Energetyka na Dolnym Śląsku, zasoby naturalne, elektrownie i alternatywne źródła energii

Hubert Cieślik

Ewa Michna

Martyna Wierzbik

Hubert Żądło

Spis treści

Spis treści....................................................................................................................

Wstęp..........................................................................................................................

Co powinieneś wiedzieć o energii, czyli energia w pigułce..........................................

Ale co to energia?....................................................................................................

Źródła energii dzielimy na odnawialne i nieodnawialne oraz konwencjonalne i niekonwencjonalne....................................................................

Konwencjonalne i niekonwencjonalne źródła energii, które z nich wykorzystywane są na Dolnym Śląsku?.......................................................................

Jakimi metodami produkuje się energię na Dolnym Śląsku?.......................................

Elektrownie wodne.................................................................................................

Elektrownie wiatrowe.............................................................................................

Elektrownie węglowe..............................................................................................

Kolektory słoneczne..............................................................................................

Analiza kosztów i zysków metod wytwarzania energii na przykładzie elektrowni spotkanych na szlaku obozu....................................................................

Elektrownia wiatrowa...........................................................................................

Elektrownia wodna................................................................................................

Elektrownia węglowa Turów.................................................................................

Wywiad I...................................................................................................................

Wywiad II..................................................................................................................

Wnioski......................................................................................................................

Literatura...................................................................................................................

Abstract.....................................................................................................................

1 | S t r o n a

Wstęp

Tematem wybranym przez naszą grupę do realizacji projektu jest: „Energetyka na Dolnym Śląsku, zasoby naturalne, elektrownie i alternatywne źródła energii”. Postanowiliśmy wybrać ten projekt badawczy, by zdobyć wiedzę na temat energii w przyrodzie, sposobach jej wykorzystywania przez człowieka. Szczególnie zainteresowała nas możliwość poznania urządzeń wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej na terenie Dolnego Śląska.

W naszym projekcie odpowiemy na postawione przez nas pytania badawcze :

1) Konwencjonalne i niekonwencjonalne źródła energii, które z nich wykorzystywane są na Dolnym Śląsku?

2) Jakimi metodami produkuje się energię na Dolnym Śląsku ?3) Analiza kosztów i zysków metod wytwarzania energii na przykładzie elektrowni

spotkanych na szlaku obozu.

Każdy z nas miał trochę inne oczekiwania, co do badań prowadzonych podczas obozu.

Huberta C. zainteresowała energia i sposoby jej produkowania.

Martyna chciała się dowiedzieć jak każdy z rodzajów elektrowni wpływa na środowisko.

Ewę interesowało jak działają wiatraki.

A Huberta Ż. jakie są rodzaje elektrowni wodnych oraz czym one się różnią.

Na obozie:

Aby zrealizować nasz projekt odwiedziliśmy m.in. elektrownie wodną, węglową oraz farmę wiatraków. Przeprowadziliśmy wywiady z pracownikami dwóch z wymienionych elektrowni, w celu zgromadzenia informacji, których nie udostępnią nam internet, książki, muzea oraz nasze obserwacje.

Wyniki badań i obserwacji umieściliśmy w naszej pracy.

2 | S t r o n a

Co powinieneś wiedzieć o energii, czyli energia w pigułce

Ale co to energia?

Sprawdźmy w kilku źródłach:

Według internetu:

„Energia i jej zmiany opisują stan i wzajemne oddziaływania obiektów fizycznych (ciał, pól, cząstek, układów fizycznych), przemiany fizyczne i chemiczne oraz wszelkiego rodzaju procesy występujące w przyrodzie.”1

„Energia jest to wielkość fizyczna definiowana, jako zdolność obiektu do wykonywania pracy.(…) Tak naprawdę większość z nas pojęcie energia rozumie na swój sposób, wyobrażamy sobie kogoś z energią, ruchliwego, szybkiego lub silnego i jest to myślenie w dobrą stronę. Dużą energię mają duże wybuchy, duże samochody potrzebują więcej energii do jeżdżenia niż małe auta.”2

Według literatury:

„(…) Rozpoczynamy od odrobiny fizyki. Energia należy do podstawowych pojęć fizyki i jako taka jest bardzo trudna do jednoznacznego zdefiniowania. Wg. Encyklopedii powszechnej PWN „energia to skalarna wielkość fizyczna służąca do ilościowego określania różnych procesów i oddziaływań.” Jest to wielkość podlegająca prawom zachowania i jako taka nie może podlegać zużyciu czy też produkcji. Może natomiast występować w wielu postaciach o zróżnicowanej, w zależności od sytuacji, użyteczności dla realizacji różnorodnych celów człowieka. Przykładowo występować może ona w postaci energii wiązań chemicznych (np. energia uwiązana w paliwach), energii potencjalnej (np. energia spiętrzonej wody), energii kinetycznej (np. energia wiatru, poruszającego się pojazdu lub wirującego silnika), energii cieplnej, energii elektrycznej, energii słonecznej, energii jądrowej…”3

1 http://pl.wikipedia.org/wiki/Energia_(fizyka)2 www.naukowiec.org3 Hille E., Gaj H., Skowroński P., Radwański E., Popiołek M., Kassenberg A., Kafel K.: „ Energia i jej zwiąski ze środowiskiem”- broszura dla nauczycieli. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Toruń 1998.

3 | S t r o n a

Źródła energii dzielimy na odnawialne i nieodnawialne oraz konwencjonalne i niekonwencjonalne.

Odnawialne źródła energii to takie, które mimo stałego zużywania odradzają się w bardzo krótkim czasie i ich wykorzystywanie nie ma negatywnego wpływu na środowisko. Do odnawialnych źródeł energii zaliczamy:

a) wiatr, b) promieniowanie słoneczne,c) wodę,d) geotermię i biomasę.

Nieodnawialne źródła energii to takie, które nie odradzają się w krótkim czasie, a ich wykorzystanie powoduje znaczne ubytki w ich złożach. Do nieodnawialnych źródeł energii zaliczamy:

a) węgiel kamienny,b) węgiel brunatny,c) ropę naftową,d) gaz ziemny,e) uran.

Konwencjonalne metody produkcji energii bazują na nieodnawialnych źródłach, czyli jest to np.: elektrownia cieplna napędzana węglem brunatnym.

Niekonwencjonalne metody produkcji nie wyrządzają praktycznie żadnych szkód dla środowiska, jest to np.: energia wód.

4 | S t r o n a

Konwencjonalne i niekonwencjonalne źródła energii, które z nich wykorzystywane są na Dolnym Śląsku?

Pierwszym krokiem jaki wykonaliśmy przy realizacji naszego projektu było znalezienie odpowiedzi na pierwsze pytanie badawcze. Postanowiliśmy wykonać tabelkę, w której opisaliśmy zaobserwowane przez nas elektrownie: wodne , wiatrowe, słoneczne i węglowe. Codziennie wpisywaliśmy nowe zaobserwowane przez nas dane żeby na koniec wyliczyć moc wszystkich elektrowni.

Oto tabela przedstawiająca dane z dnia pierwszego.

Elektrownia wodna

Elektrownia węglowa

Wiatraki Solary (m2)

Liczba zaobserwowanych elektrowni

1 2 114 0

Ilość energii (MW) 9,72 500 2 - 5 0,001

Suma energii 9,72 1000 228 0

Fotografia 1 Taśmociąg (Fot. Hubert Cieślik)

5 | S t r o n a

Z naszych obserwacji z pierwszych dwóch dni wynika:

Elektrownia wodna

Elektrownia węglowa

Wiatraki Solary (m2)

Liczba zaobserwowanych elektrowni

1 3 194 0

Ilość energii (MW) 9,72 500-1500 2-5 0,001

Suma energii 9,72 2500 288 0

Po przeanalizowaniu danych zawartych w powyższych tabelach doszliśmy do wniosku, iż na Dolnym Śląsku, energię wytwarza się przy wykorzystaniu konwencjonalnych (węgiel brunatny wykorzystywany w elektrowniach węglowych) i niekonwencjonalnych (energia wiatru wykorzystywana w farmach wiatrowych) źródeł energii.

Wspomniany przez nas węgiel brunatny, który wykorzystuje odwiedzona przez nas Elektrownia Turów jest wydobywany metodą odkrywkową w Kopalni Węgla Brunatnego Turów. Wydobyty węgiel dostarczany jest do elektrowni przenośnikami taśmowymi.

6 | S t r o n a

Jakimi metodami produkuje się energię na Dolnym Śląsku?

Aby zrealizować drugie pytanie badawcze w trakcie obozu (17.09-26.09 br.) na Dolnym Śląsku obserwowaliśmy metody produkcji energii. Z naszych badań wynika, że wykorzystuje się tam cztery metody produkcji energii elektrycznej.

Elektrownie wodne

Dzięki wycieczce do Lubiąża dowiedzieliśmy się o istnieniu elektrowni wodnej w Brzegu Dolnym. Jest ona położona na rzece Odrze 5km od tej miejscowości. Niestety nie mamy informacji o jej wielkości, ani ilości produkowenej przez nią energi.

Fotografia 2 Tama elektrowni w Leśnej (Fot. Hubert Cieślik)

Mieliśmy także okazję stanąć na tamie elektrowni w Leśnej, jednej z najstarszych tego typu w Polsce, była ona budowana w latach 1901-1907.

Elektrownie wodne wykorzystują naturalny bieg rzeki z terenów położonych wyżej np. góry, wyżyn do morza. Elektrownie można podzielić na: elektrownie z naturalnym dopływem wody, np. elektrownie regulacyjne-zbiornikowe, przepływowe oraz elektrownie szczytowo-pompowe.

Ze względu na moc wytwarzanej energii, elektrownie wodne dzielimy na:

a) duże, o mocy 10 MW i więcej,b) małe, o mocy od 200 kW do 10 MW,c) mikro poniżej 200 kW mocy.

7 | S t r o n a

Ciekawostka

We wszystkich elektrowniach wodnych, znajduje się ujście awaryjne, dzięki któremu nadmiar wody jest usuwany, zapobiegając podtopieniom.

Fotografia 3 Elektrownia w Leśnej (Fot. Hubert Cieślik)

Elektrownie wiatrowe

W drodze do Drezna (Niemcy) zaobserwowaliśmy farmy wiatrakowe. Występują one bardzo licznie na terenie Dolnego Śląska. Największa z nich znajduje się w Jędrzychowicach koło Zgorzelca, farma ta składa się z 25 wiatraków (tak wynika z naszych obliczeń). Według pana Stanisława: „Stare wiatraki mają moc 500kW, a nowego typu nawet 5MW”, natomiast strona internetowa podaje iż: „Farma wiatrowa Jędrzychowice-Zgorzelec składa się z 25 elektrowni wiatrowych o łącznej mocy 50 MW”4, oznacza to, że jeden wiatrak z tamtejszego pola ma moc 2MW.

4 http://gramwzielone.pl/energia-wiatrowa/8026/farma-wiatrowa-zgorzelec-jedrzychowice-oddana-do-uzytku-kolejna-inwestycja-portugalskiego-edp

8 | S t r o n a

Fotografia 4 Wiatrak (źródło: Wikipedia)

Elektrownie węglowe

Podczas jazdy autokarem widzieliśmy kominy 5 elektrowni węglowych, co dowodzi iż na Dolnym Śląsku ta metoda jest praktykowana.

Mieliśmy także okazję zobaczyć elektrownie w Turoszowie.

Fotografia 5 Elektrownia Turów (Fot. Hubert Cieślik)

9 | S t r o n a

Według strony internetowej jej osiągalna moc to 1498,8 MW5. Z wypowiedzi pana Daniela wiemy, iż jej moc przy pełnej pracy wszystkich bloków to 1590 MW.

Ciekawostka

W pomieszczeniu gdzie znajdują się generatory prądu, znajdują się amortyzatory zapobiegające naruszeniu konstrukcji budynku.

Kolektory słoneczne

W trakcie wycieczki do Drezna zauważyliśmy wielkie „pola” solarów, niestety po stronie polskiej nie było czegoś takiego, jedyny kolektor słoneczny jaki widzieliśmy był przy naszym hotelu w Kliczkowie. Według strony internetowej kolektory mają różną moc w zależności od nasłonecznienia i temperatury.6

5 http://pl.wikipedia.org/wiki/Elektrownia_Turów 6 http://www.instalacjebudowlane.pl/6404-23-55-parametry-wydajnosci-kolektorow-slonecznych.html

10 | S t r o n a

Analiza kosztów i zysków metod wytwarzania energii na przykładzie elektrowni spotkanych na szlaku obozu

Elektrownia wiatrowa

Wiatraki to bardzo ekologiczny sposób na wytwarzanie energii. Równocześnie nie wymaga on zatrudniania pracowników, co może mieć plusy (w miejscach dalekich od miast nikt nie musi pokonywać tak dużej drogi, właściciel nie musi wydawać pieniędzy na pracowników itd.), ale również minusy (nie potrzebuje pracowników, co nie poprawia sytuacji ludzi bezrobotnych). Pytanie, na które odpowiemy brzmi: czy jest to opłacalne? Wybudowanie wiatraka kosztuje ok. 15 mln zł (według Wywiadu I), co jest niemałą kwotą. Do tego dochodzą ciągłe remonty, naprawy w razie awarii itd. Z drugiej strony wiatrak w roku 2014 na generowanej mocy zarobił 2 686 732 zł!7 To oznacza, że po ok. sześciu latach taki wiatrak nie tylko odrobiłby straty, ale również zaczął generować niemałe zyski.

Elektrownia wodna

Niestety nie udało nam się zdobyć informacji na temat kosztów budowy elektrowni wodnej, ani zysków, które przynosi. Możemy natomiast napisać, iż wybudowanie elektrowni wodnej na sztucznie stworzonym zalewie, czy jeziorze zmienia środowisko naturalne, którego nie da się w późniejszym okresie odmienić. Nie jest to zatruwanie natury, ale zmiana ekosystemu, co nie zawsze niesie za sobą zło. Zyskiem dla natury jest oczywiście energia otrzymana w sposób naturalny, bez emitowania niebezpiecznych spalin.

Elektrownia węglowa Turów

W elektrowni Turów wybudowanie każdego z sześciu bloków kosztowało 1,5 mld dolarów, przy czym remont należy przeprowadzać co 5 lat, a roczne utrzymanie jednego bloku to 10 mln zł. Są to bardzo duże liczby, lecz biorąc pod uwagę to, iż pieniądze zarobione na mocy wytworzonej w jedną godzinę pracy jednego (!) bloku sięgają 40 000 zł, są to naprawdę opłacalne inwestycje. Mamy także kwestie środowiskowe. Przy tym rodzaju elektrowni, niestety środowisko ucierpi trochę bardziej. Ogromne kopalnie węgla i emisja zanieczyszczeń nie są korzystne… na szczęście w elektrowniach wytwarzających spaliny jest wymóg zainstalowania filtrów. Według różnych źródeł, zanieczyszczenia z elektrowni węglowej są zmniejszane praktycznie do zera.

7 http://www.inwestycjawekologie.pl/czy-na-wiatrakach-da-sie-zarobic-komentarz-do-przeslanej-analizy-kosztow-i-zyskow-2/

11 | S t r o n a

Wywiad I

Dnia 22.09.2014r. odwiedziliśmy farmę wiatrakową, która znajduje się na terenie Dolnego Śląska. Właściciele zakładu prosili by nie ujawniać miejsca położenia oraz nazwy firmy, która jest właścicielem wiatraków. Mięliśmy okazję przeprowadzić wywiad z Panią Agnieszką Kułak, która jest operatorem tamtejszej farmy. Poniżej przedstawiamy treść przeprowadzonego przez nas wywiadu:

„Czy zna pani koszty wybudowania takiej elektrowni?

Z tego co wiem, jest to około 15 mln złotych.

Ile kosztuje remont i co ile trzeba go robić?

(…) Za krótko jestem na tym stanowisku żeby wam na to odpowiedzieć jednak serwis, który zajmuje się (…) nie wiem jak to nazwać, który przyjeżdża wszystko posprawdzać, czy wszystko gra, czy wszystko w porządku jest minimum dwa razy w roku, natomiast jeżeli jakiekolwiek są problemy coś tam nie gra, wieża się zatrzymuje, czy coś takiego jest zgłoszone i przyjeżdża wtedy tutaj i no.

Po ilu latach koszty się zwracają?

Pojęcia nie mam, dlatego że nie wiem ile dokładnie produkuje energii, to jednak jest wiecie, nie wiem czy to nazwać tajemnicą, no ale ja jako operator fermy wiatrowej niestety nie wiem (…).

Jaką ma moc i ile domów jest w stanie zasilić?

Te wiatraki, które tu stoją, one są o mocy 3,2 MW maksymalnie, ale ile domów, nie wiem, nie wiem dziewczyny.

Ile i po jakiej cenie sprzedaje się energię w skali rocznej?

Tego też nie, nie umiem wam odpowiedzieć (…).

Jakie widzi pani plusy tego typu elektrowni?

Tak jak już powiedziałam waszym koleżankom, ale to jest moja prywatna opinia, tak? Ja uważam, że to jest jedna z najczystszych energii, ponieważ mówię tu nic nie trzeba wlać, żadnej ropy, nie trzeba wsypać węgla, nie trzeba nic, nie ma żadnych wyziewów, nie ma niczego, po prostu stawia się wiatrak, wiatr kręci i produkuje prąd. Ja uważam, że to jest jak najbardziej na plus.

Jakie widzi pani minusy tego typu elektrowni?

(…) Opinie są różne, jak wiecie prawda, jest tylu przeciwników jak i zwolenników, ja mogę się wypowiedzieć jeżeli chodzi o tą farmę, tutaj są dwa wiatraki, moim zdaniem nie sądzę żeby to wpłynęło jakoś bardzo na środowisko. Wiadomo, że ile większa farma, ile więcej nie wiem, sztuk wiatraków na pewno, no jakiś wpływ mają. Szczerze,

12 | S t r o n a

nie wiem jaki, ale tutaj nie zauważyłam żadnych zmian, tak jak co roku przylatywały bociany, czy tam żurawie, ptactwo i tak dalej, pełno tych, jak to się nazywa ? Nietoperzy, tak, nic się nie zmieniło, od momentu kiedy stoją, mówię tu ornitologowie też przyjeżdżają, są wciąż badania, ale to wiecie trochę potrwa zanim jakieś wyniki takich badań będą (…).

Mając możliwość postawienia jednego rodzaju elektrowni, co by pani wybrała?

Chyba będę stronnicza, no bo skoro znam taką formę, to chyba wybrałabym taką.

Dziękujemy”

Biorąc pod uwagę wypowiedź pani Agnieszki, jesteśmy w stanie odpowiedzieć na dwa pytania badawcze, w następujący sposób:

a) Na Dolnym Śląsku jest wiele farm wiatraków, które są tutaj popularnym źródłem energii,

b) Koszt takiego wiatraka jest ogromny (15 mln zł), ale zyskiem jest czysta energia, bez emitowania zanieczyszczeń i niszczenia środowiska.

Tego samego dnia wykonaliśmy pomiary wykorzystując autentyczne wiatraki. W pierwszej kolejności postanowiliśmy zmierzyć długość skrzydła. W tym celu użyliśmy twierdzenia Talesa.

W punkcie B znajdowały się oczy Huberta Cieślika, a w punkcie A stanął Hubert Żądło.

1. Wysokość L to wysokość Huberta Ż., którą oszacowaliśmy na 1m 70cm.

2. Odległość Y to odległość od nóg Huberta Ż. do czubka głowy Huberta C. Zmierzona za pomocą kroków wyniosła ok. 1m 20cm.

3. Wysokość H ujawniła nam pani operator i było to ok. 123m.

4. Odległość X to odcinek od głowy Huberta C. do wiatraka, która zmierzona krokami wynosiła ok. 62m.

Następnie obliczyliśmy, iż wiatrak składa się z 28 równych segmentów. Wywnioskowaliśmy, że skoro jego wysokość to ok. 123m, to 123m : 28~4,4m (w zaokrągleniu do części dziesiętnej). Kolejnym krokiem było zaobserwowanie długości skrzydła wiatraka, które ma długość dziewięciu segmentów, co za tym idzie : 9 x 4,4m = 39,6m.

13 | S t r o n a

Później zmierzyliśmy czas wykonania jednego pełnego obrotu przez skrzydło wiatraka, w celu zmierzenia jego prędkości. Jednym z nich był czas 5,05s. Korzystając z tego wzoru:

V=(2 x 3,14 x R) : T

Wykonaliśmy następujące obliczenia:

V= (2 x 3,14 x 39,6) : 5,05 ≈ 49

Dzięki temu dowiedzieliśmy się, że koniec skrzydła tego wiatraka miał prędkość 49 m/s.

(Każde z obliczeń powtarzaliśmy pięciokrotnie, by były one wiarygodne).

14 | S t r o n a

Wywiad II

Dnia 25.09.2014r. odwiedziliśmy Polską Grupę Energetyczną Elektrownię Turów S.A (PGE Elektrownia Turów S.A.).

Fotografia 6 Komin elektrowni Turów (Fot. Hubert Cieślik)

Przeprowadziliśmy wywiad z Panem Danielem Gajkiem pracownikiem wydziału nadzoru urządzeń elektrycznych. Oto jak brzmi wywiad:

„Czy zna pan koszty wybudowania takiej elektrowni?

Elektrownia była budowana w trzech etapach, na samym początku w latach sześćdziesiątych została wybudowana i ta elektrownia, która wtedy była wybudowana praktycznie na dzień dzisiejszy już

w całości jest zrewitalizowana, czyli odnowiona, zatem możemy powiedzieć teraz o nowych inwestycjach, które były, bloki od 1-6, koszt budowy tych bloków to ok. 1,5 mld dolarów.

Ile kosztuje remont i co ile trzeba go robić?

Remont jednego bloku energetycznego, taki kapitalny remont bloku energetycznego co 5 lat się przeprowadza, w międzyczasie przeprowadza się jeszcze inne bieżące

15 | S t r o n a

naprawy, ale można sądzić, że roczne utrzymanie takiego jednego bloku, jeżeli chodzi o remonty, to jest w granicach nawet do 10 mln zł.

Po ilu latach koszty się zwracają?

No można to wyliczyć biorąc pod uwagę, że na godzinę, jeden blok energetyczny gdy pracuje z pełną mocą zarabia 40 000 zł.

Jaką ma moc i ile domów może zasilić?

No to, jeśli jeden blok ma 265 MW, a jeden domek potrzebuje gdzieś około od 5 do 10KW, to trzeba podzielić.(…)

Jakie są plusy i minusy tej elektrowni?

No ja widzę same plusy, ponieważ bez energii elektrycznej nie jesteśmy w stanie wytrzymać. Minusem może być tylko to, że niestety w jakiś sposób ona oddziałuje na środowisko, aczkolwiek te oddziaływania nie są niebezpieczne, ale w jakiś sposób wpływają na otoczenie zewnętrzne, no na pewno wyraz takiej elektrowni w otoczeniu no jest coraz już lepszy, ale w jakiś sposób zaburza takie naturalne.

Gdyby miał pan wybór, to którą z elektrowni postawił by pan?

Jak bym miał wybór to bym postawił elektrownie fotowoltaiczną.

Dziękuję bardzo.”

Biorąc pod uwagę wypowiedź pana Daniela widzimy, iż elektrownie węglowe nie są aż tak niekorzystne dla środowiska, jak wydaje się większości ludzi, ponieważ są w nich montowane filtry, dzięki którym emitowanie zanieczyszczeń jest zminimalizowane praktycznie do zera.

16 | S t r o n a

Wnioski

W naszej pracy zadaliśmy sobie następujące pytania badawcze:

1) Konwencjonalne i niekonwencjonalne źródła energii, które z nich wykorzystywane są na Dolnym Śląsku?

2) Jakimi metodami produkuje się energię na Dolnym Śląsku?3) Analiza kosztów i zysków metod wytwarzania energii na przykładzie elektrowni

spotkanych na szlaku obozu.

Poniżej przedstawiliśmy wnioski, które wyciągnęliśmy z naszej pracy:

Zgodnie uważamy, że na Dolnym Śląsku wykorzystuje się konwencjonalne i niekonwencjonalne (alternatywne) źródła energii. Biorąc pod uwagę ilość zaobserwowanych przez nas elektrowni doszliśmy do wniosku, iż najwięcej jest elektrowni wiatrowych, wykorzystujących odnawialne źródło energii, czyli wiatr. Natomiast, zważając na ilość produkowanej energii najwięcej mocy uzyskuje się dzięki elektrowniom węglowym, które wykorzystują nieodnawialne źródło energii, czyli węgiel brunatny.

Odpowiadając na drugie pytanie badawcze zauważyliśmy, że na Dolnym Śląsku energię produkuje się czterema różnymi metodami:

a) Sposób wykorzystujący energię wiatru, czyli elektrownie wiatrowe,b) Sposób wykorzystujący energię płynących rzek, czyli elektrownie wodne,c) Sposób wykorzystujący energię uzyskaną ze spalania węgla brunatnego, czyli

elektrownie węglowe,d) Sposób wykorzystujący energię promieni słonecznych, czyli kolektory

słoneczne.

Ze względu na brak danych dotyczących kosztów i przychodów poszczególnych elektrowni nie możemy określić, która z elektrowni ma najlepszy wynik finansowy. Biorąc pod uwagę wpływ elektrowni na środowisko naturalne, najbardziej korzystne są metody wykorzystujące odnawialne źródła energii. Z tych metod naszym zdaniem i zdaniem Pana Daniela, z którym przeprowadziliśmy wywiad najkorzystniejsza jest elektrownia fotowoltaiczna, wykorzystująca energię słoneczną. Niestety podczas całego pobytu na Dolnym Śląsku, zaobserwowaliśmy znikomą ilość kolektorów słonecznych. Uważamy, że ta metoda jest bardzo przyszłościowa i mamy nadzieję, że będzie coraz częściej wykorzystywana.

17 | S t r o n a

Literatura

1) http://www.tauron-ekoenergia.pl 2) http://pl.wikipedia.org/wiki/Energia_(fizyka) 3) Hille E., Gaj H., Skowroński P., Radwański E., Popiołek M., Kassenberg A., Kafel K.:

„ Energia i jej związki ze środowiskiem”- broszura dla nauczycieli. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Toruń 1998, rozdział 1-2, s. 2-17.

4) http://gramwzielone.pl/energia-wiatrowa/8026/farma-wiatrowa-zgorzelec- jedrzychowice-oddana-do-uzytku-kolejna-inwestycja-portugalskiego-edp

5) http://pl.wikipedia.org/wiki/Elektrownia_Turów 6) http://www.instalacjebudowlane.pl/6404-23-55-parametry-wydajnosci-

kolektorow-slonecznych.html7) http://www.inwestycjawekologie.pl/czy-na-wiatrakach-da-sie-zarobic-komentarz-

do-przeslanej-analizy-kosztow-i-zyskow-2/8) www.lesna.fotopolska.eu 9) Sagnowska B., Rozenbajger M., Rozenbajger R., Szot-Gawlik D., Godlewska M.:

„Świat fizyki Podręcznik dla uczniów gimnazjum Cześć 2“, ZamKor, Kraków 2011, rozdział 6, s. 114-130.

10) Kalinowska A.: „Ekologia- wybór przyszłości“, Editions Spotkania, Wydanie 1.11) www.naukowiec.org 12) http://www.wikipedia.org

18 | S t r o n a

Abstract

Our project is about “alternative electricity sources in Dolny Śląsk”. We chose this topic, because we thought, that it’s interesting and we want to learn something about it.

On our camp we went to different power stations. Our first trip was to windmills farm. We did an interview with our guide and we did some calculations about windmills height and power it makes. After a camp we also did an analysis of costs and profits.

Our second trip was to hydroelectric power plant in Leśna, where we found out how to make water create electricity. We saw the huge dam with turbins inside.

Our third - last and most important - trip was to coal plant Turów. It’s second Poland’s biggest power station. We also visited coal mine in Turoszów nearby. Coal is transported from this mine right to Turów. In there we saw turbines, we found out what is the process to turn coal into electricity and we get on the rooftop, when all the chimneys are. We did an interview with Turów worker, who told us, how monstrual is the number of electricity, that this power plant creates.

We learned a lot of things during the work on our project, and we are glad and satisfied, that we had opportunity to receive so many useful informations.

19 | S t r o n a