1

Ekonomia

2

Rynek – definicja pojęcia

Rynek to proces, za pośrednictwem którego nabywcy i sprzedawcy określają cenę towaru będącego przedmiotem obrotu na rynku, wielkość tego obrotu i warunki, na jakich będzie on realizowany.

Rynek nie musi być (i często nie jest) fizycznie rozumianym miejscem.

3

Funkcje rynku

Wycena dóbr

Źródło informacji

Warunek racjonalnego wykorzystania zasobów

Osiąganie stanów równowagi w gospodarce

Weryfikacja społecznej przydatności produkcji – dostosowywanie produkcji do potrzeb

4

Popyt - definicja

Popyt na dane dobro to ilość tego dobra, jaką nabywcy są skłonni (chcą) i są w stanie (mogą) nabyć po określonej cenie i w określonym czasie.

Popyt efektywny a popyt potencjalny

5

Rodzaje popytu

Popyt funkcjonalny – wynika z ech jakościowych towaru

Popyt niefunkcjonalny – wpływ efektów zewnętrznych na użyteczność

Efekt owczego pędu

Efekt snobizmu

Efekt veblenowski

Popyt spekulacyjny – wynika z oczekiwań co do przyszłych poziomów cen

6

Determinanty popytu

Cena

Pozacenowe determinanty popytu:Dochody nabywców

Ceny innych dóbr

Gusty i preferencje

Wielkość rynku i jego struktura

Oczekiwania co do przyszłych wartości determinant popytu

7

Krzywa popytu

Krzywa popytu: graficzny obraz funkcji

popytu, przedstawiający zależność między nabywaną ilością towaru a jego ceną

Funkcja popytu:

) (P D QD

QQ2Q1

P1

P

P2

D

8

Nietypowe krzywe popytu

Popyt sztywny (doskonale nieelastyczny)

Niezbędne potrzeby i brak substytutów (sól, lekarstwa itp.)

PD

Q

9

Nietypowe krzywe popytu – c.d.

Popyt doskonale elastyczny (teoretyczna sytuacja rynku doskonałego)

P

D

Q

10

Nietypowe krzywe popytu – c.d.

Paradoks popytowy:

Paradoks Veblena

Paradoks Giffena

Paradoks spekulacyjny

P

D

Q

11

Podaż - definicja

Podaż danego dobra to ilość tego dobra, jaką producenci są skłonni (chcą) i są w stanie (mogą) dostarczyć na rynek po określonej cenie i w określonym czasie.

Prawo podaży:Ceteris paribus, wzrost ceny danego towaru powoduje

wzrost wielkości jego podaży.

12

Determinanty podaży

Cena

Pozacenowe determinanty podaży:Koszty wytwarzania

Rentowność produkcji innych dóbr

Czynniki naturalne (m.in. rolnictwo)

Inne czynniki o charakterze obiektywnym (np. subsydia)

13

Krzywa podaży

Krzywa podaży: graficzny obraz funkcji

podaży, przedstawiający zależność między produkowaną ilością towaru a jego ceną

Funkcja podaży:

) (P S QS

QQ2Q1

P2

P

P1

S

14

Pozacenowe determinanty podaży

Pozacenowe determinanty podaży:

Koszty wytwarzania

Rentowność produkcji innych dóbr

Czynniki naturalne

Subsydia i inne czynniki o charakterze obiektywnym

QQ2Q1

P

P

S2

Q

SS1

15

Równowaga rynkowa

Wolny rynek a tendencja do samoczynnego ustalania się stanu równowagi na rynku.

QE

PE

P

S

P1

P2

D

Q

nadwyżka

niedobór

Punkt równowagirynkowej

16

Ceny kontrolowane – nadwyżka rynkowa

Przypadek cen

minimalnych.

QE

PE

P

S

PMIN

D

Q

nadwyżka

Punkt równowagirynkowej

QSQD

17

Ceny kontrolowane – niedobór rynkowy

Przypadek cen

maksymalnych.

QE

PE

P

S

PMAX

D

Q

niedobór

Punkt równowagirynkowej

QS QD

18

Niedobór rynkowy – rozwiązania praktyczne