Efekty transgranicznej współpracy polskich regionów w okresie 2004 - 2006

Efekty transgranicznej współpracy polskich regionów w okresie 2004 - 2006

Prezentacja wyników badania

Listopad 2010

1

• Ocena wpływu programów realizowanych w Polsce w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG IIIA na poprawę spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej obszarów objętych działaniem programów.

• Ocena systemu realizacji programów INTERREG IIIA w Polsce

Cele badania

2

• Program Meklemburgia - Pomorze Przednie/Brandenburgia - (skrót PL-MV),

• Program Polska (woj. lubuskie) - Kraj Związkowy Brandenburgia (skrót PL-BB),

• Program Wolny Kraj Związkowy Saksonia -Rzeczpospolita Polska (woj. dolnośląskie) (skrót PL-SN),

• Czechy - Polska 2004-2006 (skrót PL-CZ),

• Polska - Republika Słowacka 2004 2006 (skrót PL-SK),

• Program Sąsiedztwa Polska - Białoruś – Ukraina (skrót PBU),

• Program Sąsiedztwa Litwa - Polska - Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej (skrót LPR).

Programy współpracy transgranicznej Interreg IIIA w Polsce w latach 2004-2006

3

Źródło: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

Zakres podmiotowy

• Analizę została przeprowadzona „od szczegółu do ogółu” - analiza wszystkich zrealizowane projektów, wnioskowanie na tej podstawie o efektach programu na poziomach sektorowym i ogólnym.

• Wyniki analizowano dla trzech typów instrumentów interwencji:• projektów inwestycyjnych• projektów miękkich• mikroprojektów

• Porównywanie oddziaływania 7 programów transgranicznych, wymaga to wspólnej płaszczyzny porównań programów. Wyznaczały ją dwie zmienne

• typy interwencji (działań/projektów) realizowanych w programach współpracy transgranicznej (zamiast priorytetów i działań z programów operacyjnych, które się różnią pomiędzy programami)

• obszary oddziaływania programów współpracy transgranicznej Interreg IIIA.

Koncepcja badania

4

Typy interwencji Obszary oddziaływania

5

•Promocja rozwoju obszarów miejskich, wiejskich i obszarów przybrzeżnych,

•Rozwijanie ducha przedsiębiorczości oraz małych i średnich przedsiębiorstw, turystyki i rozwoju lokalnego oraz inicjatyw związanych z zatrudnieniem,

•Integracja rynku pracy i promocja integracji społecznej,

•Współpraca w zakresie badań, rozwoju technicznego, oświaty, kultury, komunikacji, ochrony zdrowia i ludności,

•Ochrona środowiska, efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii,

•Podstawowa infrastruktura o znaczeniu przygranicznym,

•Współpraca w zakresie prawnym i administracyjnym,

•Współpraca pomiędzy obywatelami i instytucjami.

•ROZWÓJ REGIONALNY - zmniejszenie różnic w rozwoju społeczno-gospodarczym regionów przedzielonych granicą narodową ( podniesienie kapitału ekonomicznego, ludzkiego i przyrodniczego (środowisko) w obszarze przygranicznym).

• PERYFERYJNOŚĆ- zmniejszenie peryferyjności obszarów przygranicznych (podniesienie jakości życia, integracji społecznej, lepszego środowiska naturalnego i zwiększenia możliwości spędzania wolnego czasu i zarobkowania w pobliżu miejsca zamieszkania oraz podniesienia estetyki otoczenia).

•PRZEPUSTOWOŚĆ- zwiększenie spójności terytorialnej obszarów po obu stronach granicy (projekty inwestycyjne infrastrukturalne zwiększające przepustowość granicy dla ruchu transgranicznego osobowego i towarowego oraz „przepustowość” informacji – systemy monitorowania i wymiany informacji).

•WSPÓLNY RYNEK - zmniejszenie barier w działalności gospodarczej i swobodnym przepływie pracowników (projekty wspierające kooperację przedsiębiorstw, rozwój oferty dla klientów z zagranicy (w tym produkty turystyczne), usuwanie barier dla zwiększenia zatrudnialności po drugiej stronie granicy).

• EKOSYSTEMY - zmniejszenie barier w spójnym zarządzaniu ekosystemami przedzielonymi granicami narodowymi (w tym systemami bezpieczeństwa dotyczącymi katastrof ekologicznych i klęsk żywiołowych).

• INTEGRACJA - zmniejszenie barier w integracji społeczno-kulturalnej społeczności po obu stronach granicy (wzrost wiedzy o społecznościach i obszarze po drugiej strony granicy, wzrost wzajemnego zaufania, przełamywanie uprzedzeń, znajomość języka).

• PARTNERSTWO - tworzenie trwałych struktur i nawyków współpracy poprzez zachęcanie do partnerstwa instytucji i organizacji (PARTNERSTWO INSTYTUCJONALNE) zaangażowanych w programowanie, wdrażanie programu i realizację wspólnych projektów, oraz partnerstwa grup docelowych (PARTNERSTWO OBYWATELI) w realizowanych projektach.

• Analiza dokumentów

• Wywiady indywidualne z administracją centralną (IDI, n=10)

• Wywiady indywidualne z administracją regionalną i instytucjami partnerskimi (IDI, n=47)

• Wywiady grupowe z administracją regionalna i instytucjami partnerskimi (FGI, n=7)

• Ankieta CAWI wśród beneficjentów programu (n=809)

• Ankieta CATI wśród gmin „nieaktywnych” (n= 600)

• Ankieta CAWI wśród partnerów zagranicznych polskich wnioskodawców (n=47)

• Analiza ilościowa danych z wszystkich wniosków i sprawozdań (n=1916)

• Analiza wycinków prasowych z prasy lokalnej (n=204)

• Analiza dobrych praktyk (n=14)

Metody badań

6

Ocena efektów programów

7

8

Wskaźnik PL-MV PL-BB PL-SN PL-CZ PL-SK PBU LPR Razem

Interreg

IIIA w

Polsce

Razem

Interreg

IIIA w

UE*

%

Łączny budżet zrealizowanych projektów (mln euro)

29,20 32,83 27,86 18,01 10,93 37,07 23,49 179,39 3 948,0 4,5

Liczba zrealizowanych projektów390 117 240 426 161 470 112 1916 18057 10,

6Sieci, partnerstw, współpracy, powiązań, platform wymiany, strukturwspółpracy zainicjowanych lub wzmocnionych

79 12 18 220 48 333 181 891 11971 7,4

Nowe i zmienione trasy transportowe drogi, koleje, rzeki, kanały, rowerowe i piesze

14 11 18 17 10 19 3 92 212 43,

4Nowowybudowane lub zmodernizowane obiekty infrastruktury transportowej

8 16 31 137 7 358 6 563 1030 54,

7Infrastruktura ochrony środowiska-obiekty

3 17 10 3 8 33 19 93 170 54,

7Długość zbudowanych lub zmodernizowanych wodociągów (km)

8,5 3,9 9,6 48,6 27,1 97,8 bd -

Długość zbudowanej lub zmodernizowanej kanalizacji (km))

7,6 8,3 2,9 27,2 32,1 19,7 30,4 128,2 bd -

Obiekty, miejsca lub trasy turystyczne ustanowione, wsparte lub zmodernizowane

121 18 2 2595 48 36 317 3137 25238 12,

4

Osiągnięcia Interreg IIIA w Polsce są proporcjonalne, biorąc pod uwagę proporcje budżetów, do osiągnięć pozostałych programów Interreg w Europie, biorąc zaś pod uwagę fakt, że były realizowane o 3 lata krócej (od 2004 roku) niż pozostałe, można stwierdzić, że były wdrażane bardziej efektywnie.

Istotną różnicę obserwuje się w przypadku projektów infrastrukturalnych, komunikacyjnych i ochrony środowiska – stanowiły one około połowę wszystkich projektów infrastrukturalnych realizowanych w ramach Interreg IIIA w Europie.

9

Wartość dofinansowania w części UE (w mln zł) w projektach realizowanych w programach i inicjatywach okresu 2004-2006

Źródło: opracowanie własne na podstawie elektronicznej bazy danych System rozliczania projektów [informacje zaczerpnięte z prezentacji: Realizacja w 2008 roku Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006. Sprawozdanie z realizacji NPR w 2008 roku, Konstancja Piątkowska, prezentacja na Komitet Monitorujący NPR/PWW, w czerwca 2009 r., s. 11.

Nakłady na programy Interreg IIIA w Polsce były zbyt małe aby mówić o realnym wpływie tego programu na ogólne wskaźniki rozwoju. Podobnie oceniany jest wpływ programów współpracy transgranicznej w całej UE.

10

Typ interwencji Działanie w ramach Programu Operacyjnego

PL-MV PL-BB PL-SN PL-CZ PL-SK PBU LPR

1 Promocja rozwoju obszarów miejskich, wiejskich i

przybrzeżnych

1.1 Rozwój obszarów miejskich Działanie 2.2 Działanie

2.3

Działanie 1.1,

2.2

Działanie 1.3,

2.1

Działanie

1.4

1.2 Rozwój obszarów wiejskich Działanie D-1 Działanie4.1,

4.3

Działanie D

1, D-2

Działanie

2.3

Działanie 2.2 Działanie 1.1,

1.2, 1.3, 2.1

1.3 Rozwój obszarów przybrzeżnych Działanie

1.2

2 Przedsiębiorczość, MSP, turystyka i rozwój lokalny,

zatrudnienie

2.1 Przedsiębiorczość i MSP Działanie A-1,

A-3

Działanie 1.1 Działanie A-

1

Działanie

1.3

Działanie 2.1 Działanie 1.3 Działanie

1.1

2.2 Turystyka Działanie B-3 Działanie 4.2 Działanie A

2, D-1

Działanie

1.3, 2.1


2.1

Działanie

1.1, 1.4

2.3 Rozwój lokalny i zatrudnienie Działanie 2.1,

2.1

3 Integracja rynku pracy i promocja integracji społecznej Działanie E-1 Działanie 5.1 Działanie E-

1, F-1

Działanie

2.3


2.2

Działanie

2.1

4 Współpraca w zakresie badań, rozwoju technicznego,

oświaty, kultury, komunikacji, ochrony zdrowia i ludności

Działanie A-2,

B-1, F-1, F-2,

Działanie 1.2,

5.1, 5.2, 6.1,

6.2, 6.3

Działanie E-

1, F-2, F-3

Działanie

2.1, 2.3

Działanie 2.1,

2.2.

Działanie 1.3,

2.1, 2.2

Działanie

1.1, 2.1, 2.2

5 Ochrona środowiska, efektywność energetyczna i

odnawialne źródła energii

Działanie C-1,

C-2

Działanie 3.1,

3.2, 3.3

Działanie C-

1, F-3

Działanie

1.2


1.3

6 Podstawowa infrastruktura o znaczeniu przygranicznym Działanie B-1,

B-2

Działanie 2.1,

2.2

Działanie B-

1, B-2

Działanie

1.1, 2.3


1.2

7 Współpraca w zakresie prawnym i administracyjnym Działanie 2.1,

2.2

8 Współpraca pomiędzy obywatelami i instytucjami Działanie F-1

F-2, F-3.

Działanie 6.1,

6.2

Działanie F

2

Działanie

2.2, 2.3


2.2

Działanie

2.1

W żadnym z programów Interreg IIIA realizowanych na polskich granicach nie udało się skoncentrować zasobów na małej liczbie obszarów priorytetowych - struktura programów operacyjnych przez swą pojemną zawartość tematyczną (szerokie ramy kwalifikowalności typów projektów) promowała model ‘popytowy’ wśród projektodawców

Liczba projektów zrealizowanych w gminach należących do obszaru interwencji Interreg IIIA w Polsce

11

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z wniosków aplikacyjnych i sprawozdań końcowych beneficjentów projektów Interreg IIIA w Polsce.

1 - 34 - 56 - 10powyżej 10

Meklemburgia - Polska

Po

lska

- B

ran

den

bu

rgia

Saksonia - Polska

Czechy - Polska

Polska - Republika Słowacka

Po

lska

- B

i ało

ruś

- U

k ra i

na

L itwa - Polska - Obwód Kaliningradzki7

2

21

16

6

22

9

14

511

189

13

23 1

41710

2019

3 15 12

1. bialskopodlaski2. białostocko-suwalski3. bielsko-bialski4. chełmsko-zamojski5. elbląski6. ełcki7. Gdańsk-Gdynia-Sopot8. gdański9. gorzowski10. jeleniogórsko- wałbrzyski11. koszaliński12. krośnieńsko- przemyski

13. lubelski14. łomżyński15. nowosądecki16. olsztyński17. opolski18. ostrołęcko-siedlecki19. rybnicko-jastrzębski20. rzeszowsko -tarnobrzeski21. słupski22. szczeciński23. zielonogórski

Rozkład przestrzenny projektów na granicach był zróżnicowany. Największe nasycenie projektami obserwujemy na granicy zachodniej a najmniejsze na granicy wschodniej – wynika to ze znacznie większego obszaru objętego programem niż w przypadku granicy zachodniej i południowej w proporcji do środków, którymi dysponował program.

Średnia liczba projektów realizowanych przez projektodawców z miast danej kategorii wielkości (wg liczby mieszkańców).

12


Projektodawcy skupiają się w większych ośrodkach miejskich, w konsekwencji rozkład przestrzenny projektów jest skorelowany z gęstością sieci miast obszarów przygranicznych

13Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z wniosków aplikacyjnych i sprawozdań końcowych beneficjentów projektów Interreg IIIA w Polsce.

PERYFERYJNOŚĆ PRZEPUSTOWOŚĆ EKOSYSTEMY

WSPÓLNY RYNEK INTEGRACJA

razem

inwestycyjne

miękkie

FMP

Projekty inwestycyjne, miały największy wpływ na zmniejszenie peryferyjności i podniesienie jakości życia na obszarach przygranicznych. Nie generują one bezpośredniego efektu transgranicznego. Beneficjenci mając do dyspozycji szerokie spektrum interwencji zdecydowali się zaspokajać najbardziej pilne lokalne potrzeby rozwojowe

Projekty miękkie ( w tym Fundusz Małych Projektów) miały znaczący wpływ na zmniejszenie barier w integracji społeczno-kulturalnej społeczności po obu stronach granicy (wzrost wiedzy o społecznościach i obszarze po drugiej strony granicy, wzrost wzajemnego zaufania, przełamywanie uprzedzeń, znajomość języka)

Budżet projektów w zł

14


PARTNERSTWO INSTYTUCJONALNE

PARTNERSTWO OBYWATELI

razem

inwestycyjne

miękkie

FMP

Projekty inwestycyjne

Mikroprojekty przyniosły znaczące efekty w przypadku tworzenia trwałych struktur i nawyków współpracy poprzez zachęcanie do partnerstwa instytucji i organizacji w realizacji wspólnych projektów szczególnie w mikroprojektach realizowanych na granicy zachodniej.

Znacznie słabsze efekty, oprócz programu Polska-Maklemburgia, osiągnięto w obszarze partnerstwa grup docelowych projektów.

15

PARTNERSTWO INSTYTUCJONALNE

Rola partnera zagranicznego – odpowiedzi partnerów zagranicznych

Źródło: Wyniki badania CAWI wśród zagranicznych partnerów beneficjentów, n=43

Źródło: Wyniki badania CAWI wśród beneficjentów (n=741).

Źródło: Wyniki badania CAWI wśród beneficjentów (n=741).

Czy Pana/Pani zdaniem, realizowany przez Państwa projekt zwiększył współpracę pomiędzy instytucjami po obu stronach granicy?

Źródło: Wyniki badania CAWI beneficjentów, n = 809.

Przyjęta w programach transgranicznych strategia wdrażania polegająca na stosowaniu zasady partnerstwa w przygotowywaniu i realizacji projektów jest ważną zasadą przynosząca istotną wartość dodaną. Okazuje się, że nawet wtedy gdy poszczególne projekty nie wnoszą istotnego efektu transgranicznego, sam proces przygotowywania i wdrażania projektów przynosi efekt w postaci nawiązania i utrwalania współpracy ponad granicą pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w tym procesie.

Beneficjenci projektów inwestycyjnych

16


Beneficjenci mikroprojektów

Programy Interreg IIIA w Polsce dostarczyły samorządowi szczebla lokalnego obszarów przygranicznych platformy do nawiązywania i utrwalania partnerskich stosunków z samorządem lokalnym po drugiej stronie granicy.

Mikroprojekty ze względu na swoją skalę są bardziej dostępne dla innych niż jednostki samorządu terytorialnego typów beneficjentów (np. organizacje pozarządowe) rozszerzając w ten sposób spektrum środowisk objętych programem.

17Przykłady projektów

Ocena systemu wdrażania

18

Średnie względne (do alokacji) koszty zarządzania programem Interreg IIIA w Polsce w zestawieniu z kosztami zarządzania wybranych programów Interreg IIIA w UE.

19

Źródło: Na podstawie studiów przypadku dla programów operacyjnych Interreg IIIA w UE. 2-nd Interim report. Ex-post evaluation of Interreg III, Panteia, 2009.

„Samo wdrożenie Interregu po obydwu stronach wymagało niekiedy stworzenia oddzielnych systemów. Dublowania tak naprawdę ludzi do rozliczania projektów. To wszystko było zdublowane”

System wdrażania Interreg IIIA był dość skomplikowany. Tak jak w przypadku każdego programu transgranicznego struktura instytucjonalna była dublowana po obu stronach granicy. Ta komplikacja jest kosztem jaki ponoszony jest w związku z podstawową strategią wdrażania programów transgranicznych jaką jest partnerstwo uczestników procesu programowania i wdrażania po obu stronach granicy.

Poziom kosztów zarządzania Interreg IIIA w Polsce odniesiony do alokacji nie odbiega kosztów zarządzania pozostałych programów Interreg IIIA w UE. Jest natomiast wyższy od poziomu kosztów zarządzania programów ‘narodowych’ ale wynika to z przyjętej partnerskiej formuły wdrażania programów transgranicznych, niewielkiej skali programu i relatywnie dużej liczby wdrażanych projektów.

• Rozwiązania proceduralne wyboru projektów wprowadzały gwarancję ścierania się interesów i niwelowania prób nacisków i lobbingu. System oceny projektów z racji wieloetapowości i zaangażowania wielu gremiów, zarówno o charakterze eksperckim, jak i polityczno-społecznym (z obu stron granicy) zmniejszał ryzyko wyboru do dofinansowania projektów niezgodnych z celami programu. System oceny projektów został też pozytywnie oceniony przez beneficjentów.

• Kryteria selekcji projektów preferowały projekty z ‘efektem transgranicznym’, samo pojęcie jednak jest trudne i nastręczało wiele trudności w zrozumieniu i ocenie wszystkim uczestnikom procesu wyboru projektów: wnioskodawcom, oceniającym i wdrażającym

System oceny projektów

20

(…) nawet, jeżeli był projekt z województwa dolnośląskiego i ekspert chciał go „wyciągnąć”, mamy jeszcze eksperta z województwa śląskiego i opolskiego.

„(…) efekt transgraniczny to jest to pojęcie, o które spierają się z nami wnioskodawcy, a my z kolei z Instytucją Zarządzającą itd. Strona polska i niemiecka mają różną definicję tego efektu i jeszcze beneficjenci swoją.”

• Niedostateczna promocja nie pozwoliła na propagowanie ważnych cech wyróżniających program Interreg – współpracy transgranicznej i partnerstwa, które były postrzegane głównie jako utrudnienia w dostępie do środków programu.

• Na promocję w programach Interreg przeznaczono zbyt małe środki. Nie wynikało to wyłącznie z niewielkiego budżetu promocyjnego (finansowanego z pomocy technicznej), ale raczej z niskiej wagi jaką wdrażający przypisali działaniom promocyjnym, ponieważ niewielkie alokacje na promocję nie zostały w pełni wykorzystane.

• Najlepszym kanałem dystrybucji informacji o programie okazał się Internet, oraz szkolenia prowadzone przez Regionalne Punkty Kontaktowe. Szczególnie szkolenia były wskazywane jako pożądana forma przekazu informacji pogłębionej.

Promocja

21

• Euroregiony wniosły doświadczenie z wdrażania mikroprojektów w Phare CBC i znajomość specyfiki regionów przygranicznych. Ich pozytywna rola w programowaniu Interreg IIIA została zauważona przez administrację jak i beneficjentów.

• Wydaje się jednak, że euroregion jako podmiot lokalny powinien raczej być beneficjentem programu transgranicznego niż częścią systemu wdrażania jak to miało miejsce w Interreg IIIA.

Rola euroregionów

22

„Zresztą aktywność euroregionów (…) głównie przyczyniała się do tego, że ta wiedza na temat tego programu właśnie poprzez takie działania całkowicie lokalne, jakieś spotkania dzieci ze szkół podstawowych, jakiś festiwal, wspólne pielgrzymki do miejsc świętych, tego typu imprezy, współpraca kościołów po obu stronach granicy. (…) była krzewiona i szerzona z całą pewnością i widać było, że ci ludzie się po prostu znają i kontaktują, na co dzień.”

• System wskaźników miał szereg wad: niektóre wskaźniki są niemierzalne, niewłaściwie zdefiniowane, system jest niespójny.

• Największą słabością samego systemu monitoringu w Interreg IIIA w Polsce wydaje się dowolność, jaką pozostawiono beneficjentom w dobieraniu wskaźników, co skutkowało tym, że produkty projektów nie dawały się agregować dla całego programu i nie przekładały się na z wskaźniki rezultatu i oddziaływania, gdyż były z nimi niespójne.

System monitorowania

23

„(…) w ogóle we wszystkich programach współpracy terytorialnej to jest stały temat dyskusji, także na poziomie międzynarodowym, jak się spotykamy z koordynatorami innych programów w Unii Europejskiej to zawsze jest ten sam problem, że tak naprawdę trudno wymyślić fajny zestaw wskaźników, który łatwo by nam pomógł ocenić skuteczność realizowanych programów.”

Rekomendacje

24

Programy transgraniczne powinny koncentrować swoje zasoby na wybranych obszarach priorytetowych. Programy powinny koncentrować się na takich typach interwencji (obszarach priorytetowych), które w sposób istotny przyczyniają się do uzyskania efektu trans granicznego.

•struktura interwencji powinna zostać skomponowana z wąskiego katalogu typów interwencji (obszarów priorytetowych), wraz z odpowiednio dobranym instrumentarium (projekty infrastrukturalne, miękkie i mikroprojekty):

• projekty infrastrukturalne - przepustowość granicy i zarządzanie ekosystemami, • projekty miękkie - usuwanie barier we współpracy przedsiębiorstw, mobilność

pracowników i integracja społeczeństw.• mikroprojekty - współpraca pomiędzy instytucjami i obywatelami.

Adresat rekomendacji: KE, Minister właściwy ds. rozwoju regionalnego, programujący

Termin wdrożenia: Dotyczy perspektywy finansowej 2014-2020

Rekomendacja 1. Koncentracja tematyczna

25

Wniosek: Zasoby programu były rozproszone

Należy dążyć do koncentracji terytorialnej zasobów poprzez ograniczenie obszaru kwalifikowalności projektów inwestycyjnych programów transgranicznych.

• Szerokość „pasa kwalifikowalności” - równowaga pomiędzy odległością od granicy i potencjałem projektodawców (gęstość sieci miast)

• Postulowana szerokość – „jeden powiat” od granicy.

Adresat rekomendacji: Minister właściwy ds. rozwoju regionalnego


26

Rekomendacja 2. Koncentracja terytorialna


Należy opracować standardowy katalog typów interwencji i obszarów oddziaływania programów transgranicznych, który posłuży jako narzędzie oceny i monitorowania koncentracji zasobów programu na wybranych obszarach priorytetowych i stanie się bazą do budowy systemu wskaźników. •narzędzie do oceny i profilowania programów operacyjnych na etapie programowania, aby osiągać koncentrację środków. •podstawa do budowy standardowego katalogu wskaźników, który pozwoli na bieżące monitorowanie stopnia osiągania danego typu oddziaływania i może wspomagać proces wyboru projektów selekcjonując te, które w najsilniejszy sposób wpływają na dany obszar oddziaływania



27

Rekomendacja 3. Monitorowanie koncentracji tematycznej


Należy opracować jednolity system wskaźników dla wszystkich programów współpracy transgranicznej umożliwiający monitorowanie postępów operacyjnych programu i osiąganie jego celów. Beneficjenci powinni wyłącznie używać wskaźników z przyjętego systemu i być zobowiązani do ich raportowania.

• systemu wskaźników oparty na założeniu, zgodnie z którym można ocenić oddziaływanie programu (lub grupy projektów) przez zliczenie bezwzględnej liczby projektów (lub względnej –odsetka liczby projektów), które spełniają określone kryteria np. wnoszą ‘jednostkowy’ wkład w oddziaływanie na dany obszar. Katalog wskaźników powinien powstać w oparciu o standardowy katalog typów interwencji.



28

Rekomendacja 4. Jednolity system wskaźników

Wniosek: Niespójny system wskaźników monitorowania

Należy kontynuować i rozwijać przyjętą w programach transgranicznych strategię wdrażania opartą o zasadę partnerstwa w projektach, jednak należy zróżnicować i zmodyfikować instrumenty programu służące realizacji zasady partnerstwa w zależności od szczebla (regionalnego, ponadlokalnego, lokalnego i na poziomie organizacji i obywateli) na którym partnerstwo jest realizowane. •Poziom regionalny - włączenie do procesu programowania i realizacji programów transgranicznych władz samorządowych szczebla regionalnego, poprzez udostępnienie dedykowanych instrumentów (projektów systemowych i kluczowych) wspierających proces tworzenia regionów funkcjonalnych.

•Poziom „ponadlokalny” - wzmocnienie i rozwój euroregionów poprzez udostępnienie dedykowanych instrumentów (fundusze mikroprojektów w formule ‘grant na granty’ i projekty systemowe) wspierających ich rozwój.

•Poziom lokalny – projekty inwestycyjne, które dostarczają najlepszej platformy współpracy partnerskiej jednostkom samorządu terytorialnego.

•Poziom organizacji i obywateli - mikroprojekty, które dostarczają platformy współpracy innym poza samorządem organizacjom, rozszerzając w ten sposób spektrum reprezentowanych w programie środowisk.

•Partnerstwo- wymagany wkład finansowy partnera z drugiej strony granicy

Adresat rekomendacji: Minister właściwy ds. rozwoju regionalnego, programujący


29

Rekomendacja 5. Zróżnicowane instrumenty współpracy partnerskiej

Wniosek: Partnerstwo projektowe przynosi istotną wartość dodaną

Należy kontynuować strategię wdrażania programów w formule partnerskiej bowiem sam proces programowania i wdrażania programu w formule partnerstwa stanowi istotną ‘transgraniczną’ wartość dodaną dla biorących w nim udział, szeroko reprezentowanych w tym procesie instytucji i środowisk .

Kolegialność ciał podejmujących decyzje o dofinansowaniu projektu, szeroka reprezentacja różnych gremiów eksperckich, społecznych i politycznych biorących udział w procesie wyboru, zasada kolegialnego podejmowania decyzji oraz pomoc techniczna świadczona przez sekretariaty techniczne obiektywizują ten proces.

•Wdrażanie programu transgranicznego w formule partnerskiej generuje dodatkowe koszty. Postulowany poziom środków na zarządzanie – 5-7% alokacji programu



30

Rekomendacja 6. Środki na współpracę przy programowaniu i wdrażaniu

Wniosek: Partnerstwo w programowaniu i wdrażaniu przynosi istotną wartość dodaną

Promocja programu współpracy transgranicznej powinna postawić sobie za cel wykreowanie pozytywnego wizerunku programu, który wspiera współpracę ponad granicą na zasadach partnerskich, a pojęcia trangraniczności i partnerstwa powinny być przedstawiane jako wartość dodana projektów, a nie uciążliwe warunki dodatkowe obwarowujące uzyskanie dotacji.

•Wykreowanie wizerunku powinno być finansowane z projektu systemowego będącego w dyspozycji instytucji krajowej zarządzającej programem EWT; cel promocji - zachęta do udziału w programie, promocja idei współpracy transgranicznej

Adresat rekomendacji: Minister właściwy ds. rozwoju regionalnego, programujący


31

Rekomendacja 7. Promocja partnerstwa i współpracy transgranicznej

Wniosek: Najważniejsze cechy wyróżniające program są postrzegane negatywnie

Należy rozszerzyć zakres i skalę stosowanych narzędzi promocji i informacji w regionach

Należy utrzymać pomoc doradczą dla wnioskodawców bowiem skutkuje to bardziej dojrzałymi projektami przygotowywanymi przez wnioskodawców

•Promocja: wykorzystanie narzędzi i kanałów komunikacji PR; współpraca z prasą lokalną

•Informacja: wykorzystanie Internetu, działania informacyjne i szkoleniowe Regionalnych Punktów Kontaktowych.

•Doradztwo: Regionalne Punkty Kontaktowe

Adresat rekomendacji: Instytucje systemu wdrażania EWT centralne i regionalne.

Termin wdrożenia: Obecna i przyszła perspektywa finansowa.

32

Rekomendacja 8. Wzmocnienie promocji, informacji i doradztwa w regionach

Wniosek: Niedostateczna promocja i informacja w regionach

Należy wdrożyć płatności zaliczkowe dla beneficjentów.

•wypłata zaliczki po podpisaniu umowy lub

•natychmiastowe ale warunkowe rozliczanie pierwszej płatności (ewentualne niezgodności korygowane przy kolejnym wniosku o płatność beneficjenta)



33

Rekomendacja 9. Ułatwić utrzymanie płynności finansowej podmiotom słabszym finansowo

Wniosek: Część środowisk nie uczestniczy w programie ze względu na konieczność kredytowania działań

Konieczne jest stworzenie prostego, ale jednolitego systemu monitorowania podstawowych danych o projektach, również tych, które zostały złożone, jednak nie zostały przyjęte do realizacji.

•system taki powinien zakładać istnienie przynajmniej następujących funkcjonalności:

• rejestr wniosków o dofinansowanie;• rejestr wniosków o płatność;• rejestr sprawozdań;• rejestr przeprowadzonych kontroli;• moduł generowania raportów i statystyk.



34

Rekomendacja 10. Uzupełnić i uspójnić system monitorowania programu

Wniosek: Trudno dostępne i niepełne dane monitoringowe

Dziękuję za uwagę

35

Efekty transgranicznej współpracy polskich regionów w okresie 2004 - 2006

Documents

Transcript of Efekty transgranicznej współpracy polskich regionów w okresie 2004 - 2006