e-KINO vol. 14

14. Czy muzeum to sposób na nudę? Z pewnością nikt nie zrobił lepszej reklamy muzeom, jak Zbigniew Nienacki pisząc serię książek o Panu Samochodziku. Pan Tomasz,

tytułowy Pan Samochodzik jest muzealnikiem i historykiem sztuki, który udowadnia, że praca

w muzeum nie musi być nudna, znając historię niektórych okazów muzealnych można oglądać je

„z wypiekami na twarzy”. Pan Samochodzik to przede wszystkim postać książkowa, ale jak wiadomo,

z dobrej literatury powstają filmy, dlatego opowieści o panu Tomaszu wielokrotnie filmowano,

niestety (piszę to ze smutkiem) częściej ze złym skutkiem.

Na stronie internetowej poświęconej twórczości Zbigniewa Nienackiego nazwanej Internetowym

Klubem Nienackofanów http://nienacki.art.pl/, można znaleźć następującą ocenę: „Filmy te można

z grubsza podzielić na dwie grupy: ekranizacje udane oraz katastrofalne”. Do pierwszej zaliczono

„Wyspę Złoczyńców” (pierwsza powieść z cyklu) oraz najbardziej znaną ekranizację „Pan Samochodzik

i templariusze”. Drugą grupę, te „katastrofalne” pozwólcie, że przemilczę. Szkoda na nie czasu.

Te udane ekranizacje, z dużą pewnością można powiedzieć, że

zawdzięczają to że są udane odtwórcom głównej roli. W

przypadku „Wyspy Złoczyńców” jest to Jan Machulski (wybitny

aktor, profesor łódzkiej „Filmówki”, ojciec reżysera Juliusza

Machulskiego). Co prawda w filmie tym, nie świeci wyłącznie

własnym światłem, ale także światłem odbitym, ponieważ

towarzyszą mu takie gwiazdy jak Joanna Jędryka.

Chociaż „Wyspa Złoczyńców” nie jest wierną adaptacją książki, a Jan Machulski kreuje się trochę bardziej na detektywa pokroju Sherlocka Holmesa, a mniej na kustosza muzeum na wakacjach, jednak dla przyjemności oglądania

jest to bez znaczenia. Zupełnie też nie przeszkadza, że film jest czarno-biały – sprawdźcie. Dodatkowym walorem tego obrazu jest to, że w tle słyszymy piosenkę Agnieszki Osieckiej i muzykę Wojciecha Kilara. Film zrealizowano w okolicach Kazimierza nad Wisła i w samym Kazimierzu. Ciekawe, czy miejsca sfilmowane rozpoznajecie teraz, po upływie pół wieku. Zapraszam: https://www.youtube.com/watch?v=NY-mmOH9XlQ

Podobnie jest z drugim z udanych filmów o Panu

Samochodziku, czyli „Pan Samochodzik

i templariusze”. Tu wykreowana została najbardziej

rozpoznawalna wersja pan Tomasza, czyli rola

Stanisława Mikulskiego. Film ten pozycję w naszej

http://nienacki.art.pl/https://www.youtube.com/watch?v=NY-mmOH9XlQ

zbiorowej pamięci zawdzięcza temu, że obok

filmu pełnometrażowego był to jednocześnie

serial telewizyjny. Również i tu głównemu

bohaterowi towarzyszy inna gwiazda filmu

polskiego, tym razem jest to Ewa Szykulska.

Przygoda, akcja i zagadka, cóż więcej trzeba? We

wszystkich wersjach filmowych Pana

Samochodzika są jeszcze udane gagi

komediowe, mniej związane z głównym

bohaterem, a więcej harcerzami i innymi

postaciami drugoplanowymi, często tymi

obsadzonymi w roli czarnych charakterów. A nie

ma lepszej metody na poradzenie sobie z lękiem przed złem, niż je obśmiać.

W serialu „Samochodzik i templariusze” rolę samochodu-amfibii Pana Samochodzika grały dwa

egzemplarze pojazdu VW Schwimmwagen. Jeden z nich zatonął w jeziorze w trakcie zdjęć. Drugi

znajduje się obecnie w Chrcynnie pod Nasielskiem, w prywatnym muzeum techniki wojskowej

i Kolekcji Pojazdów Militarnych "Ares" braci Stanisława i Macieja Kęszyckich.

Mimo że film ten jest dość znany, to zachęcam do sięgnięcia choćby po wersję kinową:

https://www.cda.pl/video/3188963e6

Lub, jeśli ktoś ma ochotę na dłuższą przyjemność serial: https://www.cda.pl/video/281413317

Zawsze też godne polecenia jest sięgnięcie do papierowego pierwowzoru! Wystarczy udać się do

najbliższej biblioteki, wybór jest o wiele większy, cykl Pan Samochodzik to aż 17 pozycji.

https://www.cda.pl/video/3188963e6https://www.cda.pl/video/281413317