J. Meder

EFEKTYWNOŚĆ LECZENIA W ONKOLOGII

I JEJ KONSEKWENCJE

PATRONAT MERYTORYCZNY

Dr n. med. Janusz Meder

Prezes Polskiej Unii Onkologii

Konferencja: Innowacje w leczeniu raka piersi – ocena dostępności w Polsce

Warszawa, 17 stycznia 2014 roku

Instytut Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN

J. Meder

2

NOWOTWORY

DANE EPIDEMIOLOGICZNE (WHO, IARC, UE, NCI, COI) źr. (Global Cancer Facts & Figures)

Nowe zachorowania Zgony

ŚWIAT

2008r ponad 12.700.000 7.600.000

2012r 14.100.000 8.200.000

POLSKA

2011r

2020r 20.000.000 10.000.000

2030r 26.500.000 17.100.000

GLOBOCAN 2012R 28 typów nowotworów

184 kraje

160.000 92.500

J. Meder

●

●

●

●

●

●

● ●

●

●

● ●

● ● ● ●

● ●

●

NATIONAL COMPREHENSIVE CANCER NETWORK

SIEĆ ONKOLOGICZNA W POLSCE

(najbardziej efektywny strategiczny system

kompleksowego diagnozowania i leczenia chorych na

nowotwory – wzorzec stworzony w Polsce

przez prof. Tadeusza Koszarowskiego i wsp.)

●

● ●

▲

●

▲ Regionalne Centra Onkologiczne

▲

▲ ▲

▲

▲

▲

Analogicznie do

polskiej sieci

onkologicznej

▲ ▲

▲

J. Meder

PROGRAM OTWARTY, ELASTYCZNY WDRAŻANY SUKCESYWNIE W OPARCIU

O ETAPOWE ANALIZY.

REALIZATORZY: WSZYSTKIE PODMIOTY PRAWNE FUNKCJONUJĄCE

W SYSTEMIE OCHRONY ZDROWIA

W TRYBIE KONKURSU OFERT.

RADA NPZCHN: MZ, NFZ, UM

4 PRZEDSTAWICIELI NAUKI I PRAKTYKI ONKOLOGICZNEJ.

J. Meder

NARODOWY PROGRAM

ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH

2006-2015, 3 mld zł

• OŚWIATA ZDROWOTNA

• PREWENCJA I AKTYWNA PROFILAKTYKA

• EDUKACJA – ustawiczna

społeczeństwo, studenci, lekarze, pielęgniarki

• KOMPLEKSOWA DIAGNOSTYKA I LECZENIE

Q A Q L cost effect.

(jakość leczenia) (jakość życia) (koszty leczenia)

• REHABILITACJA I OPIEKA PALIATYWNA

• REJESTR NOWOTWORÓW

• INWESTYCJE APARATUROWE

250.000.000 PLN / rocznie – z budżetu państwa

50 MLN ZŁ - Z POZYSKIWANYCH ŚRODKÓW POZABUDŻETOWYCH !!!

J. Meder

„Narodowy program zwalczania chorób

nowotworowych”

Ustawa z dnia 1 lipca 2005 roku ustanawia wieloletni program pod nazwą: „Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych” (Dz. U. Nr. 143, poz. 1200 z późn. zmianami).

Artykuł 2 w/w ustawy wymienia cele programu:

• zahamowanie wzrostu zachorowań na nowotwory;

• osiągnięcie europejskich wskaźników w zakresie wczesnego wykrywania nowotworów;

• osiągnięcie europejskich wskaźników skuteczności leczenia;

• stworzenie warunków do wykorzystania w praktyce onkologicznej postępu wiedzy o przyczynach i mechanizmach rozwoju nowotworów złośliwych;

• utworzenie systemu ciągłego monitorowania skuteczności zwalczania nowotworów w skali kraju i poszczególnych regionach kraju.

J. Meder

7

Nowotwory

dane epidemiologiczne (WHO, UE, NCI, COI) 2008r.

65-70% 50-60% 37-53,5%

USA Polska

liczba wyleczeń

USA Polska

1.450.000 2.450.000 160.000

liczba nowych zachorowań rocznie

aktualnie

40.000 000 żyje z chorobą nowotworową 600.000

DZIECI: 70%

(EUROPA)

(3.430.000)

EU-27

EU-27

45,5%

J. Meder

8

w Centrum Onkologii w Warszawie i Regionalnych

Centrach Onkologii

(tu trafia 40% chorych na raka w Polsce)

65% kobiet 45% mężczyzn WYNIKI PORÓWNYWALNE DO KRAJÓW EUROPY ZACHODNIEJ

w innych szpitalach w Polsce

(tu trafia 60% chorych na raka w Polsce)

45% kobiet 30% mężczyzn wyniki gorsze z powodu leczenia suboptymalnego bez uwzględnienia konieczności zastosowania

strategii kompleksowej diagnostyki i leczenia w oparciu o jednoczasową dostępność do wszystkich

nowoczesnych metod leczenia stosowanych w onkologii

WYLECZENIA CHORYCH NA NOWOTWORY

J. Meder

ZADANIA W NPZCHN (1)

1. PREWENCJA PIERWOTNA NOWOTWORÓW.

2. POPULACYJNY PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA: RAKA SZYJKI MACICY, RAKA PIERSI, RAKA JELITA GRUBEGO.

3. PROGRAM OPIEKI NAD RODZINAMI WYSOKIEGO, DZIEDZICZNIE UWARUNKOWANEGO RYZYKA ZACHOROWANIA NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE (rak piersi, jelita grubego, jajnika i trzonu macicy).

4. DOPOSAŻENIE I MODERNIZACJA ZAKŁADÓW RADIOTERAPII. 5. TOMOGRAFIA POZYTONOWA (PET) – BUDOWA SIECI OŚRODKÓW (PET) 6. PROGRAM SZKOLENIA LEKARZY RODZINNYCH I P.O.Z . 7. MODYFIKACJA I WDROŻENIE PROGRAMU NAUCZANIA ONKOLOGII

W POLSKICH UCZENIACH MEDYCZNYCH.

J. Meder

8. POPRAWA STANDARDÓW LECZENIA OPERACYJNEGO I SKOJARZONEGO RAKA PŁUCA – DOPOSAŻENIE I MODERNIZACJA KLINIK I ODDZIAŁÓW TORAKOCHIRURGII.

9. PROGRAMY POPRAWY JAKOŚCI DIAGNOSTYKI I LECZENIA NOWOTWORÓW U DZIECI.

10. PROGRAMY POPRAWY JAKOŚCI DIAGNOSTYKI I LECZENIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH U DOROSŁYCH.

11. PROGRAM ROZWOJU OPIEKI PALIATYWNEJ.

12. POPRAWA DZIAŁANIA SYSTEMU ZBIERANIA I REJESTROWANIA DANYCH O NOWOTWORACH.

ZADANIA W NPZCHN (2)

J. Meder

NATIONAL CANCER CONTROL

PROGRAMME

IN POLAND

THE FINAL EUROPEAN

PARTERSHIP FOR ACTION

AGAINST CANCER OPEN

FORUM IN LJUBLJANA 26-27

NOVEMBER 2013

J. Meder

Światowy Szczyt Walki z Rakiem

Paryż, 3-4 lutego 2000r

PARYSKA KARTA WALKI Z RAKIEM

• OCHRONA I POSZERZENIE PRAW PACJENTA, CHOREGO NA RAKA,

• ZWIĘKSZENIE NAKŁADÓW FINANSOWYCH NA UMOCNIENIE INFRASTRUKTURY

MIĘDZYNARODOWYCH BADAŃ NAUKOWYCH – PODSTAWOWYCH I KLINICZNYCH,

• NIWELOWANIE RÓŻNIC W STANDARDACH I DOSTĘPIE DO PROFESJONALNEJ OPIEKI

MEDYCZNEJ,

• PROWADZENIE PRZEZ PAŃSTWA POLITYKI SPOŁECZNEJ, KTÓRA WSPIERAŁABY WALKĘ

Z RAKIEM NA CAŁYM ŚWIECIE,

• WDROŻENIE PROMOCJI ZDROWIA JAKO FORMY PREWENCJI,

• POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA PACJENTÓW ORAZ OSÓB PO PRZEBYTEJ CHOROBIE,

• PARTNERSKA RELACJA: LEKARZ – PACJENT,

• WSPÓŁPRACA NAUKOWCÓW I RZĄDÓW W PRZEKAZIE INFORMACJI ODNOŚNIE

NAJNOWSZYCH OSIĄGNIĘĆ NAUKOWYCH W ZAKRESIE WALKI Z RAKIEM,

• WZMOCNIENIE ROLI ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH JAKO INSTYTUCJI CZUWAJĄCYCH,

MONITORUJĄCYCH I POMOCNYCH WE WDRAŻANIU ZARÓWNO PROFILAKTYKI

ZDROWOTNEJ, NOWYCH TECHNIK MEDYCZNYCH, JAK I ODPOWIEDNIEGO

USTAWODAWSTWA. J. Meder

J. Meder

NPZChN 2016-2025 STRATEGICZNY PLAN WALKI Z RAKIEM (1)

1. RÓWNOLEGLE DO PROWADZONYCH PRAC KONIECZNE JEST NA BIEŻĄCO

ROZWAŻENIE SZYBKIEJ REALIZACJI PONIŻEJ PRZEDSTAWIONYCH

POSTULATÓW.

1.1 Stworzenie przez decydentów transparentnych zasad i kryteriów na

podstawie których finansowane będą świadczenia onkologiczne

realizowane przez zarówno publiczne jak i niepubliczne kliniki, szpitale i

przychodnie odpowiednich stopni referencyjności zależnie od posiadanych

sił i środków oraz osiąganych wyników leczenia o odpowiedniej jakości.

1.2 Wszystkie powyższe placówki które spełniają wypracowane przez

ekspertów kryteria i wymagania wyłaniane powinny być na drodze

konkursu.

• 1.3 Certyfikacja tych podmiotów i okresowa weryfikacja deklarowanych

przez nie podczas konkursu danych powinna być decydująca w kolejnych

przedłużeniach kontraktów. 13

J. Meder

NPZChN 2016-2025 STRATEGICZNY PLAN WALKI Z RAKIEM (2)

1.4 Zapewnienie kompleksowości świadczeń przez ośrodki

wysokospecjalistyczne ma szczególne znaczenie w onkologii nie tylko z

punktu widzenia chorego człowieka ale także ze strony regulatora i płatnika

zobowiązanych do baczenia na dobre wydawanie publicznych posiadanych

środków finansowych z budżetu państwa.

1.5 Twarde dane epidemiologiczne i demograficzne powinny być podstawą

do rzetelnej, dokładnej okresowej weryfikacji istniejących placówek

onkologicznych w poszczególnych rejonach kraju.

1.6 Każda nowa inwestycja szpitala czy przychodni powinna być

poprzedzona otrzymaniem promesy od płatnika co zagwarantuje w

przyszłości otrzymaniem kontraktu jeśli jest to zgodne z lokalnymi

potrzebami i polityką strategiczną w zakresie ochrony zdrowia całego

państwa.

14

J. Meder

NPZChN 2016-2025 STRATEGICZNY PLAN WALKI Z RAKIEM (3)

1.7 JEDYNIE SZEROKO POJĘTA, WYSOKOSPECJALISTYCZNA,

KOMPLEKSOWA OPIEKA ONKOLOGICZNA (OD PREWENCJI I

PROFILAKTYKI PRZEZ DIAGNOZĘ I LECZENIE AŻ DO REHABILITACJI I

OPIEKI PALIATYWNEJ) REALIZOWANA W OPARCIU O SIEĆ

REGIONALNYCH CENTRÓW ONKOLOGII I AKADEMICKICH KLINIK

ONKOLOGICZNYCH- NAJLEPIEJ WSPÓŁPRACUJĄCYCH ZE SOBĄ- W

DANYM REGIONIE KRAJU ORAZ OŚRODKAMI SATELITARNYMI O

NIŻSZYCH STOPNIACH REFERENCYJNOŚCI- MOŻE

ZAGWARANTOWAĆ PRAWIDŁOWOŚĆ, WYSOKĄ JAKOŚĆ I LEPSZĄ

DOSTĘPNOŚĆ A W REZULTACIE POPRAWĘ WYNIKÓW LECZENIA

CHORYCH NA NOWOTWORY W POLSCE.

15

J. Meder

NPZChN 2016-2025 STRATEGICZNY PLAN WALKI Z RAKIEM (4)

2. Pierwszoplanowym zadaniem dla decydentów jest wypracowanie i właściwe

sfinansowanie strategii prewencji i profilaktyki nowotworowej. Jest to jedyna droga do

racjonalizacji wydatków na onkologię .

3. Potrzebą chwili jest powszechna nieustająca edukacja całego społeczeństwa przede

wszystkim za pośrednictwem mediów publicznych (powinność konstytucyjna!), której

celem jest wykształtowanie postaw prozdrowotnych, czujności onkologicznej i

poczucia potrzeby we własnym interesie osobistym uczestniczenia w bezpłatnych

badaniach okresowych i profilaktycznych.

4. W strategii Ministra Zdrowia powinno być pilne wzmocnienie organizacyjne i finansowe

instytucji lekarza rodzinnego. Lekarz rodzinny jest głównym partnerem onkologów w

dążeniu do propagowania postaw prozdrowotnych, zachęcania i egzekwowania

badań okresowych i profilaktycznych służącym wczesnemu wykrywaniu chorób

nowotworowych

16

J. Meder

NPZChN 2016-2025 STRATEGICZNY PLAN WALKI Z RAKIEM (5)

5. W dobie telemedycyny i nowoczesnej informatyki lekarze rodzinni powinni

mieć możliwość zrealizowania poszerzonej diagnostyki i szybkich

konsultacji ze specjalistami w najbliższym szpitalu i/lub kontaktując się z

oddziałami satelitarnymi sieci onkologicznej.

6. Należy dodatkowo premiować finansowo lekarzy rodzinnych wykazujących

wysoką aktywność w wykonywaniu w/w zadań .

7. W interesie państwa jest stworzenie sytemu motywacyjnego bodźców i

zachęt do podejmowania przez młodych lekarzy specjalizacji w dziedzinie

medycyny rodzinnej.

17

J. Meder

NPZChN 2016-2025 STRATEGICZNY PLAN WALKI Z RAKIEM (6)

8. Odwagi decydentów wymaga od lat eksperckie przeanalizowanie na drodze

szerokiej debaty publicznej i osiągnięcie nie niemożliwego do uzyskania

przyzwolenia społecznego i w rezultacie podjęcie wiążących decyzji

odnośnie:

- Jednakowego obciążenia w sposób solidarny całego społeczeństwa

obowiązkiem płacenia składek zdrowotnych (likwidacja grup

uprzywilejowanych) z wyłączeniem najbiedniejszych i autentycznie

bezrobotnych;

- Dokładnego zdefiniowania koszyka świadczeń gwarantowanych

refundowanych w całości przez Państwo

- Wprowadzenia współpłacenia za niektóre wybrane nisko kosztowne

świadczenia zdrowotne;

- Wprowadzenia dodatkowych ubezpieczeń komplementarnych

zapewniającym obywatelom dostęp w razie potrzeby w przyszłości do

świadczeń poza koszykiem i ponadstandardowych;

- Poważnego rozważenia zwiększenia środków na ochronę zdrowa z

budżetu państwa na drodze przesunięć niektórych zadań

międzyresortowych mniej istotnych dla potrzeb społeczeństwa.

18

J. Meder

NPZChN 2016-2025 STRATEGICZNY PLAN WALKI Z RAKIEM (7)

9. Z całą pewnością nic jednak nie zastąpi mądrej ustawicznej edukacji

w szkołach, w domu i na poziomie gmin z udziałem władz

samorządowych współpracujących z lekarzem rodzinnym,

pielęgniarką rodzinną, nauczycielem, aptekarzem i księdzem

proboszczem .

10. Polska Unia Onkologii przeprowadzając od lat dwie wielkie

kampanie: Mam Haka na Raka ( www.mamhakanaraka.pl) oraz

Zdrowa Gmina (www.konkurszdrowagmina.pl) wspomaga

realizację Narodowego Programu Zwalczania Chorób

Nowotworowych (2006-2015).

19

J. Meder

WYDATKI NA ZDROWIE (2010r)

20

J. Meder

ZDROWIE CZŁOWIEKA Koncepcja „pól zdrowia”- Marc Laloude

53% - STYL ŻYCIA

aktywność fizyczna, dieta, stres, używki,

zachowanie seksualne

21% - ŚRODOWISKO FIZYCZNE I SPOŁECZNE;

PRACA, NAUKA

16% - CZYNNIKI GENETYCZNE

10% - SYSTEM OCHRONY ZDROWIA

struktura, organizacja,

funkcjonowanie

dostępność do świadczeń medycznych

jakość świadczeń

21

J. Meder

22

TROSZCZ SIĘ O SWOJE ZDROWIE !

10 PRZYKAZAŃ JAK UNIKNĄĆ ZACHOROWANIA NA NOWOTWORY I INNE CHOROBY CYWILIZACYJNE (EUROPEJSKI KODEKS WALKI Z RAKIEM)

1. STOSUJ STAŁĄ REKREACJĘ FIZYCZNĄ. (CHOCIAŻBY CODZIENNY PÓŁGODZINNY SPACER SZYBKIM KROKIEM W PARKU).

2. UNIKAJ ŻYCIA W PRZEWLEKŁYM STRESIE, NIE BIERZ UDZIAŁU W „WYŚCIGU SZCZURÓW”.

3. NIE PAL PAPIEROSÓW.

4. OGRANICZ PICIE ALKOHOLU.

5. NIE DOPUSZCZAJ DO WYSTĄPIENIA NADWAGI. - STOSUJ NA CO DZIEŃ DIETĘ ŚRÓDZIEMNOMORSKĄ. - OGRANICZ DO NIEZBĘDNEGO MINIMUM SPOŻYWANIE TŁUSZCZU, SŁODYCZY I SOLI. - JEDZ WIĘCEJ RYB, OWOCÓW I WARZYW. - OGRANICZ SPOŻYWANIE MIĘSA (SZCZEGÓLNIE CZERWONEGO) DO KILKU RAZY W TYGODNIU. - JEDZ MNIEJ PRODUKTÓW KONSERWOWANYCH.

- ŻYWNOŚĆ PRZECHOWUJ W LODÓWCE ZGODNIE Z TERMINEM PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA.

6. OPALAJ SIĘ Z UMIAREM (stosuj kremy z filtrami ochronnymi). NIE KORZYSTAJ Z SOLARIUM.

7. ZASZCZEP SIĘ PRZECIW WIRUSOWEMU ZAPALENIA WĄTROBY (ŻÓŁTACZKA!).

8. UNIKAJ PRZYPADKOWYCH KONTAKTÓW SEKSUALNYCH, CHROŃ SIĘ PRZED

PRZENOSZENIEM WIRUSÓW I BAKTERII CHOROBOTWÓRCZYCH.

9. STARAJ SIĘ WYLECZYĆ WSZYSTKIE PRZEWLEKŁE STANY ZAPALNE W ORGANIZMIE.

10. JEŚLI W TWOJEJ RODZINIE WYSTĘPOWAŁY NOWOTWORY PRZEBADAJ SIĘ W PORADNI GENETYCZNEJ. Opracowanie J. Meder

J. Meder

23

SARDYŃCZYCY

• DZIEL CIĘŻAR OBOWIĄZKÓW ZE

WSPÓŁMAŁŻONKIEM

• JEDZ POKARMY ZAWIERAJĄCE KWASY

TŁUSZCZOWE OMEGA-3

• PIJ CZERWONE WINO( Z UMIAREM)

MIESZKAŃCY OKINAWY

• ZNAJDŹ CEL W ŻYCIU

• MIEJ PRZYJACIÓŁ NA CAŁE

ŻYCIE

• ZJADAJ NIEWIELKIE PORCJE

ADWENTYŚCI

• MIEJ WIARĘ

• ŚWIĘĆ DZIEŃ ŚWIĘTY

• JEDZ ORZECHY I

FASOLĘ

WSZYSCY

• NIE PAL

•BĄDŹ AKTYWNY

KAŻDEGO DNIA

• STAWIAJ RODZINĘ NA

PIERWSZYM MIEJSCU

•ANGAŻUJ SIĘ SPOŁECZNIE

• JEDZ OWOCE,

WARZYWA I

PRODUKTY

PEŁNOZIARNISTE

W JAKI SPOSÓ ŻYJĄ DŁUŻEJ

Superseniorów w trzech oddalonych od siebie regionach łączy pewna liczba przyzwyczajeń,

Choć różni ich pochodzenie i przekonania.

J. Meder

WYDATKI NA LECZENIE ONKOLOGICZNE

USA 2010 r. – 125 MLD USD

2020 r. – 175 MLD USD

UE (27) 2009 r. – 126 BLN €

z tego 51 BLN koszty opieki medycznej

52 BLN STRATY Z POWODU CHOROBY I

PRZEDWCZESNEJ ŚMIERCI

24

J. Meder

EU: WYDATKI NA ONKOLOGIĘ*

EU (27) - 126 MLD €

NA 1 CHOREGO:

Luksemburg – 184 € - BUŁGARIA 16 €

EU – średnia – 102 € PL 41 €

NA RAKA PŁUC 18,9 MLD €

NA RAKA PIERSI 15,0 MLD €

NA RAKA J.GRUBEGO 13,1 MLD €

NA RAKA PROSTATY 8,4 MLD €

*LANCET ONCOLOGY, SEPT. 2013

Oprac. Oxford &King’s College, LONDON

25

-LEKI

-OPIEKA MEDYCZNA

-UTRACONE ZAROBKI

SPOWODOWANE CHOROBĄ

J. Meder

WYNIKI LECZENIA CHORYCH NA NOWOTWORY

EU – 2013 ZALEŻNOŚĆ OD NAKŁADÓW FINANSOWYCH (USD/osoba/rok)

Luksemburg 6592

Portugalia 2600

Słowenia 2551

Rumunia 818

I. Poniżej 2000 UMIERA NA RAKA

(Polska, Węgry) - 60%

II. 2500-3500 - 40-50%

(Portugalia, Hiszpania, UK)

III. 4000 - poniżej 40 %

(Francja, Belgia, Niemcy)

26

J. Meder

ZDROWIE PRIORYTETEM POLITYCZNYM

PAŃSTWA ANALIZA I REKOMENDACJE (Instytut Ochrony Zdrowia- RAPORT XI.2013)

ŚREDNIA DŁUGOŚĆ ŻYCIA (LAT)

M - 72,4 < 4,8 US ŚR. EU

K – 80,9 < 2,1 US ŚR. EU

NISKA DZIETNOŚĆ – 1,38

Współczynnik

obciążenia =

demograficznego

2010 r – 55

2035 r – 74 Wydatki na świadczenia związane

z niezdolnością do pracy w 2010r w Polsce

28,7 MLD ZŁ – 2% PKB 27

Liczba osób w wieku nieprodukcyjnym

100 osób w wieku produkcyjnym

J. Meder

BUDŻET NFZ Nakłady na wybrane świadczenia ( w mld zł.)

2005 2014

LECZENIE SZPITALNE 14,5 30,2

REFUNDACJA LEKÓW 6,3 8,1

POZ 3,6 7,7

AOS 2,4 5,3

OGÓŁEM 33,0 63,6

Wydatki prywatne na zdrowie 36,0

DOPŁATA DO KRUS 15,9 MLD ZŁ

DOPŁATA DO GÓRNICTWA 9,0 MLD ZŁ

MODERNIZACJA ARMII 131,0 MLD ZŁ

28

100

FINANSOWANIE ONKOLOGII 1,84 4,5

J. Meder

BUDŻET NFZ Nakłady na Onkologię w 2014 roku

LECZENIE SZPITALNE 4,14 mld

AOS 228 mln

PROFILAKTYCZNE PROGRAMY ZDROWOTNE 118 mln

ŚWIADCZENIA KONTRAKTOWANE ODRĘBNIE 160 mln 29

FINANSOWANIE ONKOLOGII 4,5 mld zł

J. Meder

30

RAZEM POKONAMY RAKA