Efektywność energetyczna w budownictwie z myślą o...
Transcript of Efektywność energetyczna w budownictwie z myślą o...
0
Efektywność energetyczna w
budownictwie z myślą o klimacie
dla
Uniwersyteckie Centrum Badań Nad Środowiskiem
Przyrodniczym i Zrównoważonym Rozwojem
Wybrane zagadnienia z ekologii i ochrony środowiska
Zrównoważony rozwój w teorii i praktyce- Adaptacja do
zmian klimatu i odpowiedzialność społeczna
31.03.2016
Andrzej Rajkiewicz
absolwent WGiSR UW 1982
Znaczenie budynków oraz ich otoczenia
Uzasadnienie biznesowe
1
Zgodnie z danymi IPPC, w 2010 roku budynki odpowiadały za:
• ok. 32 % całkowitego zużycia energii końcowej,
• ok. 19 % emisji GHG powiązanej z zużyciem energii,
• ok. 33 % emisji tzw. czarnego węgla (black carbon)
Intergovernmental panel on climate change www.ippc.ch
Jaka jest stawka poprawy efektywności energetycznej budynków… Emisja gazów cieplarnianych (GHG) wzrasta pomimo podejmowanych działań
Uzasadnienie biznesowe
2
Źródło: IPCC, 2014, Climate Change 2014: Mitigation of Climate Change, Contribution of Working Group III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Technical Summary, p. 11
Cele energetyczne UE: Jak przekładają się na cele w poszczególnych obszarach
3
• Krótkoterminowe: do 2020 – 20% ograniczenie zużycia energii
– 20% redukcja emisji
– 20% udział energii odnawialnej
• Średnioterminowe: do 2030 – Wzrost efektywności energetycznej
o 27%
– Ograniczenie emisji o min. 40%
– Udział energii odnawialnej - 27%
• Długoterminowe: do 2050 – Ograniczenie emisji GHG w stosunku
do poziomu z roku 1990 o 80-95%
Źródło: Ecofys/Fraunhofer, Energy Savings 2020
Uzasadnienie biznesowe
Polityka UE wpływająca na efektywność energetyczną sektora budowlanego
4
• Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej (EED)
• Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD)
• Rozporządzenia wprowadzające minimalne wymagania w zakresie standardów efektywności energetycznej oraz umieszczania informacji o efektywności na etykietach
• Wzrost dofinansowania za pośrednictwem dedykowanych funduszy UE
• Rozwój inteligentnych liczników
• Europejski system handlu emisjami (ETS) Diagramm: EU Energy Efficiency Directive (2012/27/EU) - Guidebook for Strong Implementation, Coalition for Energy Savings
Uzasadnienie biznesowe
5
Dyskusja: Co Państwo wiedzą na temat Dyrektyw UE związanych ze zużyciem energii przez budynki?
Uzasadnienie biznesowe
6
Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD):
• Wszystkie nowe budynki powinny być budynkami ‘niemal zeroenergetycznymi’ przed końcem roku 2020
• Należy określić minimalne wymagania w zakresie efektywności energetycznej dla wszystkich komponentów budowlanych oraz instalacji, które są modernizowane lub wymieniane (np. dach, izolacja ścian, okna, instalacja oświetleniowa/grzewcza/chłodnicza, itp.)
• Należy określić minimalne wymagania w zakresie efektywności energetycznej dla budynków przechodzących „znaczący” remont (25% wartości przegród zewnętrznych budynku).
– jeżeli jest to możliwe należy rozważyć zastosowanie systemów o wysokiej efektywności oraz wykorzystujących odnawialne źródła energii
• Kraje członkowskie są zachęcane do wprowadzenia zachęt podatkowych
• Wykorzystanie, w ogłoszeniach, świadectw charakterystyki energetycznej powinno być obowiązkowe (w przypadku sprzedaży lub wynajmu)
• Świadectwa charakterystyki energetycznej powinny zawierać rekomendacje dotyczące możliwości opłacalnych działań mających na celu poprawę efektywności energetycznej
– wskazane jest aby zawierały ponadto wskazówki dotyczące tego gdzie można uzyskać informację o możliwych źródłach dofinansowania
– wskazane jest aby zawierały dane szacunkowe dotyczące opłacalności oraz korzyści finansowych
• Kotły oraz systemy klimatyzacyjne powinny podlegać okresowej kontroli
– Kontrola powinna być przeprowadzana przez niezależnych i wykwalifikowanych i/lub upoważnionych specjalistów (przewiduje się wyrywkowe kontrole oraz kary za niewywiązanie się z tego obowiązku!)
Uzasadnienie biznesowe
Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej (EED) i jej wpływ na budynki
7
• Kraje członkowskie powinny przeprowadzić modernizację przynajmniej 3% budynków będących własnością lub użytkowanych przez jednostki administracji rządowej
• Jednostki administracji rządowej UE powinny kupować jedynie budynki o wysokiej efektywności energetycznej
• Kraje członkowskie są zobowiązane do opracowania długoterminowej strategii modernizacji budynków na poziomie ogólnokrajowym
• Należy promować programy mające na celu zwiększenie, poprzez odpowiednie usługi doradcze, świadomości wśród gospodarstw domowych w zakresie korzyści związanych z audytem energetycznym
Uzasadnienie biznesowe
Środki prawne służące poprawie efektywności energetycznej budynków
Uzasadnienie biznesowe
8
Coraz bardziej rygorystyczne
przepisy dotyczące ochrony
środowiska
Koncentracja na poprawie
efektywności energetycznej w
sektorze budowlanym
Wprowadzenie w krajach
członkowskich świadectw
charakterystyki energetycznej
Programy dofinansowania
Korzyści finansowe
Mechanizmy wsparcia
Energia użytkowa, końcowa i pierwotna
Energy – 4.4
9
Energia pierwotna
Tło projektu:
zużycie energii w Polsce
Źródło: Efektywność wykorzystania energii 2002-2012, GUS 2014
Struktura zużycia energii przez sektory
gospodarki w Polsce
Źródło: Efektywność wykorzystania energii 2002-2012, GUS 2014
Zużycie energii w Polsce
Źródło: Efektywność wykorzystania energii 2002-2012, GUS 2014
Trendy w budownictwie energooszczędnym (na przykładzie niemieckim) Energia pierwotna
Uzasadnienie biznesowe
13
Rozwój budownictwa energooszczędnego w Niemczech przedstawiający minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej (górna linia), projekty pilotażowe o wysokiej efektywności(dolna linia) i innowacyjne praktyki (środkowa linia) w ciągu ostatnich 35 lat.
Źródło: Erhorn, H. and Erhorn-Kluttig, H., 2012, The Path towards 2020: Nearly Zero-Energy Buildings, REHVA Journal, March 2012, p. 12
300
260
180
140
110 100
90 80
70
0
50
100
150
200
250
300
350
1957-1963 1964-1981 1982-1991 1992-2001 2002-2008 2009-2013 2014-2016 2017-2020 from 2021
1 Polish Standards - till 2002, Requirements about Technical Conditions to be met by Buildings - from 2002
Minimum requirements 1
NF152
2 Project „Energy Saving House” NFOSiGW - less than 40 kWh/m2a
3 Project „Energy Saving House” NFOSiGW - less than 15 kWh/m2a
4 According to TABULA project
NF403
Zapotrzebowanie na ciepło budynków (ogrzewanie) [ kWh/m2a] w Polsce
Themomodernisation Act - from 1998
Building practice
Budynki mieszkaniowe w Polsce wg. wieku i rodzaju
Source of data: Central Statistical Office of Poland, own calculations
thousands
Stopień zaawansowania poprawy standardu energetycznego budynków mieszkaniowych w Polsce
Source: BPIE, Financing building Energy performance improvement in Poland, 2016
Uzasadnienie biznesowe
17
Zdrowe budynki Budynki niemal zeroenergetyczne Budynki o zerowej emisji
Jak zdefiniować budownictwo zrównoważone …?
Definicja budownictwa zrównoważonego…
Uzasadnienie biznesowe
18
“Budownictwo zrównoważone polega na osiągnięciu najlepszych możliwych właściwości użytkowych, dla właściciela, użytkownika oraz ogółu społeczeństwa,
przy najniższym możliwym wykorzystaniu ziemi oraz energii i surowców, pozwalając na minimalizację oddziaływania oraz zagrożeń dla globalnego i
lokalnego środowiska „ Źródło: RICS, 2008, Sustainable Property Investment & Management – Key Issues & Major Challenges, p. 4
Functional /
Technical Aspects
Environmental
Aspects
Social / Cultural
Aspects
Economic
Aspects
Ø Minimization of life
cycle / operating costs
Ø Value stability
(protection of capital
and material goods)
Ø Reduction of land and
resource use
Ø Closing of material flows
Ø Reduction of hazardous
substances, emissions
and environmental impact
Ø Health & Comfort
Ø Social integration
Ø Maximization of functionality,
adaptability and serviceability
Ø Aesthetic quality
Poszerzenie zakresu postrzegania budownictwa zrównoważonego przez użytkowników i rynek
Uzasadnienie biznesowe
19
Źródło: Adopted from Lützkendorf, T., Karlsruhe Institute of Technology
1975 -
1980 -
1995 -
2005 -
Zarządzanie ryzykiem a przewidywane dochody z nieruchomości: Od zielonych premii do brązowych obniżek
Uzasadnienie biznesowe
20
Ren
tal P
rice
Dif
fere
nce
(gr
oss
ren
t)
Źródło: Salvi, et. al, 2010, Der Minergie-Boom unter der Lupe, Center for Corporate Responsibility and Sustainability, Universität Zürich
Przykład: Różnica w cenie najmu mieszkań z certyfikacją MINERGIE w Szwajcarii
W Szwajcarii efektywne
energetycznie/zrównoważone
budynki stają się normą w
nowych inwestycjach.
Oczekuje się, że w
przyszłości obecne premie
cenowe dla energetycznie
zrównoważonych budynków
zmienią się w „brązowe
obniżki” dla
konwencjonalnych
budynków!
Cechy zrównoważenia budynku jako element określania ryzyka kredytowego
Uzasadnienie biznesowe
21
Przykład: TEGoVA‘s European
Property and Market Rating
„Ecological sustainability“
Przekształcenie rynku w kierunku budownictwa niemal zeroenergetycznego przez poprawę warunków finansowania?
Uzasadnienie biznesowe
22
Wyższa wartość kredytów hipotecznych?
Preferencyjne stopy procentowe? =
X Niższa wartość kredytów hipotecznych?
Brak preferencyjnych stóp procentowych? =
23
Dyskusja: Jakie znają Państwo systemy certyfikacji/oceny/etykietowania w ramach budownictwa zrównoważonego?
Kluczowe źródła informacji
Etykiety i systemy oceny – Przykład 1: LEED
24
LEED dla Domów
Kategorie oceny
Certyfikowany 45 - 59 punktów 33% - 43%
Srebrny 60 - 74 punktów
44% - 54%
Złoty 75 - 89 punktów 55% - 65%
Platynowy 90 - 136 punktów 66% - 100%
Innowacyjność & Proces projektowy Maksymalnie 11 punktów
Położenie & Połączenia Maksymalnie10 punktów
Zrównoważona lokalizacja Maksymalnie 22 punktów
Efektywność Wodna Maksymalnie15 punktów
Energia & Atmosfera Maksymalnie 38 punktów
Materiały & Zasoby Maksymalnie16 punktów
Jakość środowiska wewnętrznego Maksymalnie 21 punktów
Świadomość & Edukacja Maksymalnie 3 punkty
Suma dla projektu Maksymalnie 136 punktów
Kluczowe źródła informacji
Etykiety i systemy oceny – Przykład 1: BREEAM
25
Sekcja BREEAM Waga (%)
Zarządzanie 12,0
Zdrowie i dobre samopoczucie 15,0
Energia 19,0
Transport 8,0
Woda 6,0
Materiały 12,5
Odpady 7,5
Wykorzystanie terenu i Ekologia 10,0
Zanieczyszczenia 10,0
Suma dla projektu 100,0
WYSTARCZAJĄCY ≥ 30%
DOBRY ≥ 40%
BARDZO DOBRY ≥ 55%
DOSKONAŁY ≥ 70%
WYBITNY ≥ 80%
Kluczowe źródła informacji
Przegląd zakresu różnych metod oceny
26
Świadectwo charakterystyki energetycznej
Ocena przyjazności dla środowiska/zdrowia
Systemy oceny zrównoważonego rozwoju - I
Systemy oceny zrównoważonego rozwoju - II
Jako
ść
śro
do
wis
kow
a
Jako
ść s
po
łecz
na
Jako
ść
eko
no
mic
zna
Jako
ść t
ech
nic
zna
Jako
ść
fun
kcjo
nal
na
Kluczowe źródła informacji
27
Ogrzewanie pomieszczeń
Przygotowanie ciepłej wody
użytkowej
Napędy pomp i wentylatorów
Chłodzenie Oświetlenie
Dodatkowe zużycie zależne od użytkownika
/ sposobu użytkowania
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Cele zużycia energii w budynkach
Przykłady typowego zużycia energii w budynkach: jednorodzinnym oraz biurowym.
72%
15%6% 2% 5%
single family house
heating
domestic hot water
cooking
lighting
householdappliances
20%
22%
32%
14%
12%office building
heating
cooling andvantilationlighting
office equipment
other
28
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Różne sposoby opisywania jakości energetycznej budynków
29
Jakość energetyczna budynku może być opisana za pośrednictwem:
• Zużycia/ zapotrzebowania na energię końcową wyrażonego w kWh/m²a or l/m²a
• Klasę energetyczną (A, B, C, itp.)
• Poziom zapotrzebowania (np. budynek pasywny, budynek o zerowym bilansie energii, budynek niemal zeroenergetyczny)
• Stopień spełnienia wymogów prawnych (np. 20% poniżej krajowych wymagań minimalnych)
• Parametry techniczne przegród oraz systemów HVAC w budynku
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Dodatkowe warunki brzegowe przy porównywaniu wielkości zużycia energii
30
• Wartości jednostkowe odniesione do powierzchni (powierzchni brutto, netto, użytkowa, itp.)
• Okres porównawczy (sezon grzewczy, rok kalendarzowy, itp.)
• Warunki klimatyczne/ sposób adaptacji do warunków pogodowych
• Sposób oraz intensywność wykorzystania (liczba użytkowników, dobowy czas wykorzystania, itp.)
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Energia – Dane dla poszczególnych krajów : Polska
31
Świadectwo charakterystyki energetycznej – Polska
Energia użytkowa
Energia końcowa
Energia pierwotna
Wartość referencyjna
Różne świadectwa w Europie
32
Źródło: The Buildings Performance Institute Europe, 2010, Energy Performance Certificates across Europe – From design to implementation, Brussels
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Energia – Dane dla poszczególnych krajów : Polska
33
Średnie zużycie energii: różne typy budynków
Źródło: Building modernisation strategy: road map 2015 – Strategia Modernizacji budynków: mapa drogowa 2015 http://www.renowacja2050.pl/files/raport.pdf
Wiarygodność danych: Dane do oceny efektywności energetycznej budynków
Data budowy dostarcza informacji
na temat efektywności ochrony
cieplnej budynku.
34
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Jak ocenić stan budynku oraz jego instalacji?
• Rodzaj konstrukcji
• Izolacyjność przegród
• Stan przegród od strony wewnętrznej i zewnętrznej
(uszkodzenia/ zawilgocenie)
• Rodzaj oraz jakość okien
• Rodzaj systemu zacieniającego
• Stan techniczny:
• systemu grzewczego
• instalacji cwu
• źródła ciepła
• systemu świetlenia
• systemu regulacji
• Stopień zgodności z obowiązującymi przepisami
35
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Wybrane czynniki wpływające na efektywność energetyczną
• Wartość współczynnika U przegród
• Mostki ciepła
• Rodzaj systemu wentylacyjnego
• Szczelność powietrzna
• Rodzaj systemu grzewczego oraz jego sprawność
• Rodzaj instalacji cwu oraz jej sprawność
• Wykorzystanie oze – np. systemów fotowoltaicznych (PV)
36
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Czynniki wpływające na efektywność energetyczną – Wartość współczynnika U przegród
37
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
38
Czynniki wpływające na efektywność energetyczną – Mostki ciepła
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Czynniki wpływające na efektywność energetyczną – System wentylacji
Wentylacja mechaniczna
39
Wentylacja naturalna
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Czynniki wpływające na efektywność energetyczną – Szczelność powietrzna
40
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Czynniki wpływające na efektywność energetyczną – Sprawność systemu grzewczego
41
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Czynniki wpływające na efektywność energetyczną – Sprawność systemu grzewczego – pompy ciepła
42
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Czynniki wpływające na efektywność energetyczną – Sprawność instalacji cwu
43
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Czynniki wpływające na efektywność energetyczną – Sprawność instalacji cwu – kolektory słoneczne
44
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Czynniki wpływające na efektywność energetyczną – wykorzystanie systemów PV
45
Określenie charakterystyki energetycznej: Świadectwo charakterystyki energetycznej i alternatywy
Pośrednie zyski finansowe dla właścicieli budynków: Wpływ cech zrównoważonych na produktywność pracy i zdrowie
Uzasadnienie biznesowe
46
Source: WGBC, 2013, The Business Case for Green Building, World Green Building Council, p. 67
Podziękowania
47
Niniejsza prezentacja jest częścią materiałów szkoleniowych przygotowanych dla rzeczoznawców majątkowych w ramach projektu UE RenoValue renoavlue.eu
Opracowanie głównych treści szkoleniowych:
Karlsruhe Institute of Technology (KIT) – David Lorenz i Thomas Lützkendorf
Projekt kursu:
Royal Institution of Chartered Surveyors (RICS) – Ursula Hartenberger
Business Services Europa (BSE) – Luigi Petito
Wkład uzupełniający:
Narodowa Agencja Poszanowania Energii (NAPE) – Andrzej Rajkiewicz, Joanna Rucińska
Royal Institution of Chartered Surveyors (RICS) – Ursula Hartenberger and Zsolt Toth
Troostwijk Real Estate – Marcel de Boer
Skanska – Roy Antink
Politecnico Milano – Davide Chiaroni
CBRE – Dominic Burke
Co-funded by the Intelligent Energy Europe
programme of the European Union
The content of this document does not reflect the official opinion of the European Union.
Responsibility for the information and views expressed lies entirely with the author(s).
renovalue.eu
Co się dzieje w kwestii oszczędności energii w
budynkach – nowe budynki
Zdjęcie: Hans Runesson/Scanpix/Forum, Polityka nr 20 (2807), 11.05-17.05.2011
Co się dzieje w kwestii oszczędności energii w
budynkach – nowe budynki
• budynek przedszkola Siemianowicach Śląskich powstały w 2014, z elementów prefabrykowanych (szkielet drewniany) z własną kotłownią gazową i odzyskiem ciepła z wentylacji o zapotrzebowaniu na energie na poziomie 35-40 kWh/m2/r
• czas budowy: • 15 dni tworzenie
elementów • 5 dni montaż stanu
surowego zamkniętego (bez prac betoniarskich)
Co się dzieje w kwestii oszczędności energii w
budynkach – głęboka modernizacja
• budynek w Austrii z lat 60-ych, z elementów prefabrykowanych z własną kotłownią gazową i el. pogrzewaczami wody
• obudowany nową skorupą z elementów szkieletowych drewnianych, z wbudowanymi panelami PV, zastosowano lokalny odzysk ciepła z wentylacji w każdym lokalu i pełne wykorzystanie PV do ciepłej wody Efekt: 70% redukcja zapotrzebowania na energię
Co się dzieje w kwestii oszczędności energii w
budynkach – głęboka modernizacja
Koszt jednostkowy: 1000€/1m2 elewacji 1000€/1m2 p.u. Struktura finansowania: 50% z Funduszu
Remontowego zbieranego przez 10 lat
25% dotacja 25% z kredytu spłacanego z
Funduszu Remontowego przez 10 kolejnych lat
Koszt: obojętny dla użytkowników lokali
Głęboka modernizacja budynków – możliwy zakres
• Budynek szkoły z lat 60-ych w Polsce centralnej, konstrukcji tradycyjnej, o pu. 3500 m2, z kotłownią olejową
• W audycie energetycznym rozpatrzono:
• zmianę źródła energii na cele ogrzewania i ciepłej wody na pompy ciepła i kolektory słoneczne
• instalację PV na własne potrzeby
• poprawę izolacyjności przegród • wymianę instalacji co i cwu • modernizację oświetlenia • budowę siłowni wiatrowej małej
mocy • montaż systemu zarządzania
energią Zdjęcie: własne autora
Głęboka modernizacja budynków – opłacalność
Głęboka modernizacja budynków – koszty
Głęboka modernizacja budynków – efektywność w
zależności od paliwa w stanie istniejącym
Rodzaj paliwa przed modernizacją
WSKAŹNIK olej opałowy węgiel kamienny pelet gaz ziemny
Koszt modernizacji [zł] 3 258 514,72
Koszt nośnika energii [zł/GJ] 76,56 30,20 47,11 60,21
Oszczędność kosztów eksploatacji [zł]
364 812,40 199 525,07 276 795,69 312 589,81
Oszczędność zużycia energii [%]
79,24 81,79 80,90 79,97
Zmniejszenie emisji CO2 [Mg] 355,40 690,87 91,17 289,33
Zmniejszenie emisji CO2 [%] 63,84 73,53 36,28 60,29
Okres zwrotu SPBT [lat] 8,93 16,33 11,77 10,42
Wskaźnik efektywności energetycznej [zł/MWh]
2 442,29 1 688,49 1 943,20 2 220,19
Wskaźnik efektywności ekologicznej [zł/MgCO2]
9 168,57 4 716,53 35 741,42 11 262,10
57
Budownictwo efektywne energetycznie
Program NFOŚiGW domy mieszkalne
http://nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/doplaty-do--kredytow-na-domy-energooszczedne/
http://www.kregiewe.it.kielce.pl/wp-content/uploads/2014/03/spotkania-branzowe-prezentacja-3.pdf
58
Budownictwo efektywne energetycznie
Program NFOŚiGW Lemur
https://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/lemur-
energooszczedne-budynki-uzytecznosci-publicznej/
Minimalna wartość projektu 1mln zł, pożyczka do 15 lat min. 2% p.a., umarzalna do 60%
59
Analiza wykorzystania środków publicznych na
dofinansowanie termomodernizacji i budowy
OŹE w latach 2007-2011
Badanie statystyczno-ankietowe własne NAPE S.A. przeprowadzone na przełomie 2013/2014 r. z wykorzystaniem zasad pozyskiwania informacji publicznej (USTAWA z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej)
Dane dotyczące wykorzystania środków zbierano na podstawie:
publicznych list rankingowych projektów zatwierdzonych przez instytucje zarządzające danymi funduszami
drogą złożenia wniosku do instytucji zarządzającej funduszem
Zakres badania dotyczy następujących źródeł dofinansowania:
kredyty z premią termomodernizacyjną i remontową Banku Gospodarstwa Krajowego
dotacje i pożyczki wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej
dotacje udzielane w ramach konkursów organizowanych przy realziacji Regionalnych Programów Operacyjnych UE
dotacje i pożyczki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jako instytucji zarządzającej:
Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko, oś 9.3
Programem Współpracy Polsko-Szwajcarskiej
Mechanizmem EOG i NMF
Systemem Zielonych Inwestycji (GIS)
60
Analiza wykorzystania środków publicznych na
dofinansowanie termomodernizacji i budowy
OŹE w latach 2007-2011
W sumie w latach 2007-2011 zrealizowano w Polsce 20 028 projektów EE i OŹE o łącznej wartości 14 303 851 tys. zł, z których 86% zostało sfinansowanych z wykorzystaniem instrumentów zwrotnych z elementami pomocowymi, których wartość sięga 67% wartości inwestycji ogółem.
W przypadku GIS wszystkie projekty były objęte dotacją (wartość inwestycji objętych dotacją = 1 075 350 tys. zł), a część z nich i dotacją i pożyczką (wartość inwestycji = 653 168 tys. zł).
Instrumenty zwrotne z elementami pomocowymi
Liczba
projektów
Wartość inwestycji w
tys. zł
Kredyt T+R 15 215 5 252 303
Pożyczka GIS 109 1 075 350
Pożyczka WFOSiGW 1 841 3 229 812
Razem 17 165 9 557 465
61
Analiza wykorzystania środków publicznych na
dofinansowanie termomodernizacji i budowy
OŹE w latach 2007-2011
Instrumenty bezzwrotne
POIŚ 59 1 132 305
EOG 81 277 874
GIS 187 0
SP 10 118 556
WFOSiGW 1 690 263 711
RPO 836 2 953 940
Razem 2 863 4 695 265
62
Analiza wykorzystania środków publicznych na
dofinansowanie termomodernizacji i budowy
OŹE w latach 2007-2011
Z wykorzystaniem instrumentów regionalnych zrealizowano 22% projektów, których wartość sięgnęła 45% ogólnej wartości inwestycji, będących przedmiotem dofinansowania
Instrumenty finansowe dostępne w programach działających w województwach z udziałem
środków instytucji regionalnych
Liczba
projektów
Wartość inwestycji w
tys. zł
Pożyczka WFOSiGW 1 841 3 229 812
Dotacja WFOSiGW 1 690 263 711
RPO 836 2 953 940
Razem 4 367 6 447 463
63
Analiza wykorzystania środków publicznych na
dofinansowanie termomodernizacji i budowy
OŹE w latach 2007-2011
Największą liczbę projektów w latach 2007-2011 dofinansowano w województwie mazowieckim (3485 projektów) oraz w województwie śląskim (2919 projektów). Najmniej projektów otrzymało dofinansowanie w województwach świętokrzyskim, opolskim, podkarpackim oraz lubuskim.
64
Analiza wykorzystania środków publicznych na
dofinansowanie termomodernizacji i budowy
OŹE w latach 2007-2011
Największą liczbę projektów dofinansowano w ramach Funduszu
Termomodernizacji i Remontów, zarządzanego przez
Bank Gospodarstwa Krajowego
15215 projektów – ok. 75% wszystkich
65
Analiza wykorzystania środków publicznych na
dofinansowanie termomodernizacji i budowy OŹE w
latach 2007-2011
Teza I – Liczba dofinansowanych projektów zależy od wielkości emisji zanieczyszczeń: najwięcej projektów zrealizowano w województwach charakteryzujących się
najwyższym stopniem zanieczyszczenia atmosfery (województwa śląskie oraz mazowieckie)
najmniejszą liczbę projektów dofinansowano w województwach o średnio-niskiej emisji zanieczyszczeń (województwa świętokrzyskie i opolskie).
Poprawa efektywyności energetycznej.
Dom jednorodzinny – projekt standardowy
powierzchnia użytkowa ogrzewana 136 m2
przegrody zewnętrzne projektu domu XXX charakteryzują się obecnie następującymi współczynnikami przenikania ciepła U:
ściana zewnętrzna, U = 0,271 W/m2K (Uw = 0,3 W/m2K),
ściany lukarn, U = 0,379 W/m2K (Uw = 0,3 W/m2K),
dach, U = 0,268 W/m2K (Uw = 0,3 W/m2K),
strop pod nieogrzewanym poddaszem, U = 0,264 W/m2K (Uw = 0,3 W/m2K),
strop nad podcieniem wejściowym, U = 0,365 W/m2K (Uw = 0,3 W/m2K),
posadzka na gruncie, U = 0,297 W/m2K (Uw = 0,6 W/m2K)
W dwóch elementach izolacje termiczne są za małe, poza tym współczynniki U spełniają wymagania techniczne.
Dom jednorodzinny – projekt standardowy
standardowa stolarka okienna wykonana z ram o współczynniku Uramy = 1,5 W/m2K, szklone szybami zespolonymi o współczynniku Uszklenia = 1,1 W/m2K i współczynniku przepuszczalności promieniowania słonecznego g = 0,6
zamontowanie takiej stolarki okiennej pozwala na uzyskanie średniego współczynnika U = 1,76 W/m2K dla wszystkich okien (z uwzględnieniem mostków cieplnych na styku ościeżnica-ościeże i ramki dystansowej)
drzwi wejściowe i garażowe charakteryzują się współczynnikiem U = 2,0 W/m2K.
Dom jednorodzinny – projekt standardowy
W projekcie budynku przewidziano naturalny system wentylacji:
świeże powietrze dostaje się do domu przez nawiewniki okienne
następnie przepływa przez strefę pośrednią do pomieszczeń, z których jest wywiewane
strumień powietrza wentylacyjnego dla domu Limba wynosi 185 m3/h
około 30 m3/h to zapotrzebowanie kotła gazowego na powietrze do procesu spalania nawiewane do kotłowni przez kanał nawiewny w ścianie budynku.
Dom jednorodzinny – projekt standardowy
Obliczeniowe zapotrzebowanie na ciepło do celów ogrzewania: Qh = 19 460 kWh/rok
EA = 143 kWh/m2rok przy wymaganych 120 kWh/m2rok
Struktura strat ciepła: wentylacja 31,8 %
okna 23,5 %
ściany zewnętrzne 19,7 %
dach i strop pod nieogrzewnym poddaszem 12,7 %
posadzka na gruncie 7,2 %
mostki cieplne 3,3 %
drzwi zewnętrzne 1,8 %
Źródło ciepła: kocioł gazowy z palnikiem atmosferycznym o średniorocznej
sprawności wynoszącej 90 %, przy założeniu ceny 2 zł/m3 gazu roczne
koszty ogrzewania wyniosą ok. 4700 zł
Dom jednorodzinny – usprawnienia Modernizacja systemu wentylacji:
zastąpienie wentylacji naturalnej przez wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną odzyskiem ciepła o sprawności rzędu 70% :
zmniejszenie strat ciepła o 69% i zapotrzebowania na ciepło o 28%
z zastosowaniem gruntowego wymiennika ciepła:
zmniejszenie strat ciepła o 77% i zapotrzebowania na ciepło o 32%
Docieplenie ścian zewnętrznych 20 cm: zmniejszenie strat ciepła o 33% i zapotrzebowania na ciepło o 8%
Docieplenie dachu 30 cm: zmniejszenie strat ciepła o 42% i zapotrzebowania na ciepło o 7%
Cieplejsza posadzka na gruncie z 20 cm izolacji: zmniejszenie strat ciepła o 38% i zapotrzebowania na ciepło o 3%
Zmiany w architekturze budynku (rozmieszczenie okien, rezygnacja z lukarn, ograniczenie powierzchni okien połaciowych): zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło o 3%
Dom jednorodzinny – usprawnienia na etapie projektowania
Poprawa izolacyjności okien do U o wartości 1,3 W/m2K: zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło o 2%
Zmiana rozwiązań detali konstrukcyjnych ograniczających mostki: zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło o 2%
Zwiększenie sprawności systemu grzewczego do 94%: dodatkowe oszczędności rzędu 500 zł/r
Dodatkowe oszczędności: zwiększenie sprawności przygotowania i wykorzystania ciepłej wody
(sprawniejszy kocioł i urządzenia wodooszczędne):
zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło na ten cel o 20 %
zastosowanie kolektorów słonecznych:
pokrycie zapotrzebowania na ciepło na ten cel do 30%
zastosowanie oświetlenia energooszczędnego typu LED
Zmniejszenie zużycia energii elektrycznej na ten cel o 80%
Dom jednorodzinny – efekt ekonomiczny
sezonowe zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania domu zmniejszy się o 66 %, przy: Qh = 6 583 kWh/rok
EA = 50 kWh/m2rok = budynek energooszczędny
Koszt ogrzewania gazem ziemny w kotle o sprawności 94% wyniesie ok. 1450 zł/r (wobec 4700 zł/r dla stanu pierwotnego)
Różnica w kosztach ogrzewania wyniesie ok. 3250 zł/r, kwota ta stanowi źródło spłaty nadmiarowej inwestycji, podwyższającej koszt budowy do 15% w stosunku do kosztu standardowego
Koszt nadmiarowej inwestycji = ok. 330 zł/m2 = ok. 45 000 zł
Okres zwrotu nadmiarowej inwestycji z planowanych oszczędności kosztów ogrzewania wynosi 13 lat.
Czy to się opłaca?
Dom wielorodzinny – stan projektowany
Powierzchnia ogrzewana ok. 3500 m2, powierzchnia brutto ok. 4600 m2
Liczba lokali mieszkalnych 62
Liczba lokali użytkowych 4
Liczba użytkowników 196
Zasilanie w ciepło: węzeł ciepłowniczy SPEC Warszawa
Obliczeniowe zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania ok. 110 kWh/m2/r przy współczynniku ścian U = 0,201
Km
W2
Dom wielorodzinny – stan docelowy
Założenia:
Osiągnięcie standardu niskoenergetycznego w zakresie zapotrzebowania na ciepło na cele ogrzewania:
dodatkowe docieplenie przegród, lepsze okna
wentylacja mechaniczna wywiewna higrosterowana
ograniczenie wpływu mostków cieplnych na straty ciepła
wysokosprawna automatyka systemu grzewczego
Instalacja kolektorów słonecznych do wsparcia przygotowania ciepłej wody użytkowej
Optymalizacja oświetlenia garaży
Dom wielorodzinny – efekt ekonomiczny
Obniżenie zapotrzebowania na energię na cele ogrzewania do 53,7 kWh/m2/r
Koszt nadmiarowy: 600 000 zł = 170 zł/m2 =8500 zł dla lokalu o pu 50 m2
Oszczędność w kosztach ogrzewania
=1 zł/m2/mc = 600zł/r dla lokalu o pu 50 m2
Okres zwrotu kosztu nadmiarowego z oszczędności w kosztach ogrzewania
14 lat
Czy to się opłaca?
O wykładowcy Andrzej Rajkiewicz, rocznik 1958 Wykształcenie:
o mgr Geografiii ekonomicznej 1982 WGiSR UW o Zarządca energią 2001 AEE – Stowarzyszenie Amerykańskich Inżynierów o Studia podyplomowe w zakresie wyceny nieruchomości, 2009, Virtum
• Praca o WGiSR UW 1982-1991 ( w tym ok. 12 m-cy w MOG w Murzynowie) o Friedrich Ebert Foundation, Biuro w Polsce 1991-1994 o Mannheimer Versorgungs- und Verkehrsgesellschaft GmbH,Oddział w Polsce 1994-1997 o KAPE, Krajowa Agencja Poszanowania Energii 1999-2000 o NAPE, Narodowa Agencja Poszanowania Energii 1997 do dziś
• Zaangażowanie honorowe o SAPE, Ogólnokrajowe Stowarzyszenie „Poszanowanie Energii i Środowiska” http://sape.org.pl/ o Zrzeszenie Audytorów Energetycznych, http://zae.org.pl/o-nas.aspx o Fundacja Poszanowania Energii www.fpe.org.pl o WBCSD, World Business Council for Sustainable Development, EEB Platform in Poland,
http://www.wbcsd.org/work-program/sector-projects/buildings/warsaw.aspx
• Misje zagraniczne o KfW – Ukraina, USAID- Mołdawia, GTZ-Chiny, GIZ-Serbia, EIB-Rumunia, EC - Ukraina
77
Organizacje doradztwa energetycznego w Polsce http://www.managenergy.net/emap/poland.htm
(1990 r.) Fundacja na Rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii – FEWE, działa do dzisiaj
(1992 r.) Fundacja Poszanowania Energii – FPE, działa do dzisiaj
potem powstało wiele innych jednostek, z których część nie przetrwało do dzisiaj (GAPE i inne)
Działają do dzisiaj:
(2000 r.) Zrzeszenie Audytorów Energetycznych ZAE www.zae.org.pl – 1600 członków
(2004 r. ) SAPE-Polska www.sape.org.pl : AUiPE-BAPE-DAEŚ-FEWE-FPE-LLP-NAPE-PCT-RAPE
(2012 r.) Polska Grupa Agencji Energetycznych www.pgae.pl : PAE-MAE-WAZE-WMAE-PRAZE-KAPE
(2013 r.) Nowy Ekspert doradcy indywidualni: http://nowyekspert.pl/
Ośrodki naukowo-badawcze, uczelnie (IEO,PB,PŁ, PW, AGH, PG, PP, MCBE, GPT itd.)
:
1990
2015
50
3000
osób
Narodowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
została założona w 1994 roku w celu
upowszechniania inwestycji
energooszczędnych
i promowania racjonalnego wykorzystania
energii,
zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Głównym obszarem działalności NAPE jest
sektor komunalno-bytowy.
Specjalizujemy się w doradztwie
energetycznym, opracowywaniu audytów i
świadectw energetycznych budynków. NAPE
jako jedna z niewielu firm w Polsce wykonuje
świadectwa charakterystyki energetycznej
budynków skomplikowanych (wyposażonych w
zaawansowane systemy techniczne), a także
budynków użyteczności publicznej.
DZIAŁALNOŚĆ
Prowadzimy szkolenia i publikujemy podręczniki dla audytorów
energetycznych, arkusze kalkulacyjne do przygotowywania
audytów oraz materiały edukacyjno-informacyjne.
Realizujemy także projekty międzynarodowe związane z
efektywnością energetyczną budynków, finansowaniem ich
modernizacji, wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii i
poligeneracją, promocją energooszczędności, zintegrowanym
planowaniem energetycznym oraz nowoczesnymi
technologiami ogrzewania, chłodzenia i wentylacji.
Przygotowujemy wnioski o dotacje z Narodowego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Funduszy
Europejskich i premie termomodernizacyjne z BGK. NAPE
pełni też rolę weryfikatora w Programie Finansowania Energii
Zrównoważonej w Polsce dla małych i średnich
przedsiębiorstw PolSEFF.
Weryfikujemy również projekty finansowane przez Europejski
Bank Inwestycyjny.
DZIAŁALNOŚĆ
Dziękuję za uwagę!
www.nape.pl