ze mierci (De morte prologus), [w:] Teje, redniowiecze, wyd. 5 uzupenione, Warszawa 1999, s.516527.
T. Wojczak, Dialog mistrza Polikarpa ze mierci a redniowieczna kultura ludowa. Symbolika utworu i jej percepcja, [w:] Widzenie Polikarpa. redniowieczne rozmowy czowieka ze mierci, pod red. A. Dbrówki i P. Stpnia, Warszawa 2014, s. 113123.
Wskazówki metodyczne